Fjalët e fundit të shkencëtarit australian në Zvicër Shkencëtari australian me origjinë angleze David Goodall foli gjatë konferencës së tij të fundit për shtyp një ditë para Eutanazisë në Basel.
David Goodall, shkencëtari 104-vjeçar australian, i cili i dha fund jetës të enjten në Bazel të Zvicrës, tha se zgjedhja se si dhe kur duhet të vdesin duhet të jetë një e drejtë.Goodall u largua nga Australia më 30 prill, ai mbërriti në Bazel më 7 maj, pasi vizitoi të afërmit e tij në qytetin francez të Bordosë.
Duke folur me gazetarët në një hotel pranë Spalentor Gate në Basel të mërkurën, një ditë para se t’i jepte fund kësaj jete, Goodall theksoi se ishte i lumtur që e kishte rastin ta bënte këtë në Zvicër, por do të kishte preferuar ta bënte këtë në shtëpi.
“Gjithkush mbi moshën e mesme duhet të ketë të drejtën e padiskutueshme për t’i dhënë fund jetës së vet si dhe kur ata zgjedhin, por ne na u desh që të iknim nga Australia për ta bërë këtë gjë”, tha ai.
Konferenca për shtyp e shkencëtarit Goodall u përhap përmes një video.
Goodall, i cili festoi ditëlindjen e tij të 104-të më 4 prill, nuk ishte i sëmurë terminal, por ai mendoi t’i jepte fund jetës sepse cilësia e jetës së tij nuk ishte si më parë që i lejonte atë të bënte një jetë të pavarur.
Shkencëtari kishte pasur një takim të shkurtër në klinikën Life Circle në Basel, atje ku të enjten u mbyll cikli i jetës së tij. Zvicra është një nga vendet e pakta në botë që lejon vetëvrasjen e asistuar. Me këtë rast personit i jepet një droge vdekjeprurëse.
Vdekja e asistuar është e paligjshme në Australi. me përjashtim të një shteti, Victoria, i cili në nëntor 2017 votoi për të legalizuar eutanazinë në disa raste.
Ky ligj nuk hyn në fuqi deri në mes të vitit 2019 dhe Goodall nuk do të kishte përfituar sepse ai nuk ishte i sëmurë terminal as nuk vuante nga një sëmundje e pashërueshme. I lindur në Londër në vitin 1914, shkoi në Australi në vitin 1948 për të dhënë mësim në Universitetin e Melburnit.
I pyetur nga gazetarët se cili do të ishte vakti i fundit që do të hante, ai u përgjegje se nuk e dinte dhe se këtyre kohëve ai e kishte humbur kënaqësinë e të ngrënit sikur e kishte pasur më parë. Ai u përgjigje se këtyre ditëve kënaqësia kulinare ishte e kufizuar.
Kur një gazetar tha bukë e verë si Krishti, ai e pranoi këtë
Goodall tha se nuk kishte asnjë dyshim rreth veprimit të tij të zgjedhur dhe ishte mirënjohës për mundësinë për të “arritur një fund të paqashëm”.
Ai u martua tri herë, ka katër fëmijë dhe dymbëdhjetë nipër e mbesa. Familja është e shpërndarë nëpër botë.
Pranë shtatit të tij të enjten kur ai i tha lamtumirë jetës ishte njëri nga djemtë e shkencëtarit së bashku me disa nipër e mbesa, të cilët erdhën respektivisht nga Shtetet e Bashkuara dhe Franca.
Goodall ishte një anëtar veteran i Exit International, një shoqatë për zgjedhjen e fundit të jetës.
Ai u përpoq pa sukses që të arrinte e të vdiste në shtëpinë e tij në Perth.
Organizata në fjalë organizoi udhëtimin e tij në klinikën Life Circle në Bazel duke mbledhur edhe fonde për shkencëtarin që ai bashkë me një ish-kolegen e tij të udhëtonin në klasë biznesi nga Australia në Zvicër. Shkencëtari 104 vjeçar mori Nembutal, intravenoz. Ai shkeli një çelës që lejoi një solucion të kripur, përzierë me ilaçin që të qarkullonte në trupin e tij.
“Atë do ta zërë gjumi brenda një ose dy minutash dhe do të vdesë brenda orës”, tha Dr. Fiona Stewart.
Prof.Goodall iku nga kjo botë rreth orës 12:30.
Ylli i Hollivudit Marilyn Monroe në vitin 1962 pati një vdekje të karakterizuar si një vetëvrasje e mundshme pikërisht nga një mbidozë e tillë. Edhe Jimi Hendrix vdiq nga një mbidozë e ngjashme në vitin 1970.
