Ambasadori Dashnor Dervishi, në shënimet e tij gjatë ushtrimit të detyrës si ambasador i vendit tonë në Ankara nga viti 2000 deri në 2002, sjell analizat e tij që lidhen me historikun, ecurinë dhe sfidat që po has Turqia në proceset integruese të saj në Bashkimin Europian.
DASHNOR DERVISHI/ AMBASADOR
Më 13 mars 2019, Parlamenti Europian miratoi një rezolutë, në të cilën shprehej shqetësimi i deputetëve europianë rreth rekordeve të dobëta të Turqisë në ruajtjen e të drejtave të njeriut, sundimit të ligjit, lirisë së medias dhe luftës kundër korrupsionit. Duke marrë parasysh sa më sipër, eurodeputetët rekomandonin pezullimin e bisedimeve me Turqinë për pranimin në BE, duke theksuar se marrëdhëniet BE-Turqi duhet të ripërcaktohen në aspektin e një partneriteti efektiv. “Megjithatë, fondet e BE-së duhet të jenë ende në dispozicion, për të mbështetur shoqërinë civile turke, mbrojtësit e të drejtave të njeriut dhe studentët. Parlamenti Europian, gjithashtu vë në dukje rëndësinë që ka fakti që BE dhe shtetet anëtare të saj të mbajnë dialog të ngushtë me Turqinë, duke bashkëpunuar mbi çështjet e politikës së jashtme dhe të sigurisë dhe pranon rolin e rëndësishëm që Turqia ka treguar ndaj krizës së emigracionit”.
Roli i Turqisë, si një aktor shumë i rëndësishëm ndërkombëtar, është përherë e më i dukshëm. Turqia ka qenë dhe mbetet një faktor strategjik, si për SHBA-në ashtu edhe për Rusinë. Mbështetja e fuqishme amerikane për këtë vend, që shërben si urë lidhjeje në mes dy qytetërimeve, si ai perëndimor dhe ai islamik, duket qartazi edhe në kuadër të ecurisë së proceseve integruese për Turqinë, pavarësisht nga ndryshimet konjukturale, që shfaqen në politikat amerikane me këmbimin e administratave.
SHBA-ja, Anglia dhe Suedia mbeten promotorë të anëtarësimit të Turqisë dhe secila prej tyre ka luajtur rol, me aq mundësi sa kanë, që të mbajnë hapur bisedimet e anëtarësimit të këtij vendi në BE-në, ndërsa në qeverinë gjermane është arritur kompromisi me partnerët e saj qeverisës (kristiandemokratët dhe liberalët), për të mos ngrirë çështjen e ndërprerjes së bisedimeve me Turqinë në takimin e dhjetorit 2009. Por rruga europiane për Turqinë ka një kundërshtar të fuqishëm, Francën dhe Presidentin Sarkozi, përveç Greqisë dhe Qipros.
* * *
Kërkesa e parë zyrtare për futjen e Turqisë në Bashkimin Ekonomik Europian të atëhershëm është e vitit 1959, pikërisht dy vjet mbas krijimit të kësaj strukture. Në vitin 1963, me Marrëveshjen e Ankarasë, u planifikua integrimi i plotë dhe gradual i Turqisë në BE. Hapi i parë do të ishte bashkimi doganor, ndërkohë që për të arritur anëtarësimin e plotë duhej që Turqia të arrinte parametrat europianë në fushën politike-institucionale dhe në atë të të drejtave të njeriut. Por BE nuk i zbatoi plotësisht angazhimet e saj. Kështu, në vitin 1981 u ndërprenë protokollet financiare dhe ndihmat e parashikuara në kuadrin e programit MEDA, pa kryer asnjë lloj kompensimi, megjithëse presidenca e atëhershme e BE-së kishte deklaruar se nuk dëshironte të ishte peng e vetos greke, për çdo lloj hapjeje ndaj Turqisë.
Mogherini, MPJ i Turqisë Çavusoglu dhe Hahn
Aplikimi i Turqisë për anëtarësim të plotë në BE në prill 1987 dhe përgjigjja negative, krijuan një pikëpyetje të madhe për anëtarësimin e Turqisë në klubin e vendeve europiano-perëndimore. Kjo tendencë u thellua më tej me klimën e re të postluftës së Ftohtë. Mbas rënies së murit të Berlinit, Turqia e humbi statusin e privilegjuar, që kishte si vend kufitar me vendin më të fuqishëm të kampit socialist, BS. Sytë e BE-së në përgjithësi dhe të Gjermanisë në veçanti, u drejtuan nga vendet ish-komuniste të Europës Lindore dhe Qendrore. Gjermania donte të krijonte në këtë zonë Mittel-Europën e dikurshme. Kjo solli rënien e interesit ndaj Turqisë, e cila edhe për vetë problemet dhe përmasat e saj, kërkonte angazhime të mëdha financiare.
Fakti që BE-ja nuk ishte e interesuar për të hapur bisedime serioze me Turqinë, u duk në mbledhjen e Këshillit të Ministrave të Europës, mbledhur në Amsterdam në qershor 1997, ku u paraqit plani i zgjerimit të BE-së, plan që u miratua në Samitin e Luksemburgut të dhjetorit 1997. Pesë vendeve që konsideroheshin të përshtatshme (Hungari, Poloni, Republika Çeke, Estoni dhe Slloveni) iu shtua edhe Qipro. Turqia nuk u përfshi as në grupin e dytë të vendeve kandidate (Lituani, Letoni, Sllovaki, Rumani dhe Bullgari). Në mbledhjen e nivelit të lartë të Kardifit të vitit 1998, u pa se Turqia ishte i vetmi vend që ishte i përjashtuar nga çdo fazë e mëtejshme e bisedimeve për zgjerim.
Përpara Samitit të Luksemburgut kishte katër mundësi për pozicionimin e BE-së ndaj Turqisë: 1. Më e mundshmja ishte përjashtimi i Turqisë nga procesi i zgjerimit të BE-së, për shkak të problemeve të shumta ekonomike dhe politike, si dhe për nevojën e kontributeve të mëdha financiare nga BE. 2. T’i jepej një status special, pa u angazhuar për një anëtarësim të plotë. 3. T’i jepej një status special, por me perspektivën e anëtarësimit të plotë. 4. Të trajtohej njësoj si të gjithë aplikuesit e tjerë për anëtarësim të plotë.
Vendimet e Samitit të Luksemburgut i dhanë Turqisë një status special, pa përcaktuar kohën për anëtarësim të plotë në BE. Turqia u përfshi në procesin e zgjerimit të BEsë, por asaj nuk iu dha një strategji parapranimi, ashtu si 11 vendeve të tjera kandidate. Ky vendim përcaktonte një përmirësim të qartë të raportit të Komisionit të BE-së Agenta 2000. Megjithatë, qeveria turke reagoi ashpër, duke e konsideruar vendimin si diskriminues, po të merrej parasysh fakti që Turqia jo vetëm që nuk figuronte si vend kandidat, por nga ana tjetër, ndër 11 vendet kandidate ishte shtuar edhe Qipro.
