Fenomeni i fotografuar nga Lugano nga një përdorues i Instagramit
Anthony Svettini (Instagram)

Në këto orë po qarkullojnë në internet disa raportime. Asgjë e mbinatyrshme: është karburanti i lëshuar nga një mision SpaceX

VOAL- Një vorbull e ndritshme në qiell. Kjo është ajo që mund të vërehet për disa minuta këtë mbrëmje rreth orës 21:10 në qiejt e gjysmës së Evropës: raportet vijnë nga Italia Veriore, Franca, Gjermania dhe Mbretëria e Bashkuar.

Këta nuk janë alienë apo fenomene të tjera misterioze: siç raportohet nga faqja e internetit e astrofizikës Chpdb, ajo që u vu re është një efekt i krijuar nga një SpaceX Falcon 9 që lëshoi ​​karburantin e tij të mbetur.

Misioni NROL69 u nis në orën 18:48 nga Kepi Canaveral, Florida. Në orbitën e saj të radhës, raketa fluturoi mbi kontinentin evropian dhe falë mbulesës së pakët të reve, spiralja e pazakontë ishte e dukshme për shumë njerëz.

Fenomeni nuk është i ri për entuziastët dhe shërben për t’u përgatitur për rihyrjen atmosferike të raketës në Paqësorin Jugor. RSI

VOAL- Një Lara Gut-Behrami e bujshme triumfoi në super-G në finalet e Sun Valley dhe fitoi kupën e specialitetit për herë të gjashtë në karrierën e saj! Një rekord absolut si në fushën e femrave, ku mundi Lindsey Vonn dhe Katja Seizinger, ashtu edhe në fushën e meshkujve. Ticinese dha një performancë plot guxim dhe guxim, duke mbajtur një shpejtësi shumë të lartë pavarësisht disa gabimeve dhe duke lënë boshllëqe të mëdha me të gjithë rivalet e saj, duke përfshirë Federica Brignone (+1”33) e cila ishte përpara saj me 5 pikë në renditje dhe përfundoi në vendin e tretë pas Vonn-it të përjetshëm (+1”29), u rikthye në podium me 2’ deri në 5 ditë më të vjetër në Kupën e Botës.

Fitorja në borë e Idahos ishte fitorja e 47-të në karrierë dhe e 24-ta në super G për 33-vjeçaren nga Comano, e cila u ngjit në podium për herë të 99-të. Më shumë se 16 vjet pas suksesit të saj të parë në Kupën e Botës, që daton nga 20 dhjetori 2008, Gut-Behrami ka vendosur “kupën” e saj të nëntë në kabinetin e trofeut, e treta radhazi në specialitet pas atyre të 2014, 2016 dhe 2021. Performanca e atleteve të tjera zvicerane, me 2, 15 krye, duhet të jetë më e mirë (+3”12) dhe Michelle Gisin (+3”25), ndërsa Malorie Blanc nuk e përfundoi garën. RSI

Aleanca historike është në rrezik: partia është kundër saj në të gjithë bordin, por qumështi, djathi dhe pjesërisht edhe prodhuesit e mishit kanë frikë për eksportet: “Tregu evropian është qendror”

VOAL- Një hap i rëndësishëm është bërë dje (e premte) në procesin e miratimit të marrëveshjeve të reja dypalëshe me Bashkimin Evropian, ku Këshilli Federal ka paraqitur propozimet e tij për mbrojtjen e pagave në Zvicër. Megjithatë, marrëveshja preku edhe sektorin e bujqësisë dhe për herë të parë duket se shfaqen disa ndarje në frontin zakonisht të bashkuar midis SVP-së dhe fermerëve. Siç dihet, SVP është kundër, por, sipas disa shoqatave ombrellë, marrëveshjet do të ishin vendimtare për ruajtjen e prodhimit të fortë vendas.

Ata që janë veçanërisht të shqetësuar janë prodhuesit zviceranë të qumështit dhe djathit, si dhe disa prodhues të mishit, pasi kanë frikë për eksportet e tyre: “Një në çdo katër litra qumësht të prodhuar në Zvicër eksportohet,” thotë Boris Beuret, president i Swissmilk, një shoqatë që përfaqëson 17,000 prodhues zviceranë që do të na garantojë se do të jetë një kornizë qendrore për ne që të arrihet tregu i qumështit.

