TIRANE- Alida Hisku ka guxuar të rrëfejë historinë e saj personale në emër të të gjitha grave të përdhunuara në burgje nga prokurorët dhe sigurimsat gjatë diktaturës. Deklaratat e saj kanë qenë tronditëse: “Unë kam qenë vetë dëshmitare. Madje edhe në internim kur duhet të merrej një leje, nëse ishe e sëmurë për t’u vizituar te mjeku në qytet, nuk ta jepnin lejen, po të mos përdhunonin. Askush nuk shpëtonte”, ka thënë ajo.

E pyetur nëse i mbante mend përdhunuesit Hisku ka rrëfyer skenat e ferrit “Si t’i merrje vesh, të hidhnin një batanije ne kokë dhe… “, duke shtuar gjatë intervistës se “Mbase mund të them të gjitha të dënuarave dhe të internuarave u ka ndodhur. S’mund të qes emra.”Ky ishte ferri i një artisteje, pasi kolegët në shkollën e Partisë i vodhën ditarin dhe e çuan në duart e Sigurimit të Shtetit. “Në kaush qëndrova tre muaj. Gjashtë muaj burg m’u bënë bashkë me dy muaj në psikiatri. Dhe dy muaj më çuan në një fshat të Lushnjes në internim. Dhe pastaj më futën në arrest shtëpie….”

Po pse nuk arriti ta mbronte askush artisten, as shoqet e saj, as Vaçe Zela që e zbuloi vet si talent, as Dritëro Agolli, që ajo e kishte njohur si një babaxhan që kur shtypte librat e tij në poligrafik…, as Luan Zhegu që ajo thotë s’e “e kisha si vëlla”.

Ndërsa intervista vijon me pjesën e dytë edhe sot në “Shqiptarja.com”, dje në pjesën e parë të intervistës, rrëfimi i Alida Hiskut ka tronditur opinionin publik, mes komenteve që tregojnë se vijojmë të jemi ende një shoqëri e paemancipuar e maskiliste.

Por ka një pjesë të shoqërisë që është më “e ndriçuar”. Ka shumë zëra që e përkrahën këngëtaren për guximin demaskues. Pas botimit të kësaj interviste, ka reaguar edhe deputetja Mesila Doda, ku ndër të tjera theksoi se “Krimet e komunizmit kanë nevojë të zbardhen dhe të mos bien në harresë”…

Alida Hisku tashmë jeton larg nesh, larg spiunëve, torturave, përdhunimeve, për të mbetur si një “zanë shqiptare” e pranishme në familjen e saj, aty në Gjermaninë e ëndrrave, drejt të cilës u arratis në vitin 1990 me të dy djemtë e saj të vegjël përdore…

Aty me mundin e djersën e saj ka ngritur një parajsë të vogël, të parën ka familjen me bashkëshortin e saj, Thomas, e të dy djemtë e lindur në Shqipëri dhe vajzën 17-vjeçare, të lindur nga martesa në Gjermani. Ka dhe biznesin e saj. Në restorantin e vogël që drejton, në një fshat të bukur gjerman është krenare që i flasin vetëm “Shqiptarja”.

Krenare për emrin e vendit që përfaqëson, të atij vendi që e lëndoi, që e poshtëroi, e që prapë thotë se e merr malli për të. “Nëse dita ka 24 orë, mua më bëhen “48 orë” punë. Punoj që të harroj. Ndryshe ia plas të qarit. Më merr malli për vendin tim…. Dua të harroj”, thotë.

Të mbrojti ndonjëri nga artistët kur të burgosën. Ju kishit miqësi me artistë me pozitë, ose dhe vetë Lidhja e Shkrimtarëve e Artistëve pse nuk të mbrojti?
-Asnjë nuk më mbrojti. Të gjithë kishin frikë. Askujt nuk ia mbante. Të them të drejtën, kur dola nga burgu, u tërhoqa edhe vet nga shoqëria. U mbylla në vetvete se mos u prishja punë kolegëve. Dilja vetëm natën, e maskuar si një grua e zakonshme, me një shami në kokë dhe ulesha e pija një cigare në trotuar me fshesaxhijet.

Dhe ato nuk më njihnin. Askush nuk më njihte në atë gjendje. Vetëm kështu e hiqja mërzinë në atë kohë, vetëm në ato çaste merrja pak ajër pas gjithë atyre që më ndodhën.

Po Dritëro Agolli si kryetar i Lidhjes së Artistëve dhe Shkrimtarëve bëri ndonjë reagim. Ai vinte edhe në shtypshkronjë për botimin e librave, njiheshit, nuk të ndihmoi ai?
-Dritëroi ka qenë shumë babaxhan, por edhe ai kishte frikë. I largohej çdo bisede politike. Nuk donte të përfshihej, sepse dhe ai kishte problemet e veta. Dritëroin mezi prisnin ta gjenin me ndonjë dobësi. Por ai ishte babaxhan… Ktheju njëherë historisë dhe kujtohu si ishte atëherë… Mos të mburret kot njeri tani, se ka bërë trimërira. Askujt nuk ia mbante në atë kohë…

Vaçe Zela të ka dashur e vlerësuar shumë, mbi të gjitha këngëtaret, sa qe gjallë. Si kanë qenë marrëdhëniet e tua me të?
-Me Vaçen njihem që fëmijë. Mamaja ime Fiqrete Hisku ka punuar në korin e operës si mezzosoprano, dhe në atë kohë të gjithë artistët e Teatrit të Operës dhe Baletit i bënin pushimet në plazhin e Durrësit tek Hekurudha. Kanë qenë disa vila që jepeshin për pushime vetëm për artistët atje. Meqë institucionet kulturore mbylleshin vetëm në gusht, mlidheshin të gjithë artistët me familjet e tyre atje. Isha pesë vjeç. Fëmijët mblidheshin në rërë dhe unë u këndoja.

Unë këndoja e entuziazmuar nga Vaçe Zela. Ajo më thoshte “Hajde Alida do ta këndosh Vaçen sot…”

Vaçja e ka zbuluar talentin tim… Atë e kisha zakonisht prapa kurrizit në plazh. Familja ime dhe e Vaçe Zelës e bënin plazhin sëbashku. Sa bëhej pushim aty, Vaçja më thoshte: “Ngriu Alida, këndo këngën e Vaçes tani”. Kur nguroja më thoshte “Hajde Alida se e ke “shpellën” më të madhe se unë ti, e këndon më bukur këngën.

Unë nisja të këndoja këngët e Vaçes me gjithë shpirt e të gjithë sa ishin në plazh më dëgjonin mua. E frymëzuar nga ajo, m’u rrit guximi të këndoj, më doli ndrojtja. Jam ngjitur në skenë që 13 vjeçe, në festivalin e 9-të. Në festivalin dhjetë, kur isha 15 vjeçe mora çmimin e dytë të festivalit me këngën “Shqipëria përshëndet”. Kisha marrë dy çmime njëri pas tjetrit.

Po me këngëtaret e tjera gjatë festivaleve ç’marrëdhënie ke pasur?  
-Shoqe kanë qenë të gjitha për mua. Ema Qazimi, Irma Libohova, Liljana Kondakçi, Luan Zhegu, që e kam pasur si vëlla, kanë qenë shokët më të afërt. Na mblidhte varfëria atëherë. Edhe festivali nuk na fuste cmirën, sepse nuk na jepte askush para për çmimet. Çmimi ishte vetëm një letër. Ne mundoheshim të këndonim sa më bukur për atë popullin tonë të varfër.

