VOAL – Yehuda Amichai, lindur Ludwig Pfeuffer (Würzburg, 3 maj 1924 – Jerusalem, 22 shtator 2000) ishte poet dhe shkrimtar izraelit. Amichai konsiderohet nga shumë njerëz si poeti më i madh modern izraelit dhe ishte një nga të parët që shkruante poezi në gjuhën hebraike. Shkrimet e tij shpesh merren me probleme dhe situata në jetën e përditshme dhe janë më pak letrare sesa ato të shumë poetëve hebrefolës të shekullit të nëntëmbëdhjetë si Hayyim Nahman Bialik. Poezitë e tij karakterizohen nga një ironi e butë dhe dhimbje për një dashuri të shkatërruar. Dashuria për popullin, për fenë, për tokën e tyre, veçanërisht për qytetin e Jeruzalemit.
Biografia
Amichai u lind në Würzburg, Gjermani, nën emrin Ludwig Pfeuffer, pastaj emigroi me familjen e tij në Palestinë në vitin 1936. Lufta e Luftës së Dytë Botërore luftonte në brigadën hebraike të ushtrisë britanike dhe pastaj në luftën arabo-izraelite të vitit 1948. Më pas ai u bë një avokat i vendosur i paqes dhe pajtimit në Palestinë, duke punuar gjithashtu me shkrimtarët palestinezë.
Ai u zbulua në vitin 1965 nga Ted Hughes, i cili më vonë përkthente (por mbi të gjitha bëri që të përkthehet Assia Gutmann) libra të ndryshëm nga Amichai.
“Ai duhet të ketë fituar çmimin Nobel në një nga njëzet vitet e fundit”, shkroi Jonathan Wilson në New York Times më 10 dhjetor 2000. “Por ai e dinte se përderisa një juri skandinave e kishte marrë përsipër atë, pavarësisht nga idetë e tij politike, të cilat pa dyshim ishin në anën e pëllumbave, ai ishte në anën e gabuar të barrikadës”.
Mes poezive të tij, El maalè rahamim është përdorur shpesh si një këngë e lutjes në kujtim të njerëzve që vdiqën me vdekje të dhunshme dhe shpesh përdoren në festime në kujtesën e Shoah.
Ai ka shkruar edhe tregime te shkurtra apo novela, por ne fakt me shume njihet si poet.Fitues i cmimit prestigjioz “Bialik prize”, “Brener Prize” dhe shume cmime te tjera. Poezite e tij jane te shkruara ne hebraisht por te perkthyera mbi 40 gjuhe, Anglisht, Gjermanisht, Suedisht, Spanjisht,..
Yehuda Amichai me poemen e tij kushtuar Mbretit David, te perkthyer ne anglisht u be shume popullor dhe imagjinata e tij dhe stili i tij e perfshine menjehere ne poezine bashkekohore, qofte ne Amerike, qofte ne Angli. Ai eshte karakterizuar gjithashtu nga kritika, si nje poet intelegjent, me nje varg solid. Qe nga viti 1955 kur botoi vellimin e tijn te pare, “Ne nje dite tjeter”, nuk rreshti se botuari, deri me 2000, vit edhe kur nderroi jete ai pati nje vellim “Open Closed Open”. Ne Izrael librat e tij jane bestsellers dhe me 1982, Amichai mori Cmimin Prestigjioz “Cmimi Izrael i Poezise” per revolucionarizimin poetik te gjuhes. Ai eshte nominuar edhe per Cmimin Nobel.
Vepra të përkthyera në anglisht
- A Life of Poetry, 1948-1994. Nga Benjamin e Barbara Harshav. New York: HarperCollins, 1994.
- Amen. Nga autori dhe nga Ted Hughes. New York: Harper & Row, 1977.
- Even a Fist Was Once an Open Palm with Fingers: Recent Poems. Nga Benjamin e Barbara Harshav. New York: HarperPerennial, 1991.
- Exile at Home. New York: Harry N. Abrams, 1998.
- Great Tranquility: Questions and Answers. Nga Glenda Abramson e Tudor Parfitt. New York: Harper & Row, 1983.
- Love Poems: A Bilingual Edition. New York: Harper & Row, 1981.
- Not of this Time, Not of this Place. Nga Shlomo Katz. New York: Harper & Row, 1968.
- On New Year’s Day, Next to a House Being Built: A Poem. Knotting [England]: Sceptre Press, 1979.
- Open Closed Open: Poems. Nga Chana Bloch e Chana Kronfeld. New York: Harcourt, 2000.
- Poems of Jerusalem: A Bilingual Edition. New York: Harper & Row, 1988.
- Selected Poems. Nga Assia Gutmann. London: Cape Goliard Press, 1968.
- Selected Poems. Nga Assia Gutmann e Harold Schimmel con la collaborazione di Ted Hughes. Harmondsworth: Penguin Books, 1971.
- Selected Poems. Botuar nga Ted Hughes e Daniel Weissbort. London: Faber & Faber, 2000.
- Selected Poetry of Yehuda Amichai. Nga Chana Bloch and Stephen Mitchell. New York: Harper & Row, 1986. Ribotuar nga: University of California Press, 1996.
- Songs of Jerusalem and Myself. Nga Harold Schimmel. New York: Harper & Row, 1973.
- Time. Pëkthye r nga autori me Ted Hughes. New York: Harper & Row, 1979.
- Travels. Nga Ruth Nevo. Toronto: Exile Editions, 1986.
- Travels of a Latter-Day Benjamin of Tudela. Nga da Ruth Nevo. Missouri: Webster Review, 1977.
- The World Is a Room and Other Stories. Nga Elinor Grumet. Philadelphia: Jewish Publication Society, 1984.
Komentet