Edhe për IP Latte, e cila përfshin 35 shoqata rajonale dhe kombëtare të prodhuesve dhe përpunuesve të qumështit, marrëveshjet do t’i jepnin sektorit stabilitet dhe autonomi më të madhe, me avantazhin e të qenit në gjendje të gëzonte mbrojtjen federale në rast hakmarrjeje për shkak të konflikteve në sektorë të tjerë.

40% e Gruyère eksportohet, kryesisht në BE

Nga qumështi te djathi, është një hap i shkurtër: 40% e prodhimit të Gruyère, për shembull, përfundon jashtë vendit, pjesa më e madhe në BE: “Pa marrëveshje, mund të ketë pengesa në eksport, detyrime doganore ose pengesa administrative”, thotë Benoit Kolly, një prodhues djathi në Moret, në Kantonin e Friburgut. Për më tepër, mund të preken edhe markat e garancisë si Përcaktimi i Mbrojtur i Origjinës.

Ndërkohë brenda SVP-së tentohet të mbyllen radhët: “Është e papranueshme, prodhuesit po tremben”, pohon p.sh., këshilltari kombëtar i Jura, Thomas Stettler, vetë fermer.

Fakti është se edhe disa prodhues të mishit kanë filluar ta shohin mirë paketën e re të marrëveshjeve. Për SVP, e cila tashmë ka shpallur një betejë mbi marrëveshjet, mund të ketë një humbje të aleatëve të konsideruar të sigurt. RSI

Njoftimet bëhen vetëm në gjermanisht dhe anglisht: kjo risi është pjesë e konceptit të “silent airport”, i cili i jep përparësi qetësisë së udhëtarëve

VOAL- Në aeroportin e Zyrihut nuk flitet më frëngjisht. Njoftimet bëhen vetëm në gjermanisht dhe anglisht. Ndryshimi u zbatua në heshtje korrikun e kaluar dhe u raportua sot, të hënën, nga Tages Anzeiger.

Inovacioni është pjesë e konceptit të “aeroportit të heshtur” që po fiton terren në aeroportet ndërkombëtare: një koncept që i jep përparësi qetësisë së udhëtarëve duke reduktuar njoftimet, siç konfirmoi për gazetën e Zyrihut Livia Caluori, zëdhënëse e Flughafen Zürich AG.

Me këtë ndryshim, frëngjishtja nuk është më një kërkesë për punësimin e stafit në Swissport, operatori tokësor i aeroportit, thotë zëdhënësja Nathalie Berchtold.

Dhe vitin e kaluar gjuha u zhduk gjithashtu nga faqja e internetit e aeroportit. “Rishikimi u bazua në një analizë përdorimi, e cila tregoi se më pak se 1% e vizitorëve përdorën versionin francez,” thotë Caluori, duke shpjeguar vendimin për të ofruar përmbajtje vetëm në gjermanisht dhe anglisht.

Universitetit iu kërkua informacion mbi një projekt të financuar nga Shtetet e Bashkuara: do të jetë çështje e verifikimi nëse është në përputhje me vizionin e presidentit për çështjet gjinore dhe mjedisore.

VOAL- Që nga marrja e detyrës në Shtëpinë e Bardhë më 20 janar, presidenti i SHBA Donald Trump ka qenë i qartë në imponimin e vizionit të tij për ndryshimin e klimës dhe gjithçka që ka të bëjë me diversitetin, barazinë dhe përfshirjen. Një drejtim që tashmë po ndiqet, ndër të tjera, me shkurtime të vendeve të punës dhe financime për kërkime shkencore që nuk duket se janë në përputhje me këtë ndryshim, edhe jashtë Shteteve të Bashkuara. Ky është rasti i Institutit Federal Zviceran të Teknologjisë në Zyrih, të cilit administrata Trump i ka kërkuar informacion mbi kërkimet e tij, siç raportohet nga NZZ am Sonntag.