Në Ankara mbizotëroi mendimi se BE-ja po mbante anën e Greqisë për problemin e Qipros. Vendimet e Luksemburgut përforcuan ndjenjat antieuropiane në elitën qeverisëse, të cilat ishin shfaqur që mbas refuzimit të aplikimit të Turqisë për anëtarësim të plotë në vitin 1987. Kjo u reflektua në vendimet drastike të qeverisë turke, për të ndërprerë dialogun politik me BE-në dhe për të mos marrë pjesë në Konferencën Europiane, ku Turqia ishte ftuar së bashku me vendet e tjera aplikuese. Njëkohësisht, u vështirësua zbatimi i marrëveshjes së bashkimit doganor. Shumë rregullore dhe ligje të nevojshme për këtë zbatim nuk kaluan në Parlament për miratim. U shtuan zërat se edhe marrëveshja doganore ishte në disfavor të Turqisë, prandaj duhej riparë, në kuadër të mungesës së perspektivës europiane.
Samitet e mëvonshme të BE-së në Kardif, Vjenë dhe Këln, megjithëse sollën disa përmirësime relative, nuk arritën të kapërcejnë ftohjen e marrëdhënieve midis Turqisë dhe BE-së.
Samiti i Helsinkit i dhjetorit 1999 shënoi një hap shumë të rëndësishëm në rrugën e afrimit të Turqisë drejt Europës. Turqia u rendit së bashku me 12 vendet e tjera kandidate (ishte shtuar edhe Malta) në procesin e zgjerimit të BE-së dhe u bë pjesë e “Pranimit të Asociimit” (Acession Partnership), njësoj si vendet e tjera. Në ndryshimin e qëndrimit ndaj Turqisë influencoi mjaft qeveria socialdemokrate-ambientaliste gjermane, që ndryshe nga qeveria e mëparshme kristiandemokrate e kancelarit Kohl, ishte më konservatore ndaj hapjes së mëtejshme të BE-së. Vetë BE-ja, që për një kohë të gjatë ishte përqendruar kryesisht në çështjet ekonomike dhe politike, kishte lënë mënjanë konsideratat gjeopolitike. Ky qëndrim pësoi një ndryshim mbas krizës së Kosovës dhe krijimit të Paktit të Stabilitetit të Ballkanit, ku një rol të rëndësishëm luante edhe Turqia.
Vendimet e Samitit të Helsinkit u konsideruan në Turqi si një ngjarje shumë e rëndësishme, po aq sa ç’ishte shpallja e Kushtetutës së parë në vitin 1976. Helsinki shënoi një pikë të vërtetë kthese në rrugën e modernizimit të Turqisë, proces që kishte filluar që me reformat e Mustafa Ataturkut.
Por procesi i mëtejshëm i afrimit drejt Europës do të rezervonte të papritura të tjera të pakëndshme për Turqinë. Në dokumentet e mëvonshme të saj, BE filloi të vërë para Turqisë kushte, të cilat nuk ishin parashikuar në dokumentin përfundimtar të Helsinkit. Në dokumentin e Asociimit të Komisionit të BEsë, në nëntor 2000, u kërkua nga Turqia zgjidhja e problemit të Qipros si dhe të mosmarrëveshjeve me Greqinë, për vijën kufitare në detin Egje, si kushte për anëtarësim në BE. Ky qëndrim i ri i BE-së ngjalli pakënaqësi të madhe në radhët e politikanëve dhe të opinionit publik turk. Reagimet ishin nga më të ashprat, deri në deklarata të Kryeministrit Eçevit se, nëse nuk ndryshonte formulimi i dokumentit, atëherë Turqia do të rishikonte kërkesën e saj për anëtarësim. Goditjen më të madhe në shpresat e saj për një anëtarësim të shpejtë në BE, Turqia e mori në Samitin e Nicës të 7-8 dhjetorit 2000. Në dokumentet përfundimtare të Samitit, Turqia nuk përmendej si vend kandidat në planet e zgjerimit të mëtejshëm të BE-së, madje në këto dokumente Turqia nuk përmendej fare. Atë që Turqia me shumë përpjekje e arriti në Helsinki, e humbi në Nicë.
QËNDRIMET E VENDEVE ANËTARE TË BE-SË DHE TË VETË TURQISË
Turqia nuk u ftua në takimin themelues të Këshillit të Europës, më 5 Maj 1949 dhe as në nënshkrimin e Statutit, me gjithë kërkesat e saj këmbëngulëse. Asaj iu refuzua kjo gjë edhe mbas krijimit të NATO-s. Arsyeja e këtij mospranimi rridhte nga mentaliteti i politikanëve europiano-perëndimorë, i cili shprehet në Statut. Në parathënien e tij, ku përshkruhet e kaluara dhe kultura e vendeve themeluese ka një pikë, e cila mendohet se e ndan Turqinë nga vendet e tjera të Europës Perëndimore: “Vlerat shpirtërore dhe morale, të cilat janë trashëgimia e përbashkët e popujve (europianë)”. Po kështu, në nenin e parë të Statutit theksohet: “Qëllimi i KE-së është që të arrijë një unitet më të madh ndërmjet anëtarëve të tij për të ruajtur dhe realizuar idealet dhe parimet që janë trashëgimia e tyre e përbashkët…” Dihet se përbërësit e kësaj trashëgimie të përbashkët janë filozofia greke, e drejta romake, kisha kristiane perëndimore, humanizmi i Rilindjes, pozitivizmi, revolucioni francez, nacionalizmi dhe revolucioni industrial. Qytetërimi europian bazohet në këtë trashëgimi, ku një nga elementët më të spikatur është feja. Megjithëse në tekstet zyrtare të KE-së nuk gjendej asnjë referencë për kristianizmin, ajo mbetej një çështje bazë. Presidenti i parë i Asamblesë Konsultative, në shtator 1949, theksonte: “Ky qytetërim europian është qytetërimi i kristianizmit dhe qytetërimi i njerëzimit”.
Pavarësisht nga parimet themelore, mbi të cilat u ngrit KE në fillimet e saj, me kalimin e kohës, interesat në faza të ndryshme të zhvillimit dhe të realpolitikës, kanë bërë që në vende të ndryshme të Europës të ketë mendime të ndryshme, aq sa mund të thuhet se shumë qeveri të vendeve anëtare të BE-së nuk dinë së çfarë të bëjnë me Turqinë.
Ndërsa 70-80% e opinionit publik në vendet e BE-së është kundër anëtarësimit të Turqisë në BE, e njëjta përqindje e turqve është në favor të këtij anëtarësimi. Turqit e shohin hyrjen në BE si një mundësi për zhvillimin e gjithanshëm të Turqisë, për modernizimin dhe rritjen e mëtejshme të fuqisë së saj ekonomike.
Përsa i përket problematikave të marrëdhënieve greko-turke dhe qipriote-turke, të cilat konsiderohen si ndër më të vështirat për t’u trajtuar për vetë kompleksitetin që ato kanë, vazhdojnë të jenë shqetësim për politikanët dhe ushtarakët, si në nivel rajonal ashtu edhe ndërkombëtar.
