Në 376 faqe, William Walker që udhëhoqi Misionin Verifikues në Kosovë ka përshkruan fëmijërinë e karrierën e tij.

Kujtesën e ka munduar më shumë për vitin 1998-1999, kur edhe qe i pranishëm në Kosovë.

E për Masakrën e Reçakut shkruan në detaje. Vepra e tij vjen si dëshmi e dorës së parë nga njeriu që i tregoi botës për krimet kundër njerëzimit në Kosovë. Të mërkurën pasdite ka takuar lexuesit, e në mesin e tyre ka qenë edhe përkthyesja e cila kishte më 16 janar të vitit 1999 në Reçak

Marrja e një autografi nuk bëhet thjesht për të pasur një kujtim të autorit të librit. Të paktën jo në këtë rast. Radha e njerëzve brenda librarisë tregon mbi të gjitha mirënjohje.

Veç duartrokitja kur ambasadori William Walker hyn në ambientet e librarisë, dëshmon se të pranishmit e ndiejnë njëfarë borxhi për t’i thënë faleminderit. E falënderimet derisa Walker nënshkruan librin “Reçak: historia e një krimi lufte” janë të ndryshme.

Në 376 faqe, Walker që udhëhoqi Misionin Verifikues në Kosovë ka përshkruan fëmijërinë e karrierën e tij. Kujtesën e ka munduar më shumë për vitin 1998-1999, kur edhe qe i pranishëm në Kosovë. E për Masakrën e Reçakut – fshat i Shtimes – shkruan në detaje. Vepra e tij vjen si dëshmi e dorës së parë nga njeriu që i tregoi botës për krimet kundër njerëzimit në Kosovë.

“A mund ta puthi në shenjë falënderimi për atë që ka bërë?”, ka pyetur një burrë rreth të 60-tave, derisa Walker ia ka nënshkruar librin. Me arsyetimin se është kohë gripash, stafi nuk e ka lejuar. Ky ka qenë veç një rast i shprehjes së mirënjohjes, falënderimit e admirimit për ambasadorin Walker të mërkurën mbrëma në librarinë “Dukagjini” në Prishtinë. E lidhja e Walkerit me Prishtinën e Kosovën do të zinte fill në një takim të gjatë të 23 tetorit të vitit 1998 midis diplomatit të njohur amerikan, Richard Holbrooke dhe presidentit të asokohshëm të ish-Jugosllavisë, Sllobodan Millosheviq. Atë ditë, Holbrooke në konferencë për medie do të tregonte se ishte marrë vesh me Millosheviqin që në Kosovë të qëndronte një forcë paqeruajtëse ndërkombëtare. Gjatë gjithë viteve ’90, Millosheviqi kishte këmbëngulur se telashet në Kosovë janë çështje të brendshme të ish-Jugosllavisë e edhe të Serbisë. Tash ishte bindur që Organizata për Siguri dhe Bashkëpunim në Evropë (OSBE) të shtonte praninë e saj në Kosovë dhe në kuadër të saj të ekzistonte Misioni Verifikues në Kosovë, i përbërë nga zyrtarë prej mbi 50 shteteve anëtare të OSBE-së si organizatë amë. Për praninë e OSBE-së, diplomati amerikan e kishte bindur Millosheviqin me 13 tetor. Ama, veç pas kërcënimit me ndërhyrje të NATO-s.

Siç rrëfen në libër, Walker ishte duke kositur barin në oborrin e tij në Rockville, Maryland kur pranoi një telefonatë nga Tom Pickering, asokohe nënsekretar i Shtetit për Çështjet Politike dhe u morën vesh që Misioni të udhëhiqej nga Walkeri.

Në libër, Walker tregon se detajet e marrëveshjes midis Holbrooke dhe Millosheviqit për Misionin Verifikues në Kosovë nuk qenë kurrë plotësisht të sakta. S’kishte tekst të nënshkruar pas negociatave që përshkruhen edhe si private.

“Holbrooke më tha se kjo paqartësi ishte e qëllimshme. Mungesa e specifikave, sipas tij, na jepte lirinë për ta interpretuar marrëveshjen në përputhje me nevojat dhe objektivat tona. Fatkeqësisht kjo nënkuptonte se edhe Millosheviqi mund ta bënte të njëjtën gjë”, shkruan Walker. Ai tregon në detaje ditën kur arriti në Prishtinë, vendin ku u vendos, takimet e shumta e deri te daljet në terren në shumë pjesë të Kosovës. E me t’u kthyer nga pushimet dimërore nga SHBA-ja në janar të vitit 1999, do ta priste një tragjedi. Me 15 janar, forcat serbe ia mësynë fshatit Reçak duke vrarë e masakruar 45 civilë.

