NJOFTIM SHTYPI & FTESË
Vizitat e misionit të Europa Nostra dhe Institutit të Bankës Europiane të Investimeve
Kishat Pas-Bizantine në Voskopojë dhe Vithkuq
Korçë, 16 shtator 2018 – Ekspertë nga Europa Nostra, organizata kryesore e trashëgimisë në Europë dhe Instituti i Bankës Europiane të Investimeve do të mbërrijnë në Shqipëri më 18 shtator për një mision katër ditor në lidhje me Kishat Pas-Bizantine në Voskopojë dhe Vithkuqi.
Kishat janë renditur midis 7 Më të rrezikuara vende të trashëgimisë në Europë në 2018, pas një nominimi të bërë nga Fondacioni “E Shkuara për të Ardhmen”. Delegacioni europian i specialistëve të trashëgimisë dhe të financave do të takohet me autoritetet kombëtare – duke përfshirë Ministrin e Turizmit dhe Mjedisit Blendi Klosi, Ministrin e Kulturës Mirela Kumbaro, përfaqësuesin kryesor të Kishës Ortodokse në Korçë, Voskopojë dhe Vithkuqi Johan Pelushi, organizatave të shoqërisë civile dhe aktorë të tjerë, me qëllim mobilizimin e përpjekjeve për të shpëtuar këto kisha ikonë.
Ky është një grup prej 12 kishash të ndërtuara në Voskopojë dhe Vithkuq në Shqipërinë juglindore gjatë shekujve XVII dhe XVIII. Ato janë dëshmia më autentike e zhvillimit të jashtëzakonshëm ekonomik të këtyre dy qendrave të krishtera gjatë sundimit otoman në Ballkan. Disa nga këto kisha, me përmasa të mëdha, përfaqësojnë një formë të re arkitekturore dhe unike të bazilikave të kupola. Ato janë monumentet më
përfaqësuese të artit kishtar të shekullit XVII-XVIII në Ballkan dhe janë kryevepra të stilit Pas-Bizantin.
Pavarësisht nga vlera e tyre historike, monumentet ndodhen në një gjendje të avancuar degradimi. Dëmtimet nga uji dhe lagështia paraqesin kërcënime serioze për pikturat e brendshme murale. Vjedhja e objekteve është një problem i qëndrueshëm pasi asnjë nga kishat nuk sigurohet me kamera apo alarm.
Peter Bond dhe Lourdes Llorens Abando, konsulentë teknikë të kontraktuar nga Instituti i Bankës Europiane të Investimeve, Paolo Vitti, anëtar i panelit këshilluese të programit 7 Më të Rrezikuarit dhe anëtar i Bordit të Europa Nostra, Lida Miraj, Arkitekte Restauratore dhe Anëtar Individual i Europa Nostra do të marrin pjesë në këtë mision. Kliti Kallamata, Arkitekt Restaurator i Fondacionit “E Shkuara për të Ardhmen”, do të përfaqësojë OJQ-në shqiptare që ka emëruar kishat në programin 7 Më të Rrezikuarat.
Më 18 shtator, delegatët do të kenë një takim me Ministrin e Turizmit dhe Mjedisit, Blendi Klosi në Ministrinë e Turizmit dhe Mjedisit në Tiranë dhe do të zhvillojnë diskutime lidhur me ruajtjen dhe rinovimin e sitit.
Më 19 shtator, delegacioni do të vizitojë Kishat Pas-Bizantine në Voskopojë dhe Vithkuq.
Më 20 shtator, delegatët do të takohen me përfaqësuesin kryesor të kishës orthodokse në Korçë, Voskopojë dhe Vithkuqi, Johan Pelushi, që është pronar i kishave të Voskopojës dhe Vithkuqit, dhe me kryetarin e
Bashkisë së Korçës, Sotiraq Filo.
Më 21 shtator, delegacioni do të takohet me përfaqësues të autoriteteve kombëtare në Tiranë, duke përfshirë Ministrin e Kulturës, Mirela Kumbaro dhe gjithashtu me Drejtorin e Institutit të Monumenteve të Kulturës.
Të njëjtën ditë, në orën 17:30, ekspertët do të japin një konferencë shtypi për misionin.
Profesionistët e medias janë të ftuar të marrin pjesë në vizitën në Kishat Pas-Bizantine më 19 shtator dhe në konferencën për shtyp më 21 shtator.
Për më shumë informacion rreth programit të misionit, ju lutemi kontaktoni Kliti Kallamata.
