VOAL

VOAL

Copyright © 2022

VOAL

Deti me Greqinë- Tri ditë nga largimi Meta i dërgon letër Kuvendit: Rezerva për Kryeministrin dhe Ministrinë e Jashtme, veproni sipas Kushtetutës dhe interesit të Shqipërisë

July 21, 2022

Presidenti Ilir Meta në prag të largimit të tij nga detyra si Kreu i Shtetit i ka dërguar një letër zyrtare informues Kryetares së Kuvendit, Lindita Nikolla dhe të gjithë deputetëve, mbi çështjen e hapur të procesit të negocimit ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Greqisë për Kufizimin e Zonave të tyre Detare.

Në letrën e tij Kreu i Shtetit nënvizon se “Ministria për Evropën dhe Punët e Jashtme, përpara zhvillimit të bisedimeve, duhet të plotësojë gjithë dokumentacionin e nevojshëm tekniko-ligjor për këtë çështje, që parashikohet në Aneksin 2, bashkëlidhur këtij Autorizimi dhe është pjesë integrale e tij, si dhe të pajisë Grupin Negociator me dokumentacionin e plotësuar”.

Presidenti gjithashtu u kërkon “Ministrisë për Evropën dhe Punët e Jashtme dhe institucioneve shtetërore shqiptare, të përfshira në këto negociata dhe Grupit Negociator, të përmbushin përgjegjësitë e tyre në respekt të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, të Vendimit nr.15, datë 15.04.2010 të Gjykatës Kushtetuese”.

 

Meta thekson se negociatat duhet të realizohen duke ndjekur me përpikëri aktet ndërkombëtare ku Republika e Shqipërisë është palë, kuadrin e brendshëm ligjor, në interes të ruajtjes dhe ushtrimit të sovranitetit territorial dhe juridiksionit kombëtar dhe të garantimit të sigurisë, dobisë ekonomike e sociale të vendit.

 

 

 

Ai gjithashtu shpreh rezerva për vendimet e kryeministrit Edi Rama dhe Ministrisë së Jashtme për këtë çështje.

 

“Në institucionin e Presidentit të Republikës, ndodhet një praktikë e gjerë dhe e thelluar (tekniko-juridike) dhe një komunikim shkresor disa vjeçar midis Presidentit të Republikës – Kryeministrit – Ministrit të Punëve të Jashtme- Kuvendit, si dhe institucioneve të tjera, pikërisht mbi këtë çështje, ku disa prej këtyre komunikimeve janë të nivelit “sekret shtetëror”, pikërisht për të mos cenuar platformën/pozitën negociatore të shqipërisë, apo për të mosekspozuar nivelin e përgatitjes të grupit negociator/palës shqiptare. Nga zhvillimet e mëpasshme është e qartë se Kryeministri Rama, më së paku me mungesë të sinqeritetit, me papjekurinë e tij, apo me mosnjohjen e ligjit, i ka dëmtuar të gjitha këto, duke arritur deri aty sa të keqinformojë apo të keqorientojë autoritetet e vendit fqinj, se ka pengesë Presidentin e Republikës Ilir Meta. Si President nuk kam lejuar cenimin e interesave të Republikës së Shqipërisë dhe qytetarëve të saj, ndërkohë që Kryeministri Rama përgjithë sa parashtrova më sipër, në kundërshtim me atë që dikton Kushtetuta dhe vendimi i Gjykatës Kushtetuese nr. 15/2010, për të mos marrë asnjë kosto politike apo ligjore mbi vehte, por për ti faturuar ato tek të tjerë, ka zgjedhur subjektivisht vet, me iniciativën e tij, që ta drejtojë çështjen në një Gjykate Ndërkombëtare, por ndërkohë që në mënyrë krejtësisht të pavënd ka bërë pohime publike për shumë detaje apo qëndrime politike që në çdo rrethanë nuk e forcojnë pozitën negociatore apo proceduriale të  Republikës së Shqipërisë, por e dobësojnë atë”, thekson Meta.

 

Mesazhi i Metës:

 

Në respekt të transparencës, të rëndësisë së jashtëzakonshme të çështjes dhe të përmbushjes së plotë të detyrimeve kushtetutese nga të gjithë aktorët përgjegjës, sot në prag të mbarimit të mandatit tim në detyrën e Presidentit të Republikës, i nisa një letër zyrtare informuese Kryetares së Kuvendit, znj.Lindita Nikolla dhe të gjithë deputetëve, mbi çështjen e hapur të procesit të negocimit ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Greqisë për Kufizimin e Zonave të tyre Detare.

 

Uroj që çdo deputet ta lexojë me vëmendje, jashtë çdo interesi apo paragjykimi politik, dhe Kuvendi i Shqipërisë në trajtimin e saj të udhëhiqet nga interesi kombëtar, zbatimi i Kushtetutës dhe vullneti i mirë për zgjidhjen e drejtë të kësaj çështjeje.

 

I udhëhequr si gjithmonë nga ndjenja e lartë e përgjegjësisë dhe e bashkëpunimit për çështje madhore, mbetem i hapur për të bashkëpunuar me Kuvendin e Shqipërisë jo vetëm deri në mbrëmjen e datës 24 korrik 2022, por edhe përtej.

Image

Letra e plotë e Metës

Lënda:        Mbi çështjen e hapur të procesit të negocimit ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Greqisë për Kufizimin e Zonave të tyre Detare.

  Drejtuar:       Zonjës Lindita NIKOLLA

 KRYETARE E KUVENDIT TË SHQIPËRISË

 DEPUTETËVE TË KUVENDIT TË SHQIPËRISË

Tiranë

E nderuar zonja Kryetare e Kuvendit,

Të nderuar deputetë të Kuvendit të Shqipërisë,

Përpara përfundimit të mandatit tim kushtetues si President i Republikës me qëllim informimin e plotë, objektiv të organeve më të larta të shtetit për një çështje që shqetëson mbarë opinionin publik, kam përgjegjësinë kushtetuese t’ju informoj mbi çështjen e hapur të procesit të negocimit ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Greqisë për Kufizimin e Zonave të tyre Detare, me qëllim që Kuvendi i Shqipërisë, si organi më i lartë vendimmarrës, por dhe Presidenti i Republikës, si Kreu i Shtetit, me rol të pazëvendësueshëm në mbikëqyrjen e mekanizmave kushtetues të investohen në të ardhmen me qëllim që, në këtë çështje Republika e Shqipërisë, të ndjekë platformën dhe rrugën më të mirë për të ruajtur të pacenuar, Kushtetutën e Shqipërisë, integritetin dhe sovranitetin territorial, dhe interesat më të larta ekonomike të shtetit shqiptar.

Para së gjithash, dhe që në hyrje të këtij informacioni vlerësoj të domosdoshme të theksoj që Këshilli i Ministrave dhe Ministria e Evropës dhe Punët e Jashtme përgjatë gjithë këtij procesi nuk kanë treguar luajalitet dhe sinqeritet me Presidentin e Republikës, i cili në rastin më të mirë është informuar me vonesë dhe post factum, jo plotësisht, ashtu siç dhe veprime e zgjedhje të qeverisë lidhur me këtë çështje janë bërë në mënyrë të njëanshme dhe pa marrë as mendimin e Presidentit të Republikës. 

Nisur nga konstatimet e mësipërme, jam i detyruar t`ju sjell në kujtesë, në mënyrë kronologjike komunikimin institucional nga Kreu i Shtetit, prej muajit shkurt 2018.

Siç dhe jeni në dijeni Ministri për Evropën dhe Punët e Jashtme përmes kërkesës nr. 2428 prot., datë 13.02.2018, paraqiti pranë Presidentit të Republikës kërkesën për pajisjen e grupit negociator me autorizim për plotëfuqi për nisjen e procesit të negociatave me Republikën e Greqisë për Kufizimin e Zonave të tyre Detare.

 Lidhur me këtë kërkesë Presidenti i Republikës, konstatoi një mori problematikash dhe të metash që duheshin ndrequr në paraqitjen e kësaj kërkese dhe për këtë ka patur një komunikim shkresor të gjatë e të vazhduar midis Institucionit të Presidentit të Republikës dhe Ministrisë për Evropën dhe Punët e Jashtme, duke vënë në dijeni Kuvendin e Shqipërisë, Këshillin e Ministrave, Kryeministrin, disa ministri të lidhura me çështjen[1], dhe strukturat më të larta drejtuese të Forcave të Armatosura, përfshirë ato detare.

Vetëm pas paraqitjes së informacionit shtesë nga Ministri për Evropën dhe Punët e Jashtme përmes shkresave vijuese nr. 3054 prot., datë 23.02.2018, shkresës nr. 90 prot., datë 07.03.2018, shkresës nr. 93 prot., datë 09.03.2018 dhe shkresës nr. 90/1 prot., datë 13.03.2018, Presidenti i Republikës, me Autorizimin nr.733, datë 19.03.2018,  ka autorizuar:

Ministrin për Evropën dhe Punët e Jashtme që, sipas kritereve të këtij Autorizimi, të lëshojë Plotfuqinë për Grupin Negociator të Republikës së Shqipërisë për negocimin e “Projektmarrëveshjes ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Greqisë për kufizimin e zonave të tyre detare”, me qëllim saktësimin e Vijës Delimituese të Kufirit Shtetëror Detar dhe delimitimin e Shelfit Kontinental dhe Zonës Ekskluzive Ekonomike midis të dy vendeve.

Po sipas këtij Autorizimi të Presidentit të Republikës;

Ministria për Evropën dhe Punët e Jashtme, përpara zhvillimit të bisedimeve, duhet të plotësojë gjithë dokumentacionin e nevojshëm tekniko-ligjor për këtë çështje, që parashikohet në Aneksin 2, bashkëlidhur këtij Autorizimi dhe është pjesë integrale e tij, si dhe të pajisë Grupin Negociator me dokumentacionin e plotësuar. 

Presidenti i Republikës së Shqipërisë u kërkon Ministrisë për Evropën dhe Punët e Jashtme, institucioneve shtetërore shqiptare, të përfshira në këto negociata dhe Grupit Negociator, të përmbushin përgjegjësitë e tyre në respekt të Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, të Vendimit nr.15, datë 15.04.2010 të Gjykatës Kushtetuese, akteve ndërkombëtare ku Republika e Shqipërisë është palë, kuadrit të brendshëm ligjor, në interes të ruajtjes dhe ushtrimit të sovranitetit territorial dhe juridiksionit kombëtar dhe të garantimit të sigurisë, dobisë ekonomike e sociale të vendit.

Autorizimi i Presidentit të Republikës nr. 733, datë 19.3.2018, parashikon kërkesa dhe detyrime shumë të qarta, për t’u përmbushur përpara apo gjatë fazës përgatitore dhe/apo negociatore nga Ministria për Evropën dhe Punët e Jashtme, Grupi Negoicator, si dhe çdo institucion tjetër publik, apo i administratës shtetërore i përfshirë në këtë çështje.

Dëshiroj të theksoj se, Presidenti i Republikës ka lëshuar autorizimin për Ministrin për Evropën dhe Punët e Jashtme që të lëshojë Plotëfuqinë për grupin negociator të Republikës së Shqipërisë, për negocimin e “Projektmarrëveshjes ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Greqisë për kufizimin e zonave të tyre detare”, me qëllim saktësimin e Vijës Delimituese të Kufirit Shtetëror Detar dhe delimitimin e Shelfit Kontinental dhe Zonës Ekskluzive Ekonomike midis të dy vendeve. Ky ka qenë tagri i negocimit të Grupit Negociator, objekt negociatash dhënë në përputhje të plotë me vendimin e Gjykatës Kushtetuese nr.15/2010.

Përpos detyrave të tjera, sipas autorizimit të Presidentit të Republikës, vetëm Grupi Negociator është autoriteti publik i mandatuar për të negociuar me palën greke dhe vetëm përsa është përcaktuar në tagrat e dhëna në këtë Autorizim.

Ndërkohë, Presidenti i Republikës në vijimësi ka ndjekur me shumë shqetësim dhe në mënyrë të vazhduar ecurinë e procesit, si dhe veprimtarinë e Ministrisë për Evropën dhe Punët e Jashtme dhe Grupit Negociator, në procesin e negocimit ndërmjet Republikës së Greqisë dhe Republikës së Shqipërisë, bazuar në objektin e negociatave.

Për aq sa është informuar Presidenti i Republikës, midis dy grupeve negociatore përgjatë periudhës prill-qershor 2018, janë zhvilluar tre raunde të negociatave (30 prill, 14-15 maj, dhe 22 qershor 2018).

Përpara apo pasi jam informuar mbi mënyrën e zhvillimit të këtyre raundeve të negociatave, kam konstatuar dhe jam vënë në dijeni mbi disa problematika e shqetësime serioze dhe për këtë i kam shprehur zyrtarisht kërkesat dhe rezervat e mia si Presidenti i Republikës, ndaj Ministrisë për Evropën dhe Punët e Jashtme, Kryeministrit dhe institucioneve të tjera të përfshira në këtë çështje.

Këto rezerva dhe kërkesa si Presidenti i Republikës, i’a kam shprehur Kryeministrit, Ministrit për Evropën dhe Punëve të Jashtme, anëtarëve të Grupit Negociator dhe organeve më të larta ushtarake pjesë e grupit negociator si përgjatë fazës së shqyrtimit të kërkesës për lëshimin e autorizimit nr. 733, datë 19.03.2018, ashtu dhe përgjatë fazës përgatitore dhe asaj përgatitore dhe negociatore.

