I dërguari i posaçëm i SHBA-së për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, dhe ai i BE-së për dialogun, Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak, thanë se takimet që po realizojnë në Prishtinë, janë për të parandaluar përshkallëzimin e situatës më 1 shtator.

Pas takimit me krerët institucionalë të Kosovës, Escobar tha se pret që Kosova dhe Serbia të kenë një propozim konkret për zgjidhjen e çështjes së targave dhe dokumenteve serbe.

“Të dy palët na kanë siguruar se nuk duan përshkallëzim dhe dhunë më 1 shtator. Tani ne jemi këtu që të sigurohemi që ky vullnet i shprehur dhe i gjithë optimizmi të përkthehet në një propozim konkret”, tha Escobar për mediat, pas takimeve që zhvilloi në Presidencë dhe Kryeministri të Kosovës.

Escobar përsëriti se mbështet dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja, por edhe Kosovën e Serbinë për të gjetur zgjidhje, siç tha ai, “për këto çështje të vështira”.

“Detajet se si shkohet përpara i përkasin dialogut, por unë desha të sigurohem që njerëzit ta kuptojnë se vizioni im është të tregoj mbështetje të plotë për dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja”, tha Escobar.

Lajçak: Nuk duhet të lejojmë përsëritjen e tensioneve

Ndërkaq, Lajçak tha se ka pasur takime të mira dhe të detajuara me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, dhe presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani. Ai tha se këto takime po bëhen për të parandaluar që të përsëriten tensionet, sikurse më 31 korrik.

“Mesazhi më i rëndësishëm është se jemi këtu me Gabriel Escobarin pikë së pari për të treguar se uniteti midis BE-së dhe SHBA-së është i plotë dhe nuk mund të jetë më i mirë. Ne po punojmë së bashku sa i përket normalizimit të raporteve midis Kosovës dhe Serbisë. Dhe së dyti, komuniteti ndërkombëtar është shumë i shqetësuar lidhur me atë që pamë në terren më 31 korrik. Dhe pritet nga ne së bashku, ne si negociatorë dhe nga liderët e Kosovës dhe Serbisë që të mos lejojmë që kjo të përsëritet më 31 gusht dhe prandaj jemi këtu”, tha Lajçak.

Gjatë 24 gushtit, Escobar dhe Lajçak do të takohen edhe me liderët e partive opozitare në Kosovës.

Ndërkaq, përmes një postimi për media, presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, tha se Prishtina asnjëherë nuk ka kontribuar në rritjen e tensioneve.

“Kosova asnjëherë nuk ka kontribuar në tensione dhe është angazhuar vazhdimisht për paqe dhe stabilitet si dhe për zgjidhje evropiane. Vendi ynë është i ndërtuar mbi parimin e një shoqërie multietnike ku të gjithë kanë të drejta të barabarta, pa dallim etnie”, shkroi Osmani në Facebook pas takimit me Escobarin dhe Lajçakun.

Më herët gjatë të mërkurës, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, u shpreh se pret që 1 shtatori – dita kur duhet të nisë zbatimi i vendimeve për targat dhe dokumentet serbe – të jetë një ditë normale. I pyetur lidhur me barrikadat e mundshme që mund të ngriten atje, ai tha se kjo është çështje e organeve të rendit.

Dy zyrtarët perëndimorë, Escobar dhe Lajçak, gjatë të mërkurës do të takohen edhe me liderët opozitarë të Kosovës.

Pas Kosovës ata do të qëndrojnë edhe në Beograd, për të synuar që të bindin palët që të arrijnë një zgjidhje për çështjen e targave dhe dokumenteve serbe, që rritën tensionet midis Kosovës dhe Serbisë.

Kosova dhe Serbia, pa pajtim për targat dhe dokumentet

Më 31 korrik dhe 1 gusht, serbët lokalë bllokuan rrugët në veri të Kosovës për të kundërshtuar dy vendimet e Qeverisë në Prishtinë për targat dhe dokumentet serbe.
Pas heqjes së barrikadave pasditen e 1 gushtit, Qeveria shtyu zbatimin e vendimeve për 1 shtator.

Vendimi për targat kërkon që të gjitha makinat me targa të lëshuara nga Serbia, me akronime të qyteteve të Kosovës, të riregjistrohen në RKS – Republika e Kosovës.

Ndërkaq, vendimi për dokumentet kërkon lëshimin e një dokumenti për hyrje/dalje për të gjithë shtetasit e Serbisë, me të hyrë në Kosovë. Një dokument të tillë Serbia e lëshon për shtetasit e Kosovës që 11 vjet.

Kosova dhe Serbia nuk arritën marrëveshje gjatë rundit të dialogut më 18 gusht, por BE-ja tha se bisedimet për këtë çështje do të vazhdojnë, me qëllim që të arrihet një ujdi para 1 shtatorit.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka thënë se dëshiron që të arrihet një zgjidhje kompromisi, ndërkaq kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka deklaruar se është për heqjen dorë nga lëshimi i dokumenteve për hyrje/dalje, nëse edhe Beogradi vepron njëjtë.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, deklaroi më 24 gusht se në takimin e 18 gushtit në Bruksel, kishte qenë BE-ja që kishte ofruar propozime për çështjen e targave dhe dokumenteve, e jo Serbia, siç kishte thënë më herët presidenti serb, Aleksandar Vuçiq. Ky i fundit ka pretenduar se të gjitha propozimet serbe janë refuzuar nga Kurti.

Sa i përket çështjes së targave, Kurti tha se targat KS nuk mund të rikthehen më në qarkullim, ashtu siç kërkon Serbia për ato vetura që kanë targat e Serbisë me akronimet e qyteteve në Kosovë.

Policia e Kosovës ka informacione se në territorin e Kosovës veprojnë “grupe apo organizata ilegale” nga Serbia, ndërsa Prokuroria Speciale në Prishtinë është duke zhvilluar hetime ndaj disa prej tyre.

Këtë informacion e ka konfirmuar Policia e Kosovës, në një prononcim për Radion Evropa e Lirë. Megjithatë, ky institucion nuk ka dhënë informata për këtë çështje, për shkak të hetimeve të Prokurorisë.

Prokuroria Speciale nuk i është përgjigjur Radios Evropa e Lirë në kërkesën për informacion. “Policia e Kosovës, në bashkëpunim edhe me institucionet tjera të sigurisë në Kosovë, por edhe me partnerët ndërkombëtarë, trajton të gjitha të dhënat lidhur me grupet ilegale që mund të cenojnë rendin dhe sigurinë publike”, thuhet në përgjigjen e Policisë së Kosovës.

Për çfarë paralajmëroi Kurti?

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, pati thënë në fund të marsit se rreth dhjetë organizata të ekstremit të djathtë nga Serbia, po përpiqen të destabilizojnë situatën e sigurisë në Kosovë, por ai nuk pati dhënë informacione më të detajuara.

Në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, më 8 gusht, ai gjithashtu nuk ka dashur të zbulojë se për cilat organizata bëhet fjalë, duke shpjeguar se nuk dëshiron t’i bëjë të famshme duke ua përmendur “emrat e princërve nga Mesjeta”.

Megjithatë, Kurti ka thënë se këto grupe aktivizohen publikisht në festa, siç është 28 qershori, kur shënohet Beteja e Kosovës e vitit 1389.

“Ata, duke mos qenë në përputhje me ligjin, një situatë si konflikti ua sjell lirinë e dëshiruar dhe gjithashtu bëjnë aktivitet në rrjetet sociale. Ne, me gjithë kapacitetet që kemi, i luftojmë ata, përballemi me ta”, ka thënë Kurti.

