Analistët: “Në dukej janë më të moderuar, por tashmë ka shenja të një kthimi në brutalitet”

VOAL – Talebanët janë një grup fundamentalist islamik i lindur në fillim të viteve 1990, pas rënies së regjimit sovjetik në Afganistan. Pasi erdhën në pushtet në 1996 pas një lufte civile, ata mbajtën kontrollin e vendit deri në 2001, viti i pushtimit ushtarak amerikan. Regjimi i tyre u karakterizua nga një zbatim i rreptë i ligjit të Kuranit, me përdorimin e ekzekutimeve publike, gjymtimeve dhe gjuajtjeve me gurë, si dhe një nënshtrim pothuajse absolut të grave.

Por cilët janë talebanët e rinj që mbërritën në Kabul të dielën, pas një ofensivë rrufe që i çoi ata në ripushtimin e Afganistanit? “Është shumë e vështirë të flasësh tani. Ata sigurisht duken shumë më të moderuar dhe të bashkuar”, shpjegon Riccardo Redaelli, profesor i gjeopolitikës në Universitetin Katolik të Milanos. Të dielën në mbrëmje, zëdhënësit e lëvizjes fondamentaliste dhanë intervista për transmetuesit perëndimorë, duke premtuar, ndër të tjera, “respektimin e të drejtave të grave dhe pakicave” dhe mohimin e çdo hakmarrjeje ndaj atyre që kanë qenë në anën tjetër në vitet e fundit.

Deklaratat e tyre përplasen me imazhet e dëshpërimit të shikuara në aeroportin e Kabulit, ku disa qytetarë afganë madje janë kapur pas avionëve të qeverive të huaja në përpjekje për të shpëtuar. “Unë mendoj se në fillim ata do të tregojnë një fytyrë të moderuar. Edhe nëse tashmë sot mbërrijnë lajme për hakmarrje dhe brutalitet ndaj grave nga qytetet e ndryshme të pushtuara”, vëren Redaelli.

Të panjohurat mbi terrorizmin

Pas sulmeve të 11 shtatorit 2001, talebanët u akuzuan se ofruan mbështetje dhe mbulim për Osama Bin Laden dhe lëvizjen e tij al-Kaeda. Ndërhyrja ushtarake amerikane që filloi në tetor të të njëjtit vit përmbysi regjimin e milicisë në një kohë të shkurtër. Por në këto vite të pushtimit, grupi arriti të rigrupohet, dhe më 2018 hyri në bisedime të drejtpërdrejta me Uashingtonin. Në shkurt 2020, me Presidentin e atëhershëm Donald Trump, u arrit një marrëveshje paqeje në Doha, e cila i angazhoi Shtetet e Bashkuara të tërhiqeshin dhe talebanët të mos sulmonin forcat amerikane. Në prill 2021, presidenti i ri Joe Biden njoftoi tërheqjen e trupave deri në datën simbolike të 11 Shtatorit.

“Ne e dimë se talebanët janë një lloj galaktike me dallime të thella pikëpamjesh, interesash dhe pikëpamjesh fetare brenda. Ka gjithashtu një numër luftëtarësh që nuk janë afganë dhe ndoshta janë ata që shkaktojnë më shumë shqetësim për kontaktet me të ashtuquajturin terrorizmi xhihadist ndërkombëtar ”, thotë studiuesi. Të dielën, kur talebanët hynë në Kabul, kryeministri britanik Boris Jonhson tha se “askush nuk dëshiron që Afganistani të bëhet një terren ushqimor për terrorin”. rsi-eb