Stewart tha se më shumë se 30 australianë kanë bërë udhëtimin në Zvicër që nga themelimi i Dignitas në vitin 1998 në Zyrih. Numri është të paktën dhjetë herë më i lartë për britanikët.Në Zvicër janë tre organizma të tilla që i ndihmojnë të huajt t’i japin fund jetës: Dignitas në Zyrih, Life Circle në Bazel dhe Ex International në Bernë.
Vetvrasja e asistuar ose eutanazia ka shkaktuar debat etik që lidhet me çështjet e religjionit, mjekësisë, ligjit dhe moralit.
Gjatë konferencës për shtyp të mërkurën kur e pyetën nëse kishte zgjedhur ndonjë muzikë për të dëgjuar në momentet e fundit të jetës, ai tha se nuk kishte menduar për këtë. Pastaj shtoi: “Por në qoftë se duhej të zgjedhja diçka, mendoj se do të ishte finalja e simfonisë së nëntë të Beethovenit”, tha ai, duke zgjedhur pastaj të recitonte me zë të lartë në gjermanisht vargje nga Odeja e Gëzimit e Shilerit (të cilat i ka zgjedhur Bethoveni në finalen e Sinfonisë së Nëntë shënim i E.B.). Aty edhe u përlot, por vetëm një çast.
Goodall tha të mërkurën se ai pret që ekzekutimi i vdekjes së tij të ndodhë nga mesdita e së enjtes.
Dhe ashtu ndodhi.
/Kronika është bërë mbështetur në disa burime midis tyre swissinfo.ch /E.Buçpapaj
Komisioni Kombëtar i Financave ka gjykuar se deri në vitin e ardhshëm nevojiten mbi gjysmë miliardë më shumë për ushtrinë, ndërsa fondet për bashkëpunimin ndërkombëtar do të shkurtohen.
VOAL- Komisioni i Financës i Këshillit Kombëtar ka vendosur që forcave të armatosura do t’i nevojiten 530 milionë franga shtesë deri në vitin 2025. Megjithatë, bashkëpunimi ndërkombëtar do të duhet të bëjë shkurtime prej 250 milionë frangash. Kuvendi Kombëtar do të marrë vendimin gjatë seancës dimërore.
Qëllimi është ruajtja e një buxheti të mbrojtjes të barabartë me 1% të PBB-së, siç kërkohet nga krahu i djathtë i Parlamentit. Fillimisht e djathta kishte bërë thirrje për rritje 660 milionëshe për ushtrinë, por kjo nuk do të ishte në përputhje me frenimin e borxhit.
Prandaj, shumica e komisionit pranoi një rritje prej 530 milionë në krahasim me propozimin e Këshillit Federal, siç përmblodhi kryetarja Sarah Wyss (SP/BS) gjatë një konference për shtyp. ATS/RSI
Priten reshje bore dhe temperatura shumë të ulëta- Zyra Federale e Rrugëve: nuk do të mund të udhëtohet më duke filluar nga ora 18:00 e së enjtes
VOAL- Koha e mbylljes së dimrit ka ardhur edhe për qafën e Gotthardit: Zyra Federale e Rrugëve, pas diskutimit me autoritetet përgjegjëse të kantonit Uri, e ka shpallur atë duke filluar nga nesër, e enjte, në orën 18:00 Në ditët në vijim do të ketë reshje bore dhe temperatura shumë të ulëta, me pasojë përkeqësimin e kushteve të sigurisë në shtrirjen e cila kulmon në 2106 metra mbi nivelin e detit.
Deri në këtë pikë qafa ishte ende e kalueshme, por vetëm nga ora 08:00 deri në 18:00 me pajisje dimërore, me ndërprerje të mundshme në çdo kohë. Ditët e fundit Furka, Grimsel, Susten, Klausen dhe Novena tashmë ishin mbyllur për dimër. Ndër më të njohurit, Oberalp mbetet e hapur. RSI
VOAL- Fshati Brienz në Graubünden të Zvicrës do të evakuohet sërish. Qytetarët do të duhet të dalin nga shtëpitë deri të dielën në orën 13.00.
Siç shkroi të martën bashkia e Albulës, largimi nga shtëpia këtë herë mund të zgjasë disa muaj. Rreziku i rrëshqitjeve të mëdha të dheut konsiderohet i lartë nga gjeologët. Vlerësimi flet për mbi një milion metra kub shkëmb të paqëndrueshëm mbi fshat.
