Kryengritja e vitit 1911, prologu i shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë.
Kruja e dytë Vlona e parë, Ded Gjon Luli flamurtar.
Fundi Kristian i dragojëve të shqiptarizmit Ded Gjon Luli dhe Isa Boletini, në kurthin e shtrigave esadiste dhe pusitë e krajlëve të Serbisë dhe Malit të Zi.
Revolucioni Xhonturk që filloi në korrik të vitit 1908 ishte një lëvizje borgjeze që lindi në Perandorinë Osmane, e cila nuk kishte synim ndërmarrjen e reformave liberale siç është trumbetuar atë kohë.
Jo aspak.
Ajo vërtet drejtojej kundër absolutizmit të Sulltan Abdyl Hamidit por qëllimi kryesor i programit të turqëve të rinjë ishte forcimi i pushtetit të centralizuar të Perandorisë multietnike mby popujt që i sundonte prej disa shekujsh dhe nuk konsideronte çështjet nacionale të tyre, por paprekshmërinë e dinastisë Osmane, ruajtjen e unitetit të saj, me kushtin që pushteti arbitrar absolut të zëvendësohej me një monarki kushtetuese parlamentare.
Filozofia e programit të tyre mbështetej në osmanizmin, panturkizmin, pansllavizmin, një lidhje organike kjo ortodokso- otomane, për shkak të lidhdhjes së gjakut mes Sulltan Muratit dhe Brankoviçit.
Historia na mëson se edhe Perandoria Romake, me vonë ajo Bizantine t’huajsoj kulturën helene, dmth u ortodoksizua.
Programi i turqëve të rinjë u hartua nga grupi i Ali Rizajt.
Shqiptarët e mbështetën lëvizjen xhonturke me shpresë se do të perfitonin nga situata e krijuar.
Iluministët tanë me dt 14- 22 nëntor të vitit 1908 organizuan Kongresin e Manastirit, të njësimit të Gjuhës Shqipe ku u formësua Identiteti kulturor shqiptar, si premisë e Shtetit Komb, që ishte farkëtuar në periudhën e Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, e cila ripërtëriu Epokën e Lavdishme të Gjergj Kastriotit (Skënderbeu), tri dekada më parë atëkohë para këtij Kongresi.
Ata kishin besim të madh e ishin shpresëplotë së do të realizonin ëndrrën nacionale sepse tashmë perfaqësoheshin në Parlamentin e Turqisë me 26 personalitete.
Mirëpo turqit e rinjë vendosën masa të reja, të egra ,shtrënguese ndaj shqiptarëve të cilët ishin të ndarë në katër vilajete qysh pas përfundimit të reformave të Tanzimatit dhe riorganizimit të Perandorisë Osmane në vitet 1864-1868.
Masat e reja centralizese, taksat e dyfishta, rekrutimi i detyrueshëm ushtarak, çarmstosja me dhunë e popullsisë, ndjekjet policore ndaj klubeve e rretheve patriotike shqiptare, reaksioni i xhonturqëve kundër shkollës e shkrimit shqip të ndërmarra nga Xhavit Pasha i acaroj marrëdheniet mes shqiptarëve e turqëve.
Këto veprime të ndërmarra në muajt e parë të vitit 1909 e nxitën Isa Boletinin të ndërmerrte një inkursion për të bindur liderët shqiptarë që të organizonin një tjetër kryengritje.
E kështu filluan aksione guerilase ndaj kazermave e stacioneve ushtarake turke.
Me dt 3 prill të vitit 1910, tek verrat e Llukës mbi 3000 luftëtarë të udhëhequr nga Isa Boletini, Shaban Binaku e Sylejman Botusha u besatuan për të vazhduar kryengritjen ushtarake.
Kjo Kryengritje gjeti mbështetjen e 13 deputetëve shqiptarë në Parlamentin Osmanë.
Kryengritja që plasi në gjysmën e dytë të prillit pati dy vatra të fuqishme, në rajonin e Mitrovicës e udhëhequr nga Isa Boletini dhe në rajonin e Karadakut të udhëhequr nga Idriz Seferi.
Në keto luftime u shqua edhe trimi nga Drenica Azem Galica.
Sulmet mbi osmanët në Prishtinë, vrasja e komandantit osman në Pejë, bllokimi i Hekurudhës së Shkupit, në Grykën e Kaçanikut çoj në shpalljen e ligjit ushtarak në këtë zonë.
Përpjekjet e deputetëve shqiptar Ismail Qemali, Hasan Prishtina, Naxhip Draga etj për ťë parandaluar ekspeditën ushtarake nuk pati rezultat as ne parlament por as në orvatjet diplomatike tek fuqitë e mëdha.
Lufta u ndez e egër e gjakatare.
Për disa ditë kryengritësit korrën suksese të jashtëzakonshme në luftën e ashpër e të pabarabarë me pushtuesit shekullorë të trojeve të tyre.
Ashpërsinë, tragjizmin, vetëmohim, qëndresën titanike të dragojëve të lirisë e amazonave shqiptare e përshkruajnë vargjet lapidare.
“Ka kris pushka s’i n’Karadak
Gur e dru janë la me gjak
Kaçanik o gur i thatë
Me thika luftojnë gratë.
Kaçanikut i raftë pika
Shtat sahat janë ther me thika
Ç’ka kanë retë që po votojnë
Dy dragojë sot po luftojnë
N’Kaçanik e n’Caralevë
Isa Begu me Idriz Seferin”.
Ushtria turke e stërmadhe dhe e armatosur rëndë komandohej nga ministri i luftës Mahmut Shefqet Pasha i cili u detyrua të vihej vetë në krye të operacionit.
Kryengritja antiosmane u përhap edhe në zanat e tjera.
Një divizion i ushtarëve osmanë i udhëhequr nga Turgut Pasha u përball në luftime të rrepta me malësorët e Gashit dhe të Krasniqes të udhëhequr nga Bajram Curri, Adullah Hoxha, Shaban Binaku, Shpend Zeqir Haklaj në mesin e qershorit të atij viti të cilët ishin bërë barrikadë e pakapërcyeshme në Qafë të Morinës.
Turqit ndoqën një taktikë tjetër, u sollën e u dolën përmbrapa çka i detyroj kryengritësit të terhiqeshin dhe për disa ditë më radhë beteja u zhvendos në kodrat e haklajve.
Ushtarët mizorë të hordhive turke bombarduan me artileri të rëndë Gashin e Gurit por trimat e udhëhequr nga Abdullah Hoxha e Shpend Zeqiri nuk i lëshonin Istikamet.
Gashi historikisht ka qënë barrikada e parë e invadorvëve të shumtë që kërkonin pushtimin e Malësisë së Gjakovës.
Këto beteja i ka skalitur populli në këngë:
“Ku po del kjo flakë e verdhë
Gashit t’Gurit si përhërë
Gashit t’ Gurit rena- rena
I ka djemt me nga shtat zemra, ( Bajram Rama me shtat zemra).
Apo vargjet e shkëputura nga kënga kushtuar Kryengritjes së vitit 1910:
“Sadri Bardhi të madhe briti ( thirri)
Po ku je Halil Brahimi
L’sho kushtrimin tek Shpend Zeqiri”.
Shpend Zeqir Haklaj kishte qenë komandat i formacioneve luftarake të Gashit në Betejën e Shtimes të Lidhjes Shqiptare të Prizrénit ku dhe është plagosur rëndë me dt 21 prill të vitit 1881,aty ku u bë njësh me grykën e topit gjoksi shkëmb i Mic Sokolit.
Në betejat e tmerrshme, ato ditë të dhimbshme Shpend Zeqiri luftonte bashkë me të bijtë.
Ra në fushën e nderit nipi i tij Man Arifi, ( Haklaj) sot deshmor i Atdheut.
Pak kohë me parë në betejat trup me trup me hordhitë turke, atëkohë në Hereç të Gjakovës Shpendi e kishte humbur kushëririn Zmajl Plak Haklaj, i nderuar me Medaljen e trimërisë së bashku me Shpendin për sherbime të larta ndaj Atdheut, me rastin e 100- vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.
Edhe pse betejat në kodrat e haklajve ishin të ashpra trimat nuk u dorëzuan.
Turgut Pasha pasi bombardoj dhe bëri shkrumb e hi Gashin u nis për në Nikaj- Mertur me qëllim të depertone për në Shkodër nga Qafa e Agrit.
Që në javën e parë të korrikut trupat osmane u gjëndën përballë forcave të udhëhequra nga Prel Tuli në Qafěn të Kolçit dhe nga krahu tjetër dolën djelmnia e Dukagjinit të prirë nga Mehmet Shpendi.
Turgut Pasha u detyrua pas disa ditësh ngujimi mes qafave të Kolçit dhe asaj të Agrit nga dt 10 -24 korrik të kthehet i mundur e i turpëruar edhe njëherë nga kishte ardhur për të gjetur një rrugë tjetër drejt Shkodres, atë nga Puka, ku në fakt ashtu ndodhi.
Pas rezistencës disa mujore kryengritja e vitit 1910 u shtyp me zjarr e hekur por kurrë deshira e zjarrtë për liri e çlirim kombëtar.
Ndonëse mbeti brenda Vilajetit të Kosovës, edhe pse u shtri edhe në zonën e Pollogut nuk pati sukses për shkak të epërsisë numerike dhe armatosjes së rëndë të ushtrisë turke
Kjo Kryengritje nga shtypi botëror i kohës u quajt revolucioni i parë i shqiptarëve kundër xhonturqëve.
Perandoria turke vazhdoj një ekspeditë mizore ndaj kryengritësve shqiptarë.
Ashtu siç pati vepruar Dervish Pasha me Sef Kosharen pasi e kapi të plagosur e vari në majë të lisit dhe e la tre ditë për të tmerruar njerëzit pas shtypjes së Lidhjes Shqiptare të Prizrenit, kështu edhe xhonturqit varën dy protagonistë të Kryengritjes së vitit 1910, tek Ura e Tabakëve Gjakovë, Adullah Hoxhën e Gashit dhe Shaban Binakun e Krasniqes nga Malësia e Gjakovës të cilët i thirrën për bisedime dhe i prenë në besë.