Ministria e Punëve të Brendshme nuk u është përgjigjur pyetjeve të REL-it në kërkesën për të marrë listën e organizatave për të cilat ka folur Kurti, dhe as nëse në Kosovë ndalohet aktiviteti i organizatave të djathta nga Serbia.

Ismail Hasani, sociolog nga Prishtina, dhe Predrag Petroviq nga Qendra për Politika të Sigurisë në Beograd, vlerësojnë se grupet e djathta nga Serbia mund të kontribuojnë në rritjen e tensioneve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, dhe të sjellin trazira dhe shqetësim shtesë mes njerëzve.

Të dy ekspertët nënvizojnë gjithashtu se aktivitetet e grupeve të ekstremit të djathtë nga Serbia, janë të lidhura me luftën në Ukrainë, e cila filloi në fund të shkurtit, pasi presidenti rus, Vladimir Putin, urdhëroi atë që e quan si “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën.

Autoritetet e Kosovës kanë thënë në disa raste se, Serbia është “satelit i Rusisë” dhe se Beogradi dhe Moska po punojnë për destabilizimin e Ballkanit Perëndimor.

Organizatat e “lidhura” me Vidovdanin, Moskën dhe barrikadat

Në Serbi ekzistojnë një sërë organizatash që e lidhin aktivitetin e tyre me Vidovdanin, pra me 28 qershorin kur shënohet Beteja e Kosovës e vitit 1389.

Shumica prej tyre, përmes disa aktiviteteve, veprojnë edhe në Kosovë.

Kështu, Lëvizja “1389” (Pokret “1389) organizon çdo vit shkuarjen e serbëve në Gazimestan, Kosovë, më 28 qershor.

Këtë ditë e shënon edhe Kisha Ortodokse Serbe (KPS) – e cila njihet si Vidovdan.

Në faqen zyrtare të Lëvizjes “1389”, thuhet se grupi është “shoqatë ortodokse shtet-formuese humanitare kombëtare, e cila merret me ruajtjen e vlerave shpirtërore, historike, kulturore e të tjera të popullit serb dhe afirmimit të traditës, duke mos anashkaluar nevojën e zhvillimit të shtetit”.

“Ne po punojmë për ringjalljen e shtetit ortodoks, me theks në dinastinë të Nemanjiqit (themeluesit mesjetar të shtetit serb), Obrenoviqit dhe Karagjorgjeviqit (dy dinastitë që ishin në pushtet në Serbi gjatë shekullit të 19-të dhe në gjysmën e parë të shekullit të 20-të) në Serbi dhe Romanovët në Rusi (familja e fundit perandorake ruse)”, thuhet në përshkrim.

Por, “1389” është një lëvizje e djathtë nga Serbia, anëtarët e së cilës flasin hapur për “mbrojtjen” e Kosovës dhe janë kundër bisedimeve për normalizimin e marrëdhënieve, në kuadër të dialogut mes dy vendeve, që ndërmjetësohet nga Bashkimi Evropian.

Pjesëtarë të kësaj lëvizjeje janë parë edhe në vitin 2011 në barrikada në veri të Kosovës.

Në zgjedhjet e fundit presidenciale në Serbi, ish-lideri i kësaj lëvizjeje, Misha Vaçiq, ka qenë kandidat për president para grupit qytetar “Patrioti serb”. Nënshkrimet për kandidaturën për president i ka dorëzuar me pishtar.

Shërbimi informativ i së djathtës serbe pati njoftuar më pas se ai ka mbërritur në Komisionin Republikan të Zgjedhjeve, me një “xhip të blinduar me targa ruse”. Në kolonën e automjeteve me flamuj serbë dhe rusë, disa automjete kanë pasur shenjën “Z”, simbol i pushtimit rus në Ukrainë.

Përveç Lëvizjes “1389”, Radio Evropa e Lirë ka identifikuar edhe disa organizata të tjera që i përshtaten përshkrimit të “organizatave ekstremiste serbe, të ekstremit të djathtë, të cilat propagandojnë frymë mesjetare të ortodoksisë mistike”, siç i ka quajtur kryeministri i Kosovës.

Në deklaratat e mëparshme për mediat lokale në Kosovë, ai tha se këto organizata “njërën këmbë e kanë në Beograd, dhe tjetrën në Moskë”.

“Lëvizja për mbrojtjen e Kosovës dhe Metohisë” është formuar në vitin 2020, ndërsa një degë e saj në Kosovë është hapur në fillim të këtij viti.

Organizata tha në atë kohë se “do të punojë për të ruajtur krahinën si pjesë të Serbisë”.

Nebojsha Joviq nga Mitrovica e Veriut, komunë e banuar me shumicë serbe në veri të Kosovës, u emërua si kryeadministrator, ndërsa anëtarët janë nga komunitetet serbe në jug të Ibrit, Zvonko Mihajloviq nga Shtërpca dhe Nenad Kojiq nga Vitia.

Në fillim të marsit, kjo Lëvizje publikoi një “apel për mbështetje Rusisë”, duke dënuar faktin se Serbia e mbështeti Rezolutën e Kombeve të Bashkuara për dënimin e agresionit rus ndaj Ukrainës.

“Prandaj ne e dënojmë fuqishëm këtë gjest të turpshëm, i cili është kundër traditave dhe interesave më të rëndësishme jetike të popullit serb”, theksuan ata.

Se barrikadat në veri të Kosovës janë “frymëzim” i organizatave të djathta, tregon edhe fakti se Kuvendi serb i Lëvizjes Besëlidhja (Zavetnici) u themelua në fillim të vitit 2012 nga një grup njerëzish që ishin parë te barrikadat në veri të Kosovës.

Mirëpo, në gusht të vitit 2019, kjo Lëvizje u bë parti politike e quajtur, Partia serbe Zaventici (Spska stranka Zavetnici).

“Zavetnici” rregullisht mban protesta në Beograd kundër festivalit të kulturës kosovare “Mirdita, Dobar dan!”.

Milica Gjurgjeviq-Stamenkovski, e cila drejton këtë parti serbe të ekstremit të djathtë, ishte gjithashtu kandidate në zgjedhjet e fundit presidenciale në Serbi.

Kjo parti e ka marrë emrin e saj, siç thuhet në faqen e tyre, bazuar në përvojën historike në të cilën Besëlidhja e Kosovës, është pika qendrore.

Ata e konsiderojnë të papranueshme pjesëmarrjen e Serbisë në “ndjekjen politike të shtetit të (Rusisë), e cila si anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit është garantuesi më i fortë i Rezolutës 1244 dhe i ruajtjes së sovranitetit të saj në Kosovë e Metohi”.

Disa organizata veprojnë si humanitare, por organizojnë edhe aksione të Vidovdanit “Vidovdan aksione”, me rastin e shënimit të përvjetorit të betejës në Kosovë.

Disa prej tyre janë: “Serbët për serbët” dhe organizata “28 Qershori”.

Kush u arrestua më 28 qershor në Kosovë?

Profesori i sociologjisë, Ismail Hasani, thekson se organizatat e ekstremit të djathtë më së shumti u shfaqën në Serbi dhe Kroaci, pas luftërave të viteve ’90 në territorin e ish-Jugosllavisë dhe se ato ishin të lidhura me organizata fetare.

“Organizatat fetare ishin të lidhura ngushtë edhe me udhëheqjen shtetërore. Kam pasur rastin të shoh individë që shfaqin sjellje ekstreme në Vidovdan”, thotë Hasani.

Policia e Kosovës, më 28 qershor të këtij viti, ka arrestuar një shtetas serb për “nxitje të urrejtjes fetare dhe kombëtare”.

Qeveria e Kosovës ka thënë se kryeministri i vendit, Albin Kurti, ka diskutuar për dy tema në takimet e 18 gushtit me presidentin serb, Aleksandar Vuçiq, nën ndërmjetësim të Bashkimit Evropian.