Ne këngëtarët ishim bërë një ndër gëzimet e pakta të popullit tonë. Por nuk kishte shpërblime për ne, për asnjë çmim. Na jepnin ndonjë dhuratë për Vitin e Ri. Kujtoj një termus me lule që më kanë dhënë e që m’u thye pas një jave. Madje me Ema Qazimin, me Liljana Kondakçinë dhe me Irma Libohovën ndërronim këpucët, kur dilnim në skenë, sepse kishim një numër këmbe dhe këndonim të gjitha me të njëjtën palë këpuce.

Unë s’kam ç’të tregoj më shumë se këto kujtime. Unë isha pjekur në punë, koha e koncerteve kalonte shpejt dhe unë prapë kthehesha në ndërmarrjen time ku punoja. Isha e edukuar në mënyrë të tillë, që nuk konceptoja si shumë të tjera të bëja karrierë, se ndryshe unë mund të ikja nga shtypshkronja. Edhe pse fitoja çmime në festivale, e quhesha këngëtare si koleget e mia, unë ende vazhdoja të punoja në shtypshkronjë. Kam punuar atje deri në moshën 23-vjeçare.

Isha një punëtore e thjeshtë me përparëse bojë qielli. Isha si një robot që sa lija punën vrapoja në aktivitete, në shkollë, në koncerte. Unë vetëm vrapoja. Kjo kulturë pune, ky ritëm jete ka nisur që në fëmijëri dhe kështu vazhdova të punojë e kështu vazhdoj.

Ku e gjen këtë forcë? 
-E gjej…! E gjej që të harroj. Kam një shtëpi tani të madhe në fshat ku punoj gjithë ditën me biznesin tim të vogël dhe vetë gjermanet më thonë se “Ku e gjen këtë forcë, ti një metër e gjysmë mbi tokë je”. Kështu bëjnë humor disa nga mikeshat e mia. I bëj vetë të gjitha, gatimin, larjet, shërbimin, lyerjet e mureve, gjithçka.

Kur ike nga Shqipëria, pse mendove të shkoje pikërisht në Gjermani?
-Të them të drejtën unë jam arratisur nga Qafa e Thanës. Nuk kam ikur me ambasadën. Kam qenë me dy djemtë këtu në Shqipëri, e ndarë nga burri. Nga Qafëthana ika me një organizim timin me ndihmën e fshatarëve. Ata më ndihmuan të mbanin fëmijët e mi.

Dhe unë kalova gardhin, ku pas kësaj ata më sollën fëmijët atje. Ishte koha kur sa kishin ikur njerëzit nga ambasadat. Fshatarët më ndihmuan pa e ditur kush isha. Isha maskuar si një grua e panjohur me shami në kokë që kishte mbetur me dy fëmijët e donte të ikte. Unë, madje mora një guxim të madh se në rrugë do të prisja në autostop për të shkuar më tej. Kaluan dy maune të mëdha eksporti dhe unë me ato ika.

Çfarë motivi pate?
-M’u mblodh si një paketë gjithçka që më ndodhi, duke menduar fëmijët, të ardhmen time. Unë isha e divorcuar, populli po merrte arratinë, po vinte një situatë me ndryshime tranzitore. Dhe mendova: A mund të ngrihen prapë unë me këto halle e të nis karrierën? Kujt do t’i këndojë unë popullit që po merr arratinë apo popullit që nuk di ku është.

E ka mendjen të më dëgjojë mua që të këndojë? Kështu më erdhi….
Unë kisha forcë psikologjike se edhe puna ime në shtypshkonjë më bëri që të lexoja shumë libra, shumë autorë, shqiptarë e të huaj, madje edhe libra të autorëve të huaj që janë ndalur, por që unë në shtypshkronjë ua arrija t’ua bëja leximin. Kisha nisur të përputhesha në shumë pika me mendimin se është një botë që duhet të gjesh forca e t’i bësh gjërat vet, duke menduar për veten, për fëmijët.

Nuk i hapi populli dyert e dritaret e shtëpisë për demokracinë. Iu hapën nga jashtë. Ndaj vuajti ky popull në tranzicion, se u gjendën të pavetëdijshëm për atë që bënte vendi ynë dhe këtë e shfrytëzuan shumë e shumë të tjerë dhe shumë politikanë.

Si e njohët bashkëshortin tuaj në Gjermani?
-E njoha më vonë duke punuar. Pasi hoqa gjithë ato peripeci, më çuan këta shoferët shqiptarë me maune. Në mes të rrugës së Beogradit deshëm të më përdhunonin. I tha njëri, “ti mbaj fëmijët këtu dhe unë ta çojë këtë në maunen tjetër”. Unë u zbrita nga makina dy shoferëve të Durrësit dhe qëndrova në të ftohtë atje në rrugë me fëmijët përdore. Ata u kthyen e më morën. U erdhi keq…

Kur mbërrita u dhashë dyqind dollarët që u kisha premtuar për transportin dhe u thashë: “Faleminderit dhe mos harroni se keni shpëtuar jetën e dy fëmijëve dhe të një gruaje që quhet Alida Hisku”. Ata u turpëruan, se nuk më kishin njohur, ngaqë unë isha veshur si fshatare. Ja kështu bëjnë shqiptarët…. I kam shkruar të gjitha këto në librin tim në gjermanisht.

Libri im quhet një biografi ose ditar tronditës atje, por unë aty vazhdoj jetën dhe përfaqësoj figurën e kulturën e një gruaje shqiptare. Mua me vjen mirë që unë punoj e pavarur, punoj shumë dhe nuk jam më mes të atyre grave që nënshtrohen ose bëhen dado të burrave gjermanë për të mbijetuar. Kam punuar shumë, vazhdoj të punoj shumë. Gjermania vërtetë është një vend i fuqishëm se ka arritur shumë gjëra me punë, po nuk mund të them se është populli më i lumtur apo i gëzuar….

Pra, unë punoja në një hotel në fshat si pastruese. Pastaj në darkë pasi pastroja dhomat, pastroja dhe kuzhinën dhe atje merrja përsipër shumë punë; bëja sallata, pastrimet, etj. Aty vinte ditë për ditë burri im. Ai pinte një birrë tek banaku. Unë ngaqë kontrolloja gjendjen në kuzhinë se sa njerëz ka, a duan më shërbim, gjendesha gjithmonë e fundit atje. Dhe ai pyeti dikë se kush isha unë. Pastaj kur u prezantuam i tregova se kisha dy fëmijët dhe folëm për ta. Ai vetë sapo ishte divorcuar dhe kishte një vajzë. Nisëm të bashkëbisedonin miqësisht.

Dhe një ditë ai më tha: “A t’i marrë unë fëmijët, t’i çojë tek lodrat. Duke u nisur nga miqësia që krijuam, m’i nxirrte më natyrshëm fëmijët tek lodrat. Dhe një ditë, im bir më thotë: “-Mami pse nuk rrimë ne me xhashi Tomin, se ne s’kemi baba”. Afria me fëmijët më dha zemër dhe kështu nisi bashkëjetesa jonë.

Dhe në këtë bashkëjetesë, unë si një shqiptare që nuk isha edukuar të merrja masa ngela shtatzënë. Me lindjen e vajzës, ne u martuam. Kështu krijova familjen time. E di ti që unë gatuaja me perimet që nxirrte për të hedhur në darkë supermarketi. U hiqja lakrave pjesën e kalbur dhe me pjesën e mirë bëja gatime të shijshme. Këto gatime shijonte bashkëshorti im kur jemi njohur dhe m’i lëvdonte pa masë.

Ja ke thënë këtë?
-Po. Ia kam thënë. Është pjesë e jetës sime, të gjitha ia kam thënë. Tomi është intelektual dhe më ka mbështetur e me ka dhënë kurajë. Ai madje i birësoi edhe dy djemtë e mi, kur u martuam. Djemtë u shkolluan dhe tani kanë nisur jetën e tyre. Unë kam blerë tani në fshat një shtëpi të madhe rreth 600 metra dhe aty kam bërë një restorant që e drejtoj vetë.