Populli i Malësisë së Gjakovës dhe krejt Kosova i ka përjetësuar në pavdekësi me vargjet memoriale:
“Haj medet po ban Kosova
Sot po varet Adullah Hoxha
Haj medet po ban konaku
Sot po varet Shaban Binaku
Shaban Binaku si gjylja e topit
Me duhi (ushtimë) po i shkon konopit (litarit).
Turqit e rinjë e thyen Kryengritjen e vitit 1910, por tek shqiptarët e forcuan ndjenjën e zjarrtë për liri e pavarësi dhe e rritën besimin e shpresën për fitore.
Mirëpo edhe Revolucioni Xhonturk dështoj në modernizimin dhe konsolidimin e Perandorisë Osmane.
Të drejtat e shqiptarëve u shtypën në katër vilajetet.
Dhuna më e egër u ushtrua në Malësinë e Madhe.
Por populli shqiptar megjithëse i vogël nga numri, por i madh nga morali dhe trimëria nuk ia ndali pushkën kësaj supërfuqie që shtrihej në tri kontinente.
Shqiptari asnjëherë nuk u pajtua me robërinë, sepse e don me gjithë zemër Atdheun e përbashkët kudo që ndodhet në Botë dhe është i gatshëm për të dhanë jetën për lirinë e pavarësinë e tij.
Deshmi e gjallë për këtë qendresë është lufta heroike e Malësisë Madhe e udhëhequr nga Ded Gjon Luli, e cila filloi me dt 24 mars në vitit 1911, ku përfshiu shtatë bajraqet e në një kohë rekord, prej dy javësh në luftime gjakatare ku mbetën shumë të vrarë e të plagosur ja doli të kurorëzojë me sukses ngritjen me dt 6 Prill në Bratilë, Deçiç të Flamurit Kuqezi të Gjergj Kastriotit, në vend të flamurit të sulltanëve të Turqisë që na kishin sunduar një kohë të gjatë, për pesë shekuj na kishin mbajtur në robëri.
Populli e ka skalitur bukur këtë vepër madhështore në refrenin e këngëve:
“Kruja e dytë Vlona e parë
Ded Gjon Luli flamurtar”
Apo, “O flamur o bajrak shqiptaria t’lau me gjak
O flamur o flamur, Ded Gjon Luli t’mbajti n’dur”.
Plaku i maleve është cilësuar nga Babai i Pavarësisë Ismail Qemali “Pushkë e ngrehur për Shqipërinë”.
Sot pas 109 vitesh kujtojmë veprën sublime të Dedës, familjes së tij, udhëheqësve të tjerë e deshmorëve të kësaj kryengritje, Çun Mulës, Marash Ucit, Nik Gjelosh Lulit, Pal Troboinit, Smajl Mustafës, Sokol Bacit, orëve të maleve shqiptare që luftuan përkrah titanëve të lirisë Tringë Smajles e Norës, gruas së të birit Kolës, apo “Djalit të mirë të babës” siç e thirrte Deda me perkedhelëri” këtë trimneshë që ishte pagëzuar me emrin e Norës së Kelmendit, e cila në luftën e vitit 1638-1639 guxoj ta godiste në çadrën e tij pashain turk nga Bosnja dhe me vonë ta vriste në duel.
Nora qe pagëzuar me emrin e Norës Kelmendit, Zhandarkës Shqiptare që përsëriti aktin heroik të Shqiptarit nga Drenica Millosh Kopiliqi kur vrau Sulltan Muratin e parë në Betejën e FushëKosovës të vitit 1389.
Tringa e Nora luftuan trimërisht siç pati luftuar Kajë Gal Selmani, motra e Zhuj Selmanit për kater dekada për liri përkrah burrit Maliqit dhe djemëve të saj që nga Beteja e Nokshiqit të vitit 1879, në vitet 1912- 1913, 1918 -1919 për mbrojtjen e trojeve shqiptare, akteve heroike të secilës populli u këndon:
“Motra e Zhujes qafë Kaprisë
Katër shkie i ka pre sakicë”.
Siç luftoj nusja e maleve Shote Galica përkrah Azemit, e cila mori pjesë në 40 aksione kundër pushtuesve të ndryshëm.
Sa herë të kujtohet Ismail Qemali do të kujtohet edhe Marigoja që e qendisi Flamurin Kuqezi por edhe Bratila ku ai u ngrit për herë të parë i lirë dhe krenar pas pesë shekujsh robëri.
Vargu i trimave të Malësisë që luftuan e deshmorëve të lirisë që dhanë jetën është i gjatë prandaj nuk mjaftojnë këto rreshta për të shprehur respektin e mirënjohjen për veprën e tyre sublime.
Lavdi të përjetshme deshmorëve të Kombit.
Kjo lëvizje e armatosur ka një rol kyç në realizimin e programit politik për finalizimin e Kauzës Nacionale ťë shqiptarëve.
Ajo shkaktoi panik tek autoritetet turke në Shkodër.
Pashallaret e Sulltanit Bedri Pasha, Turgut Pasha e Ethem Pasha dështuan në përpjekjet e tyre dredharake për ti përëçarë shqiptarët duke e emërtuar levizje katolike brenda vilajetit të Shkodrës Kryengritjen e vitit 1911, duke i etiketuar udhëheqësit e saj si vegla të Krajlit të Malit të Zi, si dhe me ofertat komprementuese me para ndaj udhëheqësve të saj e konkretisht ndaj Ded Gjon Lulit.
Burri i magjes së miellit do ti pergjigjej solemnisht Bedri Pashës:
“Nuk jam postermë me u ter në trinë”.
E i kthehet të birit, Kolës:
“Shko tek kojshitë e na merr hua një magje miell”.
Popullsia myslimane e shpërfilli këtë propagandë.
Kryengritja përfshiu menjëherë të gjitha krahinat e Malësisë së Madhe.
Numri i kryengritësve arriti 3000 dhe qysh me dt 28 mars e morën Tuzin.
Këtë ditë pati të vrarë disa shqiptare e shume të plagosur por armikut i kishin shkaktuar shumë të vrarë e të plagosur dhe u kishin ngjallë tmerrin.
Kudo zhvilloheshin luftime të ashpra.
Kryengritësit shqiptare ishin nën goditjen e forcave të Bedri Pashës dhe Turgut Pashës që vinin nga Lezha e Shkodra dhe nga mbrapa nga forcat e Ethem Pashës që vinin nga Gjakova.
Vilajeti i Kosovës ende se kishte marrê vehten nga thundra e hekurt e ekspeditës me të tmerrshme përjetuar ndonjëherë, të vrasjeve, burgosjeve, internimeve, çarmatimit pas kryengritjes së vitit 1910.
Isa Boletini kishte bërë thirrje gjithë shqiptarëve qysh me dt 23 mars për tu ngritur të gjithë në kryengritje e për të mbështetur Malësinë e Madhe dhe sëbashku me Sylejman Botushën e Bajram Currin u përpoqën ta shtrijnë atë edhe në Rrafshin e Dukagjinit.
Kjo Kryengritje vuri në levizje dhe Jugun e Shqipërisë.
Kudo filluan veprime të armatosura por të shkëputura.
Përkrahësit i drejtoheshin popullit:
” Vëllezërit tanë gegë po na ftojnë ne bijtë e Pirros që tu vijmë në ndihmë, prandaj çdo shqiptar e ka për detyrë të marrë pushkën në krah e të bashkohet me kryengritësit e të mos e lëmë të na turpërohet Baba Tomorri, Shenjtori ynë që po buçet.
“Duam lirinë, vetëqeverisjen e Shqipërisë.
Duam të drejtat tona e do ti kërkojmë deri sa të shuhemi të gjithë”.
Me dt 14 maj Shefqet Turgut Pasha goditi befasisht malësorët dhe bombardoj fshatrat e popullsinë civile me artileri të rëndë duke shkatërruar gjithçka.
Ai shkrumboj të gjitha katundet që bënë qëndresë.
Në krye të veprimeve diplomatike ishin Ismail Qemali Luigj Gurakuqi, Nikoll Ivanaj, Risto Siliqi, Hile Mosi.
Por ashtu sikur një vit më parë ndaj Kryengritjes së vitit 1910 edhe për Kryengritjen e Malësisë së Madhe fuqitë e mëdha i konsideruan si probleme të brendshme të Perandorisë Otomane dhe e mbështetën atë nën emrin e vendosjes së qetësisë në Ballkan.
Megjithëse ende nuk ishte larguar era e barutit të kullës së Oso Kukës qeveria malazeze donte të mbështeste kryengritjen, natyrisht për qëllimet e veta por u kundërshtua ashpër nga Rusia, madje u kërcënua.
Po pse e mbajti Rusia këtë qendrim?!
Për ti dhënë pergjigje kësaj pyetje duhet të kthehemi prapa në kohë.
Që nga koha e Pjetrit të madh e Katerinës së Madhe dipomacia ruse ishte investuar për rigjallërimin e pansllavizmit.
Fushatën e reformave të Tanzimatit të viteve 1832-1862 dhe ndarjen e shqiptarëve në katër vilajete në vitin 1864, ajo e shfrytëzoj për të mbështetur “Neçartanian” e Ilia Garashaninit dhe “Megalidhenë” e Koletit, projektet e viti 1844, të cilat krijonin Serbinë e madhe dhe Greqinë e madhe dhe asgjesonin përfundimisht shqiptarët.
Është i njohur projekti i Rusisë në vitin 1866 për copëtimin e Shqipërisë.
Gjysma e saj do të bashkohej me Bosnje Hercegovinën ndërsa gjysma tjetër me Thesalinë e Janinën.
Dy vjet më vonë perfundoj një marrveshje tjetër mes Serbisë dhe Greqisë për të ndarë Shqipërinë dhe asgjësimin e saj nga harta, në Durrës e sipër Serbia dhe në Durres e poshtë Greqia.
Kriza lindore e viteve 1875 -1876 e luftërave të Bosnjës dhe e Bullgarisë, shpallja e luftës së Serbisë e Malit të Zi në vitin 1876, lufta ruso -turke e vitit 1877 dhe fitorja e Rusisë, Traktati i Shen Stefanit i 3 marsit të këtij viti që çertifikonte pansllavizmin me Bullgarinë e madhe verteton projektet e vjetra të Rusisë që rrinin në sirtar e prisnin momentin për tu finalizuar.