Takimet kanë përfunduar pa marrëveshje.

Sipas Qeverisë, në takim është diskutuar për kornizën e përgjithshme të marrëveshjes përfundimtare.

Sipas saj, Kurti ka theksuar se kjo marrëveshje duhet të ketë në qendër njohjen reciproke, prandaj edhe “ ka prezantuar disa kapituj me elemente përkatëse që duhet t’i përmbajë kjo kornizë”.

“Tema e dytë ishin çështjet aktuale politike e të sigurisë për të cilat kryeministri Kurti tregoi për rëndësinë e ligjshmërisë dhe kushtetutshmërisë në vendin tonë si garanci të paqes, sigurisë dhe barazisë për të gjithë qytetarët pa dallim”, është thënë mes tjerash në komunikatën e Qeverisë.

Edhe pas disa orësh negociata, Kosova dhe Serbia nuk arritën marrëveshje për targat dhe dokumentet serbe.

Kurti dhe Vuçiq kanë zhvilluar takime ndaras me Përfaqësuesin e Lartë të Bashkimit Evropian, Josep Borrell, dhe të dërguarin e BE-së për dialogun mes dy vendeve, Mirosllav Lajçak, por edhe takime të përbashkëta.

Borrell ka thënë se takimet e 18 gushtit në Bruksel mes kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti dhe presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiq, me ndërmjetësimin e BE-së, nuk kanë qenë “takime të zakonshme”, por “takime për menaxhimin e krizës”.

Takimet në Bruksel u thirrën pasi serbët lokalë më 31 korrik dhe 1 gusht vendosën barrikada si shenjë pakënaqësie ndaj vendimit të Qeverisë së Kosovës për zbatim të dy vendimeve: për targat e makinave dhe dokumentet serbe.

Kosova dhe Serbia kanë marrëveshje për lëvizje të lirë prej vitit 2011.

Serbia e ka zbatuar atë menjëherë.

Kosova e ka zbatuar më 1 gusht – për pak orë – pikën për dokumentin për hyrje/dalje dhe e ka shtyrë zbatimin e vendimit për 1 shtator, me qëllim të uljes së tensioneve në veri.

Ndërkohë serbët i kanë hequr barrikadat.

Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian kanë kërkuar po ashtu një shtyrje të tillë, ndonëse kanë thënë se Kosova ka të drejtë të zbatojë këto vendime.

Kryeministri Kurti nuk është deklaruar pas takimeve, derisa Vuçiq – teksa po mbaheshin takimet në Bruksel – ka thirrur një takim me përfaqësuesit e serbëve nga Kosova, i cili do të mbahet të dielën, më 21 gusht, në Beograd, sipas mediave në Serbi.

Shefi i Zyrës për Kosovën në Qeverinë serbe, Petar Petkoviq, u ka thënë gazetarëve se Vuçiq do të qëndrojë në Bruksel edhe për një kohë dhe se do t’i drejtohet publikut serb të premten, më 19 gusht, në Beograd.

Dialogu mes Kosovës dhe Serbisë ka nisur 11 vjet më parë.

Deri tani janë arritur më shumë se 20 marrëveshje në fushat si ajo e energjisë, telekomunikacionit, drejtësisë, doganave, lirisë së lëvizjes, por jo të gjitha janë zbatuar.

Kosova insiston që dialogu për normalizim të marrëdhënieve të përmbyllet me njohje reciproke në mes të të dyja vendeve.

Serbia, në anën tjetër kërkon zgjidhje kompromisi.

Kryetari i Listës Serbe, Goran Rakiq, tha se ambasadorët e shteteve të QUINT-it, gjatë takimit të mbajtur më 15 gusht në Prishtinë, kanë kërkuar nga kryetarët e komunave me shumicë serbe në Kosovë që “të pranojnë realitetin, e ai realitet është se Kosova është e pavarur”.

Këto komente Rakiq i bëri gjatë një konference për media në Qeverinë serbe në Beograd të martën, ku morën pjesë katër kryetarët e komunave në veri të Kosovës dhe drejtori i Zyrës për Kosovën në Qeverinë serbe, Petar Petkoviq.

Në shtetet e QUINT-it bëjnë pjesë Shtetet e Bashkuara, Mbretëria e Bashkuar, Gjermania, Italia e Franca, dhe që të gjitha e njohin pavarësinë e Kosovës të shpallur më 17 shkurt 2008.

Rakiq tha se në takimin me ambasadorët e QUINT-it kanë rënë dakord që të mos bëhen publike detajet e takimit, por “për shkak të peshës dhe seriozitetit të mesazhit që morën dje, ne kemi një moral njerëzor dhe përgjegjësi politike për të informuar qytetarët se jetojnë në Kosovë”.

“Në takimin, që zgjati më shumë se dy orë, ku kryetarët e komunave i njoftuan ambasadorët për problemet që kanë në komuna… Në atë takim, mesazhi kryesor që dëgjuam nga ambasadorët ishin se shtetet e tyre e njohin pavarësinë e Kosovës. Ne gjithashtu dëgjuan se ata i mbështesin në mënyrë absolute vendimet e marra nga Prishtina. Veçanërisht ata nënvizuan se mbështesin vendimet e Prishtinës për targat dhe dokumentin për hyrje-dalje që do t’u lëshohet serbëve me të hyrë në Kosovë”, tha Rakiq.

Rakiq tha se ambasadorët e QUINT-it thanë se vendimet e Qeverisë së Kosovës për targat dhe dokumentet serbe janë në përputhje me Marrëveshjen e Brukselit.
“Ne absolutisht nuk u pajtuam me ta”, theksoi Rakiq.

“Na bënë thirrje që ta pranojmë realitetin në terren dhe ai realitet është që Kosova është e pavarur. Asnjë serb, dhe ne ua thamë qartë dje, nuk e pranon atë pavarësi dhe nuk do ta pranojë kurrë. Ne po shikojmë Brukselin, presidentin tonë, Aleksandar Vuçiq dhe po shikojmë dialogun e Brukselit”, tha Rakiq.

Lista Serbe, që është partia udhëheqëse e serbëve në Kosovë dhe ka mbështetjen e Beogradit zyrtar, tha se mbështesin plotësisht presidentin e Serbisë, Aleksandar Vuçiq, për takimin që ai do të mbajë në Bruksel me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, më 18 gusht.

Rakiq tha se Kosova mund “me forcë të përpiqet të zbatojë disa vendime”, por se “ne nuk do të marrim pjesë në këtë”.

Rakiq, që është edhe ministër për Komunitete dhe Kthim në Qeverinë e Kosovës, tha se pret që presidenti serb Vuçiq, të gjejë një mënyrë për ta “tejkaluar këtë krizë” në dialogun në Bruksel.

Ndërkaq, në konferencën për media në Beograd, kryetarët e katër komunave në veri – Zubin Potok, Zveçan, Mitrovicë e Veriut dhe Leposaviq – u shprehën të shqetësuar për “patrullimin e shtuar” të Policisë së Kosovës në këtë pjesë dhe thanë se nuk pranojnë vendimet e kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti.

Zoran Todiq, kryetari i Komunës së Leposaviqit, tha se gjenden “në një situatë gjithnjë e më të vështirë sigurie dhe politike” dhe shtoi se në takimin e ambasadorët e QUINT-it kanë kërkuar që Kurti të heqë dorë nga zbatimi i vendimeve.

Më 31 korrik dhe 1 gusht, serbët lokalë bllokuan rrugët që çojnë në dy pikëkalimet kufitare – Jarinjë dhe Bërnjak – që lidhin Kosovën dhe Serbinë.