Gjithashtu, përpos detyrave dhe kërkesave të parashtruara dhe përcaktuara qartësisht në Autorizimin nr. 733, datë 19.3.2018 dhe shkresave pararendëse e më pas shoqëruese të tij,  përmes shkresave nr. 327/4 prot., datë 22.06.2018, nr. 327/9 prot., datë 21.09.2018 dhe shkresën nr. 327/11 prot., datë 20.11.2018, i kam bërë me dije Kryeministrit dhe Ministrisë për Evropën dhe Punët e Jashtme konstatimet dhe vlerësimet e mia, mbi ecurinë jo normale për disa çështje në procesin e negocimit për projektmarrëveshjen ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Greqisë, për Kufizimin e Zonave të tyre Detare.

Në këto akte, por edhe përmes shkresave e komunikimeve të tjera që u kanë paraprirë, e kam vendosur në dijeni Kryeministrin për disa devijime, mangësi proceduriale, apo shkelje të kryera nga Ministria për Evropën dhe Punët e Jashtme, dhe më pas gjatë raundit të dytë dhe të tretë të negociatave edhe nga disa prej anëtarëve të të Grupit Negociator, shkelje këto të papranueshme për Presidentin e Republikës, dhe që kanë cenuar rëndë besimin e dhënë prej tij me autorizimin për dhënien e plotëfuqisë.

Pas takimit me ish-Ministrin për Evropën dhe Punët e Jashtme për këtë çështje dhe për të diskutuar mbi ecurinë e procesit negociator, diktuar kjo edhe nga kërkesat e palës Greke, që negociatat dhe dakordësia të vijonte në nivelin më të lartë politik, si President i Republikës realizova një takim me Kryeministrin e Shqipërisë, në datën 13 qershor 2018.

Nisur nga konstatimet dhe ecuria e deriatëhershme, në këtë takim u dakordësua që Kryeministri t’i udhëhiqte personalisht negociatat me palën greke. Kryeministri në këtë takim i shprehu Presidentit vullnetin se ai (Kryeministri Rama) do të paraqiste shumë shpejt një kërkesë të re, për t`u pajisur me Autorizim nga Presidenti për të drejtuar personalisht vet procesin e negociatave me Republikën e Greqisë, duke marrë vetë drejtimin e këtij procesi, në ushtrim të drejtpërdrejtë të vullnetit politik, në të drejtën që ia njeh Kushtetuta dhe ligjet e vendit.

Për këtë shumë shpejt ai do të paraqiste një kërkesë të re përpara Presidentit për t`u pajisur me Autorizimin e nevojshëm për t`i drejtuar ai personalisht (Kryeministri) negociatat.

Si President i Republikës gjithashtu i kam kërkuar Kryeministrit që të analizojë thellësisht sjelljen dhe veprimtarinë institucionale të ministrisë për Evropën dhe Punët e Jashtme dhe Grupit Negociator, si dhe të marrë masat përkatëse institucionale dhe ligjore, me qëllim që i gjithë procesi të rikthehej në shinat dhe shtratin e ligjit, në respekt të Kushtetutës, Vendimit nr. 15, datë 15.4.2010, të Gjykatës Kushtetuese dhe të Autorizimit të Presidentit të Republikës me nr.733, datë 19.03.2018.

Duke konstatuar se Kryeministri nuk po i përmbahej zotimeve të ndërmarra, dhe nuk por ndërmerrte asnjë hap në këtë drejtim, me shkresë nr.327/9 prot., datë 21.09.2018, përpos të tjerave, i kam rikërkuar Kryeministrit Rama të ndërhyrjë pa vonesë, në mënyrë që vijimi i negociatave të udhëhiqej nga niveli më i lartë politik vendimmarrës, pra nga vet Kryeministri, duke marrë drejtimin e këtij procesi, në ushtrim të drejtpërdrejtë të vullnetit politik, në të drejtën që ia njeh Kushtetuta dhe ligjet e vendit.

Sërish nga Kryeministri nuk pati reagim në asnjë drejtim. Asnjë kërkesë për autorizim nuk u paraqit prej tij.

Në mungesë të reagimit dhe vullnetit institucional të Kryeministrit për këtë çështje, pra pajisjen me Autorizim për të negociuar në emër të Republikës së Shqipërisë, duke i qëndruar konstatimeve të mëparshme si President i Republikës, sërish me shkresë nr.327/11, datë 20.11.2018, ndër të tjera, i rikërkova Kryeministrit ndërhyrjen e tij, në mënyrë që vijimi i negociatave të udhëhiqej nga niveli më i lartë politik vendimmarrës, pra nga vetë Kryeministri, duke marrë drejtimin e këtij procesi.

Edhe për këtë kërkesë të Presidentit nuk pati asnjë reagim, si dhe Kryeministri nuk parashtroi asnjë kërkesë për Autorizim.

Pra që prej komunikimit të fundit shkresor mbi këtë çështje nga Presidenti i Republikës (me shkresë Nr.327/11, datë 20.11.2018), nga Kryeministri zoti Edi Rama i cili më pas mbajti dhe detyrën e Ministrit për Evropën dhe Punët e Jashtme për një periudhë 2 (dy vjecare) nuk është përcjellë nga ky i fundit informacion mbi ecurinë e këtij procesi negociator, apo mbi masat dhe analiza e ndërmarra prej tij mbi kërkimet e Presidentit të Republikës.

I vetmi zhvillim i ri ishte fakti se pas shkarkimit të ish-ministrit për Evropën dhe Punët e Jashtme z.Bushati, Kryeministri ushtroi dhe detyrën e ministrit të Evropës dhe Punëve të Jashtme, ndërkohë që, pas emërimit të Kryeministrit edhe në këtë detyrë, Presidenti i Republikës, nuk është informuar zyrtarisht për ndonjë raund të katërt negociatash sipas Autorizimit të lëshuar prej tij me Nr.733, datë 19.03.2018.

Jo vetëm kaq, por asnjë kërkesë lidhur me këtë çështje nuk u paraqit, edhe pse në përbërjen e Grupit Negociator, ka patur shumë ndryshime, ku funksionarë të emëruar si anëtar të Grupit Negociator, kanë humbur funksionin e tyre bazë, dhe pas çdo ngjarje të kësaj natyre, Presidentit të Republikës, nuk i është paraqitur deri më sot ndonjë kërkesë nga MEPJ, për t`u shprehur saktësisht mbi vijueshmërine, ose jo, të këtij grupi negociator, sipas përbërjes së Autorizimit të Presidentit të Republikës me nr.733, datë 19.03.2018, kur të paktën,

Gjeneral Major Ylber Dogjani, Komandant i Forcës Detare – Bashkëkryetar, është larguar nga kjo detyrë;
Znj. Aida Veizaj (Hajnaj), Drejtues i Lartë, Zv.Drejtor i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit, Drejtor i Departamentit të Kufirit dhe Migracionit, Ministria e Brendshme – Anëtare, është emëruar tashmë si Drejtore e Byrosë Kombëtare të Hetimit;
Artur Meçollari, Drejtor i Drejtorisë së Inspektimit të Përgjithshëm, Ministria e Mbrojtjes –Anëtar, është larguar nga kjo detyrë.

Nga Kryeministri i cili për periudhën shkurt 2019-janar 2021 mbajti njëkohësisht dhe detyrën e Ministrit për Europën dhe Punët e Jashtme nuk është përcjellë asnjë kërkesë për pajisje me autorizim për vehte apo për ndryshimin e grupit negociator, si dhe nuk ka përcjellë asnjë informacion shterues mbi ecurinë e këtij procesi negociator, apo mbi masat dhe analizat që ai (Kryeministri) ka ndërmarrë mbi kërkesat zyrtare të Presidentit.

Siç mund ta mbani mend disa lajme të bëra publike si në vendin fqinj Greqi, apo dhe mediat vendase gjatë muajit nëntor 2018 dhe shkurt 2019, janë bërë publike qëndrime të funksionarëve më të lartë politikë Grekë, ku evidentohej ndër të tjera se;

“Greqia do të promovojë ligjërisht zgjerimin e territorit të saj detar në detin Jon, pasi është një e drejtë sovrane e padiskutueshme, e njohur nga Konventa mbi të Drejtën e Detit, vendime këto që do të zmadhojnë Greqinë, por edhe do të ndihmojë Athinën duke lehtësuar negociatat e saj me Romën dhe Tiranën, për përcaktimin e zonave ekskluzive ekonomike. Po sipas intervistave të fuksonarëve publikë Greke, ky hap do të ndërmerret me propozimin e një ligji të veçantë dhe se zgjerimi i ujërave territoriale Greke të diskutohet edhe në Parlamentin Grek me opozitën, e të votohet aty, në mënyrë që të mos ketë asnjë dyshim nëse është kushtetues apo jo”.

Këto qëndrime të shtetit fqinj dhe deklarata të kësaj natyre nga autoritetet më të larta Greke, kanë vijuar dhe të jenë prezent si në median vendase dhe ndërkombëtare, ku bëhej me dije se Greqia do të shqyrtonte në parlament ligjin përkatës për miratimin e zgjerimit të ujërave territoriale në 12 milje detare dhe çështjeve të tjera të lidhura me të (vija bazë etj).

Kryeministri Edi Rama përgjatë gjithë kësaj periudhe që mbante dhe detyrën e Ministrit të Evropën dhe Punëve të Jashtëm, përmes statuseve publike [2], ka komentuar apo ka dhënë opinione mbështetëse/pohuese të tij lidhur me këto zhvillime ligjore e politike në shtetin grek, për çështje të zgjerimit të ujrave të tyre territoriale. Këto qëndrime të Kryeministrit, janë cituar duke u vlerësuar dhe nga autoritetet më të larta greke.

Për më tepër, është fakt tepër i rëndë dhe i papranueshëm që Presidenti i Republikës së Shqipërisë të vihet në dijeni të zhvillimeve që lidhen me interesat kombëtare, nga mediat greke, ndërkohë që Kryeministri dhe Ministri për Evropën dhe Punët e Jashtme, gjatë kësaj periudhe asnjëherë jo vetëm që nuk është konsultuar, por as ka kërkuar takim me Kreun e Shtetit për tu konsultuar mbi çështjen e kufizimit të zonave detare midis Republikës së Greqisë dhe Republikës së Shqipërisë.

Lidhur me këto zhvillime, sërish Presidenti i Republikës, duke patur në konsideratë rëndësinë e jashtëzakonshme kombëtare, shtetërore, gjoestrategjike, ekonomike dhe jo vetëm, që ka kjo çështje për Republikën e Shqipërisë, si dhe ndjeshmërinë e lartë të opinionit publik, përmes tre shkresave të tjera me nr. 2970 prot., datë 31.08.2020, nr. 881 prot., datë 11.09.2020 dhe nr.4367 prot., datë 28.12.2020, i ka kërkuar një informacion të detajuar Kryeministrit dhe ministrit për Evropën dhe Punët e Jashtme zoti Edi Rama mbi:

komunikimin që Kryeministri dhe Ministri për Evropën dhe Punët e Jashtme ka  zhvilluar me Kryeministrin e Greqisë dhe/ose me zyrtarë të lartë të Greqisë mbi këtë çështje;

qëndrimin zyrtar të qeverisë shqiptare ndaj vendimeve të tilla dhe pasojave, përfshirë dhe ato ndërkombëtare që mund të rrjedhin prej tij;

veprimet që planifikohen të ndërmerren nga qeveria shqiptare ndaj pasojave që mund të vijnë prej një akti të tillë të njëanshëm të Greqisë;

informacion të plotë shterues mbi Dekretin e Presidentes së Greqisë nr. 107 “në lidhje me mbylljen e gjireve dhe vizatimin e vijave bazë në zonën detare të detit Jon dhe ishujve të Jonit deri në kepin Tainaro në Peleponez”, hartën shoqëruese, kordinatat gjeografike si dhe vlerësimin zyrtar mbi pasojat e munshme dhe ato të së drejtës ndërkombëtare ndaj interesave të Shqipërisë, hapësirës teritoriale dhe zonave ekonomike ekskluzive të mundshme për t`u shfrytëzuar në detin Jon.

informacion mbi përgatitjet që po bën MEPJ dhe Shërbimi Diplomatik, për të shqyrtuar dhe analizuar me vëmendje përgjegjësinë në një kohë sa më të shpejtë, botimin në faqen zyrtare të Sekretarit të OKB-së, si dhe hapat që mendohet të ndërmerren nga qeveria Shqiptare. 

Në këto letra, Presidenti veç të tjerave ka evidentuar një mungesë transparence nga ana e qeverisë Shqiptare, ç’ka është e papranueshme për një çështje me rëndësi të jashtëzakonshme, kombëtare, shtetërore, gjeostrategjike, ekonomike, të sigurisë kombëtare dhe marrëdhënieve ndërshtetërore, me një nga vendet fqinje. Asnjë prej  kërkesave për informacion të Kreut të Shtetit nuk ka patur një përgjigje shteruese, serioze dhe të vlerësuar në mënyrë të thelluar si nga Kryeministri ashtu dhe nga Ministri për Evropën dhe Punët e Jashtme zoti Edi Rama. 

Ndërkohë që zonja Olta Xhaçka pasi mori detyrën e Ministrit për Evropën dhe Punët e Jashtme, dhe pas insistimit për informacion prej Presidentit është përgjigjur vetëm shkresës nr. 4367 prot, datë 28.12.2020 të Presidentit të Republikës.

