Një ditë, në të ardhmen, askush s’ka për të besuar se ka ndodhur kështu.
Mbështetur në shpinoren e kolltukut anatomik, me duar të kryqëzuara mbi gjoks, me kokën paksa të përkulur mbi klavikulë, vështrimin nga poshtë-lart përmes syzeve të rëna mbi hundë, sytë e picërruar si t’ia vriste shkëlqimi i fortë i dritës, hijerëndë dhe autoritar, Bepe Heimlich Vandersen, nëpunësi i vjetër i shërbimit konsullor, ia kishte ngulur shikimin e përqendruar si prej hetuesi turmës që mbushte sallën A të pritjes.
I vështronte një më një pa u druajtur. Qenë të paktë ata që i rezistonin zotit Bepe. Kthenin kokën mënjanë në çast apo nxitonin të ulnin sytë, duke mos u bërë ballë dy rruzujve të vegjël të zinj në kafe të cilët, përmes xhamave të trashë optikë, dukeshin edhe më të frikshëm, më sugjestionues, më shpues, si të të depërtonin mespërmes, e për këtë shkak krejt të papërballueshëm.
I kishin futur brenda në sallë një orë më parë, kurse nëpunësi i shërbimit konsullor, Bepja, sapo qe ulur dhe qe rehatuar në vendin e zakonshëm të pritjes së vizëkërkuesve. Një xham panevojshmërisht i trashë, për më tepër i blinduar, e ndante prej tyre. E vetmja hapësirë e drejtpërdrejtë komunikimi ishte një e çarë e ulët në trajtën e një gjysmërrethi, që mezi lejonte futjen e dorës së një fëmije. Një Zot e di ç’i bënte të trembeshin aq shumë, thua se prisnin që nga çasti në çast dikush t’u fuste në atë boshllëk ndonjë send shpërthyes. Sa për bashkëbisedimin me vizëkërkuesit, ai realizohej nëpërmjet një sistemi modern mikrofonash e altoparlantësh gati të padukshëm, kaq të vegjël e të maskuar me kujdes ishin.
Si çdo mëngjes, zoti Bepe nuk po nxitohej të fillonte punë. Po bënte atë që në terminologjinë sportive quhet nxehje, përshtatje, pra përgatitej shpirtërisht. Sipas kuptimit që ai i jepte kësaj gjendjeje krejt të veçantë të fizikut të vet, duhej doemos të çshpirtërohej, të bëhej i ftohtë akull, të mos ligështohej e të mos jepej as edhe përpara hallit më të madh njerëzor, të mos vuante e të mos torturohej së brendshmi, të mos mëshironte, të mos dorëzohej në asnjë rrethanë, sado e rëndë dhe trishtuese të ishte, thjesht të anesteziohej, të bëhej i pazemër, i pashpirt.
Si tufa e shndritshme e një fanari që kërkon majtas-djathtas nëpër errësirë, vështrimi i vëmendshëm e i përqendruar i zotit Bepe vërvitej pareshtur dhe pa u lodhur nëpër sallën A. I shëmbëllenin të gjithë me qen të rrahur, i dukeshin të terrorizuar, mosbesues, dyshues, pushtuar nga stresi, në ankth. Kishte lloj-lloj aty brenda: qytetarë, katundarë, malësorë, burra, gra, vajza e djem të rinj, biznesmenë e bankierë, mjekë e mësues, profesorë e akademikë, pensionistë e invalidë, madje edhe të ulur në karrocën dyrrotëshe, nëna me fëmijë në gji, trafikantë, rrugaçë, vjedhës xhepash e prostituta të rëndomta, lyer e zhgërryer me tepri si dordolecë.
“Ah, ja, përsëri Genci Snojli! Oh, Zot, ç’tip i bezdisshëm!” Vështrimi i Bepes, i zymtë, qortues, u ndal në një djalosh rreth të tridhjetepestave, të hequr në fytyrë e të zbehtë si të vuante nga anemia. “Do ta dalloja lehtë edhe midis një mijë të tjerëve. Sa herë ka ardhur këtu, përpara këtij sporteli? Gjithmonë më thotë të njëjtën gjë. Se vajza i është rënduar shumë, se po i vdes, se do ta shohë për herë të fundit. Të jetë e vërtetë? Ç’përmasa, vallë, mund të ketë dhembja shpirtërore e një prindi, fëmija i të cilit lëngon në një shtrat spitali, diku jashtë, e ai s’mund ta shohë, ta dëgjojë, ta prekë, ta puthë, ta përkëdhelë, t’i fshijë ballin e djersitur, t’i shtrëngojë gishtërinjtë e vegjël, t’i japë të pijë, ta ushqejë…? Oh, perëndi!”
I erdhën ndër mend dy fëmijët e vet dhe gruaja, tani mijëra kilometra larg, shqetësimi i tyre i madh si prindër sa herë ftoheshin pakëz e teshtinin, kur temperatura u ngrihej paksa mbi tridhjetë e shtatë, netët që gdhinin mbi kryet e tyre dhe ankthi i tmerrshëm. Ndjeu, si për dreq, të mallëngjehej, të ligështohej, të prekej. Erdhi në vete si i trembur, u përmend. Ah, jo kështu Bepe, iu drejtua vetes. Sot s’para je shumë në formë. Nuk po e bën nxehjen si duhet. Gati i mbushe sytë. Për Bepen, kjo qe aq e rëndë dhe e papranueshme sa për një tjetër mbushja e të mbathurave. Hajde, mblidhe veten. Mjaft të mendosh kë ke përpara. Pa shih, shih! Vështroji mirë cilët janë, ç’mall, ç’plehra janë. Hëm, pa shih si rrinë, si shtiren. Si qengja të urtë, si engjëj. Njerëz në hall të madh. Pa asnjë dyshim, vetëm duken, bëjnë sikur. Aktorë të lindur. Pas këtyre mureve të larta, ata janë krejt ndryshe, të egër, të ligj, të pabesë, hipokritë, servilë, vrasës të pashpirt. Për një parkim të gabuar, për një gërvishtje makine, thyerje pasqyre, pluhurosje ose baltosje të saj, për një shikim, për një fjalë, këta të ngulin thikën, të shkrehin një karikator të tërë automatiku, pa u menduar shumë. Gjakmarrës të pamëshirshëm. Për një plakush, vrarë në pusi, këtu e gjashtëdhjetë vjet më parë, sot u marrin jetën grave, fëmijëve, pa bërë dallim. O perëndi, ç’popull!