Bllokadat u ngritën për të kundërshtuar dy vendimet e Qeverisë së Kosovës. Vendimi i parë ka të bëjë me targat serbe me akronime të qyteteve të Kosovës.

Kosova dëshiron që rreth 10.000 makina me targa sikurse KM, PZ, UR e të ngjashme të riregjistrohen në targat RKS (Republika e Kosovës), pasi vlerëson se targa të tilla që qarkullojnë në veriun e banuar me shumicë serbe, janë të jashtëligjshme.

Vendimi i dytë i Qeverisë së Kosovës është për lëshimin e një dokumenti për hyrje-dalje, për të gjithë shtetasit e Serbisë që hyjnë në Kosovë. Ky dokument jepet falas dhe ka vlefshmëri prej 90 ditësh.

Me dokument të tillë, qytetarët e Kosovës janë pajisur nga autoritetet serbe qe 11 vjet dhe palët ishin marrë vesh për një gjë të tillë me nënshkrimin e Marrëveshjes për lirinë e lëvizjes më 2011.

Pasi serbët hoqën barrikadat pasditen e 1 gushtit, Qeveria e Kosovës njoftoi se do të shtyjë zbatimin e vendimeve deri më 1 shtator.

Pas rritjes së tensioneve në veri, Bashkimi Evropian dërgoi ftesë për një takim të nivelit të lartë në kuadër të dialogut. Takimi i 18 gushtit midis Kurtit dhe Vuçiqit pritet të përqendrohet në përpjekjet për uljen e tensioneve.

Tema e Asociacionit, në takimin me QUINT-in

Shefi i Zyrës për Kosovën në Qeverinë serbe, Petar Petkoviq, deklaroi se në takimin e Brukselit duhet të insistohet për krijimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe, sepse, siç tha ai, “nuk ka mundësi të normalizimit të raporteve midis Beogradit dhe Prishtinës” pa krijimin e këtij asociacioni.

Petkoviq tha se Asociacioni do të jetë tema e parë që Vuçiq do të insistojë gjatë takimit të së enjtes në Bruksel me kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti.

Ndërkaq, Rakiq tha se me ambasadorët e QUINT-it kanë biseduar edhe për Asociacionin dhe atyre u është thënë se nuk presin që Asociacioni të jetë një organizatë joqeveritare, por të ketë kompetenca në arsim, shëndetësi dhe planifikim hapësinor.

Kosova insiston se është kundër një asociacioni njëetnik, ndërkaq Serbia kërkon që ky asociacion të ketë kompetenca ekzekutive.

Nga Shtetet e Bashkuara u kanë bërë thirrje palëve që të diskutojnë për Asociacionin dhe ta krijojnë atë, por i dërguari i posaçëm i Uashingtonit për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, ka thënë se Asociacioni nuk duhet të krijojë “shtet brenda shtetit”.

Palët kishin arritur marrëveshje më 2013 dhe 2015 për krijimin e Asociacionit, por Kosova nuk ka ndërmarrë hapa për krijimin e tij pas një vendimi të Gjykatës Kushtetuese më 2015, që tha se Asociacioni nuk ishte plotësisht në përputhje me Kushtetutën.

Por, para rundit të ri të dialogut, Kurti dhe Vuçiq më 17 gusht do të zhvillojnë në Bruksel takime të ndara edhe me shefin e NATO-s, Jens Stoltenberg.

Misioni i NATO-s në Kosovë, KFOR, gjatë rritjes së fundit të tensioneve në veri, ishte shprehur i gatshëm që të ndërhynte nëse do të rrezikohej stabiliteti.

Anëtari i kryesisë së Vetëvendosjes, Arbër Zaimi, thotë se plani i Vuçiçit para takimit në Bruksel është që të shkojë në bisedime duke bartuar emra të vrarësh me vete. 

Deklarata e Zaimit vjen pasi presidenti serb tha se Prishtina po planifikon “të vrasë 6-10 serbë të armatosur që mund të rezistojnë me armë në veri”. 

Një skenar i tillë, thotë Arbër Zaimi, është i Aleksandar Vuçiç, për të nxitur tensione mes dy vendeve.

“Vuçiqi kur po thotë se “Kosova dëshiron të vrasë 6-8 serbë që veprojnë të armatosur në veri të vendit”, tregon planin dhe objektivin e vet. Disa serbë të armatosur të cilët terrorizojnë popullsinë vendase, që gjuajnë me armë kundër policisë e cila patrullon kundër kontrabandës, që gjuajnë me shuplaka para syve të fëmijëve familjarët që udhëtojnë me makina, Vuçiqi po dëshiron t’i shpallë martirë para vaktit. Ai ka nevojë që në Bruksel të marrë me vete emra të vrarësh, sepse argumente nuk i kanë mbetur më”, ka shkruar ai. syri.net

Në edicionit e 40-të të Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare nuk do të ketë pjesëmarrës nga Rusia, thotë në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, drejtori i seminarit, Shkumbin Munishi. Edicioni i 40-të i Seminarit të Gjuhës do të mbahet nga 15 deri më 26 gusht. Munishi, thotë se në këtë vit, në seminar marrin pjesë më shumë se 150 pjesëmarrës nga shtet të ndryshme të botës.

Radio Evropa e Lirë: Të hënën, më 15 gusht, nis Seminari i 40-të Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare. Cili është fokusi i këtij edicioni?

Shkumbin Munishi: Sivjet është edicioni jubilar i dyzet i Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, i cili tashmë ka krijuar një traditë të padiskutueshme, dhe i cili në këtë periudhë që po mbahet, por edhe me ndikimin që ka, praktikisht është bërë qendër e studimeve albanologjike për dekada me radhë.

Pra, të hënën në orën 11:00, në sallën e bibliotekës universitare do ta kemi hapjen solemne të këtij edicioni dhe ajo që mund të them që në fillim është se këtë vit, praktikisht do të kemi një pjesëmarrje jashtëzakonisht të madhe të seminaristëve.

Seminari i Gjuhës me program tradicional

Radio Evropa e Lirë: Sa dallon nga e kaluara ky edicion i seminarit?

Shkumbin Munishi: E kam thënë shpesh edhe në të kaluarën se seminari gjithmonë e ndjek traditën e cila është ndërtuar praktikisht për pothuajse pesë dekada. Dhe ne programin e seminarit e ndërtojmë duke u bazuar në këtë traditë dhe në këtë format tashmë të etabluar tash e sa kohë.

Këtë vit, meqenëse është edicion jubilar, ne kemi një pjesëmarrje shumë më të madhe të seminaristëve, të atyre që vijnë për herë të parë, por dhe të atyre që kanë qenë më përpara dhe të cilët duan t’i ndjekin kurset e gjuhës shqipe.

Njëkohësisht, këtë vit, po ashtu kemi të ftuar edhe albanologë të huaj dhe albanologë shqiptarë prominentë, të cilët do të mbajnë ligjërata gjatë këtyre ditëve të seminarit. Po ashtu do t’i kemi referimet shkencore si dhe do të kemi sesionet shkencore të cilat mbahen në ditët e fundit të seminarit.

Pra, programi është tradicional, por këtë vit programi është mjaft i ngjeshur sepse pothuajse për çdo ditë do të kemi ligjërata nga albanologët e shquar, të cilët do të diskutojnë për probleme të ndryshme nga fusha e gjuhës, letërsisë, kulturës dhe traditës shqiptare në përgjithësi.

Radio Evropa e Lirë: Sa është numri i pjesëmarrësve nga cilat vende janë profesorët dhe studiuesit?

Shkumbin Munishi: Sivjet numri i pjesëmarrësve e ka kaluar 100-shin. Në përgjithësi, duke llogaritur seminaristët, por edhe profesorët e studiuesit, do të kemi më tepër se 150 pjesëmarrës. Janë rreth 105 seminaristë të cilët do të vijnë këtu edhe për t’i ndjekur kurset, por edhe për të marrë pjesë në aktivitetet shkencore, e që vijnë nga vendet e ndryshme të botës.

