Ekonomikisht, Evropa po humbet terren ndaj Shteteve të Bashkuara dhe po bëhet gjithnjë e më e varur nga Kina, paralajmëroi Mario Draghi të hënën. Në raportin e tij të shumëpritur, ish-presidenti i Bankës Qendrore Evropiane (BQE) dhe ish-kryeministri italian rekomandoi, në veçanti, nxjerrjen e një borxhi të ri të përbashkët për të financuar më mirë inovacionin, tranzicionin e gjelbër dhe mbrojtjen.

Duhen 800 miliardë në vit, më shumë se Plani Marshall

“Nevoja për investime është e madhe,” këmbënguli ai në një konferencë shtypi në Bruksel, duke përmendur shifrën prej 750-800 miliardë euro në vit (më shumë se plani Marshall i SHBA-së që mbështeti Evropën pas Luftës së Dytë Botërore). “BE duhet të frikësohet vërtet për mbijetesën e saj” Me rastin e prezantimit të raportit para Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, Draghi bëri thirrje për një “ndryshim rrënjësor” drejt një integrimi më të madh evropian dhe më pak kompleksitet burokratik. “Për herë të parë që nga Lufta e Ftohtë, (Bashkimi Evropian) me të vërtetë duhet të frikësohet për mbijetesën e tij dhe nevoja për një përgjigje të bashkuar nuk ka qenë kurrë më e madhe,” tha ai.

Të zbatosh marrëdhënien apo të vdesësh?

“Më shumë se çdo gjë do të thosha zbatoni marrëdhënien ose dorëzoheni në një agoni të ngadaltë”, tha Draghi në përgjigje të një pyetjeje gjatë prezantimit të tekstit. “Imazhi i një vdekjeje të menjëhershme është mashtrues, do të gjejmë veten në një skenar të një shoqërie që po tkurret, edhe nga pikëpamja demografike. Unë do t’ju jap një shembull: të ardhurat e disponueshme në SHBA janë dyfishuar në 20 vitet e fundit në krahasim me Evropën, dhe unë mund të vazhdoj”.

BE-ja duhet të “vazhdojë lëshimin e instrumenteve të përbashkëta të borxhit”

Pas suksesit të planit historik të rimëkëmbjes prej 800 miliardë eurosh pas COVID 19, BE-ja duhet të “vazhdojë të emetojë instrumente të përbashkëta borxhi për të financuar projekte të përbashkëta investimi që synojnë rritjen e konkurrencës dhe sigurisë së BE-së”, tha ai, duke nënvizuar ekonominë

“Hendeku” që është zgjeruar me Shtetet e Bashkuara dhe nevojën për t’u çliruar pjesërisht nga Kina për të zhvilluar energjinë e rinovueshme. Inovacioni, dekarbonizimi dhe konkurrueshmëria Evropa do të duhet të “përshpejtojë inovacionin”, veçanërisht në sektorin dixhital, të nisë një “plan të përbashkët për dekarbonizimin dhe konkurrencën” dhe të zvogëlojë varësinë e saj nga disa lëndë të para të dominuara nga kinezët dhe teknologjitë kryesore. Megjithatë, ideja e një kredie të re të përbashkët, të mbështetur nga Franca, mbetet një vijë e kuqe për shumë vende të Evropës Veriore, si Gjermania dhe Holanda, të cilat kanë frikë se do të duhet të kontribuojnë më shumë për të kompensuar mungesat e vendeve të Evropës Jugore.

Mario Draghi pranon se një projekt i tillë do të jetë i mundur vetëm “nëse plotësohen kushtet politike dhe institucionale”. Së pari, ai thekson nevojën për të mobilizuar kapitalin privat për të financuar inovacionin përmes krijimit të një “Unioni të Tregjeve të Kapitalit”. Huaja e përbashkët “është një mjet ndër të tjera, nuk është një objektiv në vetvete”, shpjegoi ai. Kritika për rritjen e përdorimit të ndihmës publike kombëtare Ai kritikoi edhe rritjen e përdorimit të ndihmës publike kombëtare, e cila vitet e fundit ka favorizuar kompanitë nga vendet e mëdha në dëm të atyre më të voglave. “Kjo vetëm sa ka rritur fragmentimin e tregut të vetëm,” shprehu keqardhjen ai. “Që nga viti 2000, të ardhurat reale të disponueshme për frymë janë rritur pothuajse dyfish në Shtetet e Bashkuara në krahasim me Evropën”, paralajmëron ish-presidenti i Bankës Qendrore Evropiane (ECB) në dokumentin 400 faqesh të porositur nga Ursula von der Leyen.

Ky i fundit deklaroi se propozimet e Draghit “do të pasqyrohen” në udhëzimet e Komisionit të ri për pesë vitet e ardhshme, kur ai të prezantojë ekipin e tij të ri këtë javë, por nuk mori idenë e një borxhi të përbashkët, përkundrazi duke iu referuar “Kontributet kombëtare” ose “burimet e veta” të reja për të ushqyer buxhetin e BE-së. Ngadalësimi i produktivitetit kërcënon modelin social Bashkimi Evropian është zhytur në stanjacion ekonomik për një vit e gjysmë dhe e ka kapërcyer krizën e shkaktuar nga pandemia e vitit 2020 më pak se Shtetet e Bashkuara, siç ka ndodhur tashmë me krizën financiare të vitit 2008, Draghi nënvizon se ky ngërç është “kryesisht për shkak për një ngadalësim më të theksuar të produktivitetit në Evropë” dhe paraqet një kërcënim për modelin e saj social.ANSA/AP/ATS/RSI