Kryediplomati i ri amerikan Rex Tillerson u tha sot punonjësve të Departamentit të Shtetit se diplomatët duhet të lejohen të shprehin mendimet e tyre politike, por shtoi se “nuk mund të lejojmë që bindjet tona personale të pengojnë aftësinë për të punuar si ekip.”

Këtë javë rreth një mijë zyrtarë të Departamentit të Shtetit nënshkruan një memo ku shprehin kundërshtimin ndaj urdhrit të Presidentit Donald Trump për të ndaluar përkohësisht hyrjen e njerëzve nga shtatë vende me shumicë myslimane.

Zoti Tillerson u tha punonjësve se do të përqafojë “disa parime bazë” të llogaridhënies, ndershmërisë dhe respektit për të garantuar se Departamenti i Shtetit do të funksionojë “në mënyrën më produktive dhe më të efektshme të mundur.”

Në postin e ri, zoti Tillerson do të përballet me një numër sfidash globale që i trashëgon nga administrata e kaluar, si lufta civile në Siri, rritja e aftësive bërthamore të Koresë së Veriut, dhe shtimi i agresivitetit të Kinës dhe Rusisë.

Presidenti Donald Trump tha sot se terrorizmi është një “kërcënim themelor ndaj lirisë fetare” dhe përsëriti premtimin e tij të fushatës se do t’i japë fund atij.

Duke folur në Mëngjesin vjetor të Lutjeve në Uashington, ku marrin pjesë udhëheqës politikë dhe fetarë nga e gjithë bota, Presidenti Trump tha se “terrorizmi duhet ndalur dhe do të ndalet.”

Ai tha se administrata e tij do të krijojë një sistem të tillë që të gjithë ata që pranohen në SHBA “të përqafojnë plotësisht vlerat amerikane të lirisë fetare dhe personale si dhe të refuzojnë çdo formë shtypjeje dhe diskriminimi.

Mëngjesi Lutjeve organizohet në Uashington që nga viti 1953 dhe aty marrin pjesë më shumë se 3 mijë njerëz.

Këshilltari për siguri kombëtare i presidentit amerikan, Donald Trump, e ka “paralajmëruar” Iranin pasi republika islamike e ka testuar një raketë balistike.

Michael Flynn iu ka thënë gazetarëve në Uashington se administrata e Trumpit “dënon veprime të tilla nga Irani që minojnë sigurinë, prosperitetin dhe stabilitetin në dhe përtej Lindjes së Mesme, dhe rrezikon jetërat amerikane”.

Ai ka thënë se Irani tani ndjehet i fuqizuar, ndërsa e ka kritikuar administratën e Obamës se ka dështuar që t’i përgjigjet në mënyrë adekuate Teheranit.

Flynn ka thënë se “ne zyrtarisht e kemi paralajmëruar Iranin”, ndonëse nuk është ende e qartë se çfarë sakt ka nënkuptuar ai me këtë.

Senati amerikan i kontrolluar nga republikanët konfirmoi zotin Rex Tillerson në postin e sekretarit të shtetit.

Senatorët votuan 56 vota pro dhe 43 kundër, kryesisht në linja partiake për propozimin që Tillerson të jetë kryediplomati i vendit.

Shumica e demokratëve në Senat e kundërshtuan emërimin e tij, duke zemëruar republikanët, të cilët thanë se ish-shefi i ekzekutivit të Exxon Mobil ishte i kualifikuar për postin.

Senatori demokrat Ben Cardin, numri dy në Komisionin për Marrëdhëniet me Jashtë, tha se druhej se Tillerson do të jetë një “ushtar i bindur” dhe nuk do ta ndalë dot zotin Trump të ndjekë një politikë të jashtme të gabuar që e çon vendin në një “marshim të marrëzisë.”

Por republikanët kishin votat e duhura për ta kaluar emërimin e zotit Tillerson. Ai u ndihmua edhe nga disa demokratë që votuan pro.

Lidhjet e zotit Tillerson me Rusinë dhe qëndrimi i tij për sanksionet kundër Moskës kanë qenë një pikë e debatueshme gjatë seancave të konfirmimit.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, dhe këshilltari i tij më i afërt për tregti, Peter Navarro, kanë shkaktuar luftë fjalësh me Japoninë, Gjermaninë dhe Kinën, duke i akuzuar ato se e kanë ulur vlerën e monedhave të tyre për të përfituar në mënyrë jokorrekte në tregti.

Presidenti Trump i pari e filloi këtë luftë duke u thënë mbrëmë udhëheqësve të kompanive të ilaçeve në Shtëpinë e Bardhë se “vendi ynë udhëhiqet aq keq sa që ne nuk kemi kurrfarë njohurish për devaluimin…shikoni atë që bën Kina dhe atë çka ka bërë Japonia gjatë viteve dhe ata kanë luajtur në tregun e parave dhe tregun e devaluimit, ndërsa ne kemi qëndruar në vend të palëvizshëm”.

Peter Navarro, këshilltar për tregti i presidentit Trump ka reflektuar kritikë të ngjashme në një intervistë për të përditshmen londineze, Financial Times, duke thënë se Gjermania “vazhdon t’i eksploatoj vendet e tjera në BE dhe po ashtu, Shtetet e Bashkuara, me një deutche mark të nënkuptuar, që është në masë të madhe e nënvlerësuar”.

Kjo kritikë e Navarros ka shkaktuar ngritje të shpejtë të euros kundër dollarit amerikan, ndërsa kancelarja Angela Merkel, tha se vlera e euros është e përcaktuar nga Banka Qendrore Evropiane dhe se ajo nuk ndikon në pavarësinë e saj.

Këshilltarët e saj ishin më pak diplomatikë dhe e akuzuan Trumpin për politika “protekcioniste” të rrezikshme”.

