Ish-Nënpresidenti amerikan Joe Biden ka shprehur shqetësimin “për vetë shpirtin e vendit tonë” pasi Presidenti Donald Trump u zotua të hënën të përdorë ushtrinë për t’i dhënë fund “trazirave dhe paligjshmërisë” që kanë shpërthyer në të gjithë Shtetet e Bashkuara pas vdekjes së një afrikano-amerikani që mbahej nga policia një javë më parë në Minneapolis.
Në një fjalim televiziv kombëtar në Kopshtin e Trëndafilave të Shtëpisë së Bardhë, presidenti paralajmëroi se “nëse një qytet ose shtet nuk pranon të ndërmarrë veprimet e nevojshme për të mbrojtur jetën dhe pronën e banorëve të tyre, atëherë unë do të dislokoj ushtrinë e Shteteve të Bashkuara dhe do ta zgjidh problemin me shpejtësi”.
Komenti i referohej me sa duket Ligjit për Rebelimin të vitit 1807, i cili lejon presidentët të veprojnë ndaj paligjshmërisë gjatë emergjencave. Ligji u përdor së fundmi më 1992 në mes të trazirave në Los Angeles pasi një tjetër afrikano-amerikan, Rodney King, u rrah nga policia.
Presidenti Trump tha se ai “po mobilizonte të gjitha burimet e mundshme federale, civile dhe ushtarake, për të ndaluar trazirat dhe plaçkitjet, për t’i dhënë fund shkatërrimit dhe zjarrvënies dhe për të mbrojtur të drejtat e amerikanëve që respektojnë ligjin, përfshirë këtu edhe të drejtën tuaj të bazuar tek Amendamenti i Dytë”. Amendamenti i Dytë i Kushtetutës së Shteteve të Bashkuara mbron të drejtat e të gjithë qytetarëve amerikanë për të mbajtur armë zjarri.
Pak para se presidenti të fliste, gazetarët që prisnin për komentet e tij në Kopshtin e Trëndafilave dëgjonin shpërthime të larta nga gazi lotësjellës që hidhej përreth Parkut Lafayette, ku forcat e policisë të veshura me paisje mbrojtëse shtynin me mburoja demonstruesit paqësorë. Gjithashtu u qëllua me plumba gome dhe u fut policia me kuaj për të pastruar zonën.
Lëvizja nga organet e zbatimit të ligjit erdhi më pak se gjysmë ore para orës 7 pasdite, kur shtetrrethimi hyri në fuqi për Uashingtonin.
Aksioni pastroi rrugën – por jo erën e gazit lotsjellës – rreth Kishës së Shën Gjonit, një bllok më në veri të Shtëpisë së Bardhë, ku Presidenti Trump eci vetëm disa minuta pasi hyri në fuqi shtetrrethimi. Kisha historike Episkopale, e njohur në Uashington si “kisha e presidentëve”, pësoi dëme të vogla mbrëmjen e së dielës kur një zjarr i vogël u ndez në bodrumin e saj.
Përpara kishës së mbyllur, Presidenti Trump mbajti një Bibël, duke iu referuar Shteteve të Bashkuara si “vendi më i madh në botë” dhe tha: “ne do ta ruajmë të sigurt”.
Presidenti Trump mban në dorë Biblën ndërsa qëndron përpara kishës së mbyllur
Në vazhdim, Presidenti Trump u kthye përsëri në Shtëpinë e Bardhë i rrethuar nga masa të mëdha sigurie.
Disa orë pas fjalimit të presidentit dhe paraqitjes së tij para kishës së Shën Gjonit, Joe Biden, kundërshtari i prezumuar demokrat i presidentit në zgjedhjet presidenciale të nëntorit të këtij viti, denoncoi veprimet e Presidentit Trump në llogarinë e tij në Twitter. “Ai po përdor ushtrinë amerikane kundër popullit amerikan”, shkruajti Biden. “Ai përdori gaz lotsjellës ndaj protestuesve paqësorë dhe gjuajti me plumba gome. Për një foto”.
“Për fëmijët tanë, për vetë shpirtin e vendit tonë, ne duhet ta mposhtim atë.”
Peshkopja Mariann Budde, udhëheqëse e Dioqezës Episkopale të Uashingtonit, gjithashtu shprehu në Twitter pakënaqësinë e saj me veprimet e Presidentit Trump. “Sonte Presidenti sapo përdori një Bibël dhe një kishë të dioqezës time si sfond për një mesazh që ishte e kundërta e mësimeve të Jezusit dhe gjithçkaje që përfaqëson kisha jonë. Për ta bërë këtë, ai sanksionoi përdorimin e gazit lotsjellës nga oficerët e policisë të veshur me paisje mbrojtëse për të pastruar oborrin e kishës”, shkruajti Peshkopja Budde.
“Vendimi i Presidentit Trump për të mobilizuar Ligjin për Rebelimin dhe retorika e tij provokuese, dëshmojnë se ai nuk mund të na udhëheqë në këto kohë të trazuara dhe të bashkojë vendin. Në vend të kësaj, ai ka vendosur të mbështetet në përdorimin e forcës ndaj atyre që ai i konsideron si kërcënim”, tha në një deklaratë Ligjvënësi Adam Smith, kryetar i Komisionit të Forcave të Armatosura të Dhomës së Përfaqësuesve.
Presidenti, sipas zyrtarëve të Departamentit të Mbrojtjes, ka urdhëruar ushtrinë që të dislokojë një batalion të policisë ushtarake në Uashington, juridiksioni i vetëm ku ushtria mund ta bëjë këtë pa u këshilluar më parë me guvernatorin e shtetit.
Njësitë e Gardës Kombëtare
Të gjitha forcat prej 1200 anëtarësh të Gardës Kombëtare në kryeqytetin amerikan janë mobilizuar. Sipas zyrtarëve, pesë shtete po dërgonin me shpejtësi nga 600 deri në 800 ushtarakë të tjerë, disa të armatosur me armë vdekjeprurëse.
Forca të tjera ushtarake në shërbim aktiv, ndër to polici ushtarake dhe njësi xheniere, janë vendosur në gatishmëri përreth Distriktit të Kolumbias dhe mund të sillen nëse do të lindë nevoja, njoftuan zyrtarët.
Në orët e vona të së hënës, një helikopter Black Hawk i ushtrisë amerikane fluturoi mbi çatitë e lagjes historike Chinatown të Uashingtonit në një manovër “demonstrimi force”, duke i detyruar protestuesit të shpërndahen për të shmangur pluhurin dhe sendet që ngrinin helikat e helikopterit, që thyen edhe degët e pemëve.
Një automjet ushtarak qëndron në mes të K Street në kryeqytetin amerikan
Veprimet e Presidentit Trump po shihen si demonstrimi më i hapur i forcës autoritare që kur ai mori detyrën 3 vjet e gjysëm më parë.
“Jemi duke u përsiatur drejt një diktature”, tha Don Lemon në rrjetin e kabllove të lajmeve, CNN, menjëherë pas fjalës së presidentit. “Unë mendoj se presidenti po luan një lojë shumë, shumë të rrezikshme këtu”.
Presidenti i është referuar vazhdimisht CNN-it si “lajme të rreme” dhe shpesh i karakterizon mediat kryesore amerikane si “armiq të popullit”.
Presidenti Trump i quan guvernatorët “të dobët”
Më herët të hënën, guvernatorët morën një leksion nga Presidenti Trump, sekretari i mbrojtjes dhe prokurori i përgjithshëm, duke i nxitur ata të bëhen të ashpër me protestuesit e pabindur në rrugët e qyteteve të Amerikës.
