SOT KOMBI SHQIPTAR FUTI NË ALTARIN E TIJ HISTORIK FRONZIMIN E KRYEPESKOPIT SHQIPTARIN E NDRITUR JOAN PELUSHI!

te Shqiperise

Unë vetë i përshkrova shkrimet e mia si “romane bashkëkohore që përmbajnë dimensione historike dhe përpiqen të kapin ritmin e kohës sonë”.
Nuk e di nëse ai është më i keqi se të gjithë hajdutët tjerë, por është më i keqi i të këqijve. Me një lartësi prej 202 cm mbi nivelin e detit, kryekrimineli i Shqipërisë është një figurë madhështore.
***
Ai iu ka hequr të rinjve të Shqipërisë të ardhmen e tyre, të drejtën për vendin e tyre!
Bosi mafioz është treguar si një i droguar jashtëzakonisht i rrezikshëm për vendin, autoritar, tradhtar, mercenar, kuisling, renegat dhe i etur për pushtet. Vodhi gjithçka por nuk ngopet kurrë. I ngjashëm me krimbin e tokës, ha edhe mbetjet e ngordhura të bimëve dhe kafshëve dhe hap vrima duke përdorur pjesën e përparme me majë ose duke ngrënë rrugës.
Ai narkoman do të bëjë gjithçka për hir të pushtetit. Bota nuk ka parë kurrë një psikopat të tillë.
Sikur është hera e parë që ndërhyn aty ku nuk ka autoritet. Për të nuk zbatohet kushtetuta dhe ligji. Ai përzihet në gjithçka, fjalë për fjalë në gjithçka. Po të mundej, do të ndërhynte në jetën personale të secilit. Nuk mund të shikoje dot në frigorifer pa zërin e tij në prapaskenë që të thoshte ta lije. Kur shkon në tualet, duhet të kthehesh disa herë që miu i kanalizimeve të mos kërcejë rastësisht nga hiçi.
Po të kishte një shtet ligjor në Shqipëri, kryekrimineli do të kishte qenë në burgim të përjetshëm shumë kohë më parë.
Në trurin e tij dhe në çdo pjesë të sistemit nervor të tij fshihen qelizat e çmendurisë dhe krimit.
Njeriu normal asnjëherë nuk duhet të përpiqet të parashikojë të menduarit e një të çmenduri.
Është krejtësisht e pamundur të thuash diçka për atë që krijesa e çmendur do të bëjë në pisllëkun e radhës.
Ai është një njeri i çmendur. Krijesë e çmendur, e hutuar, e marrë, e pakuptimtë, shumë e inatosur, plot epsh të shfrenuar për pisllëqe, dashuri të pakufishme për armiqtë e Shqipërisë, Kosovës dhe shqiptarëve në përgjithësi.
Më habiti fakti që ka gjithmonë një çmenduri të çuditshme në dashurinë e shqiptarëve për xhelatin e tyre.
Ai është i çmendur. Ai rrezikon të kafshohet nga ujqërit. Por ai është një udhëheqës i përsosur i deleve të tij.
A është ai një gënjeshtar i shkëlqyer apo është një i çmendur?
Shpesh herë është mençuri të dëgjosh me kujdes atë që thonë dhe shkruajnë diktatorët dhe udhëheqësit e tjerë autoritarë. Në këtë mënyrë, ju mund të përgatiteni më mirë për qëllimet e tyre të liga.
***
Krimi i organizuar është në pushtet në Shqipëri.
Kush duhet të marrë përgjegjësinë për krimin? Megjithëse policia është përgjegjëse për hetimin e krimit, policia nuk mund dhe nuk duhet të parandalojë dhe luftojë e vetme krimin. Reduktimi i rrezikut kërkon një shoqëri që është e aftë të veprojë së bashku, me parandalim të synuar dhe përshtatje të shpejtë me zhvillimet e krimit.
Përgjegjësia e përbashkët sociale për të luftuar krimin
Parandalimi i krimit është një detyrë e përbashkët shoqërore që kërkon një përpjekje më të përkushtuar nga më shumë se vetëm policia.
Çfarë duam të arrijmë?
Shkalla e krimit zvogëlohet kur të gjitha pjesët e shoqërisë, si në sektorin publik ashtu edhe në atë privat, bashkëpunojnë për të parandaluar krimin në zonat e tyre. Në përgjithësi, ai do të ndihmojë në reduktimin e dobësive ndaj aktivitetit kriminal dhe në zbulimin e aktiviteteve kriminale. Kjo nga ana tjetër do të çojë në një shoqëri më të sigurt dhe do të lehtësojë ruajtjen e besimit midis qytetarëve dhe midis qytetarëve dhe autoriteteve.
Çfarë i karakterizon kriminelët?
Kriminel është njësoj si shkelës ligji, dikush që shkel dispozitat ligjore, diçka që bie në ligjin penal. Termi përdoret shpesh në fjalimin e përditshëm në një mënyrë disi më të kufizuar për t’iu referuar dikujt që ka kryer me dashje një vepër penale (krimi) që kualifikohet për më shumë se një gjobë.
Çfarë nënkuptohet me krim ekonomik?
Krimi ekonomik është një krim ku motivi është paraja. Një krim i tillë ndodh shpesh në biznese që janë të ligjshme, ose që japin përshtypjen e ligjshmërisë. Ndërsa në vendet e zhvilluara krimi ekonomik përbën një pjesë të vogël të të gjitha krimeve të regjistruara, në shtetin amë Shqipëri, Kosovë dhe trojet nën okupim, krimi ekonomik është në një nivel të jashtëzakonshëm. Dhe, nuk janë autoritetet që duhet t’i pengojnë, sepse janë pikërisht autoritetet që vjedhin më shumë, pothuajse gjithçka.
***
Si komb, ne jemi ende në një lloj puberteti. Ne ndërtojmë identitetin, të pasigurt se kush jemi në të vërtetë. Ndoshta kjo është arsyeja pse na pëlqen të dëgjojmë se çfarë mendojnë të huajt për ne. Pavarësisht nëse ata qeshin apo na lavdërojnë, ne e duam atë. Do të thotë që të tjerët na shohin. Pra, ne jemi. Ashtu si fëmijët kanë etje për afirmim, ne thithim çdo formë lavdërimi. Ne ende nuk jemi plotësisht të sigurt në vetvete.
Në mungesë të zgjuarsisë, ne kemi të ashtuquajturit “mendimtarë të lirë” në rrjetet sociale atje në trojet shqiptare.
Kush e mbron bretkosën e kënetës është një idiot i dobishëm për diktatorin.
Kushtetuta thotë shprehimisht se pushteti në vend do të ndahet ndërmjet: pushtetit legjislativ, ekzekutiv dhe gjyqësor.
Por, çka thotë realiteti? Peshku i madh ha peshkun e vogël. Në vendin tonë, gënjeshtra është bërë jo thjesht një kategori morale, por vetë themeli i vendit.
Gjërat e vogla bëjnë gjëra të mëdha. Kohët e fundit, ne jetojmë në një realitet të ndryshuar rrënjësisht, me shpejtësi dhe rrezikshmëri të lartë. Vendet e mëdha sillen si gangsterë, të voglat si prostituta.
**
Të nderuar bashkëkombës, nuk duhet të ketë asnjë dyshim se dashuria ime për tokën e të parëve të mi, Shqipërinë dhe lidhja ime 100% gjenetike me kombin shqiptar është e paprekur. Unë e kam ekzagjeruar me autobiografinë time personale, kam thënë shumë detaje, kam dhënë shumë informacion për veten dhe familjen time, nuk ka nevojë të dërgoj foto shtesë. Për momentin nuk ma lejon profesioni im (punëdhënësit) por edhe familjarët. Kur ta botoj librin po, patjetër, por akoma nuk është koha e duhur. Imazhi që kam përdorur në shkrime është i imi, por i paqartë. Gjyshi më ka fotografuar nga larg.
PS: Komenti shpreh mendimet e autorit të shkrimit. “Fyerjet” u drejtohen vetëm fodullëve, mëkatarëve të çoroditur që identifikohen me përshkrimin tim.
29.03.2025

EVIDENCE STATEMENT

FOR THE SHELLING OF THE SERBIAN ARMY ON UNPROTECTED CIVILIAN SETTLEMENTS IN THE “QENAR QESHME” NEIGHBORHOOD ON 28.03.1999, WHICH WAS SUBMITTED TO THE DISTRICT COURT IN GJILAN AFTER THE WAR BUT HAS NOT YET BEEN PROSECUTED BY ANYONE

With the beginning of NATO bombing (on March 24, 1999) on Serbian army targets in Kosovo, a hope for life and imminent freedom began for the defenseless population in Kosovo. At the same time, the terror and fear of the Albanian civilian population began, which remained at the mercy of Serbian paramilitary and military-police forces.

Since the first day of NATO bombing of Serbian Army targets in the Municipality of Gjilan, the defenseless Albanian population in most villages of Karadak such as Livoq i Ulët, Livoq i Epërm, Cernica, Pasjak, Bresalcë, Përlepnicë, Shillovë, Malishevë, Uglare, Pogragjë, Velekincë, Llashticë, Lladovë, Zhegër, etc. were ordered by Serbian paramilitary forces to vacate these settlements.
On 27. 03. 1999 before evening, the Serbian police commander for the “Qenar Qeshme” neighborhood, Vitomir Iliqi, from the village of Kormijan, KK Kamenicë, residing in the Kamnik neighborhood (social housing), was passing by the house of Ramadan Azemi from the village of Suharne. He knocked on the window of his house and when Mixha Ramë came out with his wife, Iliqi said to him; “… tomorrow there will be bombings in the “Qenar Qeshme” neighborhood!!!”. This has to do with the observation of a group of Serbian Army officers, who with a NIVA type vehicle (there were three people) observed our neighborhood. The observation was a week before the bombings, who observed the “Bregu i Diellit” neighborhood and the “Qenar Qeshme” neighborhood for three consecutive days.

On 28.03.1999 at 22:00, the Serbian police commander for “Qenar Qeshme”, Vitomir Iliqi, together with two people, came near the entrance door of the house of Hetem Murtezi (father of Hajdin Murtezi and Ukshin Ajdini). He surveyed the terrain (the houses of Hetem and the sons of Ukshin and Ajdini) with the aim of finding out where the extended family members were and in which house they were.

Hetemi’s son, Ukshin, together with his aunt’s son Ahmet Halili, residing in the village of Zhegër, Gjilan Municipality, was sheltering with his family (three children and his wife). At the aforementioned time, they had gone out to the door of his father’s house and at that moment they encountered an unknown civilian (he was wearing jeans and a gray sweater). He had tried to open the door of the courtyard, but at that moment he had seen Ukshin and Ahmet. He had pulled back and a few meters from there, he had fallen into a sandy place. He had stayed there for two or three minutes and then stood up to leave. On the occasion of leaving, he joined the police commander Vitomir Iliqi in a place further away. Iliqi with these two unknown persons then continued on the road and about 100 meters on the upper road that has the entrance to the cemetery, with these three three other unknown persons came! !

They sat down and talked about their plans. Vitomir Iliqi returned with two people near our houses to the cemetery wall, above the “Abaz Ajeti” primary school, and there they sat. While the other three people, unknown (collaborators of Iliqi) went out to the upper neighborhood “Bregu i Diellit”, near the house of the mixha Ramë and Shaban of Uglari.

That same night, on 28.03.1999 at 22:00, I saw Iliqi when he fired his revolver with a flare, to signal the Serbian army forces that were stationed in the “Zabeli i Sahit Aga” neighborhood, to shoot at Albanian houses in the “Qenar Qeshmë” neighborhood and in the “Bregu i Djegur” neighborhood in Gjilan.

Many citizens of the “Qenar Qeshmë” and “Zabelit të Sahit Aga” neighborhoods are witnesses who heard the military command: “Nishani” (take aim) and the next command “Pali” (fire). The first grenade shot was fired at Shaip Zeka’s house. This shot hit the living room. Fortunately, no family member was in that room, as they were in the yard at the time. This attack damaged a room in Shaip’s house, with all the tiles of the house falling to the ground. In addition, Shaip Zeka’s son, Isa Zeka, was injured in this attack by the Serbian army.

Near Shaip’s house, Zyhrije Pireva (born 13.08.1978) and Fikrije Pireva (1981) were seriously injured by this shelling. The Pireva family immediately took them to the city ambulance in their private vehicle. According to the family’s statements, they were stopped by the Serbian police and asked; “…where are you going?”, they replied: “…to the ambulance, for a medical checkup. There are 2 girls injured.”

The Serbian police ordered them to turn back and told them: “… ask for help from the KLA and NATO!!!” At that moment, a policeman opened fire on the car with an automatic rifle, wounding Fikrija for the second time. Out of fear, they went straight to the city hospital and sent the wounded.

Zyhrije Pireva died in the Gjilan Hospital and was buried in the city cemetery on 01.04.1999.

The second grenade was thrown at Ukshin Ajdini’s house. It only hit the roof of the house. Ukshin’s wife, Hasije Ajdini, was on the 3rd floor, scared that the grenade had caught fire. Luckily, it had not exploded in his house, all the children were at home. The children of the brothers, Father, Mother, Children of Ahmet Halili’s nephew from the heat. After 5 minutes, the first neighbor Xhavit Daku came and asked if your family had survived, that the grenade had hit the roof of your house.

I answered that we are all well, our luck did not explode in the house, but fell in the cemetery.

The third shot of the grenade was fired near the house of the elder Ramë, there were wounded.

The fourth shot was fired in the yard of the elder Ramë, the shell fell on the wall of the yard in front of the house. At the exit of the door they were in the house of the elder Ramë, Ramadan Salihu was killed on the spot, a piece of the grenade hit him in the head and all his brains were blown to the ground.

Hajdin Murtezi was seriously injured, along with Mixha Ramë and his wife, who is still alive.

Mixha Ramë and Hajdin Murtezi died as a result of the shelling.

The fifth shell was fired at the house of Shaban of Uglari. The shell fell on the roof of the house and all the tiles were broken. The shell hit the tile of the second floor of the house and the pieces fell on the house of Xhemajl Ymer of LLadove, the house of Aziz Kadriu of Zhegra. Xhemajl Ymer was killed on the balcony of his own house.

The sixth shell from the Serbian military forces was again fired at the house of Xhemajl Ymer, where the deceased was killed on the spot. There were also others injured, but they did not dare to report it because of the Serbian police!

The houses were badly damaged by the shelling, the house of the mixha Ramë, the house of Shabani, the house of Xhemajl Ymer, the house of the Turk and the apartment where Hajdin Murtezi lived.

On 28. 03. 1999, in these killings and injuries by the Serbian army and police, that evening was very sad for these families and the residents of “Qenar Qeshme”. That night, the murder of Ramadan Salihu and Xhemajl Ymer, as well as the serious injury of Hajdin Murtezi and Zyhrije Pireva, born on 13. 08. 1978. At that moment, Masar Morina and his daughter, who was a medical sister, were present.

The next morning, 29.03.1999, the day of Eid, the horror of the killings and injuries by the Serbian forces, Hajdin Murtezi was brought by his children to the house of his father Hetem Murtezi. He was very seriously injured by the shelling, his face could not be seen, nor his eyes, all his skin had fallen off and the flesh was covered with pieces of grenades and pieces of concrete!!!

There were also large pieces all over his body. He was in a lot of pain, as if he had been taken out of the fire, burned by the flames of the grenade and the pieces. We did not dare to send him to the hospital, because there were Serbian soldiers and police. They tried to kill us and said, “Beg for help from the KLA and NATO!”

We were forced to call the Albanian doctor to the house for medical help, he was Shaqiri from Burinca, living in the “Qenar Qeshme” neighborhood, where Ukshin Ajdin’s daughter (a medical sister) also helped him. Hajdini’s brother’s daughter gave him medical help, artificial nutrition, injections and vaccination against blood poisoning. Shaqiri had also told Merita that if he doesn’t get it in 24 hours, he will die because he is seriously injured and has blood poisoning from the severe wounds.

Merita and the doctor cleaned his body with alcohol and iodine.

For three months he was cured by the medical sister Merita Ajdini and Shaqiri from the village of Burincë living in our neighborhood and Dr.Maliq Bajrami, an eye doctor.
He was lying in bed and all the time they were removing pieces of the grenade from his body with tweezers, from his face, head and body until he died. There were many pieces of the grenade left in his body and the poison of the grenade smoke burned his lungs and respiratory organs. He died in a more cruel way, with severe wounds from the shelling of the Serbian military and police forces.

