Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha se pret që në gjysmën e parë të muajit janar në Beograd të vijnë përfaqësues ndërkombëtarë, të cilët do të insistojnë në nevojën që Serbia dhe Kosova të arrijnë një marrëveshje për normalizimin e marrëdhënieve.

“Unë pres që burra të mëdhenj dhe gra të mëdha nga bota të vijnë tek unë dhe të më thonë se duhet të arrijmë një marrëveshje. Ne po përballemi me një kohë të vështirë për Kosovën dhe Metohinë, por do të luftojmë”, tha ai.

Vuçiq tha se për të është e rëndësishme të përmbushen garancitë e bashkësisë ndërkombëtare, në bazë të të cilave serbët në veri të Kosovës i hoqën barrikadat nga pikat kufitare drejt Serbisë.

“Situata është shumë më e rrezikshme dhe më e vështirë se sa mendoni”, tha Vuçiq, pasi serbët lokalë mbajtën të bllokuara rrugët në veri të Kosovës për 20 ditë.

Ai ka deklaruar se i frikësohet “papërgjegjshmërisë” së disa përfaqësuesve të bashkësisë ndërkombëtare dhe “arrogancës” së autoriteteve të Prishtinës.

Vuçiq i ofroi Nedeljkoviqit punë në Zyrën për Kosovën

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, priti në një takim Nikola Nedeljkoviqin nga Beogradi, i cili u lirua më 28 dhjetor, pasi kishte kaluar gjashtë muaj burgim në Prishtinë.

Nedeljkoviq u dënua me tetë muaj burgim për nxitje të urrejtjes etnike. Gjykata e Apelit në Prishtinë më pas ia uli dënimin në gjashtë muaj.

Nedeljkoviq u arrestua më 28 qershor derisa serbë nga anë të ndryshme të Kosovës dhe Serbisë po festonin atë që njihet si Beteja e Kosovës në Gazimestan, afër Obiliqit.

Tre oficerë të Policisë së Kosovës, duke vepruar si dëshmitarë, akuzuan Nedeljkoviqin se kishte bërtitur “Vriteni Shqiptarin”, gjatë ngjarjes.

Vuçiq ka deklaruar se Nedeljkoviq vetëm ka bërtitur “Serbia” dhe ka bërë një fotografi me një flamur, ku shkruhej “Nuk ka dorëzim”.

Nedeljkoviq tha se nuk urren askënd, por se e do dhe e respekton vetëm vendin e tij.

Ai pranoi ofertën e Presidentit të Serbisë për t’u angazhuar në punë humanitare në kuadër të Zyrës së Qeverisë së Serbisë për Kosovën.

“Do të isha më i lumtur nëse do të mund të ndihmoja njerëzit tanë në Kosovë dhe të bëja punë humanitare”, tha ai.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha se Nedeljkoviq do të trajtohet si person cili nuk ka kryer ndonjë vepër penale në Serbi.

Ambasadori i Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Serbi, Christopher Hill iu është bashkuar reagimeve në lidhje me tensionet e krijuara në veri të Kosovës. Ai tha se është koha për të hequr barrikadat. 

Ambasadori amerikan, në një intervistë për “Nova”, duke folur për Asociacionin e komunave me shumicë serbe, tha se ky është obligim i Prishtinës dhe se çështja nuk është nëse do të formohet apo jo, por si do të funksionojë dhe në çfarë mënyre do të zbatohet.

“Ne i kuptojmë frustrimet e komunitetit serb në Kosovë. E kuptoj që këto frustrime nuk u shfaqën deri para disa ditësh dhe por ekzistojnë atje për disa kohë. Në fund të fundit, komuniteti serb ka qenë në Kosovë me shekuj dhe ata kanë të drejtë të dinë se çfarë ka të ardhmen e tyre. Dhe pikërisht për këtë bëhet fjalë, kur flasim për këtë dialog politik – të sigurohemi që komuniteti serb të jetojë në shtëpitë e tyre në Kosovë dhe të ndihet mirë në shtëpitë e tyre”, tha Hill.

“Sa i përket barrikadave, ato janë padyshim një problem. Shikuar nga këndvështrimi i komunitetit serb, kjo është një protestë për shumë prej tyre. Dua të them se e kuptuam pse e bënë këtë dhe i dëgjuam, por mendoj se ka ardhur koha që njerëzit që i vendosën ato barrikada t’i heqin. Shpresoj se ata do të jenë gati për t’i hequr ato barrikada sa më shpejt të jetë e mundur”, tha ambasadori amerikan. I pyetur se kur pret nënshkrimin e marrëveshjes mes Kosovës dhe Serbisë, ambasadori amerikan tha se nuk është parashikues i mirë.

“E kam mjaft të vështirë të shpjegoj të kaluarën. Shpresoj që të ndodhë sa më shpejt [Marrëveshja Kosovë-Serbi]. Shpresoj sa më shpejt. Shpresoj që njerëzit që vendosën barrikada do t’i heqin të njëjtat barrikada dhe do të vazhdojnë me procesin politik, me tensione të reduktuara, një situatë më paqësore, në mënyrë që t’i zgjidhim çështjet që janë shumë të rëndësishme. Për shembull, si do të funksionojë Asociacioni i Komunave Serbe. Zoti Escobar (Gabriel Escobar, i dërguari i posaçëm i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor) e tha shumë qartë se kjo do të ndodhë, se është rënë dakord më herët dhe mbetet një kusht.

Tani çështja nuk është nëse do të ketë apo jo Asociacion të komunave serbe, por si do të funksionojë dhe si do të zbatohet. Është e qartë se është në dorën e përfaqësuesve të autoriteteve në Beograd dhe Prishtinë, por varet edhe nga negociatorët dhe si do të trajtohen çështjet. Do të doja të shihja një marrëveshje ku asnjëra palë nuk detyrohet, por ku të dyja palët të shohin logjikën e saj. Unë do të doja të shihja një marrëveshje që është arritur në kontekstin e arritjes së marrëdhënieve shumë më të mira dypalëshe, por edhe të marrëdhënieve rajonale”.

“Një nga gjërat që duhet të zbatohen në Ballkan është që vende të ndryshme të kuptojnë se kanë interesa të përbashkëta dhe të fillojnë të punojnë për kërkimin e tyre. Mendoj se Ballkani i Hapur kontribuon në këtë dhe shpresoj se Ballkani i Hapur do të luajë një rol në arritjen e një marrëveshjeje eventuale. Si diplomat, shikoj përpara dhe mendoj se është logjike të qetësohet situata, të gjesh atë për të cilën njerëzit bien dakord dhe të punohet për të.

Është e nevojshme të sigurohet që të bëhet në kontekstin e një rajoni që bashkohet, që po zhvillon modele bashkëpunimi, sepse kur flasim për zgjerimin e Bashkimit Evropian, ata do të donin të shihnin që vendet të kenë bashkëpunim me fqinjët. Bashkimi Evropian më mirë do ta shihte Serbinë si një anëtare sesa një vend që është jashtë BE-së”, tha Hill.

Shefi i Zyrës për Kosovën në Qeverinë serbe, Petar Petkoviq, tregoi se presidenti i Serbisë, u ka kërkuar serbëve në veri të Kosovës që të tërhiqen nga barrikadat.

