Voal-Voal.ch bën për lexuesin një paraqitje unike e Himnit Kombëtar Zviceran në shqip dhe në katër gjuhët zyrtare të vendit. Ky prezantim përmban edhe orkestrime të ndryshme muzikore. Por Himni Kombëtar i Zvicrës ka një rrugë të gjatë për të fituar reputacionin që gëzon në ditët tona.
Leonhard Widmer
Ishte vera e 1841. Alberik Zwyssig (1808-1854), një prift dhe kompozitor nga Kantonit i Urit, po vizitonte vëllain e tij në Shën Carl, në një shtëpi madhështore aristokrate, në afërsi të Cugut, kur në postë mori një letër nga Leonhard Widmer. Widmer (1809-1867), një botues muzike, gazetar dhe kompozitor nga Zyrihu, ia besoi muzikantit një poezi patriotike që ai kishte shkruar dhe donte që poezia të këndohej.
Alberik Zwyssig
Zwyssig zgjodhi për himnin muzikën e psalmit “Domine Diligam Te” (Unë do të dua Ty, o Zot) të cilin e kishte krijuar për një shërbesë në vitin 1835 kur ai ishte drejtor muzike në manastirin në Wettingen.
Ai punoi në përshtatjen e tij deri në fund të vjeshtës. Së fundi, në mbrëmjen e ditës së Shën Cecilia-s, të hënën, më 22 nëntor 1841, në studion me pamje sipër liqenit dhe qytetit, Zwyssig ua lexoi “Schweizerpsalm” e tij (Psalmin zviceran) për herë të parë katër banorëvë të Cugut.
Një këngë patriotike
Kënga e re patriotike u botua për herë të parë dy vjet më vonë, duke u paraqitur në broshurën përkujtimore për festimin e përvjetorit të integrimit të Zyrihur në Konfederatën e Zvicrës.
Ajo u këndua edhe në Festivalin Kombëtar të Këngës në të njëjtin vit, ku u prit me brohoritje nga publiku. Pa vonuar “Psalmi zviceran” do të këndohej pastaj nga koret e meshkujve në mbarë Zvicrën (në sajë të përkthimeve) në të githa festimet patriotike.
Përpjekjet e shumta u bënë midis 1894 dhe 1953 që kënga të shpallet himn kombëtar zviceran, por ato u refuzuan vazhdimisht nga qeveria zvicerane me arsyetimin se një himn kombëtar nuk duhet përzgjedhur nga dekreti qeveritar por nga opinioni popullor.
Himni Kombetar Zviceran
Në fakt, ishte një tjetër këngë që përdorej për raste zyrtare politike dhe ushtarake në atë kohë, e cila ishte po aq popullore. “Rufst Du mein Vaterland” (Kur Atdheu më thërret) këndohen me të njëjtën melodi si “Rroftë Mbreti (Mbretëresha)”, e cila herë pas here çoi në situata të turpshme teksa kontaktet ndërkombëtare rriteshin gjatë rrjedhës së shekullit të 20të.
Për këtë arsye qeveria zvicerane shpalli “Psalmin” një krijim krejtësisht zviceran, si himnin kombëtar të përkohshëm zviceran në vitin 1961. Së fundi, më 1 prill 1981, “Psalmi zviceran” u shpall zyrtarisht himn kombëtar zviceran.
Një këngë mirëfilli zvicerane, dinjitoze dhe ceremoniale, ai lloj i himnit kombëtar që shumica e qytetarëve do të donte, “Psalmi zviceran” përfundimisht u zyrtarizua.
Diskutimet për ndryshimin e tekstit të himnit janë rihapur sërish nga Shoqata Zvicerane e Dobive Publike, e cila mëton se teksti nuk i përgjigjet frymës së kohës.
Teksti i “Psalmit zviceran”
Teksti gjerman i Leonhard Widmerit dhe – kryesisht tepër lirshëm – përkthimet në të tri gjuhët e tjera kombëtare flet bukuritë e shumta të përjetshme natyrore të Zvicrës – Alpet madhështore, liqenet e qeta, kullotat pjellore – paqen që banorët e saj gjejnë këtu, dhe dhuratën hyjnore që ajo përfaqëson.
Këtë shpirt jemi përpjekur ta sjellim edhe në versionin shqip, i pari i këtij lloji deri tani.
–
Psalmi zviceran
Sapo agimi e nis ditën me prarim
Në det rrezesh un’ të shoh me gëzim
Mbret’ i Qiellit të adhuron, shpirti im!
Sapo alpet nisin që të skuqen
Zviceran’ i lirë falet me lutje!
Për të mbrojtur vendin ton’ amtar,
Perëndia ty të thërret, qytetar,
Për Atdheun, të thërret, zviceran!
Sa shpaloset hareja qiellore
Të gjej ty në pafundësinë yjore
Ty të gjej në dashurinë njerëzore!
Nën këta qiej plot me dritë
Unë frymoj dhe ëndërroj i lirë!
Për të mbrojtur vendin ton’ amtar,
Perëndia ty të thërret, qytetar,
Për Atdheun, të thërret, zviceran.
Nëse vranësira qiellin ta mbulon
Në detin e reve ty do të të kërkoj,
O i perëndishëm, o Pavdekësor!
Nga kupa gri e lartësive
Largoji ata avuj gri, o diell,
Për të mbrojtur vendin ton’ amtar,
Perëndia ty të thërret, qytetar,
Për Atdheun, të thërret, zviceran!