The killed and wounded are:
1. Zyhrije Pireva. Born on 13.08.1978, father’s name Sherif, mother’s name Bahtije, born in the village of Tugjec, Municipality of Kamenica, in the 1970s, her family moved from the village and live in the neighborhood of Qenar Qeshme (Arbëria). They have their own house, primary school and 8-year-old Zyhrije completed her primary school at the Thimi Mitko school in Gjilan, she completed her secondary school at the Zenel Hajdini gymnasium in Gjilan and she completed her pedagogical faculty in Gjilan. She was seriously injured by shelling by the active Serbian army on 28.03.1999 at 22:00, it was Eid al-Fitr. The Serbian army shelled Shaip Zeke’s house and Zyrija was seriously injured by shrapnel from the grenade, her cousin Fikrije Pireva was also injured with her. Zyrija’s family took her by car to take her to the city ambulance, the Serbian police returned and wounded Fikrije Pireva once again with an automatic rifle and sent her to the hospital!
In Gjilan, where Zyhrija died in hospital from serious injuries on 01. 04. 1999 and was buried in the city cemetery in Gjilan.
2. Ramadan Salihu, born on 23. 06. 1950, father’s name Ymer Salihu, mother’s name Mevlyde. Born in Gjilan, he completed primary school and 8 years of school at Musa Zajmi school, he completed high school in Gjilan, he enrolled in the Faculty of Economics, he was a footballer for the DRITA football club in Gjilan, he worked at the housing agency (SIZ) in Gjilan, he was the head of accounting. On 28.03.1999, the house of Ramadan Azemi was shelled by the active Serbian army, the grenade fell on the wall of the yard in front of the entrance door of the house 7 meters in front of them. Ramadan died on the spot, Hajdini and Mixha Ramadan Azemi and his wife were seriously injured by the grenade. Ramadan Salihu was buried the next day in the cemetery of the city of Gjilan.
3. Xhemajl Ymeri, born on 20. 06. 1938, father’s name Zenel, mother’s name Arzije. Born in the village of LLadov, municipality of Gjilan. He completed 8 years of primary school in Zheger, worked from 1974 in KOSOVA TRANS in Gjilan until 1990. He was fired from his job and worked as a private taxi driver until 1999. His house was shelled by the active Serbian army from Zabeli i Sahit aga. The shell fell on his house where he was on the terrace of the house and he was killed on the spot. The pieces of the shell were found in front of his house. He died on 28. 03. 1999 at 22:00 during the shelling. The burial took place the next day in the cemetery of the city of Gjilan.
4. Hajdin Murtezi, born on 20. 09. 1944, father’s name Hetem M. Uka. Mother’s name Nagjije. Born in the village of Sefer, Municipality of Presheva. He completed primary school in the village of Sefer, secondary school in economics in Gjilan, and graduated from the Faculty of Law in Prishtina in the 70s. His family came to Gjilan to live in a house in the Qenar Qeshme neighborhood, number 16/A in Gjilan. Hajdin was employed in Viti as a chief in the recruitment office and then moved to Gjilan, where he worked until 1999. On 28. 03. 1999 at 22:00, the Serbian police were on surveillance. The active Serbian army shelled the house of Ramadan Azemi, Ramadan Salihu was there, he died on the spot on 28. 03. 1999. Hajdin Murtezi was seriously injured and died of his serious wounds in 2001 and was buried in the city cemetery in Gjilan. Ramadan Azemi was seriously injured and died in 2000, as was
Ramadan’s wife. Fragments of a Serbian army grenade were found at the scene.
5. Ramadan Azemi, born on 15.07.1928. Father’s name Alim mother’s name ?……./ Born in the village of Suharnë, Municipality of Bujanovac. He moved from the village and had his own house in the “former Qenar Qeshme” neighborhood on the burnt bank in Gjilan. Ramadan Azemi’s house was shelled by active Serbian military forces from Zabeli i Sahit age where the Serbian army depot was located and as a result he died on the spot. Ramadan Salihu was seriously injured, Hajdin Murtezi was seriously injured. For Ramadan Azemi, the grenade fell on the wall of the courtyard in front of the entrance door, where he died from the consequences of his wounds on 11. 05. 2000. His grave is located in the cemetery of the city of Gjilan. His wife was also injured.
6. Fikrije Pireva was wounded by shelling, where he was wounded for the second time with an automatic rifle by Serbian police on 28.03.1999.
7. Isa Zeka was wounded in his own house, by shelling on 28. 03.1999.
8. The elderly man, Tefik Vokshi, was beaten by Serbian police.

After the shelling in our neighborhood ended, they also started shelling the village of Malisheva. During the shelling of the village of Malisheva, there were killed and wounded. I don’t know the names, but the people in charge of the village of Malisheva are informed. The shooting was carried out by the Serbian army, with a military base in “Zabelin e Sahit Aga”.

On the day Ramadan Salihu and Xhemjal Ymeri were buried, the Serbian police who were at the funeral insulted people and tortured them, including Ajdin Murtezi’s brother, Faredin Murtezi, who was physically beaten. Four police officers, in uniforms and in a “ZASTAVA” car, took him to the sports hall, tortured him and physically beat him, then threw him out of the car. One of them said to him in ignorance, “Maybe you have the same birthday as me, I’ll let you go!!!”.

The Serbian police came to Hetem Murtez’s house four times, to register how many members we have in the house and they were looking for weapons. Once, on 10. 04. 1999, special police came in uniforms, prepared with long weapons. There were over ten policemen, but we members of Hetem Murtez’s family were stressed. They turned to the father – an 80-year-old man in the yard and said; “Are all your sons at home, do you have weapons …!”. Father Hetem said yes …, because he did not hear well and because of the sadness of his son who was seriously injured. He said to Ajdin; “… father, tell him that we do not have weapons.” He told them that we do not have weapons, but the police began to search the houses. After searching house by house, they went. This time, Vitomir Iliqi was also with the special police, the other policemen were on standby.

On 15. 04. 1999, Ajdin Murtezi and his brother Ukshin Ajdin went to the store. The Roma lived there, in the social housing, in our neighborhood. At that moment, Vitomir Iliqi arrived, in a “Niva” car, he was the third. He got out of the car and addressed Ajdin, who was wounded from the shelling and said; “… look how wounded you are, because you don’t love us, our country Serbia. But the Roma love us and no one bothers them.”

Every time they came to register us in our houses, they would tell us that the smallest problem would happen and where there were terrorists, they would shoot them with cannons. The Serbian army would kill the entire family in those houses that had Albanian terrorists. They were asking where the KLA was, in that house where they suspected there were KLA soldiers, the active Serbian army was firing cannons at those houses and the police were surrounding them to kill everyone.

At the end of May, dozens of paramilitary vehicles and a van full of paramilitaries passed by, who had burned down houses in the villages of Llashticë and Velekincë, with Zara as their leader (commander).

In our neighborhood, they announced that all residents of the neighborhood should be evacuated, that anyone who does not evacuate from their homes will be killed and their homes burned.
We residents who were in this neighborhood came out 10-15 people, while the others had left earlier. A car arrived, there was one of the special police and he told us; “… you begged NATO, let NATO help you. NATO army boots, it will not be able to enter Kosovo. 20% NATO has destroyed us, while the Serbian army and police have destroyed 80% of you Albanians… mother. We have destroyed you.”

The shooting that took place in this neighborhood was carried out by the Serbian army – active army, who were stationed at the military base “Zabeli i Sahit Aga”. The Serbian weapons depot was also there. The Serbian police, special police and the Serbian paramilitary army were also on watch.

In Malisheva, the same evening, the active Serbian army fired.

Every time the police conducted a house search, the police chief was Vitomir Iliqi. The search was carried out using several black cards.

In the house of Fahri Idrizi, from Zhegra, living in our neighborhood, during the shelling of the active Serbian army from the barracks in “Zabel”, a shell that had hit the house of Shaban of Uglari, the fragments hit the houses of Xhemajl Ymer and Fahri Idrizi. A piece of the shell from the MT-12 cannon, of the active Serbian army, is still found in the house of Xhemajl Ymer. This piece of the shell can serve as material evidence to prove that it was indeed fired by the cannons of the active Serbian army.
During the NATO shelling of Serbian targets, Vitomir Ilic also imprisoned Masar Morina in the fifth month.
https://www.ikvi.at/?p=4317

“S’ka pra m’i lehtë zanat se politika, o vëllezër shqiptarë…zanati më i lehtë është të bënesh minister…” (Andon Zako Çajupi)
Nga Frank Shkreli

Gjatë viteve më ka pëlqyer të sjell, nga koha në kohë, shkrime, artikuj ose përmbledhje, të fillim shekullit të kaluar, si për shembull nga At Gjergj Fishta, Faik Konica, Fan Noli e të tjerë,  të cilët ndonëse kanë jetuar dhe zhvilluar veprimtarinë e tyre në fillim të shekullit XX – mendimet dhe qëndrimet e tyre të shprehura atëherë, tingëllojnë mjaft aktuale edhe për ditët e sotme, përballë zhvillimeve politike në Shqipëri, Kosovë dhe anë e mbanë trojeve shqiptare gjatë gjithë vitit, por sidomos në prak të zgjedhjeve parlamentare, siç janë ato të 11 majit, 2025.

Mënyra se si përzgjidhen “përfaquesit e ardhëshëm të popullit” çdo 4 vjet, është kthyer, vërtetë, në një situatë komike për zgjedhsit shqiptarë. Mjafton të shikoni listat e fundit (të hapura dhe të mbyllura) të njoftuara nga partitë e ndryshme në Shqipëri për zgjedhjet e majit, 2025. Ditëlindja e Çajupit (27 mars, 1866) më kujtoi një shkrim të tijin – që e kam pasqyruar edhe njëherë tjetër e që mban datën 22 Shkurt, 1922 shkruar në Kairo – si parathënie në krye të dramës, “E Thëna” të Milo Duçit – ribotuar në numrin e parë të revistës “Shejzat” të Ernest Koliqit (Viti i Parë, gusht -1957) në Romë me mbishkrimin, “Zane të Kalesës”.

Na ishte një kohë, shkruante ndër të tjera, Çajupi, një shekull më parë, kur populli kërkonte nga qeveritarët dhe përfaqsuesit e tij, që të jenë, “sidomos, atdhetarë të vërtetë”. Në atë artikull, Çajupi përshkruante situatën politike të kohës së tij duke pasqyruar realitetin e atëhershëm politik – deri diku, në përputhje me të sotmen, 100-vite më vonë — se të jesh “një atdhetar i vërtetë”, nuk merret aspak në konsideratë si një vlerë ose cilësi për një deputet ose për cilindo do politikan të niveleve më të larta, përfshir ministrat në shërbim të popullit duke theksuar se për tu future në politikë, të jesh atdhetar nuk është e nevojshme për “aspirantët” politikë: “Jo, sot s’është nevojë! Ndë Shqipëri, një turkoman, një grekoman, një sllavoman, një intrigant, një tradhëtor, tokon të bënet, pa vesvese, regjent, ministër, depytet, prefekt, faqe me nder dhe mbret.”

Artikulli i Çajupit, është shkruar prej tij një shekull më parë, në formën e një parathënieje të dramës “E Thëna”. E përzgjodha këtë shkrim të Çajupit, në përvjetorin e tij të lindjes (27 Mars, 1866) sepse sjell edhe sot një freski të gjëndjes politike dhe kulturore, që mbretëronte në atë kohë, anë e mbanë trojeve shqiptare, por duke marrë parasysh, sidomos, zhvillimet aktuale politike në Shqipëri në prak të zgjedhjeve të majit, e bën atë shkrim mjaft aktual për botën politike shqiptare sot. Ngjan sikur Çajupi të përshkruante pothuaj, ekzaktërisht, duke pasqyruar me mjaft përpikmëri, sidomos, gjëndjen aktuale politike në Shqipëri para zgjedhjeve të ardhëshme. Përzgjedhja e kandidatëve të partive të ndryshme politike shqiptare nuk bëhet duke u bazuar në meritat e kandidatit ose kandidatëve. Në të vërtetë, ashtu si në kohën e Çajupit, një shekull më parë, as sot, të jesh kandiddat për ofiqe të larta në shtet e qeveri, pore dhe në parliament, “S’ke nevojë të dish asnjë punë, asnjë mjeshtëri me themel.”

Ndonëse kanë kaluar mbi 100-vjet nga botimi – sa të vërteta janë fjalët e Çajupit! Ato pasqyrojnë edhe sot shqetësimet dhe trishtimet e patriotëve të vërtetë të asaj kohe në lidhje me gjëndjen politike dhe kulturore të shqiptarëve atëherë. Por sa aktuale janë edhe sot. Ato janë në përputhje të plotë dhe, përpikmërisht, me gjëndjen e sotme komike politike dhe kulturore në rrafshin politik dhe shoqëror shqiptar, si në marrëdhëniet e shqiptarëve me njëri tjetrin ashtu dhe me të tjerët.

Andon Zako ÇAJUPI
“Për shumicën e shqiptarëve, politika është një punë fort e lehtë dhe u vërtetoj se, për me fitu bukën, në këtë botë të reme, zanati m’i lehtë është të bënesh ministër. S’ke nevojë të dish asnjë punë, asnjë mjeshtëri me themel… Si shpjegonet kjo pasuni në pikëpamje të politikës?… Ministri i bujqësisë, bie fjala, tokon të mos çquaj qepët nga prasët; ministri i luftës tokon të mos ketë marë një pushkë në dorë; ministri i financës tokon të mos ketë fituar asnjë grosh, veç me të grabitur; ministri i arsimit tokon të mos dijë as shqip, veç të mundi të shkruaj një ë me dy pika mbi krye; ministri i punëve të përjashtëme tokon të jetë prift a hoxhë…., dhe puna të vejë mbarë gjithmonë…” (Çajupi)

Përveç kritikës ndaj gjendjes politike të kohës së tij, Çajupi, ka shprehur gjithashtu zhgënjimin dhe trishtimin e tij mbi gjëndjen e atëhershme dhe për mungesën e zhvillimeve letrare e kulturore, në nivel të duhur, të gjuhës shqipe, në përgjithësi, në Shqipërinë e 1920-ave. Ndërkohë që “shqiptarët janë të lindur për politikë”- sipas Çajupit, të pakët janë njerëzit e kulturës. “Për njëmënd, ndë Shqipëri gjënden plot ministra, qeveritarë, depytenj, diplomatë të fortë. Mbijnë sikurse kërpudhat nga dhéu…Përkundra, shkronjëtorët, vjershëtorët, janë fort të pakët.” Megjithse kanë kaluar mbi 100-vjet nga botimi – fjalët e Çajupit në ditëlindjen e tij — pasqyrojnë edhe sot shqetësimet dhe trishtimet e patriotëve të vërtetë të asaj kohe në lidhje me gjëndjen politike dhe kulturore të shqiptarëve atëherë, por që, pothuaj, përputhen aq përpikmërisht edhe me gjëndjen e sotme politike, shoqërore dhe kulturore në marrëdhëniet e shqiptarëve me njëri tjetrin dhe me të tjerët.

Demokracia e vërtetë nuk pret! “Tek prisnim të piqeshin kushtet, na u kalbën dëshirat”, ka thënë dikur i Madhi Faik Konica. Mendonim se 35-vite tranzicion nga sistemi diktatorial komunist do sillte më në fund atë që shpresonin brezat e shqiptarëve, një sistem puralizmi të vërtetë politik e demokratik, me të drejta të barabarta të njeriut, me drejtësi dhe me përgjegjësi qytetare e politike. Por, për fat të keq, falë edhe kësaj “bote të rreme” ndoshta — siç është shprehur edhe Çajupi 100-vite më parë — demokracia përfaqsuese shqiptare – me ndonjë përjashtim aty këtu, nuk ka prodhuar politikanë me nder e integritet, “atdhetarë të vërtetë”, sipas Çajupit, shqiptarë në shërbim të popullit të vet, të cilët mbi interesat personale dhe partiake, vendosin gjithmonë interesat madhore të Kombit. 35-vjet pas shembjes së Murit të Berlinit dhe 6-javë javë para zgjedhjeve parlamentare në Shqipëri, populli shqiptar – ashtu si në kohën e Çajupit 100-vjet më parë – kërkon nga qeveritarët dhe përfaqsuesit e tij në Kuvendin e ri shqiptar, mbi të gjitha dhe sidomos “Atdhetarë të vërtetë”, për ndërtimin e një të ardhme më të mirë për Shqipërinë dhe Kombin shqiptar.

Frank Shkreli

Salla e Kuvendit të Republikës së Shqipërisë

Salla e Kuvendit të Republikës së Kosovës

22 Marsi sivjet në Shqipëri u festua me një shurdh-memecëri të plotë.Në kalendarin zyrtar kjo datë nuk është e përfshirë.Demokratët e kanë përjashtuar. Ku do të duhej të kremtohej si festë zyrtare e Shqipërisë, me të gjitha detyrimet.

Kjo datë përkon me festën e Sulltan Novruzit, një degë e fesë islame që ka si doktrinë përsosjen e shpirtit njerëzor.Por klasa politika shqiptare nuk ka as shpirt dhe as ndërgjegje, është e pashpirt dhe me ndërgjegjeblozë.

Në kalendarin e Shqipërisë 22 marsi është një festë fetare zyrtare.