Ai tha se kjo kërkesë u bë pas deklaratës së lëshuar nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian lidhur me situatën në veri të Kosovës.

“Pas këtyre deklaratave zyrtar [të komunitetit ndërkombëtar], presidenti [i Serbisë, Aleksandar] Vuçiq zhvilloi një bisedë për më shumë se dy orë me serbët e veriut, dhe ua prezantoi përmbajtjen e këtyre dokumenteve dhe deklaratave. U tregoi gjithçka që do të përfitojmë dhe kërko që populli ynë të tërhiqet nga barrikadat”, tha Petkoviq gjatë një konference për media më 28 dhjetor.

Petkoviq tha se përfaqësuesit e serbëve nga Kosova, që ishin në Beograd, do të kthehen në Kosovë për të biseduar me serbët që janë në barrikada dhe pas orës 19:00 do të takohen me Vuçiqin, në territorin e Serbisë, ku do të kuptohet se çfarë vendimi kanë marrë serbët e veriut, sa i përket çështjes së tërheqjes nga barrikadat.

Ai tha se kanë marrë garancitë “më të forta ndonjëherë” nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian, për tërheqjen e serbëve nga barrikadat e ngritura në veri të Kosovës.

“Po e shfrytëzoj mundësinë për të dhënë lajmin e mirë se kemi marrë garancitë më të forta ndonjëherë nga SHBA-ja dhe BE-ja kur bëhet fjalë për kërkesat e serbëve, kushtet e tyre që të tërhiqen nga barrikadat”, tha Petkoviq.

Petkoviq e cilësoi si lajm të mirë ndryshimin e masës së sigurisë të Dejan Pantiqit, nga paraburgimi në arrest shtëpiak.

“Është një fitore e madhe, mbi të gjitha për popullin serb në Kosovë”, tha ai.

Ish-policit serb, Dejan Pantiq, autoritetet në Kosovë ia ndryshuan masën e sigurisë, nga paraburgimi në arrest shtëpiak.

Pantiq ishte arrestuar më 10 dhjetor në Jarinjë, nën dyshimet për “sulmin terrorist” të 6 dhjetorit ndaj zyrtarëve të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve në veri.

Serbët vendosën disa kushte për largimin e barrikadave, sikurse lirimi i serbëve të arrestuar dhe “tërheqjen” e listave të supozuara me emrat e serbëve që do të arrestoheshin nga Policia e Kosovës.

“Kemi marrë një deklaratë të përbashkët zyrtare nga SHBA-ja dhe BE-ja në të cilën është përmbushur qartë kërkesa e dytë e serbëve, ku pjesa më e rëndësishme është të konfirmohet se nuk ka lista për arrestimin apo ndjekjen penale të shtetasve serbë nga Kosova për pjesëmarrje. në protesta paqësore apo barrikada”, tha Petkoviq.

Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian, përmes një deklarate të përbashkët, thanë më 28 dhjetor se kanë marrë garanci nga autoritetet në Kosovë se nuk ka lista me emrat e serbëve që do të arrestohen apo përndiqen që protestojnë paqësisht apo për vendosjen e barrikadave.

“Me këtë deklaratë mund të konfirmoj se njerëzit tanë në barrikada janë të mbrojtur”, tha Petkoviq gjatë një konference për media.

Petkoviq tha gjithashtu se elementi i tretë i kërkesave të serbëve nga Kosova janë garancitë që Serbia i ka marrë nga misioni paqeruajtës i NATO-s në Kosovë, KFOR.

“Fjala është për konfirmimin dhe garanci krejtësisht të reja të lëshuara nga KFOR-i, në të cilat qartë thuhet dhe konfirmohet se Forcat e Sigurisë të Kosovës nuk mund të shkojnë në veri të Kosovës pa pëlqimin paraprak të komandantit të KFOR-it dhe katër përfaqësuesve të komuniteteve lokale nga veriu i Kosovës”, tha Petkoviq.

Ndryshe, Kosova është e vetëdijshme se ka marrëveshje me NATO-n që Forcat e Sigurisë së Kosovës të mos dërgohen në veri pa pëlqimin e komandantit të KFOR-it dhe kjo nuk ka qenë çështje e diskutimit.

Mirëpo, deri më tani Serbia ka qenë zëshëm kundër dërgimit të njësive speciale të Policisë së Kosovës në veri, duke thënë se kjo është në kundërshtim me marrëveshjet ndërkombëtare. Megjithatë, një marrëveshje për një gjë të tillë nuk është arritur kurrë.

Petkoviq shtoi se Serbia do të vazhdojë të luftojë për kthimin e serbëve në institucionet e Kosovës dhe mbi të gjitha, për formimin e Asociacionin e komunave me shumicë serbe.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, u ka bërë thirrje serbëve në Kosovë Kurti të aplikojnë për punë në institucionet e Kosovës, pasi zyrtarët serbë në veri të Kosovës, në nëntor u tërhoqën nga institucionet.

Arrestimi i Pantiqit nxiti disa serbë lokalë të bllokonin rrugët në veri. Për shkak të barrikadave të vendosura, që nga 10 dhjetori, dy pikat kufitare që lidhin Kosovën dhe Serbinë – Jarinjë dhe Bërnjak – janë të mbyllura.

Më 27 dhjetor, për shkak të barrikadave të vendosura në territorin e Serbisë, u mbyll edhe pika tjetër kufitare, ajo e Merdares.

BILD

A e ka eliminuar presidenti turk, Rexhep Taip Erdogan, konkurrentin e tij më të madh politik në zgjedhjet parlamentare të vitit 2023?

Kryebashkiaku i Stambolit, Ekrem Imamoglu, u dënua me dy vjet e shtatë muaj burg të mërkurën. Gjithashtu i ndalohet të marrë pjesë në politikë.

Akuza: fyerje ndaj anëtarëve të Këshillit të Lartë Zgjedhor të Turqisë.

“Ky proces është dëshmi se nuk ka më drejtësi në Turqi,” tha Imamoglu në mbrëmje, pas shpalljes së vendimit.

Konkretisht, politikani akuzohet se ka fyer publikisht anëtarët e autoritetit zgjedhor turk në zgjedhjet e vitit 2019, duke i quajtur ‘idiotë’. Ai thuhet se i ka etiketuar si idiotë ata që anuluan zgjedhjet e 31 marsit.

Avokati i Imamoglu, Kemal Polat, e përshkroi procesin dhe akuzat ndaj klientit të tij si të pabaza. ‘Politikani nuk ka dashur të fyejë autoritetin zgjedhor, por ka reaguar ndaj të njëjtës fyerje të Ministrit të Brendshëm ndaj tij,’ thuhet në mbrojtjen përfundimtare të avokatëve të tij. Ministri i Brendshëm, nga ana tjetër, nuk është në gjyq.

Imamoglu konsiderohet si konkurrenti dhe kundërshtari më i madh i Erdoganit. Në zgjedhjet për kryetar bashkie në Stamboll në vitin 2019, politikani nga socialdemokratët e CHP fitoi kundër besnikut të Erdoganit, Binali Yildirim- fitorja e tij ishte një humbje e ndjeshme për presidentin turk dhe AKP-në e tij islamiko-konservatore.