Pra, kemi seminaristë që vijnë nga Gjermania, sivjet do të vijnë në numër më të konsiderueshëm, seminaristë nga Polonia, Çekia, Bullgaria, Turqia, Greqia, Serbia, Italia nga Holanda e kështu me radhë. Ka një numër jashtëzakonisht të madh të seminaristëve.

Edicioni i 40-të, pa pjesëmarrës nga Rusia

Radio Evropa e Lirë: Në vitet e kaluar kur është mbajtur seminari ka pasur pjesëmarrje të albanologëve nga Rusia. Këtë vit a do të ketë pjesëmarrës në seminar që janë nga Rusia?

Shkumbin Munishi: Sa u përket pjesëmarrësve nga Rusia, ne këtë vit kemi qenë në një situatë të pazakontë. Ne kemi kërkuar instruksione nga organet tona që të vihemi në dijeni nëse është e lejuar pjesëmarrja e tyre në këtë edicion të seminarit.

Për fat të keq, e konsideroj si gjë që nuk është aspak e duhur, ende nuk kemi marrë një përgjigje për këtë punë. Dhe praktikisht, ende nuk kemi kthyer përgjigje seminaristëve që tradicionalisht kanë ardhur nga Rusia.

Por, thjesht kjo çështje tashme u mbetet autoriteteve, nuk është një çështje që ne mund të merremi me këtë punë.

Përndryshe, nga ajo që kam kuptuar, sepse më pas unë kam bërë disa hulumtime, vende të ndryshme evropiane në përgjithësi e kanë ndaluar pjesëmarrjen, më mirë të them e kanë suspenduar pjesëmarrjen e shkollarëve dhe studentëve rusë në aktivitetet e ndryshme që mbahen në vendet e Bashkimit Evropian.

Po, e ritheksoj edhe njëherë është dashur që të kemi një përgjigje institucionale lidhur me këtë çështje. Ne nuk u kemi kthyer përgjigje, që ne një farë mënyrë konsiderohet si një lloji refuzimi. Por, nuk ka qenë refuzim ose nuk ka qenë një arsyetim i shprehur në mënyrë zyrtare lidhur me pjesëmarrjen e tyre.

Radio Evropa e Lirë: Cili është qëllimi i këtij seminari?

Shkumbin Munishi: Që në themelimin e tij, Seminari Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare, ka pasur për qëllim që gjuhën, kulturën, traditën, historinë shqiptare ta bëjë të njohur për të huajt dhe t’i joshë studentët dhe studiuesit që të merren me probleme të albanologjisë në përgjithësi.

E veçanta e edicionit të ri, “numri i madh i seminaristëve”

Radio Evropa e Lirë: Çfarë do të ketë ndryshe në këtë edicion të 40 jubilar, cila është e veçanta?

Shkumbin Munishi: E veçanta gjithmonë është prurja shkencore që ne e kemi në seminar. E veçanta e këtij seminari është afrimi i një numri kaq të madh të seminaristëve, praktikisht me përjashtim të ndonjë edicioni tjetër të kaluar, ky do të jetë përsëri një edicion rekord.

Seminari edhe në këto dy vjetët e fundit, por edhe në të kaluarën në rrethanat kur ka qenë i ndaluar nga pushteti serb dhe kur dy edicione janë mbajtur në Tiranë, ka treguar një kryeneçësi në ruajtjen e ekzistencës së tij.

Pra, ne kemi pasur në dy vjetët e kaluar probleme për shkak të pandemisë. Në vitin 2020 është dashur që në ditët e fundit ta anulojmë seminarin për shkak të pandemisë. Vitin e kaluar e kemi mbajtur me 100 vështirësi, kemi pasur një numër solid të pjesëmarrësve, kanë qenë rreth 30 deri në 40 pjesëmarrës.

Sivjet, meqenëse janë lehtësuar masat, kemi këtë vlug kaq të madh të pjesëmarrësve. Ajo që është me rëndësi është se seminari në vazhdimësi po mbetet atraktiv për të huajt dhe në vazhdimësi po rritet rrjeti i interesimit të të huajve për të ardhur në seminar.

Në pritje të mbështetjes nga Ministria e Kulturës

Radio Evropa e Lirë: Cilat janë sfidat që po përballeni ju për këtë çështje?

Shkumbin Munishi: Sfidat gjithmonë janë të natyrës buxhetore dhe teknike. Për fat të mirë buxheti i seminarit është një buxhet që është i ndarë në kuadër të buxhetit të Universitetit të Prishtinës, i cili jo gjithmonë është i mjaftueshëm, sidomos në këtë vit kemi probleme për shkak të inflacionit. Buxheti është caktuar në vitin e kaluar, siç e kërkon cikli buxhetor, dhe tani në këtë situatë kur kemi këtë inflacion, sigurisht kemi disa vështirësi.

Ne këtë vit kemi premtime për mbështetje të disa prej aktiviteteve të seminarit nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit. Mbesin me shpresë që ajo mbështetje do të realizohet sepse janë disa pika të programit të cilat varen nga ajo mbështetje. Nëse në rast që një mbështetje e tillë do të dështonte – dhe unë në asnjë mënyrë nuk mund ta pranoj këtë gjë – atëherë, do të ishim të detyruar që disa prej pikave të seminarit t’i anulojmë.

Komuna e Prishtinës ka ndaluar përdorimin e trotinetëve dhe biçikletave elektrike nëpër sheshet dhe hapërsirat publike të kryeqytetit.

Në pikën një të urdhëresës së publikuar në Facebook nga kryetarit i Prishtinës, Përparim Rama, thuhet se “Ndalohet qarkullimi i trotinetëve elektrik, biçikletave elektrike dhe motoçikletave apo mopedëve elektrik”.

Në postimin e tij në Facebook thuhet se ndalimi bëhet në hapësirat ku ka frekuencë të lartë të këmbësorëve.

“Kemi ndaluar qarkullimin e trotinetëve, biçikletave dhe gjithë mjeteve motorike elektrike nëpër sheshet dhe hapësirat publike të kryeqytetit, në të cilat ka frekuencë të lartë të këmbësorëve”, ka shkruar Rama më 13 gusht.

Në njoftimin e kryetarit të Prishtinës thuhet se urdhëresa hyn në fuqi nga e hëna e 15 gushtit.

“Kjo urdhëresë do të hyjë në fuqi prej të hënës, më 15 gusht 2022, deri në votimin dhe publikimin e rregullores në të cilën jemi duke punuar për të siguruar mbarëvajtjen e qarkullimit të këtyre mjeteve sa i përket sigurisë së qytetarëve të Prishtinës”, ka shkruar ai.

Në rrugët e Prishtinës vërehen më pak vetura se zakonisht në këtë periudhë të vitit. Shtrenjtimi i naftës dhe benzinës thuhet se i ka detyruar shumë qytetarë të kërkojnë alternativa: nga trotinetet deri te biçikletat. Por, edhe këto mjete nuk janë pa telashe.

Në edicionit e 40-të të Seminarit Ndërkombëtar për Gjuhën, Letërsinë dhe Kulturën Shqiptare nuk do të ketë pjesëmarrës nga Rusia, tha drejtori i seminarit, Shkumbin Munishi.

Edicioni i 40-të i Seminarit të Gjuhës do të mbahet nga 15 deri më 26 gusht.

Munishi, në një intervistë për Radion Evropa e Lirë, e cila do të publikohet në ditët në vijim, tha se këtë vit, për shkak të pushtimit rus të Ukrainës, kanë kërkuar nga institucionet që të marrin instruksione lidhur me atë nëse duhet të lejohen të marrin pjesë shtetasit rus.