Më 22 Mars, në ditën e fitores të përmbysjes të diktaturës, që duhej të qe një festë kombëtare mbarëshqiptare, për ta kremtuar të gjithë, nuk flitet për gjë tjetër veç për hashure me rrush të thatë e arra, për kurbane dhe byrek me jeshillëqe, në ngjyrë të togës të kryebektashiut që ka zëvendësuar të ndjerin Haxhi Reshat Bardhi.

Si ditë e bektashizmit që kudërmon nga era e kanellës mbi hashure, është rasti për fryemëzim dhe kujtesë ndaj vëllezërve të Rilindjes Frashëri.

A nuk do të shkonte shumë bukur sikur tek porta kryesore e selisë të Kryeqyshatës botërore bektashiane të lexoje të fiksuar nga kamerat një nga amanetet e Naim Bej Frashërit për shqiptarët: “Jeni të mirë, vetijpastrë, doni mëmëdhenë dhe gjuhën tuaj!”

Por klasa politike shqiptare e ka kthyer përmbys në antitezë të plotë amanetin që nuk e tret as dheri të vëllezërve Frashëri, ata janë të liq, ndërgjegjexirë, nuk e duan as vend, as gjuhë as farë e kulturë.

Nuk kujtohet as 22 marsi 1992 dhe as humanistët bektashianë të Rilindjes.

Në memecërinë e surrealit shqiptar, askush nuk recitoi ndonjë poezi të Naimit, askush nuk deklamoi ndonjë varg nga Begati e Bujqësi apo “Fjalët e Qiririt”.

Shikoni sa bukur tingëllojnë, sikur i ka shkruar sot i madhi Naim Frashëri: Në mes tuaj kam qëndruar/E jam duke përvëluar,/Që t’u ap pakëzë dritë,/Natënë t’ua bënj ditë. /Do të tretem, të kullohem,/Të digjem, të përvëlohem,/Që t’u ndrinj mir’ e të shihni,/Njëri-tjatërin të njihni. /Për ju do të rri të tretem,/Asnjë çikë të mos mbetem,/Të digjem e të qanj me lot,../ /Unë zjarrit nuk i druhem /Dhe kurrë s’dua të shuhem,/ Po të digjem me dëshirë,/Sa të munt t’u ndrinj më mirë./Kur më shihni se jam tretur,/Mos pandehni se kam vdekur;/jam i gjall’ e jam ndë jetë /jam në dritët të vërtetë,/Unë jam në shpirtin tuaj,/Mos më kini për të huaj,/ M’është falurë durimi, /Andaj po digjem si trimi….”

Në Tiranën e fokusuar tek tasat me hashure me sa më tepër arra askujt nuk i shkon nëpër mend për të përkujtuar Sami Frashërin dhe veprën e tij “Shqipëria ç’ka qenë, ç‘eshtë dhe ç’do të bëhet”; askush nuk e kujtoi as Abdyl Frashërin, ideologun e Lidhjes së Prizrenit.

Pa Vëllezërit Frashëri s’ka kuptim Sulltan Novruzi, sepse feja e shqiptarëve është shqiptaria!

Nuk i kujtojnë Rilindasit sepse tani kur thuhet Rilindje nënkuptohet Edi Rama. Tani Edi Rama ka zëvendësuar vëllezërit Frashëri! Me shpurën e ministrave të tij!

Sali Berisha që vetëidentifikohet me 22 marsin 1992 do të duhej ta kishte përfshirë këtë datë si një festë kombëtare. Pse i frikësohet kësaj date ?

Sot populli shqiptar duhej të kujtonte ditën e përmbysjes të diktaturës. Por klasa politike me në krye PD e kanë hequr këtë datë fare nga kalendari.

Në vend të kujtesës nëpër televizionet e Tiranës flitet Sulltan Novruzit dhe byrekun me dymbëdhjetë lloje barishtesh.

Normalisht, si një vend sekular që është Shqipëria, dita duhej të niste duke i blatuar respekte lirisë dhe humanistëve të Rilindjes.

Unë isha atë 22 mars. Raportoja për Zërin e Amerikës.

Raportoja si gazetare dhe bëja pjesë në oqeanin mbarëpopullor, kur populli shqiptar ia dha votën lirisë.

Në vesh më ushtojnë ende meloditë e çmendura nga gëzimi të klaksonëve të veturave, ardhur nga Kavaja që përshkonin Bulevardin Dëshmorët e Kombit me dritare të hapura nga ku era e ngrohtë e marsit dukej se do t’i merrte me vete flamujt e kuq shqiptarë, flamujt amerikanë me yje dhe vija dhe flamujt blu të PD-së.

Ishim të dehur nga aroma e lirisë dhe të mbushur me shpresa, të cilat tani çerek shekulli më pas janë kthyer në iluzione dhe deluzione.

Populli shqiptar ka mbetur i kryqëzuar dhe i lidhur si Prometeu prej politikës të mbrapshtë për 25 vjet rresht.

Me gjithë zhgënjimet dhe pësimet 22 mars 1992 është dita e kauzës të lirisë, dita kur Sovrani vendosi për fatin e vet.

22 marsi 1992 është dita ku vullneti i popullit u shpreh për të rrëzuar sistemin e kalbur nga lufta e klasave, urrejtja, ndasitë, izolimi, Gulagët shqiptarë, burgjet dhe vrasjet politike me motivacion ideologjik përmes vëllavrasjes.

22 marsi 1992 është bekuar jo se i dha pushtetin një grushti njerëzish, të cilët u sollën si despotë të gjithëpushtetshëm, por sepse demonstroi pushtetin që ka oqeani i uraganit popullor.

Prandaj politika e mban jashtë kalendarëve zyrtarë këtë datë të historisë moderne shqiptare. Festohet 29 nëntori 1944 që njihet si dita e pushtimit të Shqipërisë nga diktatura, ndërsa 22 marsi 1992 është në karantinë.

Festa e Sulltan Novruzit festohet në mënyrë dekulturuese, ndërsa nga qielli shqiptar na vërejnë bektashinjtë më të famshëm të të gjitha kohërave, ata që përbëjnë kuintesencën e Rilindjes Kombëtare, ata që u dogjën e përvëluan për të na lënë ne shqiptarëve trashëgiminë e tyre filozofike, kulturore dhe kombëtare, që mjerisht tashmë duket se gjatë këtij tranzicioni makabër nën dirigjimin e politikës është çrrënjohur nga trolli jonë plotësisht.

Unë jam një dëshmitare e fitores të 22 marsit 1992 që përkoi me ardhjen e pranverës, ringjalljen e natyrës e Festën e Bajramit, si për të thënë se edhe Zoti e Natyra ishin bërë bashkë me votën e shqiptarëve, verdikti i së cilës u hapi Shqipërisë dhe shqiptarëve dyert për t’iu bashkuar Europës.

Po ku janë sot shqiptarët, çerek shekulli larg nga ajo dite e bekuar?

Diktatura i mbajti shqiptarët në bunker për gjysmë shekulli, tranzicioni po i mban prapë të margjinalizuar dhe të penalizuar për një çerek shekulli tjetër.

Tiranozaurët e diktaturës dhe tranzicionit ua kanë ngrënë kohën shqiptarëve.

Por 22 marsi 1992 është dhe do të jetë, për të na kujtuar se jemi të vonuar, edhe për të na treguar rrugën e lirisë që të çlirohemi nga kjo klasë politike.

22 marsi 1992, kjo datë e shenjtë nuk i takon partisë, asnjë partie shqiptare, sepse të gjitha e kanë mashtruar popullin.

Kjo ditë është dita e Sovranit!

EKSKLUZIVE NGA GËZIM MARKU

Kosova ka një rëndësi të jashtëzakonshme historike në kuadër të historisë shqiptare, duke qenë një nga qendrat kryesore të identitetit kombëtar shqiptar dhe zhvillimeve historike kryesore ndër shekuj. Në pjesën e tretë të intervistës me gazetarin dhe publicistin e njohur, Frank Shkreli, do të përqëndrohemi në mënyrë të veçantë te Kosova dhe historia e saj, duke e zbërthyer atë pa dritë-hije, pasi gjatë çdo periudhe ka arritur të mbijetojë dhe të ruajë trashëgiminë e saj, pavarësisht sfidave të shumta me të cilat është përballur.

GM: Si e vlerësoni rolin dhe rëndësinë historike të Kosovës në zhvillimin e identitetit kombëtar shqiptar dhe në proceset historike që kanë ndikuar në fatin e shqiptarëve? Cilat janë momentet kryesore që, sipas jush, e bëjnë Kosovën një pikë të rëndësishme në historinë shqiptare?

FSH: “Pa Kosovë nuk ka Shqipëri”, ishte një thirrje pothuaj në çdo takim me karakter politik të komunitetit shqiptaro-amerikan, sidomos mërgatës së vjetër antikomuniste këtu në Shtetet e Bashkuara. M’u kujtua kjo thënje se edhe për mua, megjithse, i lindur jasht kufijve të Shqipërisë së cunguar, në veri dhe jug, të 1912-ës, Kosova, ashtu siç është edhe Çamëria dhe trojet e tjera autoktone shqiptare në Maqedoni, Mal të Zi, Preshevë e të tjera, janë Shqipëri. Megjithkëtë, ishte Kosova që më duket mua e pësoi më rëndë gjatë historisë sepse ka qenë dhe deri diku edhe sot, vazhdon të jetë në ball të luftës për mbrojtjen e identitetit kombëtar të shqiptarëve, kudo. Natyrisht se një prej këtyre momenteve historike për të cilën flitni ju Z. Marku, besoj se është dhe mbetet Lidhja e Prizrenit, që nga pjesëmarrja gjithëpërfshirse, vërtetë, ishte një takim mbarë-kombëtar që i ka hije historisë së shqiptarëve. Një ngjarje që i shpallte botës lajmin e mirë se Kombi shqiptar kishte vendosur të jetonte i lirë, brenda kufijve ku flitej gjuha shqipe. Për të mos shkuar më thellë në histori, roli i Kosovës dhe i trojeve të tjera ishte i madh në kryengritjet siç ishte edhe Kryengritja e Malësisë së Madhe me 1911, me në krye Ded Gjo Lulin. Kjo kryengritje historike u pasua me kryengritje të tjer anti-osmane edhe në Kosovë, të udhëhequra nga viganët e Dardanisë, Bajram Curri, Hasan Prishtina e Isa Boletini. Këto lëvizje anti-turko-osmane kishin rëndësinë e vet se ndoshta për herë të parë tërhoqen vemendjen e Evropës së diçka po vlonte në trojet shqiptare. Një ndërkombëtarizëm i çeshtjes shqiptare! Të gjitha këto përpjekje u kurorëzuan më në fund në pavarësinë e Shqipërisë më 28 nëntor, 1912. E njëjta luftë për identitet vazhdoi në Kosovë dhe anë e mbanë trojeve shqiptare nën ish-Jugosllavi, më vonë nën komunizmin sllav, gjatë shekullit të kaluar. Ishte një luftë e përgjakshme për ekzistencë dhe për të drejtat bazë të njeriut në trojet shekullore shqiptare. Ishte një luftë e rrept kundër një armiku më të fortë. Shqiptarët e Kosovës u vranë e u prenë në mbrojtje të shqiptarizmit në përgjithsi. Janë të shumta momentet, por rezistenca serioze ndaj pushtimit serb ka filluar me demonstratat e vitit 1968 dhe të mars/prillit të vitit 1981, në Prishtinë e gjetkë – një kthesë historike këto që shënuan fillimin e ndarjes, njëherë e mirë, të shqiptarëve të robëruar nga ish-Jugosllavia sllavo-komuniste. Me shtypjen barbare të atyre demonstratave patriotike, terrori i egër serb dhe kasaphanja kundër shqiptarëve të Kosovës vazhdoi deri në shpërbërjen e ish-Jugosllavisë, kur në Kosovë u themelua, në fillim të 1990-ave, në kulmin e shtypjeve, Ushtria Çlirimtare e Kosovës — e popullit të Kosovës — e cila me ndihmën e Aleancës ushtarake të NATO-s luftoi për çlirimin e Kosovës, një luftë kjo që më në fund çoi në pavarsinë që sot gëzon Kosova, si një vend i pavarur, i njohur ndërkombtarisht nga më shumë se 100-vende të botës. Sot, detyra e shenjët dhe fisnike e të gjithë shqiptarëve kudo që janë, është që të mbrohet dhe të ndihmohet Republika e Kosovës duke shprehur mirënjohje të thellë për të gjitha ato që Dardania e vjetër dhe Kosova e re kanë bërë gjatë shekujve, por sidomos fund-shekullin e kaluar – me shumë vuajtje e sakrifica – për mbrojtjen e identitetit të përbashkët shqiptar dhe të drejtave bazë të njeriut, për të gjithë shqiptarët kudo që janë në trojet e veta autoktone. Duke shpresuar se një popull që ka vuajtur aq shumë e që ka derdhur gjak gjatë gjithë historisë së vet në mbrojtje të atij trolli dhe identitetit të vet iliro-arbëror – do të dalë më në fund ngadhnjyes duke realizuar, përfundimisht, ëndrrën shekullore të të gjithë shqiptarëve: për një Shqipëri me Kosovë e Çamëri, por jo vetëm.

GM: Si e përshkruani periudhën para dhe gjatë viteve ’90 në Kosovë në aspektin politik, shoqëror dhe kulturor? Cili ishte roli i mediave vendore dhe ndërkombëtare në dokumentimin dhe pasqyrimin e ngjarjeve të asaj kohe? A mendoni se media ka ndikuar në ndërgjegjësimin ndërkombëtar për situatën në Kosovë?

FSH: Siç dihet, ajo ishte një periudhë shumë e vështirë për shqiptarët e Kosovës. Mbizotëronte politika fashiste dhe miti “historik” serb i propaganduar i Sllobodan Millosheviçit dhe klikës së tij. Një politikë e egër anti-shqiptare që ishte një vazhdim i politikës terroriste të kasapit të tërbuar anti-shqiptar Rankoviqit e që kishte filluar, intensivisht, që nga përpjekjet e mbledhjes së armëve në Kosovë dhe anë e mbanë trojeve shqiptare, dekada para 1990-ave. Si rrjedhim, gjëndja politike, shoqërore dhe kulturore ishte tejet e rënduar në Kosovën e atyre viteve. Nën atë regjim të dhunëshëm e keqtrajtues ndaj shqiptarëve në përgjithsi, e sidomos kundër intelektualve shqiptarë të kohës. Në atë kohë jetohej dhe veprohej në fushën intelektuale, përfshirë edhe gazetarinë, nën rregullat e totalitarizmit bolshevik, që ishte shumë më i rëndë në Kosovë se sa në pjesën tjetër sllave të ish-Jugosllavisë: Për shqiptarët ishte më e theksuar ajo fraza: Me ne ose kundër nesh. Sa i përket rolit të medias – vendore dhe asaj ndërkombëtare – media vendore ishte nën të njëjtat shtypje si çdo aktivitet tjetër shoqëror. Natyrisht se mediat ndërkombëtare, përfshirë edhe Zërin e Amerikës, u angazhuan fuqimisht dhe në mënyrë të bashkrenduar me media të aleatëve perendimorë, si BBC e tjera, sidomos, gjatë dekadës së 1990-ave, për t’ju përgjigjur censurës shtetërore dhe mungesës së lajmeve dhe informacioneve të sakta e të balancuara gjatë krizave në Ballkan. Një prej këtyre nismave të Shteteve të Bashkuara (Administratës së Presidentit Clinton) për të kundërshtuar propagandën serbe të Millosheviçit, sidomos, në lidhje me gjendjen në Kosovë, Zëri i Amerikës së bashku me radio-stacione tjera perëndimore krijuan atë që quhej “Ring around Serbia”, një numër radio-stacionesh vendase jashtë kufijve të Serbisë që transmetonin programet e radio-stacioneve perëndimore, si VOA shqip, drejtuar Serbisë. Ato dëgjoheshin në Kosovë, por dhe anë e mbanë Ballkanit dhe më gjërë, duke informuar botën mbi luftën në Kosovë, por edhe për reagimet anë e mbanë botës dhe për zhvillimet diplomatike të asaj kohe në lidhje me zhvillimet në Kosovë. Bazuar, gjithmonë, në premtimin e transmetimit të parë të Zërit të Amerikës (1942) se, “Lajmet mund të jenë të mira për ne, ose mund të jenë të këqia. Por ne do t’u themi të vërtetën!” Reputacioni i Zërit të Amerikës si burim lajmesh të vërteta e të balancuara ishte ndër më të lartët nga programet e VOA-s. Gjatë asaj periudhe Zëri i Amerikës në gjuhën shqipe dëgjohej nga 80% e shqiptarëve të Kosovës, por jo vetëm.