Edhe pse Imamoglu nuk e ka shpallur ende kandidaturën e tij për zgjedhjet presidenciale të vitit 2023, ai konsiderohet si një sfidues i mundshëm i presidentit Erdogan.

Në një seancë të mëparshme në nëntor, zyra e prokurorit publik kishte kërkuar një dënim me burg nga 15 muaj deri në 4 vjet për politikanin e opozitës.

Opozita dhe vetë Imamoglu supozojnë se procesi është i motivuar politikisht. “Është vërtet e trishtueshme që kemi arritur deri këtu, por ende dua të besoj te gjyqtarët,” tha kryebashkiaku i Stambollit të martën në mbrëmje në një intervistë me transmetuesin privat turk TV100.

Avokati i Imamoglu njoftoi se do të apelojë vendimin.

Pas shpalljes së vendimit, shumë mbështetës të Imamoglu u mblodhën para zyrës së tij për të protestuar kundër vendimit. syri.net

Këshilli për Çështje të Përgjithshme i BE-së ka miratuar dhënien e statusit të vendit kandidat për Bosnjën e Hercegovinën.  Radio Evropa e Lirë ka mësuar se ministrat që janë përgjegjës për çështje evropiane, gjatë takimit, që ende po vazhdon, veçse kanë miratuar konkluzionet ku thuhet se Bosnjën e Hercegovinës do t’i jepet statusi i vendit kandidat me konfirmimin e Këshillit Evropian”.

Ky vendim i ministrave do të konfirmohet nga krerët e BE-së gjatë samitit që do të mbahet të enjten.

“Në kontekstin aktual gjeopolitik, Këshilli i BE-së thekson urgjencën që shteti të ecë përpara në rrugën drejt BE-së. Veçanërisht përmes përmbushjes të 14 prioriteteve kyçe për hapjen e negociatave të anëtarësimit të BE-së. Ato janë identifikuar në opinionin e Komisionit Evropian për aplikimin e Bosnjë Hercegovinës për anëtarësim në BE”, u tha në dokumentin e konkluzioneve.

Në tetor, Komisioni Evropian rekomandojë dhënien e statusit kandidat dhe anëtarësimin e plotë të Bosnjës në BE. Megjithatë tha se shteti duhet të përmbushë disa kritere.

Në mesin e kritereve të vendosura për Sarajevën ishin miratimi i ndryshimeve në ligjet për gjykatat dhe prokuroritë, miratimi i një ligji për parandalimin e konfliktit të interesit, ndërmarrja e hapave konkrete në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, por edhe sigurimi i funksionimit të disa mekanizmave për përshtatjen e programeve kombëtare me ato të BE-së.

Nga shtetet e Ballkanit Perëndimor, vetëm Kosova ende nuk ka statusin e vendit kandidat. Prishtina ka paralajmëruar se gjatë kësaj jave do të aplikojë për anëtarësim në BE.

Zoran Vuletiç, kryetari i një prej partive opozitare në Serbi, ‘Forumi Demokratik Qytetar’, ka thënë se në vendin e tij janë bërë pishman që kryeministri aktual i Kosovës, Albin Kurti, u lirua nga burgu 20 vjet më parë.

Sipas tij, në vend të tensioneve me Kosovën, administrata e presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiç, do të donte që të kishte përballë në dialog ish-presidentin e Kosovës, Hashim Thaçi, ose ish-kryeministrin Ramush Haradinaj.

Sipas Vuletiç, i cili ka folur për gazetën “Danas”, ka gjasa që bllokadat në veri të mos jenë vendosur me urdhra të Vuçiçit, por të jenë bërë nga “mbrojtësit e Kosovës, serbët, që e dinë repertorin e zakonshëm të ashtuquajtur të mbrojtjes së vetvetes”.

Ai ka thënë se tani në Serbi “të gjithë mendojnë njësoj për kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, dhe të gjithë janë pishman që ai është liruar nga burgu i Serbisë dhe se askush nuk është në gjendje të bisedojë me të, sepse janë të pamatshëm në raport me të”.

Sipas Vuletiçit, në Serbi preferohet të diskutohet më shumë për çështje të tjera me Kosovën.

“Ata më shumë preferojnë Hashim Thaçin ose Ramush Haradinajn, të flasin për ndryshim kufijsh dhe mjegullnaja tjera. Kurti e ka mbytur Vuçiçin kur ka thënë se Vuçiçit i vjen keq që është liruar nga burgu në vend që t’i vijë keq që ishte pjesë e regjimit të Sllobodan Millosheviçit”, tha Vuletiç.syri.net

Presidenti i Malit të Zi, Milo Gjukanoviç, në një intervistë për televizionin RTCG thotë se vendi është në krizë të thellë institucionale, politike dhe ekonomike.

Sipas tij, e vetmja rrugëdalje nga kjo situatë janë zgjedhjet e parakohshme.

Sipas tij, Open Balkan u iniciua nga njerëz që humbën besimin në realitetin e perspektivës evropiane për vendet e tyre.

“Besoj se qeveria ka humbur besimin në popull për shkak të përpjekjes së saj për ta futur Malin e Zi në “Ballkanin e Hapur”, që do të ishte absolutisht e barabartë me një tradhti të lartë”, thekson presidenti Gjukanoviç./dita

Deputeti i Parlamentit Europian , Vladimir Bilçik , tha të premten se procesi i zgjerimit në Ballkanin Perëndimor është jashtëzakonisht i vështirë, sepse, siç tha ai, vendet e rajonit kanë arritur “hapa të vegjël” në atë drejtim dhe se pa një zgjidhje të krizës aktuale në Mal të Zi, është e vështirë të pritet përparimi i tij në procesin e integrimit.

“Mali i Zi mori drejtimin në negociatat e anëtarësimit, por nëse kriza aktuale nuk zgjidhet, është e vështirë të pritet që të ketë përparim për integrim në të ardhmen e afërt ,” tha zoti Bilçik, duke folur në Forumin e Integrimit Ballkanik në Podgoricë.

Zoti Bilçik tha gjithashtu se “Rusia po përpiqet të përdorë Ballkanin Perëndimor si një front të rëndësishëm për interesat e saj, për luftën e saj hibride kundër Europës”.

Ai vuri në dukje se të gjitha vendet anëtare të BE-së duhet të përfshihen më shumë në zhvillimet në rajon dhe se “partnerët nga Ballkani Perëndimor duhet të japin rezultate konkrete”.

Presidenti i Malit të Zi, Milo Gjukanoviq, duke folur në Forumin e Integrimit Ballkanik, të organizuar nga Lëvizja Evropiane në Mal të Zi, tha se “ajo që ndodhi në Mal të Zi në vitin 2016 ishte nën të njëjtin titull politik si agresioni rus kundër Ukrainës”.

“Për vite të tëra, Rusia është përgatitur intensivisht për idenë e revizionizmit historik, për ta bërë Rusinë e sotme po aq të rëndësishme sa Bashkimi Sovjetik. Prandaj u promovua ideja e “botës ruse”, e cila në Ballkan e shihte homologun e tij si ‘botën serbe’…

Ne i rezistuam kësaj dhe u bashkuam me NATO-n, por Rusia ka vazhduar të zhvillojë modelin e saj të shkatërrimit hibrid në Ballkan. Ajo ka zhvilluar dy baza hibride – njëra është, e keni marrë me mend, Serbia, dhe tjetra është Republika Srpska. Ju keni një prani të fortë të mediave ruse, agjencive të tyre të inteligjencës dhe sigurisë, biznesit, keqpërdorimi i Kishës Ortodokse Serbe , për të cilën disa nga partnerët tanë perëndimorë u ankuan në vitin 2020…”, tha zoti Gjukanoviq.

