VOAL

VOAL

“Gabimi vdekjeprurës që bëri Trump”, shkrimi në “The New York Times”

April 3, 2020

Komentet

Lala: Policia drejtohet nga njerëz të lidhur me krimin! Shumë ngjarje fshihen

Klodiana Lala, e ftuar në emisionin “Të Paekspozuarit” në MCN TV, ka folur për zgjedhjen e drejtuesve të rinj të policisë në qarqe, për të cilët ka dyshime se kanë lidhje me krimin.

Lala tha se policia sot është “në pikë të hallit” dhe se shumë ngjarje fshihen, çka rrit problematikën për qytetarët.

“Mua nuk më shqetësojnë emrat sepse emrat ikin dhe vijnë. Më shqetëson procesi dhe sistemi. 

Sot policia është në pikë të hallit. Ka punonjës të demotivuar, të frikësuar, i drejtojnë njerëz që kanë lidhje me krimin. Më shqetësojnë qytetarët e thjeshtë që përballen me këtë strukturë.

Nuk e keni idenë sa ngjarje mund të fshihen. Kemi raportuar lajm që vëllai i Rrahman Rrajës ishte në kërkim policor sepse dhunoi një familje në zonën e Niklës. Vetëm fakti që nuk pati video, nuk tërhoqi vëmendje, por policia nuk kishtë bërë transparencë.

Më shqetësojnë qytetarët që përballen me represion. Nëse nuk pastrohet policia, do të ketë problematika edhe në dhjetëvjeçarin e ardhshëm”, tha Lala.

Pakti kapilar i qeverisjes 12 vjeçare të Edi Ramës me oligarkinë dhe pushtetet e padukshme – Nga Ndriçim Kulla

Një shtet i përdorur për të ruajtur pushtetin dhe një pushtet i degjeneruar deri në atë farë feje, sa të mos ruajë dot as funksionet e veta më kryesore, nuk është shkak në vetvete, është vetëm pasojë e faktit që grushti i oligarkisë, çdo vit e më shumë, është bërë kaq i rëndë e goditës, sa ka arritur ta shkallmojë parzmoren e politikës shqiptare. Fuqisë ekonomike i është hapur rrugë të sundojë fuqinë politike.

Ushtrimi i fshehtë i fuqisë politike – e drejtuar drejt sekretësisë dhe gënjeshtrës – përforcon sot një problem të rangut më të lartë në qeverisjen e sotme të regjimit, që pret zgjidhje qoftë në nivelin e veprimit politik, ashtu dhe në një nivel më të përgjithshëm, në atë të aktivitetit shoqëror. E kjo për faktin se një aspekt i saj i rëndësishëm ka të bëjë drejtpërdrejt me vetë fatin e demokracisë së një vendi. Pushteti i padukshëm nuk konsiston thjesht në një pengesë për realizimin më të plotë apo më të mirë të një demokracie, por përbën faktorin bazë të degjenerimit të kësaj forme të qeverisjes. Transparenca e politikës dhe pushtetit është mënyra më qenësore e çdo modeli demokratik. Aty ku sfera e qeverisjes është e mbuluar nga errësira nuk mund të flitet më për menaxhim apo kontroll të pushtetit nga ana e qytetarëve.

Aty, ushtrimi i fshehtë i pushtetit i transformon njerëzit nga individë politikisht të lirë në individë të nënshtruar. E kjo për faktin se errësira, nga njëra anë, nevojitet të fshehë nga sytë e të qeverisurve veprimet e pushtetit që bien ndesh me parimet e legjitimitetit demokratik, dhe nga ana tjetër, kërkon të mbulojë strategjitë që pushteti përdor shpesh për të neutralizuar veprimet apo lëvizjet e “segmenteve të tjera të caktuara të klasave udhëheqëse”. Për rrjedhim, korrupsioni, menaxhimi instrumental i informacionit dhe i konflikteve sociale, përgjimi, shantazhimi (për të mos shkuar deri në mjete më të dhunshme si urrejtja apo si hakmarrja e kryeministrit të sotëm që është emblematike!), janë disa prej instrumenteve përmes të cilëve synohet të arrihet një neutralizim i tillë.

Duke sjellë ndërmend këto radhë të mësimeve politike, rrëqethesh me përpikërinë me të cilën puthitet ky shpjegim me gjendjen e sotme të qeverisjes shqiptare të bojaxhiut të shkarravinave. Sa herë me radhë këto 12 vjet qytetarët kanë qenë të fundit që janë informuar ose në shumicën e herës nuk janë informuar fare për ligje, norma, tenderë e trafiqe të kryera në errësirë nga shteti e qeverisja, e që kanë nxjerrë në dritë vetëm majën e tyre të ajsbergut, falë shpërthimit të vjedhjeve apo të një prej skandaleve fenomenale. Sa herë kemi dëgjuar për video që pritet të dalin, por nuk dalin kurrë, ose dalin vetëm ato video që i interesojnë pushtetit ose shtresave udhëheqëse të partive politike. Sa dosje skandaloze të korrupsionit qeveritar që disponon SPAKU dhe heziton t’i aktivizojë hetimet e tyre për shkak të presionit personal të kryeministrit të gjithëpushtetshëm?! Po skandalet e shpërthyera të përgjimit që si një flluskë fryhen dhe shfryhen dhe në fund shpesh dalin barazim si në ndeshje futbolli, ndoshta nga të dyja palët e politikës, a nuk janë shenja alarmante se pushteti i padukshëm në Shqipëri ka zënë rrënjë të forta, gati të pashkulshme, aq sa së fundi ai arrin të plekset me një masë të madhe njerëzish duke i orientuar ata me “forcën e parasë dhe të skamjes” drejt rrugës së kanabizimit.

Por ajo që e bën akoma dhe më të tmerrshëm kontrastin midis pushtetit të padukshëm dhe demokracisë sonë është se ky ka lindur dhe po vazhdon të zhvillohet si në planin e parimeve politike ashtu dhe në planin e konflikteve të interesit. Kjo e fundit është ajo që e bën kaq të rrezikshëm këtë fenomen, duke e shndërruar jo thjesht në një limit, siç përpiqet shumëkush ta thjeshtëzojë, por në një virus vdekjeprurës për demokracinë. Ky është skenari ku ka rrëshqitur shoqëria jonë, që bart mbi supe aq e aq konflikte të pazgjidhura pronash apo dhe interesash thjesht mbijetese apo të karakterit të padrejtësisë sociale.

Pushtetet e padukshme i kanë shtrirë metastazat në të gjithë sektorët e jetës, kryesisht ose tërësisht nëpërmjet oligarkisë kapilare në qeverisje. Mjafton të bëhen VKM (Vendimet e Këshillit të Ministrave) për ta bërë çdo tekë dhe fjalë të ligjshme, për ta dekretuar mendimin edhe për gjëra sipërfaqësore. Edhe vjedhjet gjigante këto vitet e fundit, nëpërmjet kësaj rruge kanë funksionuar. Kryeministrit tonë të paprekshëm nga ligji i kanë mjaftuar  justifikimet – edhe absurde – për të ngritur kurthe, rrjetën e merimangës, për të tejshkuar deri në atrofizimin, ose edhe neutralizimin edhe të vendimeve të Gjykatës Kushtetuese. Kjo tendencë (e kthyer në histori dramatike) është bërë gara e ethshme e kryeministrit, alias Djallit tonë, që po lë pas në rrugën e tij të moskthimit vetëm tym e flakë…

Rubio dhe mbështetja për Ballkanin në mes të tensioneve globale

Valona Tela

Forcat e armatosura amerikane “ndaluan nazizmin dhe komunizmin” dhe “të këqija të tjera, si spastrimi etnik serb”.

“Ato ndihmuan në lindjen e demokracive – nga Gjermania në Irak”.

Këto deklarata i bëri Marco Rubio, senator i Partisë Republikane në Shtetet e Bashkuara, gjatë një fjalimi për rolin e Amerikës në botë, në vitin 2011.

Trembëdhjetë vjet më vonë, emri i tij përflitet për pozitën e sekretarit amerikan të Shtetit.

Disa media amerikane raportuan se Rubio është në bisedime me ekipin e tranzicionit të presidentit të zgjedhur, Donald Trump, për pozitën e lartë.

Aktualisht, ai shërben si nënkryetar i Komitetit të Senatit për Inteligjencë dhe është anëtar i Komitetit për Marrëdhënieve me Jashtë.

Si përfaqësues nga Florida në Senat, 53-vjeçari u zgjodh për herë të parë në vitin 2010.

Përgjatë karrierës, rajonin e Ballkanit e kishte disa herë në fokus.

Në vitin 2022, ai iu bashkua një grupi senatorësh, i cili i dërgoi letër presidentit amerikan, Joe Biden, për ta inkurajuar që ta mbajë Ballkanin në vëmendjen e tij.

“Ballkani është një zonë e cenueshme e Evropës dhe, megjithëse Ukraina duhet ta ketë vëmendjen tonë të menjëhershme, ne nuk mund ta humbasim nga sytë këtë rajon, ku NATO-ja, prej kohësh, ka luajtur një rol të rëndësishëm në ruajtjen e paqes”, u tha në atë letër.

Aty po ashtu theksohej se Rusia, për kohë të gjatë, ka luajtur rol destabilizues në Ballkan, për t’i penguar vendet që aspirojnë NATO-n të anëtarësohen në këtë aleancë.

“Në veçanti, ne i bëjmë thirrje NATO-s që ta rrisë angazhimin e saj në rajon dhe t’i marrë parasysh masat emergjente, në rast se Rusia vë veto ndaj rinovimit të misionit të Forcave të Bashkimit Evropian në Bosnje dhe Hercegovinë, në Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, më vonë këtë vit”, u tha në atë letër.