Nëpunësi i shërbimit konsullor, Bepja, shfryn më në fund i lehtësuar. Vetëm tani është plotësisht gati për të pritur vizëkërkuesit. E ndien shpirtin e vet të anesteziuar, si të kishin pulverizuar mbi të një shtresë të hollë lidokaine. Dhe, ashtu si kirurgu, para se të nisë operacionin, me prerje të vogla e të sipërfaqshme, incizon lëkurën e pastaj, njëra pas tjetrës, shtresa më të thella, për të provuar shkallën e anestezisë, Bepja vendos të provojë padhembshmërinë e shpirtit të vet.
Nëpunësi i vjetër i shërbimit konsullor hap më në fund sistemin e komunikimit zanor, kruan fytin prej një gëlbaze të vockël që ia gërvisht pakëz zërin dhe thërret, gati solemnisht, emrin e parë.
– Genti Snojli! – thotë me zë të lartë, ndërsa kërkon me sy nëpër sallë.
Numri 1 – Genti Snojli
Drejt sportelit, si me përtesë, me çapa të ngadalshëm, të lodhur, dyshues, mosbesues, si i detyruar vetëm të plotësojë një rit, afrohet një djalë rreth të tridhjetepestave. Duket edhe më i zbehtë, i tërhequr në fytyrë, me një lëkurë si në mavi poshtë kapakëve të syrit, pa asnjë dyshim shenjë e pagjumësisë disamujore.
– Prapë ju? – bën të paditurin Bepja.
– Zoti Bepe, tani s’ka më asnjë shpresë. As edhe një. Vajza do të më vdesë. Ju lutem, vini dorën në zemër. Më jepni vizën që jua kërkoj prej disa muajsh. Dua ta shoh për herë të fundit.
– Dëgjoni, djalë, – i drejtohet gati me qortim Bepja. – Ashtu është. Keni disa muaj që më përsëritni deri në mërzi të njëjtin argument. Do të më vdesë sot, do të më vdesë nesër, ama deri tani s’ka ndodhur gjësend. Sikur t’ju kisha besuar, sot do të ishit në vendet e Shengenit, duke kërkuar gjithë të drejtat e një azilkërkuesi. Jo, djalë, jo, s’është mirë kështu. Natyrisht që s’është.
Djali psherëtin thellë plot dëshpërim. E vështron turbull drejt e në sy, pa ditur çfarë të thotë.
– Shpresonim, zoti Bepe. Besonim t’ia hidhte, – shton pas pak, – por tani, mjerisht, mjekët tuaj nuk japin më asnjë shpresë. Janë ditët, ndoshta orët e fundit.
Djali gati përlotet.
– E ëma është atje, apo jo? Ne i dhamë vizë, kështu? – bën enkas Bepja pyetjen asgjësuese.
– Po, zotëri! I keni dhënë…
– Atëherë? – luan të habiturin Bepja. – Atëherë, çfarë? A nuk mjafton kaq? Për çfarë duheni? Për çfarë nevojiteni ju atje?
– Zoti Bepe, dua ta shoh ende të gjallë, ta shoh para se të mbyllë përgjithnjë sytë. T’ia dëgjoj edhe një herë zërin, ta prek, ta përkëdhel, ta shtrëngoj në krahë.
Bepja përmendet si i trembur. Gati sa nuk mallëngjehet, gati sa nuk dorëzohet, por në çast shpirti i anesteziuar s’e qas, s’e pranon përfytyrimin e dhembshëm të fëmijës që qan, rënkon, lutet e përgjërohet t’i sjellin afër të atin në shtratin e reanimacionit.
– Ju s’keni fëmijë tjetër, apo jo? – pyet Bepja.
– Jo, zotëri, nuk kam.
– Sa mirë të kishit pasur. Do të shërbente si një subjekt i sigurt garancie. Përndryshe, rasti juaj klasifikohet në grupin e parë të të dyshuarve për moskthim dhe qëndrim klandestin.
– Zotëri! Ç’po thoni kështu? As që na shkon ndër mend! Jua kemi përsëritur shumë herë. Nëse do të kishim pasur atë mendje, qëndronim në Angli. Ime shoqe ka mbaruar atje universitetin më në zë në fushën e ekonomisë, London School of Economics. Madje, ka pasur edhe oferta për të punuar atje…
– Ah, kështu?! D.m.th., vendin tonë s’para e pëlqyekeni? Vlerësuakeni më shumë të tjerët? Nga ana tjetër, shpëtimin e jetës së fëmijës e kërkoni pikërisht në vendin tonë.
– Nuk thashë këtë. Do ta kishim pasur shumë më të lehtë të jetonim në Angli. Fëmija ka lindur në atë vend.
– Më vjen keq, shumë keq, por s’duhet të humbasim më kohë së bashku. Më duhet të pres shumë njerëz sot. B. P., – thërret Bepja emrin e akademikut të njohur pa ia hedhur sytë Genc Snojlit, si të mos ishte aty, përballë tij, mbështetur krejt i këputur në sportel e t’i zinte kështu tërë fushën e pamjes.
Sinjali i Bepes është i qartë. Djali duhet të lërë sportelin e të largohet.
– Zotëri, a keni fëmijë? A keni zemër, zotëri?
– B. P., – përsërit thirrjen Bepja, edhe pse e ka vënë re akademikun të jetë ngritur diku nga fundi i sallës e të ketë marrë drejtimin për nga sporteli. Është e qartë. Ftesa për B. P. s’ka të bëjë fare me akademikun, por është një thirrje e përsëritur për prindin fatkeq që të lërë sportelin e të hapë vend për të tjerë vizëkërkues.
