VOAL

VOAL

Bashkia e Tropojës nderon gazetarin Elez Biberaj me titullin “Qytetar Nderi i Tropojës”

May 3, 2019

Komentet

33 vjet nga sulmi i parë i forcave serbe ndaj familjes Jashari

Sot mbushen 33 vjet nga sulmi i parë i forcave të armikut kundër familjes së komandantit legjendar Adem Jashari në Prekaz.

33 vjet më parë, forca të shumta serbe fillojnë një sulm të armatosur ndaj familjes Jashari në Prekaz, por pas një rezistence të fuqishme të kësaj familje, ato u detyruan të tërhiqen.

Ndërsa sulmin e dytë forcat paramilitare serbe e kryen në muajin janar, 1998. Më 22 janar forcat serbe sulmuan familjen Jashari, por edhe kësaj beteje, fëmijët dhe gratë e familjes Jashari i rezistuan. Megjithatë, në këtë betejë që zgjati afër 30 minuta, të plagosura mbeten Iliriana, vajza e Rifat Jasharit dhe Selvetja, vajza e Hamzë Jasharit. sn

REL: Si e ndryshuan botën zgjedhjet e 2024-ës

Votimi i më shumë se gjysmës së popullsisë së botës në zgjedhjet e vitit 2024 ka lënë shumë demokraci liberale përballë krizave të besimit, fragmentimit politik dhe polarizimit të shtuar, teksa disa analistë i frikohen erës së re në velat e autoritarizmit.

 

Ngjarja kryesore e vitit të madh zgjedhor qenë presidencialet e nëntorit në Shtetet e Bashkuara, të vetëquajturin “qytet i ndritshëm mbi kodër” i demokracisë, ku Donald Trump doli fitimtar.

Shumë analiza pas zgjedhjeve u fokusuan në faktorët ekonomikë për refuzimin e figurave në pushtet të Partisë Demokratike nga ana e publikut.

Kërcënimet e vazhdueshme të Trumpit për minimin e sundimit të ligjit nuk duket se dekurajuan aq votuesit.

Republikani është zotuar se do ta vërë nën kontroll një sistem drejtësie që e kishte shënjuar atë me disa hetime dhe gjykime, se do t’i ndëshkojë mediat armiqësore, dhe se do të emërojë shërbyes civilë mbi bazën e besnikërisë së tyre ideologjike.

Nëse Trump i bën të gjitha ato që ka premtuar, “Shtetet e Bashkuara do të përjetojnë sulmin më të ashpër ndaj ndarjes së pushteteve dhe lirive qytetare në historinë e saj paqësore”, shkroi profesori i shkencave politike, Larry Diamond, në revistën amerikane Foreign Affairs.

Polarizim dhe fragmentim
“Ndodhemi në një moment të rrezikshëm, jo vetëm në SHBA, por në shumë vende të tjera”, tha Max Bergmann nga Qendra për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare (CSIS), në një prononcim për AFP-në.

Gjatë dy dekadave të fundit, modeli perëndimor i demokracisë, i instaluar që nga viti 1945 dhe i përforcuar pas rënies së bllokut sovjetik pas vitit 1989, ka qenë në rrezik.

Organizata me bazë në SHBA, Freedom House, ka vënë në pah dhunën e shtuar dhe manipulimet e dyshuara apo të konfirmuara në shumë zgjedhje të mbajtura nëpër botë.

Gjetiu, në disa të ashtuquajtura sisteme “hibride”, udhëheqësit e fuqishëm në pushtet ruajtën postet e tyre, por u përballën me kundërshtime të reja, të vendosura e të organizuara.

Narendra Modi i Indisë dhe Recep Tayyip Erdogan i Turqisë pësuan humbje në zgjedhjet parlamentare, përkatësisht komunale.

Edhe në sisteme më konkurruese demokratike, si në Evropë, “ne po shohim politikë gjithnjë e më të polarizuar e më të fragmentuar”, tha Bergmann.

Aleanca qeverisëse e Gjermanisë, ndërmjet socialdemokratëve, të gjelbërve dhe liberalëve, u prish në nëntor, teksa ka pak qartësi se si do të duket një qeveri e re pas zgjedhjeve të reja në shkurt.

Dhe, në Holandën fqinje, një koalicion i brishtë katërpalësh po përballet me luftë të brendshme, teksa po përpiqet të mos fundoset, pas rënies së qeverisë së mëparshme më 2023.

Franca, ku prej dekadash në pushtet qëndrojnë herë partitë monolite të majta, herë ato të djathta, ka përjetuar lëkundje të skenës politike, që kur centristi Emmanuel Macron erdhi në pushtet si president më 2017.

Zgjedhjet e parakohshme të befasishme që ai shpalli në verë prodhuan një Parlament pothuajse të ndarë baras ndërmjet tri blloqeve – të majtës, qendrës së djathtë dhe ekstremit të djathtë.

Përderisa palët nuk pajtohen pothuajse për asnjë temë, përpjekjet për reforma janë paralizuar.

Kriza u thellua edhe më shumë, kur në dhjetor Parlamenti francez rrëzoi Qeverinë e Michel Barnierit, në vend të të cilit u emërua François Bayrou.

“Ndalja e ndryshimeve”
Gjendja e paqëndrueshme e demokracive perëndimore mund të shpjegohet nga “një krizë besimi në partitë politike dhe mediat, e paprecedent që nga viti 1945”, ka thënë Bertrand Badie, ekspert i marrëdhënieve ndërkombëtare në universitetin francez Sciences Po.

Votuesit reaguan ndaj “një oferte të varfër të politikës”, ka shtuar ai.

“Çfarë ofruan Macron në Francë apo Kamala Harris në SHBA përtej premtimit për të parandaluar marrjen e pushtetit nga rivalët e tyre, Trump apo e djathta ekstreme, e udhëhequr nga Marine Le Pen? Kjo krijon një problem të madh me legjitimitetin”, ka vlerësuar Badie.

Refuzimi i partive tradicionale dhe i udhëheqësve në pushtet ka kontribuar në rritjen e partive populiste dhe atyre të ekstremit të djathtë.

Ato shënuan suksese të mëdha në zgjedhjet evropiane të qershorit, siç demonstruan zgjedhjet në Gjermani, Francë, Holandë, si dhe në Itali e në Hungari para vitit 2024.