Një lajm që u konfirmua nga zyra e shtypit e universitetit të Zyrihut: “ETH Zurich ka marrë një pyetësor nga administrata amerikane në lidhje me një projekt për të cilin kemi marrë fonde federale amerikane” mund të lexohet në gazetën e së dielës. Megjithatë, nuk jepen detaje të mëtejshme për projektin që është vënë nën vëzhgimin e Shteteve të Bashkuara. Dhe duke qenë se bëhet fjalë për një pyetësor që autoritetet amerikane e kanë cilësuar si “konfidencial”, universiteti kufizohet të bëjë të ditur se kërkesa “ka të bëjë kryesisht me çështje të respektimit të orientimeve politike të administratës së re”.

Pra, çfarë duan të dinë autoritetet amerikane? Pyetësorë të ngjashëm u dërguan së fundmi në universitetet amerikane. Dhe një profesor postoi detaje për Bluesky: ato janë formularë që kërkojnë konfirmim se projektet e financuara nga federale nuk përfshijnë çështje gjinore, klimë apo drejtësi mjedisore.

Sipas një eksperti të cituar nga NZZ am Sonntag, të gjithë studiuesit që marrin fonde nga SHBA duhet të presin të marrin një kërkesë për informacion nga Shtetet e Bashkuara. Nga ana e saj, ETH Zyrih ka njoftuar se do të vendosë së bashku me universitetet e tjera zvicerane se si do të reagojnë ndaj pyetësorit. RSI

Ish gjenerali amerikan Ben Hodges rekomandon që Berna të investojë më shumë në mbrojtjen kombëtare dhe këshillon ushtrinë zvicerane “të mësojë të përdorë dhe të zmbrapsë dronët në një shkallë të gjerë”.

VOAL- Tërheqja e trupave amerikane në Evropë është vetëm çështje kohe, beson ish gjenerali amerikan Ben Hodges. Në një intervistë me SonntagsBlick, ish-oficeri këshillon Zvicrën të “përgatitet për luftë”. “Mënyra më e mirë për të parandaluar luftën është përgatitja për të,” thotë ish-komandanti i forcave të NATO-s në Evropë. Kushdo që nuk është i përgatitur ‘fton’ për agresion, shton ai në rubrikat e gazetës të së dielës zvicerane-gjermane.

Këshilla për ushtrinë zvicerane: “Mësoni të përdorni dhe të zmbrapsni dronët në një shkallë të gjerë”

Sipas Hodges, Rusia “nuk e respekton neutralitetin zviceran. Kjo nuk do të thotë që tanket ruse një ditë do të mbërrijnë në Zvicër.” Dhe ai këshillon ushtrinë zvicerane “të mësojë të përdorë dhe të zmbrapsë dronët në një shkallë të gjerë dhe të investojë shumë në mbrojtjen ajrore dhe të stërvitet për manovra në shkallë të gjerë”.

“Evropa nuk është më prioritet”

Departamenti Amerikan i Mbrojtjes aktualisht financon 100,000 trupa në Evropë, thekson Ben Hodges. “Është e qartë se Presidenti Donald Trump do të tërheqë trupat e tij. Pyetja e vetme është se kur dhe sa do të tërhiqet”, shpjegon ish-gjenerali. “Me sa dëgjoj në Uashington, Evropa nuk është më prioritet” pasi Donald Trump tani “e konsideron Kinën armikun e tij kryesor”.

“Zvicra të përgatitet për luftë”

Sipas presidentit amerikan, “Shtetet e Bashkuara paguajnë miliarda dollarë për mbrojtjen e Evropës. Kjo shkon përtej sigurisë së Kontinentit të Vjetër. Për Shtetet e Bashkuara, Evropa është një post nga ku mund të koordinojë operacionet në Afrikë, Lindjen e Mesme ose Euroazi. “Për më tepër, ekonomikisht, Shtetet e Bashkuara përfitojnë jashtëzakonisht shumë nga një Evropë e qëndrueshme,” vëren ish gjenerali me tre yje.

Marcel Dettling: “Situata aktuale tregon se sa e rëndësishme është neutraliteti”

Situata aktuale ndërkombëtare – SHBA-ja po tenton të shkëputet nga Evropa, e cila nga ana e saj dëshiron të zgjerojë forcat e saj të armatosura – tregon se sa e rëndësishme është që Zvicra të jetë neutrale dhe sa urgjente është riarmatosja e ushtrisë. Presidenti i SVP Marcel Dettling është i bindur për këtë.