Informatat që kishte marrë Misioni tregonin se bëhej fjalë për përplasje midis UÇK-së e forcave serbe dhe ishin nja katër a pesë të vrarë. Më 16 janar, Walker kishte vendosur që të dilte vetë në terren. Siç tregon, fillimisht kishte parë një trup pa kokë. Sqaron se qartazi bëhej fjalë për një bujk me veshje të tillë e çizme llastiku që s’kishte të bëjë me UÇK-në. Duke u ngjitur në kodrinë, kishte parë edhe disa trupa të tjerë.

“Më thanë se kishte edhe trupa të tjerë më tej në luginë. Në atë moment kisha parë mjaftueshëm. Konsideroj veten se jam veteran i ashpër ndaj dhunës dhe mizorisë së njeriut ndaj njeriut, por ajo që pashë në Reçak ishte diçka përtej asaj. Po shihja masakrën e qëllimshme dhe brutale të burrave dhe të djemve të një fshati”, shkruan Walker. Pak pa ikur nga vendngjarja kishte vendosur që me t’u kthyer në Prishtinë të mbante një konferencë për medie. Gjatë rrugës, edhe në zyrë para konferencës do t’i telefononte komandantit të NATO-s, gjeneralit Wesley Clark për t’i thënë se: “Pashë një skenë revoltuese. Do t’i tregoj botës se ç‘pamë sot”. E po ashtu do të telefononte edhe atë që njihej si buldozeri i diplomacisë amerikane, Richard Holbrooke.

“Mund ta harrosh Çmimin Nobel për Paqe”, do t’i drejtohej atij duke i bërë me dije se zgjidhja e konfliktit s’ishte e mundur nëpërmjet negociatave.

“Pavarësisht se më kujtohen saktë ato telefonata, e rëndësishme është se deklarata ime për mediet nuk u ndikua nga palë të tjera, as nga Clark, as nga Albright, as nga OSBE-ja apo kushdo tjetër”, shkruan Walker. Përballë syve të botës do të tregonte krejt çfarë kishte parë.

“Edhe pse nuk jam jurist, nga ajo që pashë personalisht, nuk hezitoj ta përshkruaj këtë ngjarje si një masakër, një krim kundër njerëzimit. Po ashtu nuk hezitoj të akuzoj forcat e sigurisë të Qeverisë për përgjegjësinë në këtë ngjarje”, kishte thënë ai duke i dhënë botës jehonë të saktë për krimet e Serbisë në Kosovë. Do të kërkonte që bota ta dënojë këtë mizori e që Qeveria e ish-Jugosllavisë t’i tregojë emrat e të gjithë të përfshirëve në operacion.

“Gjykata Ndërkombëtare Penale për ish-Jugosllavinë duhet të vijë, me viza ose pa to, me ftesë të Qeverisë së Jugosllavisë ose pa të për ta hetuar këtë mizori. Kjo duhet të realizohet brenda 24 orëve”, do të deklaronte ai. Konferenca për medie e Walkerit ishte njëfarë ndërrimi i epokës së qasjes së botës perëndimore karshi konfliktit në Kosovë. Tashmë s’bëhej fjalë për përplasje midis ish-Jugosllavisë dhe UÇK-së, por për krime kundër njerëzimit. Ndër të parët, rastin do ta dënonte presidenti i asokohshëm i SHBA-së, Bill Clinton, mandej Grupi i Kontaktit e disa udhëheqës shtetesh veç e veç. Walker do të shpallej “Persona non-grata” me afat 48 orë për ta lënë ish-Jugosllavinë e Luise Arbour, kryeprokurore e përgjithshme e Tribunalit Penal Ndërkombëtar për ish-Jugosllavinë kishte udhëtuar për në Shkup. Misioni i OSBE-së e kishte pritur në kufi me Kosovën, por nuk i ishte lejuar hyrja. Tashmë bota kishte ndërruar qasje dhe në shkurt do të nisnin bisedimet midis palës shqiptare të Kosovës dhe autoriteteve të ish-Jugosllavisë në Rambouillet që çuan deri te bombardimi i NATO-s në Kosovë.

Walker ka detaje të shumta në libër kur flet për periudhën para dhe pas Masakrës së Reçakut. Por atë ditë e sheh si më të tmerrshmen.