Bëhem vetë edhe burrë, edhe grua, vetë kuzhiniere, vetë pastruese. Bashkëshorti im punon gjithë ditën në klinikë. Ja kjo është jeta ime në Gjermani. Shkollova fëmijët dhe punoj gjithë ditën.  Te restoranti çdo gjë e gatuaj në kuzhinën time me duart e mia. Pra kush vjen aty ha nga duart e “shqiptares”. Ky është dhe çelësi i sekretit që unë jam e fortë. Aty gjermanët pasi mësojnë se unë kam qenë artiste në vendin tim, befasohen që jam kaq e thjeshtë atje me fshatarët gjermanë.

Edhe kreu i ALUIZNI-t Artan Lame ka reaguar për blerjen e Lagunës Blu nga pronari i TV “Klan” Aleksandër Frangaj.

Lame thote se shitja e tokës shtetërore është akt kriminal nga kushdo që e ka shitur, por nuk thënë asnjë emër. Këtë deklaratë ai e bëri gjatë mbledhjes së Komisionit të Veprimtarisë Prodhuese.

Sipas Lames, askush nuk ka të drejtë ta shesë, pasi është një tokë shtetërore.

Një tjetër aferë korruptive dyshohet që është bërë me kompaninë CEZ –shpërndarja në Shqipëri.

Afera përfshinë biznesmen, ministra e deputet. Venigjar Begaj është biznesmeni që ka denoncuar në prokurori shkatërrimin e biznesit të tij nga ndërprerja e një kontrate me CEZ-in si pasojë e ndërhyrjeve politike.

Në kallëzimin 120 faqesh të biznesmenit, thuhet se kompania e tij Certified Solutions Corporation ( CSC shpk) ishte pajisur me licencë nga Drejtoria e Përgjithshme e Metrologjisë në vitin 2010 për kolaudimin e matësve të energjisë elektrike që i shpërndante CEZ-i në gjithë Shqipërinë.

Sipas Begajt, drejtori i Metrologjisë në atë kohë ishte Gledion Rahovica aktualisht deputet i LSI-së në Berat, i cili i ka dhënë këtë autorizim me kushtin e përfshirjes në biznes me 49 % të aksioneve krushkun e Ministrit Nasip Naço, shtetasin Qirjako Kongoli.

Begaj ka pranuar këtë kusht dhe më pas kësaj kompanie, ku ishte krushku i ministrit aksioner, në vitin 2012 i është dhënë një kontratë ekskluzive 3 vjeçare për kolaudimin e matësve të energjisë elektrike për të gjithë Shqipërinë.

Një biznes që prodhonte miliona lekë në muaj. Pikërisht për shkak të këtyre milionave, sipas denoncuesit Begaj, në korrik të 2012 atij ju kërkuar që krushku I ministrit Naço, në atë kohë ministër i ekonomisë dhe energjetikës, të merrte 80 % të aksioneve. Duke qenë se Begaj kishte bërë të gjitha investimet në këtë kompani, nuk prnaoi kushtin. Këtu nisi historia e shkatërrimit të biznesit të kompanisë së tij.

Me urdhër nga lart kompania CEZ ndërpreu të gjitha pagesat e kolaudimit të sahatëve. Ndërkohë kishte detyrime të mëdha të pashlyera ndaj kompanisë. Duke qenë se kontrata u ndërpre në mënyrë të njëanshme Begaj u detyrua të kërkonte nga Drejtoria e Përgjithshme e Tatimeve shlyerjen detyrimeve tatimore nga CEZ-i. Bëhej fjalë për mbi 250 milion lekë të reja ose mbi 2.5 milion dollar amerikane detyrime ndaj kompanisë së Begajt.

Drejtoria e Tatimeve nis lëvizjen për të mbledh detyrimet e saj. Koincidencë apo jo në gusht –shtator të 2013 në detabassen e bizneseve të mëdha në drejtorin e tatimeve detyrimet e CEZ-it ndaj kompanisë së Venigjar Begajt rezultonin të fshira. Pikërisht një deputet I LSI-së ishte regjistruar nga kamerat duke hyrë fshehtas tek dhoma e serverave të tatimeve. Është deputeti Spartak Braho që me aktin e tij ka provokuar një skandal shumë të madh.

Ndërkohë kolegët e Brahos, përfshirë edhe ministrin Nasip Naço kishin urdhëruar ndërprerjen e kontratës që nuk pranoi t’i japë 80 % të aksioneve krushkut të tij dhe futën në lojë kompani të tjera, si Hite-tech-test me pronar Piro Xhinarin, kompanin 3G të bashkëshortes së Agron Çelës deputet I LSI-së dhe kompanian HTT të beratasit Genci Gjergjani. Këto tre kompani janë akoma në treg, sipas kallëzimit dhe dyshohet se kanë lidhje me eksponentët e LSI-së.

Sot biznesin dhe vet kallëzuesit Begaj janë totalisht të shkatërruar megjithëse bordi i Entit Rregullator të Energjisë i ka njohur borxhin që CEZ-i i ka atij.

Begajt nuk i janë kthyer asnjë lekë ndërkohë që biznesi i kolaudimit të matësve vazhdon të prodhojë miliona lekë./Abc

Tiranë, 28 tetor – Agjencia Kombëtare e Zonave të Mbrojtura, duke vlerësuar vlerën ekologjike dhe atë ekonomike të masivit të gështenjave në Tropojë, po përgatitet që t’i jap statusin “Zonë e mbrojtur” me qëllim mirëmenaxhimin e sipërfaqes së kultivuar me këtë frut.

Masivi i gështenjave të Tropojës merr edhe vlerën e një parku turistik, ku shumë vizitorë kuriozë ngjiten drejt tij edhe për turizmin e natyrës, të sportit apo ekoturizmin.

Fruti i gështenjës është edhe një vlerë e shtuar në ekonominë e zonës ku rritet, dhe ka një vlerë tepër të rëndësishëm për eksportin shqiptar.

Specialistët e mjedisit në këtë zonë shprehen se: ”do të bëjmë përpjekjet maksimale që ky frut, që konsiderohet i shenjtë për ne, të përpunohet edhe në Tropojë. Sepse është në interes të madh edhe të rritjes së punësimit edhe të rritjes së vlerës së këtij fruti nëqoftëse do të përpunohet këtu në Tropojë”.geshtenjat1

Rrethi i Tropojës ka masivin më të madh të gështenjave në Ballkan, duke u shtrirë rreth alpeve përmbi qytetin e Bajram Currit, bjeshkëve deri në Dragobi dhe vijon me masivin e vargmaleve të Shkelzenit deri në njësinë administrative të Lekbibajt.

Masivi i gështenjës në Tropojë zë një sipërfaqe mbi 2400 hektarë me rendiment mesatar rreth 40 kg për rrënjë.

Një vizitë tepër domethënëse – mirënjohje për ambasadorin Lu!

