Dëgjo pak!

Atje në fshat, afër rrugës, ishte një vilë, sigurisht që e keni parë ndonjëherë. Pikërisht përpara ka një kopsht të vogël me lule të ndryshme dhe një portë të pikturuar; afër hendekut, në mes të një livadhi të gjelbër të bukur, një lule ishte rritur; dielli shkëlqente si mbi të ashtu edhe në lulet e mëdha të kopshtit dhe për këtë arsye lulja e vogël u rrit shumë shpejt. Një mëngjes ajo kishte çelur e gjitha me petalet e saj të vogla të ndritshme të bardha, të cilat dukeshin si rrezet e vendosura rreth diellit të vogël të verdhë në qendër. Luleshqerra sigurisht nuk mendoi se askush nuk do ta vinte re atje në bar, as nuk mendoi se ishte një lule e varfër dhe e përbuzur; jo, ajo u ndje e lumtur dhe iu kthye diellit të ngrohtë, ngriti sytë dhe dëgjoi laureshën duke kënduar.

Luleshqerra ishte aq e lumtur sa iu duk një ditë feste; në të vërtetë ishte vetëm e hënë dhe të gjithë fëmijët ishin në shkollë; ndërsa ishin ulur në bankat e tyre dhe po mësonin diçka, lulja e vogël qëndroi e palëvizur në kërcellin e saj të vogël jeshil dhe mësoi nga dielli i nxehtë dhe gjithçka përreth tij se sa i mirë ishte Zoti dhe asaj i pëlqente që lauresha këndonte aq mirë dhe aq qartë gjithçka që ajo ndiente në heshtje; ajo pa me një nderim të caktuar atë zog me fat, i cili mund të këndonte dhe fluturonte, por nuk ishte e trishtuar që nuk mund ta bënte vetë. “Unë mund ta shoh dhe ta dëgjoj!” mendoi ajo. “Dielli më ndrit dhe era më puth! Oh, sa dhurata më janë bërë!”

Pas portës kishte shumë lule, të ngurta dhe aristokratike, dhe sa më pak parfum të kishin, aq më të rëndësishëm ndiheshin.

Bozhuret u frynë për t’u dukur më të mëdha se trëndafilat, por nuk ishte e rëndësishme madhësia! Tulipanët kishin ngjyrat më të bukura dhe ata e dinin mirë, dhe qëndronin në këmbë për t’u vërejtur më mirë. Të gjitha ato lule nuk e vunë re fare Luleshqerren e re që ishte jashtë, por përkundrazi ajo i shikoi vazhdimisht dhe mendoi: “Sa të bukura dhe të pasura janë! Me siguri ai zog i shkëlqyeshëm do të fluturojë poshtë tyre! Falë Zotit, unë jam kaq afër që do të jem në gjendje ta shoh atë shkëlqim! ” dhe siç mendoi kështu “cërrcërr!” lauresha mbërriti në fluturim, ajo nuk u ul në bozhuret as në tulipanët, por poshtë në bar, te luleshqerra e dobët; dhe ajo u trondit aq shumë nga ai gëzim sa nuk mund të mendonte më.

Zogu i vogël vallëzoi rreth saj duke kënduar: «Oh! sa i butë është bari! dhe çfarë luleje e bukur me zemër prej ari dhe një fustan argjendi je ti! ». Gonxhja e verdhë e luleshqerrës dukej tamam si ar dhe petalet e vogla të bardha shkëlqenin si argjend.

Askush nuk mund ta imagjinojë sa e lumtur ishte lulja e vogël! Zogu i vogël e puthi me sqepin e saj, i këndoi asaj, dhe pastaj u ngrit përsëri në qiellin blu. U desh më shumë se një çerek ore që lulja e vogël ta merrte veten. Pak e turpëruar, por edhe thellësisht e lumtur, luleshqerra shikoi drejt luleve në kopsht: ato kishin parë nderin dhe lumturinë që e kishin prekur, ato me siguri mund të imagjinonin se çfarë gëzimi ishte për të; por tulipanët ishin edhe më të mpirë se më parë dhe ishin të zymtë dhe të kuqërremë në fytyrë, nga zemërimi. Nga ana tjetër, bozhuret ishin të fryra në fytyrë, për fat të mirë ato nuk mund të flisnin, përndryshe luleshqerra do t’i kishte dëgjuar vërtet! Lulja e vogël e varfër e kuptoi se nuk ishin në humor të mirë dhe ishte shumë keq. Në atë moment një vajzë hyri në kopsht me një thikë të madhe, të mprehtë dhe me shkëlqim; ajo shkoi te tulipanët dhe i preu të gjitha, njëra pas tjetrës. “Uh!” psherëtiu luleshqerra “është e tmerrshme, ka ardhur fundi për to!” Dhe kështu vajza u largua me tulipanët. Luleshqerra u gëzua që ishte jashtë kopshtit, në bar dhe ishte një lule e vogël e varfër: ajo u ndje mirënjohëse, dhe kur dielli perëndoi, ajo mbylli petalet dhe ra në gjumë duke ëndërruar për diellin dhe zogun gjatë gjithë natës.

