Në bazë të shënimeve të autoriteteve në Republikën Serbe, referendumi në të cilin qytetarët janë deklaruar në pyetjen: “A e përkrahni që 9 janari të shënohet dhe kremtohet si Ditë e Republikës Serbe”, ka patur sukses.

Në bazë të të dhënave nga 30.76 vendvotimeve të numëruara, me ‘Po”, në pyetjen e referendumit, i janë përgjigjur 99.80 për qind e votuesve. \

Komisioni Republikan ka deklaruar se pjesëmarrja në referendum ka qenë ndërmjet 56 dhe 60 për qind

Është paralajmëruar që në ndryshimet e ardhshme të Ligjit për festat në Republikën Serbe qytetarët që nuk duan nuk kanë nevojë që ta festojnë 9 janarin si Ditë të Republikës Serbe.

Më herët Gjykata Kushtetuese e Bosnjë Hercegovinës pati marrë vendim për vendosjen e masës së përkohshme me të cilën ndalohet mbajtja e referendumit.

Në Republikën Serbe, janë mbyllur vendvotimet e referendumit për 9 janarin si ditën e këtij entiteti, të cilin e ka kontestuar si kundër kushtetues Gjykata Kushtetuese e Bosnjë dhe Hercegovinës.

Kryetari i Komisionit për mbajtjen e referendumit, Sinisha Karan, thotë se tashmë mund të thuhet se referendumi ishte i plotfuqishëm, marrë parasysh se deri në ora 17 dalja e qytetarëve në referendum ishte më e madhe se 50 për qind nga numri i përgjithshëm i të regjistruarve në listat e votuesve.

Deri në ora 17 në referendum kanë marrë pjesë 51.17 për qind e votuesve të regjistruar.

Me ligj është e paraparë që referendum është i plotfuqishëm nëse deklarohet më shumë se gjysma e shumicës së qytetarëve që kanë të drejtë vote dhe që janë të regjistruar në listë votuese.

Por përfaqësuesi i lartë në Bosnjë dhe Hercegovinë, Valentin Inzko, më herët ka deklaruar se askush nuk e konteston të drejtën e “Republikës Serbe që të shënoj ditën e saj, por duhet që njëkohësisht, vendimi i Gjykatës Kushtetuese të Bosnjë dhe Hercegovinës i nëntorit të vitit 2015, të zbatohet deri sa referendumi është i papranueshëm dhe nuk ka fuqinë kushtetuese dhe ligjore”.

Zyrtarët boshnjakë janë kundër referendumit, sepse konsiderojnë se është anti-Dayton dhe një akt kundër kushtetues.

Kundër referendumit janë edhe Këshilli Drejtues për zbatimin e paqes (PIC), Zyra e Përfaqësuesit të Lartë në Bosnjë dhe Hercegovinë, Ambasada e SHBA-së, Bashkimi Evropian dhe vendet fqinje Kroacia e Serbia.

Presidenti i Republikës Serbe, Milorad Dodik, tha se nuk “frikësohet nga sanksionet eventuale”.

Rriten tensionet ndërsa serbët e Bosnjës mbajnë referendum të ndaluar

Referendumi i së dielës ka çuar në debatin më të ashpër ndërmjet zyrtarëve myslimanë të Bosnjës dhe atyre serbë të Bosnjës, prej Marrëveshjes së Dejtonit në vitin 1995, të ndërmjetësuar nga Shtetet e Bashkuara.

Me këtë marrëveshje ishte krijuar Republika Serbe, si njëra nga dy entitetet përbërëse të Bosnjë Hercegovinës.

Në referendum është shtruar pyetja nëse dëshirohet që 9 janari të mbetet “Ditë e Shtetësisë”.

Në këtë datë është festa e Kishës Ortodokse Serbe dhe përvjetori i Deklaratës së ligjvënësve serbë të Bosnjës në vitin 1992, me të cilën ishte shpallur pavarësia nga Bosnja. Ky zhvillim e kishte shkaktuar luftën trevjeçare etnike në këtë vend.