VOAL – SPAÇ, 27 TETOR – Ambasadori amerikan në Tiranë Donald Lu bëri sot një vizitë në Bugun e Spaçit. Të kuptosh politikën e sotme të Shqipërisë dhe të kaluarën e saj të errët komuniste është e domosdoshme të shkosh në Burgun e Spaçit.  Ambasadori Lu, si asnjë ambasador tjetër amerikan e ka kuptuar këtë, pasi siç rrëfehet edhe vet, stërgjyshja e tij ka vdekur në një burg komunist në Kinë. Pas kësaj vizitë tejet të rëndësishme dhe tepër domethënëse, Donald Lu bëri një deklaratë në shqip e në anglisht dhe e shpërndau atë nëpërmjet rrjetit social Facebook:

Sot, së bashku me kolegët e mi, vizituam burgun e Spaçit, ku mbetëm të tronditur nga ironia e përplasjes së dëshmisë të brutalitetit njerëzor me bukurinë e peisazhit mahnitës malor të kësaj zone.
Vizita në burgun e Spaçit është një dëshmi e gjallë e sakrificave të atyre njerëzve që luftuan për liri dhe kundër tiranisë, dhe që shpesh humbën jetën gjatë kësaj përpjekjeje. Ne patëm fatin të kishim tre njohës të mirë të zonës, të cilët na rrëfyen historitë e atyre që jetuan dhe humbën jetën këtu – Gjet Gjoni, guida jonë vendase, si dhe Nedi Pjetri dhe Jonathan Eaton nga Shoqata e Trashëgimisë Kulturore pa Kufij.
Dje, unë kisha nderin të takoja Fabian Katin, i cili ka qenë i dënuar politik në Spaç në mesin e viteve ’80-të. Z. Kati ia ka përkushtuar jetën e tij qëllimit për të mos e lënë në harresë tragjedinë e Spaçit. Ai së bashku me ish të burgosur politikë të tjerë në Spaç, po punon për të ndërtuar një muze në ish burgun komunist, në mënyrë që edhe brezat e ardhshëm të njihen me këto histori të rëndësishme. Gjithashtu, ai ka bërë disa filma dokumentarë dhe ka shkruar libra mbi ata që u zhdukën dhe ata që i mbijetuan kësaj përvoje çnjerëzore.
Stërgjyshja ime vdiq në një burg komunist në Kinë. Ajo u arrestua ndërsa ndihmonte familjet e tjera për t’u arratisur nga Kina gjatë revolucionit të Maos në 1947. Sot, unë përkujtoj stërgjyshen time, mijëra shqiptarë, dhe njerëz të panumërt kudo në botë, që luftuan për liritë që ne kemi sot.
Në oborrin e Ambasadës sonë ndodhet një pemë manjole, e mbjellë nga punonjësit tanë. Nën këtë pemë, është një pllakatë, ku është gdhendur një citim i Maya Angelou, i cili thotë, “Historia, pavarësisht dhimbjes së saj therëse, nuk mund të zhbëhet, por nëse përballohet me kurajo, nuk ka pse të përjetohet sërish.”
Unë dua t’i nxis të gjithë të rinjtë shqiptarë që të vizitojnë Spaçin dhe të njihen me historitë e atyre shqiptarëve guximtarë që mbijetuan apo humbën jetën në këtë vend. Shumë shpejt, do të jetë përgjegjësia juaj që këto histori t’ia ritregoni fëmijëve tuaj.

TEKSTI ANGLISHT
My colleagues and I visited Spaç today and were struck by the irony of the story of human brutality at this prison juxtaposed against the beauty of the rugged mountain landscape of this area.
A visit to the prison at Spaç is a sobering reminder of the sacrifices made by those who fought for freedom and against tyranny, and all too often died in that pursuit. We were fortunate to have three experts tell us the stories of those who lived and died here — Gjet Gjoni, our local guide, and Nedi Petri and Jonathan Eaton of the NGO Cultural Heritage without Borders.
Yesterday, I had the honor of meeting Fabian Kati, who was a political prisoner at Spaç in the mid-1980’s . Mr. Kati has devoted his life to making sure we do not forget the tragedy at Spaç. He, together with other former prisoners at Spaç, is working to establish a museum in the former communist prison so that these important stories will be shared with future generations. He has also produced documentary films and written books about those who perished and survived this brutal ordeal.
My own great-grandmother died in a communist prison in China. She was arrested while helping other families escape from China during the Maoist Revolution in 1947. Today, I remember my great-grandmother ,thousands of Albanians, and countless others from around the world who fought for the freedoms that today we all enjoy.
On our Embassy grounds there is a magnolia tree, planted by our community. Beneath this tree, there’s a plaque, engraved with a quote by Maya Angelou that reads, “History, despite its wrenching pain, cannot be unlived, but if faced with courage, need not be lived again.”
I encourage young Albanians to visit Spaç and to hear the stories of those brave Albanians who survived and perished in this place. Soon it will be your responsibility to retell these stories to your children.
 

Shqipëria është duke marrë të gjitha masat për ardhjen eventuale të emigrantëve nga Afrika veriore, të cilët kalojnë përmes Shqipërisë për ne Evropë.

Deri tash Shqipëria nuk ka qenë korridor i preferuar për kalimin e emigrantëve. Ata kanë përzgjedhur që përmes Greqisë, Maqedonisë, Serbisë, Hungarisë dhe Kroacisë, që të shkojnë në drejtim të BE-së.

Sipas BBC-së, për Evropën lindore, në rajonin e Korçës dhe Gjirokastrës janë duke u bërë përgatitjet për vendosjen e rreth 5 mijë emigrantëve eventualë.

Nuk e dihet sesi ka ndodhur por dyert e ndërkombëtarëve janë çelur sërish për Ilir Metën pas një embargoje të mirëfillte gati 2-vjeçare politike brenda dhe jashtë vendit. Syri.net ka mësuar se brenda muajit Nëntor Ilir Meta do të ketë një axhendë mjaft interesante takimesh dhe udhëtimesh madje edhe në “tokën e ndaluar” për, Gjermania.

Ilir Meta arriti të siguronte pas shumë përpjekjesh dhe pagesash të majme, një vizë nga ambasada amerikane në Tiranë, pas ftesë-garancisë që i nisi kongresmeni republikan Robert Pittenger për të marrë pjesë një forum për sigurinë në SHBA, edhe pse ky i fundit po përballet nga dy hetime paralele një nga FBI për biznesin e familjes dhe tjetra nga Komisioni i Etikës në Kongresin Amerikan për financime të dyshimta të fushtatës. Por pavarësisht kësaj, me t’u kthyer në Shqipëri, Meta do të ketë në program shumë shpjet një tjetër vizitë shumë të rëndësishme per qetësinë e tij politike në raport me faktorin ndërkombëtar, dhe ai është udhëtimi drejt Gjermanisë. Nuk ka informacione rreth takimeve që Meta do të ketë në Berlin, por e sigurtë është se ato do të jenë të nivelit të lartë.

Më pas brenda muajit të ardhshëm, Meta do të udhëtojë kësaj herë në Itali ku ndër të tjera do të pritet në një takim edhe nga kryeminsitri italian Matteo Renzi. Akoma edhe më tej brenda Nëntorit, Meta do të bëjë edhe një nga udhëtimet e tij më të përzemërta që është ajo drejt Beogradit për tu takuar me vetë kryeministri serb Aleksandër Vuçiç. Në në fund të muajit Nëntor, Meta pritet të udhëtojë edhe drejt Greqisë ku do të takohet atje edhe me kryeministrin grek Alexis Cipras. E gjithë kjo mori takimesh tregon se bariqendra politike europiane po peshon tashmë më shumë drejt Metës sesa drejt Ramës.

Duket se deklaratat shpesh herë kërcënuese të Kryeminsitrit Edi Rama i cili kërkon me pahir nga Brukseli hapjen e negociatave për anëtarësim apo edhe gjuha aspak miqësore që ai vë në zbatim sa herë bëhet fjalë për punët e Brukselit, kanë filluar të japin efektet e veta.

Këtë dobësim të rradhës të marrëdhënieve me faktorin ndërkombëtar po e shfrytëzon në mënyrë të përkryer Ilir Meta i cili po mundohet ti tregojë Perëndimit se ai nuk është si aleati i tij, por di të jetë konstruktiv dhe bashkëpunues. Është shumë interesante të shikohet sesi do të vijojë lakorja e qasjes së Metës me ndërkombëtarët tashmë që ai ka filluar revanshin ndaj aleatit të tij si brenda ashtu edhe jashtë Shqipërisë.