Ashtu atë ditë e kujton edhe Gjylsym Lemaxhema, ish-përkthyese në misionin e OSBE-së në zyrat e Ferizajt. Me bexhin e këtij misioni në dorë, të mërkurën mbrëma ajo i është ofruar Walkerit për ta falënderuar personalisht. sn

Studentët në Serbi u distancuan nga organizatat ekstremiste, që u shfaqën në një protestë para Gjykatës Kushtetuese në Beograd, në fund të javës së kaluar.

Në protestën e organizuar nga studentët, më 12 janar, u vunë re simbolet e disa organizatave të ekstremit të djathtë, si dhe flamuj të shumtë me hartën e Kosovës dhe me mesazhin “Nuk ka dorëzim”.

Duke analizuar pamjet dhe fotografitë, Radio Evropa e Lirë përcaktoi se flamujt në protestë u mbajtën nga anëtarë të degës së të rinjve të partisë opozitare parlamentare të krahut të djathtë, Partia e Re Demokratike e Serbisë (Novi DSS).

Në protestë u vu re edhe një përfaqësues i ekstremit të djathtë “Klub 451”.

Pamjet e publikuara tregojnë se ata që mbanin flamujt me mbishkrimin “Nuk ka dorëzim”, si dhe një pankartë me mbishkrimin “451”, fillimisht u mblodhën para Fakultetit Juridik të Beogradit dhe, më pas, me një kolonë studentësh u drejtuan drejt Gjykatës Kushtetuese.

“Klubi 451” i thirri nacionalistët në protestë

Në protestën e studentëve të mbajtur para Gjykatës Kushtetuese në Beograd u pa edhe një pankartë ku shkruhej “Rinia, Liria, Atdheu”, e nënshkruar nga shoqata e ekstremit të djathtë “Klub 451”.

Në radhët e para të studentëve të mbledhur, Radio Evropa e Lirë identifikoi Zhelko Gërbiqin, anëtar i kësaj lëvizjeje ultra të djathtë.

Në profilin e tij në Facebook thuhet se ai është student në Fakultetin Juridik në Beograd.

Gërbiq nuk iu përgjigj pyetjes së Radios Evropa e Lirë nëse “Klub 451” ka organizuar shkuarjen e anëtarëve të tij në tubimin protestues.

Më 13 janar, “Klub 451” postoi një video nga protesta në llogaritë e tij në rrjetet sociale. Në video dukeshin pankartat e diskutueshme, por jo edhe fytyrat e atyre që i mbanin ato.

Videoja u shoqërua me mesazhin: “E ardhmja është rinia dhe rinia është e ardhmja. Prandaj, është detyrë e çdo nacionalisti që të bëhet pjesë e së ardhmes së popullit të vet”.

Shoqata “Klub 451” u regjistrua më 9 gusht të vitit 2021 dhe përfaqësues i saj ligjor është Marko Gajinoviq.

Në statutin e saj, mes tjerash, thuhet se qëllimi i saj është ruajtja e kulturës dhe traditës serbe dhe evropiane, si dhe promovimi i tyre.

Grupi është aktiv në rrjetin Telegram, ku kanali i tij numëron 1.625 anëtarë.

Nga 1.400 postimet e tij mund të konstatohet se ai kundërshton pavarësinë e Kosovës, mbështet shkëputjen e Republikës Sërpska nga pjesa tjetër e Bosnje e Hercegovinës, kundërshton integrimin e refugjatëve dhe publikon mesazhe urrejtjeje ndaj pjesëtarëve të komunitetit LGBT.

Nga postimet e datës 10 janar në Telegram mund të shihet se grupi ka formuar edhe degë shtesë: “Rinia 451 Beograd” dhe “Rinia 451 Banja Lluka”.

“Klubi 451” është i lidhur me grupet e ekstremit të djathtë “Zentropa Serbia” dhe “Fronti Kombëtar Serb”.

Ai punon ngushtë edhe me disa organizata militante neo-naziste nga Evropa – “Casa Pound” në Itali, “Clermont Non Conforme” në Francë “Legio Hungaria” në Hungari.

“Klubi 451” nuk iu përgjigj kërkesës së Radios Evropa e Lirë për komente në këtë temë.

Të rinjtë e Novi DSS-së me flamujt “Nuk ka dorëzim”

Siç mund të shihet në pamjet e publikuara, në protestën e studentëve para Gjykatës Kushtetuese në Beograd morën pjesë edhe përfaqësues të rinisë së Partisë së Re Demokratike të Serbisë.