Bepja, përmes hapësirës së ngushtë që lë zbuluar prindi i fëmijës së sëmurë, s’ia ndan sytë akademikut B. P. Vështrimi i tij si i humbur pasqyron një sërë ndjenjash të përziera e të kundërta me njëra-tjetrën, që e bëjnë mimikën e tij të duket si e shpërvarur dhe e lëshuar. Po të mundej një psikanalist të rrëmonte në të kaluarën e largët të zotit Bepe, do t’i jepte një shpjegim të arsyetuar mirë gjendjes psikologjike komplekse e disi të rënduar të tij gjithnjë në kontaktet me intelektualë të laureuar. Dhe ja përse…
Bepja ka një peng të madh në jetë. Në vitet e studimeve universitare në Fakultetin e Marrëdhënieve Ndërkombëtare, dega e diplomacisë, ai s’u shqua kurrë, për të mos thënë se llogaritej si një ndër më të dobëtit studentë të kursit. Mesatarja e ulët nuk u dha ndonjëherë mundësinë miqve të fuqishëm të familjes së vjetër kryeqytetase që ta emëronin në një nga ambasadat e Europës së Bashkuar. Kështu që Bepes iu la në dorë të zgjidhte midis një vendi të humbur afrikan, një tjetri po aq të humbur, në mos më shumë, aziatik dhe Shqipërisë. Bepja zgjodhi vendin e vogël ballkanik dhe nuk gaboi.
Po e kalonte më së miri këtu. Para me bollëk, si vend gjoja i kategorisë së tretë, vajza të bukura që s’i mungonin kurrë dhe një biznes i vogël plaçkurinash, kinse “Armani”, shumë prej të cilave imitime të rëndomta, që prodhoheshin enkas për të në Lindjen e Largët, aq sa tani, pas gjashtë vjetësh shërbimi në këtë vend të “mizeries”, ai s’e këmbente as edhe me Amerikën e ëndrrave.
Nga ana tjetër, së jashtmi, Bepja duket një njeri i qetë e i lumtur. Porse, së brendshmi, e mundon prej kohësh një kompleks i dhembshëm inferioriteti, smire, xhelozie, armiqësie e, gati-gati, urrejtjeje e agresiviteti të përmbajtur ndaj gjithë atyre që mbajnë një gradë a titull shkencor. Ideja fikse se ai vetë nuk ka për të pasur kurrë në jetë një laurë të tillë thuajse e çmend dhe e mundon së shumti. Në një rrethanë të tillë psikologjike të rënduar, mjerë ata profesorë, doktorë shkencash, docentë – aq më keq të kenë qëlluar të jenë akademikë, si B. P. – që, për të ngjallur respekt, simpati, besim e siguri te vizëlëshuesi, përpara se të thonë emrin e mbiemrin e tyre, prezantohen me titujt a gradat shkencore që mbajnë.
Ngjarje e vërtetë.
Numri 2 – Akademiku B. P.
– Mirëdita! – përshëndet burri i moshuar porsa është afruar në sportel. – Jam akademiku B. P. Besoj ju kujtohem?
– Jo, zotëri! As që më vini ndër mend. Çdo mëngjes këtu më kalojnë përpara syve dhjetëra vizëkërkues.
– Ju kërkoj të falur! Pandeha se më mbanit mend, ngaqë është e treta herë që vij te ju. Por, këtë radhë, shpresoj t’i kem plotësuar të gjitha kërkesat që më keni bërë, – thotë akademiku i moshuar, ndërsa fut një sërë dokumentesh në të çarën gjysmërrethore të xhamit të blinduar.
Bepe Heimlich Vandersen zgjat dorën si me përtesë për t’i tërhequr.
– Pa t’i shohim, – thotë, duke i marrë me majë të gishtërinjve.
Nis t’i shfletojë i shkujdesur, një nga një, ndonëse planin e vet djallëzor e ka të gatshëm në mendje që më parë. Pas tri takimeve të shkuara, Bepja është i sigurt se s’ka ç’të gjejë ndonjë mangësi të re. Ai ndalet gjatë mbi një dokument. Është ftesa e akademisë së huaj simotër për B. P.-në. Bën sikur kërkon një të dhënë të rëndësishme. Psherëtin thellë, si njeriu i ndodhur në vështirësi. Mendja diabolike dhe finoke e nëpunësit të vjetër të vizave vlerëson se është tamam çasti të lëshojë drejt akademikut predhën asgjësuese e poshtëruese.
– Dakord! Dakord! Jeni i ftuar të diskutoni në kongresin ndërkombëtar për Alzheimerin. Bukur, zoti akademik. Ndërkohë, ku do të qëndroni, zoti B. P.? Ku do të vendoseni? Ku do të flini? Në cilin hotel? Gjithnjë, në raste të tilla, u kërkojmë të ftuarve të dhëna për akomodimin. Nëse shkoni me shpenzimet tuaja, jemi të detyruar t’ju kërkojmë që më parë rezervimin e një hoteli. Përndryshe…
Sikur t’i kishin plasur një bombë mu përpara fytyrës, akademiku shtanget, ngrin i tëri. Njëra çehre i vjen e tjetra i shkon. Dhjetëra përgjigje të rënda e revoltuese i rrotullohen nëpër kokë, dhjetëra qëndrime që duhet të mbajë, njëri më i ashpër se tjetri.
– Zotëri, si guxoni të fyeni në këtë mënyrë një shkencëtar, një akademik? E, megjithatë, hapini sytë! Lexoni me kujdes! Akomodimi është i palës pritëse. Jepen të dhëna edhe për hotelin. Në mos gaboj, Grand Hotel. Por, le ta zëmë se do të mungonte një akomodim i tillë, a mund të detyrohet një akademik, një njeri i moshës sime, të paraqesë një dokument të tillë absurd? Zotëri! Unë jam njeri i lirë, unë…
Instinkti mbrojtës i nëpunësit të regjur të vizave i kujton Bepes se pasi ka dhënë goditjen poshtëruese, është çasti për t’u tërhequr me zgjuarsi.
– Ah, po. Keni të drejtë. Është kështu, siç po thoni. Organizatorët paskan zgjedhur një hotel të shkëlqyer me pesë yje në ishullin vullkanik. Ç’është edhe më e bukur, buzë detit. Shkëmbinj të zinj, formuar nga llava, gjelbërim tropikal si në xhungël, fikuse… Eh, Fladia, Fladia!
Akademiku, të cilit ende s’i kanë rënë xhindet, vetëm sa e sheh vetullngrysur dhe paksa i hutuar. Në të vërtetë, nuk di ç’qëndrim të mbajë me zyrtarin kameleon. Të zbusë tonet, duke e vlerësuar gjithçka si një keqkuptim tragjik, apo t’i qëndrojë fort dhe me dinjitet deri në fund.
– Bukur, – thotë Bepja papritur, sikur të mos kishte ndodhur asgjë. Do të vini pasnesër, në datën dy dhjetor, në orën 15.00, për të tërhequr vizën.
Akademiku ngryset edhe më shumë. Është fare i pakënaqur.