Në panelin presidencial të titulluar “Pozicionimi i Ballkanit Perëndimor në marrëdhëniet globale në dritën e krizës ukrainase”, zoti Gjukanoviq tha se integrimi i rajonit është më se i nevojshëm për sigurinë e përgjithshme.

“Është e rëndësishme që Bosnja dhe Hercegovina të marrë statusin e kandidatit , do të jetë e rëndësishme që Kosova të marrë liberalizimin e vizave, do të jetë e rëndësishme që Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut të marrin dritën jeshile për fillimin e negociatave me BE-në,” tha zoti Gjukanoviq.

Anëtari i presidencës së Bosnjës dhe Hercegovinës, Zhelko Komshiq tha se ata presin që Bosnja dhe Hercegovina të marrë statusin e kandidatit në negociatat me Bashkimin Europian në dhjetor.

“Vendimi që do të merret do të jetë gjeopolitik, sepse ka lidhje të thella me atë që po ndodh në Evropën Lindore”, tha zoti Komshiq.

Ai vlerësoi se rruga euroatlantike sjell paqe, siguri dhe prosperitet në Bosnjë-Hercegovinë. “Është një rrugë ekzistenciale për Bosnjë-Hercegovinën”, nënvizoi ai.

Ndërkaq, në takimin e dytë të përfaqësueseve të partive parlamentare për zgjidhjen e krizës politike në Mal të Zi, që u mbajt të premten në Podgoricë, nuk u arrit marrëveshje mes mazhorancës dhe opozitës për asnjë çështje.

Kryetarja e parlamentit, Danijela Gjuroviq, shprehu gatishmërinë e saj për të organizuar sërish takimin:

“Por nëse do të jetë që të gjithë të flasin për problemet dhe ata të qëndrojnë të gozhduar në pozitat e tyre, atëherë nuk e shoh qëllimin e këtyre takimeve”, tha zonja Gjuroviq.

Mali i Zi ndodhet në krizën aktuale politike që nga gushti, kur për qeverinë e Dritan Abazoviqit u votua për një mocion mosbesimi.

Shumica parlamentare, e cila ka 41 deputetë, e udhëhequr nga Fronti Demokratik pro-Rus, me Demokratët dhe lëvizjen URA, kërkon zgjedhjen e një qeverie të re, në krye të së cilës do të ishte kandidati i tyre Miodrag Lekiq.

Nga ana tjetër, blloku i opozitës dhe partive minoritare të udhëhequr nga Partia Demokratike e Socialistëve e Presidentit Milo Gjukanoviq mendon se Kuvendi duhet të shpërndahet dhe të organizohen zgjedhje të reja.

Krahas dallimeve për daljen nga kriza aktuale, marrëdhëniet mes qeverisë dhe opozitës i ndërlikoi edhe Ligji për Presidentin i miratuar më 1 nëntor, të cilin Presidenti Gjukanoviq e ktheu për rishqyrtim.

Në të njëjtën kohë, ai kërkoi nga Komisioni i Venecias një mendim urgjent për atë ligj.

Ndërkohë në Mal të Zi vazhdojnë protestat e mijëra qytetarëve, nga të gjitha qytetet e vendit, të cilët kërkojnë tërheqjen e ndryshimeve të Ligjit për Presidentin, miratimin e marrëveshjes për zgjedhjen e gjyqtarëve të Gjykatës Kushtetuese dhe mbajtjen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Mal të Zi.

Prishtinë – Përfaqësuesit e subjekteve politike nga radhët e komunitetit serb që morën pjesë në zgjedhjet e fundit parlamentare në Kosovë shprehen të gatshëm për të marrë mandatet parlamentare të rezervuara për komunitetin serb në Kuvendin e Kosovës.

Në prononcime për redaksinë serbe të Radio Kosovës ata shprehen se është e nevojshme që serbët të kenë përfaqësuesit e tyre në parlament.

Politikanët serbë shprehen të gatshëm që t’i pranojnë mandatet në Kuvendin  e Kosovës, pas dorëheqjes së deputetëve të Listës Serbe.

Rada Trajkoviq, kandidate e Iniciativës Qytetare “Liri, Drejtësi dhe Mbijetesë”, në  një prononcim për redaksinë serbe të Radio Kosovës thotë se serbët duhet të jenë pjesë e Kuvendit të Kosovës dhe për këtë arsye shpreh gatishmërinë që ta pranojë mandatin e deputetes nëse i besohet.

“Do të ishte mirë që ata të zënë vendet e tyre në Kuvendin e Kosovës, duke më përfshirë edhe mua në mesin e tyre, që kuvendi të mos jetë pa serbë, gjë, që për mua është një problem i madh. Është në të njëjtën kohë një mbështetje për ata për të cilët askush nuk flet, që janë serbët e harruar në komunat e tjera të Kosovës”, tha ajo.

Edhe kryetari i Partisë Demokratike Progresive, Nenad Rashiq, mendon se është e nevojshme që serbët të jenë pjesë e Kuvendit të Kosovës, sepse është një nga mekanizmat për zgjidhjen e sfidave me të cilat ballafaqohen pjesëtarët e komunitetit  serb.

“Ne besojmë se e vetmja mënyrë se si mund të përpiqemi t’i mbrojmë serbët dhe veçanërisht serbët e jugut, për të cilët nuk është folur fare në muajt e fundit është të luftojmë me mjetet që kemi në dispozicion. Këto janë mjete që mund të sigurohen përmes institucioneve të Kosovës në mënyrë të rregulluar me ligj”, tha ai.

I pyetur nëse do të marrë pjesë në zgjedhjet lokale në komunat në veri të Kosovës, Rashiq tha se nuk ka përgjigje për këtë pyetje.

Dhjetë anëtarë të Listës Serbe, një ministër në qeveri dhe të gjithë kryetarët e katër komunave në veri të Kosovës, në fillim të javës së kaluar kanë  dorëzuar dorëheqjet në Kuvendin e Kosovës dhe në institucionet e tjera, në shenjë proteste kundër vendimit  të  Qeverisë së Kosovës  në lidhje me regjistrimin e automjeteve nga targat ilegale në RKS.

Nuk ka gjasa që marrëveshjet e nënshkruara në Berlin nga liderët e vendeve të Ballkanit Perëndimor, të cilat do të lehtësonin udhëtimin, studimin dhe punën për qytetarët, të vihen në jetë së shpejti.

Marrëveshjet për njohjen reciproke të letërnjoftimeve, diplomave universitare dhe kualifikimeve profesionale, u nënshkruan nga krerët e gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor, më 3 nëntor, në samitin në kuadër të Procesit të Berlinit. Serbia, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, Bosnje dhe Hercegovina, Shqipëria dhe Kosova u pajtuan paraprakisht për marrëveshjet, në tetor, pas disa javësh negociatash të udhëhequra nga Gjermania.