Kritikët e referendumit thonë se ai i shton tensionet etnike dhe e forcon ndjenjën separatiste brenda këtij entiteti.

Joserbët, këtë datë e shohin si simbol të dëbimit të tyre nga territori i kontrolluar nga serbët e Bosnjës dhe si indikacion se Republika Serbe është vend ku do të jetojnë vetëm serbët.

Më 17 shtator, Gjykata Kushtetuese e Bosnjë Hercegovinës me seli në Sarajevë, e ka ndaluar referendumin, duke theksuar se festa e 9 janarit është ilegale dhe i diskriminon boshnjakët myslimanë dhe kroatët katolikë.

Dragan Llukaq, ministër i Brendshëm në Republikën Serbe dhe shef i komisionit zgjedhor, tha të dielën në një konferencë për shtyp në Banjallukë se, “çdo gjë ka shkuar mirë” dhe se nuk ka pasur raporte për incidente.

Ai theksoi se ka pasur mungesë të votuesve në hapësirat boshnjake të Republikës Serbe, dhe shtoi se më tepër se dhjetëra vendvotime as që janë hapur për votim.

Për këtë referendum më së tepërmi është angazhuar presidenti nacionalist i këtij entiteti, Millorad Dodik.

Kritikët e tij e akuzojnë atë se po përpiqet të krijojë kushte për referendumin e ardhshëm, me gjasë në vitin 2018, me pyetjen nëse Republika Serbe do të duhej të shkëputej nga Bosnjë e Hercegovina.

Një zhvillim i tillë, në mënyrë efektive, do të nënkuptonte përfundim të Marrëveshjes së Dejtonit, me të cilën pati përfunduar lufta në Bosnjë në periudhën 1992-95.

Raportohet se rezultatet e para të referendumit do të dihen gjatë natës.

Përgatiti: Fatmir Bujupi

Izraeli thotë se një sulmues ka tentuar që të hyjnë në ambasadën e tij në Ankara por është plagosur nga një roje sigurimi.

Ministria e Jashtme izraelite ka thënë se sulmuesi kishte një thikë. Njoftohet se ai është qëlluar me armë zjarri dhe është kapur përpara se të arrinte në ndërtesën e ambasadës.

Më herët televizioni NTV ka raportuar se dy persona kanë tentuar që të hyjnë në ambasadën e Izraelit dhe njëri është “neutralizuar”. rel

Qeveria e Malit të Zi po mbron vendimin e saj për të ndaluar një gazetar hulumtues nën akuzat për trafikim droge.

Në përgjigje të një letre nga tre grupe për të drejtat e njeriut dhe shtypit ku u kërkohej autoriteteve malazeze të lironin gazetarin Jovo Martinoviç, zyra e kryeministrit Milo Gjukanoviç tha se aktakuza dhe ndalimi i gazetarit nuk kanë të bëjnë me punën e tij profesionale, por janë rezultat i një hetimi kriminal.

Srdjan Kusovaç, këshilltar i kryministrit Gjukanoviç, thekson në përgjigjen e tij, se ndalimi i zotit Martinoviç ishte në përputhje me ligjin dhe ai do t’i nënshtrohet një procesi të drejtë gjyqësor.

Organizatat Human Rights Watch, Komiteti për Mbrojtjen e Gazetarëve dhe Gazetarët pa Kufij thanë të hënën në letrën e tyre se ndalimi dhe ndjekja penale e zotit Martinoviç “shkel të drejtat e tij të lirisë, të drejtën e tij për një proces të rregullt gjyqësor dhe shpërfill detyrimet e Malit të Zi ndaj respektimit të lirisë së shtypit.”

Letra e përbashkët u bën thirrje autoriteteve që të marrin parasysh faktin se raportimi hulumtues i zotit Martinoviç ofron një shpjegim logjik të arsyes se pse ai ishte në kontakt me trafikantët e drogës.