Syri.net

Atëhere kur mendohej se mjegulla e aferës CEZ-DIA po shpërndahej sot një tjetër raport ka dalë në dritë që konfrimon sesi Kastriot Ismailaj mbante lidhjet me Ilir Metën dhe përfaqësuesit e LSI-së. Mediat e majta shumë pranë Kryeministrit Edi Rama kanë publikuar sot një raporti (anonim) që nuk saktësohet se cili insititucion e ka hartuar i cili shpjegon sesi, një pjesë e parave që CEZ i ka kaluar në mënyrë abuzive kompanisë fantazmë të Kastriot Ismailaj i kanë kaluar një deputeti aktual të LSI-së në Shkodër, Agron Çela  dhe disa kompanive të përafërta me këtë parti.

Ky raport vjen pikërisht në kohën kur kryetari i Kuvendit Ilir Meta ndodhet për një vizitë në SHBA ndërsa akoma nuk ka patur një reagim nga LSI.

Kështu mësohet se nga shuma 650 milion lekë të reja që Kastriot Ismailaj ka përfituar nga CEZ shpërndarja, kompania ku ishte bashkëpronar Agron Çela tashmë deputet i LSI-së në Shkodër, ka përfituar rreth 165 milion lekë. Pasi kompania DIA kishte bërë blerjen e disa motorëve në kompanin e Çelës, që në kohën e pagesave nuk ishte deputet. Ky fakt është denoncuar për herë të parë nga ish nënkryetari i LSI-së Dritan Prifti dhe më pas është vërtetuar edhe nga ekspertët e prokurorisë.

Një tjetër shumë e dyshimtë është ajo prej rreth 300 milion lekësh që kompania DIA ka paguar në llogari të kompanisë nga Durrësi me emrin “Nereida” në formë detyrimesh për punët që kompania durrsake kishte kryer, edhe kjo e paralajmëruar më parë nga gazetari investigativ Artan Hoxha.

Kur kjo aferë shpërtheu nga agjensia investigative BIRN, u akuzua drejtpërdrejt Ilir Meta si “një ish kryeministër i akuzuar për korrupsion” që kishte përfituar ryshfet nga paratë abuzive të Kastriot Ismailajt. BIRN i referohej mbrojtjes që kishin bërë avokatët e qeverisë shqiptare në procesin e arbitrazhit në Vienë. Mirëpo kur BIRN publikoi investigimin e saj ende nuk dihej se ku ishin shpërndarë, paratë e përfituara abuzivisht nga Kastriot Ismailaj. Tani ekspertët e prokurorisë kanë bërë publik një raport të detajuar për këtë qëllim.

Voal – TIRANE- Prestigjiozja italiane Corriere Della Sera i ka kushtuar një artikull të gjatë ish-shefit të Antidrogës së Fierit, Dritan Zagani, i arratisur nga Shqipëria në muajin gusht, ku qëndronte në arrest shtëpie. Gazetarët e Corriere Della Sera e kanë takuar këtë të fundit dhe thonë se ai ndodhet në Zvicër. Zagani ka rrëfyer ndër të tjera se ka persona që duan ta vrasin.

Qeveria dhe Garda: Çmimi i makinave sekret shtetëror!!!

Qeveria shqiptare ka ndër mend të blejë 44 makina me qira financiare përmes një procedure prokurimi sekrete të organizuar nga Garda e Republikës. Një vendim i qeverisë i 19 marsit 2015, i cili nuk u publikua në faqen e qeverisë kryeministria.al në atë kohë, urdhëron të gjitha institucionet shtetërore të dorëzojnë te Garda e Republikës fondet që kanë në dispozicion për makinat e titullarëve si dhe ngarkon gardën të kryejë procedurat e prokurimit të mjeteve të reja. (kliko këtu për të lexuar vendimin e qeverisë).

Lajmi u publikua fillimisht nga Vizion Plus, i cili njoftoi pak ditë më parë se makinat që do të blihen janë të markës Jaguar dhe se kushtojnë 95 mijë USD copa.

Vendimi i qeverisë thotë se Garda do të blejë gjithsej 44 automjete, nga të cilat, 8 për kryeministrin, 14 për këshillin e ministrave, 4 për kryetarin e Kuvendit, 2 për presidentin dhe nga një për 16 ministri të tjera të linjës.

Vendimi i qeverisë i jep gjithashtu të drejtë Gardës së Republikës që të mos ndjekë procedurat normale të prokurimit me garë duke argumentuar se çështja është sekret shtetëror për arsye sigurie.

Përveç tetë makinave që do të blihen për ‘titullarin e institucionit’ të kryeministrisë, vendimi i qeverisë i kërkon gardës të blejë edhe 14 makina të tjera për ‘aparatin e institucionit’. Kryeministria është i vetmi institucion që do të blejë makina jo vetëm për titullarin, por edhe për aparatin. Ministritë e tjera do të blejnë nga vetëm një makinë secila.

Kostoja e kësaj blerjeje nuk është e qartë dhe transparente. Vendimi thotë se “Garda e Republikës së Shqipërisë, si organi qendror blerës, të prokurojë fondin limit, të llogaritur si shumë e fondeve buxhetore, të miratuar për çdo institucion”, pa sqaruar se për sa fonde bëhet fjalë./BIRN

Qeveria deklaroi pas kësaj nëTransparenca.al se marrja me qira e këtyre makinave do të kushtojë më pak se sa mirëmbajtja e flotës aktuale, por refuzoi të publikojë dokumentet dhe nuk sqaroi gjithashtu nëse Garda e Republikës ka bërë ndonjë garë apo jo për blerjen e këtyre makinave. Transparenca.al është një faqe e krijuar nga zyra e kryeministrit ku zakonisht publikohen reagime ndaj akuzave të opozitës, por pa publikuar ndonjë dokument konkret, siç sugjeron emri.

Sipas Transparencës, lizingu i 22 makinave që do të merren nga kryeministria, pritet të kushtojë 494,520 euro në vit, me një kosto mesatare prej rreth 22 mijë euro për makinë për vit.

Vendimi i qeverisë nuk është publikuar në faqen kryeministria.al, siç veprohet zakonisht me vendimet, duke shënuar një rast tjetër të mungesës së transparencës. Qeveria aktuale kur mori detyrën në shtator 2013, synoi fillimisht të mos i publikojë vendimet e veta, një traditë që qe themeluar në vitin 2003 bashkë me krijimin e faqes së parë të qeverisë në internet, keshilliministrave.gov.al.

Lizingu është një instrument financiar në bazë të së cilit, blerësi merr një mall me qira për një periudhë të caktuar. Në varësi të kontratës, malli, në rastin konkret, makina, i rikthehet shitësit në përfundim të kontratës ose i kalon nën pronësi blerësit. Ndryshe nga rasti i makinës së blerë, në lizing, blerësi paguan edhe qiranë financiare, pra një lloj interesi mbi makinën që përdor si dhe ka kufizime në numrin e kilometrave të kryer në varësi të kontratës.

Lizingu është një skemë financiare më e kushtueshme se sa blerja e drejtpërdrejtë e një makine, por kjo nuk është e qartë në rastin e blerjeve që po bën qeveria shqiptare për shkak se të dhënat financiare, vlera e makinës së blerë dhe qiraja e saj nuk janë publike nën arsyetimin se përbëjnë sekret të Gardës së Republikës./ BIRN/

Ceremonia në nder të kësaj dite, ka filluar me fjalën e Kryegjyshit Botëror, Haxhi Baba Edmond Brahimaj dhe më pas besimtarët, por edhe qytetarë të shumtë kanë vizituar ambientet e selisë së Kryegjyshatës…

TIRANË – Besimtarët bektashianë në të gjithë Shqipërinë kanë kremtuar sot Festën e Ashurës, ku është organizuar edhe një ceremoni e veçantë në selinë e Kryegjyshatës Botërore në Tiranë.

