VOAL

VOAL

Copyright © 2022

VOAL

Ekonomia që vret: 215 vetëvrasje gjatë 2020-ës në Shqipëri, rriten tentativat në vitin e pandemisë

June 5, 2021

Rritja e numrit të vetëvrasjeve në Shqipëri u atribuohet faktorëve ekonomikë dhe socialë. Teksa niveli i tyre vijon të jetë tre herë më i lartë se sa vrasjet, ekspertët e fushës psikologjike bëjnë thirrje për ndërtimin e mekanizmave që të parandalojnë sjelljen vetëvrasëse, e cila ka ndikim ekonomik dhe social të konsiderueshëm.

Vetëvrasja është një nga fenomenet më të dhimbshme të shoqërisë. Në Shqipëri vijojmë të flasim për shifra të larta. INSTAT raportoi se numri i vetëvrasjeve, në vitin 2020, në total ka qenë 215, nga 216 një vit më parë.

Shifrat flasin sërish për një numër të konsiderueshëm, si dhe një raport 3-fish më të lartë se sa vrasjet në Shqipëri (55 vrasje në 2020-n).

Ekspertët rikujtojnë edhe rastet kur fenomeni ka mbetur në tentativë. Sipas tyre, tentativat për marrjen e jetës vitin e shkuar kanë pasur nivelin më të lartë të tre viteve të fundit, përkatësisht 129 raste të raportuara dhe gjithashtu, mendohen edhe dhjetëra të tjera të paraportuara.

Vetëvrasjet dhe përpjekjet për vetëvrasje kanë një dëm të jashtëzakonshëm emocional për familjet dhe miqtë e atyre që humbën jetën, si dhe për të mbijetuarit e përpjekjeve. Por vetëvrasja ka kosto ekonomike për individët, familjet, komunitetet, shtetet dhe kombin në tërësi. Këto përfshijnë kostot mjekësore për individët dhe familjet, humbjen e të ardhurave për familjet dhe produktivitetin e humbur për punëdhënësit, nga ana e familjarëve, miqve të dekurajuar.

Ata që mbeten pas

Dikush që ka humbur një të dashur nga vetëvrasja konsiderohet si i mbijetuar. Këta individë shpesh përjetojnë hidhërim të fortë dhe kompleks, që mund të shoqërohet me ndjenja faji. Për shkak të stigmës që rrethon vetëvrasjen, të mbijetuarit mund ta kenë të vështirë të kërkojnë mbështetje ose të flasin për ndjenjat e tyre.

Më tej, të mbijetuarit e vetëvrasjes kanë rrezik më të lartë ta përsërisin këtë veprim. Sipas ekspertëve të çështjeve psikologjike, rreziku mund të shpjegohet pjesërisht nga lidhja familjare dhe faktorët gjenetikë të sëmundjes mendore, në rastin e vdekjes së një të afërmi nga vetëvrasja. Për më tepër, faktorët mjedisorë dhe të komunitetit luajnë një rol në rrezikun e vetëvrasjes, duke përfshirë jetesën në një zonë rurale, individët të cilët jetojnë pranë të dashurve që humbin jetën nga vetëvrasja mund të përballen me një rrezik më të lartë, sepse ata janë të ekspozuar ndaj të njëjtëve faktorë rreziku.

Komunitetet gjithashtu ndikohen ndjeshëm kur ka një vdekje nga vetëvrasja. Përveç tronditjes dhe pikëllimit që shoqëron një vdekje, mund të ketë edhe grupe vetëvrasjesh, që do të thotë vetëvrasje të shumta në një periudhë të shkurtër në atë zonë gjeografike. Ndaj, ekspertët këshillojnë të tregohet shumë kujdes me mediatizimin e fenomenit.

Efekti i COVID-19

Arjana Rreli, mjeke psikiatre, pohon për “Monitor” se gjatë pandemisë, stresi, ankthi e më pas depresioni kanë qenë në rritje të vazhdueshme, faktorë që sipas saj çojnë në një sjellje vetëvrasëse të pakthyeshme.

“Rikujtojmë se vitin e shkuar, u shtua një faktor stresant i fuqishëm, ai i COVID-19; në vitet pararendës kanë qenë arsyet e të gjithë kohërave, ai ekonomik është thelbësor, si dhe konfliktet brenda familjes.

Ekzistojnë edhe arsye si migrimi dhe emigrimi, lëvizja e popullatës, përballje me një mentalitet tjetër. Kjo ka sjellë konflikte, sa i përket mendësisë në ruajtjen e traditës dhe kështu vajzat shqiptare janë vënë nën presion nga familja” – thotë znj. Rreli.

Sipas mjekes, në sjelljen vetëvrasëse shkojnë persona që nuk pranojnë të kurohen, ose kanë presion familjar që të mos pranojnë problemin.

“Ata që kërkojnë ndihmë nuk arrijnë deri në vetëvrasje. Ndihma që u ofrohet është shumëdimensionale. Nga këshillimi deri te medikamentet që bëjnë efektin e tyre që shëndeti mendor të mos përkeqësohet. Dhe që s’kanë efekte anësore. Një ndihmë e specializuar e marrë në kohë e minimizon këtë fenomen kaq të dhimbshëm për shoqërinë” – përfundon znj. Rreli.

Kostot ekonomike në botë

Ekziston gjithashtu një kosto ekonomike e lidhur me vetëvrasjen, I referohemi kostos mjekësore dhe të humbjes së punës. Sipas CDC (Qendrës Për parandalimin dhe kontrollin e sëmundjeve në SHBA), vetëvrasja dhe përpjekjet për vetëvrasje i kushtojnë shoqërisë rreth 70 miliardë dollarë në 2018-n. Kostoja mesatare e vetëm një vetëvrasjeje është gati 1.5 milionë dollarë. Vlerësimi kombinon shpenzimet mjekësore dhe kostot për shkak të humbjes së punës. Programet e parandalimit të vetëvrasjeve, veçanërisht ato që përqendrohen në ndërtimin e rezistencës së komunitetit pas një vetëvrasjeje, mund të ndihmojnë në uljen e kostove ekonomike dhe emocionale.

Kostot e sjelljeve vetëvrasëse – dhe kursimet që mund të rezultojnë nga parandalimi i këtyre sjelljeve – mund të ndihmojnë të bindin politikëbërësit dhe palët e tjera të interesit se parandalimi i vetëvrasjes është një investim që do të kursejë dollarë si dhe jetë. Një ndër pikat që përmendet është, padyshim, mungesa e një individi në tregun e punës, që sjell pagesa më pak në taksa dhe sigurime shëndetësore e shoqërore, përtej ndërgjegjësimit të humbjes së një jete. Por, në Shqipëri nuk ekziston ende një studim i mirëfilltë që bën korrelacionin e një vetëvrasjeje me kostot ekonomike në shoqëri.

Studimi i fundit ‘Vetëvrasja dhe Përpjekjet për Vetëvrasje’ në Shtetet e Bashkuara: Kostot dhe Pasojat e Politikave, zbuluan sa vijon:

-Kostoja mesatare e një vetëvrasje ishte 1,329,553 dollarë.