Në videot në dispozicion, REL-i identifikoi Vuk Marinoviqin, kryetari i rinisë së Novi DSS-së, Urosh Tomasheviqin, anëtar i Bordit ekzekutiv të rinisë së Novi DSS-së, dhe Nikolla Illiqin, i cili, sipas të dhënave në rrjetet sociale, është gjithashtu anëtar i rinisë së Novi DSS-së dhe student në Fakultetin e Shkencave Politike në Beograd.

Në protestë, ata mbanin flamuj me hartën e Kosovës dhe mbishkrimin “Nuk ka dorëzim”.

Kryetari i rinisë së Novi DSS-së, Vuk Marinoviq, thotë për Radion Evropa e Lirë se në protesta, masivisht, dalin anëtarë dhe aktivistë nga Partia e Re Demokratike e Serbisë.

“Disa studentë tanë të rinj i mbanin ata flamuj, të udhëhequr nga ideja se nuk ka asgjë më të natyrshme se të dalim para Gjykatës Kushtetuese me sloganet ‘Kosova është Serbi’ dhe ‘Nuk ka dorëzim’, sepse kështu e përcakton Kushtetuta, për respektimin e së cilës ne angazhohemi, ndërsa regjimi e shkel paturpësisht”, thotë Marinoviq.

Kush u distancua nga ultra e djathta dhe si?

Studentët që bllokojnë fakultetet në Serbi, njoftuan më 13 janar se “distancohen nga organizatat ekstremiste dhe simbolet e tyre”, e në asnjë mënyrë nga simbolet kombëtare, fetare dhe të garantuara me Kushtetutën e popullit serb.

Në një postim në rrjetin X, ata thanë se pas “polemikës” që shkaktoi deklarata e tyre e mëparshme për distancim nga organizatat ekstremiste, në një protestë para Gjykatës Kushtetuese në Beograd, “ndihen të detyruar ta sqarojnë atë deklaratë”.

Studentët që bllokojnë fakultetet, thanë më herët se “distancohen qartazi dhe pa mëdyshje nga organizatat ekstremiste dhe simbolet nacionaliste që u shfaqën gjatë protestave” më 12 janar.

“Prania e flamujve dhe pankartave të tyre në vijën e parë të protestave nuk është në përputhje me vlerat dhe synimet tona”, thuhet në deklaratë.

Aty theksohet, po ashtu, se bllokadat nuk kanë agjendë ideologjike dhe se studentët nuk mbështesin asnjë formë separatizmi apo polarizimi në shoqëri.

Një njoftim të veçantë në rrjetet sociale bëri edhe Fakulteti Filozofik i Universitetit të Beogradit.

Ai tha se i dënon “përpjekjet e organizatave naziste për t’i infiltruar protestat e studentëve”.

“Tradita e luftimit të nazizmit është diçka që e karakterizon popullin serb dhe, në përputhje me këtë, simpatizantët nazistë nuk kanë vend në protestat e studentëve”, thuhet në deklaratë.

Studentët që marrin pjesë në bllokimin e fakulteteve, u distancuan më herët edhe nga veprimet e të gjitha partive dhe organizatave politike.

Që nga fillimi i bllokadave, ata insistuan që të valëviten vetëm flamujt kombëtarë të Serbisë dhe emblemat e fakulteteve.

Në Serbi, më shumë se 60 fakultete në katër universitete shtetërore, disa rektorate dhe dhjetëra shkolla të mesme janë bllokuar prej javësh.

Studentët në bllokadë kërkojnë publikimin e dokumentacionit të plotë për rindërtimin e Stacionit Hekurudhor në Novi Sad, streha e të cilit u shemb në fund të vitit të kaluar, duke shkaktuar vdekjen e 15 personave.

Në mesin e kërkesave të tyre janë edhe heqja e akuzave ndaj të arrestuarve dhe të ndaluarve në protesta, si dhe ndjekja penale e përgjegjësve për tragjedinë në Novi Sad dhe e personave që rrahën studentë dhe profesorë gjatë protestave.

Përfaqësuesit e Qeverisë thonë se janë plotësuar të gjitha kërkesat dhe u bëjnë thirrje studentëve që t’i hapin fakultetet.

Akademikët, në anën tjetër, thonë se kërkesat janë plotësuar pjesërisht dhe se pezullimi i punës në fakultete do të vazhdojë deri në plotësimin e plotë të kërkesave.

Radio Evropa e Lirë

Përgatiti: Valona Tela

Me zë e figurë e tha, nuk kam probleme të shëndetit mendor. E më pas si gjithnjë aludoi se këtë ia ka sajuar doktori, opozita dhe armiqtë e Shqipërisë. Armiqtë e shumtë dmth.