“Martinoviç, një gazetar i respektuar, i cili hulumton krimin dhe korrupsionin, ka kaluar 11 muaj në burg pa parë asnjë provë reale kundër tij,” tha Hugh Williamson, drejtor i organizatës Human Rights Watch për Evropën dhe Azinë Qendrore. “Në qoftë se akuzat janë të besueshme, atëherë prokuroria duhet t’ia tregojë ato zotit Martinoviç dhe avokatit të tij në mënyrë që ata t’i shqyrtojnë provat”, shtoi zoti Willimason.

Autoritetet malazeze më 22 tetor të vitit 2015 ndaluan gazetarin Jovo Martinoviç nën dyshimet për pjesëmarrje në një rrjet të trafikimit të drogës. Tani ai është në pritje të përfundimit të një hetimi kundër tij dhe 17 të dyshuarve të tjerë.

Më 8 prill të këtij viti, pasi ai kishte qenë i burgosur për gati gjysmë viti, Zyra e Prokurorisë Speciale ngriti një aktakuzë kundër tij dhe 13 personave të tjerë.

Zoti Martinoviç ka hulumtuar krimin dhe korrupsionin për media të ndryshme ndërkombëtare, duke përfshirë revistën The Economist, gazetën Financial Times dhe agjencinë e lajmeve CAPA.

Mali i Zi, vend anëtar i NATO-s që po kërkon anëtarësimin në Bashkimin Evropian, është renditur në vendin e 106 nga 180 vende, në raportin e vitit 2016 mbi lirinë e shtypit në botë, të publikuar nga organizata Gazetarët pa Kufij. za

Policia në Turqinë juglindore, tha se nga shpërthimi i një makine bombë në qytetin Van janë plagosur të paktën 48 vetë.

Shpërthimi ndodhi në një zonë midis zyrave të partisë në pushtet AKP dhe zyrës së guvernatorit.

Ende nuk dihet se kush është përgjegjës për bombën.

Shpërthimi vjen një ditë pasi qeveria shkarkoi 28 kryetarë komunash në juglindjen kryesisht kurde, për shkak të lidhjeve të dyshuara me Partinë e jashtëligjshme të Punëtorëve të Kurdistanit.

Presidenti Rexhep Tajip Erdogan tha sot se zyrtarët duhet të ishin shkarkuar shumë kohë më parë.

Një gjykatë në Serbi ka dënuar një kroat me tre vjet burgim, i cili ka pranuar fajësinë për spinuazh.

Por Kroacia ka mohuar se personi i dënuar, Cedo Colovic ka punuar për Zagrebin.

Colovic, 57-vjeçar, që ka pasaport serbe dhe kroate u arrestua javën e kaluar. Prokurorët serbë nuk kanë treguar se për cilin shtet ka spiunuar ai. Ata kanë thënë se ai ka jetuar në Kroaci deri në vitin 1990 dhe më pas është zhvendosur në Serbi.

Në ndërkohë, mediat serbe kanë raportuar se Colovic ishte oficer në forcat rebele serbe gjatë luftës për pavarësi të Kroacisë në vitet e 90-ta, i cili më pas përfundimit të konfliktit u zhvendos në Serbi.

Raportet e mediave thonë se Colovic kishte dhënë Kroacisë informacione të inteligjencës ushtarake, që më pas janë përdorur për të ngritur akuza për oficerët serbë.

Por, presidentja e Kroacisë, Kolinda Grabar-Kitarovic ka dënuar se ky person ka punuar për shtetin kroat.

Kryeministri i Malit të Zi, Millo Gjukanoviçi, ka deklaruar sot se Demarkacioni i kufirit ndërmjet Malit të Zi dhe Kosovës është “çështje e brendshme e Kosovës”.

“Problemi është i brendshëm dhe i përket politikës së brendshme të Kosovës”, tha Gjukanoviq në Ulqin, raporton agjencia Beta.

Ai mëtutje ka theksuar se Mali i Zi, sa i përket Marrëveshjes për demarkacion, i ka bërë të gjitha veprimet e duhura dhe nuk ka kurrfarë mospajtimi me autoritetet në Kosovë lidhur me vijën kufitare.

