VOAL – Heinrich Heine ( Hajnrih Hajne) lindi më 13 dhjetor 1797 në Dusseldorf në një familje të nderuar tregtarësh dhe bankierësh hebrenj. Babai është një tregtar rrobash shumë në kontakt me fabrikat angleze, ndërsa nëna i përket një familjeje të famshme holandeze. Fillimet e para të kulturës i mori nga nëna e tij Beti, e cila në vitin 1807 e regjistroi në Liceun Katolik të Dyseldorfit të drejtuar nga Etërit jezuitë, ku qëndroi deri në vitin 1815. Shkolla ishte një torturë për të. Për më tepër, lëndët mësohen jo vetëm në gjermanisht, por edhe në frëngjisht, një detaj që e bën atë edhe më të shqetësuar, duke pasur parasysh mungesën e njohjes së tij me gjuhët dhe mësimin e tyre (por ngjarjet e alternuara të dominimit francez në qytetin e tij u zgjuan në prirjet e hershme frankofile dhe një antipati e thellë ndaj Prusisë).
Dashuria e tij e parë erdhi më 1816: vajza bjonde e presidentit të gjykatës së apelit në Duseldorf, të cilën ai e takoi në akademinë letrare të fundvitit.
Pas shkollës së mesme, Heinrich mbetet i pavendosur për një kohë të gjatë për zgjedhjen e fakultetit të universitetit. Babai i tij më pas e dërgoi atë në Frankfurt, me qëllim që të merrte mësime nga bankieri Rindskopf, për të shkuar më pas në Hamburg me vëllain e tij Salomon (gjë që ndodhi në ’17).
Një nga arsyet që e shtyn të riun Heinrich të lëvizë dhe të pranojë propozimin e xhaxhait të tij është siguria se në këtë mënyrë ai do të shihte Amalien, kushërirën e tij, e cila më vonë do të jetë Laura e tij, frymëzimi hyjnor i poezive të tij më të mira. Megjithatë, për fat të keq, vajza e ëmbël nuk dëshiron ta dijë, e po ashtu edhe kushërira tjetër e saj, Tereza. Gjithashtu më 1817 Heine botoi poezitë e tij të para për revistën “Hamburgs Watcher”.
Xha Salomon hap një dyqan pëlhurash dhe një agjenci bankare për të për t’i dhënë një strehim të mirë. Por Heine ka vetëm Amalien në mendje dhe falimentimi nuk do të vonojë. Kështu vjen, menjëherë pas, kthimi në Dusseldorf. Më 11 dhjetor 1819 u regjistrua në fakultetin juridik të Universitetit të Bonit. Atje ai ka mundësinë të krijojë miqësi intensive të cilat zgjatën një jetë dhe gjithashtu ka mundësinë të ndjekë mësimet e letërsisë së A. W. Schlegel. Pikërisht me sugjerimin e këtij mjeshtri të madh ai shkroi esenë e tij të parë kritike me titull “Die Romantik”.
Një vit më pas ai u largua nga Universiteti i Bonit dhe u regjistrua në Universitetin e Göttingen. Vitin tjetër u largua nga Gotinga dhe u regjistrua në Berlin. Këtu ai ndjek kurset filozofike të Hegelit dhe bëhet “poeti i preferuar” i inteligjencës gjermane. 1821 është një vit i dyanshëm për Heine: nga njëra anë vdes Napoleon Bonaparti i dashur, të cilin do ta festojë në “Buch Legrand”, por nga ana tjetër ai më në fund arrin të martohet me Amelie. Ndërkohë në planin letrar leximi i Shekspirit e shtyn drejt teatrit. Ai shkruan dy tragjedi dhe në të njëjtën periudhë del edhe një përmbledhje prej 66 poezive të shkurtëra.