Të nesërmen në mëngjes, kur lulja hapi petalet e saj të bardha si krahët e vegjël drejt ajrit dhe dritës, ajo njohu zërin e zogut, por sa e dhimbshme ishte kënga e saj! Dhe lauresha e varfër kishte të drejtë të trishtohej kaq shumë: ajo ishte kapur dhe tani ishte në një kafaz pranë një dritareje të hapur. Ajo këndoi se nuk ishte në gjendje të fluturonte e lirë dhe e lumtur, ajo këndoi për grurin e ri të gjelbër të fushave dhe për udhëtimin e shkëlqyer që mund të ndërmerrte në ajër. Zogu i varfër sigurisht nuk ishte në humor të mirë, i mbyllur ashtu siç ishte në kafaz.

Luleshqerra donte ta ndihmonte, por si mund ta bënte atë? Nuk ishte e lehtë për të gjetur një mënyrë. Ajo menjëherë harroi bukuritë që e rrethonin, diellin e nxehtë që shkëlqente, harroi se sa të këndshme ishin petalet e saj të bardha, mendonte vetëm për zogun e mbyllur, për të cilin nuk ishte në gjendje të bënte asgjë.

Në atë moment dy djem të vegjël erdhën nga kopshti; njëri prej tyre mbante një thikë, të madhe dhe të mprehtë si ajo që vajza përdorte për të prerë tulipanët. Ata po shkonin drejt luleshqerrës, e cila nuk mund ta imagjinonte se çfarë donin.

“Këtu mund të marrim një tufë të bukur bari për laureshën”, tha një prej djemve dhe filloi të priste një katror tokë, pikërisht rreth luleshqerrës, e cila kështu u gjend në mes të tufës.

“Priteni atë lule”, tha një nga djemtë dhe luleshqerra filloi të dridhej nga frika, sepse të pritej do të thoshte të humbiste jetën e saj dhe ajo tani dëshironte të jetonte dhe të hynte në kafazin e laureshës me tufën e barit.

“Jo, lëre atë”, u përgjigj djali tjetër, “ajo është atje aq mirë!” dhe kështu lulja qëndroi atje, midis tufës së barit, dhe hyri në kafazin e laureshës.

Por zogu i varfër u ankua me zë të lartë për lirinë e humbur dhe rrahu krahët e tij kundër shufrave të kafazit; lulja e vogël nuk mund të fliste, nuk mund të thoshte as edhe një fjalë të vetme ngushëllimi, ashtu siç dëshironte aq shumë. Kështu që kaloi i gjithë mëngjesi.

“Këtu nuk ka ujë”, tha lauresha e zënë rob. “Të gjithë dolën dhe nuk më dhanë asnjë pikë ujë; fyti im është i thatë dhe i zjarrtë, ka zjarr dhe akull brenda meje dhe ajri është aq i rëndë! Ah, unë duhet të vdes, të lë diellin e ngrohtë, gjelbërimin e njomë, të gjitha ato bukuri që krijoi Zoti!” dhe ndërkohë e zhyti sqepin në tufën e freskët të barit, për t’u freskuar pak; në atë moment vështrimi i saj u ndal te luleshqerra dhe zogu e përshëndeti, e puthi me sqepin e saj dhe bërtiti: «Edhe ti do të vyshkesh këtu, lule e vogël e varfër! Ata më sollën mua dhe tufën e vogël të barit në vendin e gjithë botës që kisha atje! Çdo kërcell bari për mua është si një pemë e gjelbër, secila prej petaleve të tua të bardha një lule aromatike! Ah, ti më kujton sa kam humbur!”

“Sikur ta ngushëlloja!” mendoi luleshqerra, por ajo nuk mund të lëvizte as një petal. Sidoqoftë, aroma që lëshonin petalet e holla ishte shumë më e dendur sesa ajo që zakonisht kanë luleshqerrat; madje zogu e vuri re aq shumë sa që, megjithëse po vdiste nga etja dhe në dëshpërim e griste me sqep çdo fije të barit, nuk e preku aspak lulen.

Erdhi mbrëmja, por akoma askush nuk i sillte ujë zogut të varfër; lauresha pastaj hapi krahët e saj të bukur, i tundi ato në mënyrë përpëlitëse dhe kënga e saj u bë disi melankolike, koka e vogël u përkul mbi lulen dhe zemra e zogut u thye nga uria dhe nostalgjia; dhe lulja nuk mund t’i mbyllte petalet dhe të flinte, siç bënte çdo mbrëmje, por u përkul e sëmurë dhe e trishtuar drejt tokës.

Vetëm të nesërmen në mëngjes djemtë erdhën dhe, duke parë që zogu kishte ngordhur, ata qanë, qanë për një kohë të gjatë dhe e varrosën në një gropë të bukur, të cilën e zbukuruan me petale lulesh. Trupi i zogut u vendos në një kuti të bukur të kuqe; ai zog i vogël i gjorë duhet të ketë pasur një funeral mbretëror! Kur ai ishte gjallë dhe këndonte, ata e kishin harruar, të braktisur në kafaz për të vuajtur nga nostalgjia; tani ai mori nderime dhe shumë lot.

Por tufa e barit me luleshqerrën u hodh larg, në pluhurin e rrugës. Askush nuk mendoi për të, që kishte vuajtur mbi të gjitha për laureshën dhe që do të donte aq shumë për ta ngushëlluar atë./Skënder Buçpapaj