Që të fillojë zbatimi i asaj që u nënshkrua, është e domosdoshme që dokumentet të ratifikohen nga parlamentet e secilit prej vendeve, brenda 18 muajve, gjë që nga ana tjetër është shumë e pasigurt për shkak të procedurave, problemeve të brendshme dhe bllokimeve politike, si dhe marrëdhënieve ndërmjet disa prej këtyre vendeve. Nga ana tjetër, disa prej shteteve tashmë kanë marrëveshje të ngjashme me të tjerat dhe në praktikë dokumentet e Berlinit nuk do të sjellin shumë ndryshime.

Marrëveshja e parë në Berlin parashikon që për udhëtime ndërmjet vendeve të rajonit, në të ardhmen, do të nevojiten letërnjoftimet. Kjo është më e rëndësishmja për qytetarët e Kosovës dhe Bosnje e Hercegovinës, të cilët ende kanë nevojë për viza për të udhëtuar në këto dy shtete. Këtë mundësi tashmë e kanë qytetarët e shteteve të tjera për shkak të marrëveshjeve të mëhershme.

Marrëveshja do të duhet gjithashtu të përmirësojë lirinë e lëvizjes ndërmjet Serbisë dhe Kosovës. Ajo u nënshkrua nga kryeministrja e Serbisë, Ana Bërnabiq, dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ndërkaq, gjatë samitit, flamuri i Kosovës është ekspozuar në mesin e flamujve të pesë vendeve të tjera të Ballkanit Perëndimor.

Beogradi thotë se tashmë ekziston ‘Ballkani i Hapur’

Që marrëveshjet e nënshkruara në Berlin nga kryeministrja e Serbisë, Ana Bërnabiq, të procedohen para deputetëve, ato duhet të shqyrtohen edhe nga Komisioni për Punë të Jashtme i Kuvendit të Serbisë, ka konfirmuar për Radion Evropa e Lirë (REL) Elvira Kovaç, anëtare e atij komisioni.

Marrëveshjet nga Berlini, megjithatë, ende nuk kanë arritur në Kuvendin e Serbisë. Qeveria e Serbisë nuk iu përgjigj pyetjeve të REL-it se kur do të dërgohen dokumentet në Kuvend dhe as për atë se kur presin që marrëveshja të zbatohet.

Më 3 nëntor, pas nënshkrimit të marrëveshjeve, kryeministrja e Serbisë, Ana Bërnabiq, tha se ato janë të rëndësishme mbi të gjitha për të rinjtë në rajon, por edhe se “nuk di se për çfarë të duartrokasë”.

“Çfarë po nënshkruajmë këtu dhe kush do t’i zbatojë? Si mendoni se do të sillet [kryeministri i Kosovës, Albin] Kurti ndaj atyre marrëveshjeve? Ashtu siç dëshiron. Asnjë marrëveshje nuk e ka zbatuar deri më tash dhe askush nuk i ka thënë asgjë”, tha Bërnabiq.

Megjithatë, ajo nuk u deklarua lidhur me atë se a do t’i zbatojë Beogradi marrëveshjet që ka nënshkruar, por tha se “është veçanërisht e rëndësishme që këto marrëveshje të mos devijojnë nga ajo për të cilën jemi marrë vesh ose po merremi vesh në kuadër të dialogut midis Beogradit dhe Prishtinës”.

Kosova dhe Serbia, në fund të gushtit, në kuadër të dialogut për normalizimin e marrëdhënieve, arritën një marrëveshje për heqjen e dokumenteve për hyrje/dalje, të cilat deri atëherë kishin zëvendësuar letërnjoftimin.

Premtimi i Kosovës për ‘fillimin e procedurave’

Qeveria e Kosovës, e pyetur nga REL-i lidhur me ratifikimin e marrëveshjes së Berlinit, ka dhënë përgjigje të shkurtër se shteti “do të fillojë procedurat e nevojshme në kohën më të shkurtër të mundshme, bazuar në Ligjin për marrëveshjet ndërkombëtare”.

Qytetarët e Kosovës udhëtojnë me letërnjoftim kudo në rajon, duke përjashtuar Bosnje e Hercegovinën, me të cilën ka regjim të vizave. Me letërnjoftim ata mund të udhëtojnë në Serbi, Mal të Zi, Maqedoni të Veriut dhe Shqipëri.

Përveç Serbisë, Bosnje dhe Hercegovina është gjithashtu i vetmi vend në rajon që nuk e njeh pavarësinë e Kosovës, por e njeh pasaportën e saj si dokument të vlefshëm.

*Video: Lidhjet familjare pa viza

Deri më tani, për të hyrë në Bosnje dhe Hercegovinë, qytetarët e Kosovës e kanë pasur të domosdoshme të kenë vizë. Ndërkaq, që nga viti 2014 e njëjta gjë vlen edhe për qytetarët e Bosnje e Hercegovinës që duan të udhëtojnë për në Kosovë, sepse asokohe u vendos masa reciproke për regjimin e vizave.

Deri më tani, madje edhe ata që jetojnë në Kosovë dhe kanë familje në Bosnje e Hercegovinë dhe anasjelltas, përballeshin me probleme për marrjen e vizës.

Labirinti boshnjak deri në miratim

Për ministren e Punëve të Jashtme të Bosnje e Hercegovinës, Bisera Turkoviq, nënshkrimi i marrëveshjes është një hap drejt normalizimit të marrëdhënieve ndërmjet Serbisë dhe Kosovës dhe hapjes së dyerve për forcimin e bashkëpunimit ndërmjet Bosnje e Hercegovinës dhe Kosovës.

Ajo tha për REL-in se procesi i Berlinit është konfirmim për atë se është e mundur të zgjidhen edhe çështjet më të vështira politike. Ajo është e bindur se marrëveshjet nga Berlini “do të kalojnë të gjitha procedurat e nevojshme në kohën e duhur dhe do të hyjnë në fuqi, në interes të të gjithë qytetarëve të Bosnje e Hercegovinës dhe të gjithë rajonit”.

Nga kabineti i kryetarit të Këshillit të Ministrave të Bosnje e Hercegovinës, Zoran Tegeltija, i cili ka nënshkruar marrëveshjet, kanë thënë shkurt për REL-in se ato do të dërgohen për t’i futur në procedurë të miratimit dhe ratifikimit të marrëveshjeve ndërkombëtare. Ata nuk specifikuan se kur do të ndodhë kjo.

Procedura në Bosnje e Hercegovinë, për kontrata të tilla, parashikon që marrëveshja origjinale i shkon fillimisht Ministrisë që drejton Bisera Turkoviq, pastaj Këshillit të Ministrave të Bosnje e Hercegovinës dhe më pas Presidencës së Bosnje e Hercegovinës, e cila është përgjegjëse për politikën e jashtme dhe ratifikim. Gjithashtu, paraprakisht, Parlamenti duhet të japë miratimin për ratifikim.

Megjithatë, është pak e besueshme që tre anëtarët e Presidencës së Bosnje e Hercegovinës të pajtohen për ratifikim, duke pasur parasysh se pas zgjedhjeve të tetorit në Bosnjë e Hercegovinë, në përbërjen e re të kësaj presidence është Zhelka Cvijanoviq.