Në vitin 2021, Rubio mirëpriti lajmin për vendosjen e marrëdhënieve diplomatike midis Izraelit dhe Kosovës.

“Ky është një hap i rëndësishëm për të dyja vendet, si dhe për paqen dhe sigurinë ndërkombëtare”, shkroi Rubio në X.

Vitin e kaluar, presidentja e Kosovës, Vjosa Osamni, gjatë një vizite në Uashington, u prit nga një grup senatorësh dhe kongresistësh amerikanë, në mesin e të cilëve ishte edhe Rubio.

Në atë takim, Osmani vlerësoi “kontributin e jashtëzakonshëm që Kongresi ka dhënë në forcimin e pozitës ndërkombëtare” të Kosovës.

Në vitin 2018, me Rubion u takua edhe presidenti i atëhershëm i Kosovës, Hashim Thaçi.

“Folëm për mundësitë për thellimin e bashkëpunimit dypalësh, për transformimin e Forcës së Sigurisë së Kosovës, për mundësitë euroatlantike të Kosovës dhe për shfrytëzimin e momentumit për arritjen e një marrëveshjeje ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, e cila siguron anëtarësimin e Kosovës në NATO, BE dhe OKB”, tha atëkohë Thaçi.

Rubio njihet për qasje të ashpër në politikën e jashtme, sidomos ndaj Kinës dhe Iranit.

Ndërsa shprehu vazhdimisht mbështetje për Ukrainën, në një rast më herët tha se konflikti i vazhdueshëm midis Rusisë dhe Ukrainës duhet “të arrijë në një përfundim”.

Rubio ishte në mesin e disa senatorëve që votuan kundër ndihmës ushtarake të SHBA-së për Ukrainën, e cila kaloi në muajin prill.

“Ajo që ne po financojmë, është një ngërç që duhet të marrë fund”, tha Rubio për televizionin NBC News, pas zgjedhjes së Trumpit, javën e kaluar.

një intervistë për rrjetin televiziv, CNN, po atë javë, Rubio tha se “bota po ndryshon me shpejtësi”.

“Kundërshtarët po bashkohen – Koreja e Veriut, Irani, Kina, Rusia po koordinohen gjithnjë e më shumë. Do të na duhet të jemi shumë pragmatikë dhe të zgjuar, në atë sesi investojmë jashtë shtetit dhe çfarë bëjmë”, tha Rubio.

Ai, po ashtu, shprehu vazhdimisht mbështetje për luftën e Izraelit në Gazë.

Në fund të vitit të kaluar, kur u pyet nga një aktiviste e paqes se çfarë mendon për vrasjen e civilëve palestinezë, Rubio tha se Hamasi – grup i shpallur terrorist nga SHBA-ja dhe fuqi të tjera – “është 100 për qind fajtor”.

“Hamasi duhet të ndalojë të fshihet pas civilëve. Hamasi duhet të ndalojë ngritjen e instalimeve ushtarake poshtë spitaleve”, tha Rubio.

Marrëdhëniet mes Rubios dhe Trumpit nuk ishin gjithmonë në harmoni.

Të dy garuan për president në vitin 2016 dhe zhvilluan një rivalitet të ashpër.

Ata u përplasën për një sërë çështjesh – sidomos për imigracionin – dhe mosmarrëveshjet i çuan edhe në fyerje të ndryshme.

Trump iu referua shpesh senatorit si “Marco i vogël”, ndërsa Rubio tallej me, siç thoshte, “duart e vogla” të Trumpit.

Por, pas fitores së Trumpit në zgjedhjet presidenciale në vitin 2016, Rubio nisi t’i rregullonte gjërat me të, duke shërbyer si këshilltar joformal i politikës së jashtme dhe duke e ndihmuar atë në përgatitjen e debatit të tij të parë me Bidenin në vitin 2020.

Ai shprehu mbështetje për Trumpin edhe në zgjedhjet e atij vitit, edhe në të fundit, që u mbajtën më 5 nëntor.

Si djalë i imigrantëve kubanezë, Rubio është i martuar dhe ka katër fëmijë.

“Nëse konfirmohet nga Senati si kryediplomat amerikan, Rubio do të bëhej fytyra e politikës së jashtme të Trumpit, duke përshkuar globin me një aeroplan qeveritar, për të artikuluar doktrinën e presidentit të zgjedhur ‘Amerika e para’”, shkroi gazeta Washington Post.

Radio Evropa e Lirë

Të ikur nga mobilizimi e persekutimi rus, çeçenët arrijnë në kufirin mes Bosnjës e Kroacisë

Një grup çeçenësh në pikëkalimin kufitar midis Bosnje e Hercegovinës dhe Kroacisë në Gradishkë, Bosnje e Hercegovinë, më 8 nëntor 2024.

 

Millorad Millojeviq, Goran Katiq

Është ora 6:00 e mëngjesit. Temperatura është pak mbi zero gradë celsius.

Nëpër mjegull duken rreth 15 persona – shtetas rusë nga Kaukazi i Veriut – mes të cilëve ka edhe fëmijë e të moshuar.

Vend i tubimit të tyre është një kafene në Gradishkë, pranë pikës kufitare nga Bosnje e Hercegovina në Kroaci, që i bie veriu i largët i Bosnje e Hercegovinës.

Ata presin për një kohë të shkurtër dhe më pas përqafohen. Njëri prej të rinjve çeçenë niset drejt Kroacisë, për të kaluar në Bashkimin Evropian.

Të tjerët e shikojnë me shpresën se do të lejohet të kalojë. Por, ai kthehet dhe grupi pret që dikush tjetër të provojë sërish.

Njëri thotë se ka ikur nga Rusia, për shkak të mobilizimit të detyruar ushtarak për luftën në Ukrainë.

Një grup çeçenësh përballë një kafeneje në Gradishkë, afër kufirit me Kroacinë, 8 nëntor 2024.

Një grup çeçenësh përballë një kafeneje në Gradishkë, afër kufirit me Kroacinë, 8 nëntor 2024.

Të tjerë kanë ikur nga persekutimi politik, për arsye fetare apo shëndetësore.

Disa edhe për të ndihmuar familjen.

Në mesin e qytetarëve rusë që ekipi i REL-it i takoi pranë pikës kufitare në Gradishkë, më së shumti ka çeçenë.

Ata thonë se mblidhen aty çdo mëngjes, në përpjekje për të kaluar kufirin midis Bosnjës dhe Kroacisë dhe për të kaluar azil në ndonjërin nga vendet e BE-së.

Magomed ishte i vetmi çeçen që pranoi të fliste me gazetarët e REL-it.

Ai këmbëngul që të mos fotografohet askush, e nëse po, të turbullohen fytyrat e personazheve, nga frika e hakmarrjes ndaj tyre dhe familjeve të tyre në Rusi.

Thotë se në grupin e tij, rreth 80 për qind janë çeçenë, por se ata vijnë edhe nga republika të tjera ruse, si Ingushetia dhe Karaçajevo-Çerkesia, ndërsa disa janë edhe nga Tatarstani.

Sipas llogaritjeve të tij, rreth 170 njerëz nga Kaukazi i Veriut presin ta kalojnë kufirin në veriperëndim të Bosnjës.

Ikim nga “persekutimi i autoriteteve”

Magomed thotë se të gjithë ikin nga “persekutimi i autoriteteve”, kryesisht për arsye politike dhe fetare, ose nga mobilizimi për shkak të luftës në Ukrainë.

“Aktualisht, po bëhet mobilizim, mobilizim i detyruar. Thjesht, njerëzit blihen – deshe ti a po nuk deshe. I blejnë njerëzit dhe i dërgojnë me forcë”, thotë ai.

Magomedi nga Çeçenia (me shpinën e kthyer) gjatë bisedës me gazetarin e Radios Evropa e Lirë në Gradishkë, 8 nëntor 2024.

Magomedi nga Çeçenia (me shpinën e kthyer) gjatë bisedës me gazetarin e Radios Evropa e Lirë në Gradishkë, 8 nëntor 2024.

Për të riun çeçen që u përpoq ta kalonte kufirin atë mëngjes, por pa sukses, Magomed thotë se ishte në burg në Çeçeni, ku u mbijetoi rrahjeve dhe llojeve të tjera të abuzimit, për shkak të pikëpamjeve të tij politike.

Ai qëndroi pranë Magomedit ndërsa ai fliste për të, por vetë nuk donte të fliste, përveçse tundte kokën në shenjë miratimi.

Magomed thotë se të gjithë në Gradishkë kanë frikë nga paditë e mundshme kundër tyre në Rusi. Sipas tij, refugjatët nga Kaukazi i Veriut “jetojnë kudo me frikë”.

Shton se Rusia është duke i ndalur të gjitha proceset për marrjen e vizave, ndaj njerëzit përpiqen të arrijnë në BE përmes Bosnje e Hercegovinës, e cila ka ende në fuqi regjimin pa viza me Rusinë.

Nga të grumbulluarit aty, thotë se disa kanë punë, por shumica jo.

“Edhe nëse keni punë, paga për mundin që bëhet, është minimale. Shumica e njerëzve nuk shkojnë, për shkak të pagës”, thotë Magomed.

Çeçenët në Gradishkë presin të kalojnë në Kroaci, nga ku planifikojnë të shkojnë në një vend tjetër të Bashkimit Evropian. Fotografi e bërë më 8 nëntor 2024.

Çeçenët në Gradishkë presin të kalojnë në Kroaci, nga ku planifikojnë të shkojnë në një vend tjetër të Bashkimit Evropian. Fotografi e bërë më 8 nëntor 2024.

Ai tregon se edhe shëndetësia është në gjendje të keqe dhe drejton gishtin kah një i ri që ishte në karrocë, për shkak të, siç thotë, gabimit të mjekëve.

I riu në karrocë nuk pranoi të fliste.