-Më shumë se 97% e kësaj kostoje ishte për shkak të humbjes së produktivitetit. Pjesa e mbetur prej 3% ishin shpenzime të lidhura me trajtimin mjekësor.

-Kostoja totale e vetëvrasjeve dhe përpjekjeve për vetëvrasje ishte 93.5 miliardë dollarë.

-Çdo 1.00 dollarë i shpenzuar për ndërhyrje dhe ndërhyrje psikoterapeutike që forcuan lidhjet ndërmjet ofruesve të ndryshëm të kujdesit kursen 2.50 dollarë në koston e vetëvrasjeve.

Ekonomia dhe shoqëria

Vetëvrasja analizohet kryesisht nga ekspertët e shëndetit mendor, por duhen kuptuar edhe fenomenet sociale. Madje, sipas sociologes Marsida Simo, mund të jenë pikërisht këto fenomene socio-psikologjike si mungesa e mirëqenies, zakonet e vjetra dhe shtypëse, gjuha e urrejtjes që është përhapur gjerësisht në media apo në rrjetet sociale, bullizmi, mungesa e optimizmit, të cilat mund të krijojnë këtë gjendje amullie te një shoqëri e deri te marrja e vendimit për vetëvrasje te një person.

“Psikologët e lidhin shpesh me traumat e fëmijërisë vetëvrasjen, por të mos harrojmë se traumat mund të shkaktohen nga dhuna e ushtruar nga njëri prind apo kujdestari, mësuesja apo dikush tjetër. Trauma mund të jetë edhe për shkak të një fëmijërie të jetuar me mungesa të thella materiale prej ekonomisë, por edhe shpirtërore” – thotë znj. Simo.

Në vendin tonë është krijuar një frymë pesimiste, vijon ajo, e cila buron prej vështirësive të realitetit, prej imazhit që po e përforcojnë mediat nëpërmjet lajmeve të kronikës së zezë, apo statistikave jopozitive për zhvillimin e vendit.

“E gjitha kjo çon më pas në një efekt domino, ku nga këto informacione negative, infektohemi të gjithë, duke e vazhduar këtë frymë pesimiste te njëri-tjetri. Në këtë efekt domino, jo të gjithë dinë t’ia dalin, pasi dikush ka mundësi të përkrahet dhe të marrë mbështetje, e dikush merr vendime fatale për jetën” – përfundon sociologia.

OBSH

Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), sjellja vetëvrasëse ka ndikim dramatik në vendin e punës në terma njerëzorë dhe financiarë. Gjithashtu, njihet kostoja për ekonominë e gjerë. Kur një person në moshë pune tenton t’i japë fund jetës, ai menjëherë bëhet ekonomikisht joproduktiv; punëdhënësi duhet të gjejë dhe trajnojë një zëvendësues (ai r do të mungojë në punë, nëse humb jetën ose veprimi mbetet në tentativë).

Trendi ndër vite

Vetëvrasjet u rritën në mënyrë sistematike në dy vitet e fundit, duke arritur në 216 persona më 2019, ose 2,3% më shumë në raport me një vit më parë dhe pothuajse në të njëjtin nivel ishin edhe në 2020-n. Sipas të dhënave të INSTAT, të përpunuara nga “Monitor”, numri i personave të vetëvrarë arriti në 7,5 për 100 mijë banorë nga 5,4 që ishte në vitin 2016.

Numrin më të lartë të vetëvrasjeve e kanë burrat, me 72% të totalit në 2020-n. Vetëvrasjet e meshkujve u rritën me 8.4% në vitin 2020, ndërsa ato të femrave ranë me gati 18%. Ekspertët pohojnë se kjo tendencë lidhet edhe me faktin që pandemia e Covid-19 preku më rëndë meshkujt, që u ndikuan dhe më shumë psikologjikisht.

Më e ekspozuar ndaj vetëvrasjeve ishte grup-mosha 55-59 vjeç me 15% të totalit të vetëvrasjeve. Një rritje e ndjeshme e heqjes së jetës me dëshirë u konstatua për grup-moshën 50-54 vjeç, me pothuajse dyfishim në raport me vitin e mëparshëm, e ndikuar kryesisht nga meshkujt.

Zakonisht në këto grupmosha, vetëvrasjet shtyhen nga arsye ekonomike dhe përfaqësojnë kryefamiljarë që nuk ia dalin dot të mbajnë familjen. Më tej, numri më i lartë ishte për grupmoshën mbi 70 vjeç, me rreth 44 persona, ose 20% e të personave të vetëvrarë më 2019. Vitet e fundit, numri i pleqve që jetojnë vetëm, është rritur, dhe të moshuarit janë më ekspozuar ndaj depresionit.

“Shoqëria shqiptare ka humbur drejtpeshimin, duke e lënë individin në mëshirën e fatit. Natyrisht, vetëvrasjet vijnë kryesisht për shkak të problemeve të natyrës psikologjike dhe është depresioni ai që sjell numrin më të madh të tyre. Por vetë depresioni është produkt i një shoqërie që nuk i zgjidh problemet dhe që i vë egërsisht nën presion individët. Mund të themi se shkaktarë të kësaj situate janë probleme të natyrës ekonomike, sociale e psikologjike. Të gjitha së bashku bëjnë që shumë njerëz të shfaqin dobësi, të cilat bëjnë të mos i përballojnë dot presionet e shumta” – ka pohuar më herët për “Monitor”, psikologu Ergys Mërtiri.

Teksa ekspertët e fushës psikologjike raportojnë stres më të lartë të përjetuar nga popullata gjatë pandemisë, shifrat e Policisë treguan se numri i vetëvrasjeve në vitin 2020, në total, ka qenë 156. Por, në një pikë bien dakord të dyja palët, tentativat për vetëvrasje kanë qenë më të larta vitin e shkuar. Sipas psikologëve, pandemia, stresi, mungesa e informacionit, një jetë në karantinë, por njëkohësisht dinamike me: mësim online në rastin e fëmijëve, puna online në kushte jo të favorshme, tensione të krijuara nga një ndryshim i jetës sociale e familjare.

“Të gjitha këto arsye kanë shtuar stresin dhe ankthin në popullatë, duke çuar në depresion të mundshëm dhe deri në sjellje vetëvrasëse” – pohon mjekja psikiatër, Arjana Rreli.

Qarqet e Gjirokastrës, Beratit dhe Lezhës kishin nivelin më të lartë të vetëvrasjeve në vitin 2019. Në raport me popullsinë, Gjirokastra shënoi 13 vrasje për 100 mijë banorë, e ndjekur nga Berati me 12,8 persona të vetëvrarë për 100 mijë banorë dhe Lezha me 12. Në anën tjetër, Kukësi, Elbasani dhe Tirana kishin numrin më të ulët të vetëvrasjeve, përkatësisht me 3,6, 5,1 dhe 5,8 për 100 mijë banorë, duke rezultuar shumë poshtë mesatares kombëtare.

Shqipëria, me numrin më të ulët të vetëvrasjeve në Rajon

Me gjithë numrin në rritje të vetëvrasjeve, Shqipëria e ka këtë fenomen më pak të përhapur se rajoni. Sipas të dhënave të OKB mbi popullsinë, numri i vetëvrasjeve në Serbi ishte 15,6 persona për 100 mijë banorë, në Malin Zi ishin 10,3, në Bosnjë 8,8.

