VOAL – Laurence Kerr Olivier lindi më 22 maj 1907 në Dorking, Angli. Edhe sot ai mbahet mend si një nga aktorët më të mirë dramatikë të të gjitha kohërave. Eleganca e saj e ka bërë shkollën. I pajisur me një personalitet magnetik dhe një sharm romantik, edhe në jetë Laurence Olivier (Lorenc Olivier) u njoh si aktori më i madh i kohës së tij: të paharrueshme dhe emblematike janë rolet e tij shekspiriane që kërkonin praninë fizike, energjinë dhe aftësinë për të konkurruar me demonët e tij.
Djali i një pastori anglikan me origjinë huguenote, ai vuri në pah talentet e tij që në fëmijëri: ishte në Jul Cezarin e Shekspirit, në pjesën e Brutusit, kur ishte ende nxënës shkolle dhe ra në sy nga aktorja e madhe Ellen Terry. Në moshën pesëmbëdhjetë vjeç, pasi kishte vjedhur disa truke nga Elsie Fogerty, ai luan rolin e Katharine, në “Zbutja e mendjemprehtës”.
Ai bëri debutimin e tij në Londër në 1925, në teatër, në Birmingham Repertory Company nga viti 1926 deri në 1928. Më 1930 dhe 1931 ai vuri në skenë “Jetët private” të Noel Coward, në Londër dhe jashtë shtetit, në Nju Jork. Pasioni i tij për paraqitjet e veprave të Uilliam Shekspirit filloi në vitin 1935: e gjithë karriera e tij do të mbetet e lidhur me autorin anglez.
Nga viti 1937 deri në vitin 1938 ai iu bashkua kompanisë shekspiriane të Old Vic në Londër, duke u bërë drejtor artistik i saj nga 1944 deri më 1949.
Në këtë pikë të karrierës së tij, Laurence Olivier është një aktor i aftë të mbulojë një repertor të gjerë që varion nga tragjedia greke te komeditë, nga teatri i Restaurimit te dramat e autorëve bashkëkohorë.
Filmi i tij i parë madhor daton në vitin 1939, “Wuthering heights”, bazuar në romanin me të njëjtin emër të Emily Bronte. Në vitin 1944, versioni i ekranit të madh të “Henry V” të Shekspirit, të cilin ai e prodhoi, drejtoi dhe interpretoi, fitoi një Oskar të veçantë për rolin e tij të trefishtë: filmi u bë një klasik i kinemasë botërore. Në vitin 1948 ai drejtoi dhe interpretoi përshtatjen filmike të “Hamletit”: filmi fitoi katër Oscar (aktori më i mirë, filmi më i mirë, skenografi dhe kostumet) dhe Luani i Artë në Festivalin e Filmit në Venecia; ndjekur nga “Rikardi III” (1956) dhe “Otello” (1965).
Filma të tjerë përfshijnë “Rebecca, gruaja e parë” (1940, me regji nga mjeshtri Alfred Hitchcock, nga romani i Daphne du Maurier), “Princi dhe kërcimtari” (1957, me Marilyn Monroe), “Të zhvendosurit” (1960) , “Të padyshueshmit” (1972), “Maratona e vogël” (1976, me Dustin Hoffman), “Jezusi i Nazaretit” (nga Franco Zeffirelli, 1977, në rolin e Nikodemit).
Në vitin 1947 u bë kalorës dhe në vitin 1960 baronet. Në vitin 1962 Olivier u bë drejtor i Teatrit Kombëtar të Britanisë së Madhe, detyrë që do ta mbajë deri në vitin 1973. Në vitin 1976 ai mori Oskarin për Arritje të Përjetshme.
Laurence Olivier ishte i martuar me tre aktore: Jill Esmond (nga 1930 në 1940), një martesë katastrofike nga e cila lindi djali i tyre Tarquinio; Vivien Leigh (nga viti 1940 deri në 1960), e famshme për interpretimin e saj të Rossellës në “Gone with the Wind”, me të cilën ajo luajti edhe në ekran dhe në teatër; martesa e tij e tretë ishte me Joan Plowright, në vitin 1961, e cila i lindi tre fëmijë, duke qëndruar pranë tij deri në vdekjen e tij më 11 korrik 1989 në Steyning, Sussex.
Fraza nga Laurence Olivier
Kur më pyesin se cili është sekreti më i madh i suksesit të një aktori, unë përgjigjem: sinqeriteti.
Ndonjëherë e gjej veten në kontakt me njerëz të trishtuar që më pyesin se për çfarë jetoj dhe cila është arsyeja për të jetuar. Përgjigja ‘Puna’ nuk është gjithmonë e mirë. Dhe pastaj unë përgjigjem menjëherë, qoftë edhe pak me ndjeshmëri: ‘Bëhu i dobishëm’. Sikur të mund të besoni në këtë ideal, nëse të gjithë do të mundnin, atëherë askush, nga mbretëresha deri te punëtori më i përulur, nuk do të kishte kurrë ndjenjën se po jetonte për asgjë.
Realizëm nuk do të thotë ta kthesh artin në realitet. Do të thotë të mbartësh realitetin në art; jo vetëm pranoni ngjarjet e jetës, por i lartësoni ato.
Shekspiri, gjëja e vdekshme më afër syve të Zotit.
Nuk ka role të mëdha. Disa janë vetëm pak më të gjata se të tjerët, kjo është e gjitha.
Në thellësi të zemrës sime di vetëm se nuk e kuptoj kur veproj e kur jo ose më mirë të jem edhe më i sinqertë, kur gënjej dhe kur jo.
Çfarë është të vepruarit përveç gënjeshtra dhe çfarë është aktrimi i mirë, por gënjeshtra bindëse?
Njerëzit shpesh më pyesin se cilat janë hobi im, çfarë bëj për argëtim. Unë kurrë nuk mund të mendoj për asgjë. Ndjej shumë faj për idenë për të bërë pushime; dhe ndihem shumë e pakëndshme nëse jam duke bërë diçka që nuk është puna ime. Puna është jetë për mua, është e vetmja arsye për të jetuar; plus kam gjithashtu besimin pothuajse fetar se të jesh i dobishëm është gjithçka./Elida Buçpapaj