Në një konferencë nëpërmjet telefonit me guvernatorët për demonstratat e dhunshme në të gjithë vendin, udhëheqësit e shteteve u kritikuan ashpër nga presidenti.
“Shumica prej jush janë të dobët”, u tha presidenti, sipas një regjistrimi audiofonik të telefonatës. “Ju duhet të dominoni. Nëse nuk mbizotëroni, po humbni kohën tuaj. Ata do t’ju shkelin me këmbë; do të dukeni si një tufë budallenjsh”.
Presidenti Trump është duke u përballur me kritika për mosmarrjen e rolit tradicional presidencial të “krye-ngushëlluesit”, që kur vdekja e afrikano-amerikanit George Floyd ndërsa mbahej nga policia në Minneapolis, shkaktoi një rrjedhë agonie dhe zemërimi kombëtar.
Në vend të kësaj, presidenti ka kaluar kohën në Twitter duke sulmuar Biden-in dhe politikanë të tjerë demokratë, dhe duke i njehsuar me radikalët e majtë që ai fajëson për dhunën e ditëve të fundit.
Telefonata me Presidentin Trump të hënën ishte “thellësisht shqetësuese”, tha guvernatorja demokrate e Miçiganit Gretchen Whitmer.
“Në vend që të ofrojë mbështetje ose udhëheqje për të ulur temperaturën në protesta, Presidenti Trump u tha qeveritarëve që ta ‘shtypni’ ose do na ‘mposhtin’,” tha ajo në një deklaratë.
Rreth gjysma e guvernatorëve kanë aktivizuar tashmë njësitë e Gardës Kombëtare për të ndihmuar organet e zbatimit të ligjit në shuarjen e trazirave. Por më shumë ushtarakë janë të nevojshëm në rrugë, sipas presidentit.
“Ata janë të gatshëm, kanë dëshirën dhe aftësitë. Ata duan të luftojnë për vendin”, u tha Presidenti Trump guvernatorëve. “Do të doja të kishim një forcë okupuese prezente”.
Qyteti Los Angeles, konkretisht, “nuk është duke përdorur burimin më të mrekullueshëm që mund të përdorni”, tha Presidenti Trump për forcat ushtarake nën kontrollin e shtetit.
Presidenti Trump dhe Shtëpia e Bardhë po fajësojnë për dhunën një koalicion mes aktivistëve të së majtës së largët, të njohur si “antifa” (shkurtim i fjalës antifashist), anëtarët e të cilës bëjnë fushatë kundër asaj që i shikojnë si akte të autoritarizmit, homofobisë, racizmit ose ksenofobisë.
Presidenti republikan paralajmëroi më herët në Twitter se “kur plaçkitjet fillojnë, të shtënat fillojnë”. Presidenti Trump mohoi më vonë që fraza ishte një paralajmërim se vandalët do të qëlloheshin me armë dhe tha se nuk e dinte që shprehja ishte përdorur në mënyrë të dukshme nga shefi i policisë së Majamit në 1967 në përgjigje të kriminalitetit të dhunshëm në lagjet e afrikano-amerikanëve.
“Është një lëvizje që nëse nuk e shtypni, do të përkeqësohet dhe përkeqësohet”, u tha guvernatorët Presidenti Trump të hënën. “Këta janë radikalë dhe janë anarkistë.”
Sekretarja e Shtypit e Shtëpisë së Bardhë, Kayleigh McEnany, e pyetur gjatë një konference për shtyp në Shtëpinë e Bardhë në lidhje me reagimin e guvernatores së Miçiganit, tha se ajo nuk e kupton pse Guvernatorja Whitmer do të shqetësohej që presidenti u thotë guvernatorëve të bëjnë punën e tyre.
Një tjetër demokrat, Guvernatori J.B. Pritzker i shtetit Illinois, i tha presidentit, “Unë jam jashtëzakonisht i shqetësuar për retorikën që është përdorur nga ju. Është provokuese”.
Presidenti u përgjigj: “Edhe mua nuk më pëlqen shumë retorika juaj,” duke kritikuar përgjigjen e Guvernatorit Pritzker ndaj pandemisë së koronavirusit. “Sinqerisht mendoj se mund të kishit bërë një punë shumë më të mirë”.
Prokurori i Përgjithshëm William Barr u tha guvernatorëve, “ne duhet të kontrollojmë rrugët … dhe kjo kërkon një prani të fortë”.
Provokatorë profesionistë po kërkojnë të lëvizin nga shtetet e fortë drejt shteteve të dobët për të shkaktuar rrëmujë, tha zoti Barr, duke shtuar se kjo bazohej në raportet e shërbimeve të zbulimit.
“Të gjithë po kërkojnë pika të dobëta,” tha Presidenti Trump.”Duhet të arrestohen këta njerëz” dhe të burgosen për disa vite. “Këta janë terroristë. Ata janë antifa dhe e majta radikale”.
Presidenti Trump posaçërisht u bëri thirrje qytetit të Nju Jorkut dhe Filadelfias që “të ashpërsohen .”
Presidenti Trump tha se përgjigjja fillestare në Minesota ishte “e dobët dhe patetike”, por se Guvernatori i Minnesotas Tim Walz, një demokrat, meritonte lavdërime për dislokimin e Gardës Kombëtare, e cila rrëzoi demonstruesit “si kunjat e lojës bowling – një gjë e bukur për tu parë”.
Gjatë konferencës me telefon, Sekretari i Mbrojtjes Mark Esper u tha guvernatorëve se “sa më shpejt që të mbushni dhe mbizotëroni hapësirën e betejës, aq më shpejt do të shpërndahet kjo gjë”.
Një javë pasi Floydi, 46 vjeç, vdiq ndërsa mbahej nga policia dhe u filmua një oficer i bardhë i policisë që e shtypte në qafë me gjurin e tij për më shumë se 8 minuta, demonstratat paqësore janë lënë në hije nga dhuna urbane në mbarë Amerikën. Bizneset janë vandalizuar dhe plaçkitur, monumentet publike janë dëmtuar dhe oficerët e organeve të zbatimit të ligjit kanë qëlluar me plumba gome dhe gaz lotsjellës ndaj protestuesve, disa prej të cilëve kanë goditur policinë me tulla, fishekzjarre dhe qese me lëngje trupore.
Mijëra njerëz u arrestuan në demonstratat në mbarë Shtetet e Bashkuara të shtunën dhe të dielën.
Të hënën Kalifornia urdhëroi mbylljen e ndërtesave të qeverisë së këtij shteti në qendrat e qyteteve.
Në Çikago, dy njerëz u vranë gjatë demonstratave të hënën në zonën periferike Cicero dhe u arrestuan 60 persona, raportoi agjensia e lajmeve Associated Press.
Në Uashington, D.C., Kryebashkiakja Muriel Bowser u shtriu orarin e shtetrrethimit me katër orë, duke filluar nga ora 7 pasdite.
Zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë McEnany tha për Presidentin Trump se, “ai e kupton dhimbjen” e demonstruesve të ligjshëm. Ajo shtoi se, “është vërtet një turp” që radikalët në rrugë po dëmtojnë mesazhin e protestuesve paqësorë.
Nga takimi i 17 Dhjetorit, 2024 në Bruksel, kryeministri i RSH Rama me në krah përfaqësuesit e presidencës së radhës së palës Hungareze në BE-së Péter Szijjártó dhe Marta Kos, është shprehur ndër të tjera në një deklaratë të përbashkët për mediat se: – “Ne kemi bërë një zgjedhje të qartë si komb që duam të martohemi me BE dhe t’i harrojmë divorcet e vjetra të hidhur të së shkuarës”.