Në takimin e 8 dhjetorit 2009 të Këshillit për Çështjet e Jashtme të BE-së u diskutua edhe tema e vazhdimit të negociatave me Turqinë. Edhe mbi këtë temë u duk se qëndrimet e Greqisë dhe Qipros ishin të ndryshme me ato të Presidencës suedeze, e cila mbrojti idenë se konfliktet dypalëshe nuk duhet të jenë pengesë në negociatat e anëtarësimit për një vend kandidat. Sipas palës greke, që përfaqësohej nga ministri i Jashtëm Alternativ, z. Droutsas, gjatë atij takimi u diskutuan tema të tilla si: së pari, plotësimi nga Turqia i kritereve të Kopenhagës, në veçanti në sektorë të tillë si liria fetare, të drejtat e minoriteteve dhe të drejtat e pronës, çështje të cilave Greqia iu jep rëndësi, sepse lidhen me të drejtat e Patriarkanës Ekumenike të Stambollit; së dyti, zbatimi i marrëveshjes së ripranimit, që Turqia ka përfunduar me vendet anëtare. Edhe kjo pikë dukej se shqyrtonte shqetësimin e Greqisë për emigracionin e paligjshëm dhe moszbatimin e marrëveshjes së ripranimit të nënshkruar me Greqinë, që në vitin 2001; së treti, iu kërkua Turqisë që të angazhohet në mënyrë të pakushtëzuar në marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë, duke përdorur të gjitha mjetet e nevojshme ligjore, përfshirë edhe zgjidhjen e konflikteve nga Gjykata e Hagës. Edhe kjo pikë u lexua si e favorshme për interesat e Greqisë në zgjidhjen e konflikteve me ishujt e Egjeut.
Këshilli për Çështjet e Jashtme të BE-së, ku një rol aktiv kishin Presidenca suedeze, Britania dhe disa shtete të tjera, vendosi mbajtjen në fuqi të të njëjtave masa, që ishin marrë kundër Turqisë, që nga viti 2006. Greqia e cilësoi si fitore të saj përdorimin e një gjuhe më të ashpër në kërkesat që Këshilli i shtroi Turqisë. Ndërsa shtypi grek e vlerësoi qëndrimin e Greqisë dhe Qipros, të mbajtur në këtë takim në lidhje me Turqinë, më shumë si “një rënkim” se sa si një “ulërimë”. Sipas medias, qeveria e re e PASOK-ut kishte shpallur se do të kërkonte miratimin e një udhërrëfyesi të ri për Turqinë, me afate kohore të përcaktuara, por këto premtime nuk u realizuan.
* * *
Në opinionin publik turk mbizotëronte ideja se anëtarësimi i Turqisë në BE është shumë i largët, për të mos thënë një ëndërr. Sipas analistëve të BE-së, “me një popullsi që arrin në rreth 70 milionë banorë, me një shkallë shumë të lartë të papunësisë, me një ekonomi problematike, me një sistem politik të paqëndrueshëm, me demokraci të pazhvilluar, nivel të ulët arsimimi, me një popullsi të varfër dhe me diferenca të mëdha në kulturë dhe në besimin fetar me vendet e BE-së, Turqia do të ishte vetëm një barrë e rëndë për BE-në”.
Lidershipi politik i Turqisë, megjithëse është i ndërgjegjshëm për pengesat e mëdha në rrugën e anëtarësimit të plotë në BE, preferon ta udhëheqë vendin drejt këtij objektivi. Nëse vazhdohet të plotësohen kriteret politiko-ekonomike, Turqia në mos në BE, do të arrinte t’i siguronte vetes një vend pranë BEsë. Në përgjigje të dëshirës së opinionit publik, partitë politike turke e kanë përqafuar idenë e anëtarësimit në BE, duke e përdorur atë edhe për qëllimet e tyre elektorale. Sidoqoftë, objektivat që vendosen për të arritur kriteret e BE-së, pavarësisht se Turqia futet ose jo në këtë organizëm, kanë shtruar përpara lidershipit politik turk një sërë detyrash për të arritur nivele më të larta të demokratizimit dhe përparimit ekonomik.
Një pakicë, e cila përbën rreth 5% të popullsisë turke, ka qenë kundër hyrjes së Turqisë në BE. Por, megjithëse në një përqindje shumë të vogël, kjo pakicë ishte pranë pushtetit dhe kishte një influencë të konsiderueshme në vendimmarrje. Reformat, që do të ndërmerreshin për të plotësuar kushtet për anëtarësim, do të kufizonin dukshëm fuqinë politike të këtyre forcave, fuqi që ushqehet edhe nga një mentalitet i rrënjosur në jetën civile, se ushtria është garanti i unitetit dhe i stabilitetit të Turqisë. Në fakt, ushtria tradicionalisht ka ndërhyrë, edhe me grushte shteti (dy herë që nga viti 1960,) për vendosjen e stabilitetit në vend, në kundërshtimin me fondamentalizmin islamik dhe kundër separatizmit kurd.
Ndërkohë që në opinionin publik turk vazhdon debati për çështjet më të mprehta dhe të diskutueshme, një gjë është e qartë: rruga e Turqisë drejt Europës do të jetë një rrugë e gjatë dhe e komplikuar.
Kryebashkiaku i Shkodrës, Benet Beci, ka dalë nga ambientet e SPAK pas rreth dy orësh.
Beci është marrë zyrtarisht i pandehur nga SPAK për akuzën e shkeljes së barazisë në tendera, së bashku me shtatë vartës të tij. Më herët, ai është thirrur nga prokurorët, ku ka dhënë shpjegime në lidhje me çështjen nën hetim.
Benet Beci ka ushtruar më parë funksionin e drejtorit të Fondit të Zhvillimit të Rajoneve dhe, për disa vite, atë të drejtorit të KESH-it. Ai u largua nga ky post në vitin 2021, kur kandidoi për deputet të Partisë Socialiste në Qarkun e Shkodrës.
Në zgjedhjet vendore të 14 majit 2023, Benet Beci u zgjodh kryetar i Bashkisë së Shkodrës.
Zyra e Prokurorit të Përgjithshëm të Shtetit drejtoi një operacion në të cilin gjeneralja e policisë në pension Tannya Varela u arrestua për krimin e dyshuar të shpërndarjes së informacionit të kufizuar në Quito-n verior.
EKUADOR- Ish-drejtuesja e lartë e policisë në Ekuadorit është arrestuar, pasi dyshohet se shiste informacione te mafia shqiptare. Zyra e Prokurorit të Përgjithshëm të Shtetit drejtoi një operacion në të cilin gjeneralja e policisë në pension Tannya Varela u arrestua për krimin e dyshuar të shpërndarjes së informacionit të kufizuar në Quito-n verior.
Lidhur me operacionin e kryer këtë të enjte, më 18 dhjetor, Prokuroria raportoi se ky hetim u hap në vitin 2023 dhe ka si tregues rrjedhjen e një raporti konfidencial, mbi një proces hetimor të vitit 2021 për trafik të dyshuar droge, të quajtur “Luani i Trojës”. Mediat e huaja shkruajnë se në atë hetim konfidencial, u gjetën lidhje të dyshuara midis Rubén Chérres dhe Danilo Carrera, kunat i ish-presidentit Guillermo Lasso dhe personave të tjerë me organizatën kriminale të njohur si mafia shqiptare.
Sipas institucionit, rrjedhja e dokumentit ndodhi në dy raste: në vitin 2021 dhe 2023. Si pjesë e procedurës, urdhri i arrestit për Varelën u ekzekutua këtë të enjte dhe iu sekuestrua telefoni celular dhe kompjuteri personal , të cilët do të analizohen si prova brenda procesit hetimor.