Shumë votues po votojnë për politikanë që premtojnë masat më të ashpra ndaj çështjeve që përfshijnë imigracionin dhe inflacionin.

Edhe personaliteti është element kyç, teksa Viktor Orban i Hungarisë dhe Trump kanë arritur të paraqesin autoritet të paepur.

“Bota dhe shoqëritë po kalojnë nëpër një transformim të madh. Globalizimi liberal nuk ka sjellë përgjigje për miliona njerëz, të brengosur për ndryshime nganjëherë radikale në mënyrën se si ne jetojmë pranë tjerëve, udhëtojmë apo prodhojmë”, ka thënë Gilles Gressani, shef i revistës gjeopolitike franceze Le Grand Continent.

“Si pasojë, ka një kërkesë gjithnjë e më të madhe për t’i ndalur ndryshimet – dhe, për shkak se kjo duket gjithnjë e më e pagjasë, një dëshirë për t’u tërhequr” nga çështjet përtej kufijve shtetërorë, ka shtuar ai./REL

UGSHPD: KARTOLINAT E SPAK PËR FUNDVITIN (“You look great today”)

 
Është larguar për një vizitë pune, por i ka lënë ndezur të gjitha dritat në sheshin Skënderbej kryetari i Bashkisë Tiranë për ditë të tëra deri në ndërrimin e viteve. Kjo situatë për Erion Veliaj i thirrur  nga SPAK dikujt mund t’i duket edhe si alibia e fund-vitit pasi në kartolinën e marrë nga SPAK, të përpiluar nga hetuesit e Byrosë Kombëtare të Hetimit (BKH) lexohet:
1-“Korrupsion pasiv i funksionarëve të lartë shtetërorë ose i të zgjedhurve vendorë”. 
2-“Korrupsion aktiv i funksionarëve të lartë shtetërorë ose të zgjedhurve vendorë”. 
3-“Pastrimi i produkteve të veprës penale ose veprimtarisë kriminale”.
4-“Refuzim për deklarim, mos deklarim, fshehja ose deklarimi i rremë i pasurive, interesave privatë të personave të zgjedhur dhe nëpunësve publikë, ose i çdo personi tjetër që ka detyrim ligjor për deklarim”.
Po kështu me stilin dërgo sa majtas-djathtas kartolina, pak ditë më parë SPAK ka apeluar për rikthimin e masës së arrestit në shtëpi për kryetarin e Partisë Demokratike Sali Berisha, i cili gati pas 11 muajsh duket sikur lexon të njëjtin urim:
“Korrupsioni pasiv i funksionarëve të lartë shtetërorë ose i të zgjedhurve vendorë”, kryer në bashkëpunim për çështjen e privatizimit të ish-kompleksit “Partizani”.
Ja vlen të bëjmë një krahasim cilësor vetëm për përmbajtjen që kanë zgjedhjet e 11 Majit 2025.
Të pesë procedimet penale lidhen me dy persona me peshë të konsiderueshme në përkatësitë politike dhe nuk janë nga ana sasiore dhe administrative pa llogaritur diferencën e moshës mes Veliajt dhe Berishës se cili prej tyre paraqet më shumë rrezikshmëri për të prishur provat dhe ka pushtet ose që qeveris.
Si Berisha ashtu dhe Veliaj, janë që të dy të dalë nga zgjedhjet e anëtarësisë partiake, ndërsa Veliaj e rriti edhe me një tjetër mandat pushtetin pas zgjedhjeve të 14 Majit, 2023.
Ky është një ndryshim shumë i madh për të kuptuar vlerën e veprave penale, procedimin penal, përballjen me drejtësinë si shembull të qytetarisë së procesit duke ushtruar përgjegjësitë e dorëheqjes, pa e lejuar asnjëherë luftën e drejtë për daljen e së vërtetës dhe të mos lejuarit të përdorimit të drejtësisë si armë ndaj kundërshtarit politik.
Në këtë këndvështrim jemi plot pas një viti ngarkesash të cilat nuk kanë treguar aspak suksesin e Rilindjes Socialiste, por dekadencën e saj me shkak nepotizmin dhe korrupsionin. Një vit më parë me 21 Dhjetor, 2023 ishte Rama ai që nxitoi për të shtruar “gostinë me kokën e opozitës”* për ndërkombëtarët. Figurshëm në atë shkrim jo thjeshtë si u cilësua:- Një urrejtje përçarëse që me propagandë vazhdon e ushqen ashtu si me simbolikën e datave diktatoriale edhe festimin e netëve më të gjata pa pluralizëm”, por vetë data historike i kujton brezit të viteve ’90 ngjashmërinë e figurave diktatoriale si Stalini që përmes partisë shtet dhe autoritarizmit mund të rikthehen në qoftë se qytetarët nuk janë të ndërgjegjësuar për ta mposhtur me fuqinë e votës së lirë.
Duke ju rikthyer aktualitetit, në qoftë se Berisha është treguar vigjilent dhe ka reaguar për kryetarin e Bashkisë Tiranë që ai është Larguar nga Shqipëria duke u shprehur se: –“Lajme të shumta bëjnë të ditur se Erion Veliaj, bashkëpronari i vërtetë i djegësit të Tiranës, që mungon, i pyllit 1 milion pemë që nuk ekziston, i modelit të vjedhjes 100 për qind me 5D, pasi mori zyrtarisht një seri akuzash, të cilat shkonin për përmasat e krimit nga 20 në 35 vite burg, sot në ora 5:15 të mëngjesit është nisur jashtë vendit, sipas thashethemit për në SHBA, por në të vërtetë drejtimi është i panjohur”.  Në faqet e ATSH mbahet ndezur konflikti Berisha Veliaj për ato çka janë deklaruar dhe ku Veliaj ka shpërthyer me fjalor politikani në krizë dhe jo si një menaxhues i një kryeqyteti me një milion banorë të cilin e lë “të zbukuruar” për fund-vitin deri sa të përmbledhë acarimin e vet. Për etikë nuk po i referohemi këtij fjalori të cilin e gjeni në faqen e ATSH: – Veliaj përgënjeshtron Berishën: Në SHBA si kreu i bashkisë së Tiranës, nuk jam non grata si ti”*.

