Një lëvizje në rritje midis kombeve të robëruara të Rusisë do të mbajë forumin e saj të parë në Uashington javën e ardhshme. Përfaqësues nga mbi një duzinë republikash dhe rajonesh po kërkojnë sovranitet dhe pavarësi nga Federata Ruse e dështuar. Ata po e paraqesin rastin e tyre në Amerikë me një takim në Institutin Hudson.
Pasojat e luftës së dështuar të Rusisë në Ukrainë dhe e izolimit në rritje të Moskës nga Evropa dhe pjesa tjetër e botës demokratike janë të qarta. Ato ofrojnë një mundësi unike për ndërtimin e shteteve të reja për të siguruar shpërbërjen e perandorisë së fundit të Evropës. Aktivistët që përfaqësojnë një shumëllojshmëri të larmishme kombesh nga Çeçenia dhe Tatarstani në Siberi, Buryatia dhe Sakha në Lindjen e Largët Ruse besojnë se kushtet për kolapsin perandorak po piqen. Humbjet e mëdha ushtarake të Moskës dhe rënia e përshpejtuar ekonomike e vendit po zbulojnë paaftësinë e elitës në pushtet të Rusisë. Moska tani perceptohet gjerësisht si metropoli kolonial shfrytëzues që nuk ka arritur të sigurojë as siguri dhe as mirëqenie për subjektet e saj.
Fitorja ushtarake e Ukrainës do të tregojë gjithashtu se kufijtë e pretenduar të Rusisë janë kalimtarë. Humbja e Krimesë së pushtuar dhe tre rajoneve ukrainase të aneksuara nga Moska do të tregojnë simbolikisht dhe praktikisht se Rusia po humbet territor. Rajone të tjera gjithashtu mund të çlirohen nga kontrolli i Moskës pasi kapacitetet e regjimit dobësohen për të mbajtur së bashku shtetin e larmishëm dhe të pafuqishëm rus.
Është thelbësore që zërat e pavarur përtej opozitës së ngushtë liberale me qendër në Moskë të sjellin mesazhin e tyre në Amerikë. Ndërsa Forumi i Kombeve të Lira zgjerohet, ky Forum do të kërkojë zyra në disa kryeqytete për të akomoduar përfaqësues nga republika dhe rajone të shumta. Edhe në nivelin lokal do të duhet të lidhen dhe të avokojnë në të gjitha nivelet – me qeveritë, legjislaturat, grupet civile, organizatat e diasporës, biznesin, median, organizatat fetare dhe rrjetet arsimore dhe kulturore.
Mesazhi kryesor për udhëheqësit perëndimorë është se inkurajimi i rajoneve dhe republikave për të bashkëpunuar në hartimin e një “post-Rusie” do të ndihmojë në minimizimin e shpërbërjes së dhunshme që shumë në Perëndim i frikësohen. Regjimi në Moskë mund të nxisë dhunën, por kombet e bllokuara brenda Rusisë duan të jetojnë në paqe me njëri-tjetrin. Përgatitjet për të njohur pavarësinë e shteteve të reja që kërkojnë liri, demokraci, vetëvendosje dhe bashkëpunim ndërkombëtar janë plotësisht në përputhje me vlerat dhe interesat perëndimore.
Forumi i Kombeve të Lira duhet të përqendrojë mesazhin e tij në Uashington në rezultatin pozitiv të shpërbërjes së Rusisë. Një shtet në tkurrje nën sanksione ndërkombëtare me një buxhet në kolaps dhe presione të brendshme në rritje do të ketë reduktuar ndjeshëm aftësitë për të sulmuar fqinjët e tij. Aftësia e saj për të ngatërruar Evropën në varësinë energjetike, për t’u përfshirë në korrupsion politik dhe për të përhapur dezinformata do të kufizohet. Krahu lindor i NATO-s nga Arktiku në Detin e Zi do të bëhet më i sigurt. Zhvillimi i shtuar ekonomik, investimet e biznesit dhe bashkëpunimi rajonal do të pasojnë. Ukraina dhe Moldavia mund të rifitojnë territoret e tyre të pushtuara dhe të bëjnë peticion për integrimin në BE dhe NATO pa frikë nga reagimi i Rusisë. Bjellorusia gjithashtu mund të sigurojë pavarësinë e saj.
Mbi të gjitha, me mbështetje të hapur nga Perëndimi për pluralizmin, demokracinë dhe sovranitetin rajonal, qytetarët e Rusisë do të kuptojnë se nuk janë të izoluar globalisht. Ata gjithashtu do të kenë nevojë për informacione që Moska i shtyp, veçanërisht për avantazhet e formimit të shteteve të reja që kultivojnë marrëdhënie paqësore dhe produktive me të gjithë fqinjët. Mënyra më efektive për të parandaluar rilindjen perandorake të Moskës është njohja e pavarësisë së të gjitha republikave dhe rajoneve që kërkojnë shtetësi.
Shtetet në zhvillim mund të bëhen aleatë të rinj për demokracitë perëndimore dhe lindore. Udhëheqësit amerikanë nuk duhet të kenë frikë nga shembja e një perandorie të dështuar, por ta përqafojnë atë si një mundësi për të intensifikuar bashkëpunimin shumëkombësh, për të hapur tregje të reja dhe për të ndihmuar demokracitë në zhvillim të zhvillohen./
https://www.washingtonexaminer.com/opinion/russias-free-nations-gather-in-washington
Janusz Bugajski është një bashkëpunëtor i lartë në Fondacionin Jamestown në Uashington, D.C. Libri i tij i ri është Failed State: A Guide to Russian’s Rupture.