VOAL – Kujtesa njerëzore është një instrument i mrekullueshëm, por i gabuar. Kujtimet që qëndrojnë brenda nesh nuk janë të gdhendura në gur; jo vetëm që kanë tendencë të fshihen me kalimin e viteve, por shpesh ato ndryshojnë, apo edhe rriten duke përfshirë veçori të jashtme.
Qëllimet e jetës janë mbrojtja më e mirë kundër vdekjes.
Çdokush që i është bindur natyrës duke transmetuar një pjesë të thashethemeve përjeton lehtësimin shpërthyes që shoqëron plotësimin e një nevoje parësore.
Unë jetoj në shtëpinë time ashtu siç jetoj brenda lëkurës sime: unë njoh lëkurë më të bukura, më të gjera, më të forta dhe më piktoreske: por mua më duket e panatyrshme t’i këmbej ato me timen.
Holokausti është një faqe e librit të Njerëzimit nga e cila nuk do të na duhet kurrë të heqim treguesin e kujtesës.
Aushvici është jashtë nesh, por është rreth nesh. Murtaja është shuar, por infeksioni po përhapet.
Është e lehtë për ata që kanë humbur gjithçka, të humbasin veten.
Duhet të them që përvoja e Aushvicit ishte e tillë për mua sa që fshiu çdo mbetje të edukimit fetar që unë gjithsesi kisha. Aty ndodhet Aushvici, pra nuk mund të ketë Zot. Unë nuk mund të gjej një zgjidhje për dilemën. E kërkoj, por nuk e gjej.
Të gjithë ata që harrojnë të kaluarën e tyre janë të dënuar ta rijetojnë atë.
Nëse të kuptuarit është e pamundur, njohja është e nevojshme, sepse ajo që ka ndodhur mund të kthehet, ndërgjegjet përsëri mund të joshen dhe të errësohen: edhe tonat.
Pak janë burrat që dinë të shkojnë në vdekje me dinjitet, dhe shpesh jo ata që do të prisnit.
Kështu për herë të parë kuptuam se gjuhës sonë i mungojnë fjalët për të shprehur këtë fyerje, rrënimin e një njeriu. Në një çast, me intuitë pothuajse profetike, realiteti na u zbulua: kemi mbërritur fundin.
Shumë, individë ose popuj, mund të ndodhë që të besojnë, pak a shumë me vetëdije, se “çdo i huaj është një armik”. Në pjesën më të madhe kjo bindje qëndron në fund të mendjes si një infeksion; ai shfaqet vetëm në akte të rastit dhe të pakoordinuara, dhe nuk është në origjinën e një sistemi mendimi.
Shkatërrimi i njeriut është pothuajse aq i vështirë sa krijimi i tij.
Pse kujtesa e së keqes nuk mund ta ndryshojë njerëzimin? Për çfarë është kujtesa?
Personaliteti ynë është i brishtë, është shumë më i rrezikuar sesa jeta jonë; dhe të urtët e lashtë, në vend që të na këshillonin “kujto se duhet të vdesësh”, do të kishin bërë më mirë për të na kujtuar këtë rrezik më të madh që na kërcënon.
Kam harruar t’ju them se, për të shkruar, duhet të keni diçka për të shkruar.
Nëpërkat, edhe nëse janë në gjendje të mirë shëndetësore, janë shumë më pak të shpejta sesa pretendimet e zoologjisë popullore, dhe për këtë arsye edhe më pak të rrezikshme./Elida Buçpapaj
Komentet