–
Mësuesi i apsionuar i gjuhës dhe letërsisë, Areteo Buneci hyn optimist në klasë dhe pasi hedh regjistrin mbi tryezë me një pozë teatrale, kthehet nga nxënësit që ende nuk janë ulur nëpër banka.
Është dhjetor dhe në klasë nxënësit që vijnë nga fshatrat e rrethinave të qytetit kanë bërë si gjithmonë disa km rrugë në të ftohtë dhe shpesh nëpër shi.

-Të dashur nxënës sot siç e dini do të zhvillojmë hartim, -dhe i qesh nuri tek flet me pasion për hartimin dhe temat që po i shkruan me shkumës në dërrasën e zezë.

Jemi në vitet ’70. Shqipëria vendi i vogël komunist në Europën jugperëndimore, është solidare me luftën e vietnamezëve për pavarësi. Në shtypin e saj botohen çdo ditë kronika mbi luftën në Vietnam. Lajme përditë në radio e gazeta mbi rrëzimin e helikopterëve amerikanë të luftës nga forcat vjetnameze që dalin si sihariqe edhe nëpër faqet e para të shtypit në vendim komunist të Ballkanit.

Të gjitha këto aktualitete, mësues Areteo ose siç e thërrasin nxënësin mësues Teo, si kolegë të tij gjithandej, i mirëpret me aktualizime politike në hartime.
-Atëhere, -thotë mësuesi Teo duke i kthyer shpinën dërrasës së zesë dhe duke i orientuar nxënësit për hartimin e ri:

Tema 1:” Pranverë në natyrë, pranverë në sytë dhe zemrat tona”.
Pastaj ai lexon me ton të theksuar pedagogjik temën e dytë:

– Tema 2: Temë e lirë.
Të dashur nxënës, -i drejtohet klasës,- ju mund të zgjidhni temën e parë por, mundet të gjeni edhe nje temë tjetër që ju ngacmon fatazinë. Edhe nga aktualiteti kombëtar e ndërkombëtar.
-Me leje?
Ishte Astriti në bankën e fundit nga dritarja.
– Po Astrit!
-Mundet ta bëjmë hartimin edhe me vargje si poezi? Temën e lirë për shembull, të.dytën?
-Patjetër!,- tha entuiziast mësues Teo.

Ai vetë ishte marrë me poezi dikur.Madje kishte botuar edhe në ndonjë organ shtypi si në “10 Korriku” etj,.. Në qytet ende mbahen mend edhe sot dy vargje nga poezisa e tij ‘Fshati’:
“Kur mora rrugën për Kalivaç
Më digjte dielli si saç'”

Duke qenë se ai e kishte rregulluar edhe orarin e hartimit me kolegët dhe drejtorinë e shkollës për dy orë mësimi dyzet e pesëminutëshe rresht, shtoi:
-Tani, punë të mbarë dhe plot frymëzim! Orën e dytë dorëzoni fletoret me hartime të përfunduara te katedra këtu.
Në klasë ra qetësi. Ishte ora e muzës.
***
Aty nga mesi i orës së dytë dyzetepesëminutëshe, nxënësit një nga një, nisën të dorëzojnë fletoret në tryezën e mësuesit. Në atë qetësi që mbretëronte ai po korrigjonte hartimet e një klase paralele.
-Presor, unë e bëra hartimin me poezi për luftën çlirimtare të popullit vëlla vietnamez …
-Ashtuuu?.Pa ta shoh.
Nxënësit me një farë zilie i ngulën syte sa te mësues Teo aq edhe te shoku i tyre Titi që kishte shkruar poezi për luftën në Vientam.
-Buu-kur!- tha mësuesi të cilit i ndriti nuri.
-Meqënëse të gjithë pothuaj keni përfunduar, unë ju ftoj të dëgjoni hartimin ne vargje të shokut tuaj Astritit Corrodolit. Eja këtu në dërrasë dhe lexoje para shokëve të klasës.
Titi ndjeu t’i skuqeshin edhe majat e veshëve dhe nisi të lexojë me ton ne emfatik dhe plot diksion:

– Aeroplani amerikan
1.
Aeroplani amerikan
Është i vogël si shejtan,
Xhër-xhër-xhër, -ia bën motori
Edhe dreqi Seç e mori!1)
2.
Aeroplani amerikan
Është i vogël si shejtan
Ka në bark bomba, fishek
Ç’e pësoi fshat’ i shkretë.
3.
Edhe vajzat vjetnameze
Seç ngjajnë me ato kineze
Kanë një gjë në kurriz,
Duket sikur kanë oriz…

E mbështeti fletoren në gjunj dhe donte të shpjegonte diçka.

-Shprehu, Astrit! Jepi!- e nxiti mësues Teo.

-Strofa një, domethënë, e qëlloi aeroplanin me mitroloz nga poshtë, nga kodrat ku ishte në pozicione në tunele ushtria çlirimtare e Vetnamit.-sqaroi Astriti duke sjellë përfytyrimet që i kishin ndezur fatazinë e nga propaganda dhe filmat për luftën në Vietnam.

-Kurse strofa numër dy, lidhet me vajzat kineze dhe vietnameze…
-Interesante! Bukur!-shprehu përshtypjen mësues Areteo..
-Me leje presor?

Ishte Kola Sirakati, nxënës që vinte çdo ditë me këmbë nga fshati Batare, shtatë kilometra nga qyteti, duke kaluar edhe pasarelen mbi lumin pranë qytetit.
-Hë Kol! Edhe ti me vargje? Të lumtë! -e përgëzoi profesori.
-Si e ke titulluar temën e lirë të hartimit, ti Kol?
-Fiqtë,-bëzajti i drojtur nxënësi.
-Fiqtë? Eja këtu dhe lexoje.
Kola u nguros.
– Djalosh mos u druaj nga shokët e tu. E pe si recitoi Astriti?
Kola hapi fletoren.
-Vazhdo, me zë të lartë dhe me ton. Ashtu!

FIQTË.
1.
Fiqtë e egër,
Njerëzit s’i hanë,
Fiqtë e butë i hanë
me gjith’ bërthamë!
2.
Fiqtë sivjet
janë bërë aq shumë,
Sa njerëzit i marrin e i hedhin
Fiuuuu…..në lumë!

Në klasë nisën të qeshurat.
Kola u turbullua dhe tha nëpër dhëmbë:
-Kam edhe një tjetër po të shkurtër…
-Ja ta dëgjojmë?-e nxiti mësuesi.
-“Servet Kani Servet Cani/
Që të dy nga Podgorani/
Servet Kani djalë i qeshur/
Mban një palë kallçina veshur”

Në klasë u krijua ilaritet. Mësues Areteo e shoqëroi me buzëqeshje ilaritetin.

-Rëndësi ka niciativa, guximi për të shkruar në vargje,-iu drejtua ai klasës. -Të tjerat, rregullohen gjatë rrugës.

Ndërkaq kishte rënë zilja e përfundimit të orës së mësimit. Nxënësit u sulën në korridor për të dalë në oborr si një trumbë e madhe zogjsh që cicërinin. Mësues Teo i shikonte nga dritarja e sallës së mësuesve në katin e tretë të shkollës dhe buzëqeshi kur dëgjoi që nga oborri dikë prej tyre që thërriste: “Aeroplani amerikan, është i vogël si shejtan!!///
—o0o—