Në rang global, në vitin 2018, Lituania shënoi numrin më të lartë të vetëvrasjeve me 31,9 për 100 mijë banorë, e ndjekur nga Rusia me 31, Guajana me 29,2 dhe Koreja e Jugut me 26,9 vetëvrasje për 100 mijë banorë.

Eksperti: Shkaktarët, ekonomikë dhe socialë

Shoqëria shqiptare ka humbur drejtpeshimin, duke e lënë individin në mëshirën e fatit, shprehet sociologu Ergys Mërtiri. “Natyrisht, vetëvrasjet vijnë kryesisht për shkak të problemeve të natyrës psikologjike dhe është depresioni ai që sjell numrin më të madh të tyre. Por vetë depresioni është produkt i një shoqërie që nuk i zgjidh problemet dhe i vë egërsisht nën presion individët.

Mund të themi se shkaktarë të kësaj situate janë probleme të natyrës ekonomike, sociale e psikologjike. Të gjitha së bashku bëjnë që shumë njerëz të shfaqin dobësi, të cilat i bëjnë të mos i përballojnë dot presionet e shumta” – thotë ai. Mërtiri shton se, një pjesë e mirë e individëve që mund të bëjnë vetëvrasje, vuajnë probleme në familje, divorc, mosmarrëveshje, mungesë komunikimi, apo presionet në punë dhe vështirësi për të siguruar jetesën.

“Një pjesë tjetër, për shkak të pamundësive që sjell mjedisi, vuajnë perceptimin e të ndierit të parealizuar, të paaftë apo dështakë. Shoqëria shqiptare karakterizohet nga një intensitet i lartë i tensioneve, konflikteve, presioneve të shumta, të cilat shpesh ndikojnë në humbjen e ekuilibrit psikologjik. Jemi një shoqëri tejet agresive dhe aspak tolerante, gjë që rrit ndjeshëm ngarkesat e përditshme. Në fund, mungesa e shpresës, në një shoqëri që perceptohet si pa të ardhme, është shpesh vendimtare në përhapjen e dëshpërimit te shumë njerëz, çfarë i shtyn ata të jenë plotësisht të demoralizuar dhe pa vullnet për të ndërtuar jetën” – thotë z. Mërtiri.

Sipas tij, studiues të shumtë thonë se dy janë problemet e mëdha që shkakton jeta moderne: Vetmia sociale dhe pasiguria. Këtyre mund t’iu shtohen edhe një sërë problemesh që kanë të bëjnë me mungesën e motivimit, vanitetin, frenetizmin e përditshmërisë, stresin në punë etj.

“Në shoqëritë moderne, njerëzit po bëhen gjithnjë e më të huaj për njëri-tjetrin, lidhjet shoqërore janë dobësuar, të afërmit janë bërë të largët dhe pandemia dha ndikim të jashtëzakonshëm në dobësimin e lidhjeve sociale. Kjo i bën shumë njerëz të ndihen bosh dhe të mos u japin kuptim jetës. Nga ana tjetër, moderniteti krijon shoqëri të cilat janë në ndryshim të madh dhe të vazhdueshëm. Kjo sjell pasiguri, e cila çon shpesh në ankthe e neuroza të ndryshme.

Shifrat e larta të divorceve, tensioneve dhe dhunës në familje, apo edhe problemeve të shoqërizimit në të, tregojnë se familja nuk është më një strehë e sigurt dhe e ngrohtë për shumë njerëz. Kjo do të thotë se ajo nuk arrin të amortizojë problemet e jashtme, madje për më tepër, i krijon individit probleme të mëdha, shpesh dramatike. Të gjitha këto janë të pranishme dhe në shoqërinë shqiptare, duke shtuar probleme të destabilizimit ekonomik, e kulturor, të cilat në Shqipëri janë në nivele shumë herë më të larta se kudo në botën e zhvilluar” – përfundon ai.

Mekanizmat shtetërorë për minimizimin e situatës

Ekspertë të fushës sociologjike dhe psikologjike pohojnë se, shteti e ka të vështirë të ndërhyjë në probleme, të cilat janë thellësisht individuale, por ai ka një ndikim të madh, për aq sa mund të ndikojë në përmirësimin e kushteve të jetesës. Sipas tyre, nëse kushtet ekonomike, shoqërore e kulturore do të ishin më të mira, numri i vetëvrasjeve do të reduktohej shumë.

Në një plan më të ngushtë, strukturat shtetërore mund të ndihmojnë në krijimin e lehtësive për njerëzit që vuajnë depresionin, mund të rrisin numrin dhe cilësinë e shërbimit të qendrave që asistojnë probleme të kësaj natyre, mund të ndërhyjnë me politika të cilat mund të zbusin probleme të stresit në punë, si dhe mund të rrisin ndërgjegjësimin dhe informimin mbi probleme të depresionit, zbutjes së konflikteve sociale dhe motivimit.

Sipas tyre, përmirësimi i kujdesit të shëndetit mendor është diçka emergjente, pasi praktikisht problemet janë të shumta, por mundësitë e trajtimit të tyre janë tepër të pamjaftueshme. Përveç shtetit, kontribut mund të arrihet edhe nga aktorë të tjerë socialë, siç mund të jenë shoqëria civile, institucionet e edukimit, media, etj./Monitor

  • twitter
  • facebook
  • linkedin
Fjalë kyçe:

Komentet

Lajme të ngjashëm

UGSHPD: TURI I TURPIT NË LONDËR

 
 
