Kur mësohet për Holokaustin, vende të tilla si Polonia, Gjermania dhe Ukraina përmenden shpesh. Por Shqipëria, një vend i vogël në Evropën Lindore, përmendet rrallë, për të mos thënë ndonjëherë. Në këtë libër kujtimesh, megjithatë, Anna Kohen u zbulon lexuesëve një sekret të vogël: “Shqipëria ishte i vetmi komb i pushtuar në Evropë ku kishte më shumë hebrenj pas luftës sesa para saj. Pothuajse çdo hebre shqiptar mbijetoi.
Përmes librit të kujtimeve të Kohen lexuesit mësojnë se sa të sjellshëm kanë qenë myslimanët dhe të krishterët shqiptarë ndaj fqinjëve të tyre hebrenj gjatë historisë. Por historia e Kohen nuk është një histori e Holokaustit. Në vend të kësaj, është historia e jetës hebreje në Shqipëri pas Luftës së Dytë Botërore. Që në fillim të rrëfimit, Kohen i prezanton lexuesit me komunitetin e saj të hebrenjve romaniotë. Ajo përshkruan ushqimin grek, praktikat hebreje greke dhe gjuhën greke, të gjitha ndërkohë që zgjidh kompleksitetin e të jetuarit nën sundimin komunist.
Lexuesit e gjejnë veten në një udhëtim emocional me Kohen, duke e mbështetur në suksesin e saj. Ne e takojmë atë që fëmijë, kur ajo tashmë ka marrë aq shumë përgjegjësi familjare. Ndërsa gjen dashurinë, fillon një karrierë në mjekësi dhe zbulon lidhjen e saj me qytete dhe vende të ndryshme, lexuesit nuk mund të mos shpresojnë që puna e saj e palodhur të shpërblehet. Nëpërmjet elasticitetit, inovacionit dhe vendosmërisë, Kohen, si pjesa tjetër e familjes së saj, i tejkalon sipas të gjitha gjasave të gjitha parashikimet e sukseseve për jetën e saj.
Për këdo që ndihet i humbur, ose i mbyllur në shtëpin, libri i Anna Kohen dëshmon të jetë shoqëri e denjë. Ajo shpjegon se anëtarët e familjes së saj ishin “njerëz pa shtetësi — edhe pse ne ishim zyrtarisht banorë të Shqipërisë, nuk ishim as shtetas të Shqipërisë dhe as të Greqisë. Kjo lloj vështirësie ishte i zakonshëm për hebrenjtë anembanë botës në atë kohë.” Personaliteti i saj poliedrik i siguron lexuesit se edhe ata mund të gjejnë mënyra për të mbijetuar.
Libër i mahnitshëm, me momente komike, emocionuese dhe plot surpriza, Lulja e Vlorës është një frymëzim për këdo që kërkon të krijojë diçka nga asgjëja dhe të arrijë qëllime të largëta. Leximi i historisë së Kohen do të ringjallë një entuziazëm për ta bërë botën një vend më të mirë.
https://www.jewishbookcouncil.org/book/flower-of-vlora-growing-up-jewish-in-communist-albania
Komentet