Por mbi të gjitha është një gjë tjetër e dallueshme se një zyrtar si Veliaj, i cili në çdo rast udhëtimi: para, gjatë dhe pas lëshonte lajmin transparent në media për vendndodhjen, pikërisht tani me dritat e ndezura ditë natë në Sheshin Skënderbej ai nuk shihet gjëkundi për të marrë meritat dhe gjithë të tjerat që vijnë me imazhin e propagandës së Rilindjes Socialiste. Nëse SPAK i përmbahet kartolinave për vitin e ri, vetëm në një vend Veliaj duket se ka më epërsi ndaj Berishës pavarësisht fjalorit cinik dhe gati me inatin e një fëmije të përkëdhelur kur shprehet:-Ashtu siç e di që unë jam mbështetës i drejtësisë së re dhe nuk bëj komente rrugëve kur ajo merret me të tjerët dhe pastaj rrugaç si puna jote, që të marr rrugët me akuza e sharje kur merret me mua. Aty rri se edhe ti s’ke nga lëviz, se je pa pashaportë dhe nuk del dot nga Shqipëria, se do të të dal si lugat në shtëpi natën e Vitit të Ri, kur edhe Syri i djalit tënd do jetë te Sheshi Skënderbej, duke transmetuar fishekzjarret e 2025-ës, kur do hash shqelmin më të fortë nga shqiptarët, sa të vijë maji!”. Si për ironi të fatit Veliaj largohet nga detyra pikërisht atëherë kur Tirana ka nevojë për kryetar. Kryeqyteti një milionësh është i lënë në kaos dhe kjo me gjakftohtësi të madhe pa u justifikuar si ftesë zyrtare apo vizitë shëndetësore quhet lënie e përgjegjësive dhe shpërdorim detyre, në qoftë se nuk ka të tjerë drejtorë të besuar për t’ia deleguar kompetencat. Veliaj ka uruar dhe më parë se që prej 1 Janarit, Tirana do të jetë Kryeqyteti Mesdhetar i Kulturës dhe Dialogut. Një mashtrim mjeshtëror dhe hipokrizi në gjithë përmbajtjen që përfaqëson fjalori dhe qindra projekte korruptive në 8 vite pushtet dhe një mandat të tretë të filluar. 

Tek sa do ta mbyllësh kartolinën e SPAK-ut, kor lexon mediat zyrtare online apo e shëtit me telekomandë TV si për të ndërruar mendje, Veliaj sërish të del në ekran. Këtë rradhë në një program televiziv të Kosovës T7, ku do të jetë përshëndetës për Vitin e Ri 2025. Reklama dhe imazhi i tij vazhdon edhe në dialektin kosovar. Veliaj po udhëton jashtë shtetit. Ka njoftuar se kthehet pas dy ditësh, por kaosi i ndërtuar i ideologjisë dhe i propagandës i investuar me para (shumë para), korrupsioni është shpenzuar tashmë dhe është kthyer produkte mediatike.

Kryebashkiaku Veliaj tashmë ndodhet larg asaj dere që punon ditë natë dhe sa herë që e hapte e motivonte:-“You look great today”. Nuk e dimë ende moralin.

A është ky për vete apo për klientët? por morali i tij progresist është vetëm gjithëpërfshirës dhe i zhytur në korrupsion.

Por megjithatë le të shohim sa i drejtë do të jetë viti 2025.

Ndryshe nga një “shërbëtor” i qytetarëve me “You look great today”. Ne dëshirojmë që të gjithë shqiptarët të jetojnë sa më mirë çdo ditë.

28 Dhjetor, 2024

Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)

Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)

Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)

L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)

Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)

Kurti: Serbia me mbështetjen e Rusisë përhap narrativë kundër Kosovës

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, akuzoi Serbinë se përdorë propagandën dhe dezinformatat si armë të politikës së saj të jashtme që sipas tij, kanë synim që ta dëmtojnë Kosovën.

Në konferencën e shtatë të ambasadorëve, të organizuar nga Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës, Kurti u kërkoi ambasadorëve të Kosovës që të jenë aktivë dhe proaktivë në luftimin e propagandës serbe, që sipas tij, mbështetet hapur nga Rusia.

“Përballë sulmeve sistematike, hibride, kinetike, terroriste të Serbisë, ajo vazhdimisht përdorë propagandën, dezinformatat si armë të politikës së saj të jashtme dhe pikërisht për këtë arsye puna juaj merr vlerë edhe peshë të shtuar. Me mbështetje të hapur nga Rusia, ajo ka ngritur një rrjet narrativësh të rreme që synojnë të dëmtojnë shtetin tonë dhe tentojnë të pengojnë përparimin tonë drejt integrimeve evropiane dhe euroatlantike”, tha Kurti.

Sipas Kurtit, në betejën e narrativëve të rremë shpejtësia e reagimit dhe profesionalizmi janë armët kyçe.

“Ju duhet të veproni me vendosmëri dhe qartësi dhe të jeni të shpejtë në reagime për secilën gënjeshtër që shpërndan Serbia apo elementet e saj, ne duhet ta kemi të gatshme të vërtetën tonë”, tha ai.

Kurti, por edhe përfaqësuesit e tjerë të lartë të Kosovës edhe në të kaluarën kanë fajësuar Serbinë dhe Rusinë se përhapin dezinformata kundër Kosovës.

Autoritetet në Kosovë kanë paralajmëruar po ashtu për një rrezik që mund t’i kanoset vendit nga Serbia. Por, sa herë që kanë folur për kërcënime të tilla ata kanë përmendur Rusinë, që sipas tyre, është e interesuar për destabilizimin e veriut të Kosovës – të banuar me shumicë serbe – dhe të rajonit.

Kurti në të kaluarën ka thënë se Serbia dhe Rusia duan zgjerim, ndërkaq presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, e ka cilësuar Beogradin si “dorë të zgjatur të Moskës” dhe po tenton “të luajë lojërat” e Rusisë për të hapur një front të ri ndaj Perëndimit.

Serbia, që nuk e njeh pavarësinë e Kosovës, ka raporte të mira me Rusinë dhe Beogradi refuzon thirrjet ndërkombëtare që t’iu bashkohet sanksioneve të Bashkimit Evropian për shkak të luftës së Moskës kundër Ukrainës.

