Pas tragjedisë në stacionin e trenit në Novi Sad më 1 nëntor, ku humbën jetën 15 persona, është e sigurt se Serbia, me gjithë përpjekjet e qeverisë për të mohuar përgjegjësinë për aksidentin dhe për temat e imponuara ekonomike, rritjen e pagave, pensionet apo investimet e huaja, të hyjë në vitin e ardhshëm me barrën e krizave të rënda sociale dhe politike, shkruan media kroate Index.
Vdekje nën një grumbull hekuri dhe korrupsioni
Kur 15 njerëz u vranë në një moment nën një grumbull hekuri, betoni dhe xhami në stacionin hekurudhor të rindërtuar së fundmi në Novi Sad, dhe dy u plagosën rëndë me pasoja të përhershme, zemërimi u derdh në rrugët drejtuar qeverisë. të cilin aktivistët e shoqërisë civile dhe opozita e mbajnë si fajtorin kryesor.
Ata e shohin aksidentin si një krim të shtetit si pasojë e neglizhencës, pakujdesisë, papërgjegjshmërisë, korrupsionit dhe mënyrave për të bërë marrëveshje korruptive.
Autoritetet nuk i perceptojnë protestat si një rebelim qytetar, por i shohin si “shkaba” të opozitës dhe përpjekje për të rrëzuar qeverinë dhe presidentin. Megjithatë, kur studentët iu bashkuan protestave duke bllokuar të paktën 40 fakultete dhe rektorë në të katër qendrat universitare, duke marrë gjithnjë e më shumë mbështetje dita-ditës, u paralajmërua një atmosferë krejtësisht tjetër në shoqëri, por edhe presionet ndaj qeverisë dhe krizës. , do të jetë krejtësisht ndryshe. me sa duket, ato kalojnë në vitin 2025.
Aq më tepër që studentët filluan të marrin mbështetjen e sindikatave, dhe Shoqata e Artistëve Dramatikë qëndroi pranë tyre, duke u bërë thirrje aktorëve të nderojnë viktimat e Novi Sadit me 15 minuta heshtje para çdo shfaqjeje në teatrot e tyre, gjë që do të ndihmonte. rebelimi i studentëve në luftën për shoqëri më të mirë dhe më të drejtë mund të japë një vrull shtesë.
Ndërkohë që protestat vazhdojnë, në javën e dytë të dhjetorit, një nga dy tragjeditë e majit të vitit të kaluar – dy vrasjet masive në shkollën “Ribnikar” dhe fshatrat përreth Beogradit – mori epilog gjyqësor.
Vrasësi masiv Uroš Blažić u dënua në shkallën e parë me dënim maksimal prej 20 vitesh burgim dhe për shkak të peshës së krimit, ka pak mundësi që ai të rrëzohet në gjykatën e apelit.
Asnjë hap përpara në integrimin evropian
Serbia as vitin e fundit nuk ka lëvizur drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian.
Presidentja e KE-së Ursula von der Leyen vizitoi Beogradin në tetor dhe, ndonëse foli pozitivisht për rrugën e Serbisë drejt integrimit evropian, ajo tha se anëtarësimi në Union mbetet një “proces i bazuar në merita” dhe se secili vend zgjedh shpejtësinë dhe cilësinë e rrugës.
Më vonë doli se në raportin e tij të rregullt vjetor, Komisioni Evropian nuk kishte deklaruar progres, përkundrazi. Ajo veçanërisht nuk e ka parë në politikën e jashtme dhe të sigurisë, me vlerësimin se shkalla e përputhshmërisë me BE-në ka mbetur e pandryshuar.
Marrëdhëniet me Kinën dhe Rusinë
Marrëdhëniet me Kinën dhe Rusinë janë një shqetësim i veçantë për KE-në, kryesisht në shmangien e Serbisë që t’i bashkohet sanksioneve ndërkombëtare kundër Rusisë për shkak të pushtimit të Ukrainës dhe afërsisë me Kinën. Kritikat janë gjithashtu të forta në vend, sepse opozita dhe ekspertët tregojnë për favorizimin e Kinës në shumë projekte infrastrukturore jotransparente në Serbi.
Ndërkohë, Beogradi i dërgon mesazhe publikut vendas dhe ndërkombëtar për politikën e pavarur dhe pavarësinë e vazhdueshme, duke këmbëngulur se ulet “vetëm në një karrige serbe” dhe se nuk heq dorë nga miqtë e tij tradicionalë Rusia dhe Kina në angazhimin e saj strategjik. për anëtarësimin në BE.