Në të njëjtën frymë si ajo e Kryeministrit, apo e udhëzuar prej Tij, ajo ka dërguar shkresën nr.1950 prot, datë 12.02.2021, nga shqyrtimi i së cilës, konstatohet se, është rrjedhojë e një vlerësimi të cekët, aspak profesional, jashtë konteksit të zhvillimit të çështjes, dhe që përpiqet t’i shmanget detajeve më të rëndësishme që evidentojnë përgjegjësinë e veprimeve apo mosveprimeve të Kryeministrit dhe Ministrit për Evropën dhe Punët e Jashtme zotit Edi Rama.

 Në shkresën e saj të datës 12.2.2021 zonja Xhaçka citon ndër të tjera se:

 “….. Në lidhje me procesin e negociatave me palën greke, me objekt “Negocimin e projektmarrëveshjes ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Greqisë për kufizimin e zonave të tyre detare” dhe Autorizimin e Presidentit të Republikës nr. 733, datë 19.3.2018, dëshiroj të theksoj se janë zhvilluar vetëm 3 raunde negociatash mes palëve gjatë qeverisë së Kryeministrit Tsipras, për të cilën ju kemi informuar në mënyrë të hollësishme[3].

Ndërkohë që me qeverinë greke të drejtuar ng Kryeministri Mitsotakis, nuk kanë zhvilluar asnjë raund negociatash për këtë çështje, por vetëm është shprehur në nivele diplomatike dëshira për të avancuar në zgjidhjen e kësaj çështjeje, nëpërmjet referimit të çështjes së kufizimit të zonave detare mes dy vendeve në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë, si një institucion i paanshëm dhe me kompetencë të plotë juridike në raste analoge.

Në kushtet kur palët në kuadër të negociatave të autorizuara sa më sipër, prej tashmë shumë vitesh nuk kanë qënë në gjendje të gjejnë një zgjidhje për kufizimin e zonave detare, nisur nga preferenca e hershme e palës shqiptare për zgjidhjen e çështjes nga një palë e tretë, pas rrëzimit nga Gjykata Kushtetuese të marrëveshjes së vitit 2009, dhe ndryshimit të qasjes së qeverisë greke të Kryeministrit Mitsotakis për negocitata e zhvilluara nga Qeveria e Tsipras me palën shqiptare, të dy qeveritë kanë arritur një mirëkuptim në parim, për gjetjen e një zgjidhje nëpërmjet referimit të çështjes në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë….. .”

Këtu me duhet të evidentoj se, Republika e Shqipërisë dhe Republika e Greqisë, zyrtarisht nuk kanë njoftuar apo deklaruar përfundimin e negociatave dhe as mbylljen e tyre pa rezultat, apo të kenë evidentuar se cilat janë ato çështje që përfundimisht nuk është rënë dakord midis palëve, dhe çfarë rruge apo procedure do të ndiqet.

Këto detaje sipas Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë, akteve ndërkombëtare që Shqipëria ka ratifikuar, ligji nr.43/2016 “Për Marrëveshjet Ndërkombëtare”, Vendimit nr. 15/2010 të Gjykatës Kushtetuese, janë pjesë e diskutimit të grupeve negociatore, dhe përpara se ato të diskutohen me palën tjetër, do të duhet që grupi negociator përfaqësues i Republikës së Shqipërisë të pajiset me plotëfuqi për të diskutuar, t`u paraqesë auoriteteve vendimmarëse në rastin e Shqipërisë, Këshillit të Ministrave e Kuvendit të Shqipërisë, informacionin e nevojshëm.

Referuar gjithë konstatimeve vijuese të Presidentit të Republikës, të cilat i’a ka përcjellë dhe kërkuar zyrtarisht Kryeministrit në takime të zhvilluara apo me shkresë zyrtare, në këtë përgjigje të zonjës Xhaçka konstatohet me keqardhje se ka një përpjekje për të anashkaluar faktet më serioze, dhe kërkohet që të legjitimohet e gjithë veprimtaria antikushtetuese dhe jo objektive e zotit Edi Rama në detyrën e Kryeministrit dhe Ministrit për Evropën dhe Punët e Jashtme, veprime këto të cilat mund t’i sjellin Shqipërisë, pasoja shumë të rënda.

Këto veprime dhe mosveprime të Kryeministrit dhe Ministrit për Evropën dhe Punët e Jashtme janë të lidhura me:

shmangja nga detyrimi për të bërë një analizë shteruese dhe të thelluar të çështjeve kritike dhe problematikave të ngritura nga Presidenti i Republikës përgjatë fazës së vlerësimit paraprak të lëshimit të Autorizimit dhe asaj negociatore;

anashkalim i rëndësisë së rrethanave të faktit, duke lënë të nënkuptohet një legjitimim apriori, të veprimtarisë së deritanishme të ministrit për Evropën dhe Punët e Jashtme dhe të Grupit Negociator;

mos marrjen e masave përkatëse institucionale dhe ligjore, me qëllim që i gjithë procesi negociator, pas raundit të dytë të rikthehej dhe të zhvillohej në shtratin e ligjit, në respekt të Kushtetutës, Vendimit nr. 15 datë 15.4.2010 të Gjykatës Kushtetuese dhe Autorizimit të Presidentit të Republikës me nr.733, datë 19.03.2018;

mosveprimet e tij për të analizuar veprimtarinë e grupit negociator shqiptar dhe ministrit për Evropën dhe Punët e Jashthme përgjatë tre raundeve të negociatave dhe jo vetëm;

mosangazhimi i tij për tu pajisur personalisht  me autorizim nga Presidenti i Republikës, e për të udhëhequr negociatat që prej 13 qershorit 2018 datë që përkon me realizimin e takimit midis Presidentit dhe Kryeministrit;

realizimin e takimeve apo bisedimeve për çështje të kufizimit të zonave detare jashtë kuadrit negociator, pa autorizim nga Presidenti i Republikës, dhe pa u konsultuar apo dakordësuar me Këshillin e Ministrave, Kuvendin, Presidentin e Republikës.

Deklaratat dhe qëndrimet publike të Kryeministrit Rama përmes të cilave ka pohuar/mbështetur zgjerimin e ujrave territorialë të palës Greke në 12 detare apo mbylljen e gjireve, për hapësirën objekt negocimi midis dy vendeve, ndërkohë që të dy vendet janë zyrtarisht në negociata për këtë çështje, natyrshëm që dobësojnë pozitën dhe strategjinë negociatore të palës shqiptare, dhe ekziston mundësia që këto deklarata të ndikojnë në procesin negociator, dhe që mund të përdoren nga shteti fqinj në ndjekjen e këtij procesi në çfarëdolloj forme.

Kryeministri dhe Ministri për Evropën dhe Punët e Jashtme zoti Edi Rama, lidhur me këtë çështje, ka realizuar kështu një veprimtari që shmang Presidentin e Republikës, që anashkalon informimin dhe vendimmarrjen e Kuvendit të Shqipërisë, çka nuk është në përputhje me Kushtetutën dhe interesat e vendit.

Edhe se kjo çështje paraqet një interes jashtëzakonisht të lartë, Kryeministri/Qeveria jo vetëm me opinionin publik, por dhe me Presidentin e Republikës, nuk ka qënë transparente, dhe për asnjë kërkesë të Presidentit për informacion, nuk është dhënë një përgjigje shteruese dhe serioze nga ana Kryeministrit dhe ministrit për Europën dhe Punët e Jashtme.

Edhe së fundmi në datë 23 maj 2022 Ministri grek i Punëve të Jashtme, zoti Nikos Dendias ka realizuar një vizitë zyrtare në Shqipëri, duke u takuar me Ministren e Punëve të Jashtme dhe me Kryeministrin. Siç jeni vënë në dijeni, pas përmbylljes së vizitës në Tiranë, Ministri Dendias në një intervistë të dhënë për shtypin grek ndër të tjera është shprehur gjithashtu se: “…… u ra dakord me ne që t’ia referojmë çështjen tonë Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë sipas rregullave të së drejtës ndërkombëtare. Kjo nuk ka ndodhur ende pasi Presidenti nuk i ka dhënë autorizimin përkatës Kryeministrit. Me sa duket, Shqipëria do të zgjedhë një President të ri brenda dy-tre muajve të ardhshëm. Pra, e gjithë kjo do të jetë e realizueshme atëherë.”

Kjo deklaratë e Ministrit Dendias është publikuar edhe në faqen zyrtare të Ministrisë së Jashtme të Greqisë[4] dhe është bërë publike edhe këtu.

Ndërkohë që, siç citova dhe më sipër për Republikën e Shqipërisë, është në fuqi Autorizimi i Presidentit të Republikës Nr.733, datë 19.03.2018 dhe nuk ka asnjë kërkesë zyrtare të paraqitur përpara Presidentit të Republikës për ndryshimin, plotësimin, shtimin apo kryesimin e tij, qoftë dhe në emër të Kryeministrit, apo për anëtarë të tjerë të grupit negociator edhe edhe pse 3 prej tyre janë larguar nga funksionet bazë për shkak të ushtrimit të të cilëve ata u mandatuan për të qenë pjesë e grupit negociator.

Presidenti i Republikës nuk është në dijeni nëse midis dy Qeverive apo dy Kryeministrave të dy vendeve është miratuar apo është rënë dakord me ndonjë akt për të ndërprerë, pezulluar apo për të dalë nga negociatat. Duket qartë që Kryeministri Rama, në këtë rast ka vepruar me inciativën e tij, dhe për arsye për të cilat ai do të duhet të informojë publikun, pasi procesi negociator zyrtarisht nuk është mbyllur apo negociatat për aq sa është informuar Presidenti, nuk janë deklaruar se kanë përfunduar pa sukses.

Megjithëse Shqipëria zyrtarisht është në proces të hapur negociatash me Republikën e Greqisë, Presidenti i Republikës nuk është informuar zyrtarisht nga Kryeministri se me çfarë akti, Qeveria ka kaluar nga procesi negociator sipas Kushtetutës dhe të drejtës ndërkombëtare, në zhvillime negociatash në nivel politik për këtë çështje, e aq më tepër të deklarohet paraprakisht se cila do të jetë rruga që do të ndiqet.

Në kushte tilla, ligjërisht rezulton se, Kryeministri, apo çdo zyrtar tjetër i Qeverisë nuk është konsultuar, nuk ka kërkuar dhe as nuk është pajisur me ndonjë Autorizim nga Presidenti i Republikës, sipas detyrimit të qartë të vendimit të Gjykatës Kushtetuese nr. 15/ 2010, për të negociuar apo për të diskutuar me Republikën e Greqisë në emër të Republikës së Shqipërisë, në lidhje me çështjen e kufizimit të zonave detare, e aq më pak për të vendosur apo dakordësuar nëse kjo çështje do të shkojë për alternativë zgjidhje në ndonjë nga Gjykatat Ndërkombëtare, ndërkohë që palët zyrtarisht janë ende në negociata.

Zyrtarët e Republikës së Shqipërisë, më së pari Kryeministri duhet të veprojnë me shumë maturi e përgjegjshmëri, pasi çdo dakordësi apo mirëkuptim politik, apo diplomatik i dhënë nga Kryeministri/Qeveria shqiptare, qoftë dhe parimisht, në takime të zhvilluara jashtë kontekstit ligjor negociator të kësaj çështje, apo çdo lloj qasje publike përmes deklaratave/statuseve, janë rekorde të forta, që krijojnë pasoja, dhe që mbeten tërësisht nën përgjegjësinë individuale të personave që i kanë shprehur ato, por që nga ana tjetër rrezikojnë të përdoren në të ardhmen në dëm të pozitës negociatore të Shqipërisë, në dëm të interesave interesave të saj të ligjshme, në procesin negociator apo në procese të tjera që mund të ndiqen për zgjidhjen përfundimtare të çështjes së kufizimit të zonave detare mes dy vendeve tona.

Sovraniteti territorial i Republikës së Shqipërisë, i përket popullit shqiptar, i cili për këto çështje e ushtron atë përmes përfaqësuesve të tij në Kuvendin e Republikës së Shqipërisë, të cilin Qeveria qartësisht e ka shmangur në këtë proces gjithashtu, sipas dijenisë tonë.

Kushtetuta, aktet ndërkombëtare të nënshkruara ndër shekuj, vendimi i Gjykatës Kushtetuese 15/2010, janë akte në fuqi, të pacenuara dhe që përcaktojnë qartë si territorin dhe sovranitetin e Republikës së Shqipërisë, mënyrën e veprimit në çështje të kësaj natyre dhe çdo autoritet shtetëror ekzekutiv, legjislativ, apo gjyqësor, duhet të veprojë në përputhje me parimet, vlerat dhe detyrimet që përcaktohen në to.

Të nderuar deputetë,

Çështja e kufizimit të zonave detare midis Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Greqisë, është një çështje e hapur mes dy vendeve, e cila në vlerësim të Presidentit të Republikës, duhet të zgjidhet një herë e përgjithmonë, në përputhje me Kushtetutën e Republikës së Shqipërisë; vendimin e Gjykatës Kushtetuese nr. 15/2010 dhe të drejtën ndërkombëtare, në mbrojtje të interesave shtetërore e kombëtare të Shqipërisë, në interes të plotë të ruajtjes dhe të ushtrimit të sovraniteit territorial dhe juridiksionit kombëtar, dhe për të garantuar sa më mirë sigurinë, dobinë ekonomike e sociale të vendit. Kjo çështje kërkon transparencë me qytetarët e vendit dhe të gjithë organet e përfshira në këtë çështje me rëndësi.