Rusia, ndërkaq, e ka justifikuar ndërhyrjen e saj në Ukrainë me situatën në Kosovë. Rusia ka njohur dy rajone lindore ukrainase si shtete të pavarura dhe presidenti rus, Vladimir Putin, ka thënë përderisa Kosova ka shpallur pavarësinë, pse edhe këto rajone nuk munden. Por, Kurti i ka cilësuar këto krahasime si injorancë. REL

Fati i të zhdukurve, Kosova 25 vite kërkon drejtësi! Dëshmitë rrënqethëse të të mbijetuarve të masakrave

“Një serb qëlloi mbi turmën, i vrau të gjithë! Si shpëtova…”

Të mbijetuarit e masakrave ndaj civilëve në kohën e luftës së Kosovës ende vuajnë traumën, kurse familjarët e të zhdukurve presin të dinë për fatin e tyre. RYCO dhe DW sjellin reportazhin e “Transmentuesve të Paqes”.

Zhdukja e mijëra personave dhe masakrat mbi popullsinë civile që ndodhën gjatë Luftës së Kosovës në vitet 1998-1999 mbeten një nga çështjet më tragjike dhe të pazgjidhura të këtij konflikti. Shumë familje akoma kërkojnë drejtësi për përgjegjësit e masakrave dhe informacion për fatin e familjarëve të tyre të zhdukur.

Rexhë Kelmendit nga Kosova orët e para të mëngjesit i rikthejnë kujtimet e ditës më të tmerrshme të jetës së tij. Rexha, është një nga të mbijetuarit e Masakrës së Qyshkut në Pejë, e kryer nga forcat serbe më 14 maj të vitit 1999, ku u vranë 44 civilë të paarmatosur.

“Çdo mëngjes kur zgjohem herët, më kujtohet ajo ditë, kur u detyruam të iknim me nxitim”, thotë Kelmendi, me duart që i dridhen nga kujtimet e trishta. Kelmendi dhe burrat e tjerë u ndanë nga forcat serbe në tre shtëpi, u qëlluan me armë dhe më pas shtëpitë u dogjën. Dritarja e vogël e shtëpisë, ku Rexha ndodhej me nëntë persona të tjerë u bë shpëtimi i tij atë ditë.

“Na shtynë afër murit dhe, kur hymë në korridorin e asaj shtëpie, një serb më goditi. Kur u përkula për ta marrë shkrepësen që më ra në tokë, ai qëlloi me automatik mbi turmën, duke vrarë të gjithë. Unë, duke qenë i përkulur, shpëtova dhe përmes një dritareje të vogël u hodha jashtë dhe mbijetova”, kujton atë ditë Kelmendi.

Indinjatë tek të mbijetuarit

Për Masakrën e Qyshkut të Pejës së vitit 1999, Gjykata e Lartë në Beograd dënoi shtatë ish-anëtarë të Njësisë 177 të Forcave Territoriale të Ushtrisë Jugosllave, të njohur si Çakejt’. Dënimet, që u shqiptuan nga 20 vite deri në dy vite burg për vrasësit, janë të pamjaftueshme për Rexhë Kelmendin. “Nuk e mbaj mend sa herë kam dëshmuar. Jam i zemëruar. Nuk e kuptoj pse këto organizata për mbrojtjen e të drejtave të njeriut nuk bëjnë asgjë. Duhet të ngrenë zërin dhe të na mbrojnë, sepse, ne nuk jemi fajtorë; ata janë fajtorët”, thotë i mbijetuari Kelmendi.

Një tjetër i mbijetuar Erzen Lushi, gjithashtu ka mbamendje të freskët nga Masakra e Qyshkut të Pejës. Në atë kohë Erzeni ishte 16-vjeçar. Ai u urdhërua nga ushtarët serbë të mbledhë para nga banorët dhe t’ua dorëzojë atyre. “Ishte një ditë e tmerrshme. Ata filluan të ndanin burrat nga gratë dhe fëmijët, duke i frikësuar me të shtëna armësh. Ishin rreth 70 prej tyre”, thotë Erzeni. Ai kujton se forcat serbe njëherë urdhëruan gratë dhe fëmijët të largoheshin për në Shqipëri me traktorë, por më pas dhanë urdhrin tjetër që të ktheheshin në Qyshk.

Kur u kthyen, Erzeni mësoi se babai i tij, Osmani, xhaxhai dhe burrat e tjerë të fshatit ishin vrarë. “U kthyem në shtëpi pa e ditur fatin e burrave të fshatit. Të nesërmen mësuam se ata ishin ndarë në tri shtëpi, ishin qëlluar me armë dhe shtëpitë ishin djegur”, thotë Erzeni. Sipas tij, është një mrekulli që nga secila prej tre shtëpive ku u kryen masakrat, nga një dëshmitar mbijetoi për të treguar se çfarë ndodhi atë ditë në këtë fshat të Kosovës.

Dënimi i Çakejve i pamjaftueshëm

Erzeni vetë ka dëshmuar tri herë në Gjykatën e Beogradit gjatë gjykimit kundër grupit “Çakejt”. “Në Beograd, procesi shkoi si në një shtet që mbron kriminelët e tij. Ata u dënuan sepse, kryen vrasje me urdhër të shtetit serb. Dënimet ishin shumë të vogla për një masakër kaq të madhe”, thotë Erzeni.

Avokati kosovar Ardian Bajraktari, shprehet se dënimet nga gjykata e Beogradit për rastin e Qyshkut, ishin jashtëzakonisht të ulëta krahasuar me krimet e kryera. “Dënimet për ata përgjegjës për krime lufte nga gjykatat e shtetit serb, në përgjithësi, dhe veçanërisht për pjesëmarrësit në këtë masakër, janë jashtëzakonisht të ulëta krahasuar me peshën e krimit dhe pasojat e tij”, thotë avokati Bajraktari. Kjo me të drejtë sipas tij, shkakton “indinjatë te të mbijetuarit e këtyre masakrave dhe familjet e të vrarëve dhe të masakruarve. Kjo nuk mund të quhet drejtësi”, shton ai.