PRESS CONTACTS
Organizata që ka nominuar sitin
Fondacioni “E Shkuara për të Ardhmen”
Kliti Kallamata
E: [email protected]
T: +355 692147022
Europa Nostra
Joana Pinheiro, Communications Officer
E. [email protected]
T. +31 70 302 40 55
PËR MË SHUMË
Homepage
www.europanostra.org/7-most-endangered-news
twitter.com/europanostra
youtube.com/user/EuropaNostraChannel
Background information
Programi 7 Më të Rrezikuarat
Programi 7 Më i Rrezikuarit (The 7 Most Endangered programme) identifikon monumentet dhe vendet e rrezikuara në Europë dhe mobilizon partnerët publikë dhe privatë në nivel lokal, kombëtar dhe europian për të gjetur një të ardhme të suksesshme për këto site. Programi ka filluar në 2013 nga Europa Nostra me Institutin e Bankës Evropiane të Investimeve si partner themelues dhe Banka e Zhvillimit të Këshillit të Evropës si partner shoqërues. Ajo u frymëzua nga një projekt i suksesshëm i ngjashëm i drejtuar nga Fondi Kombëtar Amerikan për Ruajtjen Historike. 7 Më të rrezikuarit nuk është një program financimi. Është një katalizator për veprim dhe nxit “fuqinë e shembullit”. 7 Më të rrezikuarit mbështetet nga programi i Europës Krijuese të Bashkimit Europian, si pjesë e projektit të Rrjetit Europa Nostra, “Trashëgimia e Përbashkët – Vlera të Përbashkëta”.
Që nga viti 2013, janë përzgjedhur si të të kërcënuara 29 monumente dhe vende të trashëgimisë nga 19 vende të Europës për në 7 Më të Rrezikuarat. Lista e parë u botua në vitin 2013, lista e dytë në 2014, lista e tretë në vitin 2016 dhe lista e katërt në vitin 2018, gjatë Vitit Europian të Trashëgimisë Kulturore. Në 2016, Laguna e Venedikut në Itali u shpall vendi më i rrezikuar i trashëgimisë në Europë.
Një panel ndërkombëtar këshillimor, i përbërë nga specialistë në histori, arkeologji, arkitekturë, konservim dhe financë, takohet për të diskutuar aplikacionet e dorëzuara në programin 7 më të rrezikuar dhe për të
përzgjedhur monumentet dhe vendet më të kërcënuara. Lista përfundimtare e 7 faqeve është zgjedhur nga
Bordi i Europa Nostrës
Ekspertët e trashëgimisë dhe ata financiarë nga Europa Nostra dhe Instituti i Bankës Evropiane të Investimeve ndërmarrin misione në 7 vendet, së bashku me propozuesit. Ekipet multidisiplinore vlerësojnë vendet dhe ndihmojnë në formulimin e një plani veprimi të mundshëm për secilin prej tyre, në bashkëpunim të ngushtë me palët publike dhe private të vendit. Rezultatet dhe rekomandimet e këtyre misioneve janë përmbledhur në raportet teknike dhe financiare. Partnerët e programit ndihmojnë në zbatimin e këtyre raporteve (reports).
Europa Nostra
Europa Nostra është federata pan-europiane e OJQ-ve të trashëgimisë e cila mbështetet gjithashtu nga një rrjet i gjerë i organeve publike, kompanive private dhe individëve. Duke mbuluar më shumë se 40 vende në Europë, organizata është zëri i shoqërisë civile të angazhuar për ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë kulturore dhe natyrore të Europës. E themeluar në vitin 1963, sot njihet si rrjeti më përfaqësues i trashëgimisë në Europë.
Plácido Domingo, këngëtari i njohur i njohur botëror, është President i organizatës.
Europa Nostra bën fushatë për të ruajtur monumentet, vendet dhe peizazhet e rrezikuara të Europës, në veçanti përmes programit 7 Më të Rrezikuar (7 Most Endangered programme). Ajo feston përsosmërinë përmes Çmimit të BE-së për Trashëgiminë Kulturore / Çmimet Europa Nostra. Ajo gjithashtu kontribuon në formulimin dhe zbatimin e strategjive dhe politikave europiane që lidhen me trashëgiminë, nëpërmjet një dialogu të strukturuar me institucionet europiane dhe koordinimin e Aleancës Europiane të Trashëgimisë 3.3.
Europa Nostra ka promovuar me forcë dhe po kontribuon në mënyrë aktive në Vitin Europian të Trashëgimisë Kulturore 2018 (European Year of Cultural Heritage).