“Armiku duhet ta dijë: nëse na sulmon, do të paguajë një çmim të lartë në gjak”, thotë 44-vjeçari në një intervistë të publikuar sot nga NZZ am Sonntag. Sipas tij, kushtet në ndryshim i lejojnë vendit të hapë sytë. “Evropa dhe Zvicra janë mbështetur verbërisht në Amerikë për tetëdhjetë vitet e fundit. Me mbështetjen e Qendrës, e majta ka kursyer shumë në ushtri. Tani i shohim pasojat”. RSI

Me një buxhet prej 730 milionë frangash, qeveria synon të mbështesë shtrirjen e brezit të gjerë në të gjitha rajonet

VOAL- Popullsia duhet të jetë në gjendje të llogarisë në internet me shpejtësi të lartë në të gjithë vendin. Me një buxhet prej rreth 730 milionë frangash, Këshilli Federal synon të mbështesë zgjerimin e rrjetit të brezit të gjerë.

Qeveria sot, e premte, ka vënë për konsultim ligjin për promovimin e brezit të gjerë deri më 23 qershor. Qëllimi është të sigurohet që i gjithë vendi të përfitojë nga shpejtësia e transmetimit të rrjetit prej të paktën 1 Gbit/sek për shkarkime.

Financimi i planifikuar do të ndahet në mënyrë të barabartë midis Konfederatës dhe Kantoneve. Shpenzimet për Konfederatën do të mbulohen nga një përdorim i përkohshëm dhe i caktuar i tarifave të ardhshme për licencat e radiokomunikimit celulare. ATS/RSI

Kantautorja nga Friburgu do të përfaqësojë Zvicrën me një baladë që synon të frymëzojë njerëzit që ta shikojnë jetën me më shumë njerëzi për të përmirësuar botën.

VOAL- Voyage titullohet kënga me të cilën Zoë Më do të konkurrojë për Zvicrën në Eurovizionin e radhës, i planifikuar të zhvillohet në Bazel nga 13 deri më 17 maj. Kjo është bërë e ditur në një njoftim për shtyp nga RSI. E paraqitur si një baladë pop me thekse poetike, është një ftesë për ta parë jetën me më shumë humanizëm, çiltërsi dhe dhembshuri.

Në përputhje me titullin e saj, kënga u konceptua si një udhëtim, një përqafim muzikor për të na inkurajuar të përballemi me urrejtjen me dashuri, t’i japim një shans butësisë dhe t’i trajtojmë njerëzit me kujdes, në mënyrë që ata të tregojnë pjesën më të mirë të vetes. Sepse, siç thotë teksti duke përdorur një metaforë, “Lulet janë më të bukura kur i ujit, në vend që t’i presësh”. Në Voyage, brishtësia e qenieve njerëzore bëhet një forcë për të na kujtuar se, pikërisht si njerëz, ne mund ta bëjmë botën një vend më të mirë.
Si vend pritës, Zvicra kualifikohet automatikisht për në finale më 17 maj, por gjithashtu mund të zgjedhë të luajë në datën 13, në gjysmëfinalen e parë. rsi

Këshilli Federal, përmes Presidentes së Konfederatës Karin Keller-Sutter, shpjegon qëndrimin e tij pas disa ditësh heshtje

VOAL- Bota është në trazira, Evropa është e alarmuar dhe nga Këshilli Federal, të paktën ditët e fundit, pak ose aspak është dëgjuar për qëndrimin e Zvicrës. Deri dje pasdite (e premte), kur para mediave kryetarja e Konfederatës dhe ministrja e Financave Karin Keller-Sutter bëri një interpretim të ngjarjeve dhe tregoi parimet e politikës së jashtme zvicerane në këtë periudhë të ndryshimeve të thella.