Japonia tha se komentet e Trumpit “janë krejtësisht të gabuara”.

Departamenti amerikan i shtetit ka konfirmuar se afro 900 diplomatë amerikanë në gjithë botën po protestojnë kundër ndalesës së përkohshme të presidentit, Donald Trump, për refugjatët dhe vizitorët nga 7 vende me popullatë shumicë myslimane.

Në shenjën e fundit të mospajtimit të ashpër me urdhërin ekzektuiv të presidentit të paraqitur javën e kaluar, zyrtarët thanë mbrëmë vonë se po qarkullon një memorandum në departament, ku të punësuarit mund ta shprehin kundërshtimin e tyre ndaj politikave zyrtare.

Një ditë, pasi presidenti amerikan, Donald Trump, e ka shkarkuar një zyrtare të lartë të Departamentit të drejtësisë, për refuzimin që ta mbrojë urdhërin në gjykatë, zëdhënësi i Shtëpisë së Bardhë, Sean Spicer, u ka tërhequr vërejtjen diplomatëve të karrierës se “kjo është për sigurinë e Amerikës” dhe se ata “ose duhet të pajtohen me program ose mund të shkojnë”.

Diplomatët janë ankuar se urdhëri do t’i përkeqësoj raportet me vendet myslimane, do ta nxitë një ndjenjë antiamerikane dhe do t’i dëmtoj ata që kanë arsye legjitime për t’i vizituar Shtetet e Bashkuara.

Mëtutje, ata theksojnë se kjo politikë “shkon kundër vlerave themelore amerikane për jodiskriminim, korrektësi dhe mirëpritje të ngrohtë”.

Me urdhërin ekzekutiv të presidentit, Donald Trump, u ndalohen vizitat shtetasve nga Irani, Iraku, Libia, Somalia, Sudani, Siria dhe Jemeni, për 90 ditë.

Të gjithë refugjatëve u është ndaluar hyrja për 120 ditë, ndërsa ata nga Siria janë bllokuar pakufizim.

Presidenti Donald Trump emëroi të martën mbrëma gjyqtarin e Kolorados Neil Gorsuch si kanditatin e tij për anëtar të Gjykatës së Lartë.

Gorsuch, 49-vjeç, i lindur në Kolorado, u emërua në vitin 2006 në Qarkun e 10 të Gjykatës së Apeleve nga ish-Presidenti George W. Bush.

Gjykata e Lartë e SHBA me nëntë anëtarë ka një vend bosh që nga vdekja vitin e kaluar e anëtarit të saj Antonin Scalia, një gjyqtar i njohur konservator që shërbente aty prej 30 vjetësh.

Vitin e kaluar, ish-Presidenti Barack Obama emëroi gjyqtarin e apeleve Merrick Garland për të plotësuar vendin vakant në Gjykatën e Lartë. Por Senati i kontrolluar nga republikanët nuk pranoi ta shqyrtonte kandidaturën, duke thënë se donte që emërimi të vinte nga presidenti i ardhshëm.

Zëdhënësi i Shtëpisë së Bardhë, Sean Spicer tha të martën se i emëruari i Presidentit Trump do t’i linte të kënaqur votuesit.

“Mund t’ju siguroj se ky person do t’i bëjë shumë, shumë krenarë ata votues si dhe çdo amerikan,” tha Spicer.

Ai shtoi se presidenti e ka marrë shumë seriozisht procesin e përzgjedhjes. “Ai e di se kjo do të ndikojë mbi gjykatat dhe mbi jurisprudencën e vendit tonë për brezat që do të vijnë,” tha ai.

Disa demokratë reaguan menjëherë pas njoftimit të bërë nga Presidenti Trump. Në komentet për rrjetin CNN, kryetarja e pakicës demokrate në Dhomën e Përfaqësuesve Nancy Pelosi e quajti emërimin e gjyqtarit Gorsuch “tepër armiqësor” dhe “larg rrymës kryesore”.

Judge Neil Gorsuch speaks in the East Room of the White House in Washington, Jan. 31, 2017, after President Donald Trump announced Gorsuch as his nominee for the Supreme Court.

Gjykata e Lartë është e ndarë mes katër konservatorëve dhe katër liberalëve, prandaj përzgjedhja e bërë nga zoti Trump mund të rivendosë mbizotërimin e konservatorëve.

Nëse konfirmohet nga Senati, Gorsuch do të ketë rast të ndikojë në Gjykatën e Lartë për çështje të tilla të debatueshme si aborti, të drejtat fetare, të drejtat e personave ndërgjinorë, dënimi me vdekje dhe kontrolli i armëve të zjarrit.

Gjykatësi Gorsuch

Gorsuch është diplomuar nga Universiteti i Columbia-s, më pas ka mbaruar Fakultetin e Drejtësisë në Universitetin e Harvard-it dhe studimet i ka vazhduar më tej në Universitetin e Oxfordit. I diplomuar për drejtësi ai ka shërbyer si ndihmës i anëtarëve të Gjykatës së Lartë, Byron White dhe Anthony Kennedy.

Gorsuch ka pasion sportet në natyrë, gjuetinë, peshkimin dhe skitë, që janë të përhapura në shtetin e tij të Kolorados.

Ai është admirues i ish gjykatësit Scalia, të cilin gjatë një fjalimi vitin e kaluar e ka cilësuar si “kalorës të drejtësisë”.

Sipas shkrimeve të portalit “SCOTUSblog”, që analizon Gjykatën e Lartë përmes shkrimeve të avokatëve, profesorëve të drejtësisë dhe studentëve të drejtësisë, ekziston një ngjashmëri e madhe mes gjykatësve Gorsuch dhe Scalia.