Gjykimi për Masakrën e Qyshkut filloi në vitin 2010 në Beograd dhe zgjati rreth katër vjet. Vendimi i parë u mor në vitin 2014, por një vit më vonë Gjykata e Apelit e Serbisë e rrëzoi atë, duke e kthyer çështjen për rigjykim. Në vitin 2014, Gjykata e Lartë e Beogradit dënoi shtatë ish-anëtarë të grupit “Çakejt” me 56 vite burg për vrasjen e 118 civilëve shqiptarë në rrethinën e qytetit të Pejës në Qyshk, Zahaq, Pavlan dhe Lubeniq. Nga të dënuarit, Toplica Milladinović mori dënimin maksimal prej 20 vitesh, Predrag Vuković u dënua me 13 vite, Abdullah Sokiq me 12 vite, Sinisha Mišić me pesë vite, ndërsa Lazar Pavlović, Slavisha Kastratović dhe Boban Bogićević me nga dy vite burg secili. Masakra e Qyshkut konsiderohet që është një nga masakrat më të mëdha të kryera nga forcat serbe gjatë luftës së fundit në Kosovë.

Fati i të zhdukurve ende nuk dihet

Mbi 13 mijë persona u vranë në luftën e Kosovës. Mbi 800 mijë njerëz u dëbuan prej shtëpive të tyre nga forcat serbe. Mbi 400 mijë prej tyre vetëm në vendin fqinjë, Shqipërinë. Pas përfundimit të luftës shumica e të zhvendosurve u kthyen në shtëpitë e tyre. Një nga pasojat më të rënda të luftës ishte edhe numri i madh i njerëzve që u zhdukën pa lënë gjurmë. Shumë prej tyre u ndaluan në vende të fshehta, u vranë dhe u varrosën në varreza masive, si brenda Kosovës ashtu edhe në Serbi.

Sipas Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq (ICRC), rreth 1,640 persona akoma rezultojnë të zhdukur, fatin i të cilëve akoma nuk dihet. Një nga rastet e të zhdukurve është ai i Bajram Mutishit, një babai me 10 fëmijë, i cili u zhduk gjatë luftës. Në vitin 1999, familja e tij emigroi në Itali, por ai qëndroi në Kosovë. Që atëherë, familjarët e Mutishit, nuk kanë pasur asnjë informacion për fatin e tij.

I biri i Bajramit, Jonuz Mutishi, kujton bisedën e fundit që pati me të atin. “Para luftës, ne u larguam nga Kosova dhe shkuam në Itali. Babai nuk deshi të vinte me ne; ai dëshironte të qëndronte në Kosovë, sepse kishte një punë. Në atë kohë, rrallë flisnim në telefon, sepse metodat e komunikimit nuk ishin siç janë sot. Që nga viti 1999, kemi humbur çdo kontakt me të dhe nuk kemi mësuar asnjë informacion për fatin e tij”, rrëfen Jonuzi. Në përpjekje për të mësuar për fatin e babait, Jonuzi nga gojëdhëna të ndryshme, mori informacion të pakonfirmuar se babai i tij mund të jetë diku në veri të Shqipërisë i zhvendosur me valën e refugjatëve nga Kosova në vitin 1999.

“Morëm informacion se ai mund të ishte në qytetin e Shkodrës, ndaj unë nga Franca ku tash jetoj prej disa vitesh, vajta në Shkodër për ta kërkuar. Nëna dhe vëllai im jetojnë në Itali dhe nuk flasin mirë shqip. Kur shkova në Shkodër, disa tregtarë nga Podgorica e Malit të Zi, më thanë se e kishin takuar babanë tim vite më parë. Gjithashtu, bëmë një raportim në polici, por askush nuk më ka dhënë përgjigje”, thotë Jonuzi. Ai shpjegon se e ëma e tij i kishte dërguar një letër organizatës ‘Kryqi i Kuq’, që mblidhte evidenca për të zhdukurit e luftës së Kosovës. “Ajo i dërgoi një letër, por ata iu përgjigjën se ai nuk është gjetur, as i gjallë dhe as i vdekur”, rrefen Jonuzi, ndonëse shpresa nuk i shuhet se babai i tij, Bajram Mutishi, mund të jetë ende gjallë. Jonuzi mban gjithnjë më vete një fotografi të vjetër të babait të tij.

Rastet më të vështira për t’u zbuluar janë ato raste ku nuk ka informacione të sakta dhe ku familja e të zhdukurit nuk është e qasshme. Një rast i tillë mund të konsiderohet edhe rasti i Bajram Mutishit, për të cilin nuk ka informacione të sakta për lokacionin e zhdukjes, as për datën e zhdukjes, thotë aktivisti që angazhohet për mbi dy dekada për çështjen e të zhdukurve Bekim Blakaj, nga Fondi për të Drejtën Humanitare të Kosovës.

Fati i të zhdukurve pjesë e dialogut Kosovë-Serbi – rezultatet më shumë në letër

Të zhdukurit shumica e tyre janë shqiptarë etnikë, por në mesin e tyre ka edhe serbë, romë dhe pjesëtarë të të komuniteteve tjera, fati i të cilëve akoma nuk dihet. Kërkimi për personat e zhdukur nga Lufta e Kosovës mbetet thelbësor, jo vetëm për të zbuluar të vërtetën, por edhe si pjesë e procesit më të gjerë të shërimit për familjet dhe komunitetet e prekura nga konflikti.

Çështja e personave të zhdukur edhe 25 vjet pas luftës, është pjesë e dialogut Kosovë-Serbi,  një përpjekje për të mësuar për fatin e të zhdukurve. Udhëheqësit e dyja vendeve në maj të vitit 2024, nënshkruan një deklaratë të përbashkët për të zhdukurit ku u zotuan për “zbatimin e plotë të detyrimeve për ndriçimin e fatit të të zhdukurve. Në deklaratë thuhet po ashtu se “palët do të bashkëpunojnë ngushtë në identifikimin e vend-varrezave dhe të angazhohen në gërmimin e tyre, të sigurojnë qasje të plotë në informata të besueshme e të sakta që ndihmojnë në gjetjen dhe identifikimin e personave të zhdukur gjatë periudhës kohore nga një janari i vitit 1998 deri më 31 dhjetor të vitit 2000”.