Të mos shkojmë menjëherë tek politizimi i ngjarjes. Ta shohim atë si evropianët sot se jemi pjesë e Evropës ku edhe e drejta e protestës ka fuqinë e madhe të saj ndërgjegjësuese. Janë bashkatdhetarët shqiptarë në Londër të cilët ose i thërret Shqipëria, ose i thërret Partia. Kur njerëzit prej medias dhe njoftimeve lajmërohen se do të ketë një takim me dyer të hapura qoftë ai kushdo, president a kryeministër, pushtetar apo figurë publike që merret me politikë dhe për më shumë ka vendosur të mbajë ose marrë qeverisjen për një periudhë të ardhshme të Shqipërisë, atëherë ai/ajo kanë detyrimin parësor që të përballen. Të dëgjohen dhe të dëgjojnë. Kjo është demokracia e përballueshme dhe jo sherr me demokracinë.
Ndryshe i bërë me dyer të mbyllura, siç është bërë dhe të tjera herë, takimi i Ramës do ta kishte të sigurt “suksesin” në të gjitha rrafshet dhe sidomos në kapilaritetin organizativ të Rilindjes Socialiste. Kjo do të ndodhte vetëm atëherë në qoftë se shqiptarët-londinezë do të ishin aq shumë të ndikuar ideologjikisht sa ende nuk e dinë dhe nuk e kanë kuptuar se përse ata dhe familjet e tyre janë larguar nga Shqipëria.
Propaganda po ashtu do të ishte e fituar sepse me dyer të mbyllura dhe në “kafazet” e mbyllur të transmetimeve live të televizioneve pa përjashtim ishte i siguruar transmetimi i një imazhi të vetëm. 
Rama në Londër. 
Herë pas here sipas politikave editoriale televizionet ndryshonin vetëm tituj-mesazhet elektoralë. Por si asnjëherë tjetër ndërprerjet nga protestuesit dhe zhurmat ishin ato që po live e shoqëruan fjalimin nervoz dhe përçarës apo edhe me plot premtime të Ramës si kreu i Rilindjes Socialiste dhe jo si kryeministër i vendit i zgjedhur nga Partia Socialiste.
Në Londër…
Në kryeqytetin që ka thesar fjalën e lirë në publik dhe tolerancën si Hyde Park’s Speakers’ Corner.
Çfarë eksportoi Rama në Londër veç se skandalin se si një qeverisje e korruptuar u kërkon votën njerëzve që nuk ju ka krijuar kushtet më minimale të jetesës në vendlindjet e tyre? 
UGSHPD (Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës), shpreh shqetësimin se mediat shqiptare përmes këtij transmetimi propagandistik si dhe me analizat politizuese që do të drejtojnë gishtin tek fajtorët, duhet të konsiderohen si qëndrime të njëanshme dhe që e trazojnë diasporën pikërisht disa muaj përpara zgjedhjeve të vitit 2025, në një kohë kur ata janë shumicë pjesëmarrëse në votime dhe e kanë të drejtën e votës.
Nga Londra e diplomacisë…
Në një shënim të mëparshëm jemi shprehur se zyrtarët formalisht mbajnë pas shpine portretin e Ismail Qemalit*. Kjo po provohet sepse mundin shekullor të burrave të urtë dhe diplomatëve që siguruan pavarësinë dhe kufijtë e Shqipërisë kjo qeverisje tërësisht amatore në diplomaci dhe e tërhequr prej hundësh po e shkatërron. 
Si fillim-shekulli i kaluar në Evropën Juglindore po niste Luftën Ballkanike? 
Në Nëntorin e 1912 Ismail Qemali përfundoi bisedimet diplomatike me përfaqësues shtetesh dhe nga Vjena me 12 Nëntor u dërgoi një telegram bashkëkombësve ende pa shtet të pavarur se:“Përpara së premtes jemi në Durrës. Të mbledhurit e Delegatëve në Durrës ose Vlorë është krejt i nevojshëm. I ftoni të gjithë, deri sa të vijë unë mbani qetësinë dhe bashkimin. Çështja jonë politike u sigurua fare”.
Çfarë force dhe çfarë mesazhi patriotik kishte një telegram për shqiptarët për Ditën e Pavarësisë 112 vite më parë?
E krahasoni atë me kulturën e sotme politike.
Propaganda, parada dhe influenca në rrjetet sociale të kësaj vizite të Ramës në Londër në prag të Ditës së Flamurit janë mesazhi politik i gabuar. Spektakli më i dështuar kombëtar në sy të kombit dhe të diasporës.
Mos shihni mënyrën se si lajmet dhe analizat do ta trajtojnë skandalin e Rilindjes Socialiste në Londër. Kuptojeni atë si një tik-tak i pushtetit të kalbur që do ta fajësojë në tik-tok protestën e atyre emigrantëve që kanë sakrifikuar jetët e tyre për të emigruar në Angli.
Kujtoni disa nga pankartat e protestuesve brenda sallës dhe jashtë saj. Pjesa më e madhe e emigrantbve protestues  janë larguar në 12 vitet e fundit për shkak të varfërisë dhe korrupsionit.
Kujtoni dhe krahasoni edhe udhëtimet e Ismail Qemalit si dhe patriotëve shqiptarë në delegacionin e pavarësisë si sot 112 vite më parë në një muaj nëntor si ky dhe e krahasoni se çfarë force kishte mesazhi i unitetit kombëtar i një “varke dhe një karvani” patriotësh për të ngritur flamurin në Vlorë me 28 Nëntor, 1912 dhe shpallur pavarësinë.
Krahasojeni atë ndjenjë me sot në vigjilje të festës së pavarësisë ku shtirja e politikanëve dhe shfaqjet me shpura shoqëruesish kryhen me avionë privatë dhe ku kryetari i Rilindjes Socialiste jashtë çdo realiteti del nëpër botë dhe  mashtron për votën dhe për pushtetin, duke e përçarë diasporën sikurse edhe duke e shitur Shqipërinë për interesat e pushtetit të tij të përjetshëm.
___________
24 Nëntor, 2024
 

Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)

Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)

Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)

L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)

Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)

Ukraina thotë se goditi një depo nafte dhe objektiva të tjera ruse

Ushtria e Ukrainës tha të hënën se ka goditur një depo nafte gjatë natës në rajonin Kaluga në perëndim të Rusisë, si dhe “një numër të objektivave të rëndësishme” në dy rajone të tjera ruse, pasi Rusia e bombardoi qendrën e qytetit të Harkivit në Ukrainë.

Shtabi i Përgjithshëm i Forcave të Armatosura të Ukrainës tha në një komunikatë në rrjetet sociale se sulmet e mëngjesit të hershëm u përqendruan në Briansk, Kaluga dhe Kursk.

“Nuk ka konfirmim për ndikim të suksesshëm në bazën e naftës në rajonin Kaluga”, tha ai.

Vladislav Shapsha, guvernatori i Kalugas, tha në Telegram se tetë dronë ukrainas u rrëzuan në këtë rajon, ndërsa copëzat e njërit prej dronëve të rrëzuar shkaktuan zjarr në një zonë industriale. Zjarri u shua dhe nuk u raportua për viktima, tha Shapsha.

Raportime të pakonfirmuara nga kanalet në Telegram, Ostorozhno, novosti dhe Baza, pretendojnë se zjarri përfshiu një cisternë në një depo nafte dhe fabrikën për prodhimin e instrumenteve, Typhoon, në Kaluga. Video që shfaqin zjarrin në rafineri janë publikuar online, megjithëse mungon verifikimi zyrtar i tyre.

Sulmi ndodhi derisa kryetari i qytetit të dytë më të madh të Ukrainës, Harkiv, tha se të paktën 15 persona u plagosën në një sulm që kishte në shënjestër zonat e banuara.

Harkivi është përballur me sulme të pareshtura në javët e fundit, të cilat kanë shkaktuar viktima të shumta dhe dëme në infrastrukturën civile dhe energjetike.

Në rajonin jugor të Mikolaivit në Ukrainë, guvernatori rajonal Vitaliy Kim raportoi se sulmet ruse goditën infrastrukturën energjetike gjatë natës. Inxhinierët ia arritën ta rikthejnë energjinë elektrike në shumicën e zonave të prekura dhe nuk u raportuan viktima.

Ndërkohë, në rajonin juglindor të Zaporizhjas, forcat ruse sulmuan objektet industriale duke përdorur “dhjetëra dronë”, sipas guvernatorit rajonal Ivan Fedorov. Në këto sulme raportohet se u plago një fëmijë.

Burime nga Drejtoria Kryesore e Inteligjencës së Ministrisë së Mbrojtjes së Ukrainës (HUR) i thanë Ukrayinska pravdas se sulmi ndaj depos së naftës në Kaluga ishte planifikuar nga shërbimet speciale ukrainase. Depoja e shënjestruar raportohet se është e lidhur me operacionet ushtarake të Rusisë kundër Ukrainës.