E dëgjova dhe ah sa u qetësova! I thashë vetes, nuk e paskemi të sëmurë kryeministrin. Gëzoka shëndet mendor të plotë. Por mendja ime, duke sjellë para syve se çfarë bëri e po bën mendja e tij E shëndoshë, nuk e përtypi dot pohimin që ai e tha faqe shqiptarëve.

Se një mendje normale nuk gënjen çdo ditë për 12 vite rresht. Pa u lodhur, pa iu dridhur qerpiku, pa iu skuqur faqja. I lëviznin veç protezat e dhëmbëve.

Se një njeri me tru në kokë nuk e mbush qeverinë dhe parlamentin me hajdutë e vrasës.

Se një njeri normal do të jepte dorëheqjen sapo zëvendësi i tij kërkoi azil politik në Zvicër.

Se i shëndoshi kur fiton votimet nuk sillet si humbës. Nuk bën reprezalje të vazhdueshme mbi pakicën.

Se një lider me mend nuk ndërmerr ligje për të favorizuar miqtë e vet. Ligje për emra e mbiemra të caktuar.

Se i shëndoshi punon të shëndoshë shoqërinë jo ta sëmurë atë.

Se shëndeti mendor i kryeministrit duket açik

në shëndetësinë publike. Që u premtua falas dhe u zbatua e po zbatohet, të fala shëndetit.

Se njeriu me tru është njeri i drejtë, i dhimbsur. Jo xhahil që moshat e treta i trajton me pensione lëmosha.

Se boshatisja e vendit nga thuajse gjysma e popullatës flet për qeverisje të sëmurë.

Dje doli para popullit e tha që nuk kam probleme të shëndetit mendor. Populli që e dëgjoi qeshi. Tundi kokën e si përgjigje i recitoi vargjet e Dritëroit:

“Në vendin tim e në vendin tënd,

Një i çmendur një vend e çmend.”

SN

Ministri i Punëve të Brendshme i Kosovës, Xhelal Sveçla, bëri të ditur se, mëngjesin e së mërkurës, janë mbyllur komuna paralele të Serbisë, si dhe posta e zyra tatimore të saj në dhjetë komuna të ndryshme të vendit.

Prokuroria Themelore në Prishtinë njoftoi, në anën tjetër, se nuk e ka autorizuar Policinë e Kosovës për të kryer kontrolle dhe bastisje në lokacionet ku u mbyllën ato, pasi, siç tha, nuk kishte ndonjë kërkesë zyrtare.

Aksionet policore u ndërmorën në komunën e Lipjanit, Obiliqit, Prishtinës, Fushë Kosovës, Vushtrrisë, Novobërdës, Kamenicës, Vitisë, Rahovecit dhe Skënderajt.

“Me aksion të përbashkët, përfundon epoka e komunave dhe institucioneve paralele e kriminale të Serbisë në Republikën e Kosovës”, thuhet në postimin e Sveçlës në rrjetet sociale.

Në videon e publikuar nga ai, u pa edhe ministri i Administrimit të Pushtetit Lokal të Kosovës, Elbert Krasniqi, duke thënë se “nga sot, 28 komunat paralele, kriminale të Serbisë në Kosovë dhe pesë qarqet e tyre mbyllen përfundimisht”.

Autoritetet në Kosovë thonë se puna e këtyre institucioneve serbe, që ishin në funksion që nga paslufta më 1999, është “e paligjshme”, dhe nisën mbylljen e tyre qysh në fillim të vitit të kaluar.

Kosova do t’i mbajë zgjedhjet parlamentare më 9 shkurt dhe është në mes të fushatës elektorale.

Lisa Serbe – partia më e madhe e serbëve në vend – paralajmëroi se do të mbajë një mbledhje dhe adresim për mediat gjatë ditës.

Në Serbi, kryeministri Millosh Vuçeviq tha se “zhvillimi i situatës” në Kosovë po ndiqet me kujdes.

“Do t’i ndërmarrim të gjitha masat për ta mbrojtur popullsinë serbe nga sulmet e reja të Albin Kurtit [kryeministër i Kosovës], i cili, mesa duket, fushatën e tij parazgjedhore e ka shndërruar në vazhdim të keqtrajtimit të popullit tonë”, tha Vuçeviq.

Ministri i Jashtëm serb, Marko Gjuriq, e cilësoi aksionin e fundit të autoriteteve të Kosovës si një “përshkallëzim të rrezikshëm”.