GM: Mirësia, trimëria dhe mençuria u bashkuan dhe lindi Ushtria Çlirimtare e Kosovës, UÇK! Më e shtrenjtë Kosova se jeta!…

FSH: Siç thash edhe më sipër, në lidhje me proceset dhe momentet kryesore historike përmendet ju më lartë e që kanë ndikuar përjetësisht në historinë kombëtare është pa dyshim themelimi i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Krijimi i saj ishte një mishërim i të gjithë vlerave që përmende: mirësisë, trimërisë, mençurisë dhe bashkimit, përball rrezikut të një armiku shekullor, barbar e terrorist. UÇK-ja e vendosur para gjithë botës se ata do të mbronin me armë e me gjak, lirinë, identitetin kombëtar dhe të drejtat e njeriut. Ashtu si gjatë gjithë historisë (Besëlidhja e Lezhës, Lidhja e Prizrenit dhe kryengritjet e vazdueshme të popullit shqiptar, anti-osmane e anti-sllave), edhe UÇK-ja iu përgjigj thirrjes së Atdheut për t’iu venë në shërbim, në një periudhë ndër më të vështirat në historinë shqiptare. Si një organizatë jo vetëm ushtarake por edhe politike, UÇK-ja me gjithë sakrificat që është a pamundur të radhiten këtu, pa asnjë dyshim, domosdoshmërisht, që zë një vend ndër më të rëndësishmit në historinë moderne të Kombit shqiptar. Jam dakort me shumë vërejtës shqiptarë dhe të huaj që konsiderojnë se si një organizatë mbarë kombëtare, Ushtria Çlirimtare e Kosovës zë një vend më se të merituar në përpjekjet historike të Kombit shqiptar për liri e pavarsi, me kontribute të rendësishme, përfshirë, sidomos, rritjen e vetdijes kombëtare. në mbrojtje të identitetit kombëtar të shqiptarëve, jo vetëm në Kosovë por anë e mbanë trojeve autoktone të veta në Ballkanin Perëndimor, por edhe në diasporë.

GM: Historia e vuajtjeve të popullit shqiptar nga gjenocidi serb është një kapitull i tmershëm, i cili ka arritur kulmin në vitin 1999, me masakra, vrasje, përdhunime dhe dëbime, ku përfshiheshin edhe mijëra gra, fëmijë dhe civilë të pafajshëm. Si e keni përjetuar këtë periudhë aq të errët dhe traumatike për popullin shqiptar? Si mendoni se mund të shpjegohet një mizori e tillë, që ka shkaktuar kaq shumë dhimbje dhe shkatërrim, dhe cilat janë pasojat që ka lënë kjo periudhë në shoqërinë dhe kujtesën kolektive shqiptare?

FSH: Gjenocidi dhe krimet e luftës nga ushtria dhe policia terroriste serbe që ti radhitë në pyetjen tënde, ishin ndër krimet më barbare kundër njerzimit në Evropën e pas Luftës së Dytë Botërore. Krimet e luftës nga forcat serbe kundër shqiptarëve autoktonë në Kosovë, sidomos gjatë vitit 1999, por edhe më heret, dhe anë e mbanë Kosovës, ishin rezultat i një fushate barbare terroriste sistematike të bashkrenduar mirë nga Beogradi zyrtar, me qëllim për të terrorizuar, për të zhdukur me vrasje dhe për t’i dëbuar shqiptarët me forcë — me objektivin djallëzor për pastrimin etnik të shqiptarëve nga trojet e veta shekullore. Natyrisht se krime të tilla monstruoze kundër popullsisë shqiptare në Kosovë, tërhoqën vemendjen e botës së civilizuar dhe ndërhyrjen masive të aleancës më të fuqishme ushtarake në botë, NATO-s, për të ndaluar atë brutalitet. Ishte e pamundur për ne si shqiptaro-amerikanë që punonim për Zerin e Amerikës që të mos ndjenim dhimbje dhe zemrim. Por ne kishim edhe një punë për të bërë. Zëri i Amerikës, gjatë kësaj periudhe kishte një audience mbi 80% në Kosovë, por jo vetëm. Lajmet që vinin nga Beogradi ishin të manipuluara, jo të sakta. Në kohë lufte, VOA ishte i vetmi burim i besueshëm lajmesh për shqiptarët e Kosovës. Vendimi i Zërit të Amerikës gjatë asaj periudhe ishte që të zgjëronim programet e mediave ndryshme të informacionit në shqip dhe gjuhët e tjera të ish-Jugosllavisë. Kur me sulmet e saj, NATO realizoi objektivat ushtarake duke dëbuar forcat dhe policinë serbe nga territori i Kosovës, Kosova ishte, fillimisht, nën protektoratin e Kombeve të Bashkuara. Edhe programet e Zërit të Amerikës — përveç transmetimit të lajmeve mbi luftën dhe zhvillimet pas luftës — në atë kohë ishin pjesë e përpjekjeve ndërkombëtare perendimore për të siguruar paqën në Kosovë. Përfshirë rindërtimin, paqëruajtjen dhe mbështetjen e proceseve politike- demokratike në Kosovë. Pyet se si shpjegohet kjo? Është e vështirë të shpjegohet kjo mizori – përveç urrejtjeve historike që serbët kanë për shqiptarët. Pse Hitleri ndërmori holokaustin duke vrarë mbi 6-milionë? Pse Stalini/komunizmi zhduku mbi 100-milionë kundërshtarë? Pse Enver Hoxha ndërmori krimet ndaj kundërshtarve të tij anti-komunistë – shqiptari kundër shqiptarit? Sa i përket pasojave, pasojat e kësaj historie armiqësore janë të shumta, por një ndër to është se nuk duket se, midis shqiptarëve dhe serbëve do të ketë ndonjiherë paqe, për derisa serbët refuzojnë të kërkojnë falje për krimet e tyre kundër shqiptarëve dhe të dakordsohen që shqiptarët ashtu edhe serbët të jetojnë secili në shtëpinë e vet dhe në paqë me njëri tjetrin.

GM: Si e vlerësoni rolin e diasporës shqiptare në mbështetjen e çështjes së Kosovës, si para shpërthimit të luftës, ashtu edhe gjatë saj? Cilat ishin format kryesore të angazhimit të diasporës dhe si e ndikoi kjo mbështetje e tyre rrjedhën e ngjarjeve?

FSH: Roli i diasporës mbarëshqiptare në Shtetet e Bashkuara është me të vërtetë një histori suksesi, sa i përket pyetjes tuaj. Është e vërtetë se gjatë asaj kohe, gjithashtu, kauzat ishin të mëdha: shembja e komunizmit dhe ajo që e kemi quajtur vazhdimisht, si “Çeshtja e Kosovës”: të drejtat bazë të njeriut për shqiptarët, ndërkombatarizimi i çeshtjes së Kosovës, e deri tek lufta për çlirim dhe pavarësia e Kosovës. Çështja e Kosovës: liria dhe pavarësia e saj si shtet, shembja e Murit të Berlinit dhe tranzicioni post-komunist në Shqipëri, ishin kauza historike kombëtare që kumbonin vazhdimisht, natë e ditë, në veshët tonë gjatë periudhës së 1980-ave dhe 1990-ave, si komunitet shqiptaro-amerikan. Liria dhe demokracia e vërtetë për Shqipërinë dhe për Kosovën ishin kauza dhe ide që në rininë tonë, na entuziazmonin të gjithëve, sepse – ndoshta si asnjëherë më parë në histori – kishin për të gjithë shqiptarët kudo, të njëjtin kuptim dhe rëndësi për mbijetesën e Kombit shqiptar në pavarësi, liri e demokraci, të pakën për një shumicë dërmuese të shqiptarëve, këtu në Shtetet e Bashkuara. Unë besoj se duke marrë parsysh arritjet e diasporës sa i përket lobimit, sidomos këtu në Amerikë, në mbrojtje të interesave kombëtare, komuniteti shqiptaro-amerikan ka luajtur rolin dhe kreu misionin, që u kishte ngarkuar fati dhe historia shqiptarëve të Amerikës – për të dytën herë në historinë e këtij komuniteti në SHBA – në fillim dhe në mbarim të shekullit të kaluar. Angazhimet ishin në nivel organizatash dhe individësh, por të gjithë të bashkuar për objektiva të përbashkëta. Një ndër format kryesore të angazhimit të diasporës shqiptare në Amerikë, ishin demonstratat në mbështetje të Kosovës, e që kishin filluar që nga viti 1981 në Washington, Nju Jork para Kombeve të Bashkuara, pastaj në Detroit dhe shumë qytete të tjera, anë e mbanë Shteteve të Bashkuara. Fillimisht, për të tërhequr vëmendjen e publikut amerikan ndaj padrejtsive të mëdha ndaj shqiptarëve atje dhe më vonë për të ndërkombtarizuar “çështjen e Kosovës”. Por më e rëndësishmja, ishte ideja, sidomos për të informuar nivelet më të larta të politikës amerikane, përfshirë publikun amerikan, mbi hallet e shqiptarëve në trojet e veta, këtij populli të harruar në Evropë. Gjatë dekadës së 90-ave, lobi shqiptar në Amerikë konsiderohej si i dyti më me influencë në Washington, pas atij izraelit. Komuniteti këtu kishte gjatë asaj kohe ndërgjegje të thellë njerëzore dhe kombëtare për fatin e bashkatdhetarve tanë, sidomos atyre në Kosovë. Njëkohësisht ishim edhe mirënjohës të thellë për ndihmën e Shteteve të Bashkuara të Amerikës për Kosovën dhe shqiptarët: mirënjohës ndaj këtij vendi të bekuar për të gjithë ne, për ndihmën e pakursyer të Amerikës gjatë historisë, në mbështetje të ekzistencës së racës shqiptare dhe të drejtave kombëtare të shqiptarëve.

GM: Cilat janë, sipas jush, momentet kyçe historike që kanë formësuar Shtetin e Kosovës që kemi sot? Cilat prej këtyre momenteve mendoni se kanë lënë gjurmë më të thella në kujtesën kolektive të popullit dhe pse?

FSH: Mendoj se ndër momentet kyçe që kanë ndihmuar në formësimin e shtetit të Kosovës që gëzojmë sot janë shumë nga ngjarjet historike të shqiptarëve, që përmenda më lartë në përgjigje të pyetjes së parë – duke filluar nga Lidhja e Prizrenit e deri në në luftën e viteve 1989-99.  Por ishte vërtetë angazhimi ndërkombëtar kur bota pa, për herë të parë, se çfarë krimesh çnjerzore po bënte Serbia mu në zemër të Evropës – krime aq të tmershme sa që nuk ishin parë që nga Lufta e II Botërore. Rreth 20 masakrave masive anë e mbanë Kosovës, ku janë vrarë mijëra shqiptarë –por sidomos masakra e Reçakut —Frank Shkreli: “Reçak, historia e një krimi lufte”. Ngjarja që ndryshoi të ardhmen e Kosovës. Libër i ish-Diplomatit Amerikan William G. Walker | Gazeta Telegraf – një krim lufte që ndryshoi përgjithmonë drejtimin politik të Kosovës dhe që zgjoi mbarë botën nga letargjia e thellë dhe e gjatë, sa i përkiste krimeve serbe kundër shqiptarëve të Kosovës gjatë shekullit të kaluar. Ishte Ambasadori amerikan William Walker (në atë kohë Përfaqsues i OSBE-së në Prishtinë) ai që me të vajtur në Reçak pa me sytë e tij masakrën e civilëve shqiptarë nga forcat terroriste serbe dhe njoftoi botën për atë masakër. Një ngjarje e luftës që konsiderohet se zgjoi nga gjumi mbarë botën dhe vuri në lëvizje botën perëndimore në krye me Shtetet e Bashkuara për ndërhyrjen e pashmngashme ushtarake të NATO-s për të dëbuar një herë e mirë forcat terroriste serbe nga Kosova. Gjithashtu, para luftës, gjatë dhe pas luftës ka pasur një mori mbledhjesh ndërkombëtare për të ardhmen e Kosovës, që kontribuan në formësimin e shtetit të Kosovës e që kulminuan me deklaratën e Presidentit George Bush në Tiranë se mjaft është mjaft dhe se kishte ardhur koha që Kosova të shpallte pavarësinë e vet. Më në fund ashtu edhe ndodhi.

GM: Çfarë ndikimi afatshkurtër dhe afatgjatë pati ndërhyrja e NATO-s në rrjedhën e ngjarjeve në Kosovë dhe rajon, si në aspektin politik, ashtu edhe në atë ekonomik dhe shoqëror? Si e vlerësoni këtë ndërhyrje nga një këndvështrim historik, gjeopolitik dhe humanitar?

FSH: Qartë se ndikimi i parë pozitiv afatshkurtër i ndërhyrjes së NATO-s në Kosovë ishte çlirimi i vendit nga forcat ushtarake dhe policore serbe, kthimi i qindra mijëra shqiptarëve në shtëpitë e veta dhe fillimi i një jete më normale, nëse mund të quhej e tillë. Sa i përket ndikimit afatgjatë të ndërhyrjes së NATO-s, është formësimi i shtetit, pavarësia, liria, demokracia. Uroj që Republika e Kosovës, pa vonesë të madhe, të integrohet plotësisht në NATO dhe në Bashkimin Evropian si dhe në OKB e organizata të tjera ndërkombëtare, si anëtare e plotë me të drejta dhe përgjegjësi të plota, si të gjitha vendet e tjera demokratike në Evropë dhe në botë. Ma merr mendja se historianët do e konsiderojnë ndërhyrjen e NATO-s që çoi në pavarësinë e Kosovës, si më e rëndësishmja ç’prej shpalljes së pavarësisë së Shqipërisë më 1912, sa i përket historisë kombëtare të shqiptarëve. Aleanca e NATO-s e kishte deklaruar fushatën e sulmeve ajrore, “Operation Allied Force”, në mars të vitit 1999 — pas nji vit luftimesh brenda Kosovës — si një vendim për të ndaluar një katastrofë humanitare pasi të gjitha përpjekjet diplomatike ndërkombëtare kishin dështuar për të zgjidhur konfliktin. Ishte pra një ndërhyrje që i dha fund dhunës dhe krimeve serbe kundër shqiptarëve autoktonë. Kështu u pa dhe u miratua edhe nga bota mbarë. Sulmet ajrore, të NATO-s, rezultuan në largimin e menjëhershëm të forcave ushtarake, policore dhe para-militare terroriste serbe dhe në vendosjen eventuale të një force ndërkombëtare paqësore, me një pjesëmarrje të rëndësishme të NATO-s në Kosovë, që vazhdon të jetë e pranishme atje deri në ditët e sotme.

GM: A mendoni se Shqipëria mund të kishte bërë më shumë për të mbështetur Kosovën gjatë periudhës së luftës? Si e vlerësoni rolin e Shqipërisë në atë kohë, si në aspektin diplomatik ashtu edhe në mbështetje praktike për popullin e Kosovës?

FSH: Shqipëria kishte mundësi të kufizuara ushtarake dhe ekonomike për të ndihmuar Kosovën, por e vërteta është se institucionet dhe populli i përdorën ato mundësi në maksimum, për të ndi

hmuar Kosovën, Shqipëria ndihmoi Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës, me trajnime dhe muncione, por edhe duke lehtësuar operacionet e NATO-s drejt Kosovës, nga territori i saj. Shqipëria dhe shqiptarët kudo përjetuan me dhimbje spastrimin etnik të shqiptarëve nga trojet e tyre dardane duke i strehuar nepër shtëpitë e tyre derisa u bë e mundur që me çlirimin e Kosovës të ktheheshin në shtëpitë e tyre.  Ishte kjo një ndërmarrje me përgjegjësi morale dhe kombëtare që ndërmorën shqiptarët në Shqipëri, por edhe anë e mbanë trojeve të veta në Ballkanin Perendimor. Bashkvëllëzrit shqiptarë matanë kufirit vepruan me humanizëm, dashuri vëllazërore dhe me dinjitet duke i treguar botës jo vetëm anën humane të shqiptarëve si komb, duke strehuar dhe duke u përkujdesur për vëllezërit e motrat e tyre në pikën, ndoshta, më të vështirë të jetës së tyre kombëtare. Por edhe duke pasqyruar, njëkohsisht, edhe vlerat kombëtare të shqiptarit, siç është mikpritja shqiptare. E gjithë kjo ndihmë ishte në mbështetje, në koordinim dhe në përputhje me veprimtaritë ndërkombëtare, përfshirë ndërhyrjen ushtarake të NATO-s drejtë realizimit të lirisë dhe pavarësisë që Kosova gëzon sot – por me sakrifica të mëdha për të arrijtur deri këtu ku është sot. Me sa mbajë mend unë, ka pasur një bashkpunim shumë të ngusht – megjithë se në atë kohë nuk publikohej — midis ushtrisë shqiptare, UÇK-s dhe forcave të NATO-s që vepronin nga territori i Shqipërisë. Ishte një moment i madhërishëm në historinë e Kombit shqiptar – një mobilizim i plotë kombëtar, me ndihmën e enteve ndërkombëtare, për çlirimin e Kosovës. Ndoshta mund të quhet edhe si një moment i rradhë – kur shqiptarët pa dallim, kanë lënë mënjanë çfardo ndryshimesh politike, ekonomike, fetare ose krahinore, për tu ardhë në ndihmë vëllëzërve dhe motrave nga Dardania.