“Vlerësimi më i madh që i bëhet shkrimeve ligjore të gjykatësit Gorsuch është krahasimi me ato të gjykatësit Scalia: opinionet ligjore të gjykatësit Gorsuch janë të qarta dhe të këndshme për t’u lexuar; ato janë të drejtpërdrejta dhe shpjegojnë qartë mendimin dhe arsyen e vendimeve të tij”, shkruhet në portalin “SCOTUSblog”.

“Ashtu si Scalia, Gorsuch duket se ka angazhime juridike dhe gjyqësore që dallojnë nga preferencat e tij personale dhe që e motivojnë procesin e tij vendim-marrës”, shkruhet në një prej analizave.

Pasues i natyrshëm

Gjykatësi Gorsuch duket se është pasuesi më i natyrshëm i gjykatësit Scalia, përsa i përket stilit juridik dhe qasjes ndaj problemeve.

Profesori i drejtësisë Justin Marceau, shkruan se gjykatësi Gorsuch është “konservator për çështjet sociale, i cili favorizon pushtetin lokal ndaj atij federal”, sipas një shkrimi në gazetën “The Denver Post” në dhjetor 2016.

Gjykatësi Gorsuch nuk ka marrë ndonjë vendim për abortin, por në vitin 2013 ai u bë pjesë e një opinioni i cili theksonte se kompanitë private mund ta kundërshtojnë mbi baza fetare klauzolën e shërbimit shëndetësor të presidentit Obama, i cili i detyron punëdhënësit të ofrojnë mbulim për ilaçet kontraceptive për gratë.

Ai po ashtu ka shkruar një ese ligjore: “E ardhmja e vdekjes me asistencë, një opinion ligjor dhe etik”, duke u shprehur kundër legalizimit të saj.

Konservatorët shpresojnë se Gjykata e Lartë do të mbështesë kufizimet ndaj abortit të miratuara nga disa shtete ku dominojnë republikanët.

E ëma e zotit Gorsuch, Anne Gorsuch Burford, u emërua nga ish presidenti Ronald Reagan si gruaja e parë në krye të Agjencisë së Mbrojtjes së Mjedisit.

Ai jeton në afërsi të qytetit Boulder, në shtetin Colorado, me guan Louise dhe dy vajzat.

Që nga vdekja e gjyqtarit Scalia, Gjykata e Lartë u është shmangur disa çështjeve të debatueshme të këtij lloji.

Zyrtarë të lartë në universitetet amerikane po e kundërshtojnë urdhrin ekzekutiv të Presidentit Donald Trump që kufizon përkohësisht hyrjen e udhëtarëve nga shtatë vende me shumicë myslimane.

Që nga e premtja, presidentët e disa universiteteve e kanë kritikuar vendimin për të ndaluar emigracionin nga Irani, Iraku, Libia, Somalia, Sudani, Siria dhe Jemeni.

Arabia Saudite, e cila nuk është në listën e ndalimit, renditet në vend të katërt mes vendeve që dërgojnë studentë në Shtetet e Bashkuara. Aktualisht në SHBA ka 61 mijë studentë sauditë.

Shumë presidentë universitetesh thonë se urdhri po shkakton çrregullime në kërkimet dhe studimet akademike. Disa kanë thënë se do ta sfidojnë ligjërisht ndalimin nëse kjo është e mundur, njofton agjencia e lajmeve Associated Press.

Shoqata e Universiteteve Amerikane, që përfaqëson 62 shkolla të larta, i ka kërkuar zotit Trump ta ndryshojë urdhrin. Urdhri i Presidentit Trump i referohet parandalimit të terrorizmit, me anë të “verifikimit të skajshëm” të emigrantëve nga shtatë vendet e përfshira në listë.

Kritikë të tjerë thonë se ndalimi do të ndikojë negativisht në ekonominë amerikane. Studentët e huaj i sjellin 32.8 miliard dollarë të ardhura ekonomisë amerikane.

Reagojnë punonjës në DASH

Të hënën, disa punonjës të Departamentit të Shtetit dhe diplomatë amerikanë që kundërshtojnë urdhrin e zotit Trump, publikuan një dokument, ku thuhej se “ky hap i administratës nuk do ta arrijë qëllimin dhe ka të ngjarë të çojë në rezultatin e kundërt.”

Departamenti i Shtetit tha se është në dijeni të dokumentit, i cili është publikuar në “Kanalin e Mendimit Ndryshe”. Ky është një mjet zyrtar që përdor Departamenti për të përcjellë pikëpamjet ndryshe në çështjet e politikës.

Zëdhënësi në detyrë i Departamentit të Shtetit, Mark Toner, e quajti kanalin në fjalë një proces i rëndësishëm që “sekretari në detyrë dhe i tërë Departamenti e vlerëson dhe e respekton”.

Kanali u krijua dekada më parë për të lejuar diplomatët amerikanë të shprehin lirshëm mendimet për çështjet e politikës së jashtme.

Shtëpia e Bardhë njoftoi se ka shkarkuar Prokuroren e Përgjithshme në detyrë Sally Yates, për arsye se refuzoi zbatimin e urdhrit ekzekutiv të Presidentit Donald Trump për emigracionin dhe refugjatët.

Në një deklaratë, Shtëpia e Bardhë tha se zonja Yates “ka refuzuar të zbatojë një urdhër të ligjshëm që synon të mbrojë qytetarët e Shteteve të Bashkuara”.

Të hënën pasdite, zonja Yates u tha juristëve të Departamentit të Drejtësisë të mos nxjerrin argumente ligjore në mbrojtje të urdhrit ekzekutiv të Presidentit Trump. Yates “ka tradhtuar Departamentin e Drejtësisë,” tha Shtëpia e Bardhë.

Ajo njoftoi gjithashtu se Dana Boente, prokuror i Distriktit Lindor të Virxhinias është emëruar Prokuror i Përgjithshme në detyrë.

Zoti Boente e bëri betimin të hënën mbrëma në orën 21:00 sipas orës së Uashingtonit.