Ceremonia në nder të kësaj dite, ka filluar me fjalën e Kryegjyshit Botëror, Haxhi Baba Edmond Brahimaj dhe më pas  besimtarët, por edhe qytetarë të shumtë kanë vizituar ambientet e selisë së Kryegjyshatës për të shijuar ashuren he për të shkëmbyer urimet me njëri-tjetrin.

Selinë e Kryegjyshatës e kanë vizituar edhe personalitetet shtetërore, si ministri i Mirëqenies Sociale dhe Rinisë të Shqipërisë, Blendi Klosi, deputetë të Kuvendit, si dhe përfaqësues të trupit diplomatik, ku me tyre ishte edhe ambasadori i Turqisë në Shqipërisë, Hidayet Bayraktar.

Besimtarët e  shumtë që vijnë nga të gjithë qytetet e Shqipëria vizituan edhe Faltoren Qendrore të Komunitetit Bektashi (Odeoni) që u inaugurua në fillim të muajt shtator të këtij viti.

Kjo ditë nga bektashinjtë ka nisur të kremtohet në Shqipëri që pas rënies së regjimit komunist dhe rihapjes së institucioneve të besimit në vend, për të vazhduar pa ndërprerë.

Disa vite më parë, një televizion privat dha një emision me pamje nga vendinternimet e kohës së diktaturës, ku, për fat të keq, kanë mbetur ende në ato barake të vjetra, disa familje ish- të internuara për motive politike. Nuk pati asnjë reagim nga pushtetarët dhe as nga ish-të përndjekur me pushtet asokohe. Si ta kuptojmë këtë, tani në kushtet e një shteti, që thuhet se është “demokratik”? Dënimi me internim jepej nga shteti diktatorial, për ato familje ose individë, që gjoja paraqisnin “rrezikshmëri”, meqenëse ndonjë nga të afërmit e tyre ishte arratisur brenda ose jashtë shtetit.

Kështu, rreth treqind familje ishin ato, të cilat në gushtin e vitit 1949 u internuan në kampin famëkeq të Tepelenës, si hakmarrje e verbër e shtetit komunist, për vrasjen e Bardhok Bibës, kryekomunistit të Mirditës, nga të arratisurit e “Komitetit të Maleve”. Shumë të moshuar, gra e fëmijë të pafajshëm, gjetën vdekjen nga keqtrajtimi, nga uria dhe nga sëmundjet në atë kamp Edhe në vendinternime të tjera, si në “Porto Palermo”, në rrethin e Krujës, të Beratit, të Lushnjës (Çermë, Grabian, Pluk, Savër, etj.), kanë vuajtur pa asnjë faj, shumë baballarë, nëna, gra, motra, vëllezër dhe fëmijë të atyre që ishin etiketuar si “armiq të popullit” vetëm sepse nuk pajtoheshin me ideologjinë sllavo-komuniste. Shumë vajza e djem u plakën në internim. Atje humbën shumë talente dhe u shkrinë shumë jetë njerëzore, sepse ashtu donte regjimi i diktaturës komuniste.

Por, erdhi një ditë kur Evropa dhe tërë bota e dënoi komunizmin si një ideologji mashtruese, barbare dhe rrënuese e të gjitha vlerave njerëzore. Popujt e përmbysën atë, së bashku me simbolet dhe monumentet e diktatorëve. (Në të vërtetë ra ideologjia komuniste, por jo ish-komunistët, të cilët u bënë edhe më të fuqishëm sesa ishin më parë). Megjithatë, mbas vitit 1991 pati njëfarë lehtësimi nga pesha e rëndë e diktaturës. Ra “perdja e hekurt” dhe kloni me tela me gjemba, që e kishin izoluar hermetikisht Shqipërinë nga Evropa dhe bota e qytetëruar. Shqiptarët filluan të lëvizin lirisht, brenda dhe jashtë vendit. Po kështu edhe ish- të përndjekurit politikë. Më 20 shtator 1991, ish- të burgosurit politikë zhvilluan grevën e tyre të parë të urisë, me pesë kërkesa jetike: 1) Pafajësia, për të gjithë të dënuarit politikë nga regjimi komunist. 2) Dëmshpërblimi, sipas normave ndërkombëtare. 3) Strehimi, në kushte normale jetese. 4) Punësimi, me përparësi, brenda e jashtë vendit. 5) Shkollimi, me përparësi, brenda e jashtë vendit. Kjo grevë pati një jehonë të madhe, në të gjithë Shqipërinë dhe jashtë saj. Për rrjedhojë, mbas dhjetë ditëve, më 30 shtator 1991, Kuvendi i Shqipërisë i pranoi të gjitha kërkesat dhe miratoi njëzëri (pa asnjë votë kundër dhe pa asnjë abstenim), Ligjin nr. 7514 Për Pafajësinë, Rehabilitimin dhe Dëmshpërblimin e ish- të Dënuarve dhe të Përndjekurve nga Regjimi Komunist. Filloi zbatimi i tij; por, kurrë nuk u zbatua ashtu siç duhej. Përfituan më shumë ata ish- të përndjekur politikë (të vërtetë e të pavërtetë), që u treguan “më të shkathët” dhe që u kapën fort mbas ndonjë partie e pas pushtetit.

Shumica e tyre u larguan nga vendinternimet, morën shtëpi falas në Tiranë e në ndonjë qytet të madh, privatizuan edhe disa objekte e pasuri shtetërore me “letra me vlerë”. Ish-të përndjekurit e ndershëm e të vërtetë, që vuajtën me vite të tëra për motive politike, morën vetëm “ca çikërrima”, ose asgjë. Ekonomikisht mbetën atje ku ishin. Disa u katandisën edhe më keq. U shkatërruan familjarisht. Arritën deri në vetëvrasje. Në zbatim të “Katovicës”, qeveria dha disa shtëpi për ish-të përndjekurit politikë. Por, në shpërndarjen e tyre u zbatua “ligji i xhunglës”: fituan “më të fortët”, falsifikatorët dhe mashtruesit. Qeveria asnjëherë nuk e kontrolloishpërndarjen e tyre. I la ish- të përndjekurit që të kacafyten midis tyre. Kështu, pati edhe një vrasje gjatë ndarjes së shtëpive të “CAFOD”-it, tishtë dhuruara nga ajo shoqëri fetare, bamirëse, angleze. Turma të përndjekurish vrapuan drejt kryeqytetit. Nuk pritën të strehoheshin në qytetet e tyre.

Në atë rrëmujë “qeverisjeje pa qeveri”, u pushtuan shkolla, konvikte, Kopshte e Çerdhe fëmijësh, nga të përndjekur e të papërndjekur politikë. Edhe këtë, e la vetë qeveria “Meksi” që të ndodhte, për të krijuar imazhin e keq për shtresën e ish- të përndjekurve politikë. Dhe ia arriti qëllimit. Ajo nuk ndërhyri asnjëherë për lirimin e atyre objekteve dhe për strehimin në banesa normale të familjeve në nevojë, të ish të përndjekurve politikë. Duke parë këtë zallamahi, ish- të internuarit e ndershëm, të pafuqishëm, pa miq e pa përkrahjen e “nënës parti”, mbetën atje ku ishin e ku janë edhe sot e kësaj dite. Me keqardhe të thellë i shohim ato fytyra të përvuajtura nënash e grash fatkeqe, të mbetura përjetësisht “në internim”, teksa na i paraqesin në faqet e rrjeteve sociale ish= të përndjekurit e vërtetë politikë, si Kujtim Çekani, Bedra Kaba e ndonjë tjetër. Po çfarë ndihme konkrete mund të japin tani, shokët tanë të nderuar të facebook-ut, dhe ne të tjerët, që nuk kemi as pushtet dhe as para, për largimin nga ato vendinternime ogurzeza, të atyre pak familjeve fatkeqe dhe për krijimin atyre, të kushteve normale të jetesës? Vetëm dëshira e mirë dhe fjalët e shkrimet, mendoj se nuk mjaftojnë.