GM: Mbi 1.600 persona janë ende të zhdukur ose të ‘pagjetur’ në Kosovë. Pavarësisht se e keqja më e madhe duket se ka ndodhur, ajo mbetet një dhimbje e madhe – veçanërisht kur bëhet fjalë për faktin se ata nuk kanë një varr ku të prehen në tokën e tyre. Si e perceptoni këtë mungesë, si për ata që humbën, ashtu edhe për të afërmit dhe çdo shqiptar që ndjen këtë dhimbje të thellë?

FSH: Kanë kaluar 25 vjet që nga mbarimi i luftës në Kosovë dhe çeshtja e të zhdukurve mbetet ende një plagë e hapur për familjet, për shoqërinë për shtetin dhe për drejtësinë. Kjo mbetet një tragjedi që për disa familje vazhdon edhe sot. Kjo është një ndër krimet më të llahtarshme të regjimit gjenocidal të ish-liderit serb, Millosheviçit, që vazhdon edhe sot në fuqi, në përpjekjet e tija për të zhdukur me forcë një popull të tërë nga faqja e dheut. Familjet kanë të drejtë të mësojnë fatin e familjarëve të tyre të zhdukur. Deri më sot ata nuk kanë gjetur ndonjë informacion që do të pakësonte ose të zbuste shqetsimet e tyre, për fatin e të afërmëve të vet, megjithë përpjekjet e organizatave ndërkombëtare dhe vendore në Kosovë për të informuar të afërmit e të zhdukurve për fatin e familjarëve të tyre. Frank Shkreli: Janë të zhdukur por nuk duhet të jenë të harruar! | Gazeta Telegraf — Në të vërtetë entet qeveritare në Kosovë po bëjnë më shumë për të zhdukurit gjatë luftës në Kosovë se sa qeveria shqiptare për të zhdukurit e kohës së regjimit komunist të Enver Hoxhës, ku llogaritet se rreth 6.000 veta, viktima të komunizmit enverist, janë zhdukur dhe nuk u dihet fati as varri. Autoritete shqiptare pothuaj s’kanë bërë asgjë në këtë drejtim. Gjetja dhe identifikimi i personave të zhdukur është një përgjegjsi civile, morale dhe politike e shtetit por edhe e shoqërisë ndaj personave të zhdukur por edhe ndaj të gjallëve, familjarëve të cilët nuk dinë se ku të vendosin madje as një tufë me lule për familjarët e tyre të zhdukur.  Sipas ligjeve ndërkombëtare palët në konflikt – Serbia pra në këtë rast, detyrohet të furnizojë informacion për gjetjen e të zhdukurve shqiptarë në luftë, në territoret që ajo kontrollonte gjatë luftës. Vetëm atëherë familjet e të zhdukurve mund të fillojnë procesin e gjatë të pranimit dhe të lehtësimit të dhimbjes për të afërmit e tyre të zhdukur. Ata vetëm duan të mësojnë të vërtetën mbi fatin e të afërmeve të tyre të zhdukur dhe të vendoset drejtësia duke ndëshkuar kriminelët e luftës!

GM: Para se të mundohemi të bëjmë Shqipërinë si Europa, a duhet të mendojmë më parë ta bëjmë si Kosova? Pyetje kjo e bazuar tek mungesa e zgjedhjeve të lira dhe të ndershme, si dhe niveli i lartë i korrupsionit në Shqipëri. Cilat janë arsyet që konsideroni se Kosova ka pasur sukses më të madh në këtë drejtim?

FSH: Pyetje interesante kjo. Për fat të keq, shqiptarët, historikisht, nuk kanë pasur një klasë politike me tradita demokratike. Mbi 500-vjet otomanizëm dhe gjysëm shekulli komunizëm kanë lenë mungesa në zhvillimin e një klase politike me përvojë, gjë që do marrë kohë të tejkalohet. Prandaj, shqiptarët kudo që janë – sidomos ata në dy shtetet shqiptare në Ballkanin Perëndimor — nuk besoj të kenë ndryshime të mëdha nga pikëpamja e qeverisjes ose në përgjithësi në jetën dhe veprimtaritë politike. Kanë një gjuhë e një kulturë, një Flamur e festa kombëtare të përbashkëta. Të njëjtat figura kombëtare historike që njihen dhe adhurohen nga të gjithë shqiptarët ose të pakën shumica e tyre. Megjithkëtë, nga këndveshtrimi im, regjimi komunist i Enver Hoxhës në Shqipëri ka lënë një trashëgimi politiko-historike në shoqërinë shqiptare, që ka ndryshuar, deri diku, edhe karakterin e shqiptarit. Një trashëgimi që ka inkurajuar luftën kundër vlerave tradicionale kombëtare iliro-arbërore, në përpjekjet e tij gjysëm shekullore për të krijuar “njeriun e ri”, në përputhje me doktrinën stalinisto-marksiste-leniniste. Mund të kesh të drejtë, i nderuar Gëzim, kur thua se Kosova ka mbajtur zgjedhje më të rregulta se Shqipëria gjatë viteve. E vërtetë se në Kosovë, zakonisht, dallojmë një egërsi politike pak më të butë se në Shqipëri gjatë dhe pas zgjedhjeve. Në fushën ekonomike duket se Kosova shënon një klimë më të favorshme biznesi, siç vuri në dukje kohët e fundit edhe organizata OECD. Por në përgjithsi kam drojë se në çdo nivel tjetër — veçanërisht në atë politik — kemi të bëjmë me një popull me dy shtete që kanë shumë të përbashkëta, të mira, po se po, por edhe të këqia, sidomos, si trajtojmë njëri tjetrin. Konfliktualiteti politik duket se është një veti karakteristike mjafta e theksuar ndër shqiptarët.  Por edhe në ekonomi, si është e mundur që marrëdhëniet tregtare të Shqipërisë me Kosovën janë shumë të ulëta në krahasim me vendet e tjera. Janë arritur rreth 200-marrëveshje midis dy shteteve shqiptare, por vetëm një numër i vogël i tyre janë zbatuar. Normalisht, nuk do duhej të ekzistonte asnjë pengesë në marrëdhëniet midis dy vendeve, në asnjë fushë. Nuk besoj se as Prishtina zyrtare as Tirana zyrtare mund të ndjehen krenare për status-quonë në marrëdhëniet midis tyre. Edhe në sytë e të huajve, siç pasqyrohen në raportet e qeverive si, Departamenti Amerikan i Shtetit dhe organizata jo qeveritare si Freedom House, por jo vetëm, lexojmë për të njëjtat probleme, pothuaj identike, që ekzistojnë në Shqipëri dhe në Kosovë. Të dy këto shtete karakterizohen ende — 35-vite pas shembjes së Murit të Berlinit — si vende “pjesërisht të lira”. Kush i pengon – përveç vetë klasës politike shqiptare që të gëzojnë liri të plotë. Me lloj-lloj problemesh, por pothuaj të njëjta, midis dy shteteve shqiptare, që kanë të bëjnë me pavarsinë e gjykatave, me problemet në drejtësi, në përgjithsi, prona private e pa zgjidhur, kufizimet serioze të fjalës së lirë, sfida me lirinë e shtypit, shpesh përfshirë dhunën dhe kërcënimet kundër gazetarëve. Pastaj niveli i lartë i korrupcionit, dhuna në familje e tjera e tjera probleme që identifikohen sot në shoqëritë shqiptare. Të gjitha këto kontribojnë dhe pengojnë të dy shtetet shqiptare që të antarësohen së shpejti në Bashkimin Evropian. Unë jam i mendimit se patjetër që duhet t’i bëjmë të dy shtetet shqiptare si Evropa, sepse edhe në këtë kuptim, nuk ka Shqipëri pa Kosovë – por më s’pari duhet të ndryshojnë, jo vetëm qimen por edhe veset. Kam drojë se majtizmi politik shqiptar, si trashëgimi e komunizmit sllavo-aziatik po merr në qafë demokracinë ndër shqiptarët, si në Kosovë ashtu edhe në Shqipëri. Demokracia nuk pret!

GM: Cilët nga Kryeministrat dhe Presidentët e Kosovës pas luftës dhe shpalljes së pavarësisë, përveç Ibrahim Rugovës për të cilin do të diskutojmë më vonë, do t’i vlerësonit për kontributin e tyre në proceset e konsolidimit të shtetit, zhvillimin e institucioneve dhe stabilitetin politik?

FSH: I nderuar Gëzim e vlerësoj pyetjen tënde, por nuk më pëlqen të flas ose të komentoj politikanët si individë, qoftë ata në Kosovë qoftë kolegët e tyre në Shqipëri. Unë jam munduar që kryesisht të merrem me çeshtjet dhe sfidat kryesore me të cilat përballen shqiptarët kudo dhe jo me politikanët, si individë. Përgjegjësitë për gjëndjen e krijuar në Kosovë dhe Shqipëri, natyrisht, janë të tyre – si individë dhe parti politike, të zgjedhur nga votuesit –por edhe votuesit që i kanë zgjedhur dhe që u kanë besuar të ardhmen e tyre dhe të familjeve të veta këtyre politikanëve kanë përgjegjsitë e veta. Jo se jam i kënaqur me performancën e politikanëve shqiptarë, gjatë këtyre viteve, përkundrazi, – por sepse për të metat dhe dështimet e tyre, kam preferuat t’i kritikoj si grup – si klasë politike me dështimet e tyre, në përgjithësi – të cilët më shumë kanë dështuar se sa kanë patur sukses në realizimin e pritshmërive të votuesve shqiptarë, si në Kosovë ashtu edhe në Shqipëri.  Barometri i veprimtarisë së tyre në të gjitha fushat: politike, ekonomike, shoqërore por edhe në fushën e diplomacisë ndërkombëtare, le shumë për tu dëshiruar. Sot, ndër të fundit në Evropë, në shumë fusha, dy shtetet shqiptare, si Kosova ashtu edhe Shqipëria, konsiderohen siç thashë më lartë, si dy shtete gjithnjë, “pjesërisht të lira”, nga organizata ndërkombëtare të të drejtave të njeriut, por edhe nga Departamenti i Amerikan i Shtetit, miqtë e shqiptarëve, që do i donin shqiptarët të ishin në krye të listës për demokraci dhe çdo gjë tjetër. Kjo madje pas 35-viteve post-komunizëm. Kur do mësojnë politikanët shqiptarë se politika është arti i mundësive, siç ka thënë Bismarku. Si një shenjë moskënaqësie mbarë popullore ndaj qeverive të ndryshme shqiptare gjatë këtyre dekadave, për fat të keq, shqiptarët anë e mbanë trojeve autoktone iliro-arbërore, po largohen masivisht nga trojet e veta, si në asnjë vend tjetër të Evropës, sikur shqiptarët të ishin në luftë me njëri tjetrin ose me të tjerët. Për këtë fenomen tragjik kombëtar aktual, nuk besoj se asnjë prej politikanëve aktualë shqiptarë, por edhe atyre të mëparshëm, nuk mund ta ndjejnë veten krenar. Përkundrazi, mërgimi masiv i shqiptarëve, i këtyre viteve në “demokraci”, do të mbetet një njollë e zezë për ‘ta në historinë shqiptare të periudhës së pas shembjes së Murit të Berlinit. Çka na duhet toka pa shqiptarë?  Por më në fund, unë jam dakort me filozofin frances Joseph de Maistre, i cili është shprehur se, “Secili komb ka qeverinë që meriton!”

GM: Si e vlerësoni rolin dhe ndikimin e Albin Kurtit në politikën e Kosovës, duke marrë parasysh se ai shpesh perceptohet si një figurë kontradiktore dhe autoritare, ndërkohë që është kritikuar për stilin e tij të qeverisjes dhe mungesën e aftësive diplomatike? Gjithashtu, si e shihni ndikimin e veprimeve të tij në marrëdhëniet me partnerët ndërkombëtarë dhe mundësinë që këto tensione të kenë pasoja për të ardhmen e Kosovës?

FSH: Me Albin Kurtin jemi bashkvendas me origjinë, nga rrethi i Ulqinit. Më pëlqen guximi i tij si individ dhe si udhëheqës. Por si thashë edhe më lartë, bota shqiptare për arsye të traditës dhe trashëgimisë politike të komunizmit nuk ka pasur mundësi të zhvillonte kuadro të vërtetë politikë e diplomatikë të edukuar në universistetet e njohura të perendimit. Por, Kryeministri Kurti po sfidon presionet drejtuar politikave të tija, qoftë nga brenda, qoftë nga rajoni e sidomos nga Evropa dhe deri diku edhe nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Më pëlqejnë qendrimet e tija në bisedimet me Serbinë. Duket se Vuçiqi, më në fund, ka hasur në një “hund-lesh”, që në gjuhën popullore interpretohet si një trim shqiptar që nuk i “shkrep syri” para një lideri serb. Gjithashtu më duket se, në krahasim me të tjerët, Kurti i ka më serioze dhe më të qarta qëndrimet e tija sa u përket interesave mbarëkombëtare — afat shkurtëra dhe afatgjata – dhe të ardhmes së shqiptarëve në Ballkan. Por për fat jo të mirë të shqiptarëve, rendi aktual politik botëror duket se po ndryshon, po shkundet, më mirë të them, me pasoja të pa-parashikueshme për botën shqiptare por edhe për botën në përgjithsi. Kjo situatë nevojitë bashkpunimin maksimum midis dy shteteve shqiptare dhe qeverive të tyre që duke marrë parasysh marrëdhëniet aktuale midis dy kryeministrave të tanishëm nuk ka të ngjarë të realizohet, jo për faj të Albin Kurtit. Në krye të listës janë marrëdhëniet amerikano-evropiane që në të kaluarën ishin të pazëvendsueshme për fatin e shqiptarëve e sidomos në rastin e Kosovës. Është një periudhë shumë delikate në marrëdhëniet ndërkombëtare që kërkon dhe nevojitë, mençuri, guxim dhe diplomaci të durueshme, ndoshta edhe kompromis por pa komprometuar interesat madhore të kombëtare. Fjala jonë popullore, burri i mirë me shokë shumë, qendron gjithmonë, por në këtë rast përballë kësaj gjendjeje botërore, duhet të themi se burri i mirë me miqë shumë. Ibrahim Rugova e dinte mirë këtë fakt. E kishte zakon të thoshte se shtëpia nuk mbahet pa miq. Sidomos pa miq të mëdhej si Shtetet e Bashkuara që Kombit shqiptar i kanë ardhur në ndihmë në kohët më të vështira të ekzistencës së tij. Ibrahim Rugova gjithashtu kishte shpallur miqësinë e Kombit shqiptar si “të përhershme me Shtetet e Bashkuara”. Por e dijmë se në këtë botë asgjë nuk është e përhershme, prandaj duhet kujdes i madh, sidomos sa u përket lidhjeve trans-atlantike të Kosovës por edhe të Shqipërisë. Bazuar në historinë e shekullit të kaluar, por edhe në historinë moderne të fund shekullit të kaluar, e deri në ditët e sotme, ishin Shtetet e Bashkuara që iu gjënden afër Kombit shqiptar, si askush tjetër. Do të ishte mëkat vdekjeprurës nëse marrëdhëniet miqësore midis dy popujve tanë të prisheshin nga vet shqiptarët, si në kohën e Enver Hoxhës.

GM: Nga përvoja juaj dhe informacioni që keni, si e shihni progresin e Kosovës pas luftës? A ka arritur vendi pritshmëritë që qytetarët kishin pas pavarësisë?

FSH: Kësaj pyetjeje ndoshta iu përgjigja, pjesërisht, pak më lartë, por dua të shtoj se në Kosovë janë bërë bërë përparime të dukshme, por nuk ma merr mendja që pritshmëritë e votuesve, të jenë realizuar, sidomos në radhët e të rinjve. Për ndryshe, nuk do kishim këtë exodus, pothuaj të përmasave biblike nga Kosova por sidomos nga Shqipëria, por dhe nga mbarë trojet shqiptare. Vet-kënaqësisht, me shembjen e komunizmit zyrtar dhe me çlirimin e Kosovës, si shqiptarë e kishim shpallur shekullin XXI, si shekulli i shqiptarëve. Për, mos realizimin e pritshmërive të qytetarëve në Kosovë nuk është i gjithë faji i shqiptarëve dhe i liderve të tyre gjatë këtyre viteve: Shqipëria me shumë probleme të veta, trashigimi e një sistemi komunist të pa parë në botë për egërsinë dhe shkeljen e të drejtave bazë të shqiptarëve dhe shkatërrimit të ekonomisë dhe Kosova nën thundrën e egër sllavo-komuniste për një shekull. Por, sot fati i shqiptarëve është në duar të tyre, kështuqë nuk mund të ngarkojmë, përgjithmonë, me faj të kaluarën sado tragjike që ka qenë, të huajt, ose ndërkombëtarët. E ardhmja e Kosovës dhe e gjithë shqiptarëve në Ballkan, me dy shtete dhe me të drejtat dhe liritë që gëzojnë sot shqiptarët, si kurrë më parë – varet nga ata vetë dhe do duhej të ishte shkëlqyer: me një Kosovë të pavarur, të lirë e demokratike, me një Shqipëri gjithashtu të lirë e demokratike – megjithse të karakterizuara si “pjesërisht të lira”; për shqiptarët në Maqedoni dhe anë e mbanë trojeve shqiptare, jo krejtsisht ideale, por përgjithsisht, në liri dhe me të drejtat bazë të njeriut, si kurrë më parë. Shqiptarët, si komb, përbëjnë zonën më homogjene në Evropë. Pritshmëritë e qytetarëve të Kosovës por edhe të gjithë shqiptarët janë që shqiptarët të bëhen pjesë e denjë e Evropës së lirë e demokratike dhe instucioneve euro-atlantike, në atë Evropë ku shqiptarët do duhej ta kishin pasur vendin me shekuj – atje ku i kishte vendosur Perëndia, gjeografia dhe historia.