Urdhri ekzekutiv i Presidentit Trump çoi në një përplasje mes Shtëpisë së Bardhë dhe zonjës Yates, e cila ishte emëruar nga ish-Presidenti Barack Obama dhe duhet të shërbente si Prokurore e Përgjithshme deri në konfirmimin e zotit Jeff Sessions, i emëruar në këtë post nga zoti Trump.

Trump mbron urdhrin ekzekutiv

Presidenti Donald Trump ka vazhduar t’i dalë në mbrojtje urdhrit ekzekutiv për të ndaluar futjen e refugjatëve dhe udhëtarëve nga shtatë vende kryesisht myslimane, ndërkohë që grupe për të drejtat e njeriut janë betuar të vazhdojnë padi ligjore dhe kur në qytete të ndryshme mijëra vetë po zhvillojnë protesta. Demokratët po përgatiten të propozojnë project-ligje për ta bllokuar zbatimin e urdhrit.

Në një seri komentesh në Twitter të hënën, zoti Trump tha se Sekretari i Sigurisë Kombëtare John Kelly i kishte thënë se “çdo gjë po ecën mirë, vetëm me probleme të vogla”.

Pentagoni po harton një listë me emrat e irakianëve të cilët kanë mbështetur personelin amerikan dhe të koalicionit për t’i përjashtuar ata nga vendimi i Presidentit Trump.

Zyrtarët thanë të hënën se lista do të përfshijë ata që kanë demonstruar ndjeshëm angazhimin e tyre në mbështetje të forcave amerikane. Ajo do të përfshijë kategori të tilla si përkthyesit, shoferët dhe forcat irakiane që mund të jenë duke u stërvitur në SHBA.

Reagon ish presidenti Obama

Një zëdhënës i ish-presidentit Barack Obama thotë se zoti Obama “në thelb nuk pajtohet” me diskriminimin që vë në shënjestër njerëzit bazuar në fenë e tyre.

Deklarata nuk e përmend në mënyrë konkrete urdhrin e Presidentit Donald Trump, ndonëse aludon për të.

Shtëpia e Bardhë tha se urdhri në fjalë nuk është ndalim për myslimanët, sepse dhjetëra shtete me shumicë myslimane nuk përfshihen në të.

Zëdhënësi i zotit Obama, Kevin Lewis, thotë se Obama është i inkurajuar nga përmasat e angazhimit që po shihet kudo në vend. Ai i referohej protestave kundër urdhrit të zotit Trump mbi emigracionin dhe refugjatët.

Ndërkohë, një numër në rritje ligjvënësish republikanë kanë shprehur shqetësime në lidhje me urdhrin ekzekutiv të presidentit Trump.

Urdhri, i cili u nënshkrua të premten, përfshin një ndalim 120 ditësh të pranimit të refugjatëve dhe një ndalin 90 ditësh për persona nga Iraku, Irani, Siria, Somalia, Sudani, Libia dhe Jemeni.

Urdhri ekzekutiv dhe aeroportet

Zbatimi i tij është shoqëruar me konfuzion në aeroportet amerikane, ku në disa raste njerëz me statusin e banorët të përhershëm në SHBA janë ndaluar për t’u marrë në pyetje para se t’u lejohej futja në vend.

Sekretari i Sigurisë Kombëtare nxori të dielën një deklaratë ku përpiqet të sqarojë urdhrin, duke thënë se e konsideron “futjen e personave me statusit të banorit të përhershëm si çështje të sigurisë kombëtare”.

Në një deklaratë të veçantë, Departamenti i Sigurisë Kombëtare tha se qeveria ruan të drejtën të anulojë viza në raste të caktuara, nëse është e nevojshme, në të mirë të sigurisë kombëtare.

Këto sqarime pasuan një urdhër nga një gjykatë federale në Nju Jork për të pezulluar përkohësisht deportimin e personave që kishin mbërritur në aeroporte amerikane me viza të vlefshme ose të cilëve u ishte miratuar statusi i refugjatit.

Presidenti amerikan, Donald Trump e ka mbrojtur urdhërin e tij ekzekutiv që përkohësisht të ndaloj udhëtimin e banorëve të shtatë vendeve me shumicë myslimane, duke insistuar se nuk është fjala për një “ndalim të myslimanëve”.

Trump ka thënë se SHBA do vazhdojë të lëshojë viza për të gjitha shtetet atëherë kur të hartohen “politikat më të sigurta”.

Duke u zotuar për të mbrojtur vendin nga “terroristët e huaj”, Trump e ka nënshkruar një urdhër ekzekutiv më 27 janar duke e ndaluar në tërësi programin e pranimit të refugjatëve për 120 ditë, duke ndaluar për kohë të pacaktuar pranimin e refugjatëve nga Siria dhe duke pezulluar emigracionin e të gjithë banorëve nga shtatë vende me popullatë shumicë myslimane, për 90 ditë.

Vendimi ka nxitur protesta në tërë SHBA-në dhe me gjërë, ndërsa disa ligjvënës amerikanë i janë bashkuar zëra kundër masave të ndërmarra.

Disa gjykatës federal e kanë ndaluar deportimin e atyre që posedojnë viza ndërsa 16 shtete federale amerikane janë zotuar se do e luftojnë urdhërin e Trumpit duke e cilësuar jo kushtetues.

“Amerika është një komb krenar i përbërë nga emigrantët dhe ne do të vazhdojmë të shfaqim dhembshuri ndaj atyre që largohen nga shtypja, por ne do e bëjmë këtë duke mbrojtur qytetarët dhe kufinjtë tanë. Amerika gjithmonë ka qenë vendi i lirisë dhe shtëpia e trimave”, citohet të ketë thënë Trump në një komunikatë.

