Botuar në DITA

Tensionet midis Turqisë dhe aleatëve të saj në NATO po intensifikohen. Disa zyrtarë madje po spekulojnë se vendi duhet të përjashtohet ose pezullohet nga NATO. Lëvizjet drastike të kësaj natyre nuk janë të prirura të kenë sukses por largimi, që përshkallëzohet, i Turqisë nga SHBA dhe BE është vetëshkatërrues për Perëndimin dhe ndihmon kundërshtarët kryesorë të NATO-s.

Sekretari Amerikan i Shtetit Mike Pompeo sulmoi qeverinë turke gjatë një takimi virtual (zhvilluar) së fundmi mes ministrave të jashtëm të NATO-s. Ai akuzoi Ankaranë për rritje të  tensioneve me aleatët në Mesdhe dhe për afrimin e saj me Moskën, përmes blerjes së sistemit të mbrojtjes kundër-raketë S-400 të prodhuar nga Rusia. Blerja nga Ankaraja e sistemit S-400 gjithashtu është dënuar nga Kongresi Amerikan, pasi kjo mund të vërë në rrezik sekretet teknike të avionëve luftarakë amerikanë të fshehtë F-35.

Uashingtoni duket i gatshëm t’i vendosë ndëshkime Ankarasë. Ligji për Kundërvënie ndaj Kundërshtarëve të Amerikës përmes Sanksioneve parashikon sanksione ndaj çdo vendi që angazhohet në një “transaksion të rëndësishëm” për asetet e mbrojtjes me Rusinë, Iranin apo Korenë e Veriut. Përveç kësaj, SHBA ka ndaluar dërgimin e planifikuar të 100 avionëve luftarakë amerikanë F-35 në Turqi.

Ministri i Jashtëm turk Mevlüt Çavuşoğlu është përgjigjur duke akuzuar Pompeo se mban anën e Greqisë në mosmarrëveshjen me Turqinë dhe se ka refuzuar t’i shesë Ankarasë armët anti-raketë Patriot, të prodhuara në SHBA. Ai gjithashtu e sulmoi Uashingtonin (duke thënë) se ka mbështetur forcat kurde në Siri, të cilat kërkojnë të copëtojnë Turqinë, edhe pse Turqia e ndihmoi SHBA në luftën kundër ISIS.

Krerët e BE, gjithashtu, po kërcënojnë me sanksione Ankaranë, për mosmarrëveshjen e saj me Greqinë dhe Qipron për shpimet për gaz (natyror). Zbulimi i burimeve të energjisë në det të hapur në Mesdheun Lindor i ka përkeqësuar mosmarrëveshjet e vjetra mbi ndarjen e Qipros, sovranitetin kombëtar në Detin Egje dhe pretendimet për raftet kontinentale.

Tensionet u rritën pasi Turqia dërgoi një anije studimi për të nxjerrë hartën e perspektivave të shpimit për energji në ujëra gjithashtu të pretenduara nga Greqia. Gjermania, mbajtësi aktual i presidencës së BE, dështoi të ndërmjetësojë (një marrëveshje) mes Athinës dhe Ankarasë dhe u indinjua kur Turqia rifilloi kërkimet e saj për gaz pranë Qipros.

BE ka mbështetur Greqinë në këtë mosmarrëveshje dhe i ka vënë sanksione Turqisë për kryerjen e kërkimeve sizmike në brigjet veriore të Qipros. Turqia dhe Greqia tashmë i kanë shtuar pretendimet e tyre territoriale duke hartuar zona ekonomike detare ekskluzive dhe konfliktuale. Mosmarrëveshja gjithashtu ka përshkallëzuar mosmarrëveshjet e tjera me BE-në mbi politikat e Ankarasë në Libi dhe Siri.

Largimi i Turqisë nga BE dhe potencialisht nga NATO do të ishte një humbje strategjike për SHBA, pasi vendi është me rëndësi të madhe për sigurinë e Aleatëve. Pas SHBA, Turqia është vendi me ushtrinë më të madhe në NATO; ka më shumë trupa, tanke, artileri dhe aeroplanë luftarakë sesa Franca apo Britania e Madhe, si dhe një flotë të konsiderueshme. Turqia është midis nëntë shteteve ushtarakisht më të fuqishme në botë, me gati njëqind aeroporte që munden të mbështesin operacionet ajrore të NATO-s në rajonet e afërta.

Dhe, në Bazën e Forcave Ajrore Incirlik nën kontrollin e personelit amerikan, mban në ruajtje rreth pesëdhjetë armë bërthamore amerikane B-61.

Turqia përfshihet në pesë rajone të paqëndrueshme – në Ballkan, në Detin e Zi, Mesdheun Lindor, Lindjen e Mesme dhe Kaukazin – ku interesat perëndimore sfidohen nga Rusia dhe Irani. Në veçanti, vendndodhja gjeografike dhe ushtria e fuqishme e Turqisë e bën atë spirancën e kahut jugor të NATO-s kundër revizionizmit rus.

Në Ballkan, edhe pse “neo-otomanizmi” nuk ka të ardhme dhe Turqia nuk është një model politik për asnjë shtet që aspiron anëtarësimin në BE, Ankaraja është një kundërvepruese e rëndësishme e bashkëmatshme me Rusinë, e cila manipulon pan-sllavizmin dhe pan-ortodoksinë për të zgjeruar ndikimin e saj. Forcat turke kanë marrë pjesë në operacionet paqeruajtëse të NATO-s në Bosnjë-Hercegovinë dhe Kosovë, kompanitë turke kanë investuar në rajon dhe lidhjet kulturo-fetare mbeten të forta, sidomos me popullsinë boshnjake që e shikon Ankaranë si një aleat të vyer kundër presionit serb.