Ministria e Mbrojtjes së Rusisë raportoi se gjatë natës së 25 nëntorit, sistemet e mbrojtjes ajrore zbuluan dhe shkatërruan 23 dronë ukrainas në disa rajone.

Këto sulme theksojnë rritjen e vazhdueshme të përpjekjeve të Ukrainës për ta ndalur pushtimin e vazhdueshëm nga Rusia, që Moska e nisi në shkurt të vitit 2022. REL

Incidenti në takimin e Londrës, PD: Protestuesit u keqtrajtuan, ora e fundit e narkoshtetit po afron

Partia Demokratike e Shqipërisë ka reaguar pas incidentit të ndodhur në Londër, ku, sipas deklaratës së saj, kryeministri Edi Rama dhe “mercenarët” e tij përdorën dhunë ndaj protestuesve shqiptarë që po ushtronin të drejtën e protestës në kryeqytetin britanik.

PD e ka akuzuar Ramën për “krim të dyfishtë”, duke thënë se ai ka përdorur forcën e policisë britanike për të mbrojtur veten nga bashkëatdhetarët.

Në reagimin e saj, PD theksoi se Rama do të mbahet mend si kryeministri që, pasi “i përzuri” shqiptarët nga vendi, i “dhunoi dhe keqtrajtoi” ata në vendin e tyre të adoptuar. PD e cilësoi dhunën si të papranueshme dhe e quajti përgjegjës kryesor Edi Ramën, duke e akuzuar për përdorim të forcës në emër të një “narkoshteti”.

PD gjithashtu ftoi shqiptarët të bashkohen në një marshim në Tiranë më 26 nëntor, për të kërkuar largimin e kryeministrit dhe për të protestuar kundër qeverisjes së tij.

Reagimi i plotë:

Edi Rama, me mercenarët e tij dhunoi sot në kryeqytetin e Britanisë së Madhe, ata që kishin dalë për të ushtruar paqësisht të drejtën e protestës.
Si antishqiptar i vërtetë dhe frikacak i lindur, atij i duhej policia britanike për t’u mbrojtur nga bashkëatdhetarët.
Sot, ai kreu krimin e dyfishtë, pasi i përzuri nga vendi i tyre, i dhunoi në vendin e adoptuar.

Edi Rama do mbetet në analet e turpit të historisë si kryeministri që, pasi i ka përzënë nga vendi, dhunon dhe keqtrajton bashkëkombasit e tij.

Partia Demokratike e dënon me forcë dhunën e ushtruar kundër shqiptarëve të lirë.
Mercenarët që dhunuan në emër të Ramës janë vetëm masha mjerane të narkoshtetit.
Ndërkohë që, përgjegjësi i vetëm, ai që do përgjigjet deri në një për dhunën ndaj qytetarëve shqiptarë dhe britanikë, është Edi Rama.

Ora e fundit të tij dhe narkoshtetit që e kishte marrë me vete në Londër si cirk personal, po afron.

Të martën, në ora 17:00, ftojmë të gjithë shqiptarët në marshimin drejt Tiranës, për t’i dhënë të shtyrën e fundit frikacakut të Surrelit dhe burracakut të Londrës.

O sot, o kurrë!

bw

Ukraina godet me raketa britanike brenda Rusisë, vret një gjeneral të lartë të Putinit dhe 500 ushtarë koreano-veriorë

Një gjeneral i lartë rus, së bashku me 500 ushtarë të Koresë së Veriut, dyshohet se janë vrarë nga raketat britanike Storm Shadow në një sulm të fundit në tokën ruse.

Sulmi i nisur nga Ukraina eliminoi gjeneralin Valery Solodchuk dhe gjithashtu rezultoi me 18 oficerë të Putinit të raportuar të humbur, me 18 të tjerë të plagosur.

Raportet e mëparshme sugjeruan se një gjeneral i Kim Jong-un ishte plagosur gjithashtu në sulm, ndërsa ai komandonte trupat që mbështesin agresionin në Ukrainë, sipas Daily Mail.

Sulmi i kryer nga Ukraina ishte hera e parë që raketat e Mbretërisë së Bashkuar Storm Shadow u përdorën në objektiva thellë brenda Rusisë.

Kuptohet se raketat kishin goditur një post komandë dhe një objekt ushtarak të Putinit me shkallën e humbjeve ruse që tani pretendohet të jetë e konsiderueshme.

Autoritetet ruse nuk kanë konfirmuar ende humbje të cilat do të ishin të rënda si për Rusinë ashtu edhe për Korenë e Veriut.

Moska kërcënoi gjithashtu se përdorimi nga Ukraina i raketave të furnizuara nga NATO nënkuptonte se Putini mund të kundërpërgjigjej në mënyrë legjitime me raketa bërthamore. bw

Rama i dhunoi në Londër- PD: Të gjithë shqiptarët në marshimin drejt Tiranës, për t’i dhënë të shtyrën e fundit frikacakut të Surrelit

Partia Demokratike e Shqipërisë ka reaguar ashpër ndaj dhunës së ushtruar gjatë ditës së sotme ndaj shqiptarëve të lirë që kishin dalë në kryeqytetin e Britanisë së Madhe, për të ushtruar paqësisht të drejtën e protestës.

Në një deklaratë për mediat, PD thekson se Rama, si antishqiptar i vërtetë, kreu krimin e dyfishtë, pasi i përzuri qytetarët nga vendi i tyre, i dhunoi në vendin e adoptuar.

‘Edi Rama do mbetet në analet e turpit të historisë si kryeministri që, pasi i ka përzënë nga vendi, dhunon dhe keqtrajton bashkëkombasit e tij. Partia Demokratike e dënon me forcë dhunën e ushtruar kundër shqiptarëve të lirë. Mercenarët që dhunuan në emër të Ramës janë vetëm masha mjerane të narkoshtetit’, thuhet në deklaratën e PD.

‘Ditën e martë ora 17:00,  ftohen të gjithë shqiptarët në marshimin drejt Tiranës, për t’i dhënë të shtyrën e fundit frikacakut të Surrelit dhe burracakut të Londrës’.

Deklaratë e Partisë Demokratike te Shqipërisë

Edi Rama, me mercenarët e tij dhunoi sot në kryeqytetin e Britanisë së Madhe, ata që kishin dalë për të ushtruar paqësisht të drejtën e protestës.

Si antishqiptar i vërtetë dhe frikacak i lindur, atij i duhej policia britanike për t’u mbrojtur nga bashkëatdhetarët.

Sot, ai kreu krimin e dyfishtë, pasi i përzuri nga vendi i tyre, i dhunoi në vendin e adoptuar.

Edi Rama do mbetet në analet e turpit të historisë si kryeministri që, pasi i ka përzënë nga vendi, dhunon dhe keqtrajton bashkëkombasit e tij.

Partia Demokratike e dënon me forcë dhunën e ushtruar kundër shqiptarëve të lirë.

Mercenarët që dhunuan në emër të Ramës janë vetëm masha mjerane të narkoshtetit.