– Më falni, zotëri. Ju kujtoj se pikërisht pasnesër është dita e parë e punimeve të kongresit. Në mbrëmjen e kësaj dite është planifikuar të mbaj referatin tim për Alzheimerin në Shqipëri.
Si një mjeshtër i aktrimit, Bepe hap duart, me pamjen e njeriut të dëshpëruar e të zënë ngushtë, që s’ka nga ia mban.
– Është e pamundur. Krejt e pamundur, zoti akademik. Një procedurë normale do të kërkonte minimumi një javë. Në fakt, po ju favorizoj. Duhet të na kuptoni. Janë dhjetëra viza të tjera që ne si ambasadë lëshojmë në një ditë, ndërkohë që personeli ynë është mjaft i kufizuar.
Ndërsa justifikohet, Bepja s’ia ndan sytë si të nepërkës akademikut B. P. Me kënaqësinë e një sadisti, për torturat që sapo i ka bërë viktimës së vet, vë re se e ka dërrmuar, e ka rrënuar, gati e ka vrarë shkencëtarin e njohur. Ka mbërritur çasti që Bepja t’i bëjë një lëshim zbutës presë së vet.
– Megjithatë, zoti akademik (me ironi), dukuni një herë nesër pasdite. Mbase jua përgatisim. Do të bëjmë të pamundurën.
I deprimuar, i shpërvarur, vrarë në shpirt, B. P. e vështron si ndër ethe, i përçartur, i hutuar, në konfuzion të plotë. Me një llogari të thjeshtë, edhe sikur ta marrë vizën ditën e premtuar, i del se është e pamundur të mbërrijë në kohë. Me zvarritjet e enkasta dhe kërkesat, njëra më absurde se tjetra, Bepe ka hedhur në erë, ka bërë pluhur e hi gjithçka. Tani, pjesëmarrja në kongres është një mision i pamundur. I pamundur.
– Nuk mund ta marr vizën nesër në mëngjes? Vetëm kështu mund të mbërrij seancën e mbrëmjes të diskutimit tim, zotëri.
Bepja mbyllet sërish brenda guaskës së vet të nëpunësit burokrat. Sikur nuk ishte ai që minuta më parë i ligjëroi me patosin e një aktori të vërtetë për hotelin pesëyjsh, ishullin vullkanik, gjelbërimin ekzotik, shkëmbinjtë e zinj llavorë… Fladia! Fladia!
Është radha e goditjes së dytë rrënimtare. Bepja as që ia hedh më sytë. Si të mos ndodhej aty, përballë tij dhe me trupin e bëshëm t’i zinte thuajse tërë pamjen e sallës A, nëpunësi i vjetër i shërbimit konsullor, ndërsa vështron në një pikë çfarëdo, gjithnjë jashtë dhe përtej siluetës së akademikut B. P., afron gojën pranë mikrofonit dhe kërkon numrin tre.
Akademikut s’i mbetet tjetër gjë veçse të shkojë. Habitet tek e sheh veten jashtë në rrugë. Si një somnambul ka përshkuar korridorin e ngushtë dalës, ka marrë celularin si ndër ethe prej rojës civile shqiptare të ambasadës, është përshëndetur si i përçartur me oficerin e huaj te porta e madhe e hekurt dhe thuajse s’i kujtohet asgjë. Hëm, ndërsa tund lehtësisht kokën, B. P. nënqesh me hidhërim. Një gjendje e vërtetë konfuzionale, thotë me vete, por mund ta pësosh edhe më keq B. P. Shumë më keq. Ndaj mblidhe veten. Mblidhe. S’u përmbys bota. Ndryshe ike, B. P. Ike. Je shtatëdhjetë vjeç. Mos harro.
Autosugjestioni, të cilin ai si psikiatër e zotëron mirë, e përmbledh, e qetëson disi. Por s’e ka të lehtë gjithsesi të shkëputet nga trauma e freskët e disa minutave më parë. Akademik të thënçin, i drejtohet vetes me përçmim. Mos qofsh, përderisa një nëpunës krejt i zakonshëm ambasade të sfidon, të përqesh e tallet me ty. Pfu! I neveritur pështyn në trotuar. Hedh një vështrim të shqetësuar përreth se mos e kanë vënë re. Nxiton hapat, edhe pse i drobitur, i rënë shpirtërisht dhe i ligështuar, të largohet sa më shpejt prej asaj qendre të ferrit të zjarrtë me emrin sugjestiv – ambasadë.
Sipas rrëfimit të B. P., personalitet i shquar shkencor me famë europiane.
Numri 3 – Një çift të moshuarish
Numri 3, i thirrur nga Bepja, është një çift të moshuarish, burrë e grua, rreth të shtatëdhjetave. Me stres të dukshëm, që u lexohet qartë në tiparet e fishkura të fytyrës, i afrohen pakëz me mundim sportelit të vizave, sepse për shkakun e një koksartroze gruaja e vjetër mezi ecën. Një arsye më shumë për Bepen për ta skualifikuar paraprakisht. Një plakë dhe gati invalide, s’është veçse një barrë për vendin, interesat e të cilit ai përfaqëson dhe duhet të mbrojë.
Pa thënë asnjë fjalë, nëpunësi i shërbimit konsullor zgjat dorën boshe drejt së çarës gjysmërrethore, duke u dhënë të kuptojnë të moshuarve të dorëzojnë shkresurinat. Megjithatë, Bepja s’ua hedh sytë dokumenteve. Falë përvojës së gjatë, është i bindur se çiftit pensionist, si shumë të tjerëve më parë, i mungon dokumenti më i rëndësishëm.
– Për llojin e vizës që kërkoni, pra për një vizë turistike, duhet të paraqisni një dokument bankar, ku të vërtetohet qartë që secili nga ju të dy të ketë depozituar veçmas, në llogaritë personale, jo më pak se 5000 euro.
– 5000 euro?! – thërret burri i vjetër si i trembur, pa u besuar veshëve. – E kush nga pensionistët i ka aq para, zotëri? Marrim a nuk marrim 50 euro në muaj.
– Ky është problemi juaj. Prerazi, ligji ynë këtë kërkon. Pa një garanci bankare, e përsëris, prej 5000 eurosh, as që bëhet fjalë të merrni një vizë turistike, siç po kërkoni.