Tashmë në maj të vitit të kaluar banorëve iu desh të largoheshin nga qyteti për pak më shumë se një muaj. Gjatë shembjes së 16 qershorit, gurët ndaluan pak para fshatit.
Situata në zhvillim bëri që qeveria e kantonit të martën të jepte një kontribut prej 500,000 frangash si ndihmë të menjëhershme. Këto para do të përdoren për të mbuluar shpenzimet e pambuluara të lëvizjes dhe qirasë. Shpërndarja do të vendoset nga Bashkia në koordinim me komisionin e donacioneve. Autoriteti kantonal i ka garantuar popullatës, komunës dhe forcave intervenuese mbështetje të plotë në këtë situatë të vështirë. RSI
Ky është objektivi që doli nga tryeza e rrumbullakët e këshilltares federale Elisabeth Baume-Schneider me përfaqësuesit kryesorë në sektor – Një grup ekspertësh përgjegjës për zhvillimin e masave konkrete.
VOAL- Një kursim vjetor prej 300 milionë frangash duke filluar nga viti 2026. Ky është objektivi “realist” – dhe i nevojshëm – i vendosur nga profesionistët e kujdesit shëndetësor në fund të një tryeze të rrumbullakët të zhvilluar të hënën nga këshilltarja federale Elisabeth Baume-Schneider. Kështu bëhet e ditur në një njoftim për shtyp nga Departamenti Federal i Brendshëm.
Takimi për të kontrolluar kostot e kujdesit shëndetësor mblodhi së bashku përfaqësues të kantoneve, mjekët (FMH), spitalet (H+), kompanitë e sigurimeve shëndetësore (Santésuisse dhe Curafutura), industrinë farmaceutike (Scienceindustries), organizatat e pacientëve, botën akademike dhe Mbikëqyrësin e Çmimeve.
Kursimi prej 300 milionësh është i barabartë me 1% të primeve të sigurimit shëndetësor. Një grup ekspertësh, në të cilin të gjithë pjesëmarrësit e tryezës së rrumbullakët janë të përfaqësuar, do të zhvillojë masa konkrete. Nga pranvera e vitit 2025, popullata do të ftohet gjithashtu të paraqesë propozimet e tyre me email.
Baume-Schneider theksoi tre prioritete: së pari forcimin e kujdesit parësor dhe së dyti përmirësimin e dixhitalizimit në kujdesin shëndetësor. Prioriteti i tretë konsiston pikërisht në vazhdimin e përpjekjeve të bëra për të frenuar rritjen e kostove në sektorin e shëndetësisë. RSI
Një fshat i vogël zviceran – i cili mori vëmendjen e gjithë botës vitin e kaluar kur u detyrua t’i evakuojë banorët për shkak se rrezikohej nga shembja e një pjesë bjeshke mbi të – duhet t’i evakuojë banorët përsëri.
Lajmi u bë i ditur nga zyrtarët vendës të shtunën.
Komuna e Albulës në lindje të Zvicrës, e cila e përfshin edhe fshatin Brienz, tha se ka rrezik të shembjes së gurëve, sikur kishte ndodhur në qershor të vitit të kaluar kur shembja e gurëve për pak sa nuk e goditi atë.
“Ekipi udhëheqës i komunës Albula… është i përgatitur për evakuimin e banorëve të Brienzit si masë parandalimi”, tha komuna në X.
Pamje e përgjithshme e fshatit Brienz i cili ndodhet përballë një bjeshke, Zvicër, maj 2023.
Një takim informues me banorët do të mbahet të shtunën në orën 19:00, tha ajo.
Në maj 2023, autoritetet i kishin urdhëruar 84 banorët e fshatit të largoheshin nga fshati, për shkak të frikës se ai mund të mbulohej nga shembja e gurëve.
Kur shembja e gurëve për pak sa nuk e kishte goditur fshatin një muaj më vonë, vetëm disa bujq ishin lejuar të ktheheshin përkohësisht dhe ishin vendosur në shatorre në fushat pranë. REL
Prezantuesja televizive tiçinase: “Jam i emocionuar që mund të flas për këto vende të jashtëzakonshme me ata që nuk i njohin ende”
VOAL- “Vjeshta këtu në Tiçino ka një bukuri unike: ngjyrat, klima dhe qetësia e këtyre vendeve janë një ftesë për të ngadalësuar dhe shijuar natyrën në një mënyrë autentike”. Kështu Michelle Hunziker gjatë takimit me shtypin në Valle di Blenio, ku “ambasadorja e bukurive zvicerane” u ndal të premten. Qëllimi i udhëtimit? Zbulimi i nuancave dhe shijeve të vjeshtës, në emër të ekskursioneve (edhe me biçikleta malore) dhe ofertës gastronomike zero kilometërshe, e propozuar nga prodhuesit vendas.