Këto ishin arsyet pse Rusia kërcenoj Qeverinë Malazeze atëkohë që të mos mbështeste Kryengritjen e Malësisë së Madhe.
Kryengritja e Malësisë së Madhe edhe pse nuk arriti ti tërhiqte edhe krahinat e tjera të Shqipërisë ishte vazhdim i Kryengritjes së vitit 1910, ajo shënoj një hap cilësor në organizimin e lëvizjes kombëtare dhe ngriti në një shkallë më të lartë ndërgjegjen kombëtare.
Kulmi i saj është 23 qershori, dita e miratimit të Memorandumit të Greçes, “Libri i Kuq” me 12 pika dhe shpallja e Autonomisë së Shqipërisë.
Kjo Kryengritje i detyroj turqi të uleshin në bisedime me shqiptarët për tu parashtruar kërkesat.
Memorandumi i Greçes kërkonte:
Paprekshmërinë e territoreve shqiptare.
Gjuha Shqipe gjuhë zyrtare në katër vilajetet.
Në zyra e gjygje e mesimi i saj në shkolla.
Të gjithë nëpunësit në Shqipëri të jenë shqiptarë e tu njihej zyrtarisht kombësia shqiptare.
Të ardhurat buxhetore të përdoreshin për zhvllimin e vendit.
Djemtë shqiptarë të mos shkonin ushtarë jashtë trojeve shqiptare, me perjashtim të rasteve të luftës etj.
Ky Memorandum i hartuar nga Luigj Gurakuqi e Ismail Qemali është nënshkruar nga Ded Gjon Luli, Isa Boletini, Sokol Baci, Preng Kola, Mehmet Shpendi etj, e ju dorëzua përfaqësive diplomatike të fuqive të mëdha në Çetinë.
Shtypi i kohës theksonte se edhe pse kryengritja u zhvilluan në një zonë të ngushtë e katolike kryengritësit dolën me kërkesa kombëtare.
Që nga kjo kohë Çeshtja Shqiptare filloi të trajtohet si çeshtje e veçantë e Diplomacisë Europiane.
Ishe kjo Kryengritje që e detyroj Perandorinë Austro-Hungareze të ndryshonte qëndrimet e mëparshme pothuajse të njëjtë me Rusinë dhe të dalë zyrtarisht me idenë e Shtetit të shqiptarëve.
Kryengritja e Malësisë së Madhe është prologu i Revolucionit Nacional Shqiptar të vitit 1912.
Megjithëse bëri disa lëshime Xhavit Pasha edhe pas kësaj kryengritje vazhdoj të shtypë përsëri shqiptarët.
Ajo përfundoj në marrveshje gjysmake sepse nuk arriti të shndërrohej në kryengritje të përgjithshme.
Ajo nuk arriti ta detyroje Qeverinë Xhonturke të njohë autonominë.
Dedë Gjon Luli dhe malësorët trima do të vazhdonin përsëri betejat për liri.
Ata nuk e humbën besimin e shpresën asnjëherë sepse kishin mësuar nga historia se për më shumë se 23 shekuj kishin luftuar me pushtues të shumtë për të mbrojtur trojet e tyre stërgjyshërore.
Për qëndresën shekullore të malësorëve kanë shkruar:
Prof.Gjerman Ferdinand Huepe ” Vetëm në malet shqiptare u zmbraps furia e valëve sllave”.
Francezi Ciprion Robert, “Malësisë janë nervi kryesor i Shqipërisë”.
Dora d’Istra, “Në malësitë e Veriut ka gjetur strehë shpirti i Pavarësisë”.
Ded Gjon Luli për 50 vite luftoj për çlirim kombëtar.
Ai ishte pjesëmarrës në Lidhjen Shqiptare të Prizrenit, në Lidhjen e Pejës “Besa Besë”.
Luftoj për mbrojtjen e trojeve shqiptare të ndara padrejtësisht nga Kongresi i Berlinit përkrah Hodo Sokolit, Baca Kurtit e Preng Bib Dedës, ndonëse në moshë të thyer luftoj kundër vendimeve të Konferencës së Ambasadorëve në Londrër.
Ai sakrifikoj gjithë familjen për liri.
Pas Betejës se 29 grushtit 1912 kur ja prunë lajmin Dedës i thanë kanë mbetë 20 luftëtarë, burrat në luftë mbeten ua ktheu ai, po mbeti dhe djali yt Gjergji iu kthye lajmësi, po edhe ai djalë nane ish tha Deda.
Kur perfaqësite diplomatike i thanë se Konferenca e Londrës i ka lanë jashtë Shqipërisë trojet tuaja ai u përgjigj “Kqyrni kopshtin tuaj”.
Unë nuk do të ju marr leje me e derdh gjakun tem për Shqipërinë.
Me shtator të vitit 1915 u thirr në një takim kurth në emër të kapedanit të Mirditës, që e fton në Orosh për të biseduar për fatet e Vatanit.
Edhe pse e ndiente rrezikun, anipse Nora “Djali i mirë i babës” i tha kam pa një ëndërr të keqe e mos shko ai vendosi të shkonte, por i dorëzoj çalesat e dollapit Norës dhe një fletare ku kishte të shënuar disa emra që u kishte borxhe e i kërkoj që ty shlyente nëse ndodh që të mos kthehej.
E mori rrugën e gjatë duke menduar dhe se nuk do të kthehej.
Udhëtoj disa ditë nëpër bjeshkët e Mirditës së bashku me Kolën vetëm për të mbajtur fjalën.
Kur po shkonte tek Kisha e Oroshit i dalin para 30 serbë të armatosur.
Ai kërkon ta takojë bajraktarin por ai ishte fshehur pyjeve të mëdha të Oroshit
Sapo e kishte parë kapitenin serb Gjura që u doli para ai u kishte thënë gjakftohte mirditorëve që e shoqëronin:
“Paskemi mbarue”.
Kur e lidhin dhe filluan ta kontrollojnë nëpër xhepa ai ju drejtohet serbëve:
“Haj haj, po ju kujtoni se unë kam luftue tërë jetën për pasuri, po kjo është marre.
Burri i Hotit lufton për Vatan o shkja të ndymë”.
Serbët ju sulën me bajoneta duke e bërë shportë e duke ja ndalur fjalën në mes.
Ata vepruan si romakët me Jezu Krishtin, turqit me eshtrat e Gjergj Kastriotin e me Rilindasin Pjetër Bogdanin, komunistët me Gjergj Fishtën.
Aktin e tij heroik dhe fundin tragjik si të Jezu Krishtit populli e ka përjetësuar në pavdekësi:
” Serbi thikën ia ngulë në krahnuer
Ded Gjon Luli burrë malëcuer
S’u perkul as nuk u tut
Por po thotë këtë fjalë açik
Gjaku em le të shkojë fli
Për me pshtue t’ngratën Shqipni”.
Pasi e vrasin e mbulojë me dushk dhe e lënë tek Shpella e Oroshit.
Disa ditë më vonë e merr një prift dhe e varros.
Keshtu u vra Ded Gjon Luli nga ushtarët e Krajl Pjetrit të Serbisë për ti shërbyer Knjaz Nikollës të Malit të Zi, me dt 24 shtator 1915.
Kështu u shua jeta e dinosaurit të shqiptarizmit.
Shpirti i tij fluturoj në amshim, në lirinë për të cilën kishte luftuar gjysëm shekulli.
Katër muaj me vonë forcat e Knjaz Nikollës ia kthejnë nderin Krajlit Pjetër, vrasin Isa Boletinin me disa pjestarë të familjes së tij në Podgoricë me dt 23 janar të vitit 1916.
Tre vite më vonë vdes dhe Kola i helmuar në vitin 1918.
Në vitin 1920 do të binte me armë në dorë Luc Nushi i bëri i Nush Gjelosh Lulit.
Nga fisi i tij ranë deshmorë në luftërat për liri nipi i Dedës Zef Lan Ula, vëllai prej nane Baca Xheka, miqtë e shtëpisë Kol Marash Vata, Kol Kurti.
Në maj të vitit 1923 me këmbënguljen e të bijës Nareja dhe Norës (bashkëshortja e Kolës) bëhet varrimi i tij dhe Kolës në Shkodër.
Ato sollën nga Oroshi dhe Vlona eshtrat e tyre.
Në këtë ceremoni morën pjesë mijëra vetë në shenjë nderimi e vlerësimi për veprën e misionarëve të Kombit.
Shumë personalitete politike, akademike, historianë e media të kohës e vlerësuan ashtu siç e meritonte Titanin e shqiptarizmit.
Në vitin 1965 vdiq Nora bashkëluftëtarëja “Djali i Babës”.
Kështu u shua familja legjendare e Ded Gjon Lulit e shquar në betejat për liri e pavarësi.
Ajo shkroi emrin me shkronja të arta në Panteonin e Kombit.
Mbeti përjetësisht kryefjala e kallzuesi i kujtesës sonë historike shqiptare.
Vepra e Ded Gjon Lulit është derdhur në bronz tek Kulla e tij, simbolikisht ashtu si atëherë kur priste miqtë e shumtë dhe para Muzeut Kombëtar në Tiranë.
Ajo është përmendore e shpirtit të nacionalizmit shqiptar.
Shqiptarët e Tuzit me dt 3 mars të vitit 2019 realizuan ëndrrën e Ded Gjon Lulit në zgjedhjet lokale.
Flamuri Kuqezi u valëvit krenarë.
Azgan Haklaj “Mjeshtër i Madh”.
Ish deputet i Kuvendit të Shqipërisë
President i Unionit Artistik të Kombit Shqiptar
“Kalorës i Urdhrit të Skënderbeut”.
Deputeti demokrat, Asllan Dogjani ngre shetësimin, pas zbulimit të dy laboratorëve të kokainës në Tiranë dhe Fushë-Krujë, gjë që sipas tij tregon se grupet kriminale pa mbështetjen e policisë nuk mundet të ngrenë laboratorë narkotikësh.