“Për fat të keq, dhe e konsideroj si gjë që nuk është aspak e duhur, ende nuk kemi marrë një përgjigje për këtë punë dhe praktikisht ne nuk u kemi kthyer përgjigje seminaristëve që tradicionalisht kanë ardhur nga Rusia”, tha ai.

Munishi shtoi se ka parë që edhe shtete të tjera të Evropës kanë pezulluar pjesëmarrjen e shkollarëve dhe studentëve rusë në aktivitete të ndryshme, por tha se me lejimin ose jo të pjesëmarrjes së shtetasve rusë duhet të merren autoritetet e Kosovës.

Në të kaluarën, në Seminarin e Gjuhës, që mbahet në Prishtinë, kanë marrë pjesë profesorë të ndryshëm nga Rusia.

Një ndër pjesëmarrësit në seminaret e kaluara ishte edhe albanologu rus, Alexander Rusakov.

Rusakov, profesor në Katedrën e Gjuhës Shqipe në Universitetin e Shën Petërsburgut në Rusi, në një intervistë dhënë REL-it, në mars të këtij viti, tha se lufta e Rusisë kundër Ukrainës është “luftë kriminale”.

“Është luftë kriminale nga ana e qeverisë sime, nga ana e Rusisë. Po, sepse është një luftë agresive kundër një shteti më të vogël që nuk paraqet asnjë rrezik për Rusinë”, tha ai.

Vitin e kaluar, në Seminarin e Gjuhës ishte edhe profesori i Gjuës Shqipe nga Shën Petersburg, Aleksandar Novik.

Atëbotë, ai i kishte thënë REL-it se seminari ishte shumë i rëndësishëm pasi përkrah njohuritë për botën dhe kulturën shqiptare.

Seminari i Gjuhës, Letërsisë dhe Kulturës Shqiptare është themeluar më 1974 në Fakultetin e Filologjisë, në Universitetin e Prishtinës. Seminari organizohet për studentët dhe studiuesit e gjuhës, letërsisë dhe kulturës shqiptare, por edhe për albanologjinë në përgjithësi.

Ndryshe, Kosova i është bashkuar Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara, duke vendosur sanksione ndaj Rusisë pas nisjes së pushtimit të Ukrainës.

Ministri i Brendshëm i Kosovës, Xhelal Sveçla, e ka shpallur gazetaren ruse, Daria Aslamova si person të padëshirueshëm.

Përmes një postimi në Facebook, ai ka thënë se Aslamovas i është ndaluar hyrja në Kosovë për pesë vjet.

“Kushdo që me qëllime apo direktiva të caktuara, cenon apo tenton të destabilizojë vendin tonë, do të përballet pa diskutim me forcën e ligjeve të Republikës së Kosovës”, ka thënë mes tjerash Sveçla.

Daria Aslamova është arrestuar nga Policia e Kosovës në veri të vendit më 6 gusht.

Duke bërë të ditur arrestimin e saj, Sveçla ka thënë se “shumë shtete e kanë vërtetuar se ajo ka qenë e angazhuar në spiunazh për inteligjencën ushtarake ruse dhe se ka vepruar në petkun e gazetares”.

“E njëjta ka marrë pjesë edhe në luftimet në Ukrainë duke propaganduar mbi pushtimin rus ndaj Ukrainës”.

Ndalesa për hyrje në Moldavi

Sveçla ka thënë se autoritetet e Kosovës kanë qenë në dijeni për veprimtarinë e saj, dhe sipas tij, Aslamovas i ndalohet hyrja në shumë shtete.

Me diçka të tillë ajo është përballur në Moldavi më 2017.

Atë periudhë ajo ka qenë duke punuar për median ruse, Komsomolskay Pravda, e cila njihet për qëndrimet pro-Kremlinit.

Shërbimi moldav i Radios Evropa e Lirë, ka raportuar atëbotë se shërbimet e sigurisë ia kanë ndaluar hyrjen “pasi ajo nuk ka mundur të arsyetojë arsyen e vizitës”.

Ish-presidenti moldav, Igor Dodon, pati thënë se gazetarja ishte nisur për ta intervistuar atë dhe pati kritikuar autoritetet e sigurisë për një vendim të tillë.

Dodon është njohur po ashtu për qëndrimet e tij pro-Rusisë.

Shefi i EULEX-it në Kosovë, Lars-Gunnar Wigemark ka reaguar pas sulmit ndaj Policisë së Kosovës në Ujman.

Wigermark ka thënë se  këto sulme janë akte kriminale dhe duhet të ndalen menjëherë. Ai po ashtu tha se  EULEX-i do t’i shtojë patrullimet në atë zonë.

“Të shtënat e sotme në liqenin e Gazivodës/Ujmanit janë edhe një sulm me armë zjarri ndaj Policisë së Kosovës. Askush nuk u lëndua, por këto sulme jo vetëm që janë të rrezikshme, janë akte kriminale dhe duhet të ndërpriten menjëherë. @EULEXKosovo do të shtojë patrullimet e saj në zone”, shkroi Wigemark.

Nënkryetarja e PDK-së, Vlora Çitaku ka reaguar pasi sot iu ndalua hyrja në Kosovë, Daria Aslamova e cila akuzohet si spiune e intelegjences ushtarake ruse.

Çitaku përmes një shkrimi në rrjetin social Twitter tha se Aslamova tani po mbahet në paraburgim, duke shtuar se dihet qëllimi i hyrjes së saj në Kosovë.

“Daria Aslamova u arrestua sot teksa tentoi të kalonte kufirin nga Serbia për në # Kosovë . Ajo është apologjete e Putinit dhe propagandiste e Rusisë. Nuk ka nevojë të jesh oficer i inteligjencës për të kuptuar qëllimin e “udhëtimit” të saj Aslamova tani është në paraburgim të autoriteteve të Kosovës”, shkroi Çitaku.

Ndërsa ndalimin e saj në kufi e bëri të ditur ministri i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçla, i cili tha se ky tentim i hyrjes së saj në Kosovë e dëshmon qartë se ka për qëllim destabilizimin e vendit.

Shtyrja e zbatimit te vendimeve për reciprocitet me Serbinë u bë për shkak të fushatës së madhe të dezinformimit që Beogradi ka bërë mbi qytetarët e Kosovës, tha kryeministri i Kosovës Albin Kurti, gjatë seancës parlamentare të 4 gushtit në Kuvendin e Kosovës.

“Ka qenë e egër fushata e dezinformimit, është folur për operacionin stuhia që do të ndodh të dielën, është folur për ferrin që do t’i pllakos serbët në Kosovë e të tjera e të tjera”, tha Kurti.

Ai tha se këto dezinfomarta kanë shtyrë Qeverinë e Kosovës që të pranojë tek faktorët ndërkombëtarë evropian dhe amerikanë shtyrjen e vendimit më 1 shator 2022.

“Ajo që është dashur të ndodh para 11 viteve ne po fillojmë të zbatojmë tani. 11 vjet ka pasur pritje e tash më pak se 1 muaj ka nxitim. Pra ky muaj qenka shumë më i rëndë se ato 11 vjet”, tha Kurti.

Kurti tha se vendimi për reciprocitet me Serbinë do të bëhet me 1 shtator dhe se me punë dhe angazhim gjithçka do të përmbyllet mirë.

“Më mirë me 1 shtator se hiç”, tha Kurti.

Deklarata e kryeministrit Kurti vin pas akuzave që deputet të partive opozitare i kanë bërë Qeverisë për situatën e krijuar në veri.