“Shpresë e re”

Në deklaratë po ashtu ceket se për të zbuluar fatin e të zhdukurve, do të përdoren “të gjitha materialet, shkrimet, urdhrat, dokumentet, regjistrimet dhe çfarëdo lloj dokumenti tjetër, përfshirë edhe ato që cilësohen si të klasifikuara nga institucionet përkatëse të të dyja palëve”. Aktivisti nga Fondi për të Drejtën Humanitare të Kosovës, Bekim Blakaj, thotë se “deklarata për të zhdukurit dhe zbatimi i saj, “sjell shpresë të re”. Sipas tij, kjo është hera e parë që të dyja palët angazhohen për të lejuar qasje në dokumente të ndjeshme, që mund të hedhin dritë mbi fatin e mbi 1600 personave të zhdukur gjatë luftës në Kosovë.

“Plaga më e rëndë nga cilido konflikt janë personat e zhdukur. Familjet e personave të zhdukur nuk do të gjejnë asnjëherë shërim dhe plaga e tyre do të mbetet e hapur përderisa fati i më të dashurve të tyre nuk është zbardhur. Sigurisht se kjo reflektohet edhe në shoqëri në përgjithësi. Prandaj, nuk mund të ketë një proces të pajtimit të qëndrueshëm në Ballkanin Perëndimor pa zbardhjen e fatit të personave të zhdukur. Edhe në raste ku mund të ketë një iluzion se pajtimi është afër, problemi i personave të zhdukur do të kthehet dhe do të pengojë këtë proces”, thotë Blakaj.

Gjurmimi dhe gjetja e lokacioneve të varrezave masive apo individuale, ku mund të jenë të varrosur trupat e personave të zhdukur, është një proces shumë i vështirë 25 vite pas përfundimit të luftës. Institucionet përkatëse janë duke bërë gjurmimin, por, sipas tyre, mungesa e informacioneve të sakta është problemi kryesor. Sipas Blakajt, bashkëpunimi ndërmjet autoriteteve kosovare dhe serbe është shumë i vogël dhe për këtë arsye, përpjekjet për zbardhjen e fatit të personave të zhdukur janë joefektive, dhe gjetjet e trupave janë shumë të paktë./DW

VOA- SPAK: Rasti Veliaj, të dhëna për “korrupsion aktiv”, “pastrim parash” dhe “fshehje pasurish”

Ilirian Agolli

Në Tiranë SPAK-u bëri të ditur të premten se në lidhje me hetimet që kanë përfshirë kryebashkiakun e Tiranës Erjon Veliaj dhe familjarë të tij, ka të dhëna konkrete jo vetëm për “korrupsion pasiv”, por edhe me vepra të tjera penale si “korrupsion aktiv”, “pastrim parash” dhe “fshehje pasurish”.

SPAK ia atribuon këto gjetje hetimeve paraprake dhe provave të mbledhura deri në këtë fazë, lidhur me procedimin penal të regjistruar në muajin shkurt.

Nga hetimet e deritanishme, sipas prokurorisë, “konstatohet se ekzistojnë të dhëna konkrete që anëtarë të ngushtë të familjes si dhe familjarë të tjerë të afërt me Kryetarin e Bashkisë Tiranë, kanë marrë përfitime të paligjshme përmes disa shoqërive dhe individëve, të cilët kanë interesa të drejtpërdrejta në Bashkinë Tiranë”.

Gjatë hetimeve, po sipas prokurorisë, “janë evidentuar veprime konkrete të cilat përfshijnë transaksione financiare, kontrata të dyshimta dhe fatura të dyshuara fiktive të realizuara përmes disa shoqërive, të cilat janë në pronësi të regjistruar ose që kontrollohen faktikisht nga familjarët e ngushtë dhe familjarë të tjerë të Kryetarit të Bashkisë”.

Prokuroria e Posaçme shtoi se ky procedim u bazua në informacionin e Byrosë Kombëtare të Hetimit, e cila verifikoi të dhënat dhe administroi provat dokumentare, pas kallëzimit të një shtetasi (i vetidentifikuar si N.A).

Në kuadër të këtij procedimi, kryebashkiaku i Tiranës, Erjon Veliaj ishte të enjten për më shumë se pesë orë në SPAK. Ai nuk komentoi për gazetarët pasi doli nga Prkuroria e Posaçme.

Zoti Veliaj tha para Këshillit Bashkiak se në SPAK ai ishte denoncuar nga një qytetar i quajtur Nesti Angoni, i cili siç u shpreh ai, “nuk ekziston”, megjithatë shtoi se ka qenë bashkëpunues me drejtësinë, ndërsa e cilësoi denoncimin si një kurth të sajuar anonim, pa dhënë detaje të mëtejshme.

Disa ditë më parë në SPAK ishte për afro tre orë edhe bashkëshortja e zotit Veliaj, Ajola Xoxa, në zyrat e kompanive të së cilës u bënë kontrolle nga agjentët e BKH-së, me vendim të Gjykatës së Posaçme, në fillim të dhjetorit dhe iu sekuestrua telefoni celular. Kontrolle u kryen edhe në banesat e vëllait të zotit Veliaj, të cilit iu sekuestrua telefoni celular. Gjykata e Apellit rrëzoi ankimimin e tyre kundër këtyre kontrolleve.

Ndaj zotit Veliaj nuk ka një akuzë, ndërsa vijojnë hetimet paraprake mbi procedimin penal, të nisur në shkurt për “korrupsion pasiv”, të cilit u janë shtuar tashmë edhe dyshimet e provat për korrupsion aktiv, pastrim parash dhe fshehje pasurie.

Hovenier: Shtetet e Bashkuara janë të përkushtuara ndaj partneritetit me Kosovën

VOA Leonat Shehu

Ambasadori amerikan në Prishtinë, Jeff Hovenier tha të premten se Shtetet e Bashkuara janë të përkushtuara ndaj partneritetit me Kosovën dhe rrugës së saj drejt përparimit.

Ai i bëri këto komente në takimin e tij të fundit zyrtar si ambasador i Shteteve të Bashkuara në Kosovë. Së bashku me Presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani, vendosi kurora lulesh pranë shtatores së presidentit të parë të vendit Ibrahim Rugova, në qendër të Prishtinës.

Ambasadori Hovenier tha se përmbyllja e misionit te shtatorja e ish presidentit Rugova është shprehje e nderimit për atë që ai përfaqësoi.