Në institucionin e Presidentit të Republikës, ndodhet një praktikë e gjerë dhe e thelluar (tekniko-juridike) dhe një komunikim shkresor disa vjeçar midis Presidentit të Republikës – Kryeministrit – Ministrit të Punëve të Jashtme- Kuvendit, si dhe institucioneve të tjera, pikërisht mbi këtë çështje, ku disa prej këtyre komunikimeve janë të nivelit “sekret shtetëror”, pikërisht për të mos cenuar platformën/pozitën negociatore të shqipërisë, apo për të mosekspozuar nivelin e përgatitjes të grupit negociator/palës shqiptare.

Nga zhvillimet e mëpasshme është e qartë se Kryeministri Rama, më së paku me mungesë të sinqeritetit, me papjekurinë e tij, apo me mosnjohjen e ligjit, i ka dëmtuar të gjitha këto, duke arritur deri aty sa të keqinformojë apo të keqorientojë autoritetet e vendit fqinj, se ka pengesë Presidentin e Republikës Ilir Meta.

Si President nuk kam lejuar cenimin e interesave të Republikës së Shqipërisë dhe qytetarëve të saj, ndërkohë që Kryeministri Rama përgjithë sa parashtrova më sipër, në kundërshtim me atë që dikton Kushtetuta dhe vendimi i Gjykatës Kushtetuese nr. 15/2010, për të mos marrë asnjë kosto politike apo ligjore mbi vehte, por për ti faturuar ato tek të tjerë, ka zgjedhur subjektivisht vet, me iniciativën e tij, që ta drejtojë çështjen në një Gjykate Ndërkombëtare, por ndërkohë që në mënyrë krejtësisht të pavënd ka bërë pohime publike për shumë detaje apo qëndrime politike që në çdo rrethanë nuk e forcojnë pozitën negociatore apo proceduriale të  Republikës së Shqipërisë, por e dobësojnë atë.

Si President i Republikës me mandat kushtetues deri në datën 24.07.2022, e vlerësoj këtë çështje shumë delikate, dhe për këtë deputetët e Kuvendit të Shqipërisë duhet të informohen në detaje, të analizojnë me shumë kujdes, në mënyrë që çdo mënyrë veprimi që do të duhet të ndjekë Shqipëria për zgjidhjen e kësaj çështje, të japë rezultatin më të mirë për të dhe qytetarët e saj, të mos cenojë sovranitetin territorial dhe të jetë në funksion të prosperitetit dhe zhvillimit ekonomik të vendit, pa cenuar aspak dhe për asnjë shkak marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë midis dy vendeve.

Vetëm kështu çdo lloj zgjidhje e saj, do të gëzojë mbështetje të plotë të të gjithëve por dhe besimin e opinionit publik dhe popullit shqiptar.

Duke shprehur mirëkuptimin për ndjeshmërinë e lartë të popullit shqiptar, për çështje të kësaj natyre, si President i Republikës, ritheksoj dhe një herë se, edhe pas datës 24 korrik 2022, datë kur përfundon mandati im në këtë detyrë, në vijimësi do të jem i hapur që të bashkëpunojë në mënyrë transparente dhe konstruktive, në respekt të Kushtetutës dhe vendimit të posaçëm të Gjykatës Kushtetuese, me Kuvendin e Shqipërisë dhe çdo institucion tjetër të përfshirë në këtë proces.

Duke ju uruar punë të mbarë, shpresoj që ky komunikim do tu shërbejë në punën tuaj.

 PRESIDENTI I REPUBLIKËS

                                                                                             ILIR META

[1] Ministrinë e Mbrojtjes, Ministrinë e Brendshme

[2] https://www.facebook.com/138734771522/posts/10158095814701523/

   https://www.facebook.com/138734771522/posts/10158102831221523/

[3] Për këto 3 raunde, Presidenti ka mbajtur qëndrim shkresor të sipërcituar në faqen 3-4 të kësaj letre.

[4] https://www.mfa.gr/en/current-affairs/statements-speeches/minister-of-foreign-affairs-nikos-dendias-interview-with-skai-1003-fm-radio-station-and-journalists-notis-papadopoulos-and-vasilis-chiotis-24052022.html

Reagimi i kreut të shtetit
Në respekt të transparencës, të rëndësisë së jashtëzakonshme të çështjes dhe të përmbushjes së plotë të detyrimeve kushtetutese nga të gjithë aktorët përgjegjës, sot në prag të mbarimit të mandatit tim në detyrën e Presidentit të Republikës, i nisa një letër zyrtare informuese Kryetares së Kuvendit, znj.Lindita Nikolla dhe të gjithë deputetëve, mbi çështjen e hapur të procesit të negocimit ndërmjet Republikës së Shqipërisë dhe Republikës së Greqisë për Kufizimin e Zonave të tyre Detare. 

Uroj që çdo deputet ta lexojë me vëmendje, jashtë çdo interesi apo paragjykimi politik, dhe Kuvendi i Shqipërisë në trajtimin e saj të udhëhiqet nga interesi kombëtar, zbatimi i Kushtetutës dhe vullneti i mirë për zgjidhjen e drejtë të kësaj çështjeje.

I udhëhequr si gjithmonë nga ndjenja e lartë e përgjegjësisë dhe e bashkëpunimit për çështje madhore, mbetem i hapur për të bashkëpunuar me Kuvendin e Shqipërisë jo vetëm deri në mbrëmjen e datës 24 korrik 2022, por edhe përtej.

 

  • twitter
  • facebook
  • linkedin
Fjalë kyçe:

Komentet

Lajme të ngjashëm

Kosova bëhet me Muze të Gjenocidit dhe Përpjekjes për Liri

Ndërtesa e Ministrisë së Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës, në Prishtinë, ku pritet të vendoset Muzeu i Gjenocidit dhe Përpjekjes për Liri.

 

 

Qeveria e Kosovës ka miratuar themelimin e një Muzeu të Gjenocidit dhe Përpjekjes për Liri, me qëllim “dokumentimin dhe prezantimin e krimeve të ish-Jugosllavisë dhe të Serbisë ndaj shqiptarëve dhe të tjerëve në Kosovë”.

Në një mbledhje të Qeverisë, të mbajtur të mërkurën, u tha se objektivi kryesor është “krijimi i një institucioni publik, përkujtues dhe prezantues të historive dhe përvojave nën pushtimin e Serbisë dhe të Jugosllavisë”.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se muzeu “është institucionalizimi i kujtesës sonë kolektive dhe dëshmi, sa e krimeve monstruoze të Serbisë gjenocidale, aq edhe dëshmi se Republika e Kosovës edhe ka ngadhënjyer, edhe nuk harron”.

Ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit i Kosovës, Hajrulla Çeku, tha se muzeu i ri “synon edukimin, përkujtimin dhe nderimin e brezave” dhe “prezantimin e përjetimeve të të mbijetuarve, që historitë e tyre të mos harrohen”.

Muzeu, shtoi ai, “synon paqen e qëndrueshme, duke u siguruar që e kaluara e dhunshme të jetë e dëshmuar, të kujtohet dhe të mos përsëritet”.

Çeku ka thënë se ky muze do të themelohet fillimisht si njësi e veçantë në kuadër të Muzeut Kombëtar të Kosovës.

Pas hyrjes në fuqi të Ligjit për muzetë, ai pritet të shndërrohet në institucion të pavarur muzeor të nivelit kombëtar.

Institucioni i muzeut synohet të vendoset në ndërtesën ku aktualisht vepron MKRS, në sheshin “Nënë Tereza”, në Prishtinë.

Propozimi për themelimin e muzeut u mbështet nga të gjithë ministrat e pranishëm në mbledhje, me përjashtim të atij për Komunitete dhe Kthim, Nenad Rashiq, i cili abstenoi në votim.

Gjatë luftës së fundit në Kosovë më 1998-’99 janë vrarë mbi 13.000 civilë dhe mijëra të tjerë janë zhdukur.

Mbi 1.600 persona vazhdojnë të jenë ende të pagjetur – pjesa më e madhe e tyre shqiptarë. REL

“Vendimet e Gjykatës Kushtetuese duhet të zbatohen”, Këshilli i BE miraton konkluzionet e zgjerimit për Shqipërinë

Kërkohet dialog politik për reformat. Vlerësohet puna e SPAK

“Shqipëria duhet të zbatojë vendimet e Gjykatës Kushtetuese si dhe të adresojë rekomandimet e OSBE/ODIHR dhe Komisionit të Venecias”. Kështu thuhet në konkluzionet e Këshillit të Bashkimit Europian për Shqipërinë të miratuara këtë të martë në Bruksel. Në dokument, sa i takon zgjerimit për Shqipërinë, vlerësohet puna e bërë deri tani, por kërkohet dialog politik për qëllim përparimin e reformave.

Brukseli kujton se vendimet detyruese të Gjykatës Kushtetuese duhet të respektohen plotësisht dhe të zbatohen. Sikurse, Këshilli i BE kujton se Shqipëria duhet të adresojë edhe rekomandimet e OSBE/ODIHR për çështjes zgjedhore dhe ato të Komisionit të Venecias.

“Këshilli rithekson se vendimet detyruese të Gjykatës Kushtetuese duhet të respektohen plotësisht dhe zbatuar. Për reformat zgjedhore, Këshilli nënvizon nevojën për të adresuar rekomandimet e pazgjidhura nga OSBE/ODIHR dhe Komisioni i Venecias në mënyrë gjithëpërfshirëse dhe në kohë”, thuhet në konkluzionet e BE.

Këshilli i BE miraton konkluzionet për zgjerimin që mbulojnë gjashtë partnerët e Ballkanit Perëndimor, Turqinë, Ukrainën, Republikën e Moldavisë dhe Gjeorgjinë.

Pjesë nga konkluzionet e BE

Këshilli mirëpret hapjen e grupit themelor me Shqipërinë në pranim konferencën më 15 tetor 2024 dhe hapjen e fundit të grupit të marrëdhënieve të jashtme. Këshilli vlerëson objektivin e qeverisë për të vazhduar përparimet e Shqipërisë në rrugën e saj drejt BE-së, inkurajon të gjitha forcat politike të ndjekin planin e tyre ambicioz për mbylljen e anëtarësimit negociatat dhe pret që të jetë në gjendje të hapë grupe të mëtejshme negociuese sa më shpejt të jetë e mundur, kur plotësohen kushtet.

Duke vënë në dukje se polarizimi politik vazhdon të ndikojë në aktivitetet e parlamentit Këshilli rikujton se dialogu politik gjithëpërfshirës dhe konstruktiv në vend mbetet vendimtare për përparimin në reformat në lidhje me BE-në.

Këshilli mirëpret përparimin e reformës së bërë, veçanërisht në fushat e bazave dhe sundimi i ligjit. Këshilli vëren pozitivisht zbatimin e vazhdueshëm të drejtësisë nga Shqipëria reforma e cila duhet të konsolidohet, duke ofruar përmirësime të mëtejshme në paanshmëri, pavarësinë dhe profesionalizmin e sistemit gjyqësor. Këshilli gjithashtu e mirëpret avancimi i procesit të vetingut dhe në veçanti përfundimi i procedimit të çështjeve në fillim për shembull, dhe inkurajon Shqipërinë që të përfundojë të gjithë procesin në kohën e duhur.

Këshilli rithekson se vendimet detyruese të Gjykatës Kushtetuese duhet të respektohen plotësisht dhe zbatuar.

Këshilli vlerëson pozitivisht rezultatet e mira të arritura nga Specialistët e Strukturës Kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) dhe gjykatat e saj duke përfshirë në nivel të lartë rastet e korrupsionit dhe bashkëpunimi i mirë me zbatimin e ligjit të BE-së. Kjo duhet të vazhdojë, duke përfshirë bashkëpunimin për hetimet financiare.

Nevojiten gjithashtu kontrolle dhe kapacitete të konsoliduara për të mbrojtur interesat financiare të BE-së. Këshilli kujton rëndësinë e mbajtjes së përpjekjeve për të krijuar një histori solide në luftë kundër krimit të organizuar dhe korrupsionit, përfshirë në nivel të lartë.

Këshilli mirëpret progresi i bërë në fushën e reformës së administratës publike dhe inkurajon Shqipërinë të vazhdojë zbatimin.

Këshilli i bën thirrje Shqipërisë që të vazhdojë të forcojë mbrojtjen e të drejtave themelore, duke përfshirë mbrojtjen e të drejtave të personave që u përkasin pakicave dhe shënime me shqetësim se nuk është bërë përparim në lirinë e medias dhe lirinë e shprehjes dhe të drejtat e personave që u përkasin pakicave.

Shqipëria duhet të shtojë përpjekjet e saj për të forcuar pavarësinë e medias dhe pluralizmin duke rritur transparencën e pronësisë së medias dhe duke siguruar një të sigurt dhe të sigurt mjedis për gazetarët. Duke kujtuar qëndrimin e përbashkët të BE-së për grupin 1.

Këshilli mirëpret miratimin e legjislacionit dytësor për pakicat dhe merr parasysh këtë angazhimet e marra nga Shqipëria për të miratuar me shpejtësi deri në fund të vitit dhe për të zbatuar aktet nënligjore të mbetura në lidhje me ligjin kuadër të vitit 2017 për mbrojtjen e personave që i përkasin pakicat kombëtare në përputhje me standardet evropiane dhe me përfshirjen e të gjithë relevantëve palët e interesuara.

Në të njëjtën mënyrë, Këshilli inkurajon zbatimin e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse reforma në sektorin e tokës dhe konsolidimi i të drejtave pronësore në mënyrë transparente. Roli i shoqëria civile duhet të forcohet më tej dhe të përforcohen konsultimet kuptimplota.

Për reformat zgjedhore, Këshilli nënvizon nevojën për të adresuar rekomandimet e pazgjidhura nga OSBE/ODIHR dhe Komisioni i Venecias në mënyrë gjithëpërfshirëse dhe në kohë.