– Ne nuk shkojmë për turizëm, more zotëri. Djemtë na kanë bërë garancitë e do të qëndrojmë në shtëpitë e tyre. S’i bëhemi barrë kujt.
Siç ka bërë më parë me Snojlin dhe akademikun, papritur Bepja vendos të ndërpresë komunikimin. Afron mikrofonin te goja dhe thërret për numrin katër, duke e lënë çiftin e pensionistëve në një gjendje për të ardhur keq.
Numri 4 – Vajza joshëse
Diku nga mesi i sallës, ngrihet tërë gjallëri e shkathtësi një vajzë e re rreth të njëzetepestave. Është e bëshme në trup dhe mjaft tërheqëse. Bepja, i habitur që s’e ka vënë re më parë, gati sa nuk thërret:
– Zana, ti? Vërtet ti apo më bëjnë sytë?
– Po, po, Zana, dora vetë. Mos u habisni kaq shumë, zoti Bepe, – thotë ajo, tek i afrohet sportelit, si t’i përgjigjej fizionomisë së çuditur dhe mosbesuese të nëpunësit konsullor.
– Sa e bukur qenke bërë sot. Sa seksi, – thërret i ngazëllyer Bepe, duke e përpirë me sy.
E mësuar me komplimente të këtij lloji, vajza vetëm sa vë buzën në gaz.
– I dashur, më dëgjo me vëmendje. Është shumë, shumë urgjente. Duhet të shkoj sonte, me doemos. Po, po, sonte. Mos u habit. Në mbrëmje, rreth orës dhjetë, niset avioni i fundit, të cilin nuk duhet ta humbas kurrsesi.
I vënë në pozicion të vështirë, Bepe kruan kokën.
– Dakord, – thotë, më në fund. – Dakord. Po me çfarë do të ma shpërblesh? Se ti e kupton. Je vajzë e zgjuar. Rrezikoj shumë.
– Me një të puthur, Bepe. Besoj se të mjafton? – thotë vajza, duke përdredhur zërin dhe belin si një koketë e vërtetë.
– Shumë pak, e dashur. Shumë pak. Askush në këtë vend nuk mund të marrë në pak orë një vizë Shengen. Askush.
– Dakord. Pranoj, – thotë vajza e zënë ngushtë dhe që nuk kërkon të rrezikojë.
– Atëherë, në pesë fiks, te “Sheratoni”, – hidhet në sulm Bepja, përshkuar nga dallgë të rrëqethurash drithëruese tek përfytyron skena posedimi të trupit të bëshëm, të njomë dhe seksi të vajzës mjaft të re. Nuk është larg prej këtej. Dakord? – pyet edhe një herë Bepja, si të sigurohet.
– Hë-hë, – përgjigjet e dorëzuar vajza, krejt pa dëshirë të përfundojë në shtrat me një shëmtirë e shëndetlig si ai, të paktën me tridhjetë vjet më shumë mbi supe se ajo. – Me një kusht, Bepe! Vizë njëvjeçare dhe me shumë hyrje e dalje.
Bepja vetëm sa mbledh buzët e, teksa shfryn thellë, pohon në heshtje me kokë. Vajza, në shenjë pakti të arritur, fut nën hapësirën gjysmërrethore dorën e saj të vockël e njomëzake, që ai nxiton ta shtrëngojë fort, shumë fort, duke i dhënë qysh tani sinjale të forta të përgjigjes seksuale të mashkullit, që i është premtuar një marrëdhënie intime ëndërrore.
– O Zot, – thotë me vete ai, teksa ndjek me sy largimin e lehtë si një flutur të vajzës joshëse, – të falem për postin brilant që më ke dhënë, përndryshe, kjo vajzë e re dhe e bukur as edhe qurrat s’kishte për të më hedhur. Pesëdhjetë vjeç burrë, miop, pa flokë, me dhëmbë të vënë, oh Zot, ç’shëmtim dhe ky engjëll do të më jepet vetëm pas disa orësh. Do të të jepet për një vizë Shengen, Bepe. Një vizë.
Numri 5 – Një burrë i zakonshëm
– Pesa, – përsërit Bepja, duke afruar edhe më shumë mikrofonin drejt gojës.
Një burrë, në moshë të pjekur, me një tufë dokumentesh të futura brenda një celofani, i është drejtuar qetësisht, pa u nxituar, sportelit. Ndryshe nga shumë të tjerë në atë sallë, burri duket krejt i shpenguar, pa ndonjë stres të lexueshëm, madje me plot besim e siguri në vetvete. Bepja s’ia ndan sytë përtej syzeve të miopit rënë mbi hundë. Siguria e burrit dhe besimi i tij në vete e ngacmojnë.
More kokorosh, kaq i bindur, kaq i sigurt je se sot s’të refuzoj? Është e vërtetë se të kam kthyer plot katër herë dhe në çdo rast i ke plotësuar me korrektësi dokumentet, siç të kam udhëzuar, por kjo, more zotëri, nuk do të thotë të më vish kaq i ngrehur si… (ai e krahasoi paturpësisht me penisin e tij), kaq i fryrë e mospërfillës, sepse unë, Bepja, nëpunësi i shërbimit konsullor, jam zoti yt. Është krejt në dorën time të të pranoj ose të të kthej mbrapsht, sa herë të dua.
Burri përshëndetet me mirësjellje dhe fut brenda hapësirës në formë gjysmërrethi dokumentet e kërkuara që më parë nga Bepja.
– Në rregull, shumë në rregull, – thotë Bepja, duke u hedhur një sy kalimthi.
– Faleminderit shumë, zoti Bepe, – thotë burri me përulësi, sikur ta kishin lehtësuar prej një barre të rëndë që, gjer në atë kohë, e kishte mbajtur me shumë mund mbi shpinë.
– Dale, mos u nxitoni, – thotë Bepja, duke ia prerë hovin e falënderimeve burrit. – Ka mbetur detyrimi më i fundit për t’u plotësuar.
Burri pritet në fytyrë. Vështrimi tërë ankth mbërthehet te Bepja. Ç’dreq tjetër do t’i kërkojë më në fund nëpunësi i vjetër i shërbimit konsullor?
– Nuk i jeni përgjigjur pyetjes së fundit, zotëri. Me ç’mjet do të udhëtoni? Me avion, me traget, me makinë apo me çfarë?
