Gmar Hatima Tova (Qoftë falje(leje, firmë vulosje,) e mirë) – kjo është kryefjala sot në Izrael dhe tek të gjithë hebrenjtë kudo ku ndodhen. Yom Kippur është një nga dy festat e shenjta hebraike sikur është edhe Rosh Hashana, Viti i Ri Hebraik. Sipas traditës hebraike, në Rosh Hashanah Zoti shënon fatin e çdo personi për vitin e ardhshëm në Librin e Jetës dhe pret deri në Yom Kippur për të “vulosur” vendimin. Ky proces përshkruhet në mënyrë dramatike në poezinë Unetanneh Tokef, e cila recitohet në Rosh Hashanah dhe Yom Kippur:
“Një shofar i madh do të fryhet dhe një zë i vogël i qetë do të dëgjohet. Engjëjt do të nxitojnë dhe do të pushtohen nga frika e dridhja dhe do të thonë: “Ja, dita e gjykimit!”…
Kjo datë kujtohet e festohet kryesisht e përqendruar tek shlyerja dhe pendimi. Yom Kippur (kippurim-shlyerje) është një emër që vjen nga lashtësia. Ajo është përdorur në Bibël si dhe në
Librin e Mishnah. Festimet kryesore të ditës përbëhen nga agjërimi i plotë dhe sjellja asketike e shoqëruar nga shërbesat e gjata të lutjeve në sinagogë, si dhe rrëfimet e mëkateve. Përdorimi i kipurit u përhap në periudhën mesjetare, dhe Yom Kippur u bë emri i festës në Jidish, ndërsa Kippur në Ladino, gjë e cila vazhdon sot e kësaj dite. Në tekstet e vjetra në anglisht, shpesh përdoret përkthimi “Dita e Shlyerjes”.
Yom Kippur ‘tregon’, sa do kalojnë dhe sa do të krijohen, (nuk thuhet lind por krijohet sepse njeriu është i krijuar) kush do të jetojë e kush do të vdesë, kush në kohën e tij dhe kush jo në kohën e tij… Por në të gjithë këtë, pendimi dhe lutja e largojnë të keqen e vendimit sepse ti nuk e dëshiron vdekjen e një personi, por më tepër do që ai të pendohet dhe të jetojë deri në ditën e vdekjes së tij. Dhe ti e pret atë. Nëse pendohet, ju e pranoni menjëherë. Gjatë ditëve të frikës, një hebre përpiqet të ndryshojë sjelljen e tij dhe të kërkojë falje për gabimet e bëra kundër Zotit dhe ndaj qenieve të tjera njerëzore. Në fund të Yom Kippur, njeriu shpreson se ata janë falur nga Zoti.. Pendimi në formën e tij më themelore, konsiston në pendimin për kryerjen e mëkatit, vendosjen për të mos kryer atë mëkat në të ardhmen dhe rrëfimin e atij mëkati para Zotit. Ndërsa pendimi për mëkatet e dikujt mund dhe duhet të bëhet në çdo kohë, ai konsiderohet veçanërisht i dëshirueshëm gjatë Dhjetë Ditëve të Pendimit midis Rosh Hashana dhe Yom Kippur, dhe veçanërisht në vetë Yom Kippur.
Sipas Biblës, pas mëkatit të viçit të artë, Moisiu zbriti nga mali Sinai dhe theu Tabelat e Gurit, të cilat përmbanin Dhjetë Urdhërimet dhe simbolizonin besëlidhjen me Perëndinë. Sipas traditës rabinike, data kur Moisiu zbriti me grupin e dytë të pllakave ishte Yom Kippur. Në këtë ditë Moisiu i njoftoi popullit se ata ishin falur; si rezultat Tora e caktoi këtë datë si një festë të përhershme faljeje. Besëlidhja e re, të cilën Zoti e shpalli duke shpallur Trembëdhjetë Atributet e Mëshirës ndaj Moisiut, është tekstualisht e ngjashme me besëlidhjen e Dhjetë Urdhërimeve, përveç se natyra e Perëndisë përshkruhet si e mëshirshme dhe falëse, në vend se e zellshme. Shumë nga ritet e Yom Kippur (të tilla si agjërimi dhe lutjet e gjata) mund të jenë të vështira– agjërimin, qëndrimin këmbëzbathur (mosveshja e këpucëve prej lëkure), qëndrimin në këmbë (në lutje), mënyrat e veçanta të lutjes, madje edhe paqja që ekziston mes hebrenjve në këtë ditë – Yom Kippur, ku vetë ata bëhen si engjëjt në parajsë, të pastruar dhe të afërt me Zotin dhe aspak të kufizuar nga gjendja fizike.