Më 1824 u largua nga Berlini për në Gottingen, ku kreu provimet dhe u përgatit për të përgatitur tezën e tij në drejtësi (u diplomua në 1925 me rezultate të shkëlqyera). Ky është edhe viti i konvertimit të tij nga judaizëm në protestantizëm. Merr pesëdhjetë Louis d’or nga një xhaxha, i kalon pushimet në Norderney, një qëndrim që do t’i diktojë ciklin e poezive “Nordsee”, të cilin do ta botojë vitin e ardhshëm. Në tetor 1827 ai fitoi suksesin e tij më të madh letrar me botimin e “Buch der Lieder” (“Libri i këngëve” i famshëm). Më 1828 ishte në Itali.
Shkrimet e tij satirike dhe mbi të gjitha aderimi i tij ndaj Sansimonizmit i nervozuan “kazermat e mëdha prusiane” deri në atë pikë sa Heine, më 1831, zgjodhi mërgimin vullnetar në Francë. Në Paris u prit me admirim dhe shumë shpejt u bë vizitor i shpeshtë i salloneve letrare të kryeqytetit, ku frekuentonte komunitetin e emigrantëve gjermanë, si Humboldt, Lasalle dhe Wagner; por edhe intelektualë francezë si Balzac, Hugo dhe George Sand.
Më 1834 viziton Normandinë, në tetor takohet me Mathilde Miratin dhe martohet me të në 1841. Ndërkohë dalin disa ese kritike dhe disa përmbledhje poetike. Në vitet në vijim udhëton shumë, por frymëzimi mungon shumë. Ndonjëherë ai viziton edhe xhaxhain e tij të sëmurë Salomon në Gjermani.
Më 22 shkurt 1848 shpërtheu revolucioni në Paris dhe poeti u përfshi personalisht në përleshjet e shumta që u zhvilluan në rrugë. Fatkeqësisht, menjëherë pas këtyre fakteve, fillojnë dhembjet akute në shtyllën kurrizore që shënojnë fillimin e dhimbjes që do ta çojë në paralizë dhe vdekje brenda tetë viteve. Ishte në fakt një atrofi muskulore progresive, e cila e detyroi në mënyrë të pashmangshme të ulej në një shtrat. Kjo nuk e pengon atë të botojë “Romancero” në 1951 (në të cilën përshkruhen vuajtjet mizore të sëmundjes) dhe të ribashkojë artikuj mbi politikën, artin dhe jetën në një vëllim në 1954 (më vonë të titulluar “Lutetia”) në Paris.
Poeti i lodhur është afër fundit. Në verën e vitit 1855 shpirti dhe trupi i tij morën një ngushëllim të vlefshëm nga e reja gjermane Elise Krienitz (e quajtur me dashuri Mouche) dhe të cilës ai do t’i drejtojë poezitë e tij të fundit. Më 17 shkurt 1856, zemra e tij pushoi së rrahuri. Padyshim një poet i madh dhe intensiv, pasuria kritike që krijoi vepra e Heine-s pas vdekjes së tij është e luhatshme. Ndërsa për disa ai ishte poeti më i madh gjerman i periudhës së tranzicionit midis romantizmit dhe realizmit, për të tjerët (dhe shihni kritikët e mëdhenj të moderuar-borgjezë si Karl Kraus apo Benedetto Croce) gjykimi është negativ. Nietzsche, nga ana tjetër, e njohu atë si pararendës, ndërsa Brehti vlerësonte idetë e tij përparimtare. Mirëpo, “Libri i këngëve” i tij posedon lehtësi dhe butësi të jashtëzakonshme formale, është një nga veprat më të përhapura dhe të përkthyera të prodhimit gjerman. Por shenja më origjinale e vargjeve të Heine-s qëndron në përdorimin ironik të materialit romantik, në tensionin ndaj poezisë dhe, në të njëjtën kohë, në lëvizjen e kundërt, që synon të mohojë çdo sentimentalizëm, në vetëdijen që kohët e reja kërkojnë mbi të gjitha. një racionalitet i kthjellët dhe realist./Elida Buçpapaj
Komentet