“Për të qenë i qartë, ky (urdhëri ekzekutiv) nuk është ndalim i myslimanëve, ashtu siç po i referohen rrejshëm mediat. Kjo s’ka të bëjë me fenë – kjo ka të bëjë me terrorin dhe mbajtjen e vendit të sigurt”, ka shtuar ai, duke nënvizuar se mbi 40 shtete myslimane nuk janë përfshirë në ndalesë nga urdhëri i tij.

Urdhëri i Trumpit ka nxitur protesta nëpër aeroportet e SHBA-së. Më 29 janar, qindra protestuesë janë mbledhur para Shtëpisë së Bardhë, duke thirrur: “Lejoni të hyjnë! Lejoni të hyjnë!”

Por, shefi i stafit në Shtëpinë e Bardhë, Reince Preibus e ka mohuar se nëpër aeroporte ka kaos.

Ai i ka thënë televizionit NBC se nga 325 mijë njerëzit që kanë hyrë në SHBA më 28 janar, vetëm 109 janë paraburgosur.

Urdhëri ka bërë që deri në 200 persona të paraburgosen nëpër aeroportit amerikane apo ata që ishin transit, sipas të dhënave të Unionit të Lirive Civile Amerikane (ACLU).

“Shumica e këtyre njerëzve janë liruar. Kemi edhe disa dhjetëra që mbesin dhe them nëse nuk janë përsona të këqinj ata do të lëvizin tutje pas një gjysëm dite”, ka thënë Priebus.

Shtatë shtetet që janë përfshirë në urdhërin e Trumpit janë: Irani, Iraku, Libia, Somalia, Siria, Sudani dhe Jemeni.

Por, duke folur për disa keqkuptime që e kanë shoqëruar urdhërin e Trumpit, Priebus gjithashtu ka thënë se të huajtë nga këto vende që kanë leje qëndrimi në SHBA – e njohur si “karta e gjelbertë” do të lejohen që të kthehen në SHBA, por vetëm pasi rastet të shqyrtohen veç e veç.

Kjo duket se bie në kundërshtim me mënyrën se si është shkruar urdhëri, i cili thotë se ndalesa përfshinë edhe ata që janë të pajisur me karta të gjelberta.

Mbrëmjen e 28 janarit, një gjykatës federal në Neë York e ka ndaluar përkohësisht deportimin e njerëzve që kanë viza apo refugjatët që kanë aterruar në aeroporte. Gjykatësit në të paktën katër shtete federale, Kaliforni, Masaçusets, Virxhinia dhe shtetin e Vashingtonit, kanë lëshuar urdhëra të ngjajshëm.

Ndërkohë, prokurorët e përgjithshëm në Kaliforni, Nju Jork dhe 13 shtete të tjera, janë zotuar ta luftojnë atë që ata e kanë quajtur urdhërin e “rrëzikshëm” dhe “jo-kushtetues” të Trumpit.

Një pjesë e madhe e ligjvënësve demokratë në Kongres kanë folur kundër urdhërit, dhe se paku tre republikanë e kanë kritikuar mënyrën se si është implementuar urdhëri.

Senatorët republikan, John McCain dhe Lindsey Graham, që rregullisht e kanë kritikuar Trumpin, e kanë quajtur veprimin të nxitueshëm.

“Në fund të fundit, ne kemi frikë se ky urdhër ekzekutiv, do të bëhet një plagë e vet-shkaktuar në luftën kundër terrorizmit”, kanë thënë senatorët në komunikatën e përbashkët.

Senatori republikan, Bob Corker, udhëheqës i Komisionit të Senatit për Marrëdhënie me Jashtë, ka thënë se udhëri ekzekutiv nuk është vënë në funksion si duhet.

“Ne të gjithë pajtohemi me dëshirën e mbrojtjes së popullit amerikan, por ky urdhër ekzekutiv është implementuar dobët, veçanërisht në trajtimin e atyre që e kanë kartën e gjelbërt”, ka thënë Corker përmes një komunikate.

Urdhëri është kritikuar nga disa shtete, përfshirë edhe disa prej aleatëve amerikan, siç janë Gjermania dhe Britania.

Përgatiti: Artan Haraçia

Zyrtari i lartë i Shtëpisë së Bardhë, Reince Priebus, i ka mbrojtur kufizimet gjithpërfshirëse të migrimit, me urdhërin e presidentit, Donald Trump, një ditë pasi kjo masë është ndalur përkohësisht nga një gjyqtare federale.

Zoti Priebus, që është shef i kabinetit të presidentit Donald Trump, i tha rrjetit televiziv NBC se nuk ka kaos në aeroportet në gjithë Shtetet e Bashkuara, ku mijëra njerëz kanë protestuar gjatë ditës së djeshme.

Ai tha se prej 325 mijë njerëzve, që kanë hyrë dje në Shtetet e Bashkuara, janë arrestuar 109 vetë.

Duke shprehur përkushtim për mbrojtje të vendit nga “terroristët e jashtëm”, zoti Trump pardje ka urdhëruar suspendim të emigrimit nga 7 vende me popullatë shumicë myslimane, për 90 ditë, derisa sistemi i ri i kontrollit të implementohet në tërësi.

Protestat ndaj urdhrit ekzekutiv të Presidentit Donald Trump që vendos kufizime për hyrjen në Shtetet e Bashkuara ndaj qytetarëve të shtatë vendeve me shumicë myslimane pritet të vazhdojnë edhe sot, ndërkohë që një gjykatë federale bllokoi përkohësisht deportimin e këtyre personave.

Urdhëri shkaktoi konfuzion të gjerë, ndërsa refugjatë, rezidentë me karta të gjelbra, studentë dhe punonjës u mbajtën në aeroportet amerikane, ose u ndaluan të hipin në avionët e linjave ajrore që udhëtojnë drejt SHBA-së.