“Këmbënguljen e tij për të drejtat dhe mbrojtjen e të gjithë popullit të Kosovës, këmbënguljen e tij për një shtet sovran demokratik, shumetnik e të bëgatë, këmbënguljen e tij për t’i arritur ato qëllime në mënyrë proporcionale me vlerat më të larta të bashkësisë ndërkombëtare”, tha ambasadori Hovenier.

Ai tha se përgjatë shërbimit të tij trevjeçar si ambasador ka bërë përpjekje që të ndihmojë përparimin e Kosovës.

“Shtetet e Bashkuara janë të përkushtuara ndaj partneritetit tonë. Ne duam ta shohim Kosovën të ketë sukses dhe të përparojë. Kur mendoj se si ishte ky vend kur fillova të punoja për herë të parë në fund të viteve nëntëdhjetë, kur mendoj se si ishte në kohën e pavarësisë dhe kur mendoj se si është tani, nuk ka dyshim për përparimin dhe për kapacitetin dhe qëndrueshmërinë e popullit të Kosovës për të parë realizimin e vizionit të tij për një shtet sovran, të pavarur, demokratik, shumë etnik, të begatë dhe të suksesshëm”, tha ai.

“E falënderoj ambasadorin Hovenier për kontributin e tij në mbrojtjen e këtyre vlerave, për zërin e tij të fuqishëm në mbrojtjen e shtetit të pavarur, sovran, multietnik dhe në kufijtë aktual të Republikës së Kosovës”, tha presidentja e Kosovës Vjosa Osmani.

Ajo ritheksoi siç tha rëndësinë e ruajtjes së bashkëpunimit me aleatët e vendit, e që sipas saj ishte vlerë e ish presidentit Ibrahim Rugova

“Mbrojtja e sovranitetit dhe aleancave shkojnë bashkë dhe janë të ndërlidhura shumë ngushtë me njëra tjetrës. Kur ke miq të fuqishëm pranë, kur ke miqësi që janë të bazuara në vlera atëherë edhe populli i Kosovës edhe shteti i Kosovës, shteti sovran në mbrojtje të plotë të integriteti territorial, ecën përpara”, tha ajo.

Presidentja e Kosovës Vjosa Osmani tha muajin e kaluar se aleancat mes shteteve janë më të mëdha e më të rëndësishme se cilido politikan apo një palë zgjedhjesh dhe se rrezikimi dhe cenimi i tyre, cenon vet Kosovën, në një referencë të qartë të mospajtimeve të qeverisë së Kosovës me aleatët rreth zhvillimeve në veri, që nxitën përplasje edhe brenda vet institucioneve.

‘Hajdut, po të zënë hakat e…’- Veliaj në SPAK, qytetarët protestë para Prokurorisë së Posaçme

Disa qytetarë kanë protestuar para ambienteve të Prokurorisë së Posaçme, teksa kryebashkiaku Erion Veliaj u paraqit këtë të enjte në SPAK.

Me pankarta në duar, protestuesit kanë kërkuar dënimin e Veliajt, të cilin e cilësojnë hajdut dhe mashtrues.

Image

“Mashtrues 99-sh, hajdut, po të zënë hakat e Kombinatit”, shkruhej në një nga pankartat e protestuesve.

Image

Kryebashkiaku Veliaj po jep deklarime në lidhje me hetimin e regjistuar nga SPAK, për veprën penale të “korrupsionit pasiv të funksionarëve të lartë shtetërore dhe të zgjedhurve vendorë”.

BKH me urdhër të SPAK, ditë më parë i sekuestroi celularin gruas së Veliajt, Ajola Xoxës, pas një kontrolli të zhvilluar në banesën e tyre, teksa kryebashkiaku nuk ishte në Shqipëri.

Gjykata e Posaçme e Apelit dy ditë më parë, refuzoi ankimin e bërë nga Ajola Xoxa, bashkëshortja e kryebashkiakut të Tiranës, Erion Veliaj, kundër vendimit që lejoi SPAK-un ta kontrollojë dhe sekuestrojë aparatin telefonik celular.

Në të njëjtin vendim Apeli rrëzoi të njëjtat pretendime të ngritura kundër kontrolleve nga vëllai i kryebashkiakut, Arbër Veliaj dhe dy kompani, ambientet e të cilave kaluan në filtrën e agjentëve të BKH.

Albin Kurti firmos vendimin, Qeveria e Kosovës jep 1 mln euro për Luginën e Preshevës

Qeveria e Kosovës ka zhvilluar dje një mbledhje elektronike, në të cilën ka marrë tri vendime.

Një nga vendimet është edhe ndarja e 1.108.529 euro mbështetje për të gjitha familjet shqiptare nga Presheva, Medvegja dhe Bujanoci, që në mënyrë aktive merren me bujqësi, transmeton Zeri.info.

Këto janë vendimet:

– Aprovuar Rregulloren për Procedurat dhe Kushtet e Financimit të Organizatave Sportive;

– Ndarë 1,108,529 euro mbështetje për të gjitha familjet shqiptare nga Presheva, Medvegja dhe Bujanoci, që në mënyrë aktive merren me bujqësi sipas thirrjes publike të Këshillit Kombëtar Shqiptar (KKSH), duke përfshirë këtu financimin për programet nga thirrja publike e KKSH-së për avancimin dhe socializmin e fëmijëve me nevoja të veçanta;

– Aprovuar kërkesën e Ministrisë së Financave, Punës dhe Transfereve për kursime dhe ndarje.

LAJMI I FUNDIT- Kryebashkiaku i Tiranës Erion Veliaj paraqitet në SPAK

Kryetari i Bashkisë Tiranë Erion Veliaj paraqitet në Prokurorinë e Posaçme.

Lajmi konfirmohet për BalkanWeb nga gazetarja Klodiana Lala.

Gazetarja Klodiana Lala raporton se Veliaj do të pyetet në kuadër të hetimit që po zhvillohet ndaj tij për korrupsion pasiv.

Më herët është marrë edhe dëshmia e bashkëshortes së tij Ajola Xoxa.

Kujtojmë se Prokuroria e Posaçme ushtroi kontroll në telefonin e Xoxas.