“Jo po me raketë!” – i përgjigjet me mendje e me ironi burri. Pastaj i drejtohet Bepes me tonalitet të ngritur, të gjallë e pothuajse gazmor:
– Domosdo, zoti Bepe, që me njërën nga ato që sapo thatë. Vër kë të duash, se më këmbë nuk shkohet dot. Është deti në mes.
– Lërini komentet. Aq më shumë ironitë, – bën sikur revoltohet ai. – Dua të më sillni doemos biletën e udhëtimit. Mos harroni, të jetë me çdo kusht vajtje-ardhje. Pra, jo vetëm vajtje, – thekson tërë seriozitet dhe gjithnjë shumë kërkues Bepja.
– Si urdhëroni, zoti Bepe. Besoj s’kam për të pasur më probleme, apo jo? Pas gjithë këtyre, – përballë nëpunësit të shërbimit konsullor, burri ngurron t’i quajë sorollatje a çfarëdo tjetër ecejaket e shumta kapitëse, – a do të ma jepni më në fund vizën, se, t’ju them të drejtën, jam lodhur sa s’ka më, lodhur e stresuar sa s’jua përshkruaj dot.
– Doemos që do t’jua japim. Sillni biletën vajtje-ardhje dhe vizën do ta merrni brenda ditës, – shton Bepja, i cili, si gjithnjë, di të tërhiqet pa e shpënë punën deri në konflikte të forta me vizëkërkuesit, ndonjëherë nervozë, kokëshkëmb dhe problematikë. – Tjetri, – thotë ai, duke e mbyllur si me të gjithë krejt papritur komunikimin. – Radha, – përsërit Bepja, këtë herë me zë më të lartë. – Gjashta. Numri gjashtë, – ngulmon, ndërsa hedh një vështrim të papërqendruar prej njeriu të lodhur diku, në mes të turmës.
Numri 6 – Trafikanti
Një djalë i ri, me trup të bëshëm prej billderi, me shpatulla të gjera e kraharor të fryrë muskuloz, i qethur shkurt, me një vragë të thellë në faqen e majtë, shkaktuar prej një mjeti prerës, a ndoshta në ndonjë zënkë horrash, rëndë-rëndë, krenar, me çape të ngadalta e të sigurta, i drejtohet sportelit të zotit Bepe.
– Oh, oh, cili na qenka! – thuajse thërret Bepja kur gangoja qaset fare pranë sportelit. – Si nuk të vura re më parë? Tani mbërrite?
– Hë, Bepe, ç’kemi? Ç’thonë punët? Ç’thonë hallet? – pyet i ngrehur dhe gjithnjë i fryrë gangoja, ndërsa fut brenda së çarës gjysmërrethore pasaportën.
– Mirë. Shumë mirë. Po nga ti, ç’kemi? Prapë me ndonjë mision? – pyet Bepja, ndërsa pa e ngritur kokën shfleton faqe të ndryshme të pasaportës. Një çast ndalon së kontrolluari dhe e vështron nga poshtë-lart, drejt në sy, si ta psikologjiste. Vë lehtë buzën në gaz, ndërsa tund kokën, si t’i thoshte: “Hajde, sa i shkathët që je, more burrë!”
– Më thuaj, të lutem, Sandër, e sata pasaportë është kjo? I sati emër? Dhe, gjithnjë, e njëjta fotografi, sigurisht. Jotja. Kaq miq të fortë paske në polici?
– Çne mik, i dashuri im Bepe. Ky është miku më i mirë. Mik mbi mik, – shpjegohet djali, ndërsa fërkon gishtin e madh me atë tregues, për t’i lënë të kuptojë paratë e numëruara. Sa duhen këtë radhë? – pyet djali, duke u bërë papritur serioz e hijerëndë, si t’i kërcënohej me atë pamje të zymtë e të ngrysur Bepes, në një lloj pazari të parakuptuar prej të dyve.
– Sa vjen dhe bëhet më e rrezikshme, Sandër. E përsëris, është e katërta pasaportë që paraqet për vizë brenda pak muajve. Katër pasaporta me katër emra të ndryshëm dhe gjithnjë, e njëjta fotografi, d.m.th. jotja. Ç’është më keq, lëshuar në çdo rast nga i njëjti person, d.m.th. prej meje.
– Sa? Fol, Bepe! Ne i kuptojmë rreziqet. Thuaj një çmim.
– 4000 euro, është një çmim i arsyeshëm, – thotë Bepja me gjysmë zëri.
– 5000. Me kusht, ta marr nesër në drekë, – thotë prerazi gangoja.
– Është shumë e vështirë. Shumë e rrezikshme, por do të përpiqem. Shuma që premtove të bën me krahë. E ke parë atë reklamën e famshme të Redbullit? E kush do t’i rezistonte një çmimi të tillë? Kush?
Të dy ia krisin së qeshurës, megjithatë, të kujdesshëm, për të mos tërhequr vëmendjen e për të mos rënë në sy të kolegëve aty pranë.
Numri 7 – Plaku
Pasi mezi kishte dëgjuar numrin e thirrur në mënyrë të përsëritur nga Bepja, për shkak të dëgjimit të dobësuar, plaku u ngrit me mundim nga karrigia ku qe ulur e, dalëngadalë, mbështetur mbi shkop, mori drejtimin te sporteli i frikshëm. Buzënxirë, teksa mezi po mbushej me frymë, më në fund, i moshuari, mbërriti.
Gjatë gjithë kohës që plaku mezi përshkonte ata pak metra, Bepja s’ia kishte ndarë vështrimin kureshtar. S’i kishte ndodhur më parë të takohej me një njeri më të moçëm se ai. I ligsht në trup, paksa i kërrusur, me një gungë të vogël në shpinë, të mezidukshme, ballin e gjerë dhe flokët e bardhë në pjesë të tëmthave, fytyrëzbehtë e i tërhequr, i shëmbëlleu me një njeri të porsadalë nga burgu. Duhet të ketë hequr shumë në jetë, mendoi teksa mezi ia ktheu përshëndetjen plakut që, me siguri, nga përvoja e gjatë e nëpunësit të vizave, kishte për të qenë i lodhshëm e i bezdisshëm, si çdo burrë në atë moshë të stërthyer.
– Jam pjesëz e pakonsiderueshme e këtij populli të mjerë që për gjashtëdhjetë vjet, por edhe sot, ua pati zilinë peshqve dhe zogjve, që lirshëm e pa asnjë pengesë shtegtonin dhe shkonin ku t’u dëshironte zemra, natyrisht pa u kërkuar kush letërnjoftim për këtë. Të isha zog. Peshk të isha. Re qielli të isha. Kështu thoshin të shkretët, me shikimin e trishtë ngulur në perëndim të muzgut.