Në një intervistë për Syri Tv, Dogjani tha se grupet kriminale nuk gjejnë mbështetjen e vetëm policisë, por edhe të politikës për të ndërtuar laboratore droge, shpërndarja e së cilës bëhet jo vetëm në Tiranë por dhe në të gjithë Shqipërinë.
Sipas Dogjanit, shqetësues është gjithashtu fakti që lënda narkotike po përdoret gjerësisht edhe te moshat e vogla.
Ligjvënësi demokrat, tha se autoritetet ligjzbatuese shqiptare, në veçanti policia, asnjëherë nuk ka ndërmarrë operacione antidrogë, por ato kanë ndodhur dvetëm falë sinjalizimeve nga autoritetet ndërkombëtare, kryesisht ato të vendeve evropiane.
Ata që vijnë, nuk vijnë të ndërtojnë laborator nëse s’kanë mbështetjen e policisë së shtetit. Të ndërtosh diçka të tillë ka shpenzime e duhet para e madhe, dhe s’rrezikon pa pasur mbështetje polici-politikë dhe e konsiderojnë Shqipërinë si Italia në vitet ’70, apo si grupi Sinaloa sot në Meksikë, ku grupet kriminale janë të përzierë e bashkëpunojnë me shtetin.
Mbështjea që u jep policia, u jep mundësinë atyre të ndërtojnë laborator kokaine, që më pas shpërndahet në Tiranë, e pjesa tjetër trafikohet. Shumica po shpërndahet në Tiranë dhe në të gjithë Shqipërinë. Kanë nisur të përdorin lëndë narkotike dhe moshat e vogla.
E para ajo që më bën përshtypje është se s’kemi operacione të suksesshme pa ndërkombëtarët. Janë informacioen të marra nmga jashtë. Xibraka, psh. drejtohej nga ndërkombëtarët, pa i treguar Policisë së Shtetit. Dhe kjo është shqetësuese.
E dyta, ndërrimi i drejtorëve të policisë, ata që kanë ikur kanë shkëputur lidhjet me grupet dhe kanë dhënë informacione nga jashtë. Operacionet mund të jenë edhe dekonspiruar. Në Shqipëri e Tiranë kemi një laborator që është i lidhur me grupe kriminale, Tiranë, Durrës Fushë-Krujë. Mund të ketë edhe laboratorë të tjerë, me Shkodrën, Vlora, s’i guxojnë këto grupe kriminale e vijnë ta ndërtojnë laboratorin në qendër të Shqipërisë, në Tiranë. Pse nuk janë zbuluar pa ndërkombëtarët. Grupet kriminale përdoren nga politika në fushatat elektorale. Janë bërë biznesmenë dhe pastrojnë paratë. Është problem i madh, Shqipëria po boshatiset dhe kjo është një arsye. sn
Me vetëm dy muaj të mbetur deri sa Donald Trump të kthehet në Shtëpinë e Bardhë, presidenti i zgjedhur dhe i dënuar për vepra penale po përdor strategjinë e “luftës ligjore” përmes një vale padish kundër mediave dhe botuesve kritikë ndaj tij.
Paditë ndodhin mes frikës në rritje për atë që një mandat i dytë i Trumpit mund të nënkuptojë për lirinë e shtypit, pasi 78-vjeçari intensifikon armiqësinë e kahershme kundër medias – të cilët javën e kaluar i quajti “kamp armik” në fjalimin e fitores.
Të enjten, Columbia Journalism Review zbuloi se vetëm disa ditë para zgjedhjeve presidenciale, avokati i Trump, Edward Andrew Paltzik, kishte dërguar një letër në New York Times dhe Penguin Random House, duke kërkuar 10 miliardë dollarë dëmshpërblim për artikuj kritikë ndaj republikanit.
Kjo letër i shtohet një serie padish të cilësuara si të paqëndrueshme ligjërisht ndaj mediave të tjera, të cilat Trump i ka akuzuar për sulme politike kundër tij, shkruan theguardian.
Letra, e cila u rishikua nga CJR, akuzonte autorët e artikujve Peter Baker, Michael S. Schmidt, Susanne Craig dhe Russ Buettner për “deklarata të rreme dhe shpifëse” ndaj Trumpit, duke shtuar se New York Times është një “zëdhënës i zjarrtë i Partisë Demokratike” që zhvillon “shpifje në shkallë industriale kundër kundërshtarëve politikë”.
Sipas CJR, letra përmendte dy artikuj specifikë nga Buettner dhe Craig që lidhen me librin e tyre të fundit, Lucky Loser: How Donald Trump Squandered His Father’s Fortune and Created the Illusion of Success. Gjithashtu, ajo përmendi një artikull të 20 tetorit nga Baker me titull “Për Trump, Një Jetë Skandalesh Drejtohet Drejt Një Momenti Gjykimi” dhe një artikull të 22 tetorit nga Schmidt me titull “Ndërsa Zgjedhjet Afrohen, Kelly Paralajmëron se Trump Do të Sundonte si Diktator”, raportoi CJR.
Duke iu drejtuar New York Times, letra e akuzonte median se kishte qëllime të qarta për të shpifur dhe dëmtuar “markën e famshme Trump” që konsumatorët e kanë lidhur prej kohësh me “ekspertizë, luks dhe sukses në argëtim, mikpritje dhe pasuri të paluajtshme, ndër shumë industri të tjera”, si dhe për ta shpifur atë në mënyrë të qëllimshme dhe dashakeqe si kandidat për postin më të lartë në Shtetet e Bashkuara.
Sipas CJR, më 5 nëntor, avokatët e bashkëdrejtuesit të fushatës së Trumpit, Chris LaCivita, dërguan një letër te Daily Beast, duke kërkuar që media të korrigjonte artikujt e saj që pretendonin se LaCivita kishte mbledhur 22 milionë dollarë për të ndihmuar rizgjedhjen e Trumpit.
Si përgjigje ndaj letrës, Daily Beast shtoi një shënim të redaktorit në artikujt e saj, ku thuhej
“bazuar në një rishikim të mëtejshëm të regjistrave të FEC, shuma e saktë është 19.2 milionë dollarë. The Beast e pranon gabimin. Artikulli gjithashtu është përditësuar për të sqaruar se pagesat shkuan në LLC-në e LaCivita-s dhe jo personalisht tek ai”.
Megjithatë, ky shënim nuk ishte i mjaftueshëm për fushatën e Trumpit. Një letër e mëvonshme ligjore drejtuar medias theksonte se shënimi “nuk e zgjidh mesazhin e përgjithshëm të artikullit – i cili paraqet LaCivita sikur ka mashtruar duke futur në xhep paratë e fushatës për përfitime personale dhe se ai ishte dhe është pranë të ‘shkarkimit’ për këtë arsye”.
“Kjo narrativë është tërësisht e pavërtetë dhe rezultat i një raportimi dashakeq dhe të papërgjegjshëm nga Daily Beast”, shtohej në letër.
Përveç New York Times, Penguin Random House dhe Daily Beast, Trump dhe avokatët e fushatës së tij kanë paditur edhe CBS News, duke pretenduar në një padi muajin e kaluar se intervista e 7 tetorit me Kamala Harrisit në 60 Minutes ishte redaktuar dhe për këtë arsye përbënte “ndërhyrje në zgjedhje”.
Padia prej 19 faqesh kërkonte 10 miliardë dollarë dëmshpërblim dhe akuzonte CBS për “përpjekje të skajshme për të ndihmuar zgjedhjen e Kamala Harris”. Gjithashtu, padia akuzonte median për “akte partizane dhe të paligjshme të ndërhyrjes ndaj votuesve përmes raportimeve dashakeqe, mashtruese dhe të shtrembëruara”.
Në përgjigje, CBS e quajti padinë “tërësisht të pabazuar”, mohoi se intervista ishte redaktuar dhe premtoi se do ta “mbrojë me vendosmëri” rastin në gjykatë.
Pothuajse në të njëjtën kohë, Trump paraqiti një ankesë në Komisionin Federal të Zgjedhjeve kundër Washington Post, duke e akuzuar atë për kontribute të paligjshme në natyrë për fushatën e Harrisit. Washington Post, që këtë vit refuzoi të mbështeste një kandidat politik nën udhëzimet e pronarit të saj miliarder, Jeff Bezos – i cili më pas e quajti rizgjedhjen e Trumpit “një rikthim të jashtëzakonshëm politik” – akuzat i cilësoi si “të papërshtatshme” dhe “të pabazuara”. sn
Paula Froelich është një nga gazetaret më të njohura në SHBA.
Emri i saj është shfaqur në disa prej medieve më të mira dhe shpesh ka qenë në listën e librave më të shitur të ‘New York Times’.
Aktualisht punon për rrjetin amerikan NewsNation.
Në një shkrim aktual, ajo thotë se reforma në drejtësi në Shqipëri ka qenë një dështim i plotë.
“Paga mesatare vjetore në vend vlerësohet të jetë pak më shumë se 8.000 dollarë në vit, dhe kryeministri Rama – ndonëse një i përkëdhelur i Perëndimit – është akuzuar për transformimin e Shqipërisë në një “narko-shtet autokratik”. Ndërsa Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, e ka lavdëruar publikisht Ramën për “reformën në drejtësi”, edhe pse në vend nuk ka gjyqe me juri, një raport i Departamentit të Shtetit për shtetin anëtar të NATO-s thotë “korrupsioni ekziston në të gjitha degët dhe nivelet e qeverisjes”.
Akoma më keq, burime në Shqipëri më thanë se shpesh, në udhëtimet e tij të shumta në Tiranë, Soros preferon të qëndrojë në shtëpinë personale të ish-diktatorit tiranik Enver Hoxha dhe jo në një hotel.
“Është çmenduri,” më tha një burim. “Për shqiptarët, kjo është si të shkosh në Gjermani dhe të qëndrosh në folenë e Shqiponjës së Hitlerit”,” shkruan gazetarja. sn
Në një artikull të fundit të medias amerikane, NewsNation, Alex Soros dhe Edi Rama janë vënë nën kritika të ashpra për lidhjet e tyre me korrupsionin dhe pasigurinë e Shqipërisë.
Artikulli thekson investimet e Soros në Shqipëri, duke e përshkruar vendin si një qendër të trafikut dhe pastrimit të parave, ndërsa shprehet dyshimi në lidhje me suksesin e reformave gjyqësore, që janë mbështetur nga Fondacioni i Sorosit.