Instituti i Bankës Europiane të Investimeve
Instituti i Bankës Europiane të Investimeve (European Investment Bank Institute – EIBI) u krijua në kuadër të Grupit EIB (Banka Europiane e Investimeve dhe Fondi Europian i Investimeve) për të promovuar dhe
mbështetur iniciativat sociale, kulturore dhe akademike me palët europiane dhe publikun e gjerë. Kjo është një shtyllë kryesore e angazhimit të komunitetit dhe të qytetarisë të Grupit të EIB-it. Më shumë informacion në http://institute.eib.org
Europa Krijuese
Europa Krijuese (Creative Europe) është programi i BE-së që mbështet sektorët kulturorë dhe krijues, duke u mundësuar atyre që të rrisin kontributin e tyre në vende pune dhe në rritje. Me një buxhet prej 1.46 miliard euro për vitet 2014-2020, ai mbështet organizatat në fushën e trashëgimisë, arteve të interpretimit, arteve të bukura, artit ndërdisiplinor, botimit, filmit, televizionit, muzikës dhe video lojrave si dhe dhjetëra mijëra artistë, profesionistë kulturorë dhe audiovizualë. Financimi u lejon atyre të veprojnë në të gjithë Europën, për të arritur audienca të reja
dhe për të zhvilluar aftësitë e kërkuara në epokën dixhitale.
Fondacioni “E Shkuara për të Ardhmen”
Fondacioni “E Shkuara për të Ardhmen” është një organizatë joqeveritare e themeluar në vitin 2002 me qëllim mbrojtjen, studimin, ruajtjen dhe restaurimin e monumenteve historike dhe trashëgimisë kulturore. Qendra e fondacionit është në Korçë, në juglindje të Shqipërisë – një zonë me numër të madh dhe shumëllojshmëri të monumenteve historike, ndërsa veprimtaria e fondacionit shtrihet në të gjithë Shqipërinë. Fondacioni ka kontribuar në shumë projekte, duke përfshirë studime dhe vepra që kanë të bëjnë me mbrojtjen e arkitekturës dhe teknologjisë paraindustriale në Shqipëri, studimet arkeologjike mbi monumente parahistorike, veprat konservuese mbi artin dhe arkitekturën e monumenteve bizantine dhe pas-bizantine si dhe mbrojtjen e zonave urbane
PRESS NOTE & INVITATION
Europa Nostra and European Investment Bank Institute mission visits
Post-Byzantine Churches in Voskopoja and Vithkuqi
Korça, 16 September 2018 – Experts from Europa Nostra, the leading heritage organisation in Europe, and the European Investment Bank Institute will arrive in Albania on 18September for a four-day mission related to the Post-Byzantine Churches in Voskopoja and Vithkuqi. The churches were listed among the 7 Most Endangered heritage sites in Europe in 2018, following a nomination made by “The Past for the Future”
Foundation.
The European delegation of heritage and financial specialists will meet with national authorities – including the Minister of Tourism and Environment Blendi Klosi, the Minister of Culture Mirela Kumbaro, the
leading representative of the Orthodox Church in Korça, Voskopoja and Vithkuqi Johan Pelushi, nongovernmental civil society organisations and other stakeholders, with the aim of mobilising efforts towards
saving these iconic churches.
The churches in Voskopoja and Vithkuqi in south-eastern Albania are a group of 12 churches built during the 17th and 18th centuries. They are the most authentic evidence of the extraordinary economic development of these two Christian centres during Ottoman rule in the Balkans. Some of these churches, large in size, represent a new architectural and unique form of domed basilicas. They are the most representative monuments of 17th-18th century ecclesiastical art in the Balkans and are masterpieces of the post-Byzantine style. Despite their rare historic value, the monuments are in an advanced state of decay.
Water damage and humidity pose a serious threat to the interior wall paintings. The theft of artefacts is an enduring problem as
none of the churches are secured with cameras or alarms.
Peter Bond and Lourdes Llorens Abando, Technical Consultants contracted by the European Investment Bank Institute, Paolo Vitti, Member of the 7 Most Endangered advisory panel and Europa Nostra Board
member, Lida Miraj, Architect Conservator and Individual Member of Europa Nostra, will participate in this mission. Kliti Kallamata, Architect Conservator of “The Past for the Future” Foundation, will represent the Albanian NGO that nominated the churches to the 7 Most Endangered programme.
On 18 September, the delegates will have a meeting with the Minister of Tourism and Environment, Blendi Klosi at the Ministry of Tourism and Environment in Tirana and will hold discussions concerning the
preservation and renovation of the site.
On 19 September, the delegation will visit the Post-Byzantine Churches in Voskopoja and Vithkuqi.
On 20 September, the delegates will meet with the leading representative of the Orthodox Church in Korça, Voskopoja and Vithkuqi, Johan Pelushi, which is the owner of the churches of Voskopoja and Vithkuqi, and the with Mayor of Korça, Sotiraq Filo.
