Tash kur pritet të hyjë në fazën e tretë, dhe të fundit, të procesit të tranzicionit, Forca e Sigurisë së Kosovës synon që të bëhet me pajisje ajrore. Ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci thotë se janë duke “gjeneruar opsione për furnizimin me helikopterë” dhe sipas tij në ditët në vijim do të kenë “një informacion të qartë se ku është orientimi për helikpoterët”.

Maqedonci flet edhe për situatën e sigurisë dhe rrezikun nga grupet terroriste serbe.

Procesi i transformimit të Forcës, i cili ka hyrë në vitin e shtatë, po zhvillohet sipas planfikimieve, thotë ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci.

“Jemi duke gjeneruar opsione për furnizim me helikopterë dhe besoj që në ditët në vijim do të kemi një informacion më të qartë se ku është orientimi ynë për helikopterët dhe qytetarët normalisht do të jenë të informuar për orientimin tonë dhe për qasjen tonë në raport me helikoptetët dhe gjithmonë synimi ynë është që para përmbylljes së fazës së tretë të tranzicionit, para vitit 2028, të paktën të kemi një pjesë të këtyre aseteve në FSK”, shprehet ai.

Gjatë këtij procesi, Kosova ka blerë dronë e automjete të ndryshme ushtarake. Shteti është fokusuar në investime për sisteme moderne të armatimit, në mesin e tyre edhe blerjen e anti-tankeve “Javelin”.

Me përfundimin e transformimit, FSK-ja pritet të ketë përgjegjësi ruajtjen e sovranitetit dhe integritetit territorial të vendit.

Ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci thotë se Serbia po vazhdon të paraqes kërcënim me vendosjen e 48 bazave të ushtrisë serbe përgjatë vijës kufitare me Kosovën.

Në Rashkë, Nish dhe Vranjë, thotë ai, janë vendosur baza të tjera të cilat nuk janë larg nga territori i Kosovës. Ai konsideron se rreziku për sulme është i mundshëm, marrë parasysh se ende nuk janë ndëshkuar terroristët e sulmit në Banjskë dhe në kanalin e Ibër-Lepencit.

Terroristët serbë sulmuan Policinë e Kosovës në shtator të vitit 2023 dhe vranë rreshterin Afrim Bunjaku, në Banjskë të Zveçanit. Një vit më vonë, mbrëmjen e 29 nëntorit, nga një shpërthim i madh u dëmtua kanali i ujit i Ibër-Lepencit në Varagë të Zubin Potokut.

Autoritetet e Kosovës thanë se sulmi ishte terrorist dhe i kryer nga bandat kriminale të mbështetura prej Beogradit zyrtar.

Maqedonci deklaron se institucionet e sigurisë janë të afta dhe të përgatitura për t’u përballur me çdo kërcënim që tenton të cenojë sovranitetin e vendit.

Ditë më parë, kryeministri Albin Kurti paralajmëroi për sulme të mundshme para dhe pas Vitit të Ri.

“Normalisht që rreziku gjithmonë është theksuar i mundshëm për një arsye të thjesht, për shkak që grupi i cili ka zhvilluar sulmin terrorist të 24 shtatorit dhe që dyshohet që është i implikuar edhe në sulmin e 29 nëntorit kundër infrastrukturës kritike, vazhdon të mbetet i lirë dhe i pandëshkuar në Republikën e Serbisë. Për më tepër Republika e Serbisë, më saktësisht institucionet atje vazhdojnë të lehtësojnë funksionimin e këtij grupi në territorin e Serbisë, duke e mbështetur edhe në aspektin financiar dhe administrativ këtë grup dhe që normalisht që e gjithë kjo është indikacion që ky grup mund të vazhdojë me sulme, dhe sulme terroriste të tilla që ndodhën edhe më herët lidhen shpesh me periudha të caktuara të vitit kur vlerësohet që vigjilenca mund të jetë më e ulët dhe kur vlerësohet që dëmi mund të jetë më i madh. Pra, normalisht që kryeministri i Republikës së Kosovës nuk thotë asgjë pa pasur paraprakisht informacion që drejton në atë drejtim”, tregon Maqedonci.

Ushtria serbe vazhdon të jetë e pozicionuar përgjatë vijës kufitare me Kosovën, thotë ministri i Mbrojtjes, Ejup Maqedonci.

“Vazhdojnë të mbeten prezente 48 baza të xhandarmërisë dhe ushtrisë serbe, por përveç tyre Serbia ka të vendosur baza të tjera pikërisht në jug të territorit të saj, më saktësisht në Rashkë, në Nish dhe Vranjë, që gjithashtu nuk është distancë e largët nga territori i Republikës së Kosovës. Tri nga katër brigadat e mekanizuara të ushtrisë serbe janë të vendosura në këto baza dhe gjitha këto bazat tjera operacionale që janë përgjatë vijës kufitare, këto 48 bazat, janë një zgjatje operacionale pikërisht e këtyre njësive të mëdha që i kanë të vendosur në jug të territorit të Serbisë. Kjo patjetër që për neve paraqet kërcënim. Gjithmonë kur një shtet i vendos trupat ushtarake, që shteti fqinj në kufi është një kërcënim apo pjesë e një lufte të madhe hibride ku përfshihet edhe aspekti konvencional i kërcënimit”, shprehet ai.

Anëtarësimi i Kosovës në NATO ishte theksuar si çështje e rëndësishme nga autoritetet e Kosovës, sidomos pas sulmeve terroriste në veri.