Nga ana e tij, Presidenti i Këshillit të Shtetit, Christian Vitta, i cili foli në Campra, nënvizoi se potenciali i rajonit është i madh dhe për këtë arsye është e rëndësishme të fokusohemi në një vizion të përbashkët zhvillimi, si dhe në sinergji e në rrjetëzimin e projekteve. RSI
Serbia ka dëbuar dy shtetas të Zvicrës, pasi një gjykatë ua anuloi dënimin me burgim, për shkak se ata kishin bërë me duar shqiponjën, një gjest që, sipas prokurorëve serbë, shihet si simbol për “Shqipërinë e Madhe”.
Ky simbol është referencë për shqiponjën dykrenore që gjendet në flamurin e Shqipërisë dhe po ashtu përdoret nga shqiptarët në mbarë botën, përfshirë në Kosovë, pavarësinë e së cilës Serbia refuzon ta njohë.
Autoritetet serbe e cilësojnë këtë gjest si provokim nacionalist.
Dëbimi i B.C, dhe G.V. u bë pas marrëveshjes që ata arritën me prokurorinë serbe.
“B.C. ka kryer veprën penale të nxitjes së urrejtjes kombëtare, racore dhe fetare dhe jotolerancës duke asistuar, teksa ka fotografuar G.V., i cili bëri me duar shqiponjën dykrenore”, u tha në njoftimin e autoriteteve serbe.
G.V., ishte dënuar me një vit burgim, ndërkaq B.C. me gjashtë muaj burgim. Por, pas marrëveshjes me prokurorinë, dënimet e tyre janë anuluar.
Sipas vendimit, të dy shtetasit e Zvicrës nuk do të kenë të drejtë të shkojnë në Serbi për dhjetë vjet.
Edhe në të kaluarën, Serbia kishte reaguar ashpër ndaj bërjes së simbolit të shqiponjës.
Futbollisti zviceran, Granit Xhaka, i cili me prejardhje nga Kosova, e kishte bërë me duar shqiponjën pas golit të shënuar nga ekipi i tij. Më pas bashkëlojtari i tij, Xherdan Shaqiri, po ashtu me prejardhje nga Kosova, kishte bërë këtë simbol në ndjeshjen e Zvicrës kundër Serbisë në Kupën e Botës më 2018.
Ata ishin gjobitur nga autoriteti botëror i futbollit, ndërkaq festimi i golave në këtë mënyrë nga futbollistët me prejardhje nga Kosova, kishte shkaktuar zemërim të madh në Serbi. REL
Fizikanti britanik do të zërë vendin e italianes Fabiola Gianotti
VOAL- Fizikani britanik Mark Thomson do të jetë drejtori i ardhshëm i CERN, laboratori më i madh në botë i fizikës së grimcave, me qendër në Meyrin, në periferi të Gjenevës. Ajo do të zërë vendin e italianes Fabiola Gianotti.
Emërimi zyrtar do të bëhet në mbledhjen e Bordit të Dhjetorit dhe mandati pesëvjeçar i Thomson do të fillojë më 1 janar 2026. “Mark Thomson është një fizikant i talentuar, përvoja e menaxhimit të të cilit do të jetë e paçmueshme,” tha Gianotti, cituar në një deklaratë sot nga European Organizata për Kërkime Bërthamore.
Thomson, 58 vjeç, drejton Këshillin Britanik për Objektet e Shkencës dhe Teknologjisë dhe jep mësim në fizikën eksperimentale të grimcave në Universitetin e Kembrixhit. Ai e kaloi pjesën më të madhe të karrierës së tij në CERN. RSI
Një vendim i diskutueshëm i Zvicrës për ndalimin e mbulimit të fytyrës në hapësira publike, i njohur gjerësisht si “ndalimi i burkave”, do të hyjë në fuqi më 1 janar të 2025-tës, tha qeveria zvicerane të mërkurën.
Ky ndalim, që kaloi me një dallim të vogël votash në një referendum të vitit 2021 dhe që u dënua nga shoqatat myslimane, u inicua nga i njëjti grup që organizoi ndalimin e minareve të reja në vitin 2009.
Këshilli Federal qeverisës tha në një deklaratë se ka vendosur datën e fillimit të ndalimit dhe se kushdo që do ta shkelë atë pa të drejtë do të përballet me një gjobë deri në 1.000 franga zvicerane.