Në orët e vona të ditës së djeshme, Gjykatësja Ann Donnelly, e distriktit të Nju Jorkut, lëshoi një urdhër emergjence që bllokon përkohësisht deportimin e personave që janë ndaluar pasi kanë mbërritur në aeroportet amerikane me viza të rregullta. Urdhëri gjithashtu nuk lejon ndalimin e refugjatëve që kanë aplikuar tashmë.

Gjykatësja Donnelly shprehet në urdhërin e saj se “ekziston rreziku që, edhe pa deportimin, të shkaktohen dëme thelbësore dhe të pariparueshme ndaj refugjatëve, udhëtarëve me viza, si dhe individëve të tjerë nga kombe të tjera” që bëhen subjekt i urdhërit të Presidentit.

Të shtunën, grupe të mëdha protestuesish u mblodhën në disa aeroporte amerikane për të protestuar dhe avokatët, shumica nga Bashkimi Amerikan për Liritë Civile, shkuan në aeroporte për të ndihmuar të ndaluarit ose udhëtarë të tjerë me destinacion Shtetet e Bashkuara që janë bllokuar jashtë vendit.

Në një deklaratë që nxorri sot Departamenti i Sigurisë Kombëtare, thuhej se kjo agjenci do ta respektojë vendimin e gjykatës, por më tej shtohej se “do të zbatojë gjithashtu “urdhrin ekzekutiv të Presidentit për t’u siguruar që ata që hyjnë në Shtetet e Bashkuara nuk përbëjnë kërcënim për vendin tonë dhe popullin amerikan”. Sipas njoftimeve nga autoritetet federale, të paktën 170 vetë janë ndaluar që kur Presidenti Trump nënshkroi urdhrin të premten.

Një gjyqtar federal mbrëmë vonë e ka publikuar një urdhër të jashtëzakonshëm, me të cilin përkohësisht i ka bllokuar autoritetet e Shteteve të Bashkuara nga dëbimi i njerëzve të cilët kanë arritur në aeroportet e Shteteve të Bashkuara me viza të rregullta.

Unioni Amerikan i Lirive Civile thotë se urdhëri ka të bëjë me afro 200 njerëz të arrestuar në aeroportet amerikane ose të cilët janë udhëtarë tranzitorë.

Departamenti i sigurisë së brendshme i Shteteve të Bashkuara tha se më tepër se 190 njerëzve nuk u ishte lejuar hyrja në Shtetet e Bashkuara gjatë 23 orëve të para prej fillimit të zbatimit të një urdhëri të ti ekzekutiv për migrantët.

Vendimi i gjyqtarit federal u bë pas urdhërit ekzekutiv të presidentit , Donald Trump, për “verifikim ekstrem” të vizitorëve nga 7 vende me popullatë shumicë myslimane, që ka çuar në kaos në disa aeroporte amerikane, ku ka pasur protesta të ashpra dhe janë shënuar edhe ankesat e para gjyqësore.

Presidenti amerikan Donald Trump, ka urdhëruar ndaljen e pakufizuar të hyrjes së refugjatëve sirianë në Shtetet e Bashkuara dhe pezullimin e vizitave nga disa vende të tjera myslimane.

Zoti Trump mbrëmë vonë ka urdhëruar suspendimin e emigrimit nga shtatë vende me popullatë shumicë myslimane për 90 ditë, derisa të implementohet procesi “ekstrem i shqyrtimit”.

Në urdhërat e tij nuk është specifikuar se cilat vende do të preken, por agjencitë AP dhe Reuters raportuan se në këto masa me gjasë do të përfshihen Irani, Iraku, Somalia, Sudani dhe Jemeni.

Zoti Trump, po ashtu, ka urdhëruar pezullimin katërmujor të programit amerikan për refugjatë për Irakun, Afganistanin dhe Pakistanin.

Ai e ka përcaktuar numrin prej 50 mijë refugjatëve nga e gjithë bota që Shtetet e Bashkuara do t’i pranojnë këtë vit.

Një përjashtim madhor për ndalesën e refugjatëve është bërë për të krishterët sirianë, për të cilët Trump tha se janë të shtypur në vendin e tyre.

“Po krijoj masa të reja të vërtetimit, që terroristët radikal islamikë të mbahen jashtë Shteteve të Bashkuara”, tha Trump derisa i ka paraqitur urdhërat e tij në Pentagon, dhe ka shtuar se “nuk i duam ata këtu”.

“Ne vetëm dëshirojmë që në vendin tonë t’i pranojmë ata që do ta mbështesin vendin tonë dhe do ta duan thellësisht popullin tonë”, tha Trump.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, tha se është shumë herët të diskutohet mundësia e heqjes së sanksioneve kundër Rusisë, porse shpreson të ketë “marrëdhënie të mira me Rusinë”.

Ai i bëri këto komente në një konferencë për gazetarë së bashku me kryeministren britanike, Theresa May.

May është udhëheqësja e parë botërore që takoi Trumpin në Shtëpinë e Bardhë, pas inaugurimit të tij, javën e kaluar.

“Sa u përket sanksioneve, është shumë herët të flitet për to”, tha Trump.

Më herët, këshilltarja e lartë Trumpit, Kellyanne Conway, tha për Fox News se heqja e sanksioneve amerikane kundër Rusisë është “në konsiderim e sipër”.

Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian kanë sanksionuar Rusinë, pasi kjo e fundit ka aneksuar gadishillin ukrainas të Krimesë në vitin 2014 dhe ka ndërhyrë në konfliktin në lindje të Ukrainës, midis forcave qeveritare dhe separatistëve pro-rusë.

Shtëpia e Bardhë ka konfirmuar se Trump do të bisedojë përmes telefonit me presidentin rus, Vladimir Putin, më 28 janar.

Një këshilltare e lartë e presidentit të Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, tha se heqja e sanksioneve amerikane kundër Rusisë është “në konsiderim e sipër”.