Ndërkohë që, përgjegjësi i vetëm, ai që do përgjigjet deri në një për dhunën ndaj qytetarëve shqiptarë dhe britanikë, është Edi Rama.

Ora e fundit të tij dhe narkoshtetit që e kishte marrë me vete në Londër si cirk personal, po afron.

Të martën, në ora 17:00, ftojmë të gjithë shqiptarët në marshimin drejt Tiranës, për t’i dhënë të shtyrën e fundit frikacakut të Surrelit dhe burracakut të Londrës.

O sot, o kurrë!

sn

Osmani: NATO mbetet aleat i pazëvendësueshëm, anëtarësimi prioritet strategjik për Kosovën

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka takuar kryetarin e Komitetit Ushtarak të NATO-s, Admiralin Rob Bauer.

Osmani gjatë këtij takimi theksoi rëndësinë e pranisë së NATO-s në Kosovë, duke vlerësuar kontributin e KFOR-it për paqen dhe sigurinë e vendit.

“Prania e NATO-s nëpërmjet KFOR-it ka qenë gjithmonë dhe vazhdon të jetë e rëndësishme për paqen dhe sigurinë e Kosovës, ashtu siç do të jetë edhe anëtarësimi i Kosovës në këtë Aleancë historike”,tha ajo.

Shefja e shtetit shprehu gjithashtu mirënjohjen e thellë për rolin e Aleancës Veriatlantike, në rrugëtimin e Kosovës drejt lirisë dhe shtoi se angazhimi i Aleancës është kyç për paqen dhe stabilitetin në rajon.

Vjosa Osmani, ritheksoi përkushtimin e Kosovës për të kontribuar në ruajtjen e paqes dhe sigurisë, si dhe angazhimin për forcimin e mëtejshëm të marrëdhënieve me organizatën më të madhe ushtarake në botë. sn

‘Bojkot mësimit’- Protesta për vrasjen e Martinit pritet të përshkallëzohet

Përpara shkollës “Fan Noli” në kryeqytet, grupi i prindërve organizatorë të protestës pas vrasjes së Martin Canit, ka mbajtur një komunikim për mediat. Gjatë fjalës së tij, një nga organizatorët, Migen Qiraxhi ka ripërsëritur kërkesat drejtuar qeverisë për një shkollim dinjitoz për të gjithë.

Më tej, Qiraxhiu ka njoftuar protestën e radhës që do të mbahet në orën 17:00 të hënën teksa ka shtuar se nëse kërkesat e tyre nuk do të plotësohen s’do të largohen nga sheshi dhe madje do ta konsiderojnë dhe bojkotin e mësimit.

Migen Qiraxhi, përfaqësues i shoqërisë civile: Me rastin tragjik të humbjes së jetës së Martinit, ditën e enjte, ne prindërit që kemi fëmijët në shkolla, zhvilluam marshimin protestë. Të tronditur dhe të pikëlluar për vrasjen e Martinit, artikuluam disa kërkesa për institucionet përgjegjëse, kërkuam dorëheqjen e ministres së arsimit. Ta paktën do të krijonte precedentin e të mbajturit përgjegjësi. Dorëheqja kërkon integritet. Kjo ministre nuk ofron veç zgërdhirje dhe arrogancë. Për këtë dhe pikat e tjera, do të jemi të hënën para Ministrisë së Arsimit për të thënë se nuk e tolerojmë këtë model dhe nuk do të presim që një ngjarje tjetër të ndodhë.

Ndaj kërkesat që kemi, prekin disa prej problematikave kryesore që përballen shkollat sot:

–Shtimi i buxheti për arsimit në 5 % të GDP-së.

–Plotësimi i shkollave me infrastrukturë dhe staf mbështeës.

–Rritja dhe plotësimi 100% i shkollave me psikologë, në raportin psikologë për 200 nxënës.

–Qëndrimi i nxënësve në hapësirat e shkollave deri në orën 16:00 duke ofruar ushqim dhe mundësi për të bërë detyrat.

–Zbatimi emergjent të rregullimit për heqjen e telefonave në orët e mësimit.

–Miratimi i legjislacionit për filtrat parandalues të përmbajtjeve me gjuhë dhune, urrejtje për fëmijët në moshën nën 14 vjeç.

–Secila shkollë duhet të ketë oficerin e sigurisë.

–Krijimi i një sistemi të raportimit të rasteve, ku të ndërlidhen të gjitha hallkat.

Dorëheqje e menjëhershme e ministres së Arsimit. Këto kërkesa, për një shkollim dinjitoz për të gjithë. Nuk do të largohemi nga sheshi derisa kërkesat të plotësohen. Nëse ministria dhe qeveria vijon me të njëjtat neglizhime dhe arrogancë do të konsiderojmë dhe bojkotin e mësimit si formë të reagimit tonë. Ndaj ju bëjmë thirrje të gjithëve që t’i bashkohen protestës së ditës së hënë. sn

Tiranë, studiuesit publikojnë në Kuvendin e tyre Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe

VOA/Ilirian Agolli

Në Tiranë, u zhvillua Kuvendi Kombëtar për gjuhën shqipe, ku morën pjesë shumë studiues dhe ku u paraqit Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe, një projekt katërvjeçar, ku dhanë ndihmesën e tyre dhjetëra gjuhëtarë nga Tirana, Prishtina e Shkupi. Fjalori i ri ka dy herë e gjysmë më shumë fjalë se sa Fjalori i mëparshëm i botuar mbi 4 dekada më parë. Gjuhëtarët pohuan se ky fjalor i ri do të ndihmojë shumë përdoruesit e saj të gjitjë profesioneve, si dhe vet gjuhën shqipe përballë rreziqeve të komunikimit në kohët e sotme.

Gjuhëtarë dhe akademikë të njohur të Shqipërisë, Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut u bashkuan në një Kuvend Kombëtar të Gjuhës Shqipe në Tiranë, ku u diskutua mbi sfidat e gjuhës në shekullin XXI dhe u publikua Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe.

Ky fjalor ka gjithsej 10 mijë faqe A4, me 124 mijë njësi, mes të cilave 103 mijë fjalë, dy herë e gjysmë më shumë se “Fjalori i gjuhës së sotme shqipe” i vitit 1980, 5 mijë emërtime, 3 mijë⁠ njësi leksiko-gramatikore të fshehura, ⁠11 mijë e 500 njësi frazeologjike, ⁠1 mijë e 400 shprehje të huaja të paasimiluara, ⁠1 mijë e 200 shkurtesa, si dhe mbi 40 mijë vargje sinonimike.

Drejtuesi i projektit të Fjalorit, akademik prof. dr. Valter Memisha, drejtori i Institutit të Gjuhësisë në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë, tha se është mbyllur me sukses faza e parë e projektit të Fjalorit të Madh të Gjuhës Shqipe.


“Leksiku i shqipes është rritur ndjeshëm si pasurim i brendshëm dhe si pasurim i jashtëm. Është hedhur në qarkullim një pasurim me dhjetëra mijëra njësi nga ligjërimi i folur popullor. Ka njohur rritje të jashtëzakonshme fjalëformimi, ku dallojnë fjalëformimet sistemore, krijimi i vargjeve të plota leksikore, të ndërtuar kryesisht me brumin dhe me mjetet fjalëformuese të vet shqipes. Janë futur në përdorim të gjerë mijëra e mijëra terma dhe sisteme terminologjike për fusha të ndryshme të dijes dhe të teknikës. Huazimi po ashtu është zhvilluar mjaft”, tha zoti Memisha në Kuvend.

