Ai u zhvendos në Romë duke ndjekur babanë e tij, i cili ishte zhvendosur në Romë për t’u bërë një koaktor (d.m.th. një koleksionist i ankandeve publike: një punë shumë fitimprurëse, edhe pse jo veçanërisht e dashur), ai u rrit në kushte të mira ekonomike, megjithë modestinë e origjinës: prandaj, ai ka mundësinë të ndjekë një kurs të rregullt studimi, duke përfituar nga mësimet e gramatikantit Orbilio.
Në Athinë
Rreth njëzet vjeç, Horaci ka mundësinë të shkojë në Athinë, ku – në Cratippus of Pergamum – ai studion filozofi dhe gjuhën greke, duke pasur mundësinë të vihet në kontakt me mësimin epikurean: megjithëse është shumë i tërhequr nga ai, ai përsëri zgjedh të mos i bashkangjitet asaj shkolle.
Kthimi në Romë
Duke u kthyer në Romë, pas vdekjes së Cezarit, ai u regjistrua, me shpërthimin e luftës civile, në ushtrinë e Brutusit, në të cilën ai pa një shembull të lirisë për të imituar, në kundërshtim me tiraninë që mbizotëronte klimën e kohës.
Në moshën njëzet e dy vjeç, si një tribun ushtarak, Horaci merr pjesë në betejën e Filipit, e cila u organizua në vitin 42 para Krishtit: një betejë e cila, megjithatë, fitohet nga Oktaviani dhe humbet nga mbështetësit e Brunos, ku i riu nga Venosa është rreshtuar.
Mërgimi i përkohshëm
I detyruar të largohet nga Italia, ai ka mundësinë të kthehet atje vitin e ardhshëm, në vitin 41 para Krishtit, për shkak të një amnistie: megjithatë, ai duhet të merret me një situatë ekonomike që nuk është veçanërisht rozë, për shkak të konfiskimit të fermës që i përket babait të tij.
Për të mbajtur veten, prandaj, ai vendos të bëhet scriba quaestorius, dmth sekretar i një kuestori; në të njëjtën periudhë, ai iu përkushtua shkrimit të vargjeve dhe brenda një kohe të shkurtër krijimet e tij filluan t’i bënin atij një famë mjaft të rëndësishme.
Shkrimet e para
Në fakt, në vitin 41 para Krishtit, Horaci fillon të shkruajë “Satires” (“Saturae”, në latinisht, ose “Sermones”, sipas përkufizimit të autorit). Në vitin 38 para Krishtit, Virgjili dhe Vario e paraqitën te Maecenas pasi e kishin takuar në Kampania në shkollat epikureane të Sirone: Horaci, pra, u pranua pas disa muajsh në rrethin e Maecenas dhe që nga ai moment ai filloi t’i përkushtohej vetëm letërsisë.
Megjithatë, ende në këtë moment, ai e gjen veten përballë një konjuktiviti që e dobëson atë në një mënyrë të veçantë dhe që i dobëson dukshëm sytë. Midis 35 dhe 33 para Krishtit ai boton librin e parë të “Satires”, i përbërë nga dhjetë satira dhe kushtuar Maecenas: në to ai përpiqet të shtjellojë, sipas një forme diskursive, një ideal të masës që nuk e pengon atë të shijojë jetën dhe që në të njëjtën kohë e lejon atë të mos pësojë tensione të brendshme; është e ashtuquajtura mjeti i duhur, i cili korrespondon me një moral të lirisë dhe vetë-mjaftueshmërisë së brendshme që buron nga një polemikë kundër teprimeve që nganjëherë dallojnë shoqërinë që është bashkëkohore me të.
Në vitin 33 para Krishtit, Horaci mori si dhuratë nga Maecenas një pasuri të vogël në Sabina (në territorin që aktualisht është pjesë e Komunës së Licencës, në provincën e Romës): falë kësaj dhurate, poeti ka mundësinë të braktisë jetën e tij qytet dhe për të qëndruar në fshat, sipas modus vivendi të mbrojtur nga Epikuri.
Në vitin 30 para Krishtit ai boton shtatëmbëdhjetë kompozimet që përbëjnë “Epodi” (i njohur gjithashtu si “Epodon Libri”) dhe librin e dytë të “Satires”, të përbërë nga tetë satira.
Në 23 para Krishtit dalin në dritë tetëdhjetë e tetë kompozimet e “Odave” (ose “Carmina”, sipas përkufizimit të autorit). Ndër të tjera, thënia e famshme “Carpe Diem” (shfrytëzo momentin) është marrë nga Odes. Nga ai vit, Horaci iu përkushtua shkrimit të dy librave të “Letrave”: i pari, i cili përmban njëzet letra, u bë publik në vitin 20 para Krishtit dhe i kushtohej Maecenas, ndërsa i dyti, i cili përmban tre letra, u bë vetëm duke filluar nga viti 19 para Krishtit.
Mbështetje për Augustus
Në vitet në vijim, ai u angazhua në më shumë se një rast në veprime propagandistike në mbështetje të Perandorit Augustus: kjo demonstrohet, ndër të tjera, nga disa “Ode”, por mbi të gjitha “Carmen Saeculare”, e cila daton në 17 përpara. Krishti dhe që është kompozuar me rastin e Ludi Saeculares.
Punimet e fundit
Në vitin 13 para Krishtit u bë libri i katërt i “Odave”, i cili përfshin pesëmbëdhjetë kompozime të tjera, dhe libri i dytë i “Letrave” u botua, i cili përfshinte – ndër të tjera – letrën e famshme për Pisonet, e njohur gjithashtu si “Ars Poetika “: një përbërje e bërë në 476 heksametra, e cila, në periudhat e mëvonshme, do të përdoret si model për të gjitha llojet e përbërjes poetike.
Horaci vdiq në moshën pesëdhjetë e shtatë vjeç më 27 nëntor, 8 vite para Krishtit në Romë: trupi i tij u varros në kodrën Esquiline, pranë kufomës së mikut të tij Maecenas, i cili kishte vdekur vetëm disa javë më parë. Horaci ishte në gjendje të përballej me peripecitë politike dhe civile të kohës së tij si një adhurues i qetë epikurian i kënaqësive të jetës, duke diktuar ato që për shumë njerëz janë akoma kanunet e ars vivendi./Elida Buçpapaj