Magomed thotë se të gjithë ata që janë atje, po përcjellin rastin e Selima Khadisovës, një grua çeçene, e cila është në paraburgim në qytetin e Tuzllës në Bosnje, duke pritur vendimin e autoriteteve për ta ekstraduar në Rusi ose për t’i dhënë azil.

Khadisova u arrestua në bazë të një urdhërarrestimi të INTERPOL-it, pasi ajo dhe tre fëmijët e saj fluturuan me avion nga Turqia në Sarajevë, në fund të shtatorit.

Rusia e akuzon atë për terrorizëm.

Ajo i mohon akuzat dhe aktualisht ndodhet në paraburgim, e ndarë nga fëmijët e saj.

“Kroacia nuk shpjegon asgjë”

Magomed është një nga disa dhjetëra shtetas rusë që qëndrojnë pranë kufirit çdo mëngjes nga ora gjashtë, duke pritur që të thirren.

Pasi kalojnë kontrollin e pasaportave në anën e Bosnjës, kalojnë tek ana kroate.

Çdo ditë kalojnë afërsisht nga dhjetë.

Nganjëherë, sikurse më 7 nëntor kur ekipi i REL-it ishte i pranishëm, kthehen mbrapa të gjithë.

“Kufitarët nuk na shpjegojnë asgjë, ndaj duhet të vijmë herët. Këtu ka shumë gra me fëmijë, me pesë-gjashtë fëmijë, asnjë burrë. Edhe ata vijnë këtu dhe presin kur mund të kalojnë, sepse nuk i lënë të kalojnë. Një ditë i lejojnë, të nesërmen i ndalojnë”, thotë Magomed.

Ai thotë se, më herët, linin nga 20-30 persona në të njëjtën kohë, por se, së voni, numri është kufizuar në dhjetë.

Shton se nuk marrin asnjë shpjegim nga Policia Kufitare e Kroacisë.

Kërkesës së REL-it për koment nuk iu përgjigj as Ministria e Punëve të Brendshme e Kroacisë.

“Disa njerëz janë këtu që dy javë”, thotë Magomed.

Ai shton se asnjëri prej tyre nuk qëndron në Kroaci, sepse atje njerëzit “i shikojnë me mosbesim”, dhe se synimet e tyre janë Franca, Gjermania, Belgjika dhe Holanda.

“Në ato vende, e dimë se do të kemi mbrojtje”, shprehet ai.

Një grup çeçenësh përballë një kafeneje në Gradishkë, afër kufirit me Kroacinë, më 8 nëntor 2024.

Një grup çeçenësh përballë një kafeneje në Gradishkë, afër kufirit me Kroacinë, më 8 nëntor 2024.

Njerëz të mirë dhe çmime të larta në Bosnje e Hercegovinë

Magomed thotë se në Bosnje, përveç çmimeve shumë të larta për xhepat e tyre, nuk kanë probleme. As me banorët vendas, as me policinë.

“Sipas të gjithë njerëzve tanë që janë këtu, në Bosnje, raportet janë të shkëlqyera. Njerëzit na trajtojnë mirë. Janë të këndshëm, na buzëqeshin, si në restorante, në taksi…”, tregon Magomed.

Disa jetojnë në bujtina, ndërsa të tjerët marrin me qira apartamente ose shtëpi, thotë ai. Megjithatë, financat mbeten problem.

“Është e vështirë, sidomos për gratë që janë këtu me fëmijë. Djemtë e rinj dhe të rriturit ia dalin disi. Por, nuk mund t’i shpjegosh një fëmije dhe një gruaje këtu se nuk do të mund të hanë dot, se është shtrenjtë në dyqan, se duhet të qëndrojmë ende këtu, se kufiri sot është i mbyllur, se sot është një lloj feste…”, thotë Magomed.

Çfarë thonë në polici?

Nga Drejtoria e Policisë së Gradishkës thonë se, në dy muajt e fundit, gjithnjë e më shumë shtetas rusë kanë filluar të shfaqen pranë kufirit dhe se “të gjithë kanë pasaporta të vlefshme, kanë hyrë legalisht në vend dhe u lejohet qëndrimi”.

Ata thonë se me marrëveshjen mes Bosnjës dhe Rusisë u lejohet qëndrimi pa viza për një periudhë deri në 30 ditë – pas së cilës ata nuk mund të jenë më në këtë vend dhe policia i kontrollon më shpesh.

Në këtë qytet në veriperëndim të Bosnje e Hercegovinës, policia sqaron se të huajt kanë kryer disa vjedhje gjatë këtij viti, ndërsa një prej tyre është arrestuar me urdhër të INTERPOL-it dhe i është dorëzuar Gjykatës së Bosnje e Hercegovinës.

Sipas policisë, liria e lëvizjes mund të kufizohet nëse është në interes të sigurisë publike.

Edhe më herët – prej se Rusia ka nisur pushtimin e Ukrainës në shkallë të plotë, në shkurt të vitit 2022 – në Bosnje e Hercegovinë kanë arritur çeçenë.

Çeçenët, qytetarë rusë, thonë se po ikin nga mobilizimi i detyrueshëm dhe persekutimi politik, Gradishkë, 8 nëntor 2024.

Çeçenët, qytetarë rusë, thonë se po ikin nga mobilizimi i detyrueshëm dhe persekutimi politik, Gradishkë, 8 nëntor 2024.

Disa prej tyre kërkohen përmes urdhërarrestimeve nga Rusia, si Selima Khadisova, ndërsa REL-i ka regjistruar edhe rastin e një tridhjetepesëvjeçari – banor i Groznit – i cili ka kërkuar mbrojtje në Bosnje që nga tetori, për shkak të persekutimit politik në Rusi.

Për të hyrë në Bosnje e Hercegovinë, qytetarët rusë nuk kanë nevojë për viza, duke qenë se Bosnje e Hercegovina zbaton një regjim pa viza me Rusinë, në bazë të një marrëveshjeje të arritur qysh në vitin 2013.

Për shkak të pushtimit të Ukrainës, Bashkimi Evropian ka rikthyer vizat për rusët në shtator të vitit 2022. Nga viti 2007 deri në atë kohë, ata e kanë pasur të lehtësuar hyrjen në BE.

BE-ja ka kërkuar disa herë nga autoritetet e Bosnjës që ta harmonizojnë politikën e tyre me politikën e vizave të BE-së.

Megjithatë, regjimi pa viza me Rusinë mbetet në fuqi, për shkak të kundërshtimit të përfaqësuesve të Republikës Sërpska të Bosnjës, të udhëhequr nga lideri prorus, Millorad Dodik.

Radio Evropa e Lirë

Përgatiti: Valona Tela

Gozhdoi Blinkenin për non gratan e Berishës- Kush është i emëruari i Trumpit në krye të Agjencisë së rëndësishme

Lee Zeldin, ish-kongresmeni amerikan, nga më të zëshmit, është emëruar nga Donald Trump në krye të Agjecisë për Mbrojtjen e Mjedisit.

Çështjet e mjedisit kanë qënë një nga pikat më të rëndësishme të fushatës elektorale në SHBA, çështje e cila ka ndikim në të gjithë botën, përveç Shteteve të Bashkuara.

Kongresmeni amerikan, Lee Zeldin, është një republikan që ka përfaqësuar një rajon të Nju Jorkut.

Ai njihet për publikun shqiptarë për kerkesat e tij të njëpasnjëshme drejtuar Anthony Blinken, pasi ky i fundit, në cilësinë e Sekretarit të Shteti shpalli non grata liderin e opozitës shqiptare pa asnjë provë e fakt, por me artikuj gazetash të sponsorizuara nga miliarderi i ekstremit të majtë, George Soros.

Zeldin në letrat e tij i kërkoi informacion të menjëhershëm Blinkenit për çështjen e Sali Berishës.

Në letër thuhej se DASH nuk po jep informacion për këtë çështje.

Kongresmeni nënvizonte se kjo gjë pengon të drejtën e Kongresit për të kërkuar transparencë, duke e quajtur të papranueshme dhe të dyshimtë.

Ndërkohë në njoftimin për shtyp që shoqëronte letrën, kongresmeni nënvizonte se Berisha është aleat i presidentëve Bush dhe kundërshtar i aktivistit të majtë George Soros.

“Kongresmeni Lee Zeldin, anëtar i Komisionit të Punëve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve, i dërgoi një letër Sekretarit të Shtetit, Antony Blinken në vazhdim të kërkesave të përsëritura të kongresmenit për të diskutuar në thellësi dhe për të rishikuar informacionin që flet për ‘korrupsion të rëndësishëm’ lidhur me procesin që Departamenti i Shtetit përdori për të sanksionuar Berishën.

Në një seancë dëgjimore të Komisionit të Punëve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve, kongresmeni Zeldin pyeti Sekretarin Blinken në lidhje me sanksionimin nga administrata e Biden te ish-presidentit shqiptar, Sali Berisha, një aleat i dy presidentëve Bush dhe kundërshtar i donatorit kryesor të Partisë Demokratike dhe aktivistit progresist, George Soros. Në të njëjtën ditë me seancën dëgjimore, kongresmeni Zeldin i dërgoi një letër Departamentit të Shtetit duke kërkuar informacion në lidhje me vendimin për sanksionimin e Berishës.

Pasi mori një përgjigje të paqartë nga Departamenti i Shtetit, kongresmeni Zeldin dërgoi një tjetër letër, duke kërkuar një përgjigje me shkrim dhe takim me zyrtarin përkatës të Departamentit të Shtetit për të shqyrtuar kriteret, informacionin dhe procesin që administrata përdori për të përcaktuar nëse do kishte apo jo sanksione ndaj Berishës. Kjo letër ka mbetur pa përgjigje nga Departamenti i Shtetit,” thuhet në njoftim.