Këshilli njeh progresin e bërë për migracionin dhe menaxhimin e kufijve, ndërkohë që duke theksuar nevojën për përparim të mëtejshëm në procedurat e azilit dhe përafrim të plotë me BE-në politika e vizave.

Për kriteret ekonomike, Këshilli mirëpret nivelin e mirë të përgatitjes së Shqipërisë në zhvillimin e një ekonomie tregu funksionale dhe inkurajon Shqipërinë të vazhdojë përpjekjet për të avancojë në kapacitetin e saj për të përballuar presionin konkurrues dhe forcat e tregut brenda Bashkimit dhe për të zbatuar reformat e nevojshme strukturore.

Këshilli mirëpret angazhimin e vazhdueshëm konstruktiv të Shqipërisë në bashkëpunimin rajonal.

Këshilli vëren se marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë dhe bashkëpunimi rajonal mbeten thelbësore elemente të procesit të zgjerimit, si dhe të Procesit të Stabilizim-Asociimit.

Këshilli vlerëson fuqishëm Shqipërinë për bashkëpunimin e saj të qëndrueshëm në politikën e jashtme çështjet dhe në veçanti harmonizimi i plotë i tij i palëkundur dhe afatgjatë me CFSP-në e BE-së, duke përfshirë masat kufizuese të BE-së – një sinjal i fortë i angazhimit strategjik të Shqipërisë për rrugën e saj në BE. Këshilli mirëpret gjithashtu pjesëmarrjen e vazhdueshme aktive të Shqipërisë në BE misionet dhe operacionet në kuadër të CSDP-së dhe Partneritetit të ri të Sigurisë dhe Mbrojtjes mes BE-së dhe Shqipërisë, e cila i hap rrugën rritjes së bashkëpunimi. bw

Shefi i NATO-s për sulmin në Ibër-Lepenc: Përgjegjësit të sillen para drejtësisë

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ka bërë thirrje të hënën që përgjegjësit e sulmit kundër kanalit të ujit të Ibër-Lepencit në veri të Kosovës muajin e kaluar, të sillen para drejtësisë.

“Sulmi në kanalin ujor në veri të Kosovës, më 29 nëntor, nënvizon se sa i brishtë është stabiliteti në Ballkanin Perëndimor”, tha Rutte gjatë një konference shtypi me kryeministrin e Malit të Zi, Millojko Spajiq, në Bruksel.

Shpërthimi i 29 nëntorit në kanalin e ujit në Varragë të Zubin Potokut – prej nga furnizohen me ujë disa qytete dhe termoelektrana të vendit – u shkaktua nga rreth 20 kilogramë eksplozivë, sipas autoriteteve kosovare, të cilat e cilësuan atë si më të rëndin në infrastrukturën kritike të vendit që nga lufta e viteve 1998/99.

Autoritetet kosovare janë duke e hetuar shpërthimin, për të cilin e akuzojnë Serbinë.

Serbia i ka mohuar akuzat dhe ka thënë se edhe vetë ajo po e heton këtë sulm.

Rutte e tha se “tani është thelbësore që të nxirren faktet” rreth sulmit dhe përgjegjësve të mundshëm.

Ai theksoi se dëshiron ta falënderojë komandantin e KFOR-it për “dislokim të shpejtë” të trupave për të mbrojtur infrastrukturën kyçe të Kosovës.

“Mbetemi të përkushtuar që të sigurojmë që KFOR-i të përmbush mandatin e tij të OKB-së”, theksoi Rutte.

KFOR – i cili ka rreth 4.700 ushtarë – është përgjegjësi i tretë për sigurinë e Kosovës, pas Policisë së Kosovës dhe misionit të Bashkimit Evropian për sundimin e ligjit, EULEX.

Javën e kaluar, ambasadori amerikan në Prishtinë, Jeffrey Hovenier, tha ende nuk ka prova se kush mund ta ketë kryer sulmin ndaj kanalit të ujit të Ibër-Lepencit, por shtoi se “ne mendojmë se do të gjenden prova”.

Hovenier e përsëriti qëndrimin e tij të mëparshëm se Qeveria amerikane “nuk është në gjendje të thotë se kush është përgjegjës”.

Ekspertët ligjorë dhe të sigurisë thonë se përcaktimi i saktë i përgjegjësisë për sulmin në kanalin e Ibër-Lepencit është kritik, duke shtuar se përfshirja ndërkombëtare, sidomos e Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara, do ta rriste besueshmërinë e hetimeve, por do të ndihmonte edhe në uljen e tensioneve.

Mark Ellis, drejtor ekzekutiv i Odës Ndërkombëtare të Avokatëve, me seli në Londër, tha për Radion Evropa e Lirë se mbështet idenë e një hetimi të tillë, në mënyrë që “situata të mos përshkallëzohet në diçka shumë më serioze”.

“Mënyra më e mirë për të dalë nga kjo rrugë pa krye, është që të bëhet një vlerësim i pavarur, faktik dhe objektiv i asaj që ka ndodhur”, tha Ellis për Exposenë.

Kanali Ibër-Lepenc furnizon me ujë nga Liqeni i Ujmanit gjithë veriun e Kosovës, rajonet e Mitrovicës, Prishtinën me rrethinë, si dhe Korporatën Energjetike të Kosovës për ftohjen e termoelektranave të saj.

Derisa furnizimi i KEK-ut me ujë për ftohjen e termoelektranave të saj nuk u ndikua, shpërthimi shkaktoi reduktime të përkohshme të ujit në disa pjesë të vendit. rel

Kosova nënshkruan marrëveshje me prodhuesin turk për fabrikën e municioneve

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, i pari majtas, duke nënshkruan marrëveshjen për fabrikën e municioneve.

 

Qeveria e Kosovës e ka nënshkruar të hënën një marrëveshje me prodhuesin shtetëror turk të industrisë së mbrojtjes, Makine ve Kimya Endüstrisi, për themelimin e një fabrike të municioneve në Kosovë, njoftoi Zyra e kryeministrit Albin Kurti.

Fabrika do të prodhojë “kalibra të ndryshëm të municioneve sipas standardeve të NATO-s”, thuhet në njoftim.

“Krahas makinerisë prodhuese, në kontratën e nënshkruar sot, parashihet edhe trajnimi i stafit, mirëmbajtja për një kohë të caktuar, dhe pajisja me sisteme për testim të cilësisë dhe kalibrim”, tha kryeministri Kurti.

Ai tha se fabrika do të veprojë si ndërmarrje publike dhe si “markë 100% vendore” e Kosovës.

Ky lajm do të përditësohet

Misioni i UNESCO-s rekomandon përfshirjen e Ohrit në Listën e Pasurive në Rrezik

Drilon-Pogradec

 

VOA Raimond Kola

Një mision i Oganizatës Botërore të Monumenteve, UNESCO, i ndërmarrë nga 25 -29 Mars të këtij viti i rekomandon Komitetit të Trashëgimisë Botërore që mblidhet vitin e ardhshëm përfshirjen e Liqenit të Ohrit në Listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik.

“Prona përmbush kriteret për regjistrim në Listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik, siç përshkruhet në nenin 11.4 të Konventës së Trashëgimisë Botërore dhe në paragrafët 179 dhe 180 të Udhëzimeve Operacionale për Zbatimin e Konventës së Trashëgimisë Botërore”, thuhet në raportin e misionit publikuar së fundi në faqen e UNESCO-s.

Si nga autoritetet shqiptare edhe ato maqedonase nuk ka ende asnjë reagim zyrtar mbi këtë qëndrim.

Misioni i UNESCO-s thotë në raport se pas monitorimit, si në anën shqiptare edhe atë maqedonase të Liqenit të Ohrit, “arrin në përfundimin se progresi është shumë i ngadalshëm dhe shumë i dobët”.

Sipas raportit të UNESCO-s “prona mbetet shumë e cënueshme për shkak të zbatimit të dobët të kuadrit ligjor për mbrojtjen dhe planifikimin, si dhe problemet e rëndësishme të menaxhimit në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar”.

Misioni thotë më tej se ” përkeqësimi serioz i vlerave kryesore universale të pronës (Ohrit) dhe i peizazheve urbane, rurale dhe natyrore po shkakton degradim të pakthyeshëm nëse nuk ndërmerren veprime vendimtare”.

Në kërcënimet e identifikuara misioni përmend “ndërhyrjet e papërshtatshme, ndikimet negative të zhvillimit urban dhe planifikimin e papërshtatshëm hapësinor, eutrofikimin e liqenit, infrastrukturën në shkallë të gjerë dhe propozime të tjera projektesh ”.

Misioni thotë se “kjo mund të rezultojë që Ohri të humbasë vlerën e jashtëzakonshme universale në periudhën afatshkurtër dhe afatmesme”.

Duke iu referuar pjesës së Liqenit të Ohrit në Shqipëri, UNESCO thotë se “përqendrimi i tepërt në përfitimet ekonomike që mund të nxirren nga ekzistenca e vendeve me vlera natyrore dhe kulturore errësojnë vlerësimin e plotë dhe të sinqertë të cenueshmërisë ekstreme të vlerave universale të pronës dhe integritetit të saj”.

“Vështirësia në njohjen e situatës jashtëzakonisht të cenueshme të pronës nga vendimmarrësit kryesorë nuk lejon që tendencat negative të korrigjohen dhe ka të ngjarë të zgjasë dhe shtojë cenueshmërinë e vlerave universal të Trashëgimisë Natyrore dhe Kulturore të Rajonit të Ohrit dhe integritetin dhe autenticitetin e tyre”, thotë raporti.

Misioni mbështet një Plan Strategjik të Rimëkëmbjes të ndërmarrë si nga autoritet shqiptare edhe ato maqedonase por procesi i ngritur, sipas misionit , “duket tepër i brishtë, i pa pajisur me burimet e nevojshme njerëzore dhe financiare për zbatimin e tij dhe nuk ka mbështetjen e nevojshme të përbashkët ndërkufitare”.

“Është thelbësore, thotë UNESCO në raport, që Planit Strategjik të Rimëkëmbjes t’i jepet e gjithë mbështetja e nevojshme institucionale, profesionale, njerëzore, financiare dhe organizative për të siguruar zbatimin e tij të qëndrueshëm për të ndihmuar pronën të rikuperohet nga rreziqet e konstatuara dhe të mundshme me të cilat është përballur, të paktën që nga viti 2020.”

Misioni vë në dukje se “gjendja e ruajtjes nuk është përmirësuar plotësisht që nga Misioni i Monitorimit Reaktiv i vitit 2020 dhe faktorët negativë që ndikojnë në vlerën e jashtëzakonshme universale të pronës janë ende aktive dhe kryesisht nuk njihen apo kontrollohen plotësisht”.

“Pavarësisht hapave në drejtimin e duhur dhe disa përmirësimeve lokale në zbatimin e masave të nevojshme për ruajtjen e vlerave të Trashëgimisë Natyrore dhe Kulturore të Rajonit të Ohrit, prona vazhdon të përballet me disa kërcënime, të cilat janë në rritje”, thotë raporti.

Raporti i UNESCO-s përmend konkretisht disa nga kërcënimet për ekosistemet ujore dhe vijën bregdetare e Liqenit të Ohrit

“Eutrofikimi, kryesisht nga kontaminimi i ujërave të zeza, qëndron si një faktor kritik që kontribuon në rënien e popullatave endemike të peshqve, thuhet në raport.

“Për më tepër, marrja e lëndëve ushqyese nga bregu ekosistemi e përkeqëson eutrofikimin për shkak të disa faktorëve: sistemet e ujërave të zeza me defekt, mungesa e ligatinave për të zbutur hyrjen e lëndëve ushqyese, rënia e funksionalitetit të zonës bregdetare dhe aktivitetet bujqësore në zonat përreth, thuhet në raport.

UNESCO vëren se “rënia alarmante e popullatave të peshqve dhe shpendëve, si dhe humbja e diversitetit të specieve të varura nga ligatinat, nënvizojnë pamjaftueshmërinë e masave aktuale të menaxhimit.

Sipas raportit “masat urgjente të ruajtjes janë të domosdoshme për të trajtuar popullsinë në rënie të peshqve dhe shpendëve, ndërkohë që zhvillimi i vazhdueshëm i një plani menaxhimi, duke përfshirë zonimin, është ende në progres”.

Aspekte të tjera që shtojnë shqetësime sipas UNESCO-s vijnë nga zgjerimi i rrjeteve rrugore, gërryerjet e kodrave, rritja e rreziqeve nga zjarri.

Një aspekt tjetër i shqetësimeve të UNESCO-s lidhet me zhvillimin e ndërtimeve që cënojnë zonën.

“Zhvillimi në shkallë të gjerë rreth liqenit, veçanërisht pranë qendrave kryesore urbane si Ohri dhe Struga, në Maqedoninë e Veriut dhe Pogradeci (në zonën tampon), në Shqipëri, thuhet në raport ka gërryer cilësitë e “ansamblit jashtëzakonisht harmonik” që është një nga karakteristikat kryesore që e bëjnë këtë rajon vërtet unik”.

UNESCO thotë se “urbanizimi i papërshtatshëm dhe i paqëndrueshëm dhe zhvillimi i infrastrukturës turistike kanë reduktuar të kuptuarit dhe vlerësimin e cilësive që mbështetën zhvillimin afatgjatë të jetës kishtare përgjatë brigjeve të liqenit”.