GM: Prishtina (prejardhje), Shota, Azemi, Polluzha dhe Jashari janë vetëm disa nga heronjtë tanë, të cilët janë lindur, rritur dhe edukuar në Drenicë, një vend që përfaqëson djepin e qëndresës dhe trimërisë kombëtare. Me historinë, sakrificat dhe heroizmin e saj, Drenica mbetet një burim i pakufishëm frymëzimi për çdo shqiptar. Çfarë ndikimi ka kjo trashëgimi historike dhe ky frymëzim në formimin e identitetit dhe krenarisë kombëtare të shqiptarëve sot?

FSH: Këta burra (e gra) të Drenicës i përkisnin një brezi atdhetarësh dhe shumë të tjerë nga të gjitha viset e krahinat e trojeve shqiptare, të cilët kur flisnin e luftonin për shqiptarë e për Shqipëri, nuk kishin ndër mend kufij shqiptaro-shqiptar, por një komb të vetëm e të bashkuar, Ata ishin burra e burrnesha të cilët mbi interesat e Atdheut nuk kishin asgjë tjetër, as interesa personale, as politike për karriga, as ekonomike, as krahinore, por kishin një vizion të qartë për një Komb shqiptar të lirë, të bashkuar e të pavarur. Nuk është se shqiptarët nuk kanë heronjë e heroina – atdhetarë/e që frymëzojnë brezat, duke filluar nga Gjergj Kastrioti-Skenderbe e këndej. Fatkqesia është se Kombit tonë gjatë shekullit të kaluar i janë imponuar heronjë e figura të huaja me ideologji krejt të armiqësore ndaj kulturës dhe vlerave të Kombit shqiptar, duke konfuzuar shqiptarët se kush vërtetë ishin heronjtë e tyre. Për fat të keq, në veshët tanë ende kumbojnë emrat Tito-Enver, Stalin, Marks e Engels dhe figura të tjera të internacionales komuniste. Ndërgjegja jonë si komb, qoftë edhe ajo kombëtare, e ka pësuar rëndë — është plagosur gjatë komunizmit, pasojat e të cilit shihen edhe sot. Jo krejt për fajin tem ose tëndin, të shqiptarëve të thjeshtë, pra në përgjithsi. Neve për një kohë shumë të gjatë na është luftuar identiteti ynë kombëtar deri në zhdukje. Si rrjedhim kam drojë se edhe krenaria kombëtare do marrë kohë për tu rivendosur aty ku e ka vendin – por me frymëzimin nga heronjtë shqiptarë të Drenicës në krye të vendit, kemi shpresë për ditë më të mira. Ata meritojnë më shumë respekt nga brezi i sotëm i shqiptarëve.

GM: Gjykata Speciale e Kosovës(?!) u krijua me mbështetjen e Hashim Thaçit, ish-drejtues politik i UÇK-së dhe ish-kryeministër e president i Kosovës. Sot, Thaçi, së bashku me disa figura të tjera të rëndësishme të UÇK-së, ndodhet në paraburgim në Hagë që nga nëntori i vitit 2020(!), i akuzuar për krime lufte. Cili është mendimi juaj mbi këtë çështje?

FSH: Është vështirë për mua të përgjigjem në këtë pyetje se nuk e kam ndjekur dhe nuk jam në dijeni të akuzave ose të dëshmive ose provave të ndryshme ndaj udhëheqësve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, përveç lajmeve jo të plota. Udhëheqsit në fjalë të UÇK-ës dhe protagonistët kryesorë të politikës së pas luftës në Kosovë kanë deklaruar pafajësinë e tyre – pafajësi në të cilën besojnë edhe shumë prej mbështetsve të tyre në Kosovë dhe jashtë Kosovës. Përveç akuzave origjinale për të cilat këta ish-udhëheqës të UÇK-ës janë dërguar në Hagë, kohët e fundit, duket se u janë shtuar akuza të tjera për ndërhyrje në procesin gjyqësor, në përpjekje për të ndikuar tek dëshmitarët, sipas akuzës. Ndonëse ata e kanë mohuar këtë, natyrisht, se një ndërhyrje e tillë është serioze dhe shumë shqetësuese për administrimin e drejtësisë – gjë që mund të ketë pasoja të rënda për të akuzuarit, përfshirë edhe ish-drejtuesin politik të UÇK-së dhe ish-kryeministër e president i Kosovës, Hashim Thaçi. Ndërkohë, e ardhmja e Gjykatës Speciale, si e tillë, nuk është e sigurt. Presidenti i Shteteve të Bashkuara ka njoftuar ngrirjen e fondeve amerikane për Gjykatën Speciale, si pjesë e ngrirjes së financimeve për pothuajse të gjitha programet e ndihmës së huaj, deri në përfundimin e një rishikimi të plotë të efikasitetit dhe përputhshmërisë së këtyre programeve me ingteresin e politikës së jashtme të Shteteve të Bashkuara të Amerikës. A është fati i këtyre figurave të politikës shqiptare dhe të UÇK-ës i lidhur me interesat e politikës së jashtme amerikane? Kjo mbetet për tu parë.

GM: Të frymëzuar apo të indinjuar nga individë apo grupe që njihen si përfaqësues të “islamit radikal” në Kosovë, kanë lindur disa shoqata, ku mund të veçohet ‘Lëvizja e Deçanit’, të cilat ftojnë shqiptarët të largohen nga ky besim. Si e shikoni problemin e devijimit nga “islami tradicional shqiptar” dhe çfarë mendimi keni për shoqatat në fjalë? Po për faktin e dhimbshëm që Kosova, duke marrë parasysh numrin e popullsisë, është shteti që ka dërguar më së shumti ushtarë në Shtetin Islamik?

FSH: Me të thënë të drejtën, i dashur Gëzim, unë jam besimtar në fenë time, besoj në Zotin. Por nuk preferoj të komentoj çeshtjet fetare të besimtarëve ose çeshtje ndërfetare – midis feve të ndryshme. Unë e konsideroj fenë si një çeshtje absolutisht dhe krejtsisht private, si një marrëdhënie private midis indidividit dhe Perendisë. Unë besoj, fuqimisht, në lirinë e fesë për të gjithë pa dallim, përderisa ajo nuk pengon ose shkelë lirinë e dikujt tjetër që mendon ndryshe. Unë gjithë jetën e kam konsideruar lirinë e fesë si një liri absolute të drejtave të njeriut, për të mos thenë si bazë e të gjithave të drejtave të tjera të njeriut. Shqiptarët janë me fat që janë shembull i botës në kuptimin e bashkjetesës fetare. Po rikujtoj fjalët e Papa Françesku në fjalimin e parë gjatë vizitës së tij Shqipëri, Shtator, 2014, se “Askush – ka thënë Papa Françesku – të mos e mendojë se mund ta përdorë Zotin si mburojë, ndërsa planifikon e kryen akte dhune! Askush të mos e përdorë fenë si pretekst për vepra kundër dinjitetit të njeriut dhe të drejtave të tij”. Dhe në takimin me krerët fetarë shqiptarë në Universitetin Katolik, shtoi: “Të vrasësh në emër të Zotit është sakrilegj i madh!”. Shqipëria, përsëriti ai disa herë, “dëshmon se bashkëjetesa fetare është e mundur”. Prandaj, si rrjedhim i kësaj historie bashkjetese fetare ndër shqiqptarët, nuk besoj se duhet të ketë vend për shqetsim, sa i përket pyetjes që bëre më lartë.

GM: Teknologjia dhe interneti kanë ndryshuar mënyrën e konsumimit të informacionit, duke bërë që në Kosovë të mos ekzistojë më asnjë gazetë e shtypur në format fizik. Si e komentoni këtë fenomen?

FSH: Është një prirje që për fat të keq, po ndodhë anë e mbanë botës, por kjo nuk e justifikon as nuk e bën më të pranueshëm këtë fakt, sa i përket Kosovës, as shqiptarëve në përgjithsi. Nuk isha në dijeni se Kosova si shtet nuk ka madje as një gazetë të shtypur që lexuesi ta mbajë në dorë si dikur për ta lexuar. Ky nuk është një lajm i mirë. Por, Kosova, nuk është një përjashtim sa i përket këtij fenomeni, që tani ka marrë përmasa botërore. Sipas të dhënave edhe këtu në Shtetet e Bashkuara nga viti 2005, më shumë se 3,200 gazeta ditore të shtypura nuk janë më. Vetëm vitin e kaluar i kanë mbyllur dyertë 130 gazeta të shtypura në Amerikë. Ti ke të drejtë që thua se teknologjia dhe interneti janë “fajtorët” kryesorë të zhdukjes së gazetave të shtypura nga qarkullimi, por ka edhe arsye të tjera që i imponon tregu i lirë, ndër faktorë të tjerë. Besoj se rënia e lexuesshmërisë dhe faktori ekonomik janë dy arsyet kryesore të zhdukjes së gazetave të shtypura kudo në botë, e kjo nuk përjashton as Kosovën. Kompanitë komerciale të ndryshme preferojnë televizionin dhe internetin për reklamat e tyre. Televizioni dhe interneti preferohen më shumë nga publiku se janë shumë më të shpejta në përhapjen e lajmeve për shikuesin dhe për lexuesin, në krahasim me gazetat e shtypura, që dikur ishin burimi kryesor i lajmeve. Në fund të fundit, të gjithë kemi telefonin në xhep, edhe për lajme. Në rastin e Kosovës ishte edhe pandemia e para disa viteve që e goditi njëherë e mirë industrinë e gazetave të shtypura, duke e bërë Kosovën të vetmin vend në rajon dhe në Evropë pa gazeta të shtypura. Vërejtsit e medias në Kosovë kanë konstatuar gjithashtu se në zhdukjen e gazetave të shtypura ka influencuar edhe politika, ndërsa gazetat mund të jenë bërë zedhënse të një partie politike ose një tjetre, duke humbur kështu në sytë e lexuesve — me njëanëshmërinë e tyre — reputacionin si burime të besueshme lajmesh. Kam lexuar kohët e fundit se disa zëra në Kosovë kanë bërë thirrje për botimin e një gazete ose më shumë në formën publiko-private, megjithse nuk jam i sigurt se çfarë do të thotë kjo: një afërsi e re e një gazete të tillë me partitë politike? Natyrisht, se jam në favor të një ose më shumë gazetave të shtypura në Kosovë, si bartëse dhe dokumentuese të trashëgimisë historike e kulturore të shqiptarëve në Kosovë, por jo të lidhura me politikën. Uroj që të bëhet diçka për të sjellur në Kosovë gazetarinë e printuar, shtypin ditor pra, qoftë edhe me një nga gazetat në zë nga e kaluara, në përputhje me vendet e rajonit dhe më gjërë, por edhe për të plotësuar nevojat e lexuesve që janë mësuar me gazeta të përditshme, sidomos brezi më i vjetër i lexuesve.

GM: Po sot, pas sakrificave të pafundme, në kohët moderne, me Kosovën si Republikë, cili do të ishte mesazhi i Shkrelit për shqiptarët e Kosovës?

FSH: Hamit Kokalari, intelektuali i njohur nga Gjirokastra, ka botuar në vitin 1943 librin “Kosova, djep i shqiptarizmit”, një libër që nuk qe lejuar të ribotohej nga komunistët, në të cilin shkruhet se, “Kosova nuk ka qenë vetëm djepi i rilindjes shqiptare, por ka qenë sidomos faktori kryesor i ngjarjeve historike që shkaktuan dhe siguruan krijimin e shtetit shqiptar dhe të lirisë s‘onë kombëtare. Kosova ka qenë një fushë lufte e përhershme ku shqiptarët kanë derdhur gjakun e tyre shekuj me radhë në një luftë të dyfishtë kundër Turqve dhe kundër Serbo-Malazezëve. Veçanërisht, ngjarjet historike më me rëndësi ato të periudhës së Lidhjes Shqiptare të Prizrenit (1877-1881) dhe ato të Kryengritjes së Kosovës (1909-1913) që patën si pasojë krijimin e shtetit shqiptar, ishin pothuaj kryekëput vepra të Kosovarëve. ‘’Vetëm Shqipëria e mbyllur në kufijtë e 1913-ës, pati fatin e mirë ta gëzojë shpërblimin e therorive që e bënë shqiptarët e Kosovës, të cilët mjerisht, në vend që të fitonin lirinë e merituar, kaluan nga robërija turke në robërinë serbo-malazeze”, ka shkruar intelektuali gjirokastrit Hamit Kokalari në librin e tij: Kosova, Djep i Shqiptarizmit, të vitit 1943. Por më në fund, pas një robërie të gjatë serbo-malaleze, Kosova siguroi lirinë dhe pavarësinë e vet me luftën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës dhe me ndihmën e aleancës ushtarake perëndimore, NATO – me mbështetje të pa kursyer nga popuj miq në krye me Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Kosova, gjatë historisë ka marrë pjesë në luftëra epike në mbrojtje të ientitetit kombëtar. Edhe lufta e fundit ishte epike në mbrojtje të identitetit kombëtar dhe të drejtave të shqiptarëve në Kosovë. Në një fjalim të Presidentit Bill Clinton drejtuar popullit të Kosovës para disa vitesh, ai është shprehur se, “NATO-ja fitoi luftën, ju fitoni paqën”.  Kosova e pavaraur e në paqe, sot ka një detyrim tjetër. Kombi shqiptar ka nevojë për një përtrimje rrënjësore. “Ideali i vëllaznimit kombtar, këndue nga poetët dhe predikue nga patriotët duhet sëndërtue në nji bashkjetesë kombëtare ku ndryshimet fetare e krahinore, ku pikëpamje e prirje të nduernduerta, të harmonizohen për të krijue mundësinë e nji mbarshtrimi shtetnuer, përkitazi me frymën moderne të kohës.” (Ernest Koliqi).  Është e qartë se pushtimet e huaja ushtarake dhe ideologjike si komunizmi e të tjera, kanë lënë plage të rënda që duken të pashërueshme në trupin e Kosovës dhe të Kombit shqiptar në përgjithsi. Por i takon këtij brezi tani të ndërtojë shtetin, me objektivin e vëllazërimit e të bashkimit kombëtar midis shqiptarëve në trojet e tyre iliro-arbërore dhe kudo që janë nepër botë — në paqe dhe miqësi me popujt e rajonit secili në shtëpinë e vet, së bashku në Evropën e lirë e demokratike.

     Procesi zgjedhor dhe numërimi i votave, tashmë, ka mbaruar. Fushata ka qenë korrekte, por me shkelje ligjore në kohëzgjatje prej tre muajsh! Kjo anomali nuk duhej lejuar nga KQZ, sepse dëmet ishin të dukshme: ditë pune të humbura panevojshëm; shpenzime në lëvizje individuale e grupore, në shoqërim të kryepartiakëve në tubime të bujshme; reklama, banderola, fotografi të formateve enorme, të kushtueshme. E gjithë kjo ishte një maskaradë, përpjekje, gadi e dhunshme, për mbushamendje të vjeljes të votave.

Kosova me një zonë zgjedhore, nuk ka sjellur as cilësi dhe as përgjegjësi parlamentare. Një komunë e vogël, ka dhënë më shumë deputetë, se sa një komunë shumëfish më e madhe. Janë provuar se përveç zhurmës boshe e degradim, asnjë të mirë nuk i kanë sjellur Parlamentit. Zgjedhja e ricikluar e tyre, në mandatin vijues, është barrë për jetën parlamentare.

 

          LPK, alias PAN dështuese në luftë dhe rrënuese në paqe

     Partitë-banda të PAN-it, përkatësisht, PDK-AAK-NISMA, kanë dalë nga Lëvizja Popullore e Kosovës, (LPK). Edhe pse të mangët në arsimim, ishin të etshëm për pozita. Kaq shumë u degradua hierarkia ushtarake, sa që profesionistët ushtarakë hapnin llogore, nën komandën e ushtarit, të vetëshpallur “komandant”, madje edhe “gjeneral” profan. Struktura profane “ushtarake”, e emëruar nga agjenti i shumëfishtë, Hashim Thaçi, me bandën e tij, dëmtoi shumë luftën, të cilët nuk arritën të organizonin asnjë betejë ballore kundër pushtuesit, as shmangien e asnjë masakre. Përkundrazi, kanë urdhëruar ushtarët të zënë prita me kallash, në rrugë rajonale dhe një sulm me tanke i armikut, i vrau të gjithë. Megjithatë, askush nuk dha llogari, madje në festën e çlirimit, këta “komandantë” krekosën për komandimin “taktik e strategjik” të jashtëzakonshëm.