Rama gjithashtu është përmendur si një faktor që ka përfituar nga këto investime, ndërkohë që korrupsioni mbetet një problem i madh.
Pjesë nga artikulli:
Sorosi, i cili ka prejardhje hungareze, raportohet se udhëton aq shpesh në kryeqytetin e Shqipërisë, Tiranë, saqë e ka quajtur “shtëpia ime e dytë,” megjithëse vendi është një qendër për trafikun e drogës, trafikun e qenieve njerëzore dhe pastrimin e parave.
Për të qenë të drejtë, Fondacioni Shoqëria e Hapur i Sorosit pretendon se po punon me kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama, për “reformën në drejtësi” — edhe pse vendasit janë skeptikë për këtë. Mes viteve 1992 dhe 2020, Fondacioni Shoqëria e Hapur investoi mbi 131 milionë dollarë në Shqipëri, duke mbështetur ngritjen në pushtet të Ramës dhe më pas qeverinë e tij. (Rama ka qenë pothuajse i pakontestueshëm në pushtet që nga viti 2013.)
Shoqëria e Hapur pretendon se mbështet 120 vende në mbarë botën, duke lënë shumë njerëz të pyesin pse harxhon kaq shumë para dhe kohë në Shqipëri, kur sipas disa raporteve, korrupsioni ka rënë vetëm pak gjatë regjimit të Ramës.
Sipas indeksit të korrupsionit të Transparency International, Shqipëria renditet si “shumë e korruptuar”, me të paktën 25% të zyrtarëve publikë që kanë marrë ryshfet gjatë vitit të fundit. Sipas indeksit të krimit të organizuar, “Shqipëria është një vend burim, tranzit dhe destinacion për trafikimin e qenieve njerëzore. Aktorët kriminalë shqiptarë dyshohen se janë përgjegjës për një numër të madh të viktimave të trafikimit në Europën Perëndimore, veçanërisht në Mbretërinë e Bashkuar, ku shumica e grave dhe fëmijëve vijnë nga Shqipëria. Shfrytëzimi seksual i viktimave shqiptare në vendet e Europës Perëndimore mbetet forma më e përhapur e këtij krimi.”
Vendi gjithashtu shërben si “një vend tranzit për heroinën e trafikuar nga Turqia, Irani, Afganistani dhe Pakistani nëpërmjet rrugës Ballkanike drejt Europës. … Shumica e heroinës trafikohet në Shqipëri me tokë nëpërmjet Maqedonisë së Veriut, por laboratorët për përpunimin e heroinës janë zbuluar brenda vendit nga policia shqiptare. … Shqipëria është një vend tranzit për kokainën e trafikuar nga Amerika Latine në Europë.”
Paga mesatare vjetore në Shqipëri vlerësohet të jetë rreth 8000 dollarë, ndërsa kryeministri Edi Rama, megjithëse i favorizuar nga Perëndimi, është akuzuar për transformimin e vendit në një “narkoshtet autokratik.” Ndërsa Sekretari i Shtetit, Antony Blinken, e ka lavdëruar publikisht Ramën për “reformën në drejtësi,” një raport i Departamentit të Shtetit për Shqipërinë, një anëtare e NATO-s, pohon: “Korrupsioni ekzistonte në të gjitha degët dhe nivelet e qeverisë.”
Burime nga Shqipëria kanë treguar se Alex Sorosi, gjatë udhëtimeve të tij të shumta në Tiranë, shpesh preferon të qëndrojë në shtëpinë personale të ish-diktatorit Enver Hoxha, në vend që të zgjedhë një hotel.
“Kjo është e pabesueshme,” tha një burim. “Për shqiptarët, kjo është sikur të shkosh në Gjermani dhe të qëndrosh në strehën e Hitlerit.”
Hoxha, një stalinist i njohur, sundoi me dorë të hekurt për 41 vjet deri në vdekjen e tij në vitin 1985. Gjatë sundimit të tij, e gjithë prona private, përfshirë kafshët shtëpiake dhe tokën, u shtetëzua, dhe ai shkoi deri në heqjen e motorëve nga makinat dhe varkat për të parandaluar largimin e njerëzve nga vendi.
Shqipëria, e quajtur shpesh “Koreja e Veriut e Europës,” përjetoi burgosje masive në kampe pune të vështira dhe tortura gjatë sundimit të Hoxhës, ndërsa mijëra të tjerë vdiqën nga uria. Ekonomia u përkeqësua aq shumë sa deri në fillim të viteve 2000, Shqipëria ishte vendi i dytë më i varfër në botë, pas Somalisë.
“Pse (Alex Sorosi) pëlqen të qëndrojë (në shtëpinë e Hoxhës) — kush e di. Por nuk është e drejtë,” tha një tjetër shqiptar. Shtëpia e madhe, e vendosur në mes të Tiranës, është si një kapsulë kohe, e lënë në të njëjtën gjendje që ishte kur Hoxha vdiq, dhe ende ruhet fort — pavarësisht “planeve” për ta kthyer në një muze.
Michael Vachon, një përfaqësues i Sorosit, tha përmes një emaili se Rama ka qenë një lider në përpjekjet për të ndërtuar bashkëpunimin rajonal, duke përmirësuar lirinë e lëvizjes dhe mallrave midis vendeve të Ballkanit Perëndimor. Rama ishte një nga themeluesit e “Ballkanit të Hapur” dhe nismave të tjera si Plani i Rritjes, që synonte rritjen e bashkëpunimit ekonomik në rajon – një objektiv i mbështetur nga Fondacionet e Shoqërisë së Hapur.
“Fondacioni në Tiranë, i cili ka një trashëgimi krenare prej tre dekadash me kontribute në arsim, demokraci dhe liri të medias, është… Në luftën kundër korrupsionit, Shqipëria ka realizuar reformën më të ashpër në drejtësi në bashkëpunim me departamentet e drejtësisë së SHBA dhe Europës.”
Le të shpresojmë që “reforma në drejtësi” në Shqipëri të mos jetë si ajo që Sorosi mbështeti në Shtetet e Bashkuara, kur prokurorët ultra-liberalë u treguan të butë me kriminelët — dhe krimi u rrit. Në këtë cikël zgjedhor, shumë prej tyre u larguan nga detyra nga amerikanët të lodhur nga përkeqësimi i cilësisë së jetës së tyre.
Vachon tha se nuk “mendonte” se Sorosi kishte qëndruar në shtëpinë e Hoxhës, por nuk mund ta konfirmonte. sn
Në emisionin Vetting në News24 janë trajtuar aktivitetet e guroreve, që duket se janë biznese fitimprurëse për ata që i zotërojnë, por në anën tjetër shkatërrojnë pronat dhe jetët e qytetarëve të zonave ku ushtrohen këto aktivitete.
Dimali është zona më e prekur, pasi atje ushtrojnë aktivitetin e vazhdueshëm 22 gurore. Kamerat e emisionit Vetting faktojnë se si retë e mëdha të tymit mbulojnë të gjithë hapësirën e Bashkisë Dimal, ndërsa ndotja është në nivele alarmante.
Dhe sipas ekpertëve të mjedisit, guroret jo thjesht kanë impakt te bimësia, por po dëmtojnë seriozisht jetën e qytetarëve.
Dimali, dikur i njohur si Ura-Vajgurore, është një nga zonat më të prekura nga shfrytëzimi pa kriter i burimeve natyrore. Ky qytet ka 22 gurore në territorin e tij, duke mbajtur rekord me numrin më të lartë në Shqipëri. Kur e viziton këtë qytet, ajo që të bie në sy është jo vetëm shtrirja e guroreve përreth, por një shkatërrim total i kodrinave, ku nuk ka më thjesht shenja të shfrytëzimit, por shihet qartë dëmtimi i parikuperueshëm që i është bërë natyrës.
Në këtë zonë, aktiviteti i guroreve është zhvilluar për vite me radhë, pa u ndalur, dhe gjatë filmimeve nga ekipi i “Vetting”, një re e madhe tymi mbulonte të gjithë territorin e Dimalit, duke mbuluar edhe fshatrat e Pashallisë, Guri i Bardhë dhe Konezbaltë. Kjo ndotje ka marrë përmasa alarmante, duke krijuar një situatë dramatike për banorët e zonës. Shtëpitë që ndodhen ngjitur me guroret janë të mbuluara nga pluhuri, si pasojë e drejtpërdrejtë e aktivitetit industrial. Ky peisazh i shkatërruar është dëshmi e papërgjegjshmërisë së institucioneve ndër vite.
Pluhuri, jo vetëm që ndikon në cilësinë e ajrit, por gjithashtu ndalon plotësisht aktivitetet bujqësore në tokat e zones mbuluar me një shtresë të dendur që ju ndalon bimëve proceset organike natyrore.
Sipas ekspertit të mjedisit Abdulla Diku përveç shëndetit të njeriut, guroret kanë impakt dhe te bimësia.
Abdullah
“Besoj kushdo e ka vënë re që në afërsi të tyre, të karrierave të gurit, pothuajse gjethet e bimësisë janë kthyer jo të gjelbra por kanë marrë ngjyrën e pluhurit të bardhë”, u shpreh për “Vetting” Abdulla Diku.
Një nga banoret e prekura nga kjo situatë tregon për “Vetting” situatën dramatike, që e përndjek për shkak të guroreve.
“Unë jam e tmerruar, e kam vënë urdhëro shikoje, e kam vënë shtëpinë në shitje se nuk duroj dot më, jam e sëmurë, jam me mushkëri të copëtuara, jam me, më është mbushur veshka, po ta shohësh, kam fletën e analizave, më është mbushur veshka plot me kiste e kam veshkën? Pse? Nga ky tym!”, tha për “Vetting”, Shkenca Hyka.
Shkenca
Ajo është banore e lagjes Pashalli në Dimal. Shtëpia e saj mbulohet e para nga tymi dhe ndjen më fort tronditjet nga eksplozivi dhe zhurma që vjen nga guroret.