“Entiteti unik urban i lashtë i qendrës së vjetër të qytetit të Ohrit, vijon më tej raporti është ndikuar negativisht nga ndërhyrjet e panumërta që kumulativisht kanë gërryer ruajtjen dhe autenticitetin e tij”.

UNESCO vlerëson se edhe “koordinimi midis menaxhimit të pjesëve të Liqenit të Ohrit në Maqedoninë e Veriut dhe Shqipëri është i pamjaftueshëm, duke penguar përpjekjet efektive të ruajtjes”.

UNESCO thotë se “masat e kërkuara nga Komiteti i Trashëgimisë Botërore që nga viti 2014 dhe nga Misionet Monitoruese Reaktive të 2017 dhe 2020 janë përmbushur vetëm në mënyrë shumë të kufizuar, ndërkohë që disa janë zbatuar shumë ngadalë dhe disa nuk janë adresuar fare, duke penguar përmirësimin e gjendjes së ruajtjes së pronës “

Misioni vëren se “i vetmi aktivitet ndërkufitar i raportuar ka të bëjë me një projekt të drejtuar nga turizmi – COOLTOUR – në vend që të fokusohet në krijimin e mekanizmave për bashkëpunim efektiv operacional në zbatimin e përpjekjeve të përbashkëta të ruajtjes”.

“Bashkëpunimi ndërkufitar mes Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut, sipas UNESCO-s , duket ende në fillimet e tij dhe drejtimet strategjike të nivelit të lartë për bashkëpunimin ndërkufitar duhet të përcaktohen në nivel politik në të dy Shtetet Palë, bazuar në përparësinë e pronës për ruajtje”.

“Është urgjentisht i nevojshëm një mobilizim i gjerë për të ruajtur vlerën e jashtëzakonshme universale të rajonit të Ohrit dhe vendosja në listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik mbetet një opsion nëse nuk merren masat e nevojshme”, thotë UNESCO.

Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut deri më 1 shkurt 2025, si do të duhet të paraqesin një raport të përbashkët për progresin dhe masat e ndërmarra në zbatim të rekomandimeve të UNESCOS.

Liqeni i Ohrit, është një nga liqenet më të mëdha në Gadishullin Ballkanik dhe llogaritet si një nga liqenet më të vjetra në botë. Pjesa më e madhe e liqenit i përket Maqedonisë së Veriut, kurse pjesa tjetër i përket Shqipërisë. Në bregun e liqenit shtrihen tre qytete të mëdha: Ohri dhe Struga në Maqedoni dhe Pogradeci në Shqipëri.

Pjesa maqedonase e Liqenit të Ohrit u pranua në Listën e Trashëgimisë Botërore të në vitin 1979, fillimisht si pasuri natyrore, dhe një vit më vonë si pasuri natyrore dhe kulturore ndërsa pjesa shqiptare u pranua në vitin 2019.

Intervista- Joseph: Dorëzimi i Perëndimit ndaj Putinit do të kishte pasoja të mëdha për Ballkanin

Edward Joseph, ligjërues në Universitetin Johns Hopkins në SHBA.

 

Vladimir Kalinsky

Eksperti për Ballkanin, Edward Joseph, ka thënë në një intervistë për Shërbimin maqedonas të Radios Evropa e Lirë se, në rajonin e Ballkanit ka aktorë të dëmshëm që mezi presin sinjale për përforcim të pozitës së presidentit rus, Vladimir Putin, dhe dobësim të Perëndimit, prandaj pasojat e luftës së Rusisë në Ukrainë i sheh edhe në këtë rajon.

Ai ka folur për integrimet e rajonit në Bashkimin Evropian, për luftën kundër korrupsionit në Maqedoninë e Veriut dhe vendimet e fundit të autoriteteve amerikane për të futur zyrtarë tjerë në listë të zezë.

Radio Evropa e Lirë: Z. Joseph, ish-zëvendëskryeministri i parë nga partia e Bashkimi Demokratik për Integrim (BDI), Artan Grubi, si dhe një gjykatës tjetër, ishin personat e fundit që u futën në listën e zezë amerikane. Si e shihni efektin në Maqedoninë e Veriut nga këto sanksione të Departamentit amerikan të Shtetit?

Edward Joseph: Shikoni, në një farë mënyre, kjo është pozitive, është konstruktive, dhe është një hap i kuptueshëm. Në të njëjtën kohë, pas kaq shumë vitesh, nga ajo që quhet tranzicion, të shohësh nevojën që Shtetet e Bashkuara të bëjnë këto lëvizje, të cilat janë të nevojshme dhe të sakta natyrisht, është zhgënjyese. Pra, të kalojmë te pjesa e parë. Treguesi më i mirë që ky ishte një vendim i drejtë nga SHBA-ja për ta vendosur për fat të keq ish-zëvendëskryeministrin Artan Grubi në listën e zezë, është se vetë BDI-ja e tha se e respekton këtë vendim. Pra, fakti që BDI-ja e tha këtë dhe theksoi rëndësinë e marrëdhënieve me Shtetet e Bashkuara, është një hap pozitiv.

Radio Evropa e Lirë: Po, këto ishin veprimet e ndërmarra nga Shtetet e Bashkuara. Por, si e shihni luftën kundër korrupsionit në Maqedoninë e Veriut?

Edward Joseph: Ju keni një qeveri relativisht të re. Ata kanë bërë disa lëvizje fillestarë, por duhet të bëjnë më shumë. Dua të theksoj këtu, dhe gjithashtu vura re reagimin e kryeministrit Hristijan Mickoski, i cili gjithashtu reagoi dhe mbështeti lëvizjen e Shteteve të Bashkuara. Por sërish, shohim theksin dhe dëgjuam vërejtjen e ambasadores Angela Aggeler, e cila tha: “Hej, këto prova janë të disponueshme për të gjithë ju. Nuk janë prova speciale që i kemi vetëm ne në Shtetet e Bashkuara”.

Pra, përgjigjja ime për pyetjen tuaj është: për kryeministrin Mickoski, është se duhet të shohim Qeverinë të ndërmarrë hapa, që prokurorët të veprojnë, dhe që drejtësia, sistemi gjyqësor dhe gjyqtarët të veprojnë kundër korrupsionit. Dhe, unë do të përdor duart e mia këtu përsëri, për të gjithë spektrin politik, për të gjithë spektrin etno-nacional. Pra, nuk është vetëm selektive.

Radio Evropa e Lirë: Po, korrupsioni është një çështje e rëndësishme për sa i përket integrimit të Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian. Mosmarrëveshja me Bullgarinë po e pengon Shkupin t’i fillojë negociatat për anëtarësim në BE. Qeveria thotë se po përpiqet t’i ndryshojë kushtet për fillimin e negociatave. A është e mundur që kjo të ndodhë?

Edward Joseph: Përgjigja e shkurtër është se në fakt nuk e di. Dëgjoni, zyrtarët e BE-së dhe madje edhe ata të SHBA-së thonë se nuk mund ta ndryshoni këtë. Nuk e di përgjigjen e saktë. Natyrisht, ne e dimë që Bullgaria është në një pozicion të fortë, sepse është anëtare e BE-së. Në të njëjtën kohë, Bullgaria ndodhet në një kaos politik, krejtësisht të kundërt me Maqedoninë e Veriut, ku ju keni një situatë shumë të qartë politike.

Mund të ketë deklarata dhe garanci nga Bashkimi Evropian për këtë, për të bërë çdo përpjekje që të sigurohet se Bullgaria nuk do të vazhdojë t’i shtojë kërkesat e saj, që të mos thonë: “Mirë, i përfshitë bullgarët në Kushtetutë, tani ka edhe një kërkesë tjetër”.

Pra, ndoshta ka disa garanci politike. Po ashtu, kam qenë mbështetës i idesë, përmes shkrimeve, që Shtetet e Bashkuara mund të ndërmarrin hapa të njëanshëm për të mbrojtur identitetin maqedonas dhe për ta paralajmëruar Bullgarinë.

Radio Evropa e Lirë: Pra, ju prisni që Shtetet e Bashkuara të angazhohen më aktivisht dhe të parandalojnë një mosmarrëveshje tjetër dypalëshe që të pengojë integrimin e Maqedonisë së Veriut në Bashkimin Evropian?

Edward Joseph: Po, në fakt, është një pyetje e shkëlqyer. E shprehe shumë mirë. Unë pres që Shtetet e Bashkuara të ndërhyjnë kur vetë Bashkimi Evropian, për shkak të rregullave të tij, nuk mund të veprojë. Mendoj se edhe shtetet individuale të BE-së mund të ofrojnë garanci dhe sinjale të një angazhimi të fortë që, kur ky kusht të plotësohet, nuk do të tolerojnë më kërkesa të tjera. Dhe, mendoj se kjo është e drejtë dhe e saktë. Dhe, përsëri, procesi i BE-së, hapja e këtyre negociatave, është jashtëzakonisht i rëndësishëm për të gjithë qytetarët e Maqedonisë së Veriut.

“Pres negociata për luftën në Ukrainë por jo fundin e luftës”

Radio Evropa e Lirë: A prisni që inaugurimi i Donald Trumpit të sjellë një fund të shpejtë të luftës në Ukrainë, siç ka pohuar ai gjatë fushatës së tij?

Edward Joseph: Jo. Përgjigja është jo. Nuk e pres këtë. Nëse ndodh, për sa kohë që do të ishte në kushte të favorshme për Ukrainën dhe Perëndimin, atëherë kjo do të ishte e shkëlqyer. Por, nuk besoj se Vladimir Putin është në atë pozicion tani. Mendoj se ai ende dëshiron një fitore.

Është shumë e rëndësishme që njerëzit në këtë vend ta kuptojnë këtë: Vladimir Putin e ka futur Rusinë në një katastrofë, një katastrofë që do të dëmtojë, jo vetëm Ukrainën duke vrarë kaq shumë civilë dhe ushtarë ukrainas, dhe duke shkatërruar qëllimisht kaq shumë infrastrukturë ukrainase, por edhe vetë Rusinë. Kjo është ajo që ka bërë Vladimir Putin.

Mendoj se këtë situatë e shohim edhe në Siri, me rënien e shpejtë të Assad-it, madje edhe pse me mbështetjen nga Rusia dhe Irani, por po e shohim kolapsin. Kjo është një tjetër provë e dobësisë ruse, e paaftësisë së saj për të bërë ndonjë gjë për shkak të kurthit që krijoi me sulmin e saj agresiv ndaj Ukrainës. Por, nuk pres që Donald Trump të jetë në gjendje të negociojë menjëherë një zgjidhje të drejtë për këtë luftë.

Radio Evropa e Lirë: A keni ndonjë ide se sa kohë mund të zgjasë ky proces? Prisni që të fillojnë shpejt negociatat për paqe, duke folur për luftën në Ukrainë?

Edward Joseph: Po, kam. Besoj se disa nga këshilltarët kryesorë të Trumpit janë të vendosur të përpiqen të arrijnë një lloj përfundim të luftës sa më shpejt, sepse fokusi i tyre kryesor është Kina. Dhe, ata do të donin të përshpejtonin dhe të hynin në luftë. Kushdo do të dëshironte ta bënte këtë, kush do të donte të shihte vazhdimisht njerëz që vdesin? Pyetja është: në çfarë kushte? Sepse kjo ka rëndësi. Ka rëndësi që të mos i jepet Vladimir Putinit një fitore që do të ketë pasoja të mëdha për Ukrainën, Evropën, përfshirë Ballkanin, dhe gjithashtu për Kinën. Sepse nëse Kina sheh që SHBA-ja është e gatshme të tërhiqet, dhe të heqë dorë nga Ukraina, ajo do të thoshte: “Ata hoqën dorë nga Ukraina. Do të heqin dorë edhe nga Tajvani gjithashtu”.

Radio Evropa e Lirë: Sa do të ndikojë ndalimi ose vazhdimi i luftës në Ukrainë në situatën e sigurisë në Ballkan? Dhe, për zgjidhjen e çështjeve të hapura në rajon.

Edward Joseph: Edhe këtu shoh pasoja të mëdha. Nuk mund ta kemi këtë në rajon. Kjo është ende e paqartë. Ka ende tensione, e shihni mes Kosovës dhe Serbisë, sulmi i fundit terrorist, që u shpall i tillë nga Kaja Kallas, kryediplomatja e BE-së. Edhe SHBA-ja gjithashtu tha se ky është një sulm kriminal dhe i tmerrshëm në Kosovë, që kishte për qëllim të shkatërronte sistemin e ujësjellësit, duke ndikuar në furnizimin me ujë dhe me energji elektrike për të gjithë Kosovën.

Nga këto lloj kërcënimesh, shohim se ka aktorë në rajon, që gjithçka që ata duan, është një sinjal që Rusia të jetë rikthyer disi – dhe SHBA-ja dhe BE-ja të dorëzohen – dhe janë dakord për një agjendë të ngjashme këtu në rajon për të marrë territore, për të ndarë kufij, për të detyruar popujt të lëvizin dhe për të minuar sovranitetin e shteteve, jo vetëm të Kosovës, por edhe të Malit të Zi, Bosnjë e Hercegovinës. Prandaj, do të ishte shumë e rrezikshme të kemi një dorëzim të tillë ndaj Putinit.

Radio Evropa e Lirë: Ju thatë në një nga deklaratat tuaja se kriza mes Kosovës dhe Serbisë u sjell përfitime liderëve të të dyja palëve. A shihni një situatë të ngjashme tani në Maqedoninë e Veriut, pasi politikanë, nga blloqet maqedonase dhe shqiptare, po flasin gjithnjë e më shumë për destabilizim?