LETRA E PLOTE

Po ju shkruaj sot në vazhdim të letrës time të datës 27 gusht 2021, duke kërkuar një përgjigje me shkrim dhe takim me zyrtarin e duhur të Departamentit të Shtetit për të diskutuar në thellësi dhe për të shqyrtuar informacionin që përshkruan “korrupsionin domethënëse” në lidhje me procesin që Departamenti i Shtetit ka përdorur për të sanksionuar Sali Berishën.

Kanë kaluar pesë muaj që kur kam bërë kërkesën time origjinale, e cila është në thelb më shumë se koha e mjaftueshme për t’u përgjigjur në mënyrë adekuate. Kjo është kërkesa ime e tretë për informacion shtesë që kur kam ngritur çështjen e sanksionimit të Sali Berishës gjatë seancës dëgjimore me Sekretarin Blinken në Komisionin e Punëve të Jashtme të Dhomës së Përfaqësuesve më 7 qershor 2021.

Kongresi luan një rol të jashtëzakonshëm mbikëqyrës për degën ekzekutive, duke përfshirë Departamentin e Shtetit, megjithatë zyra ime ka marrë në mënyrë alarmuese pak detaje në përgjigje të pyetjeve të mia. Është e papranueshme dhe e dyshimtë që Departamenti  i Shtetit nuk e ka përmbushur mjaftueshëm këtë kërkesë për informacion shtesë në kohën e duhur dhe në vend të kësaj ka zgjedhur të ngadalësojë një kërkesë të Kongresit për transparencë.

Duke pasur parasysh peshën e vendimit tuaj, ju kërkoj që t’i kushtoni kësaj çështjeje vëmendjen që meriton dhe pres përgjigjen tuaj të menjëhershme.

O qeveri, pensionistët nuk janë numra, janë njerëz! – Nga Agim Xhafka

Këto ditë po flitet shumë për të moshuarit. Veçanërisht pas indeksimit me 4% të pensioneve të tyre. Është pak ta quash tallje. Dhe për më keq është kriminale t’u thuash atyre,nuk kemi fonde që t’ua rritim pensionin. Në këtë klimë ngarkuar me dhimbje e trishtim i shoh pensionistët të dy nga dy,tre nga tre ose te ndonjë cep lulishte,duke luajtur tavëll e domino,ose te ndonjë cep dyqani të fruta-zarzavateve,duke mbushur qeset plastike me mallrat që janë gjysmë të kalbura e shitësi i ka nxjerrë që t’i marrin falas nevojtarët. Dhe në këto kohë më nevojtarë se të moshuarit nuk ka shtresa të tjera të shoqërisë. Ata që rrëmojnë kazanëve dhe ata që lypin në rrugë janë më të kamur. Se e nxjerrin një 2 mijë të lekësh në ditë. Ndërsa pensionistëve shqiptarë qeveria u jep lëmoshë. As 500-600 lekë në ditë. I shoh ata duke u çapitur në shtëpi me domate e speca gati të qullur nëpër duar e më dhemb zemra. Njoh midis tyre plot inxhinierë që ndërtuan hidrocentrale,pedagogë që përgatitën aq e aq kuadro,mjekë që ndenjën roje te shëndeti ynë ndaj këlthas:

-Qeveri,mos i shih pensionistët si numra! Shihi si njerëz! Se ata janë njerëz!

Si njerëz që kanë dinjitet,por që Rilindja ua ka nëpërkëmbur. As cakton minimum jetik,as nuk cakton një pension minimal që ata të marrin frymë. Të jetojnë normal. Jo me sytë dhe dorën nga fëmijët,nga farefisi,apo fqinji. Mos i përmendni me shifra,mos thoni që janë 700 mijë. Mos thoni që jetojnë gjatë. Të gëzohemi që jeta e tyre zgjatet. Por të urojmë që ditët e shtuara t’i kenë pa halle,pa vuajtje,pa zvarritje pafuqie.

Veçanërisht Rilindja kësaj shtrese u ka borxhe me shumicë. Ndaj duhet t’u gjendet sa më pranë. Se ata janë depozita e votave. Pa ata për 101 vite Rama nuk shkonte dot te zyra ku sot bën arrogantin.

Po ku do i gjejë qeveria fondet për shtesën e pensioneve? E thjeshtë fare; atje ku i gjen paratë kur shton miliona euro në kontratat e rrugëve me shpjegimin se qenka rritur çimento,hekuri,kosto e punës e dhjetëra justifikime. Te abuzimet e tenderave që përherë fiton ai që kap vlerën e 99% të shumës së caktuar. Te shpenzimet marramendëse të administratës,te fryrja e saj me dhjetëra mijë të punësuar. Te koncesionet që po e vdesin buxhetin. Te…

Ka plot rrugë që të moshuarve kjo qeveri t’u gjendet. Por ajo i gjendet vetes dhe kriminelëve që ka rreth vetes. Pensionistët për Rilindjen janë veç numra. Kaq. Nuk i sheh si njerëz. Madje me aq pensione mizerabël nuk i quan as njerëz…

Ulsi Manja aplikon për ndërtimin e një kompleksi vilash në Farkë! Investigimi i BIRN: Transaksionet e ministrit të Drejtësisë me pronat ngrenë pikëpyetje

INVESTIGIMI I BIRN/ Pasi investoi 3 milionë lekë për blerjen e një sipërfaqeje toke buzë liqenit të Farkës, ministri i Drejtësisë, Ulsi Manja synon që ta transformojë atë në një pasuri me vlerë qindramijëra euro nën dyshimet për anashkalimin e çmimeve të tregut dhe konfliktin e interesit.

 

Dhjetë vjet më parë, Isuf Kërçiku vendosi të shpërngulej nga Kamza e zhurmshme drejt Farkës së Vogël, asokohe një fshat piktoresk në periferi të Tiranës me një liqen të vogël në qendër të tij.

Kërçiku, 78 vjeç, thotë se e zgjodhi Farkën për qetësinë, natyrën e bukur dhe ajrin e pastër. Por brenda një dekade, kjo “parajsë” e dikurshme u zhduk nga vala e ndërtimeve dhe zhurma e makinerëve të rënda.

“Shikoni vetë si është bërë, kantier,” thotë Kërçiku, duke zgjatur dorën drejt godinave në ndërtim e sipër. “Dakord, duhet t’i hapim rrugë zhvillimit, por jo çdo gjë beton. Të lemë diçka edhe për natyrën,” shtoi ai.

Farka e Vogël ndodhet vetëm 9 kilometra larg qendrës së Tiranës dhe është sot destinacioni më të ri i rezidencave dhe komplekseve të vilave për banorët e pasur të kryeqytetit. Të paktën 15 komplekse vilash dhe dy pallate gjenden aktualisht në proces ndërtimi, ndërsa të tjera projekte janë në pritje të miratimit të lejeve nga Bashkia e Tiranës.

Presioni i lartë për ndërtim ka sjellë gjithashtu një rritje të vlerës të tokës. Banorët thonë se preferojnë gjithsesi që të mos shesin, por ta japin tokën për zhvillim në këmbim të sipërfaqeve të ndërtimit.

Ky është edhe shembulli i ministrit të Drejtësisë, Ulsi Manja.

 

Pasi investoi 3 milionë lekë për blerjen e një sipërfaqeje toke prej 1 mijë metrash katrorë në vitin 2021, Manja synon që ta transformojë atë në një pasuri me vlerë qindramijëra euro brenda një kompleksi vilash me pishina dhe mure rrethuese buzë liqenit të Farkës.

Tre vjet pas blerjes së tokës, Manja dhe bashkëshortja e tij aplikuan për leje ndërtimi në Bashkinë e Tiranës për projektin e një kompleksi vilash, së bashku me pronarë të tjerë të tokave fqinje në Farkë.

Transaksionet e kryera nga ministri i Drejtësisë ngrenë pikëpyetje, pasi ai e bleu tokën nën vlerën e tregut nga një zyrtar lokal i Partisë Socialiste dhe synon që ta zhvillojë atë përmes një kompanie fituese të një koncesioni nga qeveria “Rama”.

Të dhënat e siguruara nga BIRN nga tre agjenci imobilare dhe Agjencia Shtetërore e Kadastrës sugjerojnë se ministri i Drejtësisë e bleu tokën me një çmim thuajse 3-fish më të lirë sesa vlera e tregut dhe gati sa gjysma e vlerës mesatare të shitjeve të deklaruara në të njëjtën periudhë në këtë zonë.

“Transaksionet e zyrtarëve të lartë, të cilat janë jashtë kushteve të tregut, janë subjekt i dyshimit të arsyeshëm dhe e meritojnë të eksplorohen në detaje për të parë përfshirjen e personave të tretë si maskim për interesa korruptive dhe shkëmbime favoresh,” thotë Zef Preçi, ekspert i ekonomisë dhe drejtues i Institutit për Studime Ekonomike.

Ministri Manja nuk iu përgjigj pyetjeve të detajuara, por i tha BIRN përmes një zëdhënësi se ai dhe familjarët e tij i nënshtroheshin ligjit për deklarimin dhe kontrollin e pasurive nga  Inspektoriati i Lartë i Deklarimit dhe Kontrollit të Pasurive, ILDKPKI.

“Deklarimi është i disponueshëm për shqyrtim sipas procedurave të parashikuara nga ligji dhe unë jam plotësisht transparent në lidhje me pasurinë time,” tha Manja.

Toka prej 1 mijë metra katrorë në pronësinë e ministrit Ulsi Manja ndodhet në zonën kadastrale 1605 në Farkë të Vogël me numër pasurie 397/9 dhe është regjistruar në hipotekë në vitin 2014 mbi bazën e një Akti të Marrjes së Tokës në Pronësi, AMTP. Prona rezulton me kufi në jug të saj me liqenin e Farkës dhe në pjesët e tjera rrethohet nga dy pronarë të tjerë.