E prekur nga drama sociale që i kanë shkaktuar guroret, Shkenca rrëfen për “Vetting” se ka ardhur herët në këtë qytet për të krijuar kushte më të mira, por hapja e guroreve i ka sjellë pasoja të rënda shëndetësore dhe ekonomike për të dhe familjen e saj.
Edhe pse shpreson të riparojë shkatërrimet e shtëpisë nga shpërthimet me eksploziv, Shkenca kërkon nga bizneset e guroreve që të respektojnë ligjin, pasi përpunimi i gureve duhet të bëhet nëpërmjet ujit për të shmangur ndotjen.
“Po bëhemi problematikë, unë javën e parë, dy herë në polici, as që u ndjenë fare, puna vazhdoi normalisht, që nuk dilja dot”, shprehet e zhgënjyer Shkenca,e cila priste ndihmë nga Policia e Shtetit.
Duke folur për problemet me ndotjen nga guroret, Shkenca kujtohet që kishte nxjerrë për t’u tharë rrobat e lara të nipit të vogël dhe me nxitim tenton t’i heqi pasi pluhuri ka pushtuar komplet zonën.
Në oborrin e kësaj shtëpie ka disa hardhi që kanë prodhuar rrush, por sipas banores nuk mund të konsumohen.
Sipas biologut dhe drejtuesit të “EcoAlbania” Olsi Nika, tymi i guroreve ka pasoja serioze mbi florën dhe faunën, ashtu edhe për njeriun.
“E gjitha ajo grimca e ngelur pezull hyn në mushkëritë tona dhe patjetër ndikojnë te bimët duke i veshur, duke pamundësuar ose duke mininimizuar ritmin e frymëkëmbimit, të fotosintezës, të frymëmarrjes së bimëve. Ka një ndikim të jashtëzakonshëm”, tha për “Vetting” drejtuesi i “EcoAlbania”.
Në momentin që largohemi nga Shkenca për të intervistuar një banor aty pranë që është duke punuar tokën, guroret ndërpresin veprimtarinë, pasi janë sinjalizuar nga kamionat për prezencën e gazetarëve tanë në terren.
Një nga banorët që ka tokën aty afër, Sotir Pilua tregon se ka probleme me tokën bujqësore pasi ujërat e gurores kullojnë te kanali ngjitur me tokën e tij.
“Edhe bimësia, ja e mbjell, do ta mbjell grurë, nuk bën përpjetë, do ta mbjellë hasëll për dhëntë, kam nja dy tre dhënë, i bie këtu nuk kullosin. Vetëm tym do hanë ato, ca do hanë ato, tymin e gurores ?!”, shprehet për “Vetting” Sotir Pilua.
Sotiri
Për “Vetting”, Pilo tregon se edhe ai nuk ka probleme vetëm me ndotjen nga guroret, por edhe me shtëpinë ku banon.
“Te shtëpia kam problem tymin. Na tymosin, na kanë bërë kështu blozë! Se kur kthen era që këtej, kur kthen për andej, këtej paradite na vjen këtej tymi (bën me shenjë për te toka bujqësore), mbasdite më vete në shtëpi”, tha Pilua, i cili nuk është optimist për reagimin e institucioneve shtetërore.
Problemi me ujin e kanalit që përmbytet nga ujërat e guroreve mund të ketë pasoja më të rënda për tokën pasi sipas ekspertëve këto ujëra tashmë kanë metale të rënda.
“Nëse shkëmbi përmban minerale, ka edhe metale të rëndë, që shkojnë në ujëra, përfundojnë në det, një pjesë e tyre janë edhe të dëmshme për shëndetin sepse përfundojnë në produktet bujqësore blegtorale dhe shumë nga metalet e rëndë janë kancerogjene”, tha për “Vetting” biologu Aleko Miho.
Aleko
Sipas të dhënave zyrtare nga Agjencia Kombëtare e Burimeve Natyrore, e vetmja kompani në zonën e Dimalit, që ka bërë rehabilitimin e zonës është “AGBES CONSTRUCTION”.
Nga informacionet e siguruara, kjo kompani me leje minerare të marrë që në vitin 2003 ka rehabilituar rrugën hyrëse për në shkallën e parë të lejes minerare. Sipas Ministrisë së Mjedisit, në 15 maj 2018 po në këtë zonë janë marrë masa me pezullim aktiviteti deri në korrigjimin e shkeljeve të evidentuara ndaj kompanive “Shpiragu B” sh.p.k, “AKS” shpk, “2 Po 6” shpk, “Klisal” shpk, “Mustafai” shpk, “Vëllezërit Llupo” shpk, “Agbes Construksion” shpk, “Zhopi” shpk, “Admir” shpk, “Guri i Bardhë” shpk, “Beta” shpk, ndërkohë që është gjobitur kompania “Salillari” shpk.
Emisioni Vetting në News24 ka sjellë në vëmendje një problem të hershëm, që vit pas viti agravohet, jo thjesht duke shkatërruar mjedisin, por duke prodhuar dhunë, shqetësime, dëmtime e shkatërrime banesash e deri në rrezikun e jetës për qytetarët për shkak të ndotjes. Bëhet fjalë për guroret, ndoshta ndër bizneset më fitimprurëse.
Vitin e kaluar banorët e fshatit Borizanë në Krujë protestuan kundra guroreve që me anë të përdorimit të eksplozivit denonconin përdorimin e tij pa kriter dhe në distancë të afërt me shtëpinë
Banorët ankoheshin për shkatërrimin e shtëpive, për faktin që kishin bërë denoncime në polici dhe prokurori, por kompania vazhdonte aktivitetin e pashqetësuar.
Më 7 korrik 2023, deputetja e Partisë Demokratike Merita Bakiu do të ngrinte shqetësimin e banorëve të Borizanit dhe mungesën e masave nga Prokuroria dhe Policia, por përsëri asnjë masë nuk do të merrej për problemin e banorëve.
Madje gjërat do të merrnin një kthesë akoma më dramatike, për banorët që ishin në krye të protestës për të mbrojtur shtëpitë e veta nga shkatërrimi.
Disa ditë më pas, në korrik 2023, disa nga banorët që protestuan, do të sulmoheshin dhe do të dhunoheshin në brendësi të një lokali në Thumanë nga vëllezërit e ish deputetit të Partisë Socialiste, Rrahman Rraja. Bëhet fjalë për vëllezërit e fisit Maja, që në atë kohë kishin kërkuar ndërhyrjen e shtetit për të ndalur punën në një gurore, shpërthimet e pakontrolluara që aplikoheshin aty, po i shembnin banesat.
Pamjet se si u masakruan vëllezërit Maja nga pjesëtarë të fisit Rraja dolën në rrjetet sociale dhe u shpërndanë në media duke tronditur opinionin publik duke sjellë largimin e deputetit Rrahman Rraja nga Parlamenti me dorëzimin e mandatit, si edhe shkarkimin nga detyra të ish ministrit të Brendshëm Bledi Çuçi.
Në atë kohë, Policia e Shtetit doli me një deklaratë për shtyp, ku shpjegoi se ishte bllokuar gurorja “Delia Group”, e cila ishte në pronësi të Viktor Deliut dhe së bashku me institucionet e tjera kryen kontrolle për të matur dëmtimet në disa shtëpi, duke ia referuar rastin Prokurorisë së Tiranës.
Por edhe sot e kësaj dite, aktiviteti i guroreve në fshatin Borizanë të Krujës vazhdon dhe kjo verifikohet nga pamjet ekskluzive që sjell “Vetting” nga terreni. Banorët ankohen se guroret kanë ndikuar negativisht në jetën e tyre, duke sjellë pasoja ekonomike dhe sociale.
Bashkia e Krujës, Shoqata “Trojet e Arbrit” – Prishtinë, Familja Merlika
Ftesë
Ftoheni të merrni pjesë në ceremoninë e vendosjës së bustit në sheshin e qytetit të Krujës të atdhetarit Mustafa Merlika – Kruja, nënshkrues për Krujën i Dokumentit të Shpalljes së Pavarësisë në Vlorë më, 28 nëndor 1912, shtetar, historian, gjuhëtar dhe publicist.
Ceremonia do të zhvillohet në sallën e Pallatit të kulturës “Ibrahim Berdaku”të qytetit Krujë, me ligjërimet e disa studiuesve nga Shqipëria e trojet e saj jashtë kufijve dhe nga mërgata shqiptare në botë, sipas programit të përcaktuar nga organizatorët e veprimtarisë.
Veprimtaria do të zhvillohet në orët 10.00 – 12.00 të datës 24 /11/ 2024.
Zbulimi i bustit do të kryhet në orën 12.30.
Nisja do të bëhet e organizuar nga salla e Pallatit të kulturës.
Pas përfundimit të asaj ceremonie jeni të ftuar të merrni pjesë në koktejlin e përgatitur nga Hotel – Restorant ”Panorama” në afërsi të bustit.
Ju mirëpresim Bashkia e Krujës, Shoqata “Trojet e Arbrit dhe Familja Merlika!
Ukraina mund të prodhojë një bombë bërthamore brenda pak muajsh nëse presidenti i sapozgjedhur i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump, refuzon të japë ndihmë ushtarake në Kiev, shkruan britanikja “Times”.
“The Times” i është referuar “një dokumenti të përgatitur për Ministrinë e Mbrojtjes së Ukrainës ”, sipas të cilit vendi do të ishte në gjendje të ndërtonte me shpejtësi një pajisje bazë plutoniumi duke përdorur teknologji të ngjashme me bombën e hedhur në Nagasaki në vitin 1945.
“Krijimi i një bombe të thjeshtë atomike, siç bënë Shtetet e Bashkuara me Projektin Manhattan, nuk do të ishte një detyrë e vështirë 80 vjet më vonë”, thuhet në dokument.
The Times shtoi se pa kohë për të ndërtuar dhe operuar objektet e mëdha të nevojshme për pasurimin e uraniumit, Ukraina gjatë kohës së luftës do të duhej të mbështetej në përdorimin e plutoniumit të nxjerrë nga shufrat e karburantit të shpenzuar të hequra nga reaktorët bërthamorë ukrainas.
Ukraina ende kontrollon nëntë reaktorë operacionalë dhe ka përvojë të konsiderueshme bërthamore, pavarësisht se hoqi dorë nga arsenali i tretë më i madh bërthamor në botë në vitin 1996.