Edward Joseph: Jo, nuk i krahasoj këto dy situata. Nuk e bëj dhe nuk do ta bëja këtë. Situata brenda Maqedonisë së Veriut është krejtësisht e ndryshme nga ajo në Kosovë dhe Serbi. Dhe, më lejoni të jem shumë i qartë këtu: Serbia dhe Kosova nuk janë njësoj përgjegjëse. Ata nuk janë njësoj përgjegjës për këtë situatë. Serbia refuzon të njohë Kosovën dhe Serbia pranon status quo-në për ta mbajtur Kosovën në këtë situatë të pasigurt. Pra, Serbia ka një përgjegjësi më të madhe për situatën në Kosovë sesa Kosova. Por, natyrisht, kryeministri Kurti ka përgjegjësinë e tij. Ai, gjithashtu, duhet të tregojë se serbët e Kosovës janë në fakt qytetarë të plotë të Kosovës dhe që Qeveria në Prishtinë i respekton dhe i trajton ata si të tillë.

Radio Evropa e Lirë: BDI-ja beson se iniciativa në Gjykatën Kushtetuese në lidhje me Ligjin për gjuhët e kërcënon Marrëveshjen e Ohrit. Cili është komenti juaj për këtë?

Edward Joseph: E ardhmja e vetme për ta ruajtur Republikën e Maqedonisë së Veriut si një shtet sovran dhe të pavarur, si dhe trashëgiminë e maqedonasve dhe shqiptarëve që jetojnë këtu, është të ruhet ky respekt për këtë vend si një shtet i bashkuar dhe sovran. Dhe kjo është ajo që bën Marrëveshja e Ohrit. Në Marrëveshjen Kornizë të Ohrit nuk ka marrëveshje territoriale. Nuk ka kantone, nuk ka entitete.

Ne shohim Bosnjë e Hercegovinën dhe e konsiderojmë këtë si një katastrofë. Po ashtu, shihni Kosovën me tentativën për ndarje dhe situatën në veri, si dhe refuzimin për ta njohur këtë katastrofë. Maqedonia e Veriut nuk mund të përballojë të bëhet një tjetër katastrofë e tretë e Ballkanit. Marrëveshja e Ohrit është një marrëveshje e shkëlqyer. Është një marrëveshje e drejtë. Nëse ka mosmarrëveshje për të, diskutoni ato. Konsultoni miqtë, Shtetet e Bashkuara, Bashkimin Evropian, dhe arrini zgjidhje të drejta. Dhe, jam i sigurt që ato mund të arrihen.

Radio Evropa e Lirë: Dhe, në çfarë mase zgjidhja e pyetjeve të hapura në Ballkan do të varet nga procesi i zgjerimit të Bashkimit Evropian?

Edward Joseph: Ato luajnë një rol jashtëzakonisht të rëndësishëm. Imagjinoni samitin e Selanikut më 2003, ku thanë, “Ne e hapëm derën për vendet e Ballkanit” dhe që nga viti 2003, dhjetë vjet më vonë, Kroacia u bë anëtare më 2013, dhe pastaj, në thelb, asgjë. Pjesa tjetër e Ballkanit Perëndimor, gjashtë vende, nuk bënë asnjë përparim. Vetë BE-ja ndryshoi mendjen e saj. Vladimir Putin rihapi mundësinë për zgjerimin e BE-së duke kërcënuar të gjithë Evropën. Më në fund, Bashkimi Evropian u zgjua dhe tha, “Në të vërtetë duhet ta trajtojmë Ballkanin seriozisht dhe të krijojmë mundësi realiste për t’u anëtarësuar”.

Mali i Zi sigurisht që e ka këtë mundësi dhe nëse situata e tij politike, si ajo e brendshme ashtu edhe ajo e jashtme, zgjidhen, ka një rrugë përpara. Maqedonia e Veriut mund ta ketë këtë rrugë. Sigurisht, e ka këtë bllokadën me ndryshimet kushtetuese nga Bullgaria, por kjo është thelbësore.

Shihni Kroacinë, shihni pozitat që ka Kroacia. Ky nuk është një vend i përsosur. Edhe shumë vende anëtare më të vjetra të BE-së, asnjëra prej tyre nuk është e përsosur. Por, krahasoni situatën e Kroacisë me vendet fqinje, me Bosnjë e Hercegovinën, me Serbinë. Nuk ka absolutisht asnjë krahasim në asnjë aspekt. Kështu që avantazhet janë të qarta për t’u bashkuar me Bashkimin Evropian dhe kjo pengesë me Bullgarinë, mendoj se Qeveria, duke bashkëpunuar me Shtetet e Bashkuara dhe kryeqendrat kryesore të Bashkimit Evropian, mund ta kapërcejë këtë.

Përgatiti: Enis Shaqiri

Gjashtë vjet nga formimi i Ushtrisë së Kosovës

Sot janë bërë gjashtë vjet që kur Forca e Sigurisë së Kosovës u transformua në Ushtri të Kosovës.

Me 107 vota për, deputetët e Kuvendit të Kosovës atë kohë i thanë po formimit të Ushtrisë, transmeton Klankosova.tv.

545 400 shqiptarë ishin në kufirin e varfërisë më 2023

Sipas të dhënave të sotshme të INSTAT, rreziku për të qenë i varfër që i referohet individëve në rrezik për të qenë të varfër, ose thellësisht të privuar nga ana materiale dhe sociale, ose që jetojnë në familje me intensitet shumë të ulët në punësim ishte i pranishëm në 42,1% të popullsisë së vendit me 2023, kundrejt 44,5% vlerësuar në vitin 2022.

Kosto mujore e shpenzimeve poshtë të cilave quhesh i varfër arriti në 22,547 lekë në muaj me rritje rreth 20 për qind në krahasim me vitin 2022.

Sipas të dhënave zyrtare 42% e familjeve shqiptare kanë të ardhura mujore në këtë kufi.

INSTAT publikon rezultatet e vitit 2023 të Anketës së të Ardhurave dhe Nivelit të Jetesës (AANJ) e cila mat nivelin e jetesës, varfërinë relative dhe privimin material dhe social në njësitë ekonomike familjare në Shqipëri.

Treguesit kryesorë për monitorimin e varfërisë relative, shpërndarjen e të ardhurave dhe të treguesve të tjerë të nivelit të jetesës bazohen në objektivin e agjendës së Europa 2030.

Në vitin 2023, treguesi i rrezikut për të qenë i varfër në Shqipëri, është 19,7%, duke pësuar një rënie prej 0,9 pikë përqindje, krahasuar me vitin 2022.

Kufiri i rrezikut për të qenë i varfër për një person në vitin 2023 është vlerësuar me 270.565 lekë në vit në krahasim me 225.931 lekë që ishte në vitin 2022;

Rreth 545.400 individë në vitin 2023, janë vlerësuar nën kufirin e rrezikut për të qenë të varfër, kundrejt rreth 576.316 individë të vlerësuar në vitin 2022, tregues i cili është ulur me rreth 5,4%;

Shkalla e thelluar e privimit material dhe social sipas agjendës Europa 2030, paraqet përqindjen e popullsisë që nuk përballojnë të paktën 7 nga 13 kategori të privimit material dhe social. Për vitin 2023, ky tregues është vlerësuar 34,8%, kundrejt 37,0% vlerësuar në vitin 2022.

Sipas agjendës Europa 2030 individët e grup-moshës 18-64 vjeç, të cilët jetojnë në familje me intensitet shumë të ulët në punësim, në vitin 2023, sipas vlerësimeve përbëjnë 9,3%, kundrejt 10,4% në vitin 2022, me një rënie prej 1,1 pikë përqindje.

Përfitimet sociale, si pensionet e pleqërisë dhe ato familjare, të përfshira në të ardhurat familjare të disponueshme, ndikojnë në uljen e rrezikut për të qenë i varfër.

Në vitin 2023, 36,4% e popullsisë do të vlerësohej në rrezik për të qenë të varfër, nëse tek të ardhurat e disponueshme do të përjashtoheshin të gjitha përfitimet sociale (duke përfshirë edhe pensionet e pleqerisë/familjare).

Trendi në zbritje vihet re në të tre grup-moshat, por një zbritje më të madhe kanë grup-moshat 18-64 vjeç ku rreziku për të qenë i varfër në vitin 2023, në krahasim me vitin 2022, është zvogëluar me 1,0 pikë përqindje në këtë grup-moshë.

Grup-mosha mbi 65 vjeç ka pësuar një rënie të lehtë në vitin 2023 me 0,1 pikë përqindje, krahasuar me vitin 2022.

Në vitin 2023, përqindja e individëve në rrezik për të qenë të varfër, në NjEF pa fëmijë në varësi, vlerësohet të jetë më e ulët krahasuar me NjEF me fëmijë në varësi, përkatësisht 11,3% dhe 23,9 % e individëve.

Në vitin 2023, indeksi i pabarazisë Gini është vlerësuar 30,2%, duke pësuar rënie me 0,8 pikë përqindje nga viti 2022. Raporti kuintileve S80/S20, është një indikator i cili mat pabarazinë në të ardhura me anë të raportit të nivelit më të lartë të të ardhurave disponibël të ekuivalentuara (kuintili i fundit) me nivelin më të ulët të të ardhurave disponibël të ekuivalentuara (kuintili i parë).

Koeficenti Gini mat pabarazinë në shpërndarjen e të ardhurave, ku vlera 0 % shpreh barazinë e plotë dhe të gjithë individët kanë të ardhura të njëjta, ndërsa një koeficient Gini i barabartë me 100% shpreh pabarazinë e plotë ku vetëm një person ka të gjitha të ardhurat

Në vitin 2023, të ardhurat mesatare mujore të disponueshme për frymë/të ekuivalentuara kanë pësuar një rritje me 18,1%, krahasuar me vitin 2022. sn

Maestro Aleksandër Peçi: Ju presim më 15 dhe 21 dhjetor për të ndjekur diamantet e muzikës klasike nga dy artistë të mëdhenj Fatos Qerimaj e Rudina Ciko

E Diel 15 dhjetor ne salle te katedrales othodokse ora 19 ndodh nje nga ngjarjet me spektakolare me te jashtezakonshme te vitit e fund vitit. Qetesia e zakonshme e salles do te pushtohet nga 2 artiste te medhenj Fatos Qerimi dhe Rudina Ciko.

Fatos Qerimaj eshte nje Reaktor energjie, një reaktiv tingujsh Tokë – Qiell, ku mbështetet shpirti i një Artisti të Madh.

Rudina Ciko pianiste e fluturimit mbi tastierën ku qëndis Muzikë.

Te dy artiste te shquar te njohur nderkombetarisht, nga asetet me te cmuara te kultures sone ne salle te katedrales orthodokse 15 dhjetor do te elektrizojne zemrat e publikut.

E shtune 21 po ne katedrale ora 19 Kosti Deti me recitalin tingujt e shpirtit. Kosti Deti është cilësuar nga kritika si “Vullkani Shqiptar“. Pianisti shume i suksesshëm shqiptar me famë ndërkombëtare që ka ndezur publikun ne Teatrot Nacionale të Europës, dallohet për origjinalitetin e tij në lojë, ekspresivitetin e zjarrtë, komunikimin shpirtëror ndërmjet instrumentit dhe publikut, fuqinë tajfuniane emocionale dhe virtuozitetin te tij të jashtëzakonshëm.

Mos i humbisni këto 2 koncerte ku do të interpretohen DIAMANTET e muzikës klasike:ku do tju duket vetja se jeni ne Viene Paris Londer Berlin Munich Salzburg.

Absolutisht po, pa as me te voglin ndryshim per nga diamantet e vlerave krijuese dhe interpretuese.

Por me nje ndryshim te pa pare ekonomik.

Nuk ju kushton 500 eur per aviona hotele restoranete, por vetem 1000lek. bileta.

Ju presim 15 dhe 21 dhjetor

Osmani në SHBA, në fokus forcimi i partneritetit mes dy vendeve

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, është duke zhvilluar një mori takimesh me zyrtarë të Kongresit amerikan në Shtetet e Bashkuara, me të cilët ka thënë se po diskuton për rëndësinë e mbështetjes amerikane në shumë sektorë të vendit që udhëheq.

Përmes disa postimeve në Facebook, Osmani ka thënë se është takuar me senatorët republikanë: Ted Cruz, Joni Ernst dhe Thom Tillis, si dhe kongresistët, Gary Palmer, Pete Sessions dhe Mike Lawler.

“Bashkëpunimi dhe komunikimi i rregullt janë kyç për veprim të duhur në kohë të duhur. Kosova dhe SHBA-të, kanë hapësirë e mundësi të shumta për hapjen e kapitujve të rinj të bashkëpunimit, andaj kjo edhe është një nga objektivat kryesor në rrugëtimin përpara”, ka thënë Osmani pas përfundimit të njërit prej takimeve.

Ajo ka thënë se ka diskutuar edhe për bashkëpunimin në fushën e sigurisë, me qëllim të parandalimit të përpjekjeve të aktorëve të dëmshëm për më shumë “kaos dhe jostabilitet”.

Vizita e Osmanit në SHBA është duke u realizuar disa javë para inaguruimit të presidentit të zgjedhur amerikan, Donald Trump.

Erin Elizabeth McKee, ndihmësadministratore në Byronë për Evropë dhe Euroazi në USAID, i ka thënë javë më parë Radios Evropa e Lirë se marrëdhëniet e SHBA-së me Kosovën nuk janë lëkundur gjatë administratave të ndryshme dhe se përkushtimi i popullit amerikan ndaj popullit të Kosovës është e bindur se do të vazhdojë.