Këtë do të kishin mundur ta bënin fare mirë vite më parë, disa ish-të internuar, ish-të burgosur e ish-të përndjekur politikë, të cilët ishin pjesëtarë të qeverisjes demokratike, deputetë në Kuvendin e Shqipërisë, funksionarë të Ministrisë së Punës dhe Emigracionit, drejtues të ish-Komitetit Shtetëror të ish të Përndjekurve Politikë dhe të Institutit të Integrimit të ish-të Përndjekurve Politikë të Shqipërisë. Por, ata nuk e bënë! U kujdesën vetëm për vete e për rrethin e tyre familjar. E kam thënë dhe e përsëris, se nuk i falet ish- të internuarve si Simon Miraka, harresa dhe mosinteresimi për rregullimin e përmirësimin e jetës së atyre bashkëvuajtësve të mbetur ende në vendinternimet e dikurshme, si edhe për të tjerë që po vuajnë nga papunësia, mungesa e strehimit dhe nga varfëria kronike. Përmendim këtë person, sepse ka qenë për më shumë se dhjetë vjet drejtor i përgjithshëm i Institutit të Integrimit, gjatë qeverisjes demokratike dhe socialiste.

Ky institucion qeveritar ka pasur dhe mund të siguronte fonde të mjaftueshme, për të sistemuar me strehim në ndonjë qytet, edhe ato pak familje, që, për turpin tonë, vazhdojnë të mbeten përjetësisht “të internuar”. Kur ishte në atë post, zëri i tij dëgjohej nga pushtetarët e çdo ngjyre, më tepër sesa zëri i secilit nga ne. Tani, fjalët dhe shkrimet e tij i merr era. Ato, më së shumti tingëllojnë si hipokrizi.

Ekspertët do të bëjnë prezantimin. Kryetari i Komisionit parlamentar Xhafaj, eviton praninë: “Mospjesëmarrja, një kontribut shtesë për të shmangur cfarëdo lloj insinuate që do të politizonte apo do të përdorej për të cënuar vlerat e reformës”

Kryetari i Parlamentit Ilir Meta duket se është i vendosur që ndryshimet në qeveri duhen në çdo moment.

Studimi i fondacionit gjerman Friedrich Ebert: Në raport me studimin e 2011-s është shtuar papunësia tek të rinjtë, çka ka sjellë dhe rritjen e përqindjes së atyre që duan të ikin jashtë vendit….

Një studim i fondacionit gjerman Friedrich Ebert, Rinia Shqiptare 2015 “Ndryshim i ngadaltë, mbështetje tek interneti…dhe besim tek BE!”, nxjerr në pah faktin shqetësues që 60% e të rinjve duan të emigrojnë jashtë vendit, duke renditur si faktor kryesor arsyet ekonomike. Kjo përqindje është rritur në raport me 53% që ishte në studimin e kryer në vitin 2011.

Një tjetër rezultat shqetësues është rritja e papunësisë tek të rinjtë. Sipas të dhënave të vitit 2014 rreth 22 për qind e të rinjve shqiptarë pohojnë se janë të punësuar (me kohë të plotë ose të pjesshme) në krahasim me 35 për qind që raportonin se ishin të punësuar në 2011.

Studimi i Friedrich Ebert është hartuar mbi bazën e të dhënave numerike e cilësore të mbledhura nga sondazhi kombëtar me 1200 të rinj në të gjithë vendin dhe nga bisedat e strukturuara në 8 fokus grupe.

Të dhënat e mbledhura nga përgjigjet e 1200 të rinjve janë të grupuara sipas kapitujve të ndryshëm tematikë të pyetësorit. Në secilin kapitull janë vënë dhe kutiza ilustruese me të dhëna cilësore nga përgjigjet e marra prej fokus grupeve përkatëse. Ky studim është i ndarë në 7 kapituj kryesorë: -Besimi dhe përkatësia; -Familja dhe shoqëria; -Arsimi dhe punësimi; -Shqetësimet dhe aspiratat; -Koha e lirë dhe mënyra e jetesës; -Qeverisja dhe demokracia;-Integrimi europian dhe të rinjtë.

Të gjithë duan të ikin

Nga të dhënat e këtij anketimi rezulton se dëshira dhe synimi për t’u larguar nga Shqipëria vazhdon të jetë ende e fortë mes të rinjve madje me një prirje që vjen duke u rritur në krahasim me vitet e mëparshme. Nga të dhënat e vitit 2014 janë 59.8% e të rinjve që dëshirojnë të emigrojnë jashtë Shqipërisë,përkundër 53% në vitin 2011. Djemtë vazhdojnë të kenë një përqindje më të lartë me 63.5% përkundër vajzave me 55.2%. Dëshira për tu larguar jashtë vendit nuk bën dallim mes të rinjve pavarësisht grupmoshave apo shtresave sociale që i përkasin. Kështu psh: 51.7% e të rinjve që vijnë nga familjet e pasura pohojnë se duan të largohen nga vendi çka dëshmon se të rinjtë ndjejnë mungesën e shumë kushteve që garantojnë zhvillimin e tyre arsimor, ekonomik e profesional apo kulturor

Në lidhje me rrethanat dhe faktorët që i shtyjnë drejt emigrimit, të rinjtë vazhdojnë të theksojnë përmirësimin e standardit të jetesës dhe të kushteve ekonomike. Rreth 49.2 përqind e atyre që janë intervistuar në nivel kombëtar shprehen se dëshirojnë të emigrojnë për të përmirësuar jetën ekonomike dhe standardin e jetesës, ndërsa vetëm 14.9% synojnë të largohen nga vendi për arsye që lidhen me arsimin. Megjithëse të rinjtë e moshës 16-17 vjeç kanë qëllim të emigrojnë për një arsimim më të mirë, ata e shohin këtë edhe si një mundësi punësimi në vendet ku do të kryejnë studimet. Për sa i përket arsyeve për emigrim vihet re një dallim mes të rinjve të gjinive të ndryshme. Në këtë kuadër femrat e reja, rreth 22% dëshirojnë të emigrojnë më shumë për shkak të arsimimit me përkundrejt meshkujve me 8.4%.

Vetëm 22% e të rinjve të punësuar, nga 35% në 2011

Nga të dhënat vërejmë se interesi për mbarëvajtjen e cilësinë e arsimit mbetet shqetësimi kryesor i të rinjve shqiptarë. Megjithëse është shtuar niveli i informimit mbi rëndësinë e dobinë e arsimit profesional për punësim, të rinjtë vazhdojnë të tërhiqen nga ideja e studimeve universitare pavarësisht perspektivës së punësimit.

Ndërkohë që cilësia e mësimdhënies në shkolla e universitete vazhdon të shoqërohet nga perceptimet e pandryshuara të të rinjve për praninë e elementeve të korrupsionit, blerjes së notës dhe provimeve duke cenuar reputacionin e tyre. Kjo pasqyrohet në parapëlqimet e tyre për të ndjekur studimet e larta në shkolla jashtë vendit.

Ndërkohë roli i faktorëve ekonomikë përcakton një seri të sjelljeve e qëndrimeve të të rinjve karshi perspektivave të tyre për arsim dhe ndikon tek lidhja me punësimin.

Në këtë drejtim Punësimi është kryefjala e shqetësimeve të të rinjve sidomos për ata që kanë mbaruar studimet ose janë në vitin e fundit të tyre. Nga të dhënat e studimit rezulton se praktika e të pasurit një stazhi paraprak pune, apo siç njihet ndryshe internshipi, nuk është e përhapur tek të rinjtë, pasi vetëm 17 përqind e tyre pohojnë se janë angazhuar në një aktivitet të tillë.