Krerët e partive të PAN-it, nxituan t`i punësonin militantët e tyre në TMK, Policinë e Kosovës, në Sistemin e Drejtësisë dhe pozita tjera vitale. Kjo përzgjedhje ishte fatale për institucionet e Kosovës. Është përcaktimi mallkues proverbial i Kolonel Tahir Zemaj, Hero i Kosovës: “Nuk ka krim vrastar politik, hajni zyrtare e krim ordinier, ku nuk janë pjesëmarrës anëtarë të TMK-së dhe të Policisë të Kosovës!” Fushata anatemuese, deri në poshtërsi, e komplet PAN-it, të prirë nga argati i shumëfishtë, i Shërbimeve Informative të shteteve armike të Kosovës, me këshilltar i tre zotërinjve, Baton Haxhiun: Hashim Thaçit, Edvin Ramës, Aleksandër Vuçiqit, kundër Albin Kurtit dhe Lëvizjes Vetëvendosje të tij, u është kthyer në Bumerang subjekteve politike, të diskriditura dhe krejt  të pareformuara: PDK-AAK-NISMA.

 

         Axhitimi “alla batonçe” ndoti fushatën dhe Bumerang për opozitën 

Hafija i hershëm, Baton Haxhiu, u dërgua nga Tirana, së bashku me këklyshërinë e tij lehaqene, fytyra të urryera zëçjerrëse, me zhargon pezhorativ e rrugaçëror, tërësisht shpifës, u vetëdiskridituan, madje bënë efekt të kundërt. Sulmet brutale, “alla batonçe”, kundër Fatos Pecit, Donikë Gërvallës, Mimoza Kusari-Lila dhe të tjerëve, qenë aq të pabesueshme, saqë ua dyfishuan, madje trefishuan votat e elektoratit për ata. Duke lënë modestinë, me një anë, personalisht, në disa shkrime radhazi, i kam bërë thirrje PAN-it, madje jo vetëm atij, t`i lënë shpifjet, sepse do t`u bëhen Bumerang. Dhe, ashtu ndodhi.

Shifrat flasin se LVV fitoi shumë, por jo mjaftueshëm, sa për ta kompozuar Qeverinë e vetme. Koha ka dëshmuar që qeveritë e arnuara, me huazime brenda spektrit politik të Kosovës e deri në Beograd, p.sh. Qeverinë e Ramush Haradinaj e Avdullah Hotit, kanë qenë jetëshkurtëra. Kjo përvojë është e mjaftueshme, sa të mos provuar më.

Përpjekja e Opozitës së Bashkuar, për ta krijuar qeverinë, nëse partia e parë fituese, Vetëvendosje dështon, ka disa pengesa hiç të lehta për t`i tejkaluar.  Sepse fituesja e parë, LVV, ka vota sa e gjithë kjo opozitë, ndoshta “e bashkuar”? Themi -ndoshta-, sepse LDK-ja e prirë me urtësi e mençuri nga Presidenti historik Ibrahim Rugova, realizoi mbijetesën ekonomike të Kosovës, përmes Fondit Shtetëror të Mërgatës; e bëri rezistencën aktive paqësore dhe përballoi luftën, në përmasën e bindjes të faktorit politik e ushtarak të botës demokratike, të udhëhequr nga Amerika, për të ndërhyrë forcërisht e ushtarakisht, duke dëbuar pushtuesit serbo-sllavë dhe çliruar Kosovën tonë.

           Partia shtet-ndërtuese e Rugovës, LDK,  larg PAN-it bojkotues 

     Andaj, një forcë politike shtetformuese, siç është LDK-ja, para pushtetit, ka përgjegjësinë për Atdheun-Kosovë. Dhe nuk guxon të bëjë fajësi, duke u bashkuar me opozitën PAN-iste, e cila përgjatë gjithë mandatit qeverisës 4 vjeçar të LVV, ishte me Beogradin zyrtar, kundër çdo nisme sovraniste në veriun e Kosovës. Si dhe mohuese e bërjes të ndryshimit të madh, në politikën e degraduar, deri në degjenerim të shtetit të Kosovës, me autorësi Lëvizja Vetëvendosje, e prirë nga Albin Kurti; subjekti Guxo, me nuset e gximshme, Vjosë Osmani, Donikë Gërvalla, kolegu i tyre, Faton Peci, me shokë; Alternativa, me bijën mençurake të Gjakovës, Mimozë Kusari-Lila, qëndrestare unike, përballë bandës PAN-iste, bashkë kontrabanduese me Listën Serbe dhe shumësinë të anal-banalistëve numerikë të medieve mercenare të Kosovës.

             Premtuesit rrenacakë -hajvana-, por “ka ikur koha e hajvanatit”, për t`u mashtruar!

     Plani B i opozitës PAN-iste është bojkoti i koalicionit me subjektin politik LVV, me arsyetimin se Albin Kurti ka fyer popullin, duke e quajtur -hajvan- dhe “hajvanat-!” Ky përgjithësim është dizinfomim dhe qëllimshëm shpifës. Realisht, me termin -hajvana – Albini u drejtohet trojkës mashtruese e rrenacake të popullit të Kosovës: Bedri Hamzës, Ramush Haradinaj, Fatmir Limaj, me eksponentët tjerë të inkriminuar, të njohur si abuzues e shpërdorues me buxhetin shtetëror, përgjatë ushtrimit të posteve pushtetare vite më parë, se, gjoja, “do t`i rrisim rrogat dhe pensionet në përmasën dyfyfish e trefish, pa treguar asnjë mbulesë financiare. Dhe, ky mashtrim përbën krim dhe rrugaçëri – njëherësh, sepse rrënon barazinë në fushatë! Ndërsa shprehja “ka ikur koha e -hajvanatit-, është kundërpërgjigje e asaj se me premtimet paushalle, idioteske, që krerët e opozitës bëjnë, e konsiderojnë popullin  si -hajvanat-, pa qenë të tillë, nuk mund t`u besojnë prrallave premtuese e mashtruese të tyre. Dhe, ashtu ndodhi, opozita humbi, sepse “ka ikur koha e -hajvanatit-!

Përgjithësimi që provojnë ta bëjnë krerët opozitarë PAN-istë, ngjason me mashtrimin dhe shpifjen groteske, se “në Hagë po gjykohet UÇK-ja, po gjykohet Kosova dhe të akuzuarit po e mbrojnë, madje heroikisht, UÇK-në dhe Kosovën”!?!” Këto janë marrëzira idioteske, broçkulla, të cilat nuk i beson askush. Sepse, në asnjë rast nuk akuzohet, për 4 vjet radhazi, as UÇK-ja dhe as Kosova. Dhe, këtë e kanë bërë të qartë, me se një herë, prokurorët dhe gjyqtarët e Gjykatës Speciale të Kosovës, me seli në Hagë. Pra, akuzat janë tërësisht personale, me emër e mbiemër, madje duke i lakuar edhe shumë shokë të tyre si vrasës. Dhe, megjithatë, ende vazhdojnë të jenë të lirë!

Jo Albin Kurti, por, pikërisht, krerët -hajvana- të PAN-it, janë ata që e konsiderojnë popullin -hajvanat-, deri sa lëshojnë, në etër dhe në letër, gënjeshtra e mashtrime groteske, siç janë ngritja e shumëzuar e pagave dhe e pensioneve. Ata bëjnë këtë propagandë boshe e marroqe, sepse, me të bëmat e tyre kriminale, e dinë që nuk do ta arrijnë pushtetin. Megjithatë, kjo është e dënueshme moralisht, mendoj, edhe ligjërisht, e turpshme dhe me dozë të madhe rrugaçërie. Duket e pabesueshme, por edhe krejt e vërtetë, se edhe pas 30 vjetësh punë, mesatarja e pensioneve të tyre është 700 euro. Ndërkohë, krerët zuzarë PAN-istë premtojnë shifra marramendse, për buxhetin e varfër të Kosovës, 800, madje edhe 1.000 e më shumë euro!!

     Është e kuptueshme se LVV, për zhvillimin e negociatave për koalicionin e mundshëm të ardhshëm, “duhet të mas 7 herë dhe të prejë një herë”- siç shprehet populli, për vendime të vështira. Është thënë dhe përsëritur, se skenën politike të Kosovës e kanë kontaminuar, helmuar agjentët shqipfolës të Shërbimeve Informative të shteteve armike të Kosovës. Kjo e vërtetë është konfirmuar nga shefat e këtyre Shërbimeve. Njëri syresh është kreu i Shërbimit Sekret francez, DGSE, Pierre Siramy.

     Duke dëgjuar këto marrëzira të opozitës dhe të lakejve të saj anal-banalistë, djali i zgjuar i Malësisë të Gjakovës, Kujtim Lushaj, zemër-plasur, i quan “llapaqena” e “Beogradski bandita”, të cilët përçojnë politikën serbo-madhe në Kosovë, duke u rrjeshtuar hapur përkrah Serbisë.

Opozita i bie teneqës së shpuar, se Albin Kurti dhe LVV e tij, “ka mashtruar dhe hipnotizuar popullin, elektoratin, për ta marrë votën e tyre!” Ta zëmë, u mashtruan populli dhe elektorati, më 14 shkurt 2021, por, pse duhet të mashtrohen edhe më 9 shkurt 2025, për ta bërë fituese bindëse, sërishmi, Lëvizjen Vetëvendosje?! Realisht, opozita u vetëmashtrua, sepse u sugjeroi shpifjen dizinformuese analistëve llapaqenër dhe tani po e beson edhe vetë opozita e çoroditur, humbëse e përsëritur. Këtë e demanton, sidomos, vota cilësore e masive e intelektualëve dhe e rinisë së shkolluar të Kosovës.

Këta votues janë në hall të madh me opozitën destruktive, korruptive, e cila me pazaret e saj të pista, ka tkurrur territorin e Kosovës dhe është e gatshme t`ia bëjë, sërishmi, gjëmën Kosovës. Deri aty ka arritur mosbesimi për opozitën dhe institucionet e saj, të kapura nga PAN-i, sa Qeveria aktuale nuk ka besim ta dërgojë një draft-statut për Asociacionin, sepse dyshon se Gjykata Kushtetuese vendosë kundër vullnetit të popullit dhe përcaktimeve qeveritare, duke favorizuar Serbinë.

Prandaj, janë bindur se kasta e opozitës PAN-iste, me abuzimin me pushtetin, për dy dekada radhazi, me tendera, kontrabandën me krerët e Listës Serbe, tregëtinë me drogë dhe të gjithë katalogun e poshtërsive tjera, ka depotizuar pasuri marramendëse, brenda dhe jashtë vendit, duke siguruar jetesën brezave të tërë familjare. Ndërkohë që kanë rrënuar shtetin e Kosovës. Edhe sot pyesin shtetarët gjermanë: “Ku janë 5 (pesë) miliardë dollarët, që i kemi dhënë për zhvillimin e Kosovës pas luftës?!” Dhe, mos të flasim për miliardat e dollarëve të dhuruara nga SHBA. Shitja dhe përshitja e egër të pasurive të brezave shqiptarë, nga shtetarë, pushtetarë dhe “komandantë” bastardë, zuzarë, do të mbetet, madje përjetësisht, njollë e zezë në historinë gjithëshqiptare.

 

           Drejtuesit e LPK-së betohen për rekrutimin dhe katapultimin fiktiv në poste të Hashimit!

     Kreu i Shërbimit Sekret DGSE, Pierre Siramy, ka hedhur në You Tube, këtë informacion: “Hashim Thaçi është agjent i yni, është agjent i Francës. Atë e rekrutoi agjenti ynë, Arnaud Danjear, në Zyrih dhe Gjenevë, i dërguar enkas, kinse, për ta ndjekur një kurs të gjuhës gjermane. Është dhëndërr i Beogradit, në familje flet serbisht. Agjenti duhet ta di se për atë ka një dosje dhe kjo është e mjaftueshme”,- thotë, në es tjerash, Siramy! Vërtet, Hashimi e dinte se ka më shumë se sa një dosje penale për atë.

     Drejtuesit e LPK-së betohen se Hashim Thaçi nuk ishte pjesë e themelimit të UÇK-së; nuk ishte pjesë e luftës; askush, nga strukturat partiake dhe ushtarake, nuk e emëroi atë të parë të Drejtorisë Politike të UÇK-së; as kryesues të Delegacionit të Rambujesë, sepse nuk i takonte atij; as lexues të Deklaratës së Shpalljes të Pavarësisë, sepse nuk i takonte atij, si dhe pozita tjera! Tëra këto ia sugjeroi shefi i tij Arnaud, i cili i ishte “bërë pullë” Hashimit, në Konferencën e Rambujesë, nuk e linte ta firmoste Marrëveshjen, sepse donte dështimin e saj, me porosi të Beogradit zyrtar.

     Për poste brenda partisë e kishte SHIK-un; për marrjen e pushtetit përgjakshëm, vrasjen e kundërshtarëve politikë, model e kishte filosllavin Enver Hoxha; ekzekutorë të vrasjeve i kishte bandat e bollshme. Të gjitha këto ia sugjeronte Hashimit shefi i tij Arnaud, i cili kishte për mision lidhjen, bërjen e Hashimit agjent të Serbisë. Dhe, këtë e realizoi, falë dosjes dhe dosjeve të “komandantëve”, të cilat i posedonte Serbia. Legalizimin e posteve vetëemëruese, i bënte përmes fletushkës të Mërgatës, “Zëri i Kosovës”, në krye të së cilës kishte vënë një shokun tim, bashkë student, në Universitetin e Tiranës.

       Thaçi, Vuçiq, Rama, kërkuan ndarjen e Kosovës. Merkel: “Lëvizja e kufijve “shpat i rrëshqitshëm!”

     Askush nuk e besonte se Hashim Thaçi do të katapultohej në postin e presidentit. Por, kreu i LDK-së, Isa Mustafa, të cilin Hashimi, me SHIK-un e tij, e kishte katapultuar në krye të partisë të Rugovës, ia ktheu borxhin!

     Flirtet me serbët ia rregulloi agjenti freng, Arnaud. Për vrasjet dhe shpërnguljen e shqiptarëve, nga veriu i Kosovës, Hashimi me Kadrinë e Çekun me shokë, bënë sehir dhe aprovim, sepse ishte rrast i shantazhuar. “Na presin kompromise të dhimbshme” dhe “Leposaviçin e kemi dhuratë nga Rankoviqi dhe nuk është i yni”, – thoshte dhe përsëriste Hashimi! Obligimet që kishte marrë Hashimi, ishin tradhti. Harta e Kosovës në tavolinë dhe tre banditërit: Hashimi, Vuçiqi, Rama, me thika mbi hartë. Në mes tyre, Kancelarja Merkel, i kërkuan aprovimin e ndarjes së Kosovës! Përgjigja e prerë: “Lëvizja e kufinjve në Ballkan është “shpat rrëshqitshëm”. Pra, një rrëshqitje që të shpie në humnerë!

     Një grup intelektualësh, personalitete amerikane, nga dy partitë e para, i bënë një letër reaguese Trump-1, kundër ndarjes të Kosovës. Shefi i Sigurisë, Bolton u shkarkua, me akuzën e Presidentit, se “donte me nda Kosovën, prapa shpinës time!” Reagon Bolton: “Thaçi, Vuçiqi, Rama, ma kërkuan ndarjen e Kosovës!”

 

         Lobuesit shqiptaro-amerikan harruan Kosovën, tani lobojnë zhbërjen e Specialës!  

     Ecejaket e Hashimit dhe të Ramushit në Amerikë, i kishin hallet e tyre dhe jo të Kosovës. Lobuesit shqiptaro-amerikan, të zëshëm, dikur, për Kosovën, tani e kanë harruar ate dhe lobojnë, përkrah Vuçiqit, Grenellit, Ramës, për mbylljen e Gjykatës Speciale dhe lirimin e Hashimit me shokë, deri në zyrën e presidentit Klinton dhe mëtej! Kjo është sa shtetësuese, aq edhe faktike. Alarmin e ka dhënë kryetari i Ligës Shqiptaro-Amerikane, Jozef Dioguard, i cili deklaron se Lobi Shqiptar është dobësuar, gadi në shuarje, përkundër Lobit Serb, i cili është aktivizuar dhe forcuar dukshëm. Këtë e konfirmon edhe Drejtori Ekzekutiv i kësaj Lige, veprimtar i shquar dhe atdhetar i devotshëm,  Agim Aliçkaj.