Bepja s’po ia ndante sytë. Njeriun e ditur, filozofin, poetin, shkrimtarin apo një skizofren kishte përballë? Pyetja e mundimshme lodronte dukshëm në sytë e tij. Megjithatë, sido që të ishte, drutë duheshin prerë shkurt me plakun. Veçanërisht atë pasdite, ai s’kishte kohë për të humbur.
– Më thoni, ju lutem, cili është problemi juaj? – pyeti Bepja prerazi, për ta dekurajuar të moshuarin në filozofimet e tij të tepërta, të nxitura nga mosha.
– I nderuar zotëri, në vitin 1936 mbarova Fakultetin e Filozofisë në vendin tuaj dhe që nga viti 1940 nuk munda të kthehem më atje. Lufta e Dytë Botërore, burgu, pastaj internimi i gjatë, rrethimi i hekurt, sëmundjet, nuk më lanë. Oh, Zot, sa shumë e kam dashur atë vend. Sa miq, shokë e të dashur kam lënë atje. Për të madhen dashuri fatkeqe, zotëri, bëra mbi tridhjetë vjet burg. Më akuzuan për agjitacion e propagandë.
Bepja psherëtiu thellë, i mërzitur. Siç e kishte nisur, me atë detajizim patologjik të moshës a psikopatisë, plaku do të mbaronte së rrëfyeri kushedi kur.
– Pra, shkurt, ju kërkoni një vizë për në vendin tonë, kështu? – e ndërpreu Bepja, duke ia zbehur hovin plakut për një shpjegim të hollësishëm, të frymëzuar e të tejzgjatur.
– Si urdhëroni, zotëri! Vizë dua. Ka për të qenë e para dhe e fundit që do të më jepet. Sapo kam mbushur nëntëdhjetë e tre vjeç dhe vdekjen e kam fare pranë.
– Ju lutem, dokumentet, – iu drejtua Bepja prerazi.
– Ah, po. Ja tani, – foli plaku me një frymë, duke besuar në mrekullinë si në përralla, teksa nxitoi të nxjerrë nga xhepi i pasmë i pantallonave të vjetra pasaportën që, si për dreq, me cepat e mprehtë të saj qe ngatërruar e kishte ngecur në cohën e astarit.
“Oh, Zot! Ç’ma shpifi! Ç’m’u sajua ky plak matuf pikërisht sot, kur më shumë se në çdo ditë tjetër më duhet të përfundoj të gjitha punët në kohë”, – shfreu Bepja, duke e humbur durimin.
Më në fund, plaku e nxori pasaportën dhe me gishtërinjtë që i dridheshin, me siguri nga mosha, por ndoshta edhe nga sëmundja, u përpoq ta fusë në të çarën e harkuar të xhamtë. Bepja as që mori mundimin ta tërheqë dhe pasaporta ngeli në mes të së çarës, në një distancë thuajse të barabartë midis atij dhe plakut.
– Tjetër. Dokument tjetër, – ngulmoi Bepja.
– Nuk kam tjetër. Vetëm këtë kam. Pasaportën.
Bepja gati sa nuk vuri ulërimën për t’i thënë: “More plak i mjerë! Si guxon e të shkon në mend të marrësh vizë thjesht me një pasaportë të zakonshme shqiptare, të pavlerë?” Por u përmbajt. Vetëm sa nënqeshi hidhur, me sarkazëm.
– Pa shih mirë, në xhepa. Mos ke ndonjë dokument tjetër, le të themi, ndonjë garanci shokësh a miqsh, ose mbase një ftesë të mundshme.
I moshuari mohoi me kokë, krejt i sigurt.
– Jo, zotëri, veç pasaportës, s’kam gjësend tjetër. Jo. Nuk kam.
Bepja hapi duart, si të shprehte një keqardhje të thellë, kinse të sinqertë.
– Atëherë, zotëri i nderuar, më vjen keq, shumë keq më vjen. Deri më sot, nuk ka ndodhur kurrë të merret vizë për në vendin tonë vetëm me një pasaportë. Jo, jo. Nuk ka ndodhur dhe as që mund të ndodhë.
– Jam nëntëdhjetë e tre vjeç, zotëri. Nuk e kuptoj, ç’e keqe mund t’i vijë vendit tuaj të madh nga një i moshuar si unë që, të më falni, as edhe të pjerdhë s’ka fuqi? Ç’u bë që, pa zbritur nga vapori, se për më shumë s’kam fuqi e takat, të shoh edhe një herë portin e vjetër, farin gri e të lartë, shtëpitë e ulëta, të bardha, pulëbardhat, qiellin blu si askund tjetër, kodrinën e pishave rrumbullake, orën zvicerane të qytetit, katedralen e artë, të gjitha nga larg e, pastaj, të kthehem e le të vdes. Kam kujtime, shumë kujtime, zotëri, – thuajse klithi plaku me shpirt të vrarë poeti.
– Zbret apo nuk zbret në port, kjo është një çështje juaja. Unë s’u kontrolloj dot. Ama, vure këmbë në traget, duhet medoemos një vizë hyrëse. Përndryshe…
– Përndryshe, ç’u bë? Kiameti? More zotëri, në kohën e të lëvduarit mbretit Zog, sa herë më ngrihej, po, po, sa herë më ngrihej, nuk qe një lapsus, isha njëzet e dy vjeç atëherë, shkoja në portin e Durrësit, më vinin në çast vulën në pasaportë, pa më thënë një fjalë, e mund të udhëtoja në fund të botës, po të doja. Kurse sot, në vitin 2007, në Europën e lirë e të bashkuar, të marrin shpirtin derisa të të japin një vizë të qelbur për tri a katër javë dhe me detyrimin absurd, të kthehesh ditë më ditë, orë më orë.
– Qenë kohëra të tjera, zotëri i nderuar. S’kishte drogë atëherë, s’kishte rrëmbime njerëzish, trafik mishi të bardhë dhe fëmijësh, vjedhje, vrasje… Bota është bërë më e keqe.