Pjesë nga raporti mbi rastin e Luanit të Trojës, i cili u përgatit nga Fronti Parlamentar Kundër Korrupsionit, i kryesuar nga asambleisti i atëhershëm Fernando Villavicencio, folën për tentakulat e mafies shqiptare në Ekuador dhe përmendën disa personazhe si Tannya Varela, e cila u identifikua si “Numra”. Në shkurt të vitit 2024, Tannya Varela lëshoi një deklaratë duke hedhur poshtë lidhjet e dyshuara me mafian shqiptare. “Pavarësisht këtyre akuzave të rreme, nderi im mbetet” tha ajo.
Arrestime në lidhje me hetimin e Luanit të Trojës
Në total, Zyra e Prokurorit drejtoi pesë bastisje në provincat e Pichincha dhe Manabí, si pjesë e një hetimi paraprak në lidhje me një rrjedhje informacioni nga oficerë të lartë të policisë. Dy gjeneralë u shkarkuan nga Policia, pasi u shfaqën audio në të cilat ata diskutojnë paraqitjen e raportit ‘Luani i Trojës’
Në Manta, agjentë nga Zyra e Prokurorit dhe Policia ekzekutuan një urdhër arresti për Kolonelin e Policisë José Luis Erazo, i cili drejtoi hetimin për Operacionin Troy Lion. Gjatë bastisjes në shtëpinë e tij, u sekuestruan prova, përfshirë telefonin e tij celular dhe sende të tjera.
Përveç kësaj, një operacion u krye në Aeroportin Ndërkombëtar Mariscal Sucre të Quitos , ku u arrestua ish -kapiteni i policisë Rodney Rangel, i cili po hetohet gjithashtu në këtë rast. Rangel ishte oficeri përgjegjës për hetimin e çështjes ‘Luani i Trojës’ dhe, në shtator 2023, bëri deklarata të forta kundër ish-Prokurores së Përgjithshme Diana Salazar . Ish-kapiteni pohoi se zyrtarja e atëhershme kishte njohuri të plotë të procesit./Dosja.al
Kaosi i djeshëm në Kuvendin e Shqipërisë vijon të marrë vëmendjen e mediave ndërkombëtare. Media gjermane BILD i ka kushtuar hapësirë zhvillimeve në Tiranë, duke raportuar për përplasjet politike dhe akuzat e forta të opozitës ndaj zv/kryeministres, e cila akuzohet nga SPAK për përfshirje në afera korruptive me tenderat.
Sipas BILD, seanca parlamentare u shoqërua me protesta brenda Kuvendit, ndërsa deputetët e opozitës shpalosën pankarta, thirrje, ndezën flakadanë dhe bllokuan punimet e seancës.
Prokuroria e Posaçme kërkon heqjen e imunitetit me qëllim arrestimin e Belinda Ballukut.
Jehona e djeshme ka mbërritur edhe në botën arabe. Media AlArabya në gjuhën angleze ka pasqyruar me video përplasjet në Kuvendin e Shqipërisë.
Ka një moment kur një popull nuk duron më. Ka një pikë ku durimi kthehet në shpërthim, zemërimi në vendim, dhe heshtja në revoltë morale. Shqipëria sot është pikërisht aty.
Belinda Balluku. Mirlinda Karçanaj. Linda Rama.
Tre emra që nuk janë më thjesht pjesë e qeverisë — janë simboli i një shteti të përdhunuar, një republike të poshtëruar dhe një shoqërie të vjedhur deri në kockë.
Të treja në qendër të dyshimeve më të rënda që ky vend ka parë këto 35 vite. Të treja të mbrojtura me thonj e me dhëmbë nga një kryeministër që po fundoset bashkë me to.
Belinda – fytyra arrogante e abuzimit
Me tenderat që rëndojnë sa një tunel i Llogarës i mbushur me beton të vjedhur, me pushtetin që e ushtronte si pronë personale, me arrogancën që e kalonte kufirin e shantazhit moral ndaj të gjithëve — Belinda Balluku është përfaqësimi më brutal i një qeverie që nuk njeh turp, kufi, as përgjegjësi.
Dhe sot Rama lufton si i marrë për ta mbrojtur.
A e kupton sa rëndojnë këto dosje? A e kupton se kjo nuk është më politikë, por në zemër të shtetit? Apo thjesht ka frikë se rrëzimi i saj është zinxhir që ia çon SPAK-un në zyrë?
Mirlinda – skema e fshehtë e teknokracisë së vjedhjes
Karçanaj nuk ishte thjesht drejtoreshë. Ishte portë hyrëse për një sistem ku çdo tender kalonte si lumë ari drejt duarve të kompanive të preferuara. Tender pas tenderi, miliona pas milionësh, gjithçka e veshur me petkun e teknologjisë moderne, kur në fakt ishte teknologjia e grabitjes moderne.
Sot në arrest shtëpie. Por pas saj qëndron një mur i tërë sekretesh, marrëveshjesh, firmash, porosish.
Mur që Rama po përpiqet me çdo mënyrë ta mbajë në këmbë.
Linda – heshtja që peshon më shumë se çdo dosje
Nuk ka dosje të hapur ndaj saj. Por çdo shqiptar e di peshën e influencës së saj. Çdo shqiptar e di rolin e zonjës së parë në një pushtet që s’ka pasur asnjëherë frikë nga etika dhe transparenca.
Linda është hija që nuk e prek askush, muri i padukshëm që SPAK-u e shikon, e ndjen, por ende nuk e sheh në letër.
Dhe kjo është vetë problemi: në Shqipëri jo gjithçka shkruhet, jo gjithçka hetohet, jo gjithçka lejohet. Por e vërteta e ka një zakon: rrëzon çdo mur, qoftë edhe të paprekshëm.
Rama – kapobanda që nuk lejon më as drejtësinë të marrë frymë
Sot kryeministri nuk vepron më si udhëheqës. Vepron si njeriu që mbron kështjellën e fundit të klanit të tij. Shan SPAK-un. Akuzon gjykatat. Shantazhon parlamentin. Shton roje, ul trimërinë dhe ngre zërin. Sepse nuk ka më asnjë aleat të sinqertë — vetëm frikën.
Frikën se goditja ndaj njërës prej tyre është goditja finale ndaj tij vetë. Tre gra, një kryeministër – dhe një popull që po acarohet çdo ditë.
Shqiptarët janë lodhur. Janë varfëruar. U është vjedhur koha, shpresa, drita, fëmijët që ikin me gomone, dhe të ardhmen që u dogj si dokument i vjetër në zyrat e pushtetit.
Nuk është më çështje ideologjie. As politike. As partie. Është çështje gjaku, morali, ekzistence.
A duhet t’i shkojë drejtësia deri në fund? Jo vetëm duhet — është detyrim kombëtar. Të shkojë deri në fund të çdo kontrate. Çdo dokumenti. Çdo tenderi. Çdo telefonate. Çdo kompanie. Çdo urdhri politik.
Me të njëjtën forcë që u vodh vendi, me të njëjtën ashpërsi duhet të vijë drejtësia.
Ka ardhur ora që banda e grabitjes të shembet. Të gjitha. Pa përjashtim.**
Nuk ka më Belinda. Nuk ka më Mirlinda. Nuk ka më Linda. As Rama nuk del më i larë nga ky llum.