     Opozita PAN-iste, pothuaj se, qysh në muajin e parë ka filluar kërkesën e rrëzimit të Qeverisë Kurti, duke kërkuar ndihmën e shteteve të QUINTIT dhe të ambasadorëve tjerë, e deri ke Vuçiqi. Edhe tani kërkojnë ta bëjnë qeverinë opozita e bashkuar. Këtë e preferon edhe Quint-i me ndërkomnbëtarët. LDK më e rezervuar, por klani Mustafa mjaft i aktivizuar, sepse koalicionin me PDK-në disa e kanë “për zemër!” Përsëri është aktivizuar kontraversi Baton Haxhiu, me nder, i futë hundët në çdo b..! Ai zgjidhje të pranueshme e quan koalicionin e opozitës së bashkuar, pa LVV. Nëse kjo dështon, të bëhet koalicioni LVV-PDK, me kryeministrin Hamza.

     Ndërsa LDK-në e donë në opozitë, duke e shantazhuar e frikësuar se nëse e bënë me LVV, e shkrinë atë. Këtë mision Batoni dhe Buzhala ua ka ngarkuar edhe analistëve të bashkuar, për ta çmontuar LDK-në! Ata duan çmontimin, deri në shuarje të LDK-së, për t`i lënë hapësirë vetëm PDK-së, në përballje me LVV.  Aksioni veç ka nismuar. Refuzimi i LDK-së, për koalicion me LVV, do të ishte hap i rrezikshëm, sepse ky është plan i koordinuar me Serbinë dhe të gjithë lukuninë armiqësore kundër Kosovës tonë.

 

          Mesazh për kryetar Lumirin, Kryesinë dhe strukturat e LDK-së

     Kryetari i LDK-së, Lumir Abdixhiku, punoi shumë për ringritjen e partisë. Por, reformat të lëna në gjysmë, për arsye të ruajtjes të unitetit në parti, nuk e bindën elektoratin se do ta bëjë shkëputjen nga PDK-ja. Deklaratat se “LDK nuk ka nuaca ndarëse me LVV, por fondamentare”,- e thënë nga kuadri Hoti, pra “7 bjeshkë në mes”, u lexua se aleanca me PDK-në vazhdon si opsion i mundshëm. Realisht, shumë më të majtë dhe me armiqësorë janë partitë-banda të PAN-it, se sa LVV, e cila ka anëtarësi të re dhe heterogjene, në mes tyre mijëra ish-anëtarë të djeshëm dhe simpatizantë të sotëm të LDK-së. Gazetarë dhe analistë të njohur nga Kosova, e sidomos nga shqiptarët botërorë dhe të huaj, kanë këshilluar LDK-në të qëndrojë larg PAN-it të kriminalizuar dhe më afër LVV. Vetëm trutharët, ose agjentët e PAN-it, nuk arrijnë ta kuptojnë se PAN-i edhe sot drejtohet nga banda vrastare e Hashim Thaçit, e cila ka përgjakur LDK-në dhe Kosovën, madje është gadi ta bëjë këtë edhe nesër!

     Për keqardhje, LDK-ja e pas amshimit të kryezotit të saj, kryetarit Rugova, dita-ditës, e prishi kontratën me anëtarësinë, elektoratin. Shpërbërja e Aktivave, me ndërhyrjen e SHIK-ut, përmes Isa Mustafës, ishte goditja e parë e LDK-së rugoviane. Përjashtimi i debatit dhe zgjedhjet aklamative; anashkalimi i Kryesisë dhe strukturave tjera të partisë; centralizimi i kompetencave tek kryetari dhe rrethi vicioz i tij, zvetnuan filozofinë urtake në veprimtarinë e partisë të Presidentit Rugova.

Nëse nuk reflektohet, madje me ugjencë, në vazhdimin e reformave të thella brenda partiake, pavarësisht çmimit, LDK-së mund t`i mbetet vetëm emri, aq shumë i adhruar nga shqiptarët botërorë.

     Kryetari Lumir Abdixhiku duhet të harrojë “Rrugën e Re”, sepse ajo përjashton rrugën klasike të Rugovës. Pra, -Rruga e Rugovës-, me elementet e saj organizativ të rugovizmit të mirëfilltë, duhet të jetë guidë, udhë-rrëfyese për anëtarësinë, elektoratin, madje edhe për popullin e Kosovës dhe shqiptarët e përbotshëm. Bashkëpunimi me strukturat e partisë dhe anëtarësinë, pamundëson çfarëdo destruktiviteti hileqar dhe karrierist, duke e mbrojtur kryetarin dhe strukturat partiake nga sulme dhe shpifje përçarëse brenda partiake. Debatet ballafaquese, amortizojnë qëllimet e liga të elementëve turbullues, për interesa personale apo grupore.

     LVV duhet të mendojë me kohë, për të shmangur zgjedhje të shpejta apo edhe ato për zgjedhjen e Presidentit/es  Shtetarët dhe pushtetarët atdhetarë, kujdesen edhe për kursimin e qindarkave. Plangprishësit si eksponentët PAN-istë, nuk merakosen fare, sepse kanë depozituar milionat, madje edhe miliardat euro, për brezat e tyre familjarë. Realisht, aktualisht, nuk kemi një Vjosë të dytë, Prandaj, pse shqiptarët nuk kopjojnë diçka të mirë nga Evropa, bota demokratike, për ta ricikluar të mirën e provuar?!

    Edhe analistët e paguar dhe njerëzisht të degraduar, “fusin spica”, se “LDK ka provuar, por nuk e duroi LVV” dhe prishi koalicionin, gjë që nuk është e vërtetë. Sepse koalicionin nuk e prishi as LDK-ja dhe as LVV, por prishi Hashim Thaçi me Grenellin e kompani. Edhe LDK-ja është e rrëmujshme, kur thotë se “e prishëm koalicionin, sepse Kurti i përjashtoi ministrat tonë, pa ndonjë arsye!” Por, e vërteta është se Hashim dallaverja donte ta shpallte -gjendjen e jashtëzakonshme-, kinse, për Pandemi!? Vërtet, Hashim presidenti donte t`ia mirrte kompetencat Qeverisë, repektivisht, kryeministrit Kurti, për ta realizuar, me aksion, ndarjen e Kosovës, sepse ai me shokë ishin të shantazhuar dhe padronët kërkonin zbatimin e kontratës konspirative me nguti.

     Kurti rezistoi, e refuzoi Hashim dallaveren. Por ministrat nuk u koordinuan me shefin Albin dhe kokëtuan me intrigantin Hashim dhe e pësuan. Fundja, shefi i grupit parlamentar i LDK-së, Gashi, dhe ish-shefi i partisë, Mustafa, e pranuan se Grenell-i urdhëroi këtë krim, i cili i kushtoi shumë Kosovës. Fundja, Isa Mustafa ishte i katapultuar në krye të partisë, nga Hashimi, sepse nuk kishte qenë asnjëherë anëtar i LDK-së! Qysh kur u ba vasal i Hashimit, Isa, me klanin tij, për asnjë vendim me peshë, nuk ka konsultuar elektoratin, anëtarësinë, Këshillin e Përgjithshëm, Grupin e deputetëve, madhe as Kryesinë e partisë, përjashto besnikët e tij në klan!

     LDK dhe LVV, duhet të bëjnë llogari anëtarësinë, elektoratin e tyre, vullnetin e saj. Edhe “zogjtë e malit” e dinë se PAN-i, në vend që të luftonte pushtuesin, i vriste bashkëkombasit, kundërshtarë politikë, për ta marrë pushtetin me dhunë e përgjakje. Edhe sot është palë me Serbinë dhe këtë e ka dëshmuar përgjatë gjithë këtij 4 vjeçari në opozitë.

     Pse duhet të jenë në koalicion LVV-LDK dhe jo me partitë-banda të PAN-it? Sepse LVV-LDK nuk janë të kriminalizuara, përkundër subjekteve të PAN-it, që kanë përgjakur ushtarakë të FARK-ut të Ibrahim Rugovës; kuadro e veprimtarë të LDK-së; gazetarë dhe korrespondentë të luftës; por, edhe kuadro dhe veprimtarë të hershëm të LPK-së, për ta shmangur konkurrencën e pritshme në liri.

     Atëherë, nëse PAN-istët kthehen në pushtet, qoftë edhe me koalicion, a nuk janë të provokuar, jo vetëm viktimat e qindra familjeve të viktimave të bandave të PAN-it, por edhe shumë mijëra familje, që ndërlidhën me këto familje të viktimave. Mos, vallë, nuk është i mjaftueshëm, qoftë edhe vetëm ky fakt tronditës, kur në tribuna e zyra i sheh këta kriminelë të kollarisur dhe të kapardisur?! Droja është se pushtetarët e sotëm, nuk e ndjejnë këtë provokim të sikletshëm, nuk e kanë provuar këtë gjëmë në familjet e tyre.

     Kosova ndodhet para proceseve të mëdha e vendimtare për fatin e saj. Dhe, në këtë gjendje mjerane, e kanë sjellur të shantazhuarit me dosje të krimeve të bollshme, përkatësisht, Hashim Thaçi, me shokë dhe bandat e tyre. Prandaj, Kosova, më shumë se kurrë, ka nevojë për shtetarë dhe pushtetarë të përgjegjshëm, atdhetarë dhe, mbi të gjitha, të pashantazhuar dhe me integritet të plotë. Me kuadro të tillë të guximshëm, koalicioni LVV-LDK, do t`u jipte zgjidhjen e duhur

çështjeve të shtruara në tavolinën ndërkombëtare. Dhe, këtë do ta bënin shumëfish më mirë shtetarët dhe pushtetarët vendorë, se sa zyrtarët e lartë të Quintit, ambasadorët dhe ndërkombëtarët. Edhe kompozimin e Qeverisë do ta bënin në interes të Kosovës, popullit të saj dhe të shqiptarëve të përbotshëm.

     Është provuar, madje katërcipësisht, se ndërkombëtarët, të prirë nga Quinti, gjithëherë kanë preferuar dhe vazhdojnë të sugjerojnë edhe tani, për një qeveri “mish-mash”, të dëgjueshme, për interesat e tyre dhe nuk kanë “qarë kokën” për zgjidhje të drejta dhe afatgjata. Sugjerimi i tyre, për ta sjellur, sërishmi, në pushtet opozitën PAN-iste, skajshëm të kriminalizuar, e cila sfidoi popullin e Kosovës dhe ndërkombëtarët, me listat e tyre të pista të kandidatëve për deputetë, të cilët, për një çerek-shekulli, sorollatën gjyqeve dhe burgjeve, me akuza supër-kriminale, duhet refiuzuar prerazi, duke arsyetuar me fakte të bollshme dhe të pakundërshtueshme.

     Ndërsa sugjerimi i dytë, i Quintit dhe i ndërkombëtarëve, që të mos zvarritet panevojshëm krijimi i Qeverisë, duhet të dëgjohet dhe të koordinohet për hapat e mëtejmë. Por, duke përjashtuar, ngulmërisht, kompromiset e dhimbshme, të cilat, nën presionin enorme, pikërisht, të Qendrave të Vendosjes, respektivisht, Quintit, iu imponuan shtetit, popullit të sakatosur dhe, tmerrshëm, të përgjakur të Bosnjës dhe Hercegovinës, siç ishte Asociacioni i 14 komunave serbe, me aprovimin insistues dhe garancinë e emisarit amerikan Kristopher Hill, në Konferencën e Deitonit. “Jam penduar se bëra Asociacionin e 14 komunave serbe në Bosnje”,- e pranon Hill! Dhe, kujt i duhet, tashmë, kjo pendesë e tij?!

     Por, paradoksalisht, sot, po ky Hill, duke qenë ambasador i Amerikës në Beograd, ngulmon ta bëjë këtë lloj Asociacioni në Kosovën tonë, edhe pse specialistët e kësaj çështjeje, vendorë e ndërkombëtarë, madje edhe bashkëkombas të ambasadorit Hill, e konsiderojnë si -kanceri i Kosovës-!” Përndryshe, nëse kjo imponohet dhunshëm, Kosova do të vazhdojë të përballet me kriminelët serbë, të tipit Dodik, në vite e dekada, deri në ndarjen e pashmangshme të Kosovës! “Oh. tempora, oh mores”, (thënë shqip -Oh kohë, o zakone-), thërriste latini i lashtë!

     Poeti martir çek, Julius Fuçik, para skuadrës pushkatare hitleriane, thërriste: “Njerëz, ju kam dashur! Jini vigjilentë!”

Përçarja kur atdheut i kërcënohet rreziku nga fqinjë gjakpirës është armiku ynë më vdekjeprurës. Ne duhet t`i premtojmë njëri-tjetrit vëllazëri. Një unitet gjithëkombëtar të pathyeshëm, të mbështetur në qëllimet e interesat e përbashkëta. Bashkim të fortë dhe të pandashëm, kudo që gjendemi, pavarësisht nga ndryshimet e parëndësishme që janë plotësisht normale në të gjitha vendet.

Ne kurrë nuk do t’i harrojmë ata që gjatë dekadave dhe shekujve sakrifikuan jetën e tyre në rrugën tonë për liri, dhe ne do të mbajmë vullnetin për sakrificë, kështu që brezat e ardhshëm të mund të jetojnë në Shqipërinë për të cilën kanë luftuar paraardhësit e tyre të guximshëm. Heronjtë që vdiqën duke mbrojtur ëndrrat e miliona bashkatdhetarëve të tyre do të jenë gjithmonë ylli ynë udhëzues. Ishte guximi, vendosmëria dhe virtyti i tyre që na kujtoi neve dhe pjesës tjetër të njerëzimit një të vërtetë universale që shumë shqiptarë duket se e kanë harruar: Fuqia e kombit do të jetë gjithmonë më e fortë se njerëzit në pushtet.

Frank Shkreli: Me kalimin në amshim të Ahmet Qeriqit, Kosova dhe mbarë Kombi shqiptar ka mbetur pa punëtorin e pa pritueshëm të çështjes kombëtare —

E nderuara familje e Ahmet Qeriqit — pak me vonesë lexova sot lajmin e zi për kalimin në amshim të kryefamiljarit tuaj, Ahmetit. Ky lajm i zi dhimëplot, mjeroi Familjen tuaj bujare dhe pikëlloi miqtë, dashamirët (një prejt të cilëve e konsideroj edhe unë veten time) si bashkëpunëtorët dhe bashkëluftëtarët e shumtë të tij në Kosovë, diasporë dhe anë e mbanë trojeve shqiptare.  Komunikimi im i fundit me të ndjerin Ahmet ishte verën që kaloi — atëherë folëm për Ernest Koliqin dhe kontributin e tij në përhapjen dhe mësimin e gjuhës shqipe në Kosovë në kohën e Luftës së II Botërore.

Por ndërkohë ndamë hallet tona shëndetësore — ai të tijat e unë të miat — në shenjë inkurajimi dhe përballimi me gjendjen tonë shëndetësore, pa u ankuar por duke e mbajtur sëmundjen me duresë të pashembullt, e duke iu nënshtruar vullnesës së të Madhit Zot. Megjithëse ai me njoftoi për keqësimin e tij shëndetësor, nuk e besova se Ahmeti do ndahej kaq shpejt prej jush dhe prej nesh sado larg që jemi dhe përgjithmonë. Prandaj lajmi për kalimin e tij në amshim më tronditi thellë mua ashtu si edhe të gjithë dashamirësit e kulturës tonë, patriotë e luftëtarë të lirisë, kolegë, miq e bashkëluftëtarë të Ahmetit.

Ahmet Qeriqi (1946-2025) ishte një figurë e shquar shqiptare, i njohur për kontributin e tij në fushën e gazetarisë, publicistikës dhe kulturës kombëtare. Ai shërbeu si kryeredaktor i Radios “Kosova e Lirë”, një medium i njohur për mbështetjen e luftës çlirimtare dhe promovimin e vlerave kombëtare shqiptare.

Me kalimin në amshim të Ahmet Qeriqit, Kosova dhe mbarë Kombi shqiptar ka humbur punëtorin e pa pritueshëm të çështjes kombëtare, frymëzuesin dhe organizatorin e pashoq të nismave — sidomos gjatë luftës çlirimtare nën rrethana shumë të vështira — por edhe në lirinë e pas luftës me veprimtarinë e tij gazetareske, portale e radio-televizive, gjithmonë me objektivin për lartësimin e visarit tonë shpirtëror e kulturor, iliro-arbëror.

Si një bashkëpunëtor, nga koha në kohë, me Radio Kosova e Lirë, e ndjejë si detyrim moral të falënderoj Ahmetin e ndjerë dhe t’i shpreh mirënjohjen time të thellë për bashkëpunimin.  Me këtë rast i dërgoj ngushëllimet e mia më të sinqerta familjes së Ahmetit dhe uli kryet me respekt përpara kujtimit të tij, duke paraqitur përdhimtimet e mia më të thella.

Me nderime dhe respekt,
Frank Shkreli
Nju Jork, Shtetet e Bashkuara të Amerikës