Javën e kaluar Qeveria e Kosovës e ka tërhequr nga debati në Kuvendin e Kosovës këtë marrëveshje, e cila kundërshtohet fuqishëm nga opozita në Kosovë.

Shqipëria dhe Serbia po përgatiten për mbajtjen e një forumi të përbashkët ekonomik, përmes të cilit do të promovohet krijimi i Odës ekonomike shqiptaro-serbe, me seli në Tiranë.

Në vazhdën e fuqizimit ekonomik të gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor, përmes avancimit të bashkëpunimit rajonal, gjatë ditëve të fundit kryetarët e Odave Ekonomike të Kosovës dhe Serbisë, kanë vizituar homologët përkatës në Maqedoni, Shqipëri dhe Mal të Zi, për të vazhduar javëve në vijim në Kroaci dhe Slloveni.

Liderët e vendeve të rajonit kanë përkrahur fuqishëm bashkëpunimin ekonomik rajonal, të udhëhequr nga Odat Ekonomike. Mbështetjen për forcimin e bashkëpunimit ndërmjet odave do ta japin edhe kryeministrat e Shqipërisë dhe Serbisë, Edi Rama e Aleksandar Vuçiç, të cilët do të takohen në Nish më 14 tetor.

Takimet, në nivel rajonal, do të mund të shënojnë edhe fillimin e përurimit të një projekti të përbashkët rrugor që do të lidh Serbinë me Shqipërinë përmes Kosovës. Burime zyrtare në Serbi kanë theksuar ditëve të fundit se në takimin e Nishit do të marrin pjesë edhe përfaqësuesit e Kosovës.

Por, këta të fundit thonë se nuk kanë marrë asnjë ftesë për çfarëdo takimi që mund të zhvillohet në rajon.

Këshilltari politik i kryeministrit të Kosovës, Faton Abdullahu, i tha Radios Evropa e Lirë se Qeveria e Kosovës zyrtarisht nuk është në dijeni të një takimi të tillë.

“Qeveria e Kosovës nuk ka ftesë për këtë takim. E dimë që janë lansuar variante të ndryshme për pjesëmarrjen tonë atje, por ne nuk kemi ftesë dhe nuk do të jemi atje as në nivelin e përfaqësimit të shteteve që bëhen atje as në ndonjë nivel tjetër më të ulët”, ka thënë Avdullahu.

Përfaqësuesit e komunitetit të biznesit në Kosovë, ndërkohë, u kanë bërë thirrje autoriteteve në Prishtinë që të shtojnë interesimin dhe aktivitetet drejt rritjes së bashkëpunimit rajonal dhe kanë vlerësuar se ky bashkëpunim, përfshirë edhe me Serbinë – e cila nuk e ka njohur Kosovën – është “i paalternativë”.

Ata thonë të jenë të angazhuar në normalizimin e raporteve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, megjithëse kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Safet Gërxhaliu, i tha Radios Evropa e Lirë se takimi që organizohet në Nish kërkon një koordinim institucional dhe dakordim të tyre për pjesëmarrjen e përfaqësuesve të Kosovës, qoftë edhe në nivelin ekonomik.

“Oda Ekonomike vetëm ndihmon në normalizimin e raporteve në mes Serbisë dhe Kosovës… është një ndihmë e dialogut që udhëhiqet në Bruksel. Duhet të kuptohet që Kosova ka institucionet e veta, ka parlamentin, ka presidencën. Në këtë drejtim koordinohemi dhe nëse Qeveria e sheh të arsyeshme dhe rekomandon që të shkojmë atje, po shkojmë. Përndryshe, kjo nuk është fontanë dëshirash dhe unë nuk e kam komoditetin që sikryetar i OEK pa leje dhe pa qëndrim qeveritar të jem pjesë e çdo aktiviteti tjetër”, tha Gërxhaliu.