Është interesante ta marrësh më të gjatë përmbajtjen nga ekrani në raport me titujt që vendosen nga Agjencia Telegrafike Shqiptare e cila ende pa e shpjeguar arsyen e heq pjesën tjetër nga një fjali ku theksat diplomatikë dhe politikë merren si mesazhe të qarta nga një kryeministër shteti dhe jo kombi.
Pjesa e munguar (e qethur) vazhdon me: – “… t’i harrojmë divorcet e vjetra të hidhur të së shkuarës”, sipas ngjyrimeve dhe mënyrës së propozimit për martesë me BE nga Rama. Ky aspekt nuk i ka shpëtuar skicës me titull “60 vjeç dhëndër” të autorit LD-NY24 e cila nënkupton auto censurën në fjalorin e diplomacisë së kryeministrit prej ATSH-s, por çuar më tej në vitet e tranzicionit shqiptar, “60 vjeç dhëndër” ka brenda disa dhjetëvjeçarë pushtetesh në politikën shqiptare që e kanë përdorur formulën e propozimit të lidhjeve sa herë që vijnë zgjedhjet parlamentare.
E ndërsa sot opozita proteston për keq qeverisjen dhe korrupsionin e administratës shtetërore në çdo nivel, qeveria e ka monopolizuar politikisht procesin e çeljes së grup kapitujve si të ishte pjesë e një programi të Rilindjes Socialiste që bëhen garanci jo thjeshtë për procesin, por edhe për marrjen e një mandati të katërt në një shtet ku transparenca, zbatimi i ligjit dhe drejtësia ende nuk kanë fituar epërsi si instrumenta të rëndësishme demokratike në mbrojtje të pluralizmit politik mbi frymën e arbitraritetit dhe autoritarizmit që po materializohet në një koncept qeverisës parti-shtet.
Sloganet Krenarë për Shqipërinë, Vetëm përpara dhe Shqipëria 2030 kërkojnë të përforcojë përçimin e mesazhit për votuesit brenda dhe jashtë nga e majta e politikës shqiptare në një kohë kur vota e diasporës me një proces zgjedhor të lirë, të ndershëm dhe të mbrojtur mendohet se do të sjellë ndryshimin.
Si mund të shkohet në BE kur në një kohë llogaritet se rreth 1/3 e popullsisë së vendit është larguar në dhjetëvjeçarin e fundit?
17 Dhjetor, 2024
Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)
Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)
Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)
L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)
Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)
Presidenti i Këshillit Evropian, Antonio Costa dhe Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelensky para takimit të Bashkimit Evropian, në Bruksel, më 19 dhjetor, 2024/AP
VOA Marrë nga Reuters dhe AP
Gjatë takimeve me udhëheqësit e Bashkimit Evropian sot në Bruksel, Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelensky i bëri thirrje Shteteve të Bashkuara dhe Evropës të bashkëpunojnë për të ndalur Rusinë mes shqetësimeve se tërheqja e mundshme e ndihmës amerikane për Kievin mund të minojë përpjekjet e ukrainasve në luftën kundër Rusisë. Udhëheqësit evropianë kërkuan që çfarëdo nisme për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë duhet të përfshijë Kievin dhe të respektojë integritetin territorial të Ukrainës.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha të enjten se vetëm aleanca ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Rusisë mund ta ndalë Rusinë dhe ta shpëtojë vendin e tij, në një mesazh drejtuar Presidentit të zgjedhur amerikan Donald Trump, mes thirrjeve të tij për t’i dhënë fund luftës.
“Uniteti ndërmjet Shteteve të Bashkuara, Bashkimit Evropian dhe shteteve të Evropës është shumë i nevojshëm. Na nevojitet ky unitet për të arritur paqen dhe mendoj se vetëm së bashku Shtetet e Bashkuara dhe Evropa mund ta ndalin me të vërtetë Putinin dhe ta shpëtojnë Ukrainën”, deklaroi Presidenti Zelensky para se të mbante fjalimin para udhëheqësve të BE-së në fillim të takimit të BE-së, agjenda e të cilit po dominohet nga lufta në Ukrainë.
Diplomatët evropianë thonë se udhëheqësit e bllokut synojnë t’i dërgojnë një mesazh të qartë zotit Trump për përkrahjen e tyre të vazhdueshme ndaj Ukrainës. Ata do të theksojnë se Ukraina duhet të jetë e përfshirë në një marrëveshje të mundshme paqeje dhe se marrëveshja duhet të respektojë integritetin territorial të Ukrainës.
Presidenti i ri i Këshillit Evropian, Antonio Costa tha se lufta “nuk është vetëm për Ukrianën dhe për Bashkimin Evropian, por për ligjin ndërkombëtar”. Ai tha se BE-ja do të angazhohet për një paqe të drejtë dhe afatgjatë.
“Duhet të jemi shumë të qartë sa i përket Ukrainës. Ne do t’ju mbështesim plotësisht me të gjithshka kemi në dispozicion dhe për sa kohë që të duhet. Tani gjatë luftës dhe në të ardhmen, në paqe. Duam t’ju mirëpresim një ditë këtu si anëtar të Bashkimit Evropian”, deklaroi ai.
Presidenti i zgjedhur Trump vazhdimisht ka bërë thirrje për një përfundim të shpejtë të luftës. Në fillim të javës ai tha se Presidenti Zelensky duhet të jetë i gatshëm për një marrëveshje paqeje me Presidentin rus Putin, ndonëse nuk është deklaruar nëse kjo do të thoshte se Kievi duhet t’i japë territore Moskës si pjesë të zgjidhjes.
Forcat ruse aktualisht kanë pushtuar një të pestën e Ukrainës dhe po avancojnë në pjesën lindore të saj.
Projekt-deklarata e BE-së thekson se “Rusia nuk duhet të fitojë”, duke shtuar se asnjë nismë për Ukrainën nuk duhet të merret pa pjesëmarrjen e Kievit.
Pjesëmarrja e Presidentit Zelensky në takimin e BE-së vjen pas bisedimeve që ai zhvilloi me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte dhe udhëheqës të tjerë evropian të mërkurën, që synonin të siguronin ndihma të menjëhershme për Kievin dhe garanci afatgjata për sigurinë.
Ndonëse udhëheqësit evropianë thonë se po përqëndrohen në nevojat e momentit të Ukrainës, disa zyrtarë tashmë kanë filluar të diskutojnë se si do të duken masat e sigurisë për Ukrainën pas përfundimit të luftës.
Udhëheqësit e BE-së pritet të diskutojnë edhe për çështje tjera, të marrëdhënieve me Shtetet e Bashkuara, mes shqetësimeve për një luftë të mundshme tregtare mes tyre.
Kosova i ka 1.586.659 banorë të regjistruar, sipas raportit përfundimtar të Agjencisë së Statistikave të Kosovës (ASK) për regjistrimin e popullsisë për vitin 2024.
Ushtruesi i detyrës së drejtorit të ASK-së, Avni Kastrati, tha në një konferencë për media në Prishtinë se ASK-ja e ka bërë vlerësimin për komunat me shumicë serbe në veri të vendit, ku kryesisht u bojkotua procesi.
Ai tha se ASK-ja vlerëson se Kosova ka një popullsi të përgjithshme rezidente prej 1.602.515.