“Këto lëvizje agresive nuk janë vetëm sulm ndaj institucioneve, por edhe përpjekje e hapur për t’i minuar të drejtat kolektive dhe identitetin e serbëve në Kosovë”, shkroi Gjuriq në rrjetet sociale.

Ai tha se komuniteti ndërkombëtar nuk duhet të heshtë, por “t’i mbrojë të drejtat e serbëve në Kosovë”.

Drejtori i Zyrës për Kosovën në Qeverinë e Serbisë, Petar Petkoviq – i cili ndodhej në Bruksel, ku do të duhej të mbahej takimi i parë i Komisionit të përbashkët Kosovë-Serbi për të pagjeturit -tha se “e ka braktisur atë takim”, për shkak të ndodhive në Kosovë.

“Kurti nuk do dialog, por dhunë”, u tha ai gazetarëve në Bruksel.

I pyetur nëse u mbajt takimi për të pagjeturit, Petkoviq tha: “Natyrisht që jo. Çështja e të pagjeturve është e rëndësishme… por Kurti e ka mbytur dialogun, e ka mbytur takimin e sotëm”.

Ai tha se nga mbyllja e institucioneve serbe të mërkurën, mbi 1.100 njerëz kanë mbetur pa punë, por tha se i siguron ata që Serbia do të vazhdojë t’i paguajë.

Radio Evropa e Lirë raportoi më herët se Policia e Kosovës ka hyrë në Postën e Serbisë në Graçanicë dhe në komunën paralele të Prishtinës, e cila që nga paslufta funksionon gjithashtu në Graçanicë.

Para ndërtesës së Postës së Serbisë u vendos një shirit i verdhë dhe gazetarët e Radios Evropa e Lirë raportojnë se, aktualisht, zyrtarë të policisë ndodhen brenda këtyre dy institucioneve, ndërsa punonjësit e tyre janë duke u larguar nga objektet.

Policia e Kosovës tha se drejtoritë rajonale të Prishtinës, Gjilanit, Gjakovës dhe Mitrovicës së Jugut janë duke zhvilluar operacione policore, por nuk konfirmoi se për çfarë operacionesh bëhet fjalë.

“Pas përfundimit të operacionit policor, do të bëhen publike informacione shtesë”, thuhet në përgjigjen e Policisë së Kosovës për REL-in.

Degë të tjera të Postës së Serbisë ishin mbyllur edhe në veriun e Kosovës të banuar me shumicë serbe, më 5 gusht të vitit të kaluar.

Ky veprim u kritikua nga BE-ja dhe SHBA-ja, që atëkohë u shprehën “thellësisht të zhgënjyera” dhe e cilësuan aksionin si “të njëanshëm dhe të pakoordinuar”.

Edhe shumë institucione të tjera serbe u mbyllën në aksione të ngjashme të Policisë së Kosovës vitin e kaluar dhe në fillim të këtij viti.

Megjithatë, Radio Evropa e Lirë raportoi së voni se puna e tyre vazhdon, përkundër mbylljes.

Aksioni – “fushatë parazgjedhore e Vetëvendosjes”

Politologu serb, Ognjen Gogiq, thotë se aksionin e mbylljes së institucioneve serbe në zonat në jug të lumit Ibër, e sheh si “fushatë parazgjedhore” të partisë së Kurtit, Lëvizjes Vetëvendosje.

“Aksioni u shoqërua me videoklip të ministrit Sveçla, në të cilin thotë se ka marrë fund prania e Serbisë në Kosovë… sipas tij, një prani paralele dhe ilegale. Ata nuk mund të tregojnë asgjë tjetër si rezultat, kështu që kjo [mbyllja e institucioneve serbe] është pjesë e fushatës së tyre”, thotë Gogiq për Radion Evropa e Lirë.

Ai shton se partia në pushtet “po e instrumentalizon politikisht edhe Policinë e Kosovës, për të bërë fushatë”.

Mbylljen e pothuajse të gjitha institucioneve serbe në jug të Ibrit, Gogiq e lidh edhe me ardhjen në pushtet të administratës së re amerikane. Autoritetet e Kosovës duan që “t’i kryejnë veprimet e tilla para se Donald Trump të hyjë në Shtëpinë e Bardhë”, sipas tij.

Gogiq thekson se institucionet e Serbisë në Kosovë nuk do të shfuqizohen derisa Beogradi zyrtar ta vendosë një gjë të tillë, por nuk e përjashton mundësinë që punonjësit e tyre të ndiqen penalisht.