Si bashkëpunëtore e afërt, ajo vazhdon politikën e Millorad Dodikut, i cili në atë pozitë në përbërjen e kaluar, ishte vazhdimisht kundër njohjes së Kosovës, ashtu sikurse edhe të gjitha partitë serbe në institucionet shtetërore në entitetin Republika Sërpska. Formimi i pushtetit, pas zgjedhjeve, ende nuk është bërë.

Për Malin e Zi, vetëm konfirmim i përfitimeve ekzistuese

Nënshkrimi i marrëveshjes është një përparim i madh, veçanërisht për shtetet e rajonit, si Bosnje e Hercegovina dhe Kosova, “të cilat nuk e njohin njëra-tjetrën dhe qytetarët e të cilave udhëtojnë me pasaporta me regjim vizash”, konsideron Gjorgje Raduloviq, këshilltar për politikë të jashtme i kryeministrit të Malit të Zi.

Sa i përket Malit të Zi, ai tashmë ka nënshkruar marrëveshje dypalëshe me të gjitha shtetet për udhëtime me letërnjoftime, thotë Raduloviq, i cili është edhe koordinator nacional për Procesin e Berlinit. Ai vlerëson se marrëveshjet e nënshkruara vetëm sa e konfirmojnë edhe më tej mobilitetin e lëvizjes për qytetarët malazezë.

Përveç udhëtimit vetëm me letërnjoftime brenda rajonit, vendet e Ballkanit Perëndimor kanë nënshkruar edhe marrëveshje për njohjen e diplomave të arsimit të lartë dhe për njohjen e kualifikimeve profesionale të doktorëve të mjekësisë, doktorëve të stomatologjisë dhe arkitektëve.

Kryeministrja e Serbisë tha se marrëveshje të tilla “nuk janë diçka tepër e re” për Beogradin, sepse një gjë e tillë tashmë është bërë “në shkallë më të gjerë, si pjesë e nismës së Ballkanit të Hapur” me Shqipërinë dhe Maqedoninë e Veriut, që ka nisur në vitin 2019. Kësaj nisme nuk i janë bashkuar Kosova, Bosnje e Heregovina dhe Mali i Zi.

Këshilltari i kryeministrit malazez, Gjorgje Raduloviq, thotë se është veçanërisht e rëndësishme që me marrëveshjet nga Berlini të njihen marrëveshjet e mëparshme bilaterale dhe marrëveshjet ndërmjet vendeve. Po ashtu, nëse ato marrëveshje janë më të favorshme për qytetarët sesa ato të Berlinit, zbatimi i tyre nuk vihet në dyshim, konsideron Raduloviq.

Kur bëhet fjalë për marrëveshjet për njohjen e diplomave dhe kualifikimeve profesionale, Ministria e Arsimit e Malit të Zi thotë se vendet nënshkruese, në 18 muajt e ardhshëm, do të vendosin rregulla dhe procedura të përbashkëta për njohjen e tyre.

Ka vite që qytetarët e Maqedonisë së Veriut mund të udhëtojnë në cilindo nga vendet e Ballkanit Perëndimor vetëm me letërnjoftim, pa pasaportë. Tash e dhjetë vjet, qytetarët mund të udhëtojnë me letërnjoftim në Serbi, Shqipëri dhe Mal të Zi, tash e gjashtë vjet në Kosovën, ndërkaq mundësinë për të udhëtuar në Bosnje e Hercegovinë, qytetarët e kanë që nga viti 2018.

Qeveria e Maqedonisë së Veriut, megjithatë, këto tri marrëveshje i konsideron të rëndësishme dhe si “trampolinë drejt tregut të përbashkët të Bashkimit Evropian”.

Marrëveshja e arritur më 3 nëntor, parashikon që mjekët, stomatologët dhe arkitektët nuk do të kenë barriera administrative, pra nuk do të kenë nevojë për certifikim diplome dhe paraqitje të kërkesave në institucione të panumërta.
“Kjo marrëveshje ofron përfitime të shumëfishta, sepse jo vetëm që do të zbatohen kritere të përpikta të BE-së në lëvizshmërinë e tregut të përbashkët, por edhe vendet kanë detyrim që për këto tri profesione t’i harmonizojnë kurrikulat dhe programet me kërkesat e BE-së”, u përgjigj Qeveria.

Me marrëveshjen për njohjen e kualifikimeve të arsimit të lartë, qytetarët do të lirohen nga procedurat komplekse për njohjen e kualifikimeve. Kjo do t’ua lehtësojë punësimin në ndonjërën nga vendet e Ballkanit Perëndimor, studimin, shkëmbimin e mësimdhënësve dhe hulumtuesve.

Marrëveshjet do të duhej të ratifikoheshin në Kuvendin e Maqedonisë së Veriut, por puna e Kuvendit është e bllokuar nga partia më e madhe opozitare VMRO-DPMNE dhe për këtë arsye shumë ligje nuk janë miratuar.

Mes tyre janë edhe marrëveshjet nga nisma e Ballkanit të Hapur, të cilat Parlamenti nuk i ka ratifikuar ende.

Si pjesë e kësaj nisme, tashmë janë nënshkruar marrëveshjet për qasje të lirë në tregun e punës, sipas të cilave qytetarët e Serbisë, Shqipërisë dhe Maqedonisë së Veriut do të mund të punojnë në cilindo nga këto shtete, si dhe është paraparë edhe lehtësimi i njohjes së diplomave të arritura në ato vende.

Përgatiti: Bekim Bislimi

Para Parlamentit të Malit të Zi në Podgoricë më 8 nëntor u organizua një protestë nga Forumi “Luça” dhe u mbështet nga partitë opozitare, në krye me Partinë Demokratike Socialiste të presidentit Milo Gjukanoviq.

Disa qindra protestues u mblodhën nga qytetet mbarë Malit të Zi – duke bartur flamuj kombëtarë, të Bashkimit Evropian, Shteteve të Bashkuara dhe Ukrainës – dhe brohoritën slogane kundër Qeverisë teknike të Dritan Abazoviqit dhe partive që kanë shumicën në Parlament, në krye me Frontin Demokratik pro-rus.

Kërkesa kryesore e protestuesve ishte mbajtja e zgjedhjeve të parakohshme.

Disa nga mbishkrimet që protestuesit bartën thoshin: “Tradhtia nuk është demokraci”, “Nuk ka relaksim me fashizmin”, “Ne jemi këtu për Malin e Zi dhe për BE-në” si dhe “Nuk do t’ua japim Malin e Zi”.

Disa orë para se të niste protesta, makina me flamuj të Malit të Zi, qarkulluan në rrugët kryesore të Podgoricës, duke krijuar radhë të gjata.

Ndërtesa e Parlamentit, Qeverisë dhe institucioneve të tjera kryesore janë ruajtur nga një numër i madh i zyrtarëve policorë, të cilët u pajisën me mjetet e nevojshme për të shpërndarë protestat, ndërkaq para Qeverisë janë parë edhe makina të blinduara.

Po ashtu mes protestuesve dhe ndërtesave të institucioneve janë vendosur rrethoja metalike.

Përveç partisë së Gjukanoviqit, kjo protestë u mbështetë edhe nga parti të tjera më të vogla, sikurse PartiaSocialdemorkate, Socialdemokratët, Partia Liberale dhe parti të tjera, që ftuan mbështetësit e tyre të dalin para Parlamentit.