Regjistrimi i popullsisë, ekonomive familjare dhe banesave, u zhvillua në të gjitha komunat e Kosovës nga 5 prilli deri më 24 maj.
Në këto të dhënat nuk përfshihet numri i pjesëtarëve të diasporës, pasi procesi i regjistrimit të tyre ende po vazhdon. Aktualisht, sipas ASK-së, në diasporë janë regjistruar rreth 500.000.
Sipas të dhënave zyrtare nga regjistrimi i kaluar i popullsisë i realizuar më 2011, numri i përgjithshëm i banorëve në Kosovë ishte rreth 1.7 milion. Procesi ishte bojkotuar në masë të madhe nga serbët.
Nga fillimi i vitit deri më 17 dhjetor 2024 qeveria gjermane ka miratuar eksportimin e mallrave për armatime në vlerën rreth 13,2 miliardë euro. Këtë e deklaroi Ministria e Ekonomisë duke u bazuar në shifrat paraprake. Kësisoj eksportet e armatimeve arrijnë një vlerë rekord duke e tejkaluar kuotën e një viti më parë. Më 2023 vlera e eksporteve të miratuara për armatimet ishte 12,2 miliardë euro. Volumi i lartë i eksportit të armatimeve vazhdon të ketë si arsye luftën në Ukrainë.
Ky vend i sulmuar nga Rusia edhe sivjet ka qenë vendi kryesor ku janë dërguar eksportet me një volum 8,1 miliardë euro, që përbën kuotën e 62 përqind të të gjitha eksporteve të miratuara për armatime. “Shifrat theksojnë, që ne vazhdojmë të qendrojmë fort në krahun e Ukrainës në mbrojtjen e saj dhe kundër luftës agresive ruse”, deklarohet nga Ministria e Ekonomisë.
Vlera e përgjithshme prej 13,2 miliardë euro konsiston në 8,1 miliardë euro për armë lufte dhe rreth 5,1 miliardë euro për mallra të ndryshme armatimi.
Përjashtim për eksportetet e armatimeve për Ukrainën
Eksportet e armatimeve i nënshtrohen vazhdimisht verifikimit të posaçëm nga qeveria. Për Singapurin sivjet u miratuan furnizime në vlerën 1,2 miliardë euro, për Algjerinë gati 559 milionë. Pasojnë SHBA (298,5 milionë euro), Turqia (230,9 milionë euro) dhe India (224,0 milionë euro).
Në fakt qeveria nën kancelarin socialdemokrat Olaf Scholz kishte vendosur të ndiqte një kurs restriktiv sa i përket miratimit të eksporteve të armatimeve. Por për mbështetjen e Ukrainës në mbrojtje ndaj Rusisë është bërë një përjashtim. “Ndihma ushtarake për Ukrainën është në interesin tonë të politikës së sigurisë”, deklaroi sekretari i shtetit në Ministrinë e Ekonomisë Bernhard Kluttig. Në përgjithësi qeveria i përmbahet kursit të saj “për një politikë restriktive ndaj eksporteve të armatimeve me një nivel të lartë të standardit të verifikimit”. sn
Ndonëse një pjesë e madhe e atyre që duan të ikin po tentojnë ta bëjnë këtë përmes kontratave të punës, sërish ka shtetas shqiptarë që po tentojnë të largohen përmes aplikimeve për azil.
Eurostat bëri të ditur se për periudhën janar- shtator 2024, në 27 vendet e Bashkimit Europian ka pasur gjithsej 5485 aplikime për azil nga shtetas shqiptarë.
Në krahasim me te njëjtën periudhë të një viti më parë, aplikimet për azil kanë rënë me gati 20%.
Ndërsa kanali i emigracionit përmes aplikimeve për azil ka ardhur në rënie, tendenca është për ikjen me leje pune.
Të dhëna të tjera të Eurostat bënë të ditur se numri i lejeve të qëndrimit për herë të parë të dhëna gjithsej nga shtetet e BE-së për shtetasit shqiptarë që duan të punojnë ka shënuar rritje të ndjeshme që pas pandemisë.
Aplikimet sipas shteteve
Në 2022 u arrit niveli më i lartë rekord, të paktën prej nga viti 2013 që raportohen të dhënat, në 21 mijë. Në 2023 u dhanë 17.6 mijë leje. Ndërkohë që aplikimet për azil në 2023 ishin rreth 9.1 mijë.
Për periudhën janar-shtator 2024, Franca ka vijuar të jetë shteti që pret aplikimet më të mëdha, me 31% të totalit.
Në vend të dytë ka kaluar Italia, me 25%, duke zbritur Gjermaninë në vend të tretë me 20% të aplikimeve për 9 mujorin.
Greqia vijon ende të ketë kërkesa nga azilantë, me 14% të totalit.
Pas Greqisë, renditet Belgjika, me 5%.
Një destinacion që po tentohet së fundmi është dhe Irlanda, ku mesatarisht ka 15-20 aplikime në muaj, ose 125 për 9 mujorin, me një rritje prej 13% në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë. Irlanda është e vetmja që ka parë rritje të aplikimeve, ndryshe nga shtetet e tjera ku është shënuar rënie.
Europa
Në Europë, në shtatorin e këtij viti, 75,755 qytetarë jo të BE-së aplikuan për herë të parë për azil, një ulje me 24 për qind krahasuar me shtatorin e vitit 2023, raporton Eurostat.
Gjithashtu, u regjistruan 6,360 aplikime përsëritëse, duke përfaqësuar një rritje prej 13 për qind krahasuar me të njëjtën periudhë të një viti më parë.
Sirianët mbetën grupi më i madh i personave që kërkuan azil në shtator (14,205 aplikantë të parë), të ndjekur nga venezuelianët (5,480), afganët (4,950) dhe turqit (4,455).
Gjermania (18,105), Spanja (12,510), Italia (11,895) dhe Franca (11,535) vazhduan të merrnin numrin më të madh të aplikimeve për herë të parë për azil, duke përbërë 71% të gjithë aplikimeve fillestare për azil në BE.
Shkalla totale e aplikimeve për herë të parë për azil në BE në shtator 2024 ishte 16.9 për çdo 100 mijë njerëz.
Krahasuar me popullsinë e secilit shtet të BE-së (më 1 janar 2024), shkallët më të larta u regjistruan në Greqi (66.0), pasuar nga Qipro (31.9).
Një total prej 2,950 minorenësh të pashoqëruar kërkuan azil për herë të parë në BE, shumica e të cilëve vinin nga Siria (975) dhe Afganistani (380).
Shteti i BE-së që mori numrin më të lartë të aplikimeve për azil nga minorët e pashoqëruar ishte Gjermania (715), pasuar nga Holanda (410), Bullgaria (340), Spanja (320) dhe Greqia (315)./Monitor
Në javët e fundit para largimit të Presidentit Joe Biden nga Shtëpia e Bardhë, Uashingtoni po vazhdon përpjekjet për të bllokuar eksportet energjetike ruse, duke vënë sanksione të reja me synimin për të frenuar të ardhurat që Moska i përdor për financimin e agresionit në Ukrainë, thotë Ndihmës Sekretari i Shtetit, Geoffrey Pyatt.
Gjatë dy javëve të fundit, zoti Pyatt ishte në Evropë dhe Azi për të diskutuar mbi sigurinë energjetike me vendet aleate dhe grupin G7 + Ukraine për çështjet e energjisë.