Në korrik të vitit 2024, Prokuroria e Ferizajt mori në pyetje punonjës të autoritetit të përkohshëm komunal të Shtërpcës, nën dyshimet për “rrënim të rendit kushtetues të Kosovës”.

Përfaqësues të shoqërisë civile i thanë më herët Radios Evropa e Lirë se punëtorë të tjerë në institucionet e financuara nga buxheti i Serbisë, mund të përballen tani me akuza të njëjta.

Cilat institucione u mbyllën?

Policia e Kosovës mbylli më 8 janar Administratën Tatimore në Mitrovicën e Veriut, e cila funksiononte në kuadër të sistemit të Serbisë, për shkak të, siç u tha, “aktiviteteve të paligjshme”, si dhe kompaninë e sigurimeve nga Serbia “Dunav Osiguranje”, për shkak të dyshimeve se punonte pa licencë.

Kosova nisi mbylljen e institucioneve serbe qysh në janar të vitit 2024, duke ua vënë fillimisht drynin organeve të përkohshme komunale të Dragashit, Suharekës, Prizrenit dhe Rahovecit, të cilat gjendeshin në jug të lumit Ibër.

Pastaj u mbyllën organet e përkohshme komunale të Pejës, Istogut, Klinës, Skenderajt, si dhe ato në komunat në veri: Mitrovicë e Veriut, Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviq.

Ndërkohë u mbyllën edhe degët e Postës së Serbisë në veri të Kosovës, kasaforta e Bankës Popullore të Serbisë në Leposaviq, Banka Kursimorja e Postës, Zyra për Kosovën e Qeverisë së Serbisë, Drejtoria e Fondit për Sigurimin Pensional dhe Invalidor, Qarku Administrativ Kosovë-Mitrovicë dhe Qendra për Punë Sociale në Vushtrri.

Të gjitha këto institucione me mijëra punëtorë funksiononin në sistemin e Serbisë. REL

Autoritetet në Kosovë thanë të mërkurën se kanë mbyllur të gjitha institucionet paralele të Serbisë në dhjetë komuna, një veprim ky që nxiti zemërimin e autoriteteve në Serbi që anuluan pjesëmarrjen në një takim në Bruksel në të cilin pritej të diskutohej për çështjen e të zhdukurve gjatë luftës në Kosovë.

Zyrtarët në Kosovë thanë se gjatë një operacioni janë mbyllur komunat paralele të Serbisë në Lipjan, Obiliq, Prishtinë, Fushë Kosovë, Vushtrri, Novobërdë, Kamenicë, Viti, Rahovec, Skenderaj si dhe posta e zyre tatimore paralele.

Ministri i punëve të Brendshme Xhelal Sveçla tha se nga sot mbyllet kapitulli i institucioneve paralele. “Në Banjë e gjithandej në të gjitha pjesët tjera të Republikës së Kosovës objektet komunale, postat, zyrat tatimore dhe të gjitha mbetjet e institucioneve paralele përfundojnë”, tha në një postim në rrjetet sociale.

“Këto institucione paralele kriminale të Serbisë nuk kanë vend në Republikën e Kosovës”, tha ndërkaq ministri i Pushtetit Lokal në Kosovë, Elbert Krasniqi.

Prokuroria Themelore në Prishtinë tha në orët e pasdites se nuk e ka autorizuar Policinë e Kosovës për të kryer kontrolle dhe bastisje, meqë nuk pari ndonjë kërkesë zyrtare për këtë çështje.

Novak Zhiviç, i emëruar nga Beogradi si kryetar i autoritetit të përkohshëm të qytetit të Prishtinës, tha se në praninë e misioneve ndërkombëtare sot është ushtruar trysni ndaj popullit serb.

“Ata kanë dalë të na kapin, duan të na fusin frikën, ta dëbojnë këtë popull. Sot kanë ardhur dhe kanë mbyllur autoritetin e përkohshëm të qytetit të Prishtinës. (Albin) Kurti këtë po e bën në mes të fushatës elektorale, për të marrë disa pikë politike, ashtu si ndjekësit e tij. Ky është një turp i madh për komunitetin ndërkombëtar, për Bashkimin Evropian”, tha ai.

Beogradi reagoi me zemërim ndaj mbylljes së institucioneve paralele.

Ministri i Jashtëm i Serbisë Marko Gjuriç tha se veprimet e sotme të bashkërenduara nga qeveria e (Albin) Kurtit, shënojnë një përshkallëzim të rrezikshëm. Ai shkroi në rrjetet sociale se këto veprime nuk janë vetëm një sulm ndaj institucioneve, por një përpjekje e hapur për të dëmtuar të drejtat kolektive dhe identitetin e serbëve në Kosovë.