“Ngritja e zërit nuk përmirëson cilësinë e politikës së jashtme”. Është fjalia më vendimtare e Karin Keller-Sutter, e thënë qëllimisht me tone të qeta. Nuk është e qartë nëse ky është një gërmim ndaj Presidentit të Shteteve të Bashkuara apo një shpjegim për heshtjen e Këshillit Federal në ditët e fundit. Ndoshta të dyja.

“Qeveria zvicerane ka dëgjuar tonet dhe njoftimet e reja nga Uashingtoni, por kjo nuk është arsye për të ndryshuar politikën e jashtme. Vlerat si ligji ndërkombëtar, të drejtat e njeriut, demokracia dhe liria e tregtisë mbeten të vlefshme.” kujtoi ministri i Financave. Prandaj është një “jo për luftën tarifore”. Në Ukrainë, Konfederata përsërit dënimin e saj të agresionit rus dhe angazhimin e saj për një paqe të drejtë dhe të qëndrueshme. “Një paqe që nuk është në dëm të Ukrainës, që respekton ligjin ndërkombëtar dhe që është e qëndrueshme”, shtoi Keller-Sutter. RSI

VOA – Evropa duhet t’i përgjigjet në unison tensioneve gjeopolitike që kërcënojnë sigurinë e saj. Të enjten, Këshilli Kombëtar miratoi një deklaratë që i bën thirrje Këshillit Federal të intensifikojë bashkëpunimin me Evropën në fushën e politikës së sigurisë.

Pas deklaratave të presidentit amerikan Donald Trump për tërheqjen e SHBA nga Ukraina, “Evropa ka pasur një zgjim të vrazhdë”, argumentoi Fabien Fivaz (Vert-s-/NE) në emër të komisionit. Situata gjeopolitike nuk ka qenë kurrë kaq e paparashikueshme.

“I ashtuquajturi lider i botës së lirë po hap tapetin e kuq për agresorin,” kritikoi Nicole Barandun (Qendra/ZH). Balthasar Glättli (Vert-e-s/ZH) e quajti aktin një “tradhti”, ndërsa Patrick Hässig (PVL/ZH) vazhdoi: “Rendi i vendosur nuk mund të mbështetet më në sigurimet e vjetra.

Për të mbrojtur rendin botëror dhe për të mbrojtur demokracinë dhe të drejtat e njeriut, “BE dhe Zvicra duhet të angazhohen më aktivisht”, shtoi Fabian Molina (PS/ZH) në emër të komitetit. “Zvicra dhe Bashkimi Evropian duhet të veprojnë në unison për të bllokuar ‘politikën antidemokratike dhe neofashiste’ të Shteteve të Bashkuara,” vazhdoi Mattea Meyer (PS/ZH).

Këshilli Kombëtar ka miratuar një deklaratë në favor të një Evrope të qëndrueshme, sovrane dhe të bazuar në rregulla. Kjo është e nevojshme për të garantuar paqen, sigurinë, demokracinë dhe të drejtat e njeriut në kontinent. Shtetet evropiane duhet të marrin përgjegjësi të pavarur për sigurinë e tyre.

Konfederata Zvicerane mund të kontribuojë në bashkëpunimin evropian të sigurisë brenda kuadrit të detyrimeve të saj për neutralitet. Prandaj, Këshilli Kombëtar i bën thirrje qeverisë të forcojë rolin e Zvicrës si një pjesë integrale e arkitekturës evropiane të sigurisë.

“Zvicra nuk duhet të jetë një vrimë politike në kufje,” tha Hässig. Në këtë drejtim, është e nevojshme të intensifikohet bashkëpunimi me vendet partnere dhe organizatat ndërkombëtare. Në veçanti, në fusha të tilla si siguria kibernetike, mbrojtja nga fatkeqësitë dhe ndërtimi i paqes.

Walter Gartmann (SVP/SG) e kundërshtoi me forcë këtë qasje. “Neutraliteti i Zvicrës është kontributi ynë për paqen. Duhet të jemi realistë. Në konflikte të mëdha, Zvicra nuk mund të ndryshojë tabelat. Por ne mund të kontribuojmë për një zgjidhje paqësore përmes zyrave tona të mira.” Për këtë qëllim, “neutraliteti duhet mbrojtur bindshëm. Por sot palët në konflikt po largohen nga Zvicra”.RSI