Në një intervistë me gazetaren Oksana Bedratenko të Zërit të Amerikës në gjuhën ukrainase, zoti Pyatt thotë se Evropa duhet ta shfrytëzojë 31 dhjetorin, data kur skadon kontrata mes Ukrainës dhe Rusisë për tranzitin e gazit, për t’i dhënë fund me vendosmëri varësisë së saj nga energjia ruse.
Ai thotë se qëndrimi i Evropës, e cila e sheh gazin e lëngshëm natyror amerikan (LNG) si mundësi që ofron zgjidhje për sigurinë energjetike të bllokut, është inkurajues. Zoti Pyatt thekson se madje edhe Japonia, e cila importon 10% të gazit nga Rusia, e kupton nevojën për të gjetur furnizues alternativë të energjisë.
Në vazhdim përmbledhja e intervistës.
Zëri i Amerikës: Gjatë javëve të fundit Rusia kreu disa sulme masive ndaj sektorit energjetik të Ukrainës. Me të gjitha përgatitjet e Ukrainës përpara dimrit dhe ndihmën e aleatëve të saj, si e vlerësoni qëndrueshmërinë e sektorit energjetik në Ukrainë?
Geoffrey Pyatt, Ndihmës Sekretar i Shtetit: Dihej që ardhja e dimrit do të ishte një periudhë shumë e brishtë, por lajmi i mirë është se mbështetja për Ukrainën, për punëtorët e sektorit të energjisë, është më e fortë se kurrë më parë. Pamë një tjetër sulm brutal të premten, veçanërisht në Ukrainën perëndimore, në Lviv, Ternopil, Ivano-Frankivsk….çka është pjesa më e hidhur e dimrit. Ndaj e dimë se duhet të vazhdojmë të punojmë së bashku. Sapo jam kthyer nga një udhëtim dyjavor. Isha në Tokio pas ndalesave në Paris dhe Londër. Mesazhi që dëgjova vazhdimisht nga të gjithë partnerët tanë të G7 ishte impenjimi shumë i qartë për të bërë gjithçka që mundemi për të siguruar dështimin e përpjekjeve të Rusisë gjatë dimrit.
Zëri i Amerikës: Në fund të këtij viti përfundon kontrata e tranzitit të gazit midis Rusisë dhe Ukrainës. A mendoni se Evropa është e përgatitur për këtë? Tashmë ka patur trysni ndaj Ukrainës për ta vazhduar tranzitin e gazit. A mendoni se ky do të jetë në të vërtetë fundi i varësisë së Evropës nga gazi rus?
Pyatt: Sigurisht që shpresoj të ndodhë kjo. Dhe më e rëndësishmja, trysnia që shoh unë vjen vetëm nga një ose dy vende. I vlerësoj deklaratat e fundjavës nga Komisioneri i Bashkimit Evropian për Energjinë, Dan Jorgensen, i cili e bën shumë të qartë nevojën për bërë përparime në dhënien fund të varësisë nga energjia ruse, qoftë gazi, energjia bërthamore apo forma të tjera, në përputhje me objektivin e BE-së për të arritur nivelin zero deri në vitin 2027. Padyshim, Brukseli dhe Kievi duhet të marrin disa vendime gjatë dy javëve të ardhshme. Në këndvështrimin afatgjatë, është shumë e qartë se në veçanti tregtia e energjisë dhe gazit ka qenë elementi kryesor i ndikimit rus tek ekonomia ukrainase që nga pavarësia. Shtrohet pyetja, përse dikush do të ishte i interesuar për vazhdimin kësaj marrëdhënieje?
Zëri i Amerikës: Evropa ka blerë më shumë gaz të lëngshëm natyror (LNG) nga Rusia. A ka plane për më shumë sanksione ndaj projekteve ruse të gazit të lëngshëm natyror?
Pyatt: I mirëpresim hapat e Evropës. Vetëm sot [15 dhjetor], paketa e 15-të e sanksioneve, e cila është mjaft thelbësore. E kam thënë publikisht në disa raste kohët e fundit se do të ketë më shumë nga administrata e Presidentit Biden. Jam shumë i sigurt për këtë. Ne po punojmë shumë për të ruajtur koordinimin mes Uashingtonit, Brukselit, Londrës. Kjo ishte pjesë e vizitës në Evropë dy javë më parë. Ritmi i operacioneve është paksa i ndryshëm për të gjithë. E vlerësoj qëndrimin e Komisionerit Jorgensten mbi rolin e rëndësishëm të gazit të lëngshëm amerikan si pjesë e zgjidhjes për sektorin energjetik evropian. Kam shumë besim se do të vazhdojmë të shtrëngojmë lakun e eksporteve të energjisë ruse. Do të bëjmë gjithçka që mundemi për të ulur të ardhurat e Putinit nga tregtia e energjisë, të cilat shkojnë për të paguar për raketat e Koresë së Veriut dhe dronët rusë që po shkatërrojnë infrastrukturën civile të Ukrainës çdo ditë të javës.
Zëri i Amerikës: Kur hedhim vështrimin tek viti që vjen, mbështetja amerikane për Ukrainën mund të pakësohet. A mendoni se Evropa dhe aleatët e tjerë janë gati të vazhdojnë të mbështesin sektorin energjetik të Ukrainës?
Pyatt: Tashmë të gjithë po shtojnë përpjekjet. Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, nënshkroi së fundmi me Ministrin e Jashtëm të Ukrainës, Andrii Sybiha, Memorandumin e dytë të Mirëkuptimit për energjinë. Bëhet fjalë për 825 milionë dollarë ndihmë shtesë për sektorin e energjisë vetëm nga Shtetet e Bashkuara. Ky nivel shumë i lartë i ndihmës amerikane është tejkaluar nga ndihma që ka ardhur nga G7 plus partnerët e tjerë. Është pikë e rëndësishme që nuk janë vetëm Shtetet e Bashkuara që ofrojnë këtë ndihmë, pasi në fakt pjesa më e madhe e ndihmës për sektorin energjetik ka ardhur nga G7 plus vendet e tjera.
Zëri i Amerikës: Në Memorandumin e Mirëkuptimit i është kushtuar vëmendje e madhe mbrojtjes së kompanive ukrainase nga ndikimi politik. Sa të rëndësishme janë reformat në Ukrainë, madje edhe gjatë luftës?
Pyatt: Siç e dini, kam 10 vjet që punoj për këto çështje reformash. I vlerësoj përparimet e arritura, janë reale. Shembull është përmirësimi i shifrave të prodhimit nga Naftogaz. Shtimi i prodhimit ndoshta ka të bëjë me menaxhimin më të mirë, ndoshta ka të bëjë transparencën që ka eliminuar vjedhjet. Sidoqoftë, rezultati është pozitiv dhe kërkohet më shumë punë. Ukraina nuk do të bëhet anëtare e Bashkimit Evropian brenda një dite. Por përmbushja e aspiratave që shprehu populli ukrainas gjatë revolucionit të dinjitetit, kur isha ambasador në Kiev, është po aq e rëndësishme sot. Përputhja e sektorit energjik ukrainas me standardet më të larta evropiane dhe Organizatën për Bashkëpunim dhe Zhvillim Ekonomik është tërësisht pjesë përbërëse e procesit të madh të anëtarësimit në Bashkimin Evropian.
Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, e ka kritikuar Bashkimin Evropian se është i “padrejtë” ndaj Kosovës në politikat e saj në Ballkanin Perëndimor, duke mos i hequr masat ndëshkuese ndaj saj dhe duke mos treguar gatishmëri për ta shqyrtuar kërkesën e saj për anëtarësim në bllok.