Ai tha se këto janë veprime elektorale të Albin Kurtit, i cili sipas tij, po shpërfill të drejtat e njeriut duke shkelur marrëveshjet që kishin për qëllim mbrojtjen e paqes dhe bashkëjetesës. Ai kërkoi nga komuniteti ndërkombëtar të mos heshtë.

Kryenegociatori i Serbisë për bisedimet me Kosovën Petar Petkoviç, anuloi pjesëmarrjen në takimin inaugurues të Komisionit të Përbashkët për personat e zhdukur, për shkak të siç tha situatës së krijuar në terren. Ai tha se tashmë të gjithëve u është e qartë përfshirë edhe Bashkimin Evropian se faji për këtë i bie Prishtinës dhe jo Beogradit.

Zyrtari serb tha se me këto veprime, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti “së pari po tregon se nuk i intereson dialogu, as Asociacioni i komunave serbe dhe asnjë serb që jeton në Kosovë”.

Kryetari i Komisionit qeveritar të Kosovës për personat e zhdukur, Andin Hoti tha se takimi nuk u realizua për shkak të refuzimit të Serbisë. Prania e zotit Petkoviç në Bruksel shkroi ai në rrjetet sociale “është dëshmia më e qartë se pikërisht ai orkestroi dhe garantoi dështimin e takimit të paraparë, duke e kthyer një proces teknik jetik në një mjet të turpshëm të politizimit dhe obstruksionit”.

Zoti Hoti shkroi se arsyetimi i Serbisë për mospjesëmarrje në takim përveç që është banal është edhe i dëmshëm për procesin e ndriçimit të fatit të personave të zhdukur dhe nuk ka të bëjë asgjë me temën për të cilën janë thirrur në Bruksel.

Takimi i sotëm pritej të ishte i pari i Komisionit të përbashkët për personat e zhdukur, një muaj pasi kryenegociatorët e Kosovës dhe Serbisë Besnik Bislimi dhe Petar Petkoviç, u pajtuan për zbatimin e deklaratës mbi personat e zhdukur, që ishte pjesë e marrëveshjes së arritur vitin 2023 në Bruksel dhe në Ohër për normalizimin e marrëdhënieve.

Në maj të vitit të 2023 udhëheqësit e Kosovës dhe Serbisë nënshkruan një deklaratë të përbashkët për personat e zhdukur gjatë luftës në Kosovë nëpërmjet së cilës u zotuan për “zbatimin e plotë të detyrimeve” për ndriçimin e fatit të rreth një mijë e 600 personave për të cilët nuk dihet asgjë edhe gati 26 vjet pas përfundimit të luftës.

Kryeprokurorja belge, Ann Fransen në një intervistë të dhënë për “De Morgen” ka dhënë detaje për dosjet që po heton që nga marrja e detyrës mes tyre edhe luftën ndaj krimit të organizuar shqiptar.

Fransen tha se nga thyerja e platformës së koduar “SKY ECC” u hasën me raporte tronditëse për dhunën ekstreme të bandave.

“Në luftën kundër mafies së kokainës, muajt e fundit jemi fokusuar fuqishëm në rikuperimin e aseteve kriminale. Fitimet nga trafiku i drogës shpesh zhduken jashtë vendit: Në Marok, Shqipëri, Emirate. Ne jemi një hap më tej me shqiptarët. Krimi i organizuar shqiptar vazhdon të fitojë terren. Kjo u duk nga thyerja e shërbimit të koduar të mesazheve “Sky ECC”. Hetuesit hasën në raporte tronditëse, të cilat tregonin se bandat nuk i shmangen dhunës ekstreme”, tha Fransen

Kryeprokurorja belge ka rikonfirmuar se drejtësa belge është ajo që qëndron pas insistimit për arrestimet e kryera në vendin tonë të disa grupeve të rrezikshme të trafikut ndërkombëtar të kokainës të cilat janë të lidhura edhe me pushtetin, nga ku u hapet rruga edhe për pastrimin e parave në ndërtim e në investime strategjike.

“Ne duam të arrijmë këtë edhe në Emirate. Ne duhet jo vetëm të sigurojmë që ata të dorëzojnë pasuritë me vlerë të lartë, por edhe që ne të mund të rikuperojmë asetet e tyre të paligjshme”, u shpreh kryeprokurorja belge. sn