Kjo çështje është një nga objektivat kryesore të institucioneve vendore, thotë Maqedonci, i cili shton se Forca e Sigurisë së Kosovës po ndërtohet sipas standardeve të NATO-s.

“Pengesë mbetet hezitimi i vendeve mosnjohëse për të mbështetur Republikën e Kosovës për t’u anëtarësuar plotësisht në NATO. Besoj që me një punë që do të bëjmë në të ardhmen edhe kjo pengesë do të evitohet dhe vendi ynë do të jetë pjesë e NATO-s”, shton ai.

Në fund të vitit të kaluar, Kosova ka nënshkruar marrëveshje me prodhuesin turk të industrisë së mbrojtjes për themelimin e fabrikës së municioneve në Kosovë.

Ministri Ejup Maqedonci thotë se në këtë mënyrë Kosova do të pavarësohet në aspektin e municioneve.

“Për herë të parë vendi ynë po fillon prodhimin e municioneve ‘Made in Kosova’, të cilat do të jenë 100 për qind prodhim i Kosovës dhe marka do të jetë markë e Kosovës edhe me prodhimin e tyre, në të ardhmen Kosova do të pavarësohet në aspektin e municioneve sidomos të atyre që shpenzohen më së shumti dhe gjithashtu do të ketë mundësinë që të bëhet vend eksportues duke marrë parasysh kapacitetet e fabrikës që mendohet që të ndërtohet dhe funksionalizohet në Kosovë. Por, edhe mundësitë për prodhuesit privat që gjithashtu qeveria jonë i inkurajon që të investojnë në Republikën e Kosovës në këtë fushë”, deklaron ai.

Kjo fabrikë do t’i ketë makineritë sipas standardeve të NATO-s dhe siç tregon Maqedonci, do të menaxhohet nga një ndërmarrje publike.

Kontrata përfshin edhe trajnimin e stafit nga Republika e Turqisë.

“Me nënshkrimin e kontratës nga kryeministri i Republikës së Kosovës më 16 dhjetor të vitit 2024, kompania shtetërore turke MKE ka marrë përgjegjësinë që të fillojë prodhimin e makinerisë për këtë fabrikë. Por edhe gjithashtu edhe të pjesëve të tjera përcjellëse, është për tu theksuar që nuk është vetëm çështja e linjave të prodhimit. Kosova përmes kësaj kontrate do të ketë mundësinë që të ketë edhe laboratorët për testimin e kualitetit, gjithashtu laboratorët për kalibrimin e atyre municioneve që do të prodhohen nga kjo fabrikë. Është më shumë se një fabrikë, është një kompleks i cili do të krijojë mundësi që edhe në të ardhmen të rritet dhe të bëhen investime të tjera për të rritur kapacitetet e këtij kompleksi dhe për të mos u kufizuar vetëm në dy llojet e municioneve, të cilat planifikohet të prodhohen në fazën e parë. Normalisht që kontrata është e klasifikuar dhe ka informacione të cilat nuk mund të bëhen të njohura për publikun. Mirëpo, çfarë mund të theksojë këtu është se sipas kontratës do të marrë më shumë se një vit dhe më pak se dy vjet për tu funksionalizuar në tërësi fabrika e municioneve 5/56 dhe 7.62, municione këto të cilat më shumti shpenzohen gjatë ushtrimeve”, thekson ai.

Në shtator të vitit të kaluar, Qeveria e Kosovës ka miratuar konceptin për mbrojtje gjithëpërfshirëse Ky koncept synon të integrojë edhe qytetarët në sistemin e mbrojtjes së vendit.

Ministri i Mbrojtjes thotë se gjatë këtij viti prioritet do të jetë implementimi i këtij koncepti.

Qeveria, pjesë e së cilës është Maqedonci, e përfundon mandatin këtë fillimvit, pasi që zgjedhjet e përgjithshme do të mbahen më 9 shkurt.

“Koncepti për mbrojtje gjithëpërfshirëse, programi është miratuar nga Qeveria e Kosovës. Hapat në vazhdim kanë të bëjnë me planet e veprimit. Koncepti për mbrojtje gjithëpërfshirëse nuk është ekskluzivitet vetëm i Ministrisë së Mbrojtjes. Do të përfshijë edhe ministri dhe institucione të tjera. Ne vlerësojmë që gjatë vitit 2025 do të bëjmë planet e veprimit për implementimin e këtij koncepti, normalisht do të duhet që të bëhet një grup ndërministror për të drejtuar zhvillimin e këtij koncepti. Është një koncept që aplikohet në vendet baltike dhe përafërsisht edhe në vendet skandinave dhe që mundëson që qytetarët e Kosovës të kenë rolin e tyre në kuadër të sistemit tonë të mbrojtjes…Ky nuk do të jetë i kufizuar vetëm në angazhimin e qytetarëve në sistemin mbrojtjes. Do të jetë gjithashtu program i cili do të mundësojë që vendi ynë të fillojë të rishikojë çështjen e strehimoreve, infrastrukturës kritike dhe elementeve të tjera”, shprehet ai në intervistën e KosovaPress.

Gjatë vitit të kaluar është validuar edhe regjimenti i dytë i këmbësorisë, që sipas Maqedoncit, ka shënuar arritje për zhvillimin e kapaciteteve të mbrojtjes.

Kosova gjatë këtij viti do të jenë vend pritës i ushtrimit “Defender Europe 2025”, ku do të ketë njësi të Shteteve të Bashkuara të Amerikës por edhe vendeve të tjera partnere./kp/