Duke folur pas mbërritjes të mërkurën në Bruksel për samitin BE-Ballkani Perëndimor, Osmani tha se “duket se ka tendenca në BE nga disa shtete anëtare që Kosova vazhdimisht të dënohet”.
Ajo tha se takimet si ky samit janë rast i mirë për ta çuar përpara perspektiven evropiane të të gjithë rajonit, por se, sipas saj, në procesin e zgjerimit BE-ja po i bën “padrejtësi” Kosovës.
Kosova ka aplikuar për anëtarësim në Bashkimin Evropian më 15 dhjetor të vitit 2022, por kërkesa e saj nuk është shqytuar ende, dhe si rrjedhojë ajo është vendi i vetëm në Ballkan që ende nuk e ka statusin e vendit kandidat.
Osmani nguli këmbë se po të ketë vullnet politik nga ana e BE-së mund të gjinden modalitetet që të mandatohet Komisioni Evropian për ta shqyrtuar aplikacionin e Kosovës për anëtarësim.
Osmani foli edhe për çështjen e masave ndëshkuese të BE-së ndaj Kosovës, duke thënë se ato, pos që janë të “padrejta”, janë edhe “joevropiane” sepse, siç u shpreh, “po e dënojnë një popull me 1.7 milionë banorë, i cili është populli më proevropian në rruzullin tokësorë, me mbi 97 për qind të qytetarëve të saj që mbështesin procesin e integrimit në BE”.
Blloku evropian vendosi masa ndëshkuese ndaj Kosovës më 2023, pas rritjes së tensioneve në veri të vendit. BE-ja pati vlerësuar se Qeveria e Kosovës nuk ka bërë mjaftueshëm për shtensionim.
Liderët e vendeve anëtare të Bashkimit Evropian takohen sot në Bruksel me kolegët e tyre nga Ballkani Perëndimor në samitin e përbashkët që tashmë është bërë format i rregullt i takimeve së paku një herë në vit.
Qëllimi i samitit BE- Ballkani Perëndimor, sipas zyrtarëve të bllokut, është që të forcohet partneritetit ndërmjet Bashkimit Evropian dhe vendeve të Ballkanit Perëndimor duke përshirë integrimin gradual të këtyre vendeve në disa politika të BE-së edhe para se ato një ditë të bëhen edhe formalisht vende anëtare.
Nga ky samit pritet të dërgohet porosia se BE-ja do ta trajtojë procesin e zgjerimit si prioritet të lartë dhe të shprehë interesin që ky proces të përshpejtohet. Kjo është përfshirë edhe në tekstin e Deklaratës së përbashkët të përgatitur për miratim në samit.
“Zgjerimi është një investim gjeostrategjik në paqe, stabilitet dhe prosperitet. Tash ka një dinamizëm të ri në procesin e zgjerimit. Përshpejtimi i procesit të zgjerimit, bazuar në kushtet e drejta dhe strikte dhe parimet e meritave individuale, është në interes të përbashkët”, thuhet në draftin e këtij dokumenti.
Vendeve të rajonit të Ballkanit Perëndimor do t’u bëhet thirrje që të zgjidhin mospajtimet ndërmjet vete sikur edhe me fqinjët në BE, në mënyrë që të përshpejtohet procesi i zgjerimit.
“Mospajtimet rajonale dhe bilaterale që i kanë rrënjët në të kaluarën, për një kohë tepër të gjatë e kanë penguar fokusimin në të ardhmen. Implementimi i marrëveshjeve bilaterale me mirëbesim dhe me rezultate të prekshme, përfshirë edhe Marrëveshjen e Prespës me Greqinë dhe Traktatin e Miqësisë, Marrëveshjen për fqinjësi të mirë dhe bashkëpunim me Bullgarinë mbeten kyç”, thuhet në këtë dokument.
Në veçanti do t’u bëhet thirrje Kosovës dhe Serbisë që të avancojnë në procesin e normalizimit të raporteve ndërmjet tyre duke i përmbushur detyrimet që dalin nga dialogu, të cilin e lehtëson BE-ja.
“Marrëveshjet e arritura në kuadër të dialogut të lehtësuar nga BE-ja, mes Beogradit dhe Prishtinës, përfshirë edhe Marrëveshjen për rrugën drejt normalizimit, duhet të zbatohen pa vonesa të reja. BE-ja u bën ftesë të gjithë partnerëve që të garantojnë të drejtat dhe trajtimin e barabartë të personave që u përkasin pakicave”, theksohet në draftin e tekstit të deklaratës.
Të pranishëm në samit nga Ballkani do të jenë edhe kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, presidenti i Malit të Zi, Jakov Millatoviq, presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Hristijan Mickoski, dhe kryesuesja e Presidencës së Bosnje e Hercegovinës, Zheljka Cvijanoviq.
Pos shefave të shteteve apo qeverive të vendeve anëtare të BE-së, në takim marrin pjesë edhe presidenti i Këshillit Evropian, Antonia Costa, si organizator i takimit, pastaj presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, presidentja e Parlamentit Evropian, Roberta Metsola, dhe përfaqësuesja e Lartë e BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri, Kaja Kallas.
Ukraina ka zhvilluar një armë lazer të avancuar që është gati për të rrëzuar avionët rusë, ka zbuluar një komandant ushtarak.
Arma njihet si Tryzub (Trident) dhe mendohet se është modeluar sipas një prototipi të Mbretërisë e Bashkuar, pasi dizajnet u ndanë me Kievin në fillim të këtij viti.
Kolonel Vadym Sukharevskyi, komandanti i Forcave të Sistemeve pa pilot të Ukrainës, tha se sistemi i avancuar lazer është i aftë të rrëzojë aeroplanët në distanca më shumë se 2 km.
“Vërtet funksionon, ekziston me të vërtetë”, tha ai në një konferencë të industrisë së mbrojtjes, ku prezantoi ‘Tryzub’.
Komandanti vuri në dukje se Ukraina ishte vendi i 5-të që zotëronte një armë lazer me fuqi të lartë, e cila përdor një rreze intensive drite ndaj objektivit të saj.
Trident, i cili është gjithashtu një simbol i paraqitur në stemën e Ukrainës, është gati për të rrëzuar avionët rusë, pohoi Koloneli Sukharevskyi, duke shtuar se po bëhen përpjekje për të përmirësuar aftësitë e armës.
Ai nuk zbuloi specifikat mbi ‘Tryzub’.
Mendohet se ‘Tryzub’ është e ngjashme me lazerin ‘DragonFire’ të Mbretërisë së Bashkuar. Armët lazer, të njohura gjithashtu si armë me energji të drejtuar, mund të kenë “degëzime të mëdha” për konfliktin.
DragonFire, i ndërtuar nga shkencëtarët britanikë, është një lazer revolucionar me vlerë 10 £ që thuhet se ka saktësi të mjaftueshme për të goditur një monedhë 1 £ mbi një kilometër larg.
Fillimisht i planifikuar për prodhim në vitin 2033, sistemi me energji elektrike tani është planifikuar të vendoset në anijet luftarake të Marinës Mbretërore gjashtë vjet më herët se sa pritej.
Trident së shpejti mund të ndihmojë në mbrojtjen e qiejve të Ukrainës. Raketat hipersonike ruse, të cilat mund të udhëtojnë me shpejtësi deri në 3,800 mph, janë të vështira për t’u shënjestruar me armë fizike, por mund të rrëzohen më lehtë me një rreze lazer.