Më 29 qershor, në një mbledhje të rregullt, Qeveria e Kosovës vendosi reciprocitet për hyrjen të shtetasve të Serbisë në Kosovë, si dhe për mundësinë e riregjistrimit të veturave me targat e qyteteve në Kosovë – të cilat i lëshojnë autoritetet e Serbisë – me ato RKS.

Ky vendim në veri shkaktoi tensione në katër komuna me shumicë serbe, ku popullata lokale bashkë, e përkrahur nga përfaqësuesit politikë serbë bllokuar rrugët në drejtim të dy pikave kufitare, Jarinjë e Bërnjak.

Pas tensioneve, bllokimit të rrugëve në veri dhe ndërhyrjes ndërkombëtare, Kosova u pajtua që të shtynte lëshimin e formularëve për shtetasit serbë deri në fillim të shtatorit, si dhe periudhën dymujore për riregjistrimin e targave.

Për këto dy masa tha se janë plotësisht në përputhje me marrëveshjet e Brukselit dhe se ishin të koordinuara me komunitetin ndërkombëtar.

Partia kryesore e serbëve në Kosovë, Lista Serbe tha se dëshiron që ta rrëzojë nga pushteti kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti.

Përmes një njoftimi për media, kjo parti tha se Qeveria Kurti po punon kundër interesave të popullit serb.

“Lista Serbe nuk bashkëpunon me Qeverinë e Albin Kurtit, sepse ajo punon kundër interesave të popullit serb dhe se qëllimi ynë politik është të rrëzojmë Albin Kurtin nga pushteti, që është në interes të të gjithëve që duan të jetojnë në paqe në këto zona”, tha kjo parti.

Reagimet e fundit të Listës Serbe vijnë pas deklaratave të bëra nga ministri i Punëve të Brendshme të Kosovës, Xhelal Sveçla.

Sveçla në një intervistë për Radio Televizionin e Kosovës, deklaroi më 2 gusht se Lista Serbe është e “devalvuar politikisht” dhe tha se në ekzekutiv nuk ka as vullnet për të bashkëpunuar me këtë parti, pasi tha se ajo bashkëpunon me grupe kriminale.

Lëvizja Vetëvendosje e Albin Kurtit nuk ka marrëveshje koalicioni me Listën Serbe, por sipas Kushtetutës, kjo parti merr pjesë në ekzekutiv, duke udhëhequr me Ministrinë për Komunitete dhe Kthim.

Lista Serbe nuk e ka votuar Qeverinë e Kurtit, në seancën e mbajtu më 22 mars të vitit 2021.

Ministri i Brendshëm, Xhelal Sveçla, po ashtu tha se nënkryetari i kësaj partie, Milan Radoiçiq, nuk gjendet në veri të Kosovës. Ai tha se Radoiçiq në fillim të korrikut ka incizuar një video në veri të Kosovës dhe më pas ka dalë nga territori i shtetit.

Por, Lista Serbe tha se Radoiçiq ishte i pranishëm më 31 korrik në barrikadat e ngritura në këtë pjesë të vendit.

Radoiçiq “ishte në barrikada”

Radoiçiq kërkohet nga autoritetet në Kosovë për dyshime se është përfshirë në frikësimin e dëshmitarëve në çështjen e njohur si “Brezovica”.

“:..ai [Sveçla] nuk guxon të pranojë se është i vetëdijshëm se sa autoritet ka Radoiçiq në mesin e serbëve, gjë që u pa më së miri të dielën kur Radoiçiq iu bashkua atyre në protesta, dhe gjatë gjithë kohës ishte me qytetarët dhe kryesinë e Listës Serbe”, thuhet në deklaratën e Listës Serbe.

Sveçla më herët e kishte cilësuar Radoiçin si person që qëndron në krye të kontrabandistëve që sulmojnë Policinë e Kosovës në veri të vendit. Autoritetet e rendit disa herë gjatë këtij viti janë sulmuar ose janë penguar që të kryejnë punën e tyre në veri të vendit.

Radoiçiq së bashku edhe me dhjetëra serbë të tjerë, përfshirë edhe biznesmenin nga veriu i Kosovës, Zvonko Veselinoviq, gjenden në listën e zezë amerikane të dyshuar se i përkasin një rrjeti të lidhur me krimin e organizuar ndërkombëtar.

Më 31 korrik, serbët lokalë vendosën barrikada në dy rrugët që çojnë për në pikat kufitare – Jarinjë dhe Bërnjak – që lidhin Kosovën dhe Serbinë.

Barrikadat u vendosën në shenjë proteste ndaj dy vendimeve të Qeverisë së Kosovës që kishin të bënin me targat dhe dokumentet serbe.

Barrikadat u hoqën pasditen e 1 gushtit dhe Qeveria e Kosovës u zotua se do të shtyjë për një muaj zbatimin e vendimit për pajisjen e shtetasve të Serbisë me dokument për hyrje-dalje, me të hyrë në territorin e Kosovës.

Një gjë të tillë, Serbia e aplikon për shtetasit e Kosovës qe 11 vjet.

Ndërkaq, po ashtu është shtyrë zbatimi i vendimit që ka të bëjë me riregjistrimin e makinave me targat që i lëshon Serbia, që Kosova i konsideron ilegale.

Më 3 gusht, organizatat joqeveritare nga komuniteti serb në Kosovë u bënë thirrje Qeverisë së Kosovës dhe Serbisë që të nisin një dialog konstruktiv, ndërkaq Lista Serbe të marrë pjesë në zgjidhjen e tensioneve.

“Deputetët dhe ministrat e Listës Serbe janë të vetmit përfaqësues politikë të serbëve të Kosovës në institucionet e Kosovës, prandaj është e nevojshme që veprimet pasive të zëvendësohen me një rol pro-aktiv në zgjidhjen e problemeve që prekin drejtpërdrejt qytetarët. Në atë proces është e nevojshme të vendoset një komunikim të drejtpërdrejtë dhe të pandërprerë me popullatën lokale, sektorin joqeveritar dhe të gjithë akterët relevantë nga radhët e komunitetit serb në Kosovë”, u tha në njoftim.

Ndryshe, Lista Serbe përfaqësohet në Qeverinë e Kosovës me ministrin për Kthim dhe Komunitete, Goran Rakiq, ndërkaq po ashtu ka dhjetë deputetë në Kuvendin e Kosovës.

Në Merdare, disa minuta pas mesnatës, është lëshuar dokumenti i parë nga Ministria e Punëve të Brendshme e Kosovës për hyrje/dalje për një qytetar të Serbisë.

Ministri i Brendshëm në Kosovë, Xhelal Sveçla, ka thënë se ky vendim do të vazhdojë të zbatohet “derisa të largohen të gjitha barrikadat dhe të sigurohet liria e lëvizjes së qytetarëve dhe mallrave”.

“Në momentin e largimit të të gjitha barrikadave dhe pengesave, ky vendim do të pezullohet deri më 1 shtator 2022”, ka thënë ai përmes një postimi në Facebook.

Barrikadat janë vënë më 31 korrik nga serbët lokalë të Kosovës, si shenjë pakënaqësie ndaj vendimit të 29 qershorit të Qeverisë së Kosovës për targat e makinave që lëshojnë autoritetet e Serbisë me akronimet e qyteteve të Kosovës dhe dokumentet për hyrje/dalje për qytetarët serbë kur të hyjnë në njërën nga pikat kufitare në Kosovë.

Qeveria e Kosovës ka shtyrë zbatimin e vendimeve – që ishin planifikuar të zbatoheshin nga 1 gushti – duke thënë se dënon ashpër bllokimin e rrugës në veri të Kosovës.