Kellyanne Conway i bëri këto komente në Fox News, pasi u pyet për një telefonatë të planifikuar midis Trumpit dhe homologut të tij rus, Vladimir Putin.

Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian kanë sanksionuar Rusinë, pasi kjo e fundit ka aneksuar gadishillin ukrainas të Krimesë në vitin 2014 dhe ka ndërhyrë në konfliktin në lindje të Ukrainës, midis forcave qeveritare dhe separatistëve pro-rusë.

Shtëpia e Bardhë ka konfirmiar se Trump dhe Putin do të bisedojnë më 28 janar dhe ka thënë se presidenti amerikan do të bisedojë edhe me kancelaren gjermane, Angela Merkel, dhe presidentin francez, Francois Hollande.

Ndërsa Presidenti Donald Trump nënshkroi këtë javë një seri urdhërash ekzekutivë që synojnë forcimin e zbatimit të ligjeve për emigracionin, në media po qarkullon teksti i një urdhëri tjetër ekzekutiv, që sipas shtypit, Presidenti Trump po e shqyrton për ta miratuar dhe që do të kishte ndikim tek të huajt.

Urdhëri presidencial në fjalë, do të kufizonte programin e refugjatëve dhe do të ndalonte hyrjen në SHBA të shtetasve nga shtatë vende.

Ndonëse nuk është e qartë nëse ky urdhër do të nënshkruhet në këtë formë, pjesa më e madhe e ndryshimeve të parashikuara, janë në përputhje me retorikën elektorale dhe pozicionet e mbajtura nga zoti Trump.

Këto ndryshme do të ndikojnë tek emigrantët, vizitorët dhe refugjatët nga vende me shumicë myslimane, duke synuar, siç thuhet në titullin e dokumentit, “Mbrojtjen e Vendit [SHBA] nga Sulme Terroriste të Shtetasve të Huaj”.

Presidenti Trump u pyet rreth këtyre raportimeve në media gjatë një interviste të mërkurën me kanalin ABC News. Ai nuk konfirmoi detaje, por tha se masat synojnë përmirësimin e sigurisë së Shteteve të Bashkuara.

“Vendi ka mjaft probleme edhe pa i lejuar këta njerëz të hyjnë, të cilët shpesh vijnë me plane për të na shkaktuar dëme të mëdha”.

Madeleine Albright akuzon për paragjykime

Gjatë një bisede dje me gazetarë dhe anëtarë të një komuniteti refugjatësh, ish-Sekretarja e Shtetit, Madeleine Albright, tha se ky urdhër do të ishte “një nga gjërat më të këqija që kanë ndodhur prej një periudhe shumë të gjatë për vlerat e Shtetet e Bashkuara”, dhe shtoi se “nuk ka asnjë dyshim se ky urdhër paragjykon myslimanët”.

Një version i draftit, botuar në internet nga gazeta LA Times, përmbledh synimet e urdhërit që mund të nënshkruhet brenda kësaj jave:

• Të pezullojë për 30 ditë emigracionin dhe udhëtimin drejt Shteteve të Bashkuara, të shtetasve të Iranit, Irakut, Libisë, Somalisë, Sudanit, Sirisë dhe Jemenit.
• Të ndalojë për 120 ditë pranimin e refugjatëve, duke lejuar përjashtime për refugjatët anëtarë të pakicave fetare në vendet e tyre.
• Të ulë tavanin e kuotës për refugjatët për këtë vit fiskal, nga 110 mijë, në 50 mijë.
• Ndalimin pa afat për refugjatët sirianë.
• Krijimin e “zonave të sigurta” në Siri dhe në rajon për të zhvendosurit dhe refugjatët.
• Zbatimin e sistemit të të dhënave biometrike të udhëtarëve në hyrje dhe në dalje nga SHBA-ja.
• Pezullimin e Programit të Heqjes së Vizave dhe detyrimin për intervistim të çdo aplikanti për viza.
• Detyrimin e Departamentit të Sigurisë për botimin e një raporti çdo 6 muaj mbi “individët e lindur jashtë vendit” të cilët janë “radikalizuar”, kanë kryer akte dhune gjinore, ose janë akuzuar apo dënuar për akte të lidhura me terrorizmin.

E paqartë periudha kohore

Nuk është e qartë se si dhe kur do të zbatohen këto politika. Agjensitë e refugjatëve në SHBA patën shtuar personelin, bazuar tek kuota e refugjatëve e përcaktuar nga administrata Obama në muajin shtator. Punonjësit që merren me refugjatët që tashmë kanë mbërritur në SHBA, thonë se ata janë të shqetësuar se nuk do të pranohen të vijnë familjarët e tyre.

Rreth 32 mijë refugjatë kanë mbërritur që nga fillimi i vitit fiskal, më 1 tetor.

Lavinia Limon, kryetare e Komitetit të SHBA-së për Refugjatët dhe Emigrantët, tha se gjatë dekadave të punës me çështjet e refugjatëve, ka parë shumë gjëra të pakuptimta që kanë kaluar.

“Mendoj se me kohë, edhe kjo do të kalojë, por ndërkohë, është demoralizuese”, tha ajo.

Sekretari i mbrojtjes së Shteteve të Bashkuara, Jim Mattis, i ka siguruar homologët nga Gjermania dhe Franca se SHBA-ja ka “përkushtim të vazhdueshëm” ndaj NATO-s gjatë një bisede telefonike të zhvilluar më 26 janar, njofton Pentagoni.

Ministrja gjermane e mbrojtjes Ursula von der Leyen, dhe ministri francez i mbrojtjes, Jean Yves Le Drian, janë aleatët e tretë dhe të katërt evropian që Mattis i ka thirrë në telefon për t’i siguruar për këtë përkushtim prejse është konfirmuar në postin e tij, javën e kaluar.