Projekti i Bashkimit Evropian për ndërtimin e autostradës që do të lidh Shqipërinë, Kosovën dhe Serbinë, është thënë se mund të jetë një nga mundësitë më të mira që duhet shfrytëzuar nga këto shtete dhe bizneset për të ndërtuar bashkëpunimin në fushën e infrastrukturës dhe ekonomisë.

Gërxhaliu thotëse autostrada Durrës – Prishtinë – Nish është një mundësi e mirë që do t’u mundësonte shteteve të rajonit të jenë të rëndësishme në tregjet e treta, duke ofruar shërbime dhe prodhime të rajonit.

“Si Odë Ekonomike e Kosovës jemi të angazhuar në normalizimin e raporteve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë dhe mendojmë që bashkëpunimi kufitar nuk ka alternativë dhe ajo që e veçon dhe i jep substancë bashkëpunimit është infrastruktura”.

“Ne kemi dhënë rekomandime që lidhja e autostradës Nish – Merdarë – Prishtinë është e një rëndësie strategjike është një projekt i cili nuk duhet të analizohet vetëm nga dimensionin politik , pasi që sa ka rëndësi politike ka edhe rëndësi strategjike dhe ekonomike”, tha ai.

Gërxhaliu tha se Kosova dhe Serbia duhet të bëjnë më shumë në eliminimin e barrierave tregtare në avancimin e dialogut, si dhe duhet të bëhet më shumë në krijimin e kompanive të përbashkëta.

“Në Ballkan nuk mund të flitet për procese ekonomike pa marrë konotacion politik. Jemi dëshmitarë që agjendat politike janë të stërngarkuara, mirëpo besoj që bashkëpunimi ndërkufitar, rajonal, forcimi i imazhit të rajonit do të jetë objektiv i të gjithëve”, tha Gërxhaliu. (REL)

Nisja e punimeve të autostradës që do të lidhë Shqipërinë, Kosovën dhe Serbinë, po shihet edhe si mundësi për realizimin e një takimi të përbashkët të Qeverisë së Serbisë, asaj të Shqipërisë dhe përfaqësuesve të institucioneve të Kosovës.

Kjo çështje fillimisht është ngritur gjatë vizitës se nënpresidentit amerikan, Joe Biden në Beograd, ku kryeministri i Serbisë, Aleksandër Vuçiq, i ka thënë nënpresidentit se brenda një muaji, “do ta mirëpresë kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama”, por edhe liderë të tjerë nga Kosova, pa saktësuar për kë bëhet fjalë.

Analistë në Beograd kanë thënë se ftesa për praninë e zyrtarëve nga Kosova krahas kryeministrit shqiptar, mund të bëhet me rastin e fillimit të punimeve në autostradën Nish-Tiranë, që kalon nëpër Kosovë.

Por, autoritetet zyrtare në Kosovë thonë se nuk kanë biseduar për një takim të mundshëm në këtë kohë, megjithëse kanë deklaruar se deri në periudhën e përfundimeve të punimeve të autostradës, Serbia do ta njohë pavarësinë e Kosovëdhe në një ceremoni të tillë, mund të jenë të bashkë.

Ministri i Infrastrukturës në Qeverinë e Kosovës, Lutfi Zharku, për Radion Evropa e Lirë, ka thënë se ky është një projekt rajonal në kuadër të bashkëpunimit në Ballkan.

“Deri tash nuk është diskutuar kjo çështje, por besoj se do të jemi bashkë. Shpresojmë që deri në atë kohë, për dy-tre vjet, do të kemi një njohje formale nga Serbia”.

“Natyrisht, unë nuk mund të paragjykoj se kush do të jetë pas meje ministër i Infrastrukturës dhe cila qeveri do të jetë. Por,bashkëpunimi rajonal është kyç, apo element bazë për integrimet evropiane. Kështu që, Qeveria e Kosovës dhe populli, në përgjithësi, duhet të jetë i zotuar apo i përkushtuar për bashkëpunimet dhe integrimet rajonale”, ka thënë Zharku.

Edhe përfaqësues të bizneseve në Kosovë, kanë pohuar se për një projekt të tillë rajonal, duhet të takohen krerët e institucioneve të të tri shteteve.