SHBA-ja ka ndarë mbi 2 miliardë dollarë për Kosovën prej vitit 1998, dhe mbështetja e saj ka qenë vendimtare, përfshirë rrugën drejt pavarësisë.

Udhëheqës shtetërorë kosovarë e përsërisin shpesh që Amerika është partnerja më e rëndësishme e Kosovës dhe se mbështetja e saj është jetike.

Megjithatë, në disa raste, viteve të fundit, raportet e Uashingtonit me Qeverinë e Kosovës janë tendosur, ndonëse zyrtarë qeveritarë kanë përsëritur vazhdimisht se koordinohen dhe kanë bashkëpunim të ngushtë me SHBA-në. REL

Shtëpia e Bardhë publikon strategjinë për luftim të urrejtjes kundër myslimanëve dhe arabëve

Presidenti amerikan, Joe Biden, e ka publikuar një strategji të shumëpritur për të luftuar urrejtjen kundër myslimanëve dhe kundër arabëve, pas një rritjeje të madhe, qysh prej nisjes së luftës mes Izraelit dhe Hamasi.

Hamasi është grup palestinez që udhëheq Gazën, i shpallur terrorist prej Shteteve të Bashkuara dhe Bashkimit Evropian.

Dokumenti prej 64 faqesh është publikuar vetëm disa javë para inaugurimit të presidentit të zgjedhur Donald Trump, i cili pati vendosur ndalesë në udhëtim për banorët e disa shteteve me myslimanë myslimane, përgjatë mandatit të tij të parë në Shtëpinë e Bardhë.

Në dokumentin e prezantuar janë vërejtur ngjashmëri me strategjinë për të luftuar antisemitizmin, të përpiluar nga Shtëpia e Bardhë në shtator të vitit 2023.

Strategjia është publikuar më shumë se një vit pas vrasjes së djaloshit gjashtëvjeçar Wadea Al-Fayoume, i cili është therur me thikë vetëm pse ka qenë palestinezo-amerikan.

Biden e ka quajtur këtë sulm të “neveritshëm”, ka folur për rritjen e krimeve që kanë bazë në urrejtjen kundër myslimanëve dhe arabëve, të cilat i ka quajtur të papranueshme.

“Myslimanët dhe arabët meritojnë të jetojnë me dinjitet dhe të shijojnë secilën të drejtë, ashtu sikurse të gjithë amerikanët tjerë”, ka deklaruar Biden.

“Politikat që rezultojnë me diskriminim kundër disa komuniteteve, janë të gabueshme dhe nuk na garantojnë sigurinë”.

Këshilli për Marrëdhënie Amerikano-Islamike, organizatë civile për të drejta të njeriut, ka thënë se strategjia është publikuar “vonë”, dhe e ka fajësuar Shtëpinë e Bardhë që nuk i ka mbajtur premtimet, përfshirë dhënien fund të luftës në Gazë, që ka rritur islamofobinë.

Trump, i cili e ka fituar mbështetjen e një pjesë të myslimanëve të zemëruar me mbështetjen e Bidenit për Izraelin në luftën në Gazë, ka thënë se do të vendosë ndalesë për hyrje në SHBA, për secilin që ka pikëpyetje për të drejtën e Izraelit për të ekzistuar, dhe do t’ua pamundësojë studimet studentëve të huaj që kanë qasje “antisemitike”.

Tensionet mes grupeve pro-izraelite dhe pro-palenestize në disa kampuse amerikane janë rritur dukshëm, pas sulmeve të Hamasit në jug të Izraelit, më 7 tetor të vitit 2023.

Si pasojë e sulmeve janë vrarë mbi 1.200 njerëz dhe janë marrë peng mbi 240 të tjerë.

Izraeli ka nisur më pas fushatë ushtarake në Gazë, me qëllim të shkatërrimit të grupit Hamas.

Si pasojë e ofensivës janë vrarë më shumë se 45.000 palestinezë, kryesisht gra dhe fëmijë, sipas autoriteteve shëndetësore palestineze. REL

UGSHPD: LUFFA…aaaa! (Rama me Sfungjerin bimor dhe populli që pret pikën e ujit )

 
Pas Moduleve të Akademisë Politike të Partisë Socialiste shpalosja e dijeve të kryeministrit shkon njësh me vrasjen e mendjes për më të rejat shqiptare. Ato nuk duhet t’i mungojnë asnjë çast përvetësimit si arritje dhe suksese e tre mandateve në pushtet (2013-2025).
Luffa, sfungjeri bimor është një nga reklamat e fundit politike dhe propagandë e Ramës. 
Sfungjeri bimor i Beratit siç shprehet kryeministri për ATSH-n se:-“…falë edhe bashkëpunimit me një kompani gjermane, po fiton terren edhe në tregun europian nën etiketën “Made in Albania”.
Megjithëse vendi është pushtuar kudo në administratë me gjembaçë dhe kaktuse të korrupsionit, keq qeverisja e sheh pastrimin nga mëkatet edhe përmes Luffa-s, sfungjerin bimor me aftësinë e një produkti miqësor me natyrën që të ndihmon jo vetëm të pastrohesh, por edhe të kurosh lëkurën, ta trajtosh estetikisht pamjen, të rinohesh pa e harruar zakonin e vjedhjes dhe të korrupsionit në çdo orë të ditës.
Kjo skicë satirë nga LD-NY 2024, mori shkak tek sinjalet e varfërisë së ideve të makinerisë zyrtare propagandistike shtetërore ATSH-s, e cila me çdo kusht përpiqet t’i nxjerrë nga kriza nivelet e larta partiake dhe qeveritare tashmë në flagrancë me korrupsionin siç janë Rama, Veliaj, Balluku e të tjerë pas tyre. 
Peizazhi shqiptar me pasuri uji, dielli, gjallese dhe natyre është i tëri nën kërcënimin e një grupi njerëzish që gradualisht po bëhen pronarë faktik të Shqipërisë përmes politikave, ligjeve dhe praktikave korruptuese. Dhe si të bërë kaq pis, Luffa- sfungjeri bimor duket se është një nga ata pastrues që të bën të dalësh përpara publikut dhe të mos fshihesh nga turpi kombëtar dhe ndërkombëtar.
Me këtë rast prej skicës deshëm edhe t’ju tregonim se a e keni vënë që se ballina e propagandës së ATSH-së sikur nuk ka më vend këto kohët e fundit për mbajtjen gjatë në vëmendje të reklamës turistike që Rama lëshonte çdo mëngjes dhe sigurisht gjatë ditës?
Ky fakt i “dobësisë” së propagandës jo se shkoi pa u vënë re që kurse disa ditë më parë kur zv/kryeministrja Balluku certifikoi me regjistrim dhe vlerësoi me mirënjohje turistin e 10 miliontë të vitit 2024 të futur nga Aeroporti ndërkombëtar “Nënë Tereza” në Tiranë. Por rastet e krahasimeve të Rilindjes Socialiste sa herë që afrojnë zgjedhjet bëhen shembullore. Si do që të ndodhë, lajmi mund të ndërtohet edhe pa fjalët edhe pa rrëfimin e një njeriu të gjallë se çfarë ndjen. Para turistit të 10 miliontë, shqiptari që i dëgjon lajmet e qeverisë duhet të fiksojë si të rëndësishëm emrat e ministrave, ideologjinë e sukseseve, planet dhe reformat ekonomike, shifrat vetëm në rritjeje dhe së fundi vendin më të dukshëm dhe shkëlqimin e zv/kryeministres. 
Pra me plot gojë elita e Rilindjes Socialiste u tregoi shqiptarëve se me 9 Dhjetor në Shqipëri kishin hyrë 11 milionë e 40 pasagjerë (turistë). 
Po për shifrat tronditëse atë që të rreth 2.08% të popullsisë janë larguar për emigrim kush i numëron?
Ose kur çdo ditë 120 shqiptarë largohen gjatë 16 orëve kur trarët e pikave kufitare kanë fluks më të ndjeshëm, kush i vlerëson shkaqet?
Po, për papunësinë, varfërinë, minimumin jetik, pensionet, korrupsionin dhe krimin që quhen keq qeverisje në tre mandate? 
Të jeni të sigurt se edhe këto askush nuk numëron dhe nuk mban përgjegjësi. 
Sigurisht që për këtë standard ose krahasim propaganda e Rilindjes Socialiste nuk ka nevojë as të ngacmohet nga populli dhe opozita, por as edhe nga media.
Gjendjes së krizës dhe izolimit ndërkombëtar në të cilën ndodhet vendi, kryeministri ja gjen zgjidhjet me të tijën. 
Ai nuk mungon të tregojë se për pushtetin ai është vetë kujdestari i gjithçkaje e deri në detajet e reklamave turistike në çdo ditë të vitit, për infrastrukturën, për shëndetin, për arsimin, për kulturën, për median dhe më së fundi edhe për aplikimet në shkencë dhe në ekonomi. 
Rama bën gjetjet ashtu sikurse ka gjetur edhe kujdestarë dhe patronazhistë në çdo fushë dhe flet  për sipërmarrjet e fermerëve dhe tregun evropian. Një i tillë është dhe “sfungjeri bimor i prodhuar në Berat që fiton terren në tregun europian”, sipas titullit dhe fotove në një lajm të ATSH.
Aty Rama përmend emrin e emigrantit me eksperiencë që kthehet në vend lindje dhe bashkëpunon me gjermanët duke lartësuar produktin si “Made in Albania”. Kjo është një e vërtetë për atë fermer që djersitet dhe punon. Por jo për këtë kryeministër dhe ministret/at e bujqësisë së kabinetit të tij që fondet evropiane të zhvillimit IPARD III prej 146 milion € grante nuk arritën t’i lëvrojnë sepse prej 2014-2020 me IPARD II ku prej totalit të grantit prej 71 milion €, u vodhën rreth 30 milion €  dhe Komisioni Evropian i pezulloi duke u bazuar në dyshimet për korrupsion.
Kështu Luffa- sfungjeri bimor që plot përshkrim shkencor Rama e përzien si një lajm e reklamë bashkë dhe ku futen temat e individit fermer, ekologjisë, ekonomisë, emigracionit, eksportit në tregun evropian etj. kjo është një propagandë e krizës së ideve “Made in Rilindja”. 
Korrupsioni dhe propaganda ju ka turbulluar mendimin e qartë dhe shprehitë e thjeshta praktike.
Të flasësh për Luffa-n (Momordica cylindrica*  dhe Luffa cylindrica / Luffa aegyptiaca), që  sipas Karl Lineut* themeluesit të taksonomisë të njohur me shprehjen “natura in minima maxima”*, do të ishte vënia në praktikë e dijeve me pak energji, mund e thjeshtësi mendimi për ato vlera që shqiptarët të mos ishin larguar ndërkohë nga vendi. Do të ishte një shërbim që në “Shqipërinë e vogël”, demokracia dhe shteti ligjor do të mund ta kishin bërë vërtetë një mrekulli për mirëqenien e popullsisë, me pasuritë natyrore dhe pozitën gjeografike që ajo ka.
Sigurisht që një e mirë për fermerët dhe dijen shkencore si dhe ekonominë e fshatit “Made in Albania” është krenari.
Por ajo kurrë nuk mund të jetë krenari e pushtetit që me propagandën e Rilindjes Socialiste për një bimë në familjen e trangujve dhe kungujve të varur nga një ideologji e mbrapshtë  ushqen korrupsionin. Kjo ironi e bën sfungjerin bimor të Beratit të flasë më shumë për dijet e qeveritarëve. Të flasë si për tregun evropian ashtu edhe për elitën socialiste të Shqipërisë që gjatë tre mandateve kanë parë etjen e përfitimeve duke i shfrytëzuar arritjet e sipërmarrjeve të lira si një produkt dhe sukses i politikave të partisë shtet.
Për ta saktësuar atë që skica satirike merr përsipër të shpjegojë është se sfungjeri bimor i ka vlerat e veta edhe në shumë cilësi të tjera të cilat vijnë prej bimës së Luffa-s. Ato janë si vlerat ushqyese, të familjes së trangullit dhe kungullit mineralet, vitaminat etj. që gjinden në përmbajtje, por që ka edhe disa karakteristika të tjera që i duhen prurë në vëmendje politikanëve me njolla të dukshme korrupsioni. Bima e Luffa-s është sa çudibërëse për të pastruar, por edhe produkti që nuk jeton gjatë.
Sfungjeri bimor duhet zëvendësuar pas pak ditësh përdorimi, ashtu sikurse edhe rotacioni i administratës.
Luffa deri sa të bëhet për t’u zëvendësuar, ka nevojë të mbahet pastër, do shpëlarë mirë me ujë dhe ajrosur mirë e dezinfektuar mundësisht, pasi përbërja e saj organike e bën atë që të kalbëzohet. Prandaj edhe kësaj reklame pastruese të Ramës duhet t’i ruhesh pasi i ndjen aromën ashtu sikurse edhe politikës së papastër të shtetarëve të mbuluar nga korrupsioni.
______________
*Momordica cylindrica–Kungulli sfungjeror. E përcaktuar si bimë, zarzavate si trangulli dhe kungulli njihet edhe si Luffa aegyptiaca.
*Karl Lineut– Carl Linnaeus (17070 1778, biolog dhe fizikant i shquar  suedez), Taksonomia si disiplinë për përcaktimin dhe klasifikimin e organizmave të gjallë dhe në zhdukje.
*Natyra in minima maxima– Natyra është madhështia në gjërat më të vogla.
 
 
 
 
11 Dhjetor, 2024

Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)

Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)

Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)

L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)

Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)

 

 

 

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

Kliko këtu për të parë arkivën e lajmeve

Send this to a friend