Ndalimi nuk vlen për avionë ose për ambiente diplomatike dhe konsullore, ndërsa fytyrat mund të mbulohen edhe në vendet e adhurimit dhe vende të tjera të shenjta, tha qeveria.
Mbulimi i fytyrës do të mbetet i lejuar për arsye të shëndetit dhe sigurisë, për zakone vendase ose për kushte moti, tha ajo. Gjithashtu, do të lejohet për arsye artistike dhe argëtimi, si dhe për reklamim, shtoi ajo.
Nëse këto mbulime janë të nevojshme për mbrojtje personale në ushtrimin e lirisë së shprehjes dhe të bashkimit, ato duhet të lejohen nëse autoriteti përgjegjës e ka miratuar tashmë dhe nuk dëmtohet rendi publik, thuhet në deklaratë. rel
Gjykata e Lartë në Beograd ka vendosur 30 ditë paraburgim për Bernard C., dhe Ganfranc V., të dyshuar për kryerjen e veprës penale të nxitjes së urrejtjes, racore dhe fetare sipas ligjeve të Serbisë.
Paraburgimi i tyre është caktuar për shkak të rrezikut të arratisjes, tha për Tanjug zëdhënësja e gjykatës, Milica Veliçkoviq.
Sipas kallëzimit penal, Bernard C. ka fotografuar Gianfranco V., me celularin e tij teksa me duar tregonte shqiponjën dykrenare, veprim i cilësuar si simbol i “Shqipërisë së madhe”.
“Pasi panë policët, Gianfranco u largua nga vendi i ngjarjes, por u arrestua në qendër të Beogradit në mbrëmje”, thuhet në njoftim.
Më tej raportohet se Bernard C, i cili ka nënshtetësi të Zvicrës dhe Kroacisë, pjesërisht i ka pranuar pretendimet e kallëzimit penal gjatë seancës, ndërsa i dyshuari Gianfranco V, shtetas i Zvicrës, është mbrojtur duke heshtur. bw
Zëvendëskryeministri serb dhe ministri i Punëve të Brendshme, Ivica Daçiç tha se policia në Beograd ka arrestuar një shtetas zviceran, i cili në cep të rrugës Takovska dhe sheshit Nikola Pashiç ka shfaqur simbolin e shqiponjës dykrenare.
Sipas autoriteteve serbe 32-vjeçari ka shfaqur një simbol të Shqipërisë së Madhe, ndaj edhe është arrestuar.
Sakaq, në kërkim është shpallur edhe një tjetër shtetas zviceran, i cili dyshohet se ka bërë të njëjtin veprim.
Daçiç u shpreh se autoritetet serbe po vijojnë punën për arrestimin e zviceranit tjetër. bw
Ditën e parë të qëndrimit në Zvicër e filluam me pjesëmarrjen në konferencën “Business Agility Day”, në Zyrih të Zvicrës, ku para përfaqësuesve të 150 kompanive ndërkombëtare, prezantuam përparimin që ka shënuar vendi ynë, angazhimin tonë për transformim digjital dhe inovacion si dhe potencialin për tërheqje të investimeve të huaja.
Përgjatë ditës e në margjina të konferencës, patëm takime me drejtues e përfaqësues të lartë të kompanive të mirënjohura si Belimo, Migros, Bühler, PostFinance, Galenica, Xebia, Allianz, Xabia Group, Levi, Microsoft, Baloise dhe Flux Mobility. I veçantë ishte takimi me Shefin e Operacioneve të kompanisë “de Sede” nga Zvicra, Arben Mehmeti me prejardhje nga Presheva. Arbeni drejton operacionet e kësaj kompanie, e cila eksporton prodhimet e saj në rreth 70 vende të botës, nga viti 2014. Nga fillimi i vitit 2021, përmes partneritetit me “Swiss Seams Leather”, “de Sede” nën udhëheqjen e Arbenit ka zgjeruar operacionet edhe në Kosovë.
E në mbrëmje, me ftesë të Shoqatës së Studentëve Shqiptarë, isha në Universitetin e St.Gallen (HSG) për një ligjëratë para studentëve dhe bashkëbisedim me studiuesin e njohur të marrëdhënieve ndërkombëtare, Prof. Dr. Christoph Frei, mbi temën “Investimi në të ardhmen e Kosovës: Roli i politikës dhe ekonomisë në formësimin e mundësive dhe tejkalimin e sfidave për gjeneratat e ardhshme”.
Komentet