Klasteri 3 nuk është hapur ndërkohë për shkak se ambasadorët e vendeve të BE-së nuk janë pajtuar as në seancën e fillim dhjetorit. Kundër saj ishin tetë anëtarë – Holanda, Suedia, Finlanda, Bullgaria, Kroacia dhe shtetet baltike.
Komisioni Evropian në raportin e tij thekson se nuk ka parë përparim në sundimin e ligjit dhe lirinë e mediave, por është vënë në dukje se kriminelët e dënuar të luftës ende shikohen pozitivisht në Serbi.
Nuk ka progres për çështjen e Kosovës
Dialogu me Kosovën, një nga pikat kyçe të agjendës së progresit të Serbisë drejt Bashkimit, është ende në bllokim dhe pa rezultatet e pritura, por me tensione shtesë.
I fundit në seri është shpërthimi në kanalin ujor Ibër-Lepenac, të cilin Prishtina e konsideron si “akt terrorist” për të cilin është përgjegjës Beogradi zyrtar. Autoritetet serbe mohojnë çdo përfshirje dhe kërkojnë një hetim të pavarur ndërkombëtar.
Përveç kësaj, Beogradi nuk ka ngritur ende akuza kundër Milan Radojicic, i cili mori përgjegjësinë për konfliktin e vitit të kaluar midis një grupi paraushtarak serb dhe policisë së Kosovës, kur u vranë një polic i Kosovës dhe tre serbë nga veriu i Kosovës.
Ambiciet në rajon
Marrëdhëniet e Serbisë në rajon, veçanërisht me Bosnjë-Hercegovinën dhe Kroacinë fqinje, karakterizohen nga një retorikë politike reciproke e ashpër, herë pas here incidente, por pa pasoja dramatike për marrëdhëniet dypalëshe, të cilat nuk mund të thuhet se janë përmirësuar efektivisht, por edhe kanë mbetur prapa.
Kështu, në Beograd vendimi për emërimin e eurodeputetit kroat Tonin Pucula si raportues i PE për Serbinë u prit keq.
Kreu i shtetit serb ndër të tjera tha se Picula para se të vijë në Beograd duhet të kërkojë falje për atë që ka thënë për Serbinë dhe se për të duhet folur me shumë më shumë respekt sepse ai udhëheq politikë antiserbe.
Picula u përgjigj se qeveria në Serbi shpesh shfaq tendenca autoritare dhe anti-evropiane dhe se negociatat e pranimit nuk do të përfundojnë derisa marrëdhëniet të ndryshojnë, duke përfshirë skenën mediatike që kontrollohet kryesisht nga partia në pushtet.
Marrëdhëniet serbo-kroate u pasuan edhe me një aferë të supozuar spiunësh, pasi mediat e Beogradit në fund të gushtit njoftuan se “është arrestuar një spiun kroat”, dhe këtë e ka konfirmuar edhe ministri i Brendshëm, Ivica Daçiq.
Ministria kroate e Punëve të Jashtme dhe Evropiane njoftoi se nuk kishte asnjë informacion në lidhje me rastin apo konfirmim se “ka ndodhur me të vërtetë”.
Në qershor, Parlamenti Gjithëserb u mbajt si një shoqatë institucionale e përfaqësuesve politikë të popullit serb në Serbi, Republika Srpska, Federata e Bosnje dhe Hercegovinës, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Kroacia, si dhe përfaqësues të tjerë në botë me synimi i “krijimit të përbashkët të politikës kombëtare”.
Një nga mesazhet ishte se populli serb përfaqëson një entitet të vetëm dhe në Deklaratën e miratuar thuhet se ky parlament nuk e përkrah Rezolutën për gjenocidin në Srebrenicë, e cila u votua në Kombet e Bashkuara në fund të majit.
Parlamenti shkaktoi reagime dhe zemërim të përzier në rajon, me BE-në dhe SHBA-në që tërhoqën dënime të heshtura dhe Departamenti i Shtetit u bëri thirrje udhëheqësve politikë në rajon që “të përdorin më mirë takimet e tyre për të promovuar stabilitetin dhe pajtimin rajonal”. bw
Lexova ma siper: “Me habi vë re se këto vitet e fundit në Shqipëri, kur Gjuhësia Shqiptare ka rënë në një prapambetje të pafalshme, e kam fjalën për prapambetjen shkencore,…”
Nuk kam te kjarte: “Po, tashti e keni kuptue kete ju ?” – A po keni dashte me vertetue fjalet e te Madhit Cabej: “U mbars mali dhe polli një mi qesharak!”