Ushtritë perëndimore janë drejtuar gjithnjë e më shumë nga armët lazer si një alternativë e lirë, kundrejt dronëve dhe raketave të shtrenjta, për të rrëzuar dhe goditur objektiva.
Koloneli Sukharevskyi gjithashtu foli për zhvillimin e të ashtuquajturave “dronë mbretëreshë”, të cilët udhëheqin një tufë dronësh sulmues FPV.
Këto mjete ajrore pa pilot, tha ai, janë të afta të fluturojnë më shumë se 70 km në territorin e armikut për të goditur objektiva të thella. Ai i përshkroi ato si një “përparim” në teknologjinë ukrainase të dronëve.bw
Ndërtesa e Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës, në Prishtinë, ku pritet të vendoset Muzeu i Gjenocidit dhe Përpjekjes për Liri.
Qeveria e Kosovës ka miratuar themelimin e një Muzeu të Gjenocidit dhe Përpjekjes për Liri, me qëllim “dokumentimin dhe prezantimin e krimeve të ish-Jugosllavisë dhe të Serbisë ndaj shqiptarëve dhe të tjerëve në Kosovë”.
Në një mbledhje të Qeverisë, të mbajtur të mërkurën, u tha se objektivi kryesor është “krijimi i një institucioni publik, përkujtues dhe prezantues të historive dhe përvojave nën pushtimin e Serbisë dhe të Jugosllavisë”.
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se muzeu “është institucionalizimi i kujtesës sonë kolektive dhe dëshmi, sa e krimeve monstruoze të Serbisë gjenocidale, aq edhe dëshmi se Republika e Kosovës edhe ka ngadhënjyer, edhe nuk harron”.
Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit i Kosovës, Hajrulla Çeku, tha se muzeu i ri “synon edukimin, përkujtimin dhe nderimin e brezave” dhe “prezantimin e përjetimeve të të mbijetuarve, që historitë e tyre të mos harrohen”.
Muzeu, shtoi ai, “synon paqen e qëndrueshme, duke u siguruar që e kaluara e dhunshme të jetë e dëshmuar, të kujtohet dhe të mos përsëritet”.
Çeku ka thënë se ky muze do të themelohet fillimisht si njësi e veçantë në kuadër të Muzeut Kombëtar të Kosovës.
Pas hyrjes në fuqi të Ligjit për muzetë, ai pritet të shndërrohet në institucion të pavarur muzeor të nivelit kombëtar.
Institucioni i muzeut synohet të vendoset në ndërtesën ku aktualisht vepron MKRS, në sheshin “Nënë Tereza”, në Prishtinë.
Propozimi për themelimin e muzeut u mbështet nga të gjithë ministrat e pranishëm në mbledhje, me përjashtim të atij për Komunitete dhe Kthim, Nenad Rashiq, i cili abstenoi në votim.
Gjatë luftës së fundit në Kosovë më 1998-’99 janë vrarë mbi 13.000 civilë dhe mijëra të tjerë janë zhdukur.
Mbi 1.600 persona vazhdojnë të jenë ende të pagjetur – pjesa më e madhe e tyre shqiptarë. REL
Kërkohet dialog politik për reformat. Vlerësohet puna e SPAK
“Shqipëria duhet të zbatojë vendimet e Gjykatës Kushtetuese si dhe të adresojë rekomandimet e OSBE/ODIHR dhe Komisionit të Venecias”. Kështu thuhet në konkluzionet e Këshillit të Bashkimit Europian për Shqipërinë të miratuara këtë të martë në Bruksel. Në dokument, sa i takon zgjerimit për Shqipërinë, vlerësohet puna e bërë deri tani, por kërkohet dialog politik për qëllim përparimin e reformave.
Brukseli kujton se vendimet detyruese të Gjykatës Kushtetuese duhet të respektohen plotësisht dhe të zbatohen. Sikurse, Këshilli i BE kujton se Shqipëria duhet të adresojë edhe rekomandimet e OSBE/ODIHR për çështjes zgjedhore dhe ato të Komisionit të Venecias.
“Këshilli rithekson se vendimet detyruese të Gjykatës Kushtetuese duhet të respektohen plotësisht dhe zbatuar. Për reformat zgjedhore, Këshilli nënvizon nevojën për të adresuar rekomandimet e pazgjidhura nga OSBE/ODIHR dhe Komisioni i Venecias në mënyrë gjithëpërfshirëse dhe në kohë”, thuhet në konkluzionet e BE.
Këshilli i BE miraton konkluzionet për zgjerimin që mbulojnë gjashtë partnerët e Ballkanit Perëndimor, Turqinë, Ukrainën, Republikën e Moldavisë dhe Gjeorgjinë.
Pjesë nga konkluzionet e BE
Këshilli mirëpret hapjen e grupit themelor me Shqipërinë në pranim konferencën më 15 tetor 2024 dhe hapjen e fundit të grupit të marrëdhënieve të jashtme. Këshilli vlerëson objektivin e qeverisë për të vazhduar përparimet e Shqipërisë në rrugën e saj drejt BE-së, inkurajon të gjitha forcat politike të ndjekin planin e tyre ambicioz për mbylljen e anëtarësimit negociatat dhe pret që të jetë në gjendje të hapë grupe të mëtejshme negociuese sa më shpejt të jetë e mundur, kur plotësohen kushtet.
Duke vënë në dukje se polarizimi politik vazhdon të ndikojë në aktivitetet e parlamentit Këshilli rikujton se dialogu politik gjithëpërfshirës dhe konstruktiv në vend mbetet vendimtare për përparimin në reformat në lidhje me BE-në.
Këshilli mirëpret përparimin e reformës së bërë, veçanërisht në fushat e bazave dhe sundimi i ligjit. Këshilli vëren pozitivisht zbatimin e vazhdueshëm të drejtësisë nga Shqipëria reforma e cila duhet të konsolidohet, duke ofruar përmirësime të mëtejshme në paanshmëri, pavarësinë dhe profesionalizmin e sistemit gjyqësor. Këshilli gjithashtu e mirëpret avancimi i procesit të vetingut dhe në veçanti përfundimi i procedimit të çështjeve në fillim për shembull, dhe inkurajon Shqipërinë që të përfundojë të gjithë procesin në kohën e duhur.
Këshilli rithekson se vendimet detyruese të Gjykatës Kushtetuese duhet të respektohen plotësisht dhe zbatuar.
Këshilli vlerëson pozitivisht rezultatet e mira të arritura nga Specialistët e Strukturës Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) dhe gjykatat e saj duke përfshirë në nivel të lartë rastet e korrupsionit dhe bashkëpunimi i mirë me zbatimin e ligjit të BE-së. Kjo duhet të vazhdojë, duke përfshirë bashkëpunimin për hetimet financiare.
Nevojiten gjithashtu kontrolle dhe kapacitete të konsoliduara për të mbrojtur interesat financiare të BE-së. Këshilli kujton rëndësinë e mbajtjes së përpjekjeve për të krijuar një histori solide në luftë kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, përfshirë në nivel të lartë.
Këshilli mirëpret progresi i bërë në fushën e reformës së administratës publike dhe inkurajon Shqipërinë të vazhdojë zbatimin.
Këshilli i bën thirrje Shqipërisë që të vazhdojë të forcojë mbrojtjen e të drejtave themelore, duke përfshirë mbrojtjen e të drejtave të personave që u përkasin pakicave dhe shënime me shqetësim se nuk është bërë përparim në lirinë e medias dhe lirinë e shprehjes dhe të drejtat e personave që u përkasin pakicave.