Agim Shahini, kryetar i Aleancës Kosovare të Biznesit, për Radion Evropa e Lirë ka thënë se takime të zyrtarëve të lartë të institucioneve të Kosovës dhe Serbisë, vazhdimisht po ndodhin në Bruksel.

Kështu që, sipas tij, një takim trepalësh duhet të ndodhë në fillim të punimeve të autostradës, pasi konsiderohet projekt i rëndësishëm dhe i financuar nga Bashkimi Evropian.

Shahini ka deklaruar se nëse Aleancës (Kosovare të Biznesit) i bëhet një ftesë e tillë, do të marrë pjesë, por, siç ka thënë ai, “në pajtim me autoritetet shtetërore”.

“Kjo do t’i jepte një autoritet më të madh, por njëherësh do të jetë një mundësi e pajtimeve shumë shekullore ndërmjet këtyre komuniteteve, të cilat padrejtësisht kanë qenë në konflikte dhe në lufta të ndryshme”, është shprehur Shahini .

Ndryshe, ministri Zharku duke folur për përgatitjet rreth projektit, ka treguar se deri në muajin tetor të këtij viti, pritet të përfundojë studimi i fizibilitetit, dhe më pas, ministria do të marrë vendim për përcaktimin e trasesë, apo përcaktimin e kategorisë së rrugës e cila do të ndërtohet.

Autostrada në territorin e Kosovës, është vazhdimësi në Autostradën “Ibrahim Rugova”, që tashmë ka përfunduar deri në Besi, fshat ky që gjendet në magjistralen Prishtinë – Podujevë, kurse ekzistojnë edhe rreth 24 kilometra tjera deri në Merdarë.

“Sipas aktiviteteve që janë duke u ndërmarrë, shpresoj se në fund të vitit 2017 dhe në fillim të vitit 2018, do të nisë realizimi i projektit. Ky projekt do të duhej të financohej pjesërisht me grante nga Komisioni Evropian. Kurse, pjesa tjetër do të mbetet me financim nga ana e Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim dhe Bankës Investive Evropiane, dhe do të jetë hua e butë, sikurse që i kemi edhe për projekte tjera”, ka shpjeguar Zharku.

Ndryshe, autostrada Durrës – Merdarë – Nish është projekt që përkrahet nga Bashkimi Evropian, si projekt i përbashkët i infrastrukturës rrugore dhe hekurudhore për Ballkanin Perëndimor.

Bashkimi Evropian, në mars të viti të kaluar, pas një konference ndërministrore të gjashtë vendeve Ballkanike, që është mbajtur në Prishtinë, ka premtuar se është i gatshëm të investojë deri në 1 miliard euro për projektet e përbashkëta të infrastrukturës rrugore dhe hekurudhore në Ballkanin Perëndimor.

Parlamenti i Turqisë ka miratuar marrëveshjen për pajtim me Izraelin, duke i hapur rrugë rikthimit të marrëdhënieve diplomatike midis dy vendeve.

Ratfikimi i marrëveshjes është pritur qysh muajin e kaluar, por është shtyrë për shkak të përpjekjes për grushtshtet në Turqi më 15 korrik.

Kabineti i Izraelit tashmë e ka miratuar marrëveshjen.

Marrëdhëniet midis dy vendeve ishin përkeqësuar gjashtë vjet më parë, pasi marina izraelite ka vrarë dhjetë turq në bordin e një anijeje ndihmash, e cila ka bërë përpjekje të thyejë bllokadën izraelite dhe të arrijë Rripin e Gazës.

Izraeli tani ka 25 ditë pune kohë që të paguajë 20 milionë dollarë kompensim për viktimat.

Turqia është pajtuar që asnjë individ izraelit të mos mbahet penalisht apo financiarisht përgjegjës për vrasjet.

Marrëveshja po ashtu lehtëson bllokadën detare të Rripit të Gazës, duke i lejuar Turqisë që të dërgojë ndihma humanitare për palestinezët përmes portit Ashdod të Izraelit.