Aleatët afatgjatë janë tronditur nga kritikat e ashpra të presidentit amerikan Trump ndaj aleancës ushtarake duke e quajtur atë “të vjetëruar” dhe duke sygjeruar se SHBA-ja ndoshta nuk do të mbrojë aleatët që nuk e kryejnë investimin e paraparë me rregulla të NATO-s në mbrojtjen ushtarake.

Trump disa herë e ka thënë se shumica e anëtarëve të NATO-s nuk e arrijnë shpenzimin e 2 % të bruto prodhimit vendor për ushtrinë sipas cakut të vendosur nga NATO, duke nxitur vende anëtare si Gjermania, Rumania dhe të tjera të marrin në konsideratë rritjen e buxheteve për mbrojtje gjatë këtij viti.

Duke siguruar aleatët, Pentagoni thotë se Mattis ka falenderuar von der Leyen për lidershipin gjerman në aktivitetet e NATO-s në vendet baltike dhe në Afganistan ndërsa e ka përmendur rolin që Gjermania e ka luajtur në luftën kundër grupit Shteti Islamik në Irak.

Gjermania ka në territorin e saj një personel ushtarak amerikan të përbërë nga 35 mijë persona, prania më e madhe ushtarake amerikane në Evropë.

Presidenti i SHBA Donald Trump bëri të enjten udhëtimin e tij të parë me avionin presidencial Air Force One duke shkuar në Filadelfia për një takim me Kryeministren britanike Theresa May dhe për të marrë pjesë në një konferencë të anëtarëve republikanë të Kongresit.

Zoti Trump, i cili më parë udhëtonte me avionin e tij privat, u prit në Filadelfia nga një numër i vogël protestuesish përpara ndërtesës ku republikanët po mbanin konferencën.

Menjëherë pas mbërritjes, zoti Trump mbajti një fjalim në të cilin kujtoi fitoren e tij befasuese në zgjedhje në shtetin e Pensilvanisë. Ai tha se fitorja në këtë shtet ishte diçka e këndshme, duke e quajtur Pensilvaninë shtetin që “u kishte shpëtuar” republikanëve në zgjedhjet e mëparshme.

Presidenti renditi pastaj aspiratat e tij kryesore poltike, duke përfshirë planin për të ndërtuar një mur përgjatë kufirit jugor të SHBA si dhe një hetim rreth dyshimeve për mashtrim në votimet e vitit 2016.

“Ne do të mbrojmë integritetin e kutive të votimit, do të mbrojnë votat e qytetarit amerikan. Kjo është shumë e rëndësishme,” tha ai.

Zoti Trump tha se ai dhe presidenti meksikan Enrique Pena Nieto kanë rënë të dy dakord për të anuluar një takim të planifikuar për javën e ardhshme, pasi presidenti meksikan përsëriti se vendi i tij nuk do të paguajë për murin.

“Nëse Meksika nuk i trajton Shtetet e Bashkuara në mënyrë të drejtë dhe me respekt, një takim i tillë do të ishte i kotë. Unë dua të ndjek një rrugë të ndryshme, nuk kam asnjë alternativë tjetër”, tha zoti Trump.

Republikanët janë mbledhur për një konferencë tre-ditore, ku do të planifikojnë axhendën legjislative për vitet e ardhshme, në të cilën do të kontrollojnë të dyja dhomat e Kongresit, krahas Shtëpisë së Bardhë.

Zoti Trump po u paraqet ligjvënësve ato që ai dëshiron të arrijë në çështje si emigracioni dhe kujdesi shëndetësor. Ai mund të përpiqet t’i nxisë republikanët të mbështesin idetë e tij shumë të debatueshme, si ndërtimi i murit apo ngadalësimi i imigracionit.

Duke folur për gazetarët të enjten, zëdhënësi i Shtëpisë së Bardhë Sean Spicer tha se Presidenti Trump nuk ka vendosur ende nëse do të shkurtojë fondet për organizatat ndërkombëtare, si Kombet e Bashkuara. Disa njoftime në media lënë të kuptohet se presidenti po përpiqet për të zvogëluar rolin e SHBA në këto organizata.

Presidenti amerikan, Donald Trump, thotë se ai mendon që teknika e torturës me mbytjen në ujë të të arrestuarve në përgjithësi shihet si një torturë që “absolutisht” funksionon, ndonëse për rikthimin e kësaj metode ai ka thënë se do ia lë shefave të CIA-s dhe Pentagonit të vendosin.

Në një intervistë dhënë televizionit “ABC News”, e transmetuar më 25 janar, Trump ka thënë se Shtetet e Bashkuara duhet të “luftojnë zjarrin me zjarr” derisa amerikanëve iu hiqen kokat dhe krime të tjera që kryhen nga militantët e Shtetit Islamik.

“Kur ata iu këpusin kokat njerëzve tanë, dhe të tjerëve… kur (IS) bënë gjëra që askush nuk i ka dëgjuar prej mesjetës, a do të duhej të mendojë në të mirë të tortures me mbytje në ujë? Për aq sa më takon mua, ne duhet ta luftojmë zjarrin me zjarr”, ka thënë ai.

Por, ai megjithatë ka thënë se do të mbështetet në këshillat e shefit të Pentagonit, James Mattis dhe Drejtorit të Agjencisë Qëndrore të Inteligjencës, Mike Pomeo.

“Nëse ata nuk duan ta bëjnë këtë, në rregull. Nëse duan ta kthejnë, atëherë do të punojë në atë drejtim”, ka thënë presidenti Trump.

“Po, a ma merr mendja se funksionon? Absolutisht, unë mendoj se po”, ka thënë ai.

Në muajin nëntor, pas takimit me Mattis, Trumpi iu ka thënë mediave se në përgjithësi ai i ka thënë që tortura me mbytjen në ujë nuk është efektive.