Sepse kur një shtet grabitet për vite, drejtësia nuk është më një opsion — është hakmarrja morale e gjithë një populli.
Vijon prej orës 10:30 mbledhja e Këshillit të Mandateve ku do të shqyrtohet kërkesa e SPAK për heqjen e imunetit zv/kryeministres Belinda Balluku që do i hapë rrugë arrestimit të saj.
Gazetarja e Syri Tv, Ambrozia Meta ka zbuluar detaje nga mbledhja po zhvillohet me dyer të mbyllura. Mësohet se mbledhja ështe ende te procedurat, pasi kreu i grupit parlamentar Gazment Bardhi insiston që mbledhja të jetë e hapur për median dhe publikun’ gjithashtu “ka kërkuar që të marrin pjesë të gjithë deputetët’ , por PS refuzon.
Gjithashtu Bardhi ka kërkuar të vihen ne dispozicion provat e USB, – e cila është kyçur në kasafortën e protokollit me argumentin se materialet janë sekret hetimor,- .pasi deri tani nuk janë vënë dhe po mbahen të fshehta nga maxhoranca.
Kërkesa e Bardhit është kundërshtuar nga Taulant Balla me argumentin se “mbledhja duhet bërë me dyer të mbyllura sepse duhet ruajtur sekreti hetimor. Në mbledhje duhet të jenë të pranishëm vetëm anëtarët e Këshillit të Mandateve”
Kush është i pranishëm në Këshillin e Mandateve?
SPAK përfaqësohet nga 3 prokurorë – kreu i ri i SPAK, Klodian Braho, Dorina Bejko dhe Dritan Prençi, I cili ka firmosur dhe masën e sigurisë ‘pezullim nga detyra’ dhe ‘ndalim për lëvizje jashtë Shqipërisë’.
Vetë zv/kryeministrja nuk ndodhet në Kryesinë e Kuvendit por ka pranuar të përfaqësohet nga avokati I saj Ardian Kalija, vetë Balluku shkoi në ambientet e Kryeministrisë ku po mbahet mbledhja e qeverisë.
Një ditë më parë, Apeli i GJKKO-së la në fuqi masën e ndalimit të daljes jashtë shtetit të Ballukut, por nuk mori në shqyrtim ankesën për pezullimin nga detyra, derisa të shprehet gjykata Kushtetueses për ankimin e kryeministrit Rama.
Gjykata Kushtetuese e ktheu Ballukun në detyrë, deri më shqyrtimin e ankimit të qeverisë, që kërkon zgjidhjen e kompetencave me GJKKO-në.
Belinda Balluku është marrë e pandehur për tenderin më vlerë 190 milionë euro për ndërtimin e tunelit të Llogarasë, akuzë që i është komunikuar zyrtarisht dhe dyshohet edhe për tenderin 20 milionë euro të lotit 4 të Unazës së Madhe të Tiranës. Për të dy tenderët, me vlerë 210 milionë euro, sipas SPAK, Balluku ka paracaktuar fituesin përmes mbikëqyrjes dhe ndërhyrjes gjatë gjithë procesit të zhvillimit të garës. Dy ditë më parë SPAK i tha Kuvendit se e ka nën hetim edhe për 6 procedura të tjera në ndërtimin e kësaj vepre publike.
“Dil nga zyra dhe jep dorëheqjen”, “Pa drejtësi nuk ka BE”, “Jo shtetit që të merr peng” janë disa nga pankartat që aktivistë të Shoqërisë Civile mbajnë para kryesisë së Kuvendit, teksa po protestojnë kundër të pandehurës Belinda Balluku.
Brenda kryesisë po vijon mbledhja e Këshillit të Mandateve ku po diskutohet për kërkesën e SPAK për t’i hequr imunitetin zëvendës kryeministres të pandehur për shkelje të barazisë në tendera.
Po ashtu, po proteston gjithashtu edhe Agron Shehaj, kreu i Partisë Mundësia. GSH
Kreu i Mundësia, Agron Shehaj teksa qëndron pas derës në një prej sallave ku po mbahet mbledhja e Këshillit të Mandateve, ku po diskutohet kërkesa e SPAK për Belinda Ballukun, theksoi se ende nuk është marrë një vendim.
“Burg, burg! Dorëzoni Belindën”/ “Mundësia” proteston para Kuvendit, Shehaj: Vazhdon pazari PS-PD
Ela
~2 Minuten
“Dorëzoni Belindën”, “Dil nga zyra dhe jep dorëheqjen”, “Pa drejtësi nuk ka BE”, “Jo shtetit që të merr peng” janë disa nga pankartat që protestuesit e partisë Mundësia mbajnë para kryesisë së Kuvendit, teksa po protestojnë kundër të pandehurës Belinda Balluku.
“Burg, burg. Duam drejtësi”, dëgjohet teksa brohoret turma e protestuesve.
Brenda kryesisë po vijon mbledhja e Këshillit të Mandateve ku po diskutohet për kërkesën e SPAK për t’i hequr imunitetin zëvendës kryeministres të pandehur për shkelje të barazisë në tendera.
Agron Shehaj së bashku me Erald Kaprin nuk janë lejuar që të futen në mbledhjen e Këshillit për Imunitetin. Sipas Shehajt, ky është një pazar që bëjnë dy forcat politike, ndërsa situatën e krijuar e konsideroi si çmenduri.
“Kjo është çmenduria, ne do vazhdojmë do luftojmë. Këta e kanë paralajmëruar, Edi Rama do të marrë në mbrojtje Belinda Ballukun”, tha Shehaj.
Shehaj pati edhe një përballje me kryetarin e Kuvendit, Niko Peleshi: “Pse më shtyni? Sepse preka kryetarin. Me dhunë. Vazhdon avazi PS-PD, vazhdon pazari PS-PD”./Boldnews.al
Shoqëria Civile ka dalë në protestë paraditen e kësaj të premte para Kuvendit, aty ku pritet të shqyrtohet imuniteti i Belida Ballukut, dhe autorizimi për arrestimin e saj.
Aktivistët me pankarta në duar kërkojnë drejtësi dhe dënimin e duhur për zyrtaren e korruptuar të qeverisë Rama.
“Drejtësi deri në fund”, “Peshku qelbet nga koka”, “Në mbrojtje të drejtësisë, drejtësi deri në fund” janë disa nga pankartat e tyre.
Një tjetër protestë ka nisur nga “Mundësia” e Agron Shehajt. Me pankarta në duar përfaqësuesit e partisë janë mbledhur para Kuvendit dhe kërkojnë të hiqet imuniteti i Ballukut dhe të lejohet arrestimi i saj nga SPAK.
Ndërkohë janë regjistruar edhe tensione mes deputetëve të kësaj partie dhe Gardës së Republikës. Raportohet se Agron Shehaj dhe Erald Kapri janë futur brenda ambienteve të Kuvendit dhe kanë kërkuar të jenë të pranishëm në mbledhjen për Ballukun, por janë penguar nga Garda.