Manja e bleu tokën në vitin 2021 nga Arben Maloku, i cili mbante në atë kohë detyrën e administratorit të njësisë vendore të Zall Herrit, pjesë e Bashkisë së Tiranës.

Maloku njihet gjithashtu për sipërmarrjet e tij në fushën e ndërtimit si themelues i kompanisë Arb& Trans 2010; e cila u hetua në vitin 2022 për ndërtimin e kateve shtesë pa leje në një pallat në rrugën “Myslym Shyri” në Tiranë.

Dokumentet e siguruara nga BIRN tregojnë se tokën që i shiti Manjës, Maloku e kishte blerë në tetor 2019 për një çmim prej 20 mijë eurosh ose 20 Euro për metër katror. Pasi e rivlerësoi pronën, Maloku ia shiti Manjës për 3 milionë lekë ose 3 mijë lekë m2.

Tre agjenci imobiliare të kontaktuara nga BIRN e vlerësojnë këtë transaksion si anomalisht të ulët, ndërsa raportojnë çmime toke të paktën 120 Euro për metër katror ose 4 herë më të larta në të njëjtën zonë.  Agjentët theksuan gjithashtu se kërkesa për prona në Farkë të Vogël ka ardhur gjithnjë e në rritje dhe se në vijën e parë të liqenit është e pamundur që të gjenden toka në treg.

“Janë shitur të gjitha,” tha një agjent imobiliar.

Edhe Agjencia Shtetërore e Kadastrës raporton çmime më të larta se sa kontrata e shitjes mes Malokut dhe Manjës në vitin 2021.

“Çmimi mesatar i shitjeve të pasurive arë në zonën kadastrale 1605 në Farkë të Vogël për periudhën janar-dhjetor 2021, sipas akteve të regjistruara rezulton 5753 lekë/m2, ndërsa çmimi i referencës është 448 lekë/m2,” tha ASHK në një përgjigje me shkrim.

Vlera është disa herë më e ulët krahasuar edhe me një tjetër tokë të blerë nga Maloku në të njëjtën zonë në vitin 2017.

Parcela ka një sipërfaqe prej 1650 m2 dhe është blerë nga Maloku për një çmim mbi 22 milionë lekësh ose 134 Euro m2 – mbi 4-fish më shtrenjtë se toka që ai i shiti Manjës.

Maloku i tha BIRN përmes një bisede telefonike se vlera e tokave në atë zonë dhe në të gjithë Tiranën ndryshon me metra, ndërsa këmbënguli se tokën e kishte shitur me të njëjtin çmim që e kishte blerë.

Ai shtoi gjithashtu se e kishte blerë atë në vitin 2019 me qëllimin për të ndërtuar një shtëpi për vete, por më pas kishte ndërruar mendje dhe kishte vendosur t’ia shiste Manjës.

Maloku e lidhi çmimin e ulët të tokës me ekzistencën e një shtylle tensioni të lartë pranë saj.

“Ajo tokë ka qenë poshtë një shtylle te tensionit të lartë, ka një shtyllë të tensionit të lartë. Është afër liqenit, me hamendje 100 metra larg liqenit dhe sipër toka ka shtyllën e tensionit të lartë, prandaj ka patur këtë çmim,” tha Maloku.

“Zotëria në fjalë nuk ka qënë as ministër kur ia kam dhënë tokën në dijeninë time. Në kohën që e kam shitur, ta them me bindje të plotë nuk ka qenë ministër,” shtoi ai.

Diferenca mes çmimit të blerjes dhe vlerës së tregut në transaksionin e kryer nga ministri i Drejtësisë krijon hapësirë për dyshim.

“Këtu mund të ketë vend për një hetim me dyshimin e një kontrate fiktive për fshehje të të ardhurave, pasi mund të lindin dyshime që pagesa tjetër të jetë bërë në cash ose me një përfitim që mund të ketë marrë shitësi në një formë tjetër nga zyrtari publik,” tha ish-prokurori Gentian Trenova, i cili punon sot si jurist.

“Vetëm me analizën e kontratës kjo lidhje është e pamjaftueshme, por ka vend për hetim të mëtejshëm,” shtoi ai.

Komplekset-ne-Farke--1536x1152

Trajektorja e pasurisë

Ulsi Manja punoi për dy dekada si ndihmës-gjyqtar, prokuror dhe avokat, përpara se të përfshihej në politikë në vitin 2013 si deputet i Partisë Socialiste në Kuvendin e Shqipërisë. Manja ka shërbyer gjithashtu si anëtar i komisionit të posaçëm të reformës në drejtësi dhe si kryetar i Komisionit të Ligjeve. Prej shtatorit 2021, ai drejton Ministrinë e Drejtësisë në kabinetin “Rama”.

Manja është subjekt i deklarimit të pasurisë dhe konfliktit të interesave që prej vitit 2003, kur mbante pozicionin e prokurorit. Analiza e deklaratave të pasurisë, e kryer nga BIRN, tregon një trajektore të pasurisë familjare të nisur nga zeroja dhe që në fund të vitit 2023, kap vlerën e 46.5 milionë lekëve – me një rritje mesatare prej 2.7 milionë lekësh në vit.

Rritja e pasurisë së Manjës e ka burimin te transaksionet me pasuritë e paluajtshme.

Në vitin 2004, ai deklaron se bleu një apartament në Tiranë me vlerë 5.4 milionë lekë me ndihmën e dy huave të marra nga vëllai dhe motra e tij, ndërsa në vitin 2010 bleu një apartament të dytë në Kavajë me vlerë 30 mijë euro me të ardhurat e fituara nga puna si avokat.

Por tre vitet e fundit rezultojnë të jenë intensive në fushën e shit-blerjeve të pasurive të patundshme për ministrin Ulsi Manja.

Në vitin 2021, familja e ministrit Manja blen tokën në Farkë të Vogël, ndërsa në vitin 2022 shet apartamentet që zotëronte në Tiranë dhe Kavajë për çmimet respektive 140 mijë euro dhe 50 mijë euro, duke krijuar likujditete bankare me vlerë gati 200 mijë euro në fund të vitit 2022.

Po gjatë vitit 2022, Manja blen një tjetër apartament në Tiranë me sipërfaqe 156.7 m2 për vlerën totale 115 mijë euro, ose 734 Euro për metër katrorë. Ai deklaron se deri në fund të vitit 2022, ka shlyer 68,350 Euro për blerjen e apartamentit përmes një linje kredie, ndërsa pjesa e mbetur prej 46, 650 Euro është detyrim ndaj kompanisë së ndërtimit.

Transkasionet në pasuri të patundshme janë një burim i konsiderueshëm i të ardhurave për familjen Manja; ato përbëjnë gati 19% të të ardhurave totale në dy dekada.

Pas një kërkese për të drejtë informimi, BIRN priti tre muaj për të aksesuar deklaratat e pasurisë së ministrit të Drejtësisë nga ILDKPKI. Fillimisht, ILDKPKI refuzoi të kthejë përgjigje dhe vetëm pas një ankese të depozituar në zyrën e Komisionerit për të Drejtën e Informimit dhe një kërkese të re i vuri ato në dispozicion. ILDKPKI nuk iu përgjigj pyetjes nëse kishte kryer ndonjëherë hetim administrativ për deklaratat e pasurisë së Manjës.

Komplekset-ne-Farke-te-Vogel--1536x1152

Konflikt interesi?

Liqeni i Farkës në periferi të Tiranës është një ujëmbledhës artificial i ndërtuar në vitet ’80 me qëllim ujitjen e tokave bujqësore që shtrihen poshtë digës së tij. Zona e ruajti karakterin e saj rural për më shumë se një dekadë pas rënies së komunizmit, por nuk i shpëtoi gjatë presionit të diktuar nga sektori i ndërtimit.

Liqeni është sot një atraksion natyror, i rrethuar nga komplekse vilash dhe rezidencash banimi, që reklamohen në faqet e agjencive imobiliare me çmime që variojnë nga 300 mijë deri në mbi 1 milion euro në varësi të sipërfaqes dhe pozicionit të tyre.

Edhe toka e blerë nga ministri i Drejtësisë, Ulsi Manja duket se ka për destinacion një kompleks të shtrenjtë vilash.

Në nëntor të vitit të kaluar, Manja dhe bashkëshortja e tij aplikuan së bashku me fqinjët e tyre kufitarë, kompaninë “Brunes” dhe pronarët e saj Geront dhe Bledar Çela, për një leje zhvillimi në Bashkinë e Tiranës me qëllim ndërtimin e një kompleksi banimi dhe shërbimi me godina 1,2 dhe 3 kate, me pishina dhe mur rrethues në këtë zonë. Detajet e marrëveshjes mes pronarëve të tokës dhe kompanisë “Brunes” janë të panjohura dhe nuk rezultojnë të jenë deklaruar nga ministri Manja në ILDKPKI në vitin 2023.

Bashkia e Tiranës tha në një përgjigje për BIRN se ata kishin aplikuar për leje ndërtimi më 26 prill, kërkesë e protokolluar në bashki më 10 qershor të këtij viti. “Kërkesa ndodhet në fazën e shqyrtimit administrativ,” tha Bashkia.

Kompania “Brunes” operon prej vitit 2003 në Shqipëri në fushën e tregtisë së pajisjeve hidrosanitare dhe shtëpiake si dhe shitjes së materialeve të ndërtimit.  “Brunes” është gjithashtu përfituese e një kontrate koncesionare nga qeveria “Rama” për ndërtimin e Marinës së Vlorës si dhe pjesë e konsorciumit që përfitoi tokë publike me qira simbolike 1 Euro përmes një vendimi të Këshillit të Ministrave në tetor 2021, në kohën kur Manja ishte gjithashtu pjesë e kabinetit qeveritar.