“Pesha e plutoniumit të reaktorit të disponueshëm në Ukrainë mund të vlerësohet në shtatë tonë… Për të krijuar një arsenal të konsiderueshëm armësh bërthamore, nevojitet shumë më pak material… Sasia e materialit është e mjaftueshme për qindra koka luftarake të fuqisë taktike të disa kilotone”, thuhet në dokument.
Një bombë e tillë do të ketë përafërsisht një të dhjetën e fuqisë së bombës “Fat Man” që SHBA shpërtheu mbi Nagasaki, përfundojnë autorët e dokumentit.
“Kjo do të mjaftonte për të shkatërruar një bazë ajrore të tërë ruse ose objekte të përqendruara ushtarake, industriale ose logjistike. Fuqia e saktë e një ngarkese bërthamore do të jetë e paparashikueshme, pasi do të përdorë izotopë të ndryshëm të plutoniumit,” tha autori i raportit, Alexey Yizhak, kreu i Institutit Kombëtar për Studime Strategjike të Ukrainës, një qendër kërkimore shtetërore që vepron si një organ këshillues për administratën presidenciale dhe Këshillin për Sigurinë Kombëtare dhe Mbrojtjen e Ukrainës.
Ekspertët perëndimorë besojnë se Ukrainës do t’i duhen të paktën pesë vjet që të zhvillojë armë bërthamore dhe një mjet transporti të përshtatshëm, ndërsa Valentin Badrak, drejtor i Qendrës së Ushtrisë, këmbëngul se Ukraina do të zhvillojë raketat e veta balistike në më pak se një vit.
“Ukraina do të tregojë brenda gjashtë muajve se ka aftësinë për të krijuar raketa balistike me rreze të gjatë: ne do të kemi raketa me rreze fluturimi prej 1000 km”, pohoi Badrak.
Analistët, të cituar nga Times, thonë se nëse SHBA largohet nga Ukraina, Britania e Madhe mund të përmbushë detyrimet e saj të sigurisë sipas Memorandumit të Budapestit duke ndihmuar Ukrainën të zhvillojë një parandalues bërthamor, duke qenë se Kievi nuk ka mjete konvencionale për të parandaluar Rusinë të pushtojë Ukrainën. Jižak deklaroi se ekziston rreziku që disa nga qytetet më të mëdha të Ukrainës, si Dnipro dhe Kharkiv, mund të bien përpara se të zhvillohen armët.
“Unë u befasova nga respekti që Shtetet e Bashkuara kanë për kërcënimin bërthamor rus. Ndoshta na kushtoi lufta. Ata i trajtojnë armët bërthamore si një lloj Zoti. Ndoshta është koha t’i lutemi edhe ne atij Zoti,” shtoi ai.
Më herët, presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky deklaroi se Ukraina nuk ka thënë kurrë se dëshiron të krijojë armë bërthamore, shton “The Times”.
Ai kujtoi memorandumin e Budapestit në bazë të të cilit Ukraina hoqi dorë nga armët bërthamore, por në këmbim, siç tha ai, “nuk mori garancitë e premtuara të sigurisë”.bw
Edi Rama dhe Giorgia Meloni kanë tërhequr vëmendjen në Baku të Azerbajxhanit teksa kanë marrë pjesë në punimet e Konferencës së Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike.
Kreu i qeverisë shqiptare është takuar dhe me disa homologë të tij, ku mes tyre dhe me Georgia Melonin, kryeministren italiane, takim i cili ka qenë krejt ndryshe.
Rama kur ka parë Melonin t’i afrohej, është ulur në gjunjë me humor në shenjë përulje dhe më pas mes batutave dhe të qeshurave janë përqafuar të dy. Pamjet janë bërë virale në mediat azere.
Kryeministri ditën e sotme nga Samiti i Klimës kritikoi vendet e mëdha e të fuqishme, që nuk paraqiten në takim dhe nuk bëjnë sa duhet për ndryshimet klimatike.
Samiti i Klimës në Baku është një ngjarje ndërkombëtare e rëndësishme e cila mbledh së bashku liderë botërorë, ekspertë të klimës, përfaqësues të qeverive, organizata ndërkombëtare, dhe aktivistë mjedisorë për të diskutuar sfidat dhe zgjidhjet në lidhje me ndryshimet klimatike.
Ky Samit shërben si një platformë për dialog dhe bashkëpunim në fushën e mbrojtjes së mjedisit dhe zhvillimit të qëndrueshëm.bw
Anijet e Flotës së Kaspikut të Rusisë gjatë stërvitjeve në prill të vitit 2021.
Sergei Dobrynin, Andrei Besedin, Ray Furlong
Forcat ushtarake ruse në dhe përreth Detit Kaspik duket se po sulmojnë Ukrainën dhe ende nuk dihet ndikimi që kanë këto sulme në mjedisin lokal apo sa i përket numrit të viktimave, shkatërrimit të shkaktuar apo caqeve që po godasin.
Zyrtarët ukrainas raportuan se avionët luftarakë rusë gjuajtën raketa nga deti në ditët e para të pushtimit të Ukrainës, të nisur nga Moska më 2022, dhe vazhdimisht raportojnë për sulme të tilla.
Një plazh në Detin Kaspik.
Njerëzit që jetojnë pranë Kaspikut kanë raportuar po ashtu për lëshime raketash. Gjatë këtij viti, madje ata kanë publikuar një video që me sa duket shfaq lëshimin e një rakete lundruese të llojit, Kalibr.
Disa banorë lokalë kanë thënë se ky aktivitet ushtarak po shkakton ndotje, ndërkaq disa gazetarë kanë sugjeruar se ka një lidhje mes lëshimeve të raketave dhe ngordhjes së fokave të Kaspikut.
Rusia nuk ka konfirmuar se përdor Kaspikun për të kryer sulme ndaj Ukrainës, por jo gjithmonë ka qenë kështu. Në tetor të vitit 2015, media zyrtare citoi ministrin e atëhershëm rus të Mbrojtjes, Sergei Shoigu, të ketë thënë se Flota e Detit Kaspik kishte sulmuar caqe në Siri duke përdorur raketat Kalibr. Po ashtu, për një sulm nga Kaspiku kishte edhe një raportim një vit më pas.
Anija e Flotës së Kaspikut duke lëshuar një raketë drejt Sirisë.
Raportimet për sulme që nga viti 2022 kryesisht kanë qenë për bombarduesit që kanë fluturuar mbi Kaspik dhe që kanë gjuajtur raketa lundruese të llojit X-55.
Është e mundur që Flota e Kaspikut ka gjuajtur raketa Kalibr, por forcat e armatosura ukrainase kanë thënë se nuk ka dëshmi të qarta për këtë.
Një video e publikuar në qershor nga një peshkatar tregoi dy raketa. Lëvizja e bishtit të raketës ishte më e ngjashme me atë të një rakete Kalibr sesa të një rakete lundruese të lëshuar nga ajri.
Por, shqetësimet lokale për ndikimin në mjedis të Flotës Kaspik të Rusisë datojnë para nisjes së pushtimit në shkallë të plotë të Ukrainës nga Rusia. Moska veçse ishte duke ndërtuar një bazë të re për flotën në Kaspik, në Dagestan, dhe në qershor të vitit 2020 atje kishte mbajtur një paradë detare.
Një banor vendas i tha Radios Evropa e Lirë se ngjarja, e cila që atëherë është mbajtur në baza vjetore, e mbulon detin me naftë dhe pas kësaj parade, brigjet mbushen me peshq të ngordhur.
“Rreth 30 vjet më parë, deti ishte plot jetë. Nuk është më. Notova te anijet gjatë verës dhe pash se çfarë po ndodhte. Flota e Kaspikut është një nga faktorët”, tha ai.
Radio Evropa e Lirë është shpallur “organizatë e padëshirueshme” nga Moska, prandaj emri i këtij personi nuk mund të zbulohet. Nëse do të zbulohej emri i bashkëbiseduesit, ai do të përfundonte prapa grilave.
Një banore lokale, e cila po ashtu duhet të mbetet anonime, tha se është zhvendosur në Kaspik nga kryeqyteti rajonal, Makaçkala, nëntë vjet më parë, duke shpresuar se uji do të ishte më i pastër.
Ajo tha se situata kishte “ndryshuar shumë” në atë kohë dhe foli për ndikimin që kanë paradat vjetore detare.
“Anijet nuk janë në port, ato janë të ankoruara në det të hapur. Ato djegin karburante pandërprerë, gjithmonë dëgjohen motorët e tyre dhe sigurisht i gjithë ky emetim shkon në det”, tha ajo.
“Më pas anijet nisin të qëllojnë. Është një atmosferë e tmerrshme. Vjen era e djegies edhe nëse dritaret janë të mbyllura… është e pamundur të marrësh frymë”.
Flota po ashtu mban stërvitje çdo shtator. Këtë vit, mbi 30 anije ishin të përfshira në stërvitje.
Pavarësisht se stërvitjet mbahen më thellë në det, burimet e REL-it thanë se karburanti i derdhur dhe peshqit e ngordhur grumbullohen në breg.
Gazetarët i kanë lidhur stërvitjet dhe aktivitetet luftuese me nivelin e ndotjes dhe ngordhjen masive të fokave.
Foka në Kaspik.
Si Kalibr, ashtu edhe raketat lundruese X-55, përdorin karburante toksike që mund të derdhen në det.
Por asnjë e dhënë e pavarur shkencore nuk është mbledhur në Kaspik për të vlerësuar ndikimin e aktiviteteve ushtarake të Rusisë ndaj mjedisit atje.
Presidenti i sapozgjedhur i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump po vepron me shpejtësi për të plotësuar postet në administratën e tij të sapolindur me zyrtarë republikanë, të cilët kanë qenë më besnikët politikisht ndaj tij gjatë katër viteve që ai nuk ishte në detyrë.
Presidenti i zgjedhur Trump, sipas njoftimeve të ndryshme të mediave amerikane, synon të emërojë Senatorin e Floridas, Marco Rubio si sekretar të shtetit.