“Duan të mbajnë fshehur gjithçka dhe të nxjerrin vetëm çfarë duan ata. Ne do të ngulim këmbë sepse është e parashikuar nga rregullorja. Mbyllën edhe derën këtu. Kemi bërë kërkesë bashkë me deputetin Kapri për të marr pjesë. Por këta nuk duan t’ia dinë. Ky është skandal i vërtetë. Kanë marrë urdhër nga Rama që të mos na lejojnë të hymë. Ne i kemi dërguar një shkresë kryetarit të Kuvendit, Peleshi ku i kemi kërkuar që të jemi pjesëmarrës në mbledhje. Deri tani, ende nuk kemi marrë një përgjigje nga ana e tij dhe po mbahemi jashtë”, është shprehur Shehaj.
Këshilli i Mandateve dhe Imunitetit është mbledhur pak më herët te Kuvendi, ndërkohë të pranishëm nga prokurorët do të jenë Dritan Prenci, Dorina Bejko, dy prokurorët e çështjes si dhe kreu i ri i SPAK, Klodian Braho./bn
Nis mbledhja e Këshillit te Mandateve dhe Imunitetit ku do të shqyrtohet kërkesa e SPAK për autorizimin për arrestimin e zëvendëskryeministres, Belinda Balluku.
Mbledhja pritet të nisë në orën 10:30. Ndërkohë, në sallë do të jenë të pranishëm 3 prokurorë, mes tyre kreu i ri i SPAK, Klodian Braho, Dritan Prençi dhe Dorina Bejko. Po ashtu raportohet se në Kryesinë e Kuvendit, ku do të mbahet dhe mbledhja, është paraqitur dhe kreu i grupit parlamentar të PS-së, Taulant Balla.
Nuk dihet nëse Balluku do të jetë e pranishme në sallë apo jo, ndërsa mund të përfaqësohet dhe nga avokatja e saj, që në këtë rast është motra e saj, Pemela Qirko.
Balluku është e pandehur për shkeljet me tenderin 190 mln euro të Tunelit të Llogarasë, nën hetim për 7 lotet e Unazës së Madhe 450 milionë euroshe. Ajo dyshohet se ka përcaktuar fituesit edhe të 3 tenderave të tjerë./Bw
Tre prokurorë të SPAK, Klodian Braho, Dritan Prenci dhe Enkeleda Bejko
Tre prokurorë të SPAK, Klodian Braho, Dritan Prenci dhe Enkeleda Bejko kanë mbërritur në Kuvend ku pritet të nisë punimet Këshilli i Mandateve dhe Imunitetet ku do të shqyrtohet kërkesa e SPAK për heqjen e mandatit të Ballukut, që do të pasohet me procedurat për lejimin e arrestimit të saj.
E pranishme në godinën e kryesisë së Kuvendit ku mbahet mbledhja e Këshillit të Mandateve ndodhet dhe Belinda Balluku.
Në Kryesinë e Kuvendit është i pranishëm dhe avokati i Ballukut Ardian Kalija.
Nga ana tjetër, në godinën përballë kryeministri Edi Rama ka mbledhur ministrat e kabinetit qeveritar
Të premten e 12 dhjetorit Gjykata Kushtetuese vendosi me shumicë votas të rikthejë në zyrën e saj të punës zëvendëskryeministren, Belinda Balluku, njëkohësisht ministre e Infrastrukturës dhe Energjisë, e cila u pezullua nga detyra dhe i’u ndalua dalja jashtë vendit, me kërkesë të SPAK, që e mori të pandehur në muajin nëntor për shkelje të barazisë në dy tendera me vlerë 210 milionë euro.
Pak ditë pas kësaj vendimarrjeje të Kushtetueses, më 16 dhjetor, SPAK dërgoi në Kuvendin e Shqipërisë kërkesën për të lejuar arrestimin e Ballukut, nën akuzë për manipulimin e një sërë tenderash të Unazës së re me vlerë dhjetëra miliona euro.
Përveç dy hetimeve të mëparshme për tunelin e Llogarasë dhe një lot të Unazës së Madhe, SPAK njoftoi se Balluku ka marrë cilësinë e personit në hetim për veprën penale të shkeljes së barazisë së pjesmarrësve në tendera edhe për shtatë procedura të tjera prokurimi lidhur me ndërtimin e Unazës së Madhe të Tiranës, tendera të zhvilluar në shtator të vitit 2021 dhe një koncesion./sn
Korporata e Investimeve Shqiptare, një strukturë e krijuar për të menaxhuar zhvillimin e pronave publike, edhe gjatë vitit 2024 ka patur një skemë shpenzimesh që ngre më shumë pikëpyetje sesa përgjigje. Ndonëse me staf të kufizuar dhe pa realizuar fitim gjatë viteve të saj të ekzistencës, që nga viti 2019, edhe përgjatë vitit të kaluar, shoqëria ka regjistruar qindra milionë lekë në shpërblime, paga dhe pagesa për ekspertë të jashtëm, shpenzime që mbeten të larta për një ent publik që nuk gjeneron ende të ardhura të konsiderueshme nga aktiviteti i vet.
Sipas të dhënave zyrtare, vetëm për ekspertët e jashtëm të angazhuar në Komisionin e Efiçencës së Përdorimit të Pronës (KEPP), Korporata ka shpenzuar 15.5 milionë lekë gjatë vitit 2024. Këta ekspertë përzgjidhen nëpërmjet një procesi formal, përmes rregullores së miratuar nga Këshilli Mbikëqyrës, ndërsa shpërblimet ndryshojnë sipas kontratës, nga çmime të përcaktuara, te pagesa mbi objektiva apo sipas periudhave. Megjithëse fleksibiliteti i kontratave argumentohet si mjet për të siguruar ekspertizë cilësore, mbetet e paqartë se cilat projekte konkrete kanë justifikuar këtë nivel shpenzimesh dhe sa prej tyre kanë sjellë rezultate të matshme.
Madje, procesi i përzgjedhjes së ekspertëve mbetet pjesërisht i centralizuar: kur KEPP nuk është ngritur ende, vendimmarrja i kalon drejtpërdrejt Drejtorit Ekzekutiv. Kjo i jep një individi kompetenca të gjera në kontraktimin e shërbimeve të paguara nga fondet publike.
Në një tjetër linjë financiare të ndjeshme, Korporata ka shpenzuar rreth 25 milionë lekë për shpërblime ndaj anëtarëve të Këshillit Mbikëqyrës, Bordit Këshillimor dhe personelit kyç vetëm gjatë vitit 2024. Për një ent me numër të vogël punonjësish, rreth 17, kjo shumë paraqet një nivel të lartë përfitimesh që ngre pyetje mbi ekonomicitetin dhe proporcionalitetin e kostove.
Në dokumentet e brendshme të Korporatës, thuhet se ekzistojnë mekanizma për identifikimin e marrëdhënieve me palë të lidhura, por nuk ekziston një politikë e veçantë për punonjësit kyç, duke e lënë të hapur çështjen se sa të standardizuara janë praktikat e kompensimit në nivelet më të larta të administratës. Kontratat individuale mbeten dokumenti i vetëm referues, duke e bërë transparencën e brendshme relative dhe të kufizuar.
Ndërkohë, pavarësisht këtyre shpenzimeve të konsiderueshme, Korporata nuk ka realizuar fitim për vitin 2024 dhe, rrjedhimisht, nuk paguan tatim mbi fitimin. Kjo situatë krijon kontrast me praktikat në treg, ku kompensimet e larta zakonisht lidhen me performancë dhe rezultate konkrete financiare.