Papa Françesku bën thirrje t’i jepet fund luftës në Ukrainë

VOA Marrë nga Reuters

Papa Françesku bëri thirrje sot për bisedime mes Ukrainës dhe Rusisë për t’i dhënë fund luftës që nisi me sulmin në shkallë të gjerë të Moskës, më shumë se dy vite më parë, e që ka shkaktuar me dhjetëra mijëra të vrarë.

Në fjalimin e tij në ditën e Krishtlindjes, duke iu referuar konfliktit në Ukrainë Papa bëri thirrje për “të gjetur guximin e nevojshëm për t’u hapur derën negociatave”.

Duke folur nga ballkoni qendror i Bazilikës së Shën Pjetrit, para mijëra njerëzve të mbledhur në shesh, Papa tha se uronte që “zhurma e armëve në Ukrainën e shkatërruar nga lufta, të ndalej”.

Ai bëri thirrje gjithashtu për gatishmëri për “dialog e për t’u takuar”, në mënyrë siç tha ai “të arrihet një paqe e drejtë dhe e qëndrueshme”.

Papa Françesku, i cili ka qenë Papë që nga viti 2013, u kritikua nga zyrtarët ukrainas këtë vit kur tha se vendi duhet të ketë guximin për të negociuar me qëllim dhënien fund të luftës me Rusinë.

Më parë Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskiy e kishte përjashtuar më mundësinë e bisedimeve për paqe pa rivendosjen e kufijve të Ukrainës së paraluftës.

Por zoti Zelenskiy ka treguar gatishmëri në rritje që nga momenti i rizgjedhjes së Donald Trump-it si president i Shteteve të Bashkuara, për të hyrë në negociata.

Më herët gjatë muajit dhjetor, zoti Zelenskiy hodhi idenë e një zgjidhjeje diplomatike që do të përfshinte “ngrirjen” siç tha ai të linjave aktuale të betejës dhe vendosjen e trupave të huaja në Ukrainë. Rusia ka kërkuar që Ukraina të heqë dorë nga ambiciet e saj për t’iu bashkuar aleancën ushtarake të NATO-s.

Po sot Papa Françesku, bëri thirrje për t’i dhënë fund konflikteve, politike, sociale apo ushtarake, në vende si Libani, Mali, Mozambiku, Haiti, Venezuela dhe Nikaragua.

Shqiptarët më të frikësuarit në rajon nga inteligjenca artificiale, 46% e tyre mendojnë se IA do t’i dëmtojë njerëzit!

Nga reduktimi i nevojë për fuqi punëtore, tek.. Efektet negative në ekonomi

 

Inteligjenca artificiale është duke rritur përdorimin në popullatë nga dita në ditë, por Shqiptarët janë më të frikësuarit në Rajon në raport me efektet afatgjata në ekonomi të përdorimit të saj.

 

Anketa “Security Meter” që bëri Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal në gjashtë vendet evidentoi se 46 për qind e Shqiptarëve mendonin se Inteligjenca Artificiale do t’i dëmtojë më së shumti njerëzit (Ekonominë) në 20 vitet e ardhshme, përqindja më e lartë në Rajon. Gjithashtu Serbet dhe Boshnjakët ishin të frikësuar nga ky fakt me përkatësisht 45 dhe 44% e të anketuarve mendonin se përdorimi i inteligjencës artificiale do të ishte të dëmshëm.

Po në anën tjetër Shqipëria ka gjithashtu përqindjen më të lartë të njerëzve që mendojnë se IA i ndihmon. Anketa zbuloi se 24% e shqiptarëve mendojnë se inteligjenca i ndihmon (shiko grafikun e mëposhtëm).

Përdorimi i inteligjencës artificiale (IA) mund të ketë efekte negative në ekonominë shqiptare. IA mund të automatizojë procese dhe detyra, duke reduktuar nevojën për fuqi punëtore në industri të ndryshme, si shërbimet, prodhimi dhe administrata publike.

Gjithashtu përdorimi i IA mund të favorizojë më shumë ato biznese që kanë më shumë akses në teknologji dhe kapital, duke krijuar pabarazi më të mëdha midis bizneseve të mëdha dhe atyre të vogla, si dhe midis grupeve të ndryshme shoqërore.

Për shkak të mungesës së investimeve në edukimin dhe trajnimet teknologjike, shumë individë dhe kompani në vendin tonë mund të mbeten pas, duke mos qenë në gjendje të përfitojnë nga IA.

Implementimi i IA kërkon investime të mëdha fillestare për infrastrukturë teknologjike, trajnim dhe mirëmbajtje, gjë që mund të jetë e vështirë për një ekonomi në zhvillim si Shqipëria.

Industria dhe sektorët që mbështeten te aftësitë tradicionale, si artizanati dhe bujqësia, mund të ndihen të kërcënuar nga teknologjitë e reja, duke humbur rëndësinë e tyre kulturore dhe ekonomike. Nëse Shqipëria nuk zhvillon kapacitetet e veta në IA, mund të bëhet e varur nga teknologjitë dhe kompanitë e huaja, duke ulur kontrollin mbi ekonominë kombëtare.

Nga ana tjetër përdorimi i inteligjencës artificiale (IA) sjell gjithashtu një sërë përfitimesh që mund të ndihmojnë në modernizimin dhe përmirësimin e shumë sektorëve.

IA mund të ndihmojë në automatizimin e proceseve dhe detyrave të përsëritura, duke ulur kohën dhe kostot e prodhimit. Kjo lejon bizneset të jenë më efikase dhe konkurruese në treg.

Në sektorët publikë, si shëndetësia, arsimi dhe administrata, IA mund të ndihmojë në digjitalizimin e proceseve, reduktimin e burokracisë dhe ofrimin e shërbimeve më të shpejta dhe më cilësore për qytetarët. Me ndihmën e analizave të avancuara të të dhënave, IA mund të ofrojë njohuri të vlefshme për bizneset dhe qeverinë, duke përmirësuar planifikimin dhe vendimmarrjen në fusha të ndryshme.

Gjithashtu adoptimi i IA mund të nxisë zhvillimin e sektorëve të rinj ekonomikë, si teknologjia e informacionit, startup-et digjitale dhe zhvillimi i aplikacioneve, duke krijuar vende të reja pune dhe mundësi investimi./Monitor

re

 


Send this to a friend