Ministri Manja nuk iu përgjigj pyetjes mbi një konflikt të mundshëm interesi me kompaninë “Brunes”, ndërsa Këshilli i Ministrave refuzoi të vinte në dispozicion qëndrimin e Manjës gjatë mbledhjes ku u miratua dhënia me qira e tokës publike.

“Vlerësimet, debatet dhe raportimet në mbledhjet e qeverisë mbeten konfidenciale,” u përgjigj Këshilli i Ministrave.

Por për ekspertët e ligjit, një marrëdhënie e tillë ngre “flamuj të kuq”.

“Nga viti 2021 deri në momentin që është lidhur kontrata ka një flamur të kuq që të çon drejt dyshimeve për të hetuar,” tha Trenova. “Ka raste kur këto përfitime janë konsideruar forma të pagesës korruptive, sepse korrupsioni nuk është vetëm dhënia nën dorë, por edhe përfitime të tjera me leje, licensa apo leje ndërtimi, sidomos kur kemi të bëjnë me një zyrtar të lartë publik që ka influencë në institucionet e tjera,” përfundoi ai.

Shtimi i kullave në Tiranë si një paralajmërim i krizës ekonomike! – Nga IRENA BEQIRAJ

Në vitin 1999, Andrew Lawrence, një analist i pronave që punonte në Barclays Capital shkroi një punim me titull “Indeksi i Rrokaqiejve: Kullat e Gabuara”. Raporti nuk u publikua, por ai argumentonte një “parim të përgjithshëm ekonomik” që ndërtesat shumë të larta shfaqen në kulmet e cikleve ekonomike. Ndryshe, kullat janë simbole prej qelqi e çeliku të asaj që ekonomisti Alan Greenspan më vonë do ta quante ‘bollëku irracional’.

Historia tregon se ndërtimi një serie rrokaqiejsh, ndërtesa me lartësi rekord janë pasuar nga kriza financiare. Ajo tregon jo vetëm që ka një korrelacion midis të dyja ngjarjeve, por edhe shkalla e rritjes së lartësisë së një ndërtese mund të jetë një matje e saktë e shtrirjes së krizës që pason.

Nga rrokaqiejtë që paralajmëruan kriza mund te përmendim:

Rrokaqielli i parë në botë, ndërtesa Equitable Life e Nju Jorkut, 166 metra, u përfundua në 1873 ne prag te recesionin pesë-vjeçar nga 1873-1878.

Ndërtesa Singer, 187 metra e gjatë dhe Kulla e Kompanisë së Sigurimeve Metropolitan Life, 247 metra, u hapen në Nju Jork gjate panikut të vitit 1907, përkatësisht në 1908 dhe 1909. Met Life mbeti ndërtesa më e lartë në botë deri në vitin 1913.

Empire State Building, 443 metra e gjatë, u lançua në vitin 1931, pak para renies së Wall Street të vitit 1929. Ndërtesa e Chrysler, 319 metra, u hap për publikun gjithashtu në vitin 1929.

Kullat e Qendrës Botërore të Tregtisë (541 m) dhe Sears Tower (442 m), u hapën në vitin 1973, gjatë rrëzimit të bursës 1973–1974 dhe krizës së naftës 1973. Kullat Binjake Petronas, 452 m të larta, u hapën para krizës financiare aziatike 1997 dhe mbajtën rekordin botëror të lartësisë për pesë vjet.

Burj Khalifa, 828 metra i lartë, u hap në vitin 2008, në kulm të Recesionit të Madh të 2007-2009. Hapja e saj u shoqërua nga falimentimi i fondit më të madh të investimeve në Emiratet e Bashkuara.

Në pamje të parë kjo duket si një rastësi historike interesante madje intuitivisht kjo mund të duket edhe e gabuar. Kullat e larta shpesh konsiderohen si simbol i suksesit ekonomik dhe financiar, si kulmi zhvillimit edhe si triumfi i racionalitetit. Ato jo rrallë herë shihen nga njerzit si produkt i sistemeve të sofistikuara , të planifikimit, financimit, projektimit edhe ndërtimi.

Por arsyet përse ndërtimi i tyre mund te parashikojë një kolaps ekonomik nuk janë të vështira për t’u shpjeguar.

Duke qenë se duhet shumë kapital për të financuar një kullë të lartë, ndërtimi i tyre ndodh vetëm në kohët kur paratë janë “të lehta” për t’u siguruar, dhe kur investitorët kanë humbur racionalitetin , duke besuar se cmimet e paradoksalisht te larta do te vazhdojne edhe përfirtueshmëria do të jetë e lartë.

Në një analizë e vitit 1995, Carol Willis, themeluesja, drejtoresha dhe kuratorja e Muzeut Rrokaqiejve në Manhattan, zbuloi se “ndërtesat më të larta në përgjithësi shfaqen menjëherë në fazën e fundit të një “lulëzimi”. Lartësia e tyre është prova se ethet spekulative edhe irracionaliteti kanë prekur si zhvilluesit ashtu edhe financuesit e tyre” sipas saj rrokaqiejt shfaqet kur rritja ekonomike shteron dhe ekonomia është para krizës.

Shqipëria po ashtu është futur në fazën e Rrokaqiejve. Kjo shton dyshimet për ekzistencën e një flucke në sektorin e pronave te paluajtshme, por jo vetëm .

Edhe pse vlera e gjithë pasurive të paluajtshme në Shqipëri vlerësohet rreth 84 miliardë USD ose rreth 3.2 herë më shumë se PBB -ja, (SHBA e ka ketë raport 1.6 herë ), oferta po vazhdon te rritet, shitjet po ngadalësohen edhe cmimet por edhe kostot e ndërtimit po rriten.

Ndërkohë që 53 mijë apartamente janë bosh, qiratë shumë larta, edhe cmimet e papërballueshme të banesave e mbajnë një pjesë të konsiderueshme të popullatës ne moshë të re jashte këtij tregu . Ndërkohë që të ardhurat reale të disponueshme nuk jane rritur , rritja e flukseve hyrese të kapitalit qe investohet kryesisht në ndertim, edhe optimizmi se cmimet do të vazhdojnë të rriten ka cuar në një mbiinvestim ne këtë sektor. Ky lulëzim ekonomik i sektorit është artificial dhe i paqëndrueshëm.

Formulat e pranuara gjerësisht për të vlerësuar performancën e një projekti ndërtimi në kohë “normale” nuk funksionojnë më. Sjelljet racionale ia lë vendin sjelljes iracionale ; blerësit vënë bast mbi kërkesën dhe qiratë gjithnjë në rritje dhe janë të gatshëm të paguajnë më shumë sesa do të bënin normalisht. Kjo shpërndarje e gabuar të kapitalit, me shumë gjasa do të rezultojë në një krizë te sektorit , thellësia e së cilës do të varet nga sasia e kreditimit, e cila po ashtu po njeh rritje.

Sigurimi i status-quo nëpërmjet madhështisë së ndërtimeve është qasje e vjetër edhe historia është provuar të jetë gjithmonë e pagabueshme. Vizioni për të ndërtuar madhështinë e një qyteti shpesh përfundon si një kujtesë e arrogancës, lakmisë dhe pritshmërive të pamundura.

DW: Planet e mëdha të republikanëve se si do ta përdorin pushtetin pas fitores së thellë!

Me fitoren e thellë të kandidatit të tyre, republikanët kanë projekte të mëdha për ristrukturimin e aparatit shtetëror në SHBA. Cilat mekanizma kontrolli, të ashtuquajturat “checks and balances” do të mbeten?

 

“Kjo ditë do të mbahet mend përgjithmonë si dita kur populli amerikan rimori kontrollin” – kështu u shpreh Donald Trump në fjalimin e tij të fitores duke kujtuar premtimin e tij për të “ndryshuar” vendin. SHBA lëvizi ndjeshëm nga spektri i  djathtë në ditën e zgjedhjeve – republikanët, të cilët janë në linjë me lëvizjen “Make America Great Again”, MAGA të Donald Trump, tani kanë gjithashtu shumicën në Senat. Në Dhomën e Përfaqësuesve, ka të ngjarë që ata gjithashtu të ruajnë shumicën e tyre pasi të jenë numëruar të gjitha zonat. Pra, është lëvizja MAGA e Trump-it ajo që ka “rimarrë kontrollin” – e cila që para zgjedhjeve kishte njoftuar plane të mëdha se si dëshiron ta përdorë këtë pushtet.

Trump më i përgatitur se më 2016

Dallimi i madh ngafitorja e zgjedhjeve të Trump në vitin 2016 është se ai është shumë më i përgatitur këtë herë, thotë Stormy-Annika Mildner, drejtoreshë e institutit të pavarur studimor, Aspen Institute, Gjermani.  “Trump ka mësuar se mund të jetë problematike për të nëse ai ka jo besnikë në ekipin e tij”, tha Mildner për DW. Mund të pritet që ai të rrethohet vetëm me mbështetës të vërtetë. “Dhe për shkak të shkëmbimit të gjerë të zyrtarëve në ministri dhe autoritetet më poshtë, nuk do të ketë më një faktor të rëndësishëm që ekzistonte nga viti 2016 deri në vitin 2020: pra njerëz që parandaluan që diçka më e keqe të ndodhte në një moment apo në një tjetër.”

“Project 2025”

Mildner pret që dokumenti strategjik “Project 2025”, i cili u bë publik në verë, të luajë një rol kryesor. Trump ishte distancuar zyrtarisht nga manifesti i think tank-ut konservator “Heritage Foundation”. Por hulumtimet nga mediat amerikane sugjerojnë se të paktën disa nga ndjekësit e tij MAGA ishin të përfshirë në manifest. Si rezultat i ndryshimit të qeverisë, ata mund të ngjiten në pozicione me ndikim.