Në mungesë të fitimit, të ardhurat që financojnë këto shpërblime vijnë kryesisht nga fondet publike. Kjo e bën edhe më të domosdoshme transparencën mbi metodologjinë e përzgjedhjes së ekspertëve, kriteret e pagave dhe shpërblimeve për organet drejtuese, si dhe efektin real të këtyre shpenzimeve në misionin e Korporatës.
Kjo situatë ngre disa pyetje të natyrshme publike: A është e justifikuar kjo shkallë shpenzimesh për një ent që funksionon me staf të vogël dhe pa performancë financiare? Cilat janë rezultatet konkrete të punës së KEPP dhe bordeve këshillimore që të argumentojnë shpërblimet e larta? A është marrë në konsideratë raporti mes kostove dhe kontributit real në projektet e menaxhuara?
Në një kohë kur qeveria predikon kujdes në përdorimin e fondeve publike dhe efikasitet institucional, rasti i Korporatës së Investimeve Shqiptare rihap debatin mbi mënyrën se si shpërndahen shpërblimet, sa efektive janë strukturat këshillimore dhe sa e justifikueshme është rritja e kostove administrative për një organizatë që nuk gjeneron fitime.
Shpenzimet totale për personelin për vitin 2024 ishin 65.1 milionë lekë, ndërkohë që kostot e tjera ishin 31.3 milionë lekë, përfshirë këtu 15.5 milionë të paguara për konsulentët e jashtëm dhe 5.7 milionë të paguara për udhëtime dhe akomodime. /ekofin.al
Pas 3 vite qëndrim në postin e kreut të SPAK, Altin Dumani, vendosi ditën e djeshme të braktisë përfundimisht zyrën me kolltukë të zinj, duke u zhvendosur në një zyrë tjetër.
Siç mëson gazetari Elton Qyno, Dumani, është vendosur në zyrën që ka mbajtur për 6 vite me radhë Klodian Braho, duke u vendosur në anën tjetër korridorit të SPAK, larg zyrës së shefit.
Ditën e djeshme Dumani, zhvendosi në këtë zyrë aktet hetimore të dosjeve penale, duke çuar vijimin e punës si prokuror i thjeshtë, deri në një moment të dytë, kur Klodian Braho, të marrë vendimin për një riorganizim të shefave të 3 sektorëve drejtuese në SPAK, ku do qartësojë nëse Dumani do jetë shef sektori ose do vijojë të qëndrojë prokuror i thjeshtë.
Tashmë Altin Dumani, do qëndrojë në korridorin ku shërbejnë dhe prokurorët e tjerë si Arben Kraja titullari i parë i SPAK, miku i tij Adnand Xholi,(por ka zëra se nuk flasin më), shoku i Universitetit të Shkodrës, Elvin Gogaj, Enkeleda Millonai, Alfred Shehu, Elida Kaçkini dhe Behar Dibra.
AdChoices
WERBUNG
Tashmë shumë nga procedimet e hetuara, Dumani, do ti duhet ti ndjekë dhe në fazën e gjykimit në gjykatë, aty ku bëhet përballja e provave mes palëve në proces. Struktura e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) ka njoftuar zhvillimin e ceremonisë së kalimit të detyrës nga kreu aktual, Altin Dumani, te Klodian Braho që do të zhvillohet në orën 10:00, në Sallën e Mbledhjeve të SPAK.
Altin Dumani, i cili pasoi Arben Krajën, të parin drejtues të Strukturës së Posaçme Anti-Korrupsion, tashmë do të jetë prokuror në SPAK, deri në vitin 2028, kur i përfundon mandati 9-vjeçar.
Në vendet perëndimore, me demokraci të konsoliduara, liberale, me pronë private kuptojnë fuqinë për të zotëruar pasuri të paluajtshme e të luajtshme nga ana e një personi fizik apo juridik, fuqi kjo e njohur juridikisht dhe që përjashton çdo ndërhyrje nga ana e shtetit apo të huajve në trashëgiminë e individit. Prona private tregon për dashurinë e drejtësinë ndaj vetes dhe i garanton njeriut pavarësinë, lirinë e zotërimit dhe autonominë, duke qëndruar kështu në lidhje të ngushtë me dinjitetin dhe të drejtat e tjera të personit njerëzor. Në këto 35 vjet shtet, të ashtuquajtur demokratik, Shqipëria i ngjan një anije pa vela, që e përplasin dallgët sa majtas djathtas, por as një herë nuk e nxjerrin në bregun e shpresës. Më shumë se kushdo tjetër, pushteti “Demokratik” gjatë qeverisjes 35- vjeçare ka përdorur arrogancën, arbitraritetin, padrejtësinë, në kurriz të persekutuarve dhe pronarëve legjitim të pambrojtur. Sa herë ka ndryshuar pushteti, lideri që ka ardhur në pushtet ka linçuar si një himn triumfal para shqiptarëve, se nuk e ndryshoj Ligjin famëkeq 7501, që ka skllavëruar pronarët legjitim. Ky angazhim skifterësh grabitqar të pushtetarëve, është bërë lajtmotivi i qeverisjes së korrupsionit, jo vetëm të pasurive të pronarëve individë, por edhe të pasurisë kombëtare, si miniera, pyje, kullota, hidrocentrale etj..
Kombi nuk ka nevojë të bëhet i egër, për të qenë i qëndrueshëm”, na mëson Franklin Ruzvelt. Kushdo që merr pushtetin dhe nuk di të qeverisë, bëhet uzurpator dhe pronar i gjithë pronave. Këtë fatkeqësi po e përjeton Shqipëria, ku pas vitit 1991, erdhën në pushtet revolucionar të Partisë së Punës, që ishin jo vetëm të paditur, të çoroditur, pa eksperiencë për të qeverisur ekonominë e tregut, por edhe aventurierë karrieristë të uritur e të etur për të sunduar me dorë të hekurt. Aftësia për të mohuar, dënuar e privuar pronarin nga prona personale është sjellje tipike e diktatorëve. Shteti, nëpërmjet pushtetit të tij absolut, pushtoi pronat e pronarëve dhe u shpall vetëpronar, duke ua shpërndarë fshatarëve me ligjin 7501, ose pronat e fermave rreth qyteteve ua dhuroi të zbriturve nga malësitë e veriut e të jugut si t’i kishte pronat e veta. Në një vend që sundon një njeri, nuk mund të ketë kurrë demokraci. Sundimtarët harrojnë premtimet dhe gënjeshtrat e tyre elektorale, por populli nuk harron kurrë. Qeveritë e dhunshme, kundër të drejtave të pronarëve dhe në dëm të popullit të vet, të mos harrojnë se një ditë do kenë një fund tragjik, kushdo qofshin ata… “Pushteti legjislativ është zemra e shtetit, pushteti ekzekutiv, truri i tij”, – thotë ZH. Zhakë Ruso. Kur kombinohen mirë këto dy fuqi për të mirën e përbashkët, suksesi është i garantuar.