Kur stuhia na sulmon me egërsi,
Vatër edhe strehë gjejmë tek ti,
O e gjithëfuqishmja Perëndi!
Kur errësira kudo mbretëron
Ti na ruaj, o i Madhi Zot!
Për të mbrojtur vendin ton’ amtar,
Perëndia ty të thërret, qytetar,
Për Atdheun, të thërret, zviceran!
Schweizerpsalm
- Trittst im Morgenrot daher,
Seh’ ich dich im Strahlenmeer,
Dich, du Hocherhabener, Herrlicher!
Wenn der Alpenfirn sich rötet,
Betet, freie Schweizer, betet!
Eure fromme Seele ahnt
Gott im hehren Vaterland,
Gott, den Herrn, im hehren Vaterland.2. Kommst im Abendglüh’n daher,
Find’ ich dich im Sternenheer,
Dich, du Menschenfreundlicher, Liebender!
In des Himmels lichten Räumen
Kann ich froh und selig träumen!
Denn die fromme Seele ahnt
Gott im hehren Vaterland,
Gott, den Herrn, im hehren Vaterland!3. Ziehst im Nebelflor daher,
Such’ ich dich im Wolkenmeer,
Dich, du Unergründlicher, Ewiger!
Aus dem grauen Luftgebilde
Bricht die Sonne klar und milde,
Und die fromme Seele ahnt
Gott im hehren Vaterland,
Gott, den Herrn, im hehren Vaterland!4. Fährst im wilden Sturm daher,
Bist du selbst uns Hort und Wehr,
Du, allmächtig Waltender, Rettender!
In Gewitternacht und Grauen
Lasst uns kindlich ihm vertrauen!
Ja die fromme Seele ahnt
Gott im hehren Vaterland!
Gott, den Herrn, im hehren Vaterland!
Cantique suisse
Sur nos monts, quand le soleil
Annonce un brillant réveil,
Et prédit d’un plus beau jour le retour,
Les beautés de la patrie
Parlent à l’âme attendrie:
Au ciel montent plus joyeux
Les accents d’un coeur pieux.
Les accents émus d’un coeur pieux.
Lorsqu’un doux rayon du soir
Joue encore dans le bois noir,
Le coeur se sent plus heureux près de Dieu.
Loin des vains bruits de la plaine
L’âme en paix est plus sereine:
Au ciel montent plus joyeux
Les accents d’un coeur pieux,
Les accents émus d’un coeur pieux.
Lorsque dans la sombre nuit
La foudre éclate avec bruit,
Notre coeur pressent encore le Dieu fort;
Dans l’orage et la détresse,
Il est notre forteresse.
Offrons lui des coeurs pieux,
Dieu nous bénira des cieux,
Dieu nous bénira du haut des cieux.
Des grands monts vient le secours,
Suisse, espère en Dieu toujours!
Garde la foi des aïeux, vis comme eux!
Sur l’autel de la patrie
Mets tes biens, ton coeur, ta vie!
C’est le trésor précieux
Que Dieu bénira des cieux,
Que Dieu bénira du haut des cieux.
Salmo svizzero
Quando bionda aurora il mattin c’indora
L’alma mia t’adora re del ciel!
Quando l’alpe già rossegia
A pregare allor t’atteggia;
In favor del patrio suol,
Cittadino Dio lo vuol.
Se di stelle è un giubilo la celeste sfera
Te ritrovo a sera o Signor!
Nella notte silenziosa
L’alma mia in Te riposa;
Liberta, concordia, amor,
all’ Elvezia ognor.
Se di nubi un velo m’asconde il tuo cielo
Pel tuo raggio anelo Dio amore!
Fuga o sole quei vapori
E mi rendi i tuoi favori:
Di mia patria deh! Pietà
Brilla, sol di verità.
Quando rugge e strepita impetuoso il nembo
M’è ostel tuo grembo o Signor!
In te fido Onnipossente
Deh, proteggi nostra gente;
Libertà, concordia, amor,
All Elvezia serba ognor.
Psalm svizzer
En l’aurora la damaun ta salida il carstgaun,
Spiert etern dominatur, Tutpussent!
Cur ch’ils munts straglischan sura,
Ura liber Svizzer, ura.
Mia olma senta ferm,
Mia olma senta ferm Dieu en tschiel,
Il bab etern, Dieu en tschiel,
Il bab etern.
Er la saira en splendur da las stailas en l’azur
Tai chattain nus, creatur, Tutpussent!
Cur ch’il firmament sclerescha
En noss cors fidanza cresca.
Mia olma senta ferm,
Mia olma senta ferm Dieu en tschiel,
Il bab etern, Dieu en tschiel,
Il bab etern.
Ti a nus es er preschent en il stgir dal firmament,
Ti inperscrutabel spiert, Tutpussent!
Tschiel e terra t’obdeschan
Vents e nievels secundeschan.
Mia olma senta ferm,
Mia olma senta ferm Dieu en tschiel,
Il bab etern, Dieu en tschiel,
Il bab etern.
Cur la furia da l’orcan fa tremblar il cor uman
Alur das ti a nus vigur, Tutpussent!
Ed en temporal sgarschaivel
Stas ti franc a nus fidaivel.
Mia olma senta ferm,
Mia olma senta ferm Dieu en tschiel,
Il bab etern, Dieu en tschiel,
Il bab etern.
Komentet