Ideja e një aleance turko-ruse për shkak të blerjes së raketave S-400 është hapatazi e ekzagjeruar. Të dy fuqitë kanë bërë luftëra të panumërta në të kaluarën, pavarësisht transaksioneve ushtarake, energjetike ose ekonomike në periudha të caktuara dhe do të vazhdojnë të garojnë për ndikim politik në të gjitha rajonet e afërta, siç është e dukshme gjatë luftës së fundit midis Armenisë dhe Azerbajxhanit ,në Kaukazin e Jugut.

Rindërtimi i marrëdhënieve me Turqinë duhet të jetë një prej përparësive të SHBA sepse përshkallëzimi i konflikteve thjesht do të dëmtojë fuqitë Aleate dhe do t’i japë zemër kundërshtarëve të Amerikës. Presidenti Recep Tayyip Erdogan ka dhënë sinjale se ai dëshiron të zgjidhë mosmarrëveshjet me Presidentin e ardhshëm të SHBA i cili gjithashtu mund të luajë një rol ndërmjetësues brenda NATO-s.

Në vend që të diskutojë pronësinë e energjisë në det të hapur, Uashingtonit i duhet të gjejë një mënyrë që të gjitha vendet e rajonit të përfitojnë nga zbulimi i gazit, çfarë mund të ulë varësinë nga gazi rus dhe të zvogëlojë rolin e Moskës në mbarë Europën Juglindore.

Dita, Albania

SHOULD TURKEY BE EJECTED FROM NATO?

Janusz Bugajski, December 2020

Tensions between Turkey and its NATO allies are intensifying. Some officials are even speculating that the countryshould be ejected or suspended from NATO. Such drastic moves are unlikely to succeed but the escalating alienation of Turkey from the U.S. and EU is self-destructive for the West and assists NATO’s chief adversaries.

U.S. Secretary of State Mike Pompeo attacked the Turkish government during a recent virtual meeting of NATO foreign ministers. He accused Ankara of stoking tensions with allies in the Mediterranean and aligning with Moscow by purchasing the S-400 Russian-manufactured anti-aircraft system. Ankara’s acquisitionof the S-400 system has also been condemned by the U.S. Congress because itcould endanger the technical secrets of America’s F-35 stealth fighter jets.

Washington looks poised to impose penalties onAnkara. The Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act requires sanctions against any country that engages in a “significant transaction” of defense assets with Russia, Iran or North Korea. In addition, the U.S. has halted the scheduled delivery of 100 American F-35s to Turkey.

In response, Turkish Foreign Minister Mevlüt Çavuşoğlu has accused Pompeo of siding with Greece in its dispute with Turkey and of refusing to sell Ankara U.S.-made Patriot anti-aircraft weapons. He also attacked Washington for backing Kurdish forces in Syria who seek to partition Turkey, even while Turkey helped the U.S. in combating ISIS.

EU leaders are also threatening sanctions against Ankara over a gas drilling dispute with Greece and Cyprus. The discovery of offshore energy resources in the Eastern Mediterranean has aggravated longstanding argumentsover the division of Cyprus, national sovereignty in the Aegean Sea, and claims to continental shelves.

Tensions increased after Turkey sent a survey vessel to map out energy-drilling prospects in waters also claimed by Greece.Germany, current holder of the EUpresidency, failed to mediate between Athens and Ankara and was outraged when Turkey resumed its gas exploration near Cyprus.The EU has backed Greece in the dispute and sanctioned Turkey for conducting seismic surveys off the north coast of Cyprus. Turkey and Greece are now bolstering their territorial claims by drawing up exclusive and conflicting maritime economic zones. The dispute has also aggravated other disagreement with the EU over Ankara’s policy in Libya and Syria.

Estranging Turkey from the EU and potentially from NATO would be a strategic defeat for the U.S. because the country forms a critical component of Allied security. After the U.S., Turkey has the largest army in NATO, with more troops, tanks, artillery, and fighter aircraft than France or the UK, as well as a sizeable navy.Turkey is among the nine most militarily powerful states in the world with almost a hundred airports capable of supporting NATO air operations in nearby regions. And it storessome fifty U.S. B-61 nuclear weapons at Incirlik Air Force Base controlled by American personnel.

Turkey spans five volatile regions– the Balkans, the Black Sea, the Eastern Mediterranean, the Middle East, and the Caucasus – where Western interests are challenged by Russia and Iran. In particular, Turkey’s geographic location and strong military makes it the anchor of NATO’s southern flank against Russian revisionism.

In the Balkans, even though “neo-Ottomanism” has no future and Turkey is not a political model for any state aspiring to EU membership, Ankara is an important counterpart to Russia which manipulates pan-Slavdom and pan-Orthodoxy to expand its influence. Turkish forces have participated in NATO peacekeeping operations in Bosnia-Herzegovina and Kosova, Turkish companies have invested in the region, and cultural-religious links remain strong especially with the Bosniak population which views Ankara as a valuable ally against Serbian pressure.

The notion of a Turkish-Russian alliance because of the purchase of S-400 missiles is a clear exaggeration. The two powers have fought countless wars in the past regardless of periodic military, energy, or economic transactions and will continue to compete for political influence in all nearby regions, as evident during the recent war in the South Caucasus between Armenia and Azerbaijan.

Rebuilding relations with Turkey should be a U.S. priority because escalating conflicts will simply damage allied capabilities and encourage America’s adversaries. President Recep Tayyip Erdogan has already signaled that he wants to resolve differences with the incoming U.S. President who can also play a mediating role within NATO. Instead of disputing ownership over off-shore energy, Washington should devise a way for all countries in the region to benefit from gas discoveries that can decrease dependence on Russian gas and lessen Moscow’s role throughout South Eastern Europe.