Gjuhëtarët vlerësojnë se shqipja është nën presionin e komunikimit globalist, për shkak edhe numrit të përdoruesve të saj dhe fjalori i madh e ndihmon atë në përballimin e rrethanave të reja dhe dokumenton pasurimin e gjuhës shqipe.

Profesori i njohur i gjuhësisë shqipe, akademik Emil Lafe, thotë për Zërin e Amerikës se kishte ardhur koha për një fjalor të ri, sepse gjuha shqipe dhe fjalori i saj në katër dekadat e fundit janë zhvilluar me shpejtësi dhe në të kanë hyrë mjaft fjalë të reja.

“Gjithë zhvillimi i gjuhës duhet të pasqyrohet në Fjalor, sepse ka rëndësi që të dihet saktë kuptimi i fjalëve, shkrimi i tyre, përdorimi i tyre. Sot u paraqit ky Fjalor i Madh i Gjuhës Shqipe. Është vërtet një punë e mrekullueshme e kolegëve tanë, një punë e lavdërueshme, por fjalorët janë vepra që kanë nevojë gjithmonë për plotësime, për saktësime dhe për një punë të vazhdueshme me to”, tha zoti Lafe.

Fjalori u realizua bashkarisht nga Akademia e Shkencave e Shqipërisë, nga Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Instituti Albanologjik i Prishtinës, disa universitete e institucione shkencore në Shqipëri, në Kosovë, në Maqedoninë e Veriut, Universiteti i Palermos e Universiteti i Kozencës në Itali etj.

Studiuesi Sejdi M. Gashi, një nga përfaqësuesit e Institutit Albanologjik të Prishtinës në Kuvend, thotë për Zërin e Amerikës se Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe dëshmon një punë të jashtëzakonshme mëse katërvjeçare kryer nga një grup i gjerë profesionistësh të shkallës më të lartë nga Tirana, Prishtina dhe Shkupi, si një detyrim kombëtar dhe profesional.

“Tani kemi këtu një kurorëzim të kësaj pune, që e vlerësoj si një punë mjaft të arrirë dhe e dobishme. Është një rrugëtim me kohën, sepse krahas jetës së përgjithshme shoqërore edhe gjuha është një proces dinamik e në lëvizje, në pasurim dhe ndryshim të vazhdueshëm. Ndaj ne e kemi parë të arsyeshme që t’u bëjmë ballë rrethanave dhe kërkesave të kohës me mundësitë tona, me potencialet tona gjithëkombëtare në Shqipëri, Kosovë e shqiptarët e Maqedonisë së Veriut e gjithandej. Kemi bashkuar forcat e dijet tona dhe kemi nxjerrë si produkt Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe”, tha zoti Gashi.

Për këtë fjalor punuan mbi 55 bashkëpunëtorë e 25 hartues, me një redaksi prej 10 leksikografësh me përvojë. Fjalori pritet të botohet në letër vitin e ardhshëm, ndërsa platforma elektronike e saj është shumë lehtë e arritshme dhe cilësohet si një ndihmë e madhe për gjithë përdoruesit e saj anembanë globit.

Gjatë Kuvendit për gjuhën shqipe studiuesit shprehën shqetësimin për rreziqet që vijnë nga keqpërdorimi i shqipes dhe masat administrative, që sipas tyre, duhen ndërmarrë për ta mbrojtur këtë pasuri të madhe.

“Euro Natur”, shqetësim se zona Vjosë-Nartë kërcënohet nga ndërtimi i Aeroportit të Vlorës

VOA/Raimond Kola

Organizata europiane për Ruajtjen e Natyrës “Euro Natur” shprehu shqetësimin se “zona e Vjosë-Nartës në Shqipëri, njohur për shumëllojshmërinë e shpendëve dhe lagunat, përballet me kërcënime serioze nga ndërtimi i Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës”.

Në një raport mbi biodiversitetin në Ballkanin Perëndimor të sapopublikuar “Euro Natur”që është bërë pjesë e një rrjeti me disa organizata shqiptare për mbrojtjen e natyrës në Shqipëri thotë se “ndërtimi i Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës, pjesë e një vizioni të gjerë për ta shndërruar këtë strehë të pasur me biodiversitet në një qendër turizmi dhe infrastrukture, kërcënon të shuhen zërat e gjallë të lagunës”.

“Rivlerësimi i zonave të mbrojtura nga qeveria për të lehtësuar projektin e aeroportit ka përjashtuar 310 hektarë habitat të rëndësishëm në jug të vendit, duke shqetësuar ambientalistët”, thuhet në raportin e organizatës.

Sipas autoriteteve shqiptare Aeroporti i Vlorës do përfundojë punimet brenda këtij viti dhe do të jetë operacional verën e vitit 2025.

Por si dëshmojnë pamjet me dron të filmuara nga Zëri i Amerikës këto ditë, punimet e deritanishme janë larg pritshmërisë që aeroporti të përfundojë brenda këtij viti.

Punimet për Aeroportin e Vlorës

Punimet për Aeroportin e Vlorës

Autoritete shqiptare shpërfillën një kërkesë të Konventës së Bernës, shtatorin e vitit të shkuar, që të ndërpriteshin punimet për Aeroportin, derisa të zhvillohej një Vlerësim i ri i Ndikimit në Mjedis.

Disa organizata mjedisore po zhvillojnë një betejë gjyqësore në Gjykatën Administrative të Tiranës ku kanë paditur një seri institucionesh qeveritare për procedurat e ndjekura për projektin e ndërtimit të aeroportit dhe fillimin e punimeve.

Qeveria shqiptare ka deklaruar nga ana e saj se aeroporti përbën një rëndësi parësore për zhvillimin turistik të këtij rajoni dhe zona e Akërnisë, ku po ndërtohet, përfshin një sipërfaqe e cila gjatë periudhës së komunizmit shërbente për uljen e avionëve ushtarakë.