Trump i miratoi kërkesat qendrore të projektit 2025 gjatë fushatës zgjedhore: sugjerimet e tij për politikën e migracionit dhe mbrojtjen e kufijve korrespondojnë me ato të fondacionit – gjatë fushatës zgjedhore, Trump premtoi “operacionin më të madh të dëbimit në historinë amerikane”. Ai gjithashtu dëshiron të rrisë ndjeshëm shfrytëzimin e lëndëve djegëse fosile që dëmtojnë klimën dhe të reduktojë rregulloret mjedisore.

Modifikimi i shtetit fillon nga institucionet

Autoritetet federale – si për shembull Agjencia për Mbrojtjen e Mjedisit (EPA) – do jenë një levë kryesore për zbatimin e planeve të tilla. Kapitulli 32-faqesh mbi EPA-në në dokumentin strategjik “Project 2025” vjen nga Mandy Gunasekara, drejtuesja e shtabit të agjencisë gjatë presidencës së parë të Trump, e cila tani po konsiderohet si drejtuesja e mundshme e ardhshme. Në atë kohë, kompetencat e EPA-s u kufizuan dhe shumë punonjës u pushuan nga puna – gjë që administrata Biden e riktheu kryesisht. Në mandatin e dytë në detyrë të Trump, qëllimi është të “heqë dhe rindërtojë” strukturat e agjencisë, citon New York Times të ketë thënë Gunasekara.

Ekspertja Stormy-Annika Mildner thotë: “Ju mund të përdorni autoritetet që i përkasin degës ekzekutive, siç është Agjencia e Mjedisit, për të rregulluar në interes të publikut. Ose mund t’i bllokoni duke u dhënë atyre shefa që thjesht thonë: ‘Këtë nuk e bëjmë më.` Kjo është e pritshme në fushën e mbrojtjes së klimës. Nga ana tjetër, Trump mund të përdorë autoritetet për të nxjerrë rregullore me efekt të madh – për shembull në lidhje me emigracionin e parregullt dhe sigurinë kufitare ose promovimin e lëndëve djegëse fosile.”

Gjithashtu pritet me padurim se kë do të vendosë Trump në krye të Departamentit të Drejtësisë – pikërisht Departamentin e Drejtësisë, të cilin Trump ka deklaruar se dëshiron ta përdorë për ndjekjen ligjore të kundërshtarëve politikë. Transmetuesi publik NPR numëroi më shumë se 100 kërcënime të tilla gjatë fushatës zgjedhore. Nuk janë vetëm prokuroritë publike që politizohen – pas një ndërprerjeje katërvjeçare, por lëvizja MAGA e Trump tani ka dorë të lirë për të plotësuar postet e larta gjyqësore me konservatorë. Republikanët mbajnë shumicën në Senat, i cili do të pajtohet me këtë, të paktën deri në zgjedhjet afatmesme në fund të vitit 2026. Në mandatin e parë në detyrë të Trump, u emëruan 234 gjyqtarë – duke përfshirë tre në Gjykatën e Lartë.

Agjencia e lajmeve Reuters citon profesorin e drejtësisë në Universitetin George Washington, John Collins: “Në mandatin e tij të parë, Trump riformoi gjyqësorin federal. Tani ai ka mundësinë të çimentojë këtë vizion për një brez të tërë.”

Republikanët do të duan të kryejnë një ristrukturim të madh të shtetit brenda rregullave të përcaktuara nga kushtetuta. Mildner, vlerëson se vetë kushtetuta duhet të mbetet e paprekur – sepse ndryshimet kushtetuese janë të ndërlikuara dhe gjithashtu mund të dëmtojnë republikanët nëse ata janë sërish në opozitë në një moment.

Ka ende “Checks and Balances”

Edhe nëse Shtëpia e Bardhë, Kongresi dhe Gjykata e Lartë janë të gjitha konservatore, Mildner është e bindur se institucionet e tjera – për shembull media – do të përmbushin funksionin e tyre të kontrollit si “check and balances”. Dhe shtetet e qeverisura në mënyrë demokratike po përgatiten gjithashtu për mosmarrëveshje të ashpra politike. Guvernatorja e Nju Jorkut, Kathy Hochul iu drejtua drejtpërdrejt Trumpit: “Nëse përpiqesh të dëmtosh njujorkezët ose të kufizosh të drejtat e tyre, unë do të luftoj çdo lëvizje tënde”.

Mildner ia atribuon Shteteve të Bashkuara shumë aftësi durimi dhe qëndrueshmëri ndaj krizave. “Prandaj nuk do të thosha definitivisht se ky është fundi i demokracisë amerikane”, tha ajo për DW. Megjithatë, ndarja mes dy kampeve nuk do të tejkalohet nën drejtimin e Trump, përkundrazi: “Këto katër vite do të kontribuojnë që polarizimi të vazhdojë të rritet”./DW

New York Times: Trumpi në Shtëpinë e Bardhë mund të sjellë pasoja të mëdha për Evropën

Rikthimi i Donald J. Trump në Shtëpinë e Bardhë pas zgjedhjeve të fundit presidenciale mund të sjellë pasoja të mëdha për Europën, duke shtuar tensionet në një kontinent që po përballet me një krizë të thellë ekonomike dhe pasiguri të vazhdueshme për shkak të luftës në Ukrainë. Ky moment mund të jetë kthesa që ka nevojë Europa për të rregulluar radhët e saj dhe për të siguruar një udhëheqje të fortë, që mund të udhëheqë dy nga ekonomitë më të mëdha të kontinentit: Francën dhe Gjermaninë.

Të dy këto vende, që gjithashtu janë shtylla kryesore të Bashkimit Europian, po luftojnë për të mbajtur rendin politik dhe ekonomik të brendshëm. Por ato janë gjithashtu nën ndikimin e një valë të madhe populizmi dhe nacionalizmi që ka prekur edhe politikën e brendshme amerikane, dhe që tani po ndikon gjithashtu në Europë. Partitë tradicionale po humbasin terren, ndërsa lëvizjet populiste dhe ekstremiste po bëhen gjithnjë e më të forta, shkruan New York Times.

Në Gjermani, kancelari Olaf Scholz është përballur me krizën më të madhe të tij politike, duke shpërbërë koalicionin e tij qeverisës pas një mosmarrëveshje për taksat dhe shpenzimet. Vendimi për të shkarkuar ministrin e Financave, Christian Lindner, ka çuar në një klimë të pasigurtë që mund të rezultojë në zgjedhje të parakohshme. Të gjitha shenjat tregojnë se Scholz mund të humbasë pushtetin, ndërsa ekstremistët e djathtë po shfrytëzojnë këtë krizë për të rritur mbështetjen e tyre mes elektoratit.

Një tjetër shembull i pasigurisë politike është Franca, ku presidenti Emmanuel Macron po përballet me një humbje të konsiderueshme të ndikimit. Pas një vendimi të diskutueshëm për të mbajtur zgjedhje të parakohshme, Franca kaloi muaj të tërë pa një qeveri të formuar plotësisht, duke krijuar një koalicion të paqëndrueshëm. Kjo ka krijuar një hapësirë të madhe për ndikimin e forcave ekstreme dhe për pasiguri të mëtejshme.

Ky vakuum politik ka krijuar një mundësi që Rusia, dhe potencialisht aktorë të tjerë në skenën globale, të përfitojnë nga dobësitë e Europës, përfshirë mungesën e një përgjigje të fuqishme ndaj luftës në Ukrainë. Kjo pasiguri po vë në dyshim aftësinë e kontinentit për të mbrojtur interesat e tij të sigurisë dhe ekonomisë. Po ashtu, kërcënimi që Trump mund të vendosë tarifa të larta për importet, duke filluar nga çelik dhe automobilat, mund të krijojë një krizë të re tregtare për Europën.

Përpjekjet e liderëve europianë për të bashkuar politikën industriale dhe për të mbrojtur industritë e kontinentit nga konkurrenca e ashpër e Kinës janë gjithashtu në rrezik, pasi politikat proteksioniste të Trump mund të përkeqësojnë edhe më tej situatën.

Një sfidë tjetër që mund të përkeqësohet është mbështetje për ushtrinë. Trump ka kërkuar që Gjermania dhe vendet e tjera europiane të shpenzojnë më shumë për mbrojtjen e tyre, një kërkesë që mund të çojë në një krizë buxhetore dhe në rritje të tensioneve të brendshme. Kjo mund të detyrojë liderët të ndërmarrin masa të dhimbshme, si prerje të shpenzimeve të tjera, një hap që mund të nxjerrë në pah zemërimin e publikut dhe të fuqizojë partitë populiste.

Në këtë kuadër, liderët si Scholz dhe Macron pranojnë se situata e politikës europiane është shumë e vështirë. Macron, duke folur në një samit të liderëve europianë në Budapest, theksoi se, ndërsa Trump është i legjitimuar për të mbrojtur interesat e SHBA-së, duhet të shqetësohemi për mbrojtjen e interesave europiane. “A jemi ne të gatshëm të mbrojmë interesat e europianëve?” pyeti ai, duke theksuar se, nëse Europa nuk mund të bashkohet, do të jetë e lehtë për superfuqitë e tjera, si Kina dhe Rusia, të fitojnë ndikim.

Përballë kësaj situate të pasigurt, mund të ketë liderë të tjerë që mund të marrin udhëheqjen në Europë, por ata janë gjithashtu të përfshirë në sfida të mëdha. Keir Starmer, i cili u zgjodh kryeministër i Britanisë këtë verë, është tashmë nën sulm për vendimin e tij për të pranuar dhurata, ndërsa vendi i tij nuk është më pjesë e Bashkimit Europian. Kryeministrja italiane, Giorgia Meloni, një populiste që mund të krijojë një marrëdhënie të ngushtë me Trump, po lufton me përçarje në politikën ndërkombëtare, duke mbështetur Ukrainën, gjë që shpesh është në kundërshtim me pozitat e Trump.