– Diktatura e gjatë, që ju europianët patët fatin e madh të mos e provonit, ku edhe një fjalë mund të të kushtonte vite të tëra burgimi, ashtu si mua, izolimi i madh, e egërsuan dhe e prishën popullin, more zotëri. Nuk kemi qenë kështu, jo. Edhe besimin në perëndi na e vranë. E kur komunizmi ra, ende pa mbërritur mirë liria, na ngritën shpejt e shpejt, brenda natës, një mur goxha të lartë, si ai i Kinës dhe i vunë një emër kinez, gjithashtu. Shan Gai o Shen Gen. Po, po, Shen Gen, kështu më duket e pagëzuan e, gjer më sot, populli i thjeshtë, ama i thjeshti e jo horrat, kriminelët, vrasësit, hajdutët, kontrabandistët, trafikantët e prostitutat, s’po munden që s’po munden ta kapërcejnë dot lirshëm.
Bepja, për një çast, hodhi një vështrim të shpejtë mbi orën e dorës. Gati sa nuk i ra ballit me pëllëmbë. Oh, Zot, sa kohë kishte humbur me plakun. Kështu rrezikonte takimin e shumëpritur të pasdites me vajzën e re e të bukur.
– Zotëri, të më ndjeni. Ka ende shumë njerëz në pritje dhe më duhet të punoj intensivisht. Siguroni ndonjë ftesë nga universiteti juaj i vjetër ose garanci nga miqtë tuaj që, sikurse thatë, nuk ju mungojnë dhe ejani përsëri. Ju siguroj që do t’jua japim menjëherë vizën që kërkoni, – i tha Bepja me një frymë plakut dhe ngriu në çast, sikur dikush t’ia kishte prerë befas fillin e një energjie të padukshme që gjer atë kohë e mbante lidhur me të moshuarin. Taktikë e suksesshme e Bepes.
Ashtu si të tjerët më parë, edhe plaku e kuptoi se ishte çasti të linte sallën përpara se ta urdhëronin për këtë. Teksa psherëtin thellë e dridhet pareshtur, nis të dalë i mbështetur mbi shkopin me fund të gomuar. Kur kishte bërë më shumë se gjysmën e udhës dhe ende s’e kishte lënë sallën, Bepja vuri re se plaku kishte harruar të marrë pasaportën, e cila kishte mbetur gjithnjë atje, në hapësirën gjysmërrethore të sportelit.
– Zotëri, harruat të merrni pasaportën, – i thirri Bepja me zë të lartë nëpërmjet mikrofonit.
– Gjysh, pasaportën, – i bënë zë disa nga vizëkërkuesit e ulur në radhët e para.
Një vajzë adoleshente nxitoi drejt sportelit dhe mori në duar pasaportën.
– Gjysh, merreni. E harruat në sportel, – i tha vajza me një frymë, duke ia zgjatur plakut.
Plaku ndaloi së ecuri, u kthye paksa nga vajza, ofshau thellë si të mos ngopej mirë me ajër dhe mohoi me kokë, ndërsa nënqeshte hidhur dhe plot trishtim.
– Lëre atje, në sportel, o vajzë e mirë, se nuk më nevojitet. Nëse një pasaportë nuk vlen as sa për një vizë, dije, o bijë e gjyshit, se ajo nuk vlen për asgjë. Dhe, m’i thuaj atij zotërisë te sporteli se, sikurse u rrëzua Muri i Berlinit, edhe ky muri i madh kinez në mes të Europës, me emrin Shen Gen o Shan Gai, do të bjerë se s’bën një ditë. Kështu ndodh gjithnjë. Në fillim njerëzit përpiqen t’i kapërcejnë e t’i kalojnë muret e larta, pastaj vetëm t’i rrëzojnë e t’i sheshojnë. O bijë e gjyshit, ti dhe shokët e shoqet e tua do t’i rrëzoni të gjitha muret e ndarjes së madhe e pastaj të lumturit ju. Si unë dikur, do të shkoni lirshëm në porte e aeroporte dhe do t’u vënë vetëm një vulë të thjeshtë, një vulë për të gjithë botën. S’do të ketë më Shen Gen. Jo. Nuk ka për të pasur.
Post Scriptum
Tregimi “Shen Gen” natyrisht që do ta mërzisë, do ta shqetësojë dhe do ta indinjojë zotin Bepe. Nëpunësi burokrat dhe i korruptuar do të lusë rastin “fatlum” që autori të trokasë një ditë në sportelin e frikshëm të vizave që ai ta linçojë, ta terrorizojë e ta torturojë. Me siguri edhe më rëndë se akademikun B. P.
Për këtë shkak serioz, deri në momentin e shumëndërruar të liberalizimit të vizave nga BE-ja, autori preferon të mbetet anonim e të prezantohet thjesht me iniciale.
Juaji F.R.T.
Janar 2007
Marrë nga botimi i dytë i librit me tregime dhe novela
“Një natë jetë” (Onufri 2024).
Logu mjeshter i hajkut.
Berisha mjeshter (edhe) i prezentimit.
Urimet më të mira për të dy.
Ju faleminderit për respektin dhe krenari për madhështinë e shpirtit Tuaj, i nderuari, z. Zeqir Lushaj…
Nje shkrim meritor e profesional per librin me te ri me haiku te z. Lulzim Logu, nga ana e pendes se mirefillt te letrave shqipe. Shkrimi analitik i z. Berisha, mendoj se eshte pertej kesaj analize, qe do te thote nje studim gjitheperfshires i hakistit Lulzim Logu. Duke u nder mire mes ketyre dy “rrugeve” te shkrimit, shprehi rrespektin per Sejdi Berishen , ndersa Lulzim Logut suksese ne jeten krijuese.
Nje shkrim meritor e profesional per librin me te ri me haiku te z. Lulzim Logu, nga ana e pendes se mirefillt te letrave shqipe. Shkrimi analitik i z. Berisha, mendoj se eshte pertej kesaj analize, qe do te thote nje studim gjitheperfshires i hakistit Lulzim Logu. Duke u nder mire mes ketyre dy “rrugeve” te shkrimit, shprehi rrespektin per Sejdi Berishen , ndersa Lulzim Logut suksese ne jeten krijuese.
Ju faleminderit për komentin Tuaj, z. Tahir Bezhani, i cili, padyshim se ka vlerë dhe peshë të veçantë, e që reflekton për begatinë krijuese të Lulzim Logut, por edhe për përkushtimin tim për t’i sjellë opinionit një analizë sa më profesionale për librin e L. Logut, “Ethet e lutjes”.