Berlin, pranverë 2018

1.
Vjeshtë prehëse dhe e pabujshme, diku në një konte të Amerikës së paanë.

Kurrëkush s’mund ta besonte. Në të parë linte përshtypjen e një djali të qetë e të lumtur. E admironte xhaxhain që i kishte siguruar punë në firmën e tij dhe e përkujdeste me dashuri atnore.

2.
Por njëj dite të bukur që nuk premtonte pikëllim, xhaxhai u gjet i vrarë në ambientet e kancelerisë së tij.

Hetues e prokurorë do hamendësonin për dorasin e fshehtë. Kush, vallë, duhej të ketë shkrepur armën e krimit kundër këtij njeriu të mirë? Dyshimi i parë i vente armiqëve, por ai s’kish të tillë. Pastaj rivalëve që, sërish, s’patën motiv, sepse fitimet e tij ishin modeste. Ose, ah, ndonjë dashuri e vjetër hakmerrej për orët e djegura të deshpërimit. Veçse zemra dashunore, e pathyer kurrë, i jetonte bashkë me të ditët e numëruara t’kësaj bote.

Mirëpo, kur dukej se misteri do mbulonte gjithçka, një plak i urtë do kujtohej për një provë të epërme, të pakapshme nga mospamësia xheloze e njeriut: shpirtin e luleve. Të gjithë do mbeteshin të habitur. Si qenkësh e mundur që lulja të dëshmojë? Që ajo të ketë ndjeshmëri përtej teknikave të sofistikuara të kriminalistikës mondane.?!

Dhe eprorët, të kapur nga një beft shprese aventuroze, dhanë urdhërin e paparë: të dyshuarit duhej të parakalonin pranë lules që sikur priste çastin e të vërtetës së dhimbshme në zyrën e të ikurit. Kalonin si në defile, të indinjuar e të trëmbur, por lulja nuk lëvizte dot. Mbaruan. S’kishte më. Zhgënjimi, madje përtallja, lexohej në sytë cinikë të autoriteteve hetimore. Ndërkohë, njëri prej tyre që rrinte menduar, do t’hidhte propozimin e çuditshëm: të kalonte tejkqyrjen fajprerëse të lules dhe nipi i të vrarit.

Më shumë nga natyra e zejes, ata pajtohen për të shpënë këtë dësh’rim fantazmagorik deri në fund. I zënë nga hakmarrja e mëkatit, ai dridhmonte përlutshëm: si mund t’ma bëni këtë turp, thërriste e kundërshtonte, mua që e nderoja deri në përulje xhaxhain tim? Por hetuesit nuk sprapseshin. Dhe mrekullia do të vinte si dhuratë qielli: kur ai do t’i afrohej lules besnike, gjithë petalet, kurora e saj trishte dhe e bukur, si e shtyrë nga një erë e stuhishme, do varej ndjekshëm drejt tij. Grupi që ndiqte zbardhjen e krimit s’pati as më të voglën dilemë: ky ishte vrasësi, dora e zezë që kërkonin.

3.
Tani skena ngjan pak e errtë e mbireale: aktorë, ndjekës e të pandehur dhe, midis tyre, dëshmia e lules, vetëm e saj…

Ndërsa evokoja këtë ngjarje të pazakontë, s’kish si t’mos i ndjeja keqardhshëm, lulet shqiptare.

Çdo rrëfenin ato për gjakun që, në vend të shiut, ka rimun tokën e plasaritur, represaljet mizore të stinëve sllave, zgavrat e terrta ku tretet e paemër jeta e ndërprerë, për vajtim grash (“me ata sy të bukur që dini me kja”)…Pastaj, o Zot, për shnjerëzime vajzash, britma fëmijësh: mos më lërë nënë, dhe mallkimi i vetë Hyut prej saj…Po për dhunën mortore mbi të pafuqishmit që flisnin të njëjtën gjuhë e kishin po atë vuajtje, goditjet pas krahëve nga miku i idealit, për besëprerjen e ligë, çdo thoshin akoma?

Por njerëzit, të mësuar me dramën si me motin e vrânët, erën a hënën e ngrënë nga terri kozmik, flasin pak. Kurse ato, të mirat, nuk i pyet askush..!