On 21 September, the delegation will meet representatives from national authorities in Tirana, including the Minister of Culture, Mirela Kumbaro and also with Director of the Institute of Cultural Monuments.
On the same day, at 17:30, the experts will give a press conference about the mission.
Media professionals are invited to attend the visit to the Post-Byzantine Churches on 19 September and the press conference on 21 September.
For more information about the programme of the mission, please contact Kliti Kallamata.
PRESS CONTACTS
Organisation which nominated the site
“The Past for the Future” Foundation
Kliti Kallamata
E: [email protected]
T: +355 692147022
Europa Nostra
Joana Pinheiro, Communications Officer
E. [email protected]
T. +31 70 302 40 55
TO FIND OUT MORE
http://7mostendangered.eu/
www.europanostra.org/7-most-endangered-news
twitter.com/europanostra
youtube.com/user/EuropaNostraChannel
Background information
The 7 Most Endangered programme
The 7 Most Endangered programme identifies endangered monuments and sites in Europe and mobilizes public and private partners on a local, national and European level to find a viable future for those sites.The programme was launched in 2013 by Europa Nostra with the European Investment Bank Institute as founding partner and the Council of Europe Development Bank as associated partner. It was inspired by a successful similar project run by the US National Trust for Historic Preservation. The 7 Most Endangered is not a funding programme. It is a catalyst for action and promotes “the power of example”.
The 7 Most Endangered is supported by the Creative Europe programme of the European Union, as part of Europa Nostra’s networking project ‘Sharing Heritage – Sharing Values’.
Since 2013, 29 threatened monuments and heritage sites from 19 countries across Europe have been selected for the 7 Most Endangered. The first list was published in 2013, the second list in 2014, the third list in 2016 and the fourth list in 2018, during the European Year of Cultural Heritage. In 2016, the Venice Lagoon in Italy was declared the most endangered heritage site in Europe.
An international advisory panel, comprising specialists in history, archaeology, architecture, conservation and finance, meet to discuss the applications submitted to the 7 Most Endangered programme and to shortlist the most threatened monuments and sites. The final list of 7 sites is selected by the Board of Europa Nostra.
Heritage and financial experts from Europa Nostra and the European Investment Bank Institute undertake missions to the 7 sites, together with the nominators. The multidisciplinary teams assess the sites and help formulate a feasible action plan for each of them, in close cooperation with national and local public and private stakeholders. The results and recommendations of these missions are summarised in technical and financial reports.The programme partners assist with the implementation of these reports.
Europa Nostra
Europa Nostrais the pan-European federation of heritage NGO’s which is also supported by a wide network of public bodies, private companies and individuals. Covering more than 40 countries in Europe, the organisation is the voice of civil society committed to safeguarding and promoting Europe’s cultural and natural heritage. Founded in 1963, it is today recognised as the most representative heritage network in Europe.
Plácido Domingo, the world-renowned opera singer, is the President of the organisation.
Europa Nostra campaigns to save Europe’s endangered monuments, sites and landscapes, in particular through the 7 Most Endangered programme. It celebrates excellence through the EU Prize for Cultural Heritage / Europa
Nostra Awards. It also contributes to the formulation and implementation of European strategies and policies
related to heritage, through a structured dialogue with European Institutions and the coordination of the European
Heritage Alliance 3.3. Europa Nostra is an official partner and has been greatly contributing to the European Year
of Cultural Heritage 2018.
European Investment Bank Institute
The European Investment Bank Institute (EIBI) was set up within the EIB Group (European Investment Bank and European Investment Fund) to promote and support social, cultural, and academic initiatives with European stakeholders and the public at large. It is a key pillar of the EIB Group’s community and citizenship
engagement. More information on http://institute.eib.org
Creative Europe
Creative Europe is the EU programme that supports the cultural and creative sectors, enabling them to increase their contribution to jobs and growth. With a budget of €1.46 billion for 2014-2020, it supports organisations in the fields of heritage, performing arts, fine arts, interdisciplinary arts, publishing, film, TV, music, and video games as well as tens of thousands of artists, cultural and audiovisual professionals.
The funding allows them to operate across Europe, to reach new audiences and to develop the skills required in the digital age.
“The Past for the Future” Foundation
The Past for the Future Foundation is a nongovernmental organisation founded in 2002 with the protection, study, conservation and restoration of historical monuments and cultural heritage as its objective. The centre of the foundation is in Korca, Southeast Albania – an area with a great number and variety of historical monuments, while the activity of the foundation is extended in all of Albania. The foundation has greatly contributed to many projects, including studies and works related to the protection of pre-industrial architecture and technology in Albania, archaeological surveys on pre-historical monuments, conservation works on art and architecture of Byzantine and post-Byzantine monuments and the protection of urban areas.
Komentet