Pjesa më e madhe e të rinjve mendojnë se do tju duhet të presin për të gjetur një vend pune pas mbarimit të studimeve, ndërkohë që x përqi nd janë pesimistë përsa i përket punësimit të tyre. Aktualisht në Shqipëri punon një ndër pesë të rinj, një fakt që tregon një rënie të punësimit të rinjve përkundër rezultateve të vitit 2011 kur shifra ishte 35 për qind.

Vetëm 30 për qind e atyre që janë të punësuar kanë një vend pune që përputhet me profilin e studimeve apo profesionin. Administrata publike vazhdon të jetë mjaft tërheqëse për të rinjtë pasi gjysma e tyre pohojnë se do të zgjidhte pikërisht të punësohej në sektorin publik.

Në krahasim me të dhënat e vitit 2011 ka një rritje të lehtë nga 25 në 33 për qind të të rinjve që duan të punësohen në sektorin privat. Ndërkohë të rinjtë mendojnë se rolin më të rëndësishëm në gjetjen e një vendi punë e luajnë njohjet e miqësitë ndryshme që mund ti favorizojnë. Sipas tyre arsimi dhe përgatitja profesionale luajnë rol dytësor dhe kanë të njëjtën vlerë si njohjet politike. Përsa i përket zgjedhjes së një profesioni të caktuar faktori që ka më shumë rëndësi për të rinjtë janë të ardhurat e më pas qëndrueshmëria e vendit të punës.

Gjetjet për arsimin

Të rinjtë shqiptarë ende e shohin arsimin e lartë si një mundësi për të rritur aftësitë e tyre megjithëse nivelin e lartë të papunësisë mes të rinjve të diplomuar

• Rreth 58.6% e të rinjve shprehen të pakënaqur me cilësinë e arsimit në Shqipëri
• Vetëm 17 përqind e të rinjve janë përfshirë në një stazh ose periudhe praktike pune.
• Shumica e të rinjve shqiptarë mbeten optimistë për gjetjen e një vendi pune pas mbarimit të shkollës, megjithëse pranojnë se kjo do të ndodhë pas njëfarë kohe dhe jo menjëherë.
• Sipas të dhënave të vitit 2014 rreth 22 përqind e të rinjve shqiptarë pohojnë se janë të punësuar (me kohë të plotë ose të pjesshme) në krahasim me 35 përqind që raportonin se ishin të punësuar në 2011.
• Shumica e të rinjve, mbi 40 përqind, nuk janë të punësuar në profesionin e tyre. Ata që punojnë në fushën e profesionit të tyre janë në masën 30 përqind.
• Gjysma e të rinjve shqiptarë parapëlqen të punësohet në administratën publike ndërsa një e treta në sektorin privat.
• Të rinjtë kanë dëshira nga më të ndryshmet për profesionet e tyre të ardhshme por vazhdojnë të pëlqejnë ato tradicionale si mësues, ekonomist, mjek dhe arkitekt/inxhinier.
• Përsa i përket punësimit, të rinjtë rendisin si faktorin më të rëndësishëm njohjet dhe miqtë e ndryshëm, të ndjekur më pas nga aftësitë profesionale, arsimin dhe lidhjet politike. Ndërkohë ata vlerësojnë fatin ose rastësinë si faktorin më pak të rëndësishëm.

Gjetjet për shqetësimet dhe aspiratat

Shumica e të rinjve shqiptarë nuk synojnë të largohen nga vendbanimi i tyre aktual drejt një qyteti apo fshati tjetër të Shqipërisë, por thuajse 59.8 përqind e tyre duan të emigrojnë jashtë vendit.

• Arsyeja ekonomike është shkaku kryesor që i shtyn të rinjtë shqiptarë të largohen drejt një vendbanimi të ri brenda Shqipërisë ose edhe jashtë saj.
• Të rinjtë shqiptarë parapëlqejnë si vendet më të mira për të emigruar Anglinë dhe SHBA.. Në raport me meshkujt, femrat kanë dëshirë të emigrojnë më shumë për arsye arsimimi.
• Shumica e të rinjve në Shqipëri janë optimistë për të ardhmen dhe e shohin atë më të mirë përgjatë 10 viteve në vazhdim.
• Në Shqipëri kanë filluar të mos i besojnë më guximit si faktor që të shtyn drejt fitores pasi 51.8 % e tyre në nivel kombëtar nuk janë dakord me këtë parim. Përkundër të dhënave të vitit 2011 kur kjo përqindja e të rinjve që besonin tek kjo shprehje ishte 80 % kjo rënie drastike dëshmon për një frymë pesimizmi që ka përfshirë të rinjtë.

Deputetët socialistë dalin kundër propozimit të kryesocialistit Rama dhe deputetit të Vlorës Kokëdhima për shtyrjen e datës së kongresit të PS­-së. Të pyetur dje nëse janë dakord për shtyrjen e kësaj date, deputetët mbështetën faktin se datën e kongresit e shtyn vetëm Asambleja Kombëtare dhe se procesi i organizimit dhe zgjedhjeve në Partinë Socialiste po ecën sipas afateve të përcaktuara nga Asambleja Kombëtare e nuk ka asnjë vonesë.

“Sot e kam lexuar në gazetë. Jam befasuar. Sepse ai është një vendim i marrë nga Asambleja Kombëtare. Çdo njeri që do të bëjë propozim, le ta bëjë në Asamblenë Kombëtare, në qoftë se donte të shtynte kongresin. Të gjitha strukturat po punojnë në mënyrë intensive në qarqet që jemi vendosur me zgjedhjet e krerëve të partive të çdo njësie, dhe në qarkun ku unë jam, në Korçë, puna po ecën normalisht, dhe ata mezi po e presin kongresin në janar”, tha deputeti i qarkut të Korçës, Bashkim Fino.

Edhe kryetari i Komisionit parlamentar të Ekonomisë, Erion Braçe, mbështet kryetarin e grupit parlamentar Ruçi për shtyrjen e kongresit. “Unë nuk di të ketë ndonjë propozim për të ndryshuar datën e kongresit dhe, e dyta, nuk ka asnjë vendim të forumit të partisë për të shtyrë këtë datë.  Ne kemi bërë sot mbledhje për dy rajone, atë të Fierit e Beratit, dhe natyrisht që jemi brenda afateve të vendosura nga Asambleja Kombëtare e Partisë Socialiste për të kapur kongresin në janar”, tha Braçe.

Deputetja e qarkut të Durrësit, Klodiana Spahiu, u shpreh: “Në qytetin që unë përfaqësoj, zgjedhjet po shkojnë normalisht, kështu që mendoj se nuk ka asnjë nevojë për shtyrje të kongresit”.

Edhe deputeti tjetër i qarkut të Durrësit, Gentian Bejko, mbështeti vendimin e Asamblesë Kombëtare. “Asambleja e PS­së e ka marrë vendimin e saj, dhe besoj se nuk ka më vend për diskutime”, u shpreh ai.

Kryeministri Rama ka propozuar ditën e martë shtyrjen me dy muaj të kongresit zgjedhor të PS­së, që është vendosur të mbahet në muajin janar. Këtë propozim Rama e bëri gjatë mbledhjes së grupit të punës për zgjedhjet, me justifikimin se riorganizimi i partisë dhe zgjedhjet e brendshme të saj nuk po ecin me ritmin e parashikuar nga Asambleja Kombëtare, e mbledhur në muajin korrik.

Por ministrat Tahiri, Bushati dhe Klosi e kishin kundërshtuar këtë propozim, duke e cilësuar atë si ide e hedhur nga kolegu i tyre KoçoKokëdhima. /Panorama