VOAL- Lufta në Ukrainë vazhdon të tërbohet dhe njeriu pyet veten se si do të jetë kur armët më në fund të heshtin. Si do të rindërtohet një vend i shkatërruar? Kjo është pyetja qendrore e konferencës së Luganos, por çfarë i duhet Ukrainës dhe çfarë mund të arrijë? A ka vërtet nevojë Ukraina për një konferencë rindërtimi në mes të një lufte?

Po, sipas Benno Zogg, studiues i lartë në Qendrën për Studime të Sigurisë në ETH Cyrih. Nevojat më urgjente, shpjegon ai, janë “padyshim ndihma humanitare”. Nevojat bazë, si ushqimi, uji por edhe rryma dhe “kjo është e mundur vetëm me ndihmë afatgjatë”. Një temë që do të trajtohet edhe në Lugano pasi bëhet fjalë për “projekte me një horizont kohor prej vitesh apo edhe dekadash”. Ndër shqetësimet e Kievit, thekson studiuesi, “është edhe fakti që vëmendja e Perëndimit nuk kalon në kontekste të tjera, duke lënë në hije nevojën për të rindërtuar Ukrainën”.

Në Lugano, nga nesër do të diskutojmë se si mund të bëhet ky rindërtim. Luftimet, megjithatë, vazhdojnë: prandaj është e vështirë të gjesh zgjidhje konkrete dhe të qëndrueshme, por angazhimi për t’i kërkuar ato është i nevojshëm.

“Lufta është ende në vazhdim: çdo deklaratë që do të lëshohet në Lugano nuk mund të mos jetë shumë e përgjithshme. – shton Zogg – Për shembull, do të thuhet se ne duam një rindërtim të qëndrueshëm, pa korrupsion dhe transparent. Përveç kësaj, disa vende dhe donatorë do të tregojnë se në cilët sektorë do të operojnë. Për shembull, Zvicra mund të angazhohet për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme ose për trajnimin profesional”.

Shifrat e sakta të parave nuk duhet të bëhen të ditura, por rindërtimi pa fonde nuk është i mundur. Përgjegjësia për dëmet, thotë studiuesi i ETH, “bie mbi Rusinë, e cila nuk merr pjesë në konferencë, por që në fakt duhet të paguajë për gjithçka që po ndodh në Ukrainë. Megjithatë, ka shumë pengesa politike dhe ligjore; Vendet perëndimore janë të bindura se duhet të ndërhyjnë, por mund të thonë vetëm në mënyrë të paqartë se çfarë do të bëjnë”. Sa për paratë, “askush nuk do të vendosë shifrat e marra”, përfundon Benno Zogg. rsi-eb