Shqipëria duhet të shtojë përpjekjet e saj për të forcuar pavarësinë e medias dhe pluralizmin duke rritur transparencën e pronësisë së medias dhe duke siguruar një të sigurt dhe të sigurt mjedis për gazetarët. Duke kujtuar qëndrimin e përbashkët të BE-së për grupin 1.
Këshilli mirëpret miratimin e legjislacionit dytësor për pakicat dhe merr parasysh këtë angazhimet e marra nga Shqipëria për të miratuar me shpejtësi deri në fund të vitit dhe për të zbatuar aktet nënligjore të mbetura në lidhje me ligjin kuadër të vitit 2017 për mbrojtjen e personave që i përkasin pakicat kombëtare në përputhje me standardet evropiane dhe me përfshirjen e të gjithë relevantëve palët e interesuara.
Në të njëjtën mënyrë, Këshilli inkurajon zbatimin e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse reforma në sektorin e tokës dhe konsolidimi i të drejtave pronësore në mënyrë transparente. Roli i shoqëria civile duhet të forcohet më tej dhe të përforcohen konsultimet kuptimplota.
Për reformat zgjedhore, Këshilli nënvizon nevojën për të adresuar rekomandimet e pazgjidhura nga OSBE/ODIHR dhe Komisioni i Venecias në mënyrë gjithëpërfshirëse dhe në kohë.
Këshilli njeh progresin e bërë për migracionin dhe menaxhimin e kufijve, ndërkohë që duke theksuar nevojën për përparim të mëtejshëm në procedurat e azilit dhe përafrim të plotë me BE-në politika e vizave.
Për kriteret ekonomike, Këshilli mirëpret nivelin e mirë të përgatitjes së Shqipërisë në zhvillimin e një ekonomie tregu funksionale dhe inkurajon Shqipërinë të vazhdojë përpjekjet për të avancojë në kapacitetin e saj për të përballuar presionin konkurrues dhe forcat e tregut brenda Bashkimit dhe për të zbatuar reformat e nevojshme strukturore.
Këshilli mirëpret angazhimin e vazhdueshëm konstruktiv të Shqipërisë në bashkëpunimin rajonal.
Këshilli vëren se marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë dhe bashkëpunimi rajonal mbeten thelbësore elemente të procesit të zgjerimit, si dhe të Procesit të Stabilizim-Asociimit.
Këshilli vlerëson fuqishëm Shqipërinë për bashkëpunimin e saj të qëndrueshëm në politikën e jashtme çështjet dhe në veçanti harmonizimi i plotë i tij i palëkundur dhe afatgjatë me CFSP-në e BE-së, duke përfshirë masat kufizuese të BE-së – një sinjal i fortë i angazhimit strategjik të Shqipërisë për rrugën e saj në BE. Këshilli mirëpret gjithashtu pjesëmarrjen e vazhdueshme aktive të Shqipërisë në BE misionet dhe operacionet në kuadër të CSDP-së dhe Partneritetit të ri të Sigurisë dhe Mbrojtjes mes BE-së dhe Shqipërisë, e cila i hap rrugën rritjes së bashkëpunimi. bw
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ka bërë thirrje të hënën që përgjegjësit e sulmit kundër kanalit të ujit të Ibër-Lepencit në veri të Kosovës muajin e kaluar, të sillen para drejtësisë.
“Sulmi në kanalin ujor në veri të Kosovës, më 29 nëntor, nënvizon se sa i brishtë është stabiliteti në Ballkanin Perëndimor”, tha Rutte gjatë një konference shtypi me kryeministrin e Malit të Zi, Millojko Spajiq, në Bruksel.
Shpërthimi i 29 nëntorit në kanalin e ujit në Varragë të Zubin Potokut – prej nga furnizohen me ujë disa qytete dhe termoelektrana të vendit – u shkaktua nga rreth 20 kilogramë eksplozivë, sipas autoriteteve kosovare, të cilat e cilësuan atë si më të rëndin në infrastrukturën kritike të vendit që nga lufta e viteve 1998/99.
Autoritetet kosovare janë duke e hetuar shpërthimin, për të cilin e akuzojnë Serbinë.
Rutte e tha se “tani është thelbësore që të nxirren faktet” rreth sulmit dhe përgjegjësve të mundshëm.
Ai theksoi se dëshiron ta falënderojë komandantin e KFOR-it për “dislokim të shpejtë” të trupave për të mbrojtur infrastrukturën kyçe të Kosovës.
“Mbetemi të përkushtuar që të sigurojmë që KFOR-i të përmbush mandatin e tij të OKB-së”, theksoi Rutte.
KFOR – i cili ka rreth 4.700 ushtarë – është përgjegjësi i tretë për sigurinë e Kosovës, pas Policisë së Kosovës dhe misionit të Bashkimit Evropian për sundimin e ligjit, EULEX.
Javën e kaluar, ambasadori amerikan në Prishtinë, Jeffrey Hovenier, tha ende nuk ka prova se kush mund ta ketë kryer sulmin ndaj kanalit të ujit të Ibër-Lepencit, por shtoi se “ne mendojmë se do të gjenden prova”.
Hovenier e përsëriti qëndrimin e tij të mëparshëm se Qeveria amerikane “nuk është në gjendje të thotë se kush është përgjegjës”.
Ekspertët ligjorë dhe të sigurisë thonë se përcaktimi i saktë i përgjegjësisë për sulmin në kanalin e Ibër-Lepencit është kritik, duke shtuar se përfshirja ndërkombëtare, sidomos e Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara, do ta rriste besueshmërinë e hetimeve, por do të ndihmonte edhe në uljen e tensioneve.
Mark Ellis, drejtor ekzekutiv i Odës Ndërkombëtare të Avokatëve, me seli në Londër, tha për Radion Evropa e Lirë se mbështet idenë e një hetimi të tillë, në mënyrë që “situata të mos përshkallëzohet në diçka shumë më serioze”.
“Mënyra më e mirë për të dalë nga kjo rrugë pa krye, është që të bëhet një vlerësim i pavarur, faktik dhe objektiv i asaj që ka ndodhur”, tha Ellis për Exposenë.
Kanali Ibër-Lepenc furnizon me ujë nga Liqeni i Ujmanit gjithë veriun e Kosovës, rajonet e Mitrovicës, Prishtinën me rrethinë, si dhe Korporatën Energjetike të Kosovës për ftohjen e termoelektranave të saj.
Derisa furnizimi i KEK-ut me ujë për ftohjen e termoelektranave të saj nuk u ndikua, shpërthimi shkaktoi reduktime të përkohshme të ujit në disa pjesë të vendit. rel
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, i pari majtas, duke nënshkruan marrëveshjen për fabrikën e municioneve.
Qeveria e Kosovës e ka nënshkruar të hënën një marrëveshje me prodhuesin shtetëror turk të industrisë së mbrojtjes, Makine ve Kimya Endüstrisi, për themelimin e një fabrike të municioneve në Kosovë, njoftoi Zyra e kryeministrit Albin Kurti.
Fabrika do të prodhojë “kalibra të ndryshëm të municioneve sipas standardeve të NATO-s”, thuhet në njoftim.
“Krahas makinerisë prodhuese, në kontratën e nënshkruar sot, parashihet edhe trajnimi i stafit, mirëmbajtja për një kohë të caktuar, dhe pajisja me sisteme për testim të cilësisë dhe kalibrim”, tha kryeministri Kurti.
Ai tha se fabrika do të veprojë si ndërmarrje publike dhe si “markë 100% vendore” e Kosovës.
Komentet