Organizatorët e protestës thanë se “askush nuk ka të drejtë të qëndrojë i heshtur ndaj anarkisë kushtetuese, ekonomike dhe sociale në Mal të Zi”.

Protesta është organizuar kundër shumicës parlamentare, e cila për më shumë se dy muaj refuzon që t’ia shkurtojë mandatin Parlamentit dhe t’i hapë rrugë mbajtjes së zgjedhjeve të parakohshme.

Fronti Demokratik, Demokratët dhe Lëvizja URA e Abazoviqit po tentojnë të ndryshojnë ligjin për të formuar një qeveri të re – të tretën që nga mbajtja e zgjedhjeve më 2020.

Po ashtu, protestuesit po kërkojnë që të tërhiqet Ligji për presidentin, përmes së cilit, shumica parlamentare po tenton që t’ia transferojë vetes fuqitë kushtetuese të presidentit Millo Gjukanoviq, sa i përket nominimit të kandidatëve për formimin e Qeverisë. Gjukanoviq e ka kthyer ligjin në Parlament për diskutim të ri, dhe e ka cilësuar të njëjtin si jokushtetues.

Që nga fillimi i vitit, Mali i Zi është përballur me krizë politike pas rrëzimit të Qeverisë së Abazoviqit dhe refuzimit të shumicës parlamentare që të mbahen zgjedhje të reja.

Për më tepër, pothuajse të gjitha institucionet janë me ushtrues detyre, përfshirë Gjykatën Kushtetuese, institucion që nuk ka kuorumin e nevojshëm për të marrë vendime. Pa kuorumin e këtij institucioni nuk mund të shpallen rezultatet përfundimtare në rast të mbajtjes së zgjedhjeve.

Në tentim për të kapërcyer krizën politike, kryetarja e Parlamentit, Danjela Gjuroviq, ka thirrur në takim përfaqësuesit e të gjitha partive politike më 9 nëntor. Ajo tha se do të hapë dialogun për të tentuar që të tejkalohet kriza politike dhe institucionale.

Grupe qytetarësh u hodhën të mërkurën në protesta para parlamentit të Malit të Zi, duke kundërshtuar ndryshimet në Ligjin për presidentin, që synojnë kufizimin e përgjegjësive kushtetuese të presidenti aktual Milo Gjukanoviç dhe kalimin e tyre te parlamenti.

Ndryshimet u hodhën në votim dhe u miratuan nga 41 deputetët e Frontit Demokratik pro-rus, Demokratëve dhe Lëvizjes Qytetare Ura.

Protestuesit mbanin parulla si “Stop dhunës institucionale”; “Agjencia Ruse Jashtë”; “Jo grushtit të shtetit”, ndërsa thanë se partitë politike ndahen në ato që janë për Malin e Zi dhe ato që janë kundër tij dhe se ndryshimet e miratuara rrezikojnë fatin politik, shtetëror dhe kombëtar të Malit të Zi.

Deputetja e Partisë Socialdemokrate, Draginja Vuksanoviç Stankoviç, e cila iu bashkua protestës tha se është e padëgjuar në praktikën juridike që një akt më i ulët të ndryshojë një akt më të lartë.

“Pas gjithë kësaj qëndron (Aleksandar) Vuçiçi dhe politika zyrtare e Beogradit, qëllimi i të cilit është që Mali i Zi të mos hyjë në Bashkimin Evropian por në Ballkanin e Mbyllur”, theksoi ajo.

Një grup qytetarësh nga Cetina që po marrin pjesë në këto protesta, vlerësojnë se ka ndryshim të dhunshëm dhe të kundërligjshëm të kushtetutës dhe nëpërkëmbjes të rendit kushtetues me qëllim të rrëzimit të autoriteteve më të larta shtetërore .

“Ne po mblidhemi për të treguar se jemi këtu, se nuk do t’u dorëzohemi trashëgimtarëve të ideologjisë më të errët që është trashëgimi e përdhunimeve, vrasjeve, torturave dhe krimeve të tjera jo vetëm në të gjithë rajonin por edhe në Mal të Zi”, tha një protestues nga Cetina.

Ndryshimet e miratuara të të martën vonë, parashohin që nëse presidenti i vendit nuk propozon mandatar për formimin e qeverisë atëherë mandatin e merr një kandidat që ka mbështetjen e qartë të shumicës së deputetëve. Kjo do t’i mundësonte kandidatit me shumicë të ngushtë prej 41 deputetësh, Miodrag Lekiç, të formojë qeverinë e re malazeze.

Me 20 shtator presidenti i Malit të Zi, Milo Gjukanoviç, refuzoi propozimin që Miodrag Lekiç, kandidat i partive që miratuan ndryshimet e së martës, të jetë mandatari i ri për formimin e qeverisë, ndërsa hodhi propozimin që të shkurtohet mandati i parlamentit aktual, për t’u hapur rrugën zgjedhjeve të reja.

Partitë opozitare thanë se ndryshimet e përfshira në ligj paraqesin shkelje të Kushtetutës së Malit të Zi.

Ndërkaq, ambasadorja amerikane në Podgoricë Judy Rising Rajnke, u bëri thirrje të mërkurën të gjitha palëve që të punojnë së bashku për të gjetur një rrugëdalje nga kriza aktuale politike

“Shtetet e Bashkuara janë të shqetësuara për përshkallëzimin e retorikës nxitëse dhe konfrontimit të papërgjegjshëm të udhëheqësve malazezë ditët e fundit. Ftojmë të gjitha palët të punojnë së bashku për të gjetur një rrugëdalje nga kriza aktuale politike, e cila do të ishte në përputhje me Kushtetutën”, shkroi në rrjetet sociale ambasadorja amerikane.

Edhe Bashkimi Evropian është shprehur i shqetësuar për miratimin e Ligjit për Presidentin. Zëdhënësja e Komisionit Evropian Ana Pisonero vuri në dukje se të gjitha aktet legjislative duhet të jenë në përputhje me Kushtetutën.

“Kjo çështje është veçanërisht e ndjeshme për shkak të mungesës së një Gjykate Kushtetuese efikase dhe parlamenti ka dështuar në mënyrë të përsëritur të emërojë numrin e nevojshëm të gjyqtarëve për të siguruar funksionimin e duhur të saj”, tha ajo, duke nënvizuar se edhe në raportin vjetor të BE-së është shprehur shqetësim lidhur me çështjen e sundimit të ligjit dhe mungesën e dialogut politik në vend.

Ambasadori gjerman, Peter Felten, tha në Twitter se vendi i tij ndan “shqetësimin për përpjekjet për të ndërhyrë në kompetencat e presidentit të Malit të Zi”.

Mali i Zi është me qeveri teknike që nga muaji gusht kur parlamenti miratoi një mocion mosbesimi ndaj qeverisë së kryeministrit Dritan Abazoviq, pak pasi ai nënshkroi një marrëveshje të diskutueshme me Kishën Ortodokse Serbe.

Marrëveshja nxiti përplasje brenda koalicionit qeverisës që në fillim. Një pjesë e partive qeverisëse, theksuan se marrëveshja është kundër interesave kombëtare të Malit të Zi dhe nuk është në pajtim me kushtetutën dhe ligjet malazeze.