Kuvendi i “Dukati”, të bashkërenduara edhe me simotrat e tyre që vuajnë nga e njëjta “sëmundje”, duhet të ndërgjegjësojnë dhe të motivojnë çdo individ, se pa vajtur prona tek i zoti nuk mund të ketë liri, demokraci, mirëqenie e miqësi midis palëve. Duhet t’i vrasë ndërgjegjja të gjithë ata që shfrytëzojnë pronën e tjetrit, që e kanë marrë nëpërmjet sekserit të paprecedent në këto 35 vjet, që e ka emrin: “Pushteti i pushtimit të pronave të pronarëve legjitim”. Prona nuk është kontribut i një apo më shumë individësh të sotëm. Ajo është pasuri e trashëguar në breza. Ligji absurd 7501 është ligji varrmihës i demokracisë, së bashku me heqjen e ligjit të dënimit me vdekje përbëjnë dy fatkeqësitë e demokracisë shqiptare, që po e mbajnë peng kombin dhe sjellin për ditë krime dhe mort. Pa u çliruar nga këta dy vargonj të kobshëm, populli do të jetë vazhdimisht në robëri.
DREJTËSIA DHE DASHURIA SHOQËRORE
Morali dhe virtyti i dukatasve, tragjasiotëve dhe radhimjotëve duhet të trokasë në ndërgjegjen e tyre dhe të dalin e të ngrihen mbi interesat e tyre vetjake për të gjetur një konsensus me pronarët e vërtetë që i quajnë “ish”, që në fshatrat tanë, kjo pasthirrmë përdorej kur trembin pulat. Konfliktet, kapërcehen me anë të mirëkuptimit dhe pajtimit. Është koha që individët brenda komunitetit të gjejnë gjuhën e përbashkët, nëpërmjet një gjykimi me mençuri të problemeve delikate. Të tregohen të virtytshëm. Virtyti është shëndeti i shpirtit dhe kështu do ta ndiejnë veten më të qetë, të çliruar nga një padrejtësi që e mbajnë mbi supe për hir të pushtetit, pushtues të pronave. Drejtësia e sotme është dashuria e djeshme dhe dashuria e sotme, është drejtësia e nesërme. Drejtësia është një virtyt dhe qëndrim moral, në saj të të cilit i njihet tjetrit e drejta me vullnet konstant. Ai që praktikon drejtësinë nuk kërkon të drejtën e vet, por atë të tjetrit. Pushteti pushtues i pronave, jo rastësisht, por që të mbahet mend e vërteta duhet mos harrohet, se dhe hileja e padrejtësia që prodhoi pushteti në këto 35 vjet, propagandohet zhurmshëm, si një risi e demokracisë.
Ky është një mentalitet provincial, xhunglash, tribush. Harrojnë këta “profet” të demokracisë, se prona s’është e atyre që u shkolluan, apo u larguan nga fshati, por e trashëguar në breza. Krahinorët e Dukatit s’ia kanë për nder e s’ka pse të ketë mirënjohje për atë sistem, përsa i përket shkollimit, përkundrazi na është shumë borxhli shteti, si krahinë. E vërteta sa do të goditet, ajo nuk shembet, se është e patundur si shkëmbi. Ai që nuk e njeh të vërtetën me gjithë shkëlqimin e saj dhe mundohet ta mohojë e errësojë, është i marrë. Ndërsa, ai që e njeh dhe e quan gënjeshtër, është kriminel dhe një ditë do ndeshet me drejtësinë shoqërore, në mos ligjore. Të vërtetën, nuk e pëlqejnë njerëzit e liq, hileqarët, hajdutët, grabitqarët, që mohojnë identitetin e pronës. E vërteta, mund të përkulet nga korrentet e kohës, por nuk thyhet kurrë nga ciklonet e pushtetit. Dukatasit, tragjasiotët dhe radhimjotët, si njerëz të një gjaku, me mençurinë dhe maturinë e tyre, duhet të reflektojnë ndaj këtij ligji obskurantist (7501), nisur nga një thënie e Senekës, të riut, se “ka ligje të pashkruara, që janë më të fortë se të shkruarit”.
Për interesa meskine të një klase politike, janë prodhuar ligje të këqija dhe ligje të mira. Që në kohën e Firdusit të lashtësisë, një shtet i mirë quhesh kur ka tre komponentë: ligje të mira, infrastrukturë të mirë dhe njerëz të mirë. E kjo e fundit është përcaktuese. E tek neve, pikërisht asnjëra s’është në nivelin e një demokracie funksionuese. Por zakoni, tradita, eksperienca në marrëdhëniet mes njerëzve të një komuniteti solid, diktojnë nevojën që të gjejnë mekanizma komplementare që rregullojnë marrëdhëniet mes tyre.
KRIZA E LIGJIT DHE GJYQI I NDËRGJEGJES
Problemi i pronave është një problem i trazuar, që duhet shkulluar me mëndje të kthjellët, me gjykim me të njëjtin metër, si për pronarin legjitim ashtu edhe për atë që ka fituar pronë me ligjin 7501. Në këtë rast, duhet të funksionojë gjyqi i ndërgjegjes për secilin pronar, për të mos i lënë vend gjyqit të pushtetit, apo të arrogancës provinciale. Për të arritur një qëllim fisnik, duhet të mbretërojë arsyeja e njerëzve të mençur të atij komuniteti, larg pasioneve, ambicieve, egos personale dhe ligësisë keqdashëse, ndaj njëri-tjetrit. Krahina e Dukatit, duke qëndruar larg smirës dhe zilisë, duhet të gjejnë gjuhën e përbashkët, për të bërë korrektimin e ligjit në favor të dy palëve, siç kanë vepruar 2/3 e vendit, nga Shqipëria e Mesme, në Veri. Në rast se prona do trajtohet në këto standarde që ka sot, ky është një dhunim që u bëhet pronarëve nga shteti. Për 35 vjet, pronari nuk është shpërblyer për asnjë pjesë simbolike të pronës dhe as pretendohet të fitojë në të ardhmen, në një kohë që pronën e tij, e shfrytëzon pronari i emëruar nga shteti. Drejtësinë, Dukati, Tragjasi apo Radhima nuk e kanë kërkuar apo lypur kurrë nga të tjerët, por e kanë gjetur tek vetja.
Ciceroni thotë se: “Ekzistojnë dy norma të drejtësisë, të mos dëmtosh asnjeri dhe t’i sjellësh dobi shoqërisë”. Do rekomandoja komunitetet e interesit, të ballafaqohen me këto dy sentenca të Ciceronit, për të qenë të qetë në jetën tyre dhe ti japin jetës kuptimin e një lumturie të merituar, të ngritur mbi virtytin e ndershmërisë. Problem i pronave, duhet të marrë një zgjidhje oportune, se sa më shumë i largohet në distancë padrejtësive të pushtetit, aq më helmues bëhet jo vetëm për pronarët, por edhe për vetë pushtetin. Një komb i madh, apo komunitet i vogël qoftë (siç janë fshatrat e krahinës së Dukati), klima e paqëtimit, tregon për madhështinë e njerëzve të mençur, të mirë, të ditur, të kulturuar e qytetëruar, që me gjeninë e tyre gjenetike, familjare, fisnore, tradicionale, zakonore, dinë të vendosin ura komunikimi midis njerëzve, që nuk i çimenton dot as djallëzia, dinakëria dhe hipokrizia e çdo pushteti, që fabrikon ligjet më famëkeqe, siç është edhe ligji 7501.
Komentet