Të martën në mbrëmje, ai njoftoi se guvernatorja e Dakotës së Jugut, Kristi Noem, do të jetë drejtuesja e Departamentit të Sigurisë Kombëtare. Ndër të përzgjedhurit e tjerë për anëtarë të kabinetit qeveritar është edhe Pete Hegseth, i cili do të drejtojë Departamentin e Mbrojtjes. Zoti Hegseth është ish-ushtarak dhe ka drejtuar emisione në kanalin televiziv Fox News.
Zoti Rubio dhe zonja Noem radhiteshin në listën e kandidatëve të mundshëm për nënpresident disa muaj më parë. Ndërsa zoti Trump më vonë përzgjodhi senatorin e Ohajos JD Vance, tashmë nënpresidenti i zgjedhur, si zoti Rubio ashtu edhe zonja Noem vazhduan ta mbështesin zotin Trump, që fitoi bindshëm zgjedhjet javën e kaluar përballë Nënpresidentes demokrate Kamala Harris.
Presidenti i zgjedhur Trump njoftoi gjithashtu se do të emërojë ish-drejtorin e Zbulimit Kombëtar John Ratcliffe për të shërbyer si drejtor i CIA-s. Zoti Ratcliffe ishte drejtuesi i gjashtë i zbulimit kombëtar, që shërbeu gjatë tetë muajve të fundit të administratës së ish-Presidentit Trump. Zoti Trump njoftoi gjithashtu të martën se ka përzgjedhur zotin William McGinley si këshilltar ligjor të Shtëpisë së Bardhë.
Ndër njoftimet e tjera të bëra nga presidenti i zgjedhur, është se dy sipërmarrësit Elon Musk dhe Vivek Ramaswamy do të bashkëdrejtojnë Departamentin e ri të Efikasitetit të Qeverisë. Në njoftim thuhet se ata do të ofrojnë këshilla dhe udhëzime “për të drejtuar reformën strukturore në shkallë të gjerë” të qeverisë federale.
Presidenti i zgjedhur Trump gjithashtu vendosi të emërojë si këshilltar për sigurinë kombëtare ligjvënësin nga Florida, Michael Waltz. Zoti Waltz në fillim të këtij viti mbështeti një përpjekje të ligjvënësve republikanë për t’i vënë emrin e zotit Trump aeroportit ndërkombëtar të Uashingtonit.
Presidenti i zgjedhur Trump të hënën emëroi edhe Thomas Homanin, ish-drejtuesin për emigracionin, si “drejtuesin kombëtar për çështjet e kufirit”, për të drejtuar përpjekjet për të deportuar drejt vendeve të origjinës ndoshta miliona emigrantë pa dokumente që jetojnë në Shtetet e Bashkuara. Mediat njoftuan se Stephen Miller, një tjetër këshilltar i zëshëm kundër emigracionit, që shërbeu në mandatin e parë të ish-Presidentit Trump, do të emërohej si zëvendës shefi i kabinetit të presidentit të zgjedhur për politikat.
Presidenti i zgjedhur përzgjodhi një tjetër mbështetëse të vendosur, ligjvënësen nga Nju Jorku, Elise Stefanik, si ambasadoren e re amerikane në Kombet e Bashkuara. Ai emëroi ish-guvernatorin e Arkansasit, Mike Huckabee, si ambasador në Izrael.
Elise Stefanik
Pak përpara zgjedhjeve, zoti Trump, i cili rrallë pranon publikisht gabime, i tha drejtuesit të një emisioni podcast Joe Rogan se gabimi i tij më i madh gjatë mandatit të tij nga 2017 deri në 2021 ishte punësimi i “njerëzve të këqij, ose njerëz jo besnikë”.
“Përzgjodha disa njerëz që nuk duhej t’i kisha zgjedhur”, tha ai.
Disa nga zyrtarët e lartë që ish-Presidenti Trump zgjodhi në atë kohë, përfshirë ish-shefin e kabinetit John Kelly dhe këshilltarin e sigurisë kombëtare John Bolton, u bënë kritikë të ashpër publikë të zotit Trump, pasi ai i hoqi nga detyra. Zoti Kelly tha gjatë fushatës së këtij viti se ish-Presidenti Trump përmbushi përkufizimin e një sundimtari fashist. Ish-Presidenti Trump i sulmoi të dy ish-zyrtarët, duke e quajtur zotin Kelly “një ngacmues, por një person të dobët” dhe duke e nënçmuar zotin Bolton si “një idiot”.
Përpara zgjedhjeve, zoti Bolton tha se: “Ajo që Trump-i do të kërkojë nga kandidatët për postet e larta në një mandat të dytë është besnikëria. Ai dëshiron burra që thonë vetëm ‘po’ dhe gra që thonë vetëm ‘po’.”
Senatori Rubio u përplas ashpër me zotin Trump gjatë kandidimit të tyre në vitin 2016 për marrjen e kandidaturës zyrtare për president të Partisë Republikane, që u fitua nga zoti Trump. Zoti Rubio bëri shpoti ndaj zotit Trump duke i thënë se kishte duar të vogla dhe një nxirje të lëkurës ngjyrë portokalli, ndërsa zoti Trump e nënçmoi duke e quajtur “i vogli Marko”.
Por senatori Rubio, si shumë kritikë të tjerë të dikurshëm të zotit Trump, ishte një mbështetës i vendosur i tij gjatë fushatës së këtij viti. Vitet e fundit, zoti Rubio ka mbajtur haptazi një linjë të ashpër në politikën e jashtme, duke mbajtur qëndrime të ashpra për marrëdhëniet e Shteteve të Bashkuara me Kinën, Iranin, Venezuelën dhe Kubën.
Ai ka qenë ndonjëherë në mosmarrëveshje me republikanët që ishin skeptikë për përfshirjen e Shteteve të Bashkuara në konfliktet e largëta, si ndihmat për financimin e luftës së Ukrainës ndaj sulmit të Rusisë në vitin 2022. Por kohët e fundit, ai votoi kundër dërgimit të ndihmave të mëtejshme ushtarake amerikane në Ukrainë, ndërsa zoti Trump ka shprehur gjithashtu skepticizëm për vazhdimësinë e ndihmave amerikane për Kievin.
Zoti Rubio i tha kanalit NBC News në shtator se, “Mendoj se ukrainasit kanë qenë kaq të guximshëm dhe të fortë në përballjen me Rusinë. Por në fund të fundit, ajo që po financojmë këtu është një luftë në ngërç dhe duhet të arrihet në një përfundim, ose ai vend do të kthehet 100 vite prapa”.
“Unë nuk jam në anën e Rusisë – por për fat të keq, realiteti është se mënyra se si do të përfundojë lufta në Ukrainë është me një zgjidhje të negociuar”, tha zoti Rubio.
Zonja Noem mori vëmendje në nivel kombëtar dhe fitoi lëvdata nga konservatorët pasi refuzoi të miratonte një urdhëresë për mbajtje maskash gjatë pandemisë COVID-19 në vitin 2021.
Zonja Noem me Presidentin e zgjedhur Trump
Presidenti i zgjedhur Trump mendohet se po e shqyrtonte madje emrin e saj si kandidate për nënpresidente. Por ajo u përball me kritika të gjera, pasi shkruajti në një libër kujtimesh se pati vrarë me armë një qen “të patrajnueshëm” që ajo “e urrente”, në fermën e familjes së saj.
Zoti Waltz është një ish-ushtarak i njësive të forcave speciale të ushtrisë amerikane, i cili ndan pikëpamjet e Presidentit të zgjedhur Trump për emigracionin e paligjshëm dhe skepticizmin për mbështetjen e vazhdueshme të Amerikës për Ukrainën.
Zoti Waltz, i cili gjithashtu ka shërbyer në Gardën Kombëtare me gradën kolonel, ka kritikuar aktivitetin e Kinës në rajonin Azi-Paqësor dhe tha se Shtetet e Bashkuara duhet të jenë gati për një konflikt të mundshëm në rajon.
Po aq të rëndësishëm sa përzgjedhjet fillestare të Presidentit të zgjedhur Trump janë edhe emrat e dy ish-zyrtarëve që ai i ka refuzuar deri më tani për postet kryesore në administratën e tij të re: Nikki Haley, ish-ambasadorja e tij në Kombet e Bashkuara dhe ish-sekretari i Shtetit, Mike Pompeo. Zonja Haley kandidoi përballë zotit Trump për të marrë kandidimin zyrtar republikan për president në vitin 2024 dhe zoti Pompeo shqyrtoi mundësinë e kandidimit përballë zotit Trump, por më pas u tërhoq.
Presidenti i zgjedhur Donald Trump shkon në Uashington të mërkurën për t’u takuar me Presidentin Joe Biden, që fitoi përballë zotit Trump në zgjedhjet e vitit 2020. Bisedat pritet të përqëndrohen tek transferimi i pushtetit kur Presidenti i zgjedhur Trump të inaugurohet më 20 janar. Zoti Trump po planifikon të takohet edhe me ligjvënësit republikanë në Dhomën e Përfaqësuesve.
Klodiana Lala, e ftuar në emisionin “Të Paekspozuarit” në MCN TV, ka folur për zgjedhjen e drejtuesve të rinj të policisë në qarqe, për të cilët ka dyshime se kanë lidhje me krimin.
Lala tha se policia sot është “në pikë të hallit” dhe se shumë ngjarje fshihen, çka rrit problematikën për qytetarët.
“Mua nuk më shqetësojnë emrat sepse emrat ikin dhe vijnë. Më shqetëson procesi dhe sistemi.
Sot policia është në pikë të hallit. Ka punonjës të demotivuar, të frikësuar, i drejtojnë njerëz që kanë lidhje me krimin. Më shqetësojnë qytetarët e thjeshtë që përballen me këtë strukturë.
Nuk e keni idenë sa ngjarje mund të fshihen. Kemi raportuar lajm që vëllai i Rrahman Rrajës ishte në kërkim policor sepse dhunoi një familje në zonën e Niklës. Vetëm fakti që nuk pati video, nuk tërhoqi vëmendje, por policia nuk kishtë bërë transparencë.
Më shqetësojnë qytetarët që përballen me represion. Nëse nuk pastrohet policia, do të ketë problematika edhe në dhjetëvjeçarin e ardhshëm”, tha Lala.
Komentet