UGSHPD: THE GAVEL – ÇEKANI (Mozaiku propagandistik i drejtësisë)

 
“The Gavel” (Çekani), quhet skica e autorit LD-NY24 që merr shkas nga realiteti shqiptar mbi presionin që pushteti bën mbi sistemin e drejtësisë. Ngjarjet e ditëve të fundit dhe mënyra se si mediat zyrtare i trajtojnë kundërshtarët politikë drejt zgjedhjeve të ardhshme, janë një përshkrim i pranueshëm me autokracinë dhe me përdorimin e sistemit të drejtësisë si një armë ndaj kundërshtarëve politik dhe ideologjik.
Në mozaikun e lajmeve të ATSH-s me temë drejtësinë, ranë në sy disa tituj kryesor. Ai mbi pritshmërinë e vendimit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë më 21 Nëntor, 2024 pas ankimimit të depozituar nga Kryetari i Partisë Demokratike që ishte i titulluar:“Gjykata Kushtetuese rrëzon Berishën: Nuk ishte e nevojshme leja e Kuvendit për masën ndaj tij”. Një nënvizim i goditur në mënyrën më shërbyese të mundshme propagandistike dhe në një kohë kur sipas parimeve të profesionalizmit në gazetari pa shprehur anësi ngjarja e ndodhur në gjykatën kushtetuese ishte vetëm thjeshtë një shpallje vendimi mbi një ankim të depozituar nga pala e interesuar. Pra për sa kohë krye-lajmet zbehen për nga rëndësia e trajtimit dhe nga ana tjetër shtrembërohen për një dhe disa përfitime propagandistike, kuptohet fare qartë se kundërshtari në pushtet megjithëse luan me heshtjen e ka avantazhin sepse mediat dhe studiot pro qeverisë do ta trajtojnë shpalljen e vendimit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë si një eksitim elektoral meqenëse data e zgjedhjeve 2025 po diskutohet dhe partitë politike duhet të përpilojnë kandidatët konkurrues.
Ethet dhe ankthi i publikut del nga plotëkuptimi i fjalëve gjykim* dhe vendim*. Pra publiku dhe sidomos kur ai pret një vendim apo gjykim që të dalë nga Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë është i prirur të dëgjojë zgjidhjen e prerë dhe vendimin përfundimtar nga kjo gjykatë që është e nivelit më të lartë në vend. Për drejtuesin e  partisë më të madhe të opozitës Dr. Prof. Sali Berisha dy vendimet e marra janë masat e sigurisë “detyrim paraqitje” dhe “ndalim i daljes jashtë vendit”. Ndërsa sipas ATSH që i referohet:“Konferencës për shtyp të kryetares së Kushtetueses, Zaçaj vlerësimi masës së sigurisë ‘arrest në shtëpi’,  është një kërkesë që është regjistruar në Gjykatë, në datën 18.11.2024, dhe do të jetë objekti një shqyrtimi tjetër gjyqësor sipas afateve dhe rregullave të parashikuara në ligj”.
Faktori kohë dhe presioni në kohë për zgjedhjet 2025 sinkronizohet me heshtjen e pjesshme të kryetarit të PS Rama që shtiret se nuk e komenton  drejtësinë, por në krahët e tjerë veç mediave miqësore me të gjen jo vetëm eksitimin elektoral që shpërthehet në komentet pro dhe kundër, por ai mat edhe me hapat konkret që Rilindja Socialiste merr për të ruajtur avantazhin nga koha e shkurtër që ka m mbetur deri në zgjedhje. Në dy rastet si; “Rama: Akademia Politike e PS-së rrit energjinë e së vetmes forcë reale udhëheqëse” dhe “Rama, të dielën takim me shqiptarët në Londër: Në rrugën drejt Shqipërisë 2030″, publiku kur i krahason realitetet dhe sidomos media në qoftë se kërkon të mbetet e pa anshme mund të ngrejë pyetjen se; – Çfarë i bën palët të trajtohen të pabarabarta në prag të zgjedhjeve?
Deri në këtë pjesë të  arsyetimit nuk kemi përmendur termat “dy standarde”, as korrupsion dhe as humbje dhe shpërdorim detyre nga administrata dhe qeverisja e cila nuk e ka ndryshuar udhëheqjen për këta 11-12 vjet. Sado që të shtrojmë edhe rezultatin se drejtësia dhe prokuroria e posaçme po godasin edhe majtas edhe djathtas, kjo statistikë kur “hemorragjia financiare” nuk ndalet dhe më keq buxheti i shtetit planifikon të investojë në projektet që e kanë patur pikënisjen nga korrupsioni dhe kanë falimentuar, kjo tregon se pushteti është i kapur dhe po shkon drejt vendosjen e një autoriteti absolut. Kohëzgjatja e vendimeve të gjyqësorit, vendimet e lëkundura dhe kundërshtuese në parim mes njëri tjetrit tregojnë se politika është futur thellë në sistem dhe nuk ka më hapësirë për pa anshmëri. Aty vepron  kontrolli dhe goditja ndaj kundërshtarëve politik dhe ideologjik.
_______________
* gjykimi– është një mendim që formohet për dikë a për diçka dhe shpreh vlerësimin përfundimtar.
*vendimi– është një mendim përfundimtar ose masa a zgjidhja e prerë që jep gjykata për një çështje.
 
 
23 Nëntor, 2024
 
Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)

Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)

Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)

L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)

 Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)

“Do t’i takojmë në fushëbetejë rusët!”- Zyrtari i lartë ushtarak i Britanisë kërcënon Moskën

Forcat e armatosura të Britanisë do të ishin gati të luftonin Rusinë që sonte.

Një zyrtar i lartë ushtarak i Mbretërisë së Bashkuar ka deklaruar se në rast se Moska vendos të sulmojë një vend të Europës Lindore, është evidente që në fushëbetejë do të jenë edhe forcat britanike.

“Nëse ushtrisë britanike i kërkohej të luftonte sonte, ajo do të luftonte sonte. Dhe nuk mendoj se askush në këtë dhomë duhet të ketë ndonjë iluzion se nëse rusët pushtojnë Evropën Lindore sonte, ne nuk do të jemi në fushëbetejë”, tha Rob Magowan, zëvendës shefi i shtabit të mbrojtjes britanike, në një komision parlamentar të mbrojtjes. të enjten.

Kujtojmë se komentet e Magowan erdhën menjëherë pas raporteve se Rusia kishte lëshuar një raketë balistike me aftësi bërthamore gjatë një sulmi të mëngjesit të së enjtes në Dnipro, Ukrainë.

Më vonë gjatë ditës, Putin tha në një deklaratë televizive se raketa ishte një raketë e re balistike jo-bërthamore me rreze të mesme. bw

4 milionët e Kosovës për Luginën, Kamberi: Mesazh i fortë se shqiptarët nuk janë vetëm

Deputeti shqiptar në Kuvendin e Serbisë, Shaip Kamberi ka përshëndetur vendimin e Parlamentit të Kosovës, për ndarjen e 4 milionë eurove për Luginën e Preshevës.

“Pas aprovimit në Qeveri e tashmë miratimi në lexim të dytë të Parlamentit për këtë fond nuk është thjesht një numër në letër. Është një mesazh i qartë dhe i fortë nga Kosova se shqiptarët e Luginës nuk janë dhe nuk do të jenë kurrë vetëm! “

“Këto mjete do të shkojnë aty ku preken përditë zemrat e njerëzve: në arsim, për t’i dhënë fëmijëve tanë një dritare më të gjerë drejt së ardhmes; në kulturë, për të ruajtur dhe promovuar vlerat tona kombëtare; në sport, për të rritur shpresën dhe energjinë pozitive të rinisë; dhe në sektorë kyç që përmirësojnë jetesën e përditshme”.

Kamberi shkruan në Facebook se ky është një hap i cili sipas tij shkon përtej politikës, e fjalëve, transmeton Klankosova.tv.

“Lugina është krenaria jonë e përbashkët, edhe më fuqishëm me Kosovën që po qëndron pranë nesh në këtë situatë  të rëndë që po na imponohet nga diskriminimi shtetërorë”.

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

Kliko këtu për të parë arkivën e lajmeve

Send this to a friend