Komisionari për Zgjerim dhe Fqinjësi i Bashkimit Evropian, Oliver Varhelyi ka thënë në një intervistë për Radion Evropa e Lirë se Kosovës i duhet domosdoshmërisht një qeveri stabël dhe e fuqishme.
I pyetur nëse mendon që nëse duhet mbajtur zgjedhjet e reja apo nëse ekziston diçka që do ta thyente bllokadën në Prishtinë, ai ka thënë se shpreson që “të gjitha partitë politike, bashkë me presidentin, do të mund të gjejnë një zgjidhje të qëndrueshme”.
“Nuk më takon mua të ofroj mundësi. Mendoj se ata janë të angazhuar plotësisht tani. Ata kanë kërkuar edhe mendimin e Gjykatës Kushtetuese. Prandaj, jam i sigurt se udhëheqësia politike në Kosovë do të jetë e gatshme për të gjetur zgjidhje të prekshme”.
Megjithatë ai ka thënë se “koha që po humbet është shumë e vlefshme”.
“Nëse vërtet dëshirojmë të luftojmë krizën, nëse vërtet dëshirojmë ta vendosim Kosovën në rrugën evropiane, neve na duhet të bëjmë gjithçka për të gjetur zgjidhje të shpejtë për një qeveri stabile.
Më 1 maj, Gjykata Kushtetuese në Kosovë ka vendosur në favor të kërkesës së Lëvizjes Vetëvendosje për të pezulluar zbatimin e dekretit të presidentit Thaçi deri më 29 maj, derisa të shqyrtojë lëndën e dërguar nga kjo parti, lidhur me kushtetutshmërinë e vendimit të presidentit.
Më 30 prill, presidenti Thaçi ka dekretuar kandidatin e Lidhjes Demokratike të Kosovës, Avdullah Hoti, për pozitën e kryeministrit të ardhshëm të Kosovës.
Po të njëjtën ditë, Lëvizja Vetëvendosje i është drejtuar Gjykatës Kushtetuese me pretendimin se presidenti ka marrë vendim kundërkushtetues.
Procedurat për formimin e qeverisë së re pasojnë iniciimin e mocionit të mosbesimit nga LDK-ja kundër qeverisë tashmë në detyrë të udhëhequr nga Albin Kurti.
Në mesin e arsyeve për ngritjen e mocionit janë përmendur marrëdhëniet që së fundmi ka Kosova me Shtetet e Bashkuara dhe shkarkimi i Agim Veliut nga pozita e Ministrit të Brendshëm.
A u keqpërdor kriza me pandeminë për përfitime politike?
I pyetur nëse ndonjë nga vendet e Ballkanit Perëndimor ka keqpërdorur situatën e krijuar pas pandemisë me koronavirus, për përfitime politike, Varhelyi ka thënë:
“Kjo është diçka për të cilën kam dëgjuar. E kam dëgjuar edhe në lajme tjera. Ne kemi duke e ndjekur prej afër se çfarë po ndodh, por po shohim se të gjitha parimet për të cilat jemi këtu për t’i mbrojtur janë duke u zbatuar.
Mes tjerash ai thënë se nuk është në veçanti i shqetësuar për ndonjë shtet të këtij rajoni.
“Një ditë më parë kuptova që Serbia ka vendosur t’i japë fund gjendjes së jashtëzakonshme dhe masat emergjente janë hequr nga sot. Mendoj se jemi duke dalë nga kriza”, ka thënë shtuar mes tjerash ai.
Duke diskutuar se pse deklarata e Samitit të Zagrebit, mes vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe Bashkimit Evropian nuk ka pasur një mesazh të qartë për integrim të rajonit të Ballkanit në bllokun evropian, Komisionari për Zgjerim ka thënë mes tjerash se “politika e zgjerimit është më e fuqishme se kurrë më parë”.
Komisioni Evropian “është përgjegjës për procesin e zgjerimit”
Raporti i Freedom House për nivelin e demokracisë në vendet në zhvillim, ka treguar se Serbia dhe Mali i Zi nuk klasifikohen më si shtete demokratike.
Serbia dhe Mali i Zi kanë dalë këtë vit – për herë të parë qysh më 2003 – nga kategoria e demokracive.
“Kapja e shtetit, abuzimi i pushtetit dhe taktikat e të fuqishmëve, të praktikuara nga Aleksandar Vuçiq në Serbi dhe Millo Gjukanoviq në Mal të Zi, kanë bërë që këto vende të kapërcejnë kufijtë. Ato nuk kategorizohen më si demokraci”, është thënë në raport.
“Prejse ka marrë pushtetin në vitin 2012, Partia Përparimtare Serbe ka kufizuar vazhdimisht rolin e opozitës në qeverisje”, ka theksuar ky raport.
Mirëpo komisionari evropian ka thënë se ky vlerësim për BE-në përbën vetëm “kontribut të rëndësishëm” pasi Komisioni Evropian është përgjegjës për procesin e zgjerimit.
“Siç e dini, Komisioni ka vlerësimet e veta kur vjen puna te sundimi i ligjit, demokracia për shtetet e Ballkanit Perëndimor, duke përfshirë ato me të cilat janë duke u zhvilluar negociata. Ne do ta shikojmë këtë situatë kur të çojmë përpara raportin për Serbinë dhe Malin e Zi.
Në rastin e Maqedonisë së Veriut, Varhelyi ka thënë me bindje se deri në qershor ai do të prezantojë kornizën e negociatave për anëtarësim.
“Ne jemi duke punuar në këtë aspekt. Ne jemi duke punuar pa pushuar edhe përgjatë krizës dhe do dalim në qershor me propozime, në kuadër të paketës vjetore të zgjerimit”.
Teksa ka folur për hapje të kapitujve, Varhelyi ka thënë se fillimisht duhet të krijohet pajtueshmëri për kornizën e negociatave.
“Kur të kryhet kjo gjë, atëherë mund të zhvillojmë konferencën e parë ndërqeveritare dhe më parë mund të fillojmë më hapje të kapitujve”, ka deklaruar ai.
Maqedonia e Veriut pret nisjen e negociatave me BE-në qysh në vitin 2009, ndërsa Shqipëria qysh më 2018.
Në tetor të vitit të kaluar, Franca e ka bllokuar vendimin pozitiv për këto dy vende, duke kërkuar reforma të mëtejshme nga to, por edhe reformim të vetë procesit të zgjerimit të BE-së.
Komisioni Evropian ka dhënë vlerësime pozitive për përparimin që ka bërë Shkupi në përmbushjen e reformave duke përsëritur rekomandimin për hapjen e negociatave të anëtarësimit.
Përgatiti: Krenare Cubolli