Analistët bien dakord se Europa ka nevojë për një udhëheqje më të fortë dhe më të pavarur, dhe këto sinjale duhet të vijnë nga Franca dhe Gjermania. Megjithatë, për momentin, këto vende po kalojnë periudha të pasigurisë politike të brendshme që po ndikojnë rëndë në aftësinë e tyre për të luajtur një rol udhëheqës në arenën ndërkombëtare. “Ka një krizë të qartë udhëheqjeje që po intensifikohet,” tha Alexandra de Hoop Scheffer, presidentja e Fondit Gjerman Marshall në Paris, duke theksuar se kjo është një pengesë për Europën në nivel global.

Nëse këto pasiguri vazhdojnë, Europa mund të përballet me një periudhë të pasigurtë dhe të pashtabilizuar, duke bërë që të gjithë kontinentin të ndjehet në rrezik nga një botë gjithnjë e më të polarizuar dhe me konflikte të mundshme. bw

Trump dhe Vuçiq zhvillojnë bisedë telefonike

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha të dielën vonë se ka biseduar në telefon me presidentin e zgjedhur të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump.

“Sapo përfundova një bisedë me presidentin e sapozgjedhur amerikan, Donald Trump. Biseda ishte e shkëlqyer, me përmbajtje, dhe do të thosha shumë e përzemërt”, tha Vuçiq në Instagram.

Ai tha se ndihet “mirënjohës” ndaj Trump që ai “menjëherë dinte shumë gjëra për Serbinë”.

“Shpreha shpresën time që ai do ta vizitojë Serbinë, pasi Serbia ishte vendi ku mbështetja për zgjedhjen e presidentit Trump ishte më e madhja në gjithë Evropën”, tha ai.

Ai theksoi se Trumpi e falënderoi për “mbështetjen e madhe” që ka marrë nga “qytetarët e Serbisë, nga populli serb, dhe besoj se në periudhën e ardhshme do të kemi mundësi të flasim për përmirësimin e mëtejshëm të marrëdhënieve tona, në të gjitha fushat”.

“Jam i sigurt që, me mbështetjen e miqve tanë – dhe me miq nënkuptoj të gjithë rrethin e presidentit Trump, të cilët ishin gjithashtu me të gjatë bisedës sonte – do të kemi mundësi të bëjmë, ai Amerikën të madhe, dhe ne Serbinë një vend të denjë, që mund të bashkëpunojë shumë mirë me Shtetet e Bashkuara”, tha Vuçiq.

Vuçiq e njoftoi për bisedën me Trumpin Millorad Dokidkun, presidentin e entitetit serb të Bosnje e Hercegovinës, Republika Sërpska. Vuçiq dhe Dodik ishin ndër liderët e parë botërorë që e uruan Trumpin për fitoren më 5 nëntor.

Po të njëjtën ditë, Shtetet e Bashkuara vendosen sanksione ndaj një individi dhe një kompanie në Bosnje e Hercegovinë, duke i akuzuar se e mbështesin një rrjet të korrupsionit në Bosnje e Hercegovinë, i cili është duke bërë përpjekje për t’i shmangur sanksionet amerikane.

Zyra amerikane për Kontrollin e Aseteve të Huaja (OFAC) tha se ky rrjet është drejtpërdrejt i lidhur me të sanksionuarin Igor Dodik, djalin e Millorad Dodikut.

Edhe vetë Dodik është i sanksionuar nga Shtetet e Bashkuara për shkeljen apo pengimin e Marrëveshjes së Dejtonit, si dhe për aktivitete korruptive.

Gjatë viteve që administrata amerikane është udhëhequr nga presidenti demokrat Joe Biden, Serbia dhe liderët e saj politikë kanë vazhduar të mbajnë marrëdhënie të ngushta me ish të dërguarin amerikan për dialogun mes Beogradit dhe Prishtinës gjatë administratës së ish-presidentit Donald Trump, Richard Grenell.

Presidenti i Serbisë i dorëzoi atij një dekoratë shtetërore në tetor të vitit 2023 dhe me atë rast vlerësoi se roli i Grenellit në dialogun mes Beogradit dhe Prishtinës “jo vetëm që ka kontribuar për paqen dhe stabilitetin rajonal, por ka luajtur edhe një rol kyç në forcimin e lidhjeve mes SHBA-së dhe Serbisë”.

Grenell ishte aktiv në fushatën presidenciale të Trumpit.

Serbia ka nënshkruar një kontratë me firmën e Kushnerit për “rivitalizimin” e kompleksit të Shtabit të Përgjithshëm në qendër të Beogradit, i cili u shkatërrua pjesërisht gjatë bombardimeve të NATO-s në vitin 1999.

Në vendin e rrënojave nga bombardimet, është planifikuar ndërtimi i dy ndërtesave të larta me apartamente dhe hotele, megjithëse nga ky objekt, i ndërtuar mes viteve 1955 dhe 1965, nuk është hequr statusi i mbrojtjes si pasuri kulturore.

Shumë vëzhgues të Ballkanit e kanë parë marrëveshjen me Kushnerin si përgatitje të Serbisë për kthimin e mundshëm të Trumpit në Shtëpinë e Bardhë.

Gjithashtu, gjatë administratës së parë Trump, Kosova dhe Serbia kanë arritur një marrëveshje për normalizimin e marrëdhënieve ekonomike, por shumica e pikave të saj kanë mbetur pa u zbatuar.

Në atë administratë ka pasur edhe zyrtarë që kanë folur për shkëmbimin e territoreve mes Kosovës dhe Serbisë – si mundësi për zgjidhjen e mosmarrëveshjeve mes tyre – por edhe për tërheqjen e trupave amerikane nga Kosova.

Por, marrëdhëniet e administratës Trump dhe në veçanti të Grenellit me kryeministrin Albin Kurtin ishin të tensionuara.

Kurti, kur mori për herë të parë detyrën në fillim të vitit 2020, përplasej shpesh me Grenellin, i cili e kritikoi publikisht, duke e cilësuar Kurtin si “antiamerikan” dhe duke e akuzuar se i kishte kundërshtuar politikat amerikane të sugjeruara nga ish-presidentët Bill Clinton, Barack Obama dhe Donald Trump.

Tensionet kulmuan në marsin e 2020-tës kur Qeveria e Kurtit u rrëzua nëpërmjet një mocioni mosbesimi, për të cilin Kurti pretendoi se ishte orkestruar me mbështetjen e Grenellit.

WSJ: Pentagoni po nxiton të furnizojë Kievin para ardhjes së Trump në zyrë

Administrata në ikje e Bidenit po kërkon të përdorë plotësisht fondet e alokuara për Ukrainën për të ofruar armë shtesë për Kievin, raportoi të shtunën Wall Street Journal, duke cituar zyrtarë të paidentifikuar të Shtëpisë së Bardhë. Plani, megjithatë, raportohet se po përballet me pengesa logjistike.

Uashingtoni ka më shumë se 7 miliardë dollarë të mbetur në autoritetin e tërheqjes, duke i mundësuar Pentagonit të transferojë armë dhe municione në Kiev, si dhe 2 miliardë dollarë të tjerë për të financuar kontratat afatgjata të pajisjeve për Ukrainën, vuri në dukje WSJ.

Dorëzimi në pritje përfshin rreth 500 raketa anti-ajrore për sisteme të ndryshme, duke përfshirë Patriots dhe NASAMS, ka thënë një zyrtar i lartë i administratës Biden. Sasia e raketave pritet të dorëzohet në Ukrainë në javët e ardhshme, ku do të plotësojë nevojat e vendit për mbrojtjen ajrore për pjesën tjetër të vitit.

Plani, megjithatë, ka ngritur tashmë shqetësime se do të shteronte më tej rezervat e armëve amerikane tashmë të shteruara, thanë zyrtarët për gazetën. Përveç kësaj, dërgimi i një sasie të madhe armatimi brenda pak javësh do të çojë në probleme logjistike dhe do të ngrejë një tendosje të mëtejshme mbi aftësitë e SHBA-së, paralajmëruan zyrtarët.

Nxitimi për të marrë sa më shumë armë në Ukrainë përpara përfundimit të mandatit të presidentit amerikan Joe Biden synon t’i japë Kievit një avantazh dhe të përforcojë “pozicionin e tij negociues”, sipas WSJ. Përpara zgjedhjeve presidenciale, Uashingtoni kërkoi të dorëzonte armatimin deri në prill, por fitorja e Donald Trump me sa duket ka shtyrë administratën në largim të përshpejtojë procesin.

Presidenti i zgjedhur ka qenë prej kohësh kritik ndaj bujarisë që i ka dhënë Kievit dhe është zotuar vazhdimisht se do t’i japë fund konfliktit midis Rusisë dhe Ukrainës brenda natës, potencialisht edhe përpara se të merrte zyrtarisht detyrën. Trump, megjithatë, ka dhënë pak ose aspak detaje se si saktësisht do ta bënte këtë.

Dorëzimi nuk ka gjasa të përmbushë listën e dëshirave gjithnjë në rritje të Kievit për armët. Më vete, WSJ raportoi se Uashingtoni ka refuzuar t’i japë Ukrainës raketa balistike shtesë ATACMS. Sekretari i Mbrojtjes Lloyd Austin ka informuar Zelenskyn se thirrja për të shkelur kontratat e vjetra të armëve amerikane dhe për t’i dhënë përparësi Ukrainës ndaj klientëve të saj që presin raketat e këtij lloji ishte “e tepërt”.

Pentagoni ka hezituar të dërgojë raketa shtesë ATACMS në Ukrainë, duke argumentuar se municionet e këtij lloji nuk nevojiteshin në të vërtetë pasi Rusia kishte hequr tashmë të gjitha asetet e vlefshme nga arritja e tyre. bw


Send this to a friend