Nëse takimi me Zotin dhe shlyerja mund të duken sikur nuk kanë lidhje, në fakt ato varen reciprokisht nga njëra-tjetra.. Nga njëra anë, rabini është i denjë t’i afrohet Zotit vetëm kur është në një gjendje të pastër, me faljen e mëkateve të njerëzve. Nga ana tjetër, vetëm duke iu afruar Zotit me një kërkesë intime, personale, Zoti mund të bindet të braktisë drejtësinë për mëshirë, duke lejuar që të bëhet pastrimi. Në midrash krahasohen lutjet e Yom Kippurit me një varg nga Kënga e Këngëve, që përshkruan një grua që ngrihet nga shtrati natën për të filluar një takim romantik me të
dashurin e saj. Me çdo lutje të Yom Kippur, nënkuptohet që: hebrenjtë afrohen më pranë Zotit: “U ngrita për t’i hapur të dashurit tim. Duart e mia pikuan mirrë, gishtat me mirrë që rrjedh mbi dorezat e bulonit” (Kënga e Këngëve 5:5) – kjo i referohet Yotzerit, Musafit, Minçës dhe Neilah.
Duke përdorur një metaforë të ngjashme, Mishnah përshkruan Yom Kippur si një datë martese, pasi në këtë datë Moisiu u kthye pasi kishte rivendosur besëlidhjen midis Perëndisë dhe Izraelit. Në fakt ekzistojnë dy forma të papastërtisë në judaizëm: papastërti rituale (p.sh. kur prek një kufomë) dhe papastërti morale (kur bën një mëkat të rëndë). Shërbimi në tempullin e Yom Kippur theksin e ditës e ka në pastrimin e popullit hebre nga papastërtitë morale.
Yom Kippur konsiderohet një ditë e unitetit hebre. Në Kol Nidre, në të cilin jepen zotimet, u hoqën në mënyrë të ngjashme betimet për shkishërimin kundër hebrenjve mëkatarë dhe këta “shkelës” u lejuan të luten së bashku me hebrenjtë e tjerë. Sipas Talmudit, “Çdo agjërim në të cilin nuk marrin pjesë edhe mëkatarët hebrenj, nuk është agjërim i vlefshëm”. Në mënyrë të ngjashme, Mishnah përshkruan Yom Kippur si një ditë në të cilën burrat dhe gratë takoheshin një herë me njëri-tjetrin në vreshta për të rregulluar martesat. Qasje të tjera sugjerojnë se ndalimet nuk përfaqësojnë vuajtje, por më tepër shenjtëri të veçantë. Për shembull, në Yom Kippur, hebrenjtë thuhet se bëhen si engjëj. Në mënyrë të ngjashme, ndalimet janë interpretuar si një kthim në pastërtinë e Kopshtit Biblik të Edenit. Me t’u larguar nga Edeni, këpucët u bënë të nevojshme për herë të parë (“në rrugën tënde do të rriten gjemba dhe gjemba … gjarpri do të ngrejë kokën (të kafshojë) dhe ti do të japësh thembrën (për ta shtypur )” .Shpirti konsiderohet të jetë forca e jetës në një trup. Prandaj, duke e bërë trupin të pakëndshëm, shpirti i dikujt është i parehatshëm. Duke ndjerë dhimbje, njeriu mund të ndjejë se si ndihen të tjerët kur kanë dhimbje.
Bibla e quan Yom Kippur një ditë pushimi (shabbat shabbaton) në të cilën puna është e ndaluar. Kështu, aktivitetet e ndaluara në Shabat , janë të ndaluara edhe në Yom Kippur: Veshja e veshjeve të bardha është tradicionale për të simbolizuar pastërtinë e dikujt në këtë ditë. Arsyet e ndryshme janë sugjeruar për këtë zakon. Yom Kippur nderohet në të njëjtat mënyra si Shabbat dhe festat e tjera, në masën e lejuar. Kështu, shtëpia pastrohet para kohe dhe tavolina mbulohet me një mbulesë tavoline të bukur, edhe pse nuk do të përdoret për të ngrënë. Sinagoga pastrohet para
kohe dhe të gjitha dritat lihen të ndezura. Dhe meqenëse rrëfimi është një aspekt thelbësor i pendimit, rrëfimi (ose vidui) është një pjesë kryesore e shërbimeve të lutjes së Yom Kipur. Në rrëfim recitohet dhjetë herë në Yom Kippur, dy herë në secilën nga pesë lutjet standarde. Në çdo shërbim lutjeje, rrëfimi recitohet një herë nga individi në lutjen e tij të heshtur, dhe përsëri në mënyrë të përbashkët gjatë përsëritjes së Amidah nga kantori.
Sinagogat në përgjithësi përjetojnë pjesëmarrjen e tyre më të madhe të vitit në Yom Kippur dhe Rosh Hashanah për shërbimet e adhurimit. Një tipar qendror i këtyre shërbimeve të reformës është predikimi rabinik. “Për më shumë se një shekull e gjysmë në Lëvizjen Reformuese, “predikimet e festave të larta ishin ndër ngjarjet më të pritura në jetën e sinagogës, veçanërisht në prag të natës së Rosh Hashanah dhe Kol Nidre.”. Çdo njeri e ka të nevojshme një falje të tillë e cila tek e fundit jo vetëm na kujton se kush jemi në të vërtetë po na rrëfen edhe se si duhet të vazhdojmë në jetën tonë.