Ministri i Mbrojtjes i Serbisë, Millosh Vuçeviq, tha se ushtria serbe është vënë në gjendje gatishmërie, për shkak të situatës në Kosovë.

Ai tha se urdhër për këtë ka dhënë presidenti i këtij vendi, Aleksandar Vuçiq.

Lajmi vjen pasi ministri i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla, tha në orët e para të së martës se Policia e Kosovës, nga 1 nëntori, nis me zbatimin e planit të Qeverisë së Kosovës për riregjistrimin e makinave me targa të paligjshme, që i lëshojnë autoritetet serbe.

Ky plan pritet të zbatohet në tri faza. E para përfshin qortimin e shoferëve që vozisin makina me targa të paligjshme; e dyta parasheh gjobë deri në 150 euro për ata shoferë, dhe e treta targa provuese.

Zbatimi i këtij plani pritet të përfundojë më 21 prill dhe, nga ajo datë, në qarkullim do të lejohen vetëm makina me targa RKS, apo Republika e Kosovës.

Shikojeni si e kanë komentuar qytetarët në Prishtinë vendimin për targat

Serbia, e cila ushtron kontroll mbi serbët në veri të Kosovës, insiston në targa neutrale ndaj statusit të Kosovës.

Vuçeviq tha për Televizionin Happy në Serbi se Vuçiq, si komandant i përgjithshëm, ka urdhëruar ushtrinë serbe që ta ngrejë nivelin e gatishmërisë luftarake në atë pikë që të mund t’i përgjigjet çdo detyre.

“Serbia është një vend serioz. Ajo merr përgjegjësi për të gjitha problemet e mundshme”, tha Vuçeviq.

Ai shtoi se, mëngjesin e së martës, është bërë qortimi i parë për targat.

“Kur Serbia flet për paqe dhe stabilitet, nuk do të thotë se ne jemi të dobët, se mund të na maltretojnë dhe poshtërojnë. Ajo që duhet ta dijë populli, është se ushtria serbe është shumë herë më e fortë seç ka qenë, meriton respekt… Ne duhet të punojmë për më shumë staf, për armatim më të madh, për trajnim të forcave rezervë. Ne nuk po përgatitemi për luftë, por nuk mund të jemi plotësisht të papërgatitur për gjithçka që ndodh”, tha Vuçeviq.

Targat që i lëshojnë autoritetet serbe, konsiderohen të paligjshme në Kosovë, por ato janë toleruar në veri të Kosovës që nga paslufta, më 1999.

Ndërkaq, serbët në pjesë të tjera të Kosovës ka vite që i kanë regjistruar automjetet e tyre me targa që i lëshon shteti i Kosovës.

Komentet e serbëve të veri të Kosovës për targat

Çështja e targave është bërë shkas i tensioneve në veri, verën e kaluar, kur disa serbë lokalë janë rebeluar dhe kanë ngritur barrikada.

Për të qetësuar situatën dhe me sugjerimin e komunitetit ndërkombëtar, Qeveria e Kosovës ka shtyrë zbatimin e vendimit deri më 1 nëntor.

SHBA-ja dhe BE-ja kanë kërkuar sërish shtyrje, edhe për dhjetë muaj të tjerë, dhe janë shprehur “të zhgënjyera” me mosveprimin e Qeverisë sipas kërkesave të tyre.

Në qytetin e Bllagoevgradit në Bullgari më 30 tetor është hapur një klub kulturor maqedonas me emrin “Nikolla Vapcarov”, si kundërpërgjigje ndaj hapjes së klubeve kulturore bullgare në Maqedoninë e Veriut, me emra të disa personaliteteve nga Lufta e Parë dhe e Dytë Botërore, që kontestohen nga pala maqedonase.

Klubi kulturor maqedonas në Bllagoevgrad është hapur nga shoqata “OMO Ilinden Pirin”, e cila tubon pjesëtar të pakicës maqedonase, por nuk njihet nga autoritetet bullgare.

Në një deklaratë për media, përfaqësuesi i klubit, Atanas Maznov tha se hapja është bërë “me qëllim të afrimit të dy popujve”. Ai tha se shpreson se derisa bullgarët do të hyjnë në Kushtetutën e Maqedonisë së Veriut, edhe minoriteti maqedonas në Bullgari do të fitojë të drejtat e tyre.

“Ky është një klub që do të ndihmojë Bullgarinë të njohë kulturën maqedonase, e bashkë me të edhe popullin maqedonas. Ky klub vërtet mund t’i bashkojë njerëzit dhe të kapërcejë dallimet”, tha Maznov.

Në hapjen e klubit kanë marrë pjesë edhe liderët e partive opozitare maqedonase, Hristijan Mickoski, kryetar i VMRO DPMNE-së dhe Dimitar Apasiev, kryetar i partisë “E Majta” dhe përfaqësues të kabinetit të presidentit, Stevo Pendarovski.

“Në shekullin 21 askush nuk duhet të ketë dilemë dhe as të flasë fare. E drejta për vetëvendosje duhet respektuar. E drejta jonë për vetëvendosje si maqedonas është e pacenueshme dhe e garantuar me të gjitha aktet ndërkombëtare. Prandaj jemi sot këtu për të mbështetur maqedonasit tanë në Bullgari”, tha Mickoski.

Përfaqësues të qeverisë kanë refuzuar pjesëmarrjen pasi dyshojnë se pas klubit qëndrojnë persona që synojnë “rritjen e tensioneve mes dy shteteve”.

Nga Qeveria kanë thënë se në të ardhmen planifikojnë hapjen e një klubi të ri, por në bashkëpunim me institucionet e Bullgarisë.

Hapja e klubeve ka shkaktuar polemika të vazhdueshme mes dy vendeve duke i quajtur provokime të qëllimshme, ndërsa vendimin e Qeverisë maqedonase për ndalimin e regjistrimit të tyre – Sofja e ka vlerësuar si “cenim të të drejtave të pakicës bullgare”.

Klubi është hapur nën masa të shtuara të sigurisë pasi Lëvizje Kombëtare Bullgare-VMRO kishte organizuar një protestë, ndërsa drejtuesit e komunës së Bllagoevgradit thanë se ngritja e një qendre me emrin e “Nikolla Vapcarovit në qytetin e tyre paraqet “provokim të rëndë nga organizata jolegjitime”.

Hapja e klubeve të tilla kontestohet për shkak të emrave që mbajnë.

Klubet bullgare në Maqedoninë e Veriut janë hapur me emrat “Car Borisi i Tretë”, “Vanço Mihajllov” dhe “Car Ferdinandi”, që njihen si “bashkëpunëtorë të Gjermanisë Naziste” dhe “pushtues të territoreve maqedonase”.

Por edhe Sofja konteston emrin e klubit maqedonas me emrin e ‘’Nikolla Vapcarov’’, duke e konsideruar si figurë nga e kaluara historike bullgare.

Dy shtetet akoma kanë të pazgjidhura çështjet që kanë të bëjnë me të kaluarën historike.

Sofja ka hequr veton ndaj Maqedoninë së Veriut për fillimin e bisedimeve për anëtarësim në Bashkimin Evropian, por ka thënë se mund sërish të bllokoj bisedimet nëse realizohet detyrimi me marrëveshjen mes dy vendeve për përfshirjen e pakicës bullgare në kushtetutën maqedonase.