VOAL- Hesiodi (greqishtja e vjetër: Ἡσίοδος Hēsiodos; latinisht: Hēsiodus) ishte një poet i Greqisë së Lashtë. Daton rreth vitit 700 para Krishtit. Disa autorë e kanë konsideruar edhe si filozofin e parë grek.

Poeti i famshëm i njohur si babai i poezisë didaktike greke, mendohet nga studiuesit se ka qenë aktiv në vitet 750-650 p.e.s. Ai konsiderohet gjithashtu nga shumë shkencëtarë si historiani i parë i ekonomisë, për shkak të informacionit që ai dha në veprën e tij të titulluar Punët dhe Ditët.

Kronologjia

Që nga kohërat e lashta, është diskutuar për marrëdhëniet kronologjike midis Homerit dhe Hesiodit. Ksenofani dhe Filokori i përkisnin grupit të autorëve që e vendosën Homerin përpara Hesiodit.

Hulumtimet aktuale zakonisht e vendosin Hesiodin kronologjikisht si më të vonshëm se Homeri dhe e vendosin lindjen e tij në gjysmën e dytë të shekullit të 8-të para Krishtit.

Biografia

Të dhënat biografike të Hesiodit janë marrë kryesisht nga ato që ai vetë thotë në veprat e tij, me përjashtim të të dhënave të vdekjes (që vijnë nga Aristoteli). Babai i Hesiodit merrej me tregti në Kyme, në bregun perëndimor të Anadollit, ku u përpoq të bënte pasurinë e tij, por, i falimentuar, iu desh të kthehej në tokën e prindërve të tij: në Beotia. Atje, në qytetin e vogël të Askra, atij iu dha pak tokë dhe iu përkushtua bujqësisë dhe blegtorisë, dhe ndoshta ishte vendi ku lindi Hesiodi.

Sipas legjendës, teksa kulloste dhentë në shpatet e Helikonit, muzat i dhuruan poezi. Hesiodi, ku dhe kur vdiq nuk dihet, është një nga burimet kryesore të informacionit për epokën e parë greke, përveç Homerit.

Fëmijërinë dhe adoleshencën e kaloi duke iu përkushtuar bujqësisë dhe blegtorisë, së bashku me vëllain e tij Persesin, me të cilin përfundoi në mosmarrëveshje për shkak të trashëgimisë që morën. Me sa duket, Persesi e kishte shpërdoruar shpejt pjesën e tij dhe filloi një proces gjyqësor me Hesiodin. Gjykata e drejtësisë ra dakord me Persin dhe Hesiodi duhej t’i jepte atij një pjesë të asaj që kishte marrë si trashëgimi. Më pas, Perses ishte edhe një herë në një situatë të pasigurt ekonomike dhe u përpoq të kërkonte ndihmë nga vëllai i tij, i cili madje e kërcënoi se do të shkonte përsëri në gjykatë, por ai nuk pranoi ta ndihmonte.

Hesiodi tregon se vendosi të bëhej poet kur iu shfaqën muzat ndërsa ishte me kopenë e tij në rrëzë të malit Helikon.

Ai shkoi në Kalkidë për të marrë pjesë në disa lojëra funerale për nder të Amfidamantes dhe atje mori pjesë në një konkurs poezie ku fitoi. Mori si çmim një trekëmbësh me dy doreza që ua ofroi muzave të Helikonit.

Ai vdiq në Askra. Pak kohë më vonë, Askra u sulmua nga thespianët, të cilët shkatërruan qytetin. Të mbijetuarit shkuan në Orchomenus dhe morën me vete hirin e Hesiodit, të cilin e vendosën në agora, pranë varrit të Minias, heroit me emër të qytetit.

Vepra

Hesiodi e ndan historinë në pesë faza, të cilat ai i quan epoka e artë, e argjendtë, e bronxit, heroike dhe e hekurit, secila më e vështirë dhe më e korruptuar se e para. Sipas tij, epoka e artë, e cila është një periudhë e bollëkut dhe paqes, përbën një kulm midis këtyre periudhave. Në atë kohë, perënditë olimpike kishin krijuar një brez të artë njerëzish dhe ata jetonin si perëndi në zemrat e tyre, pa ankth, punë të palodhur dhe vështirësi. Nuk i jetuan ditët e shkreta të pleqërisë, vdiqën sikur pesha e gjumit të ishte ulur mbi qepallat.

Vallja e muzave në malin Helicon,
Erga kai Hemerai (Punët dhe ditët)

Punët dhe ditët, një poezi autentike, përshkruan jetën e fermerit në përgjithësi. Në veprën, e cila nuk ka asnjë përshkrim heroik, përshkruhen pesë moshat e njeriut dhe jepen disa këshilla. Pjesa më e madhe e asaj që dihet sot për jetën e fermave greke bazohet në këtë vepër të Hesiodit.

Në Theogonia, e cila është afër veprave dhe ditëve për nga stili, Hesiodi standardizoi besimin grek në njëfarë kuptimi. Vepra, tema e së cilës është origjina dhe ekzistenca e gjithësisë, e botës dhe e perëndive në përgjithësi, jep shumë të dhëna për perënditë greke dhe është një vepër referimi edhe sot./Wikipedia/Elida Buçpapaj