“Kryeministri Kurti së bashku me Presidenten Osmani dhe zëvendës kryeministrat Bislimi e Gërvalla kanë zhvilluar kontakte e takime me faktorët ndërkombëtarë amerikanë dhe evropianë. Me këtë rast, Qeveria e Kosovës jep zotimin që të shtyhet zbatimi i dy vendimeve të datës 29 qershor 2022, deri me datën 1 shtator 2022, nga momenti në ditën e hënë, 1 gusht 2022, kur do të hiqen të gjitha barrikadat dhe të vendoset liria e plotë e lëvizjes në të gjitha rrugët në veri të Kosovës”, është thënë në njoftimin e Qeverisë.

Ambasadori amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier, i ka kërkuar të dielën Qeverisë së Kosovës që të shtyjë për 30 ditë zbatimin e vendimeve.

Vendimet për targat dhe dokumentet serbe

Qeveria e Kosovës pati vendosur që më 1 gusht do të niste lëshimi i të ashtuquajturave dokumente për hyrje-dalje për të gjithë shtetasit e Serbisë që hyjnë në Kosovë.

Ky dokument do të lëshohej në të gjitha pikëkalimet tokësore dhe ato ajrore, si dhe do të ishte i vlefshëm për 90 ditë, ashtu sikurse dokumenti që autoritetet serbe lëshojnë për shtetasit e Kosovës kur të hyjnë në Serbi.

Po ashtu të hënën pritej të hynte në fuqi edhe vendimi për riregjistrimin e makinave me targa me akronime të qyteteve të Kosovës që lëshohen nga Serbia. Vlerësohet se 10.000 makina me targa si KM (Mitrovica e Kosovës), PZ (Prizren) UR (Ferizaj) e të ngjashme, qarkullojnë në komunat në veri të Kosovës, të banuara me shumicë serbe.

Sipas vendimit të marrë më 29 qershor nga Qeveria e Kosovës, afati për riregjistrimin e makinave do të zgjaste deri më 30 shtator.

Misioni i NATO-s në Kosovë, KFOR, ka thënë se është i përgatitur për të intervenuar nëse rrezikohet stabiliteti në veri të Kosovës.

KFOR-i i ka bërë këto deklarata të dielën pasi serbët lokalë në veri të Kosovës kanë bllokuar me kamionë, dhe me mjete tjera, rrugët që çojnë drejt dy pikëkalimeve kufitare që lidhin Kosovën dhe Serbinë – Jarinjë dhe Bërnjak.

Bllokadat janë krijuar një ditë para nisjes së zbatimit të vendimeve të Qeverisë së Kosovës që kanë të bëjnë me targat dhe dokumentet serbe.

“Në përgjithësi, situata e sigurisë në komunat veriore të Kosovës është e tensionuar. KFOR-i është duke vëzhguar situatën nga afër edhe është i gatshëm të intervenojë nëse situata rrezikohet, në përputhje me mandatin që ka nga rezoluta 1244”.

Ky mision ka thënë se do të marrë çfarëdo mase që është e nevojshme për të mbajtur ambientin në Kosovë të sigurt në çdo kohë.

Pak para mesnatës, Qeveria e Kosovës ka shtyrë zbatimin e vendimeve për targat dhe dokumentet serbe për një muaj, duke thënë se dënon ashpër bllokimin e rrugës në veri të Kosovës.

“Kryeministri Kurti së bashku me Presidenten Osmani dhe zëvendës kryeministrat Bislimi e Gërvalla kanë zhvilluar kontakte e takime me faktorët ndërkombëtarë amerikanë dhe evropianë. Me këtë rast, Qeveria e Kosovës jep zotimin që të shtyhet zbatimi i dy vendimeve të datës 29 qershor 2022, deri me datën 1 shtator 2022, nga momenti në ditën e hënë, 1 gusht 2022, kur do të hiqen të gjitha barrikadat dhe të vendoset liria e plotë e lëvizjes në të gjitha rrugët në veri të Kosovës”, është thënë në njoftimin e Qeverisë.

Ambasadori amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier, i ka kërkuar të dielën Qeverisë së Kosovës që të shtyjë për 30 ditë zbatimin e vendimeve

Vendimet për targat dhe dokumentet serbe

Qeveria e Kosovës pati vendosur që më 1 gusht do të niste lëshimi i të ashtuquajturave dokumente për hyrje-dalje për të gjithë shtetasit e Serbisë që hyjnë në Kosovë.

Ky dokument do të lëshohej në të gjitha pikëkalimet tokësore dhe ato ajrore, si dhe do të ishte i vlefshëm për 90 ditë, ashtu sikurse dokumenti që autoritetet serbe lëshojnë për shtetasit e Kosovës kur të hyjnë në Serbi.

Po ashtu të hënën pritej të hynte në fuqi edhe vendimi për riregjistrimin e makinave me targa me akronime të qyteteve të Kosovës që lëshohen nga Serbia. Vlerësohet se 10.000 makina me targa si KM (Mitrovica e Kosovës), PZ (Prizren) UR (Ferizaj) e të ngjashme, qarkullojnë në komunat në veri të Kosovës, të banuara me shumicë serbe.

Sipas vendimit të marrë më 29 qershor nga Qeveria e Kosovës, afati për riregjistrimin e makinave do të zgjaste deri më 30 shtator.

Në veri të Kosovës, në rrugët që çojnë në dy pikat kufitare me Serbinë – Jarinjë dhe Bërnjak – po vazhdojnë të jenë barrikadat e vendosura nga serbët lokalë.

Këtë e konfirmoi për Radion Evropa e Lirë, zëvendësdrejtori i Policisë për rajonin e veriut, Besim Hoti.

“Gjendja nuk ka ndryshuar. Situata është e qetë, nuk ka ndodhur asgjë. Barrikadat janë ende prezentë aty, por të shohim sot gjatë ditës se çfarë do të ndodhë pas vendimit që është marrë”, tha Hoti për REL-in.

Aktualisht, në Mitrovicë të Veriut, sipas gazetarëve në terren, situata është e qetë. Por, në rrugët e këtij qyteti janë parë mesazhe ku shkruhet: “Mirë se vini në Asociacionin e komunave me shumicë serbe”.

Serbët lokalë më 31 korrik vendosën në rrugë kamionë dhe mjete të tjera të rënda për të kundërshtuar dy vendime të Qeverisë së Kosovës që kanë të bëjnë me targat dhe dokumentet serbe.

Pas kësaj, Qeveria u zotua se do të shtyjë zbatimin e vendimeve për një muaj, nëse serbët largojnë barrikadat e vendosura, ndërkaq në mesnatë janë lëshuar dokumentet e para për hyrje-dalje.

Vendimi i 29 qershorit i ekzekutivit kosovar parasheh lëshimin e dokumentit për hyrje-dalje për të gjithë personat që posedojnë dokumente serbe.

Praktikë të njëjtë Serbia ka aplikuar ndaj qytetarëve të Kosovës për vite me radhë.

Ndërkaq, vendimi i dytë parasheh që të gjithë pronarët e makinave me targa me akronime të qyteteve të Kosovës – që lëshohen nga Serbia – të mund të riregjistrojnë makinat e tyre në targat RKS (Republika e Kosovës).

Targat me akronime të qyteteve të Kosovës, nga Prishtina zyrtare konsiderohen ilegale, por vlerësohet se në veri të vendit, të banuar me shumicë serbe, qarkullojnë 10.000 makina me targa të tilla.

Për shkak të tensioneve në veri, Policia e Kosovës ka mbyllur dy pikëkalimet kufitare, Jarinjë dhe Bërnjak, dhe ka udhëzuar qytetarët që të përdorin pikëkalime të tjera.

Më 31 korrik, Policia raportoi se ka pasur të shtëna me armë zjarri në disa lokacione dhe disa kanë qenë drejtim të Policisë, por nuk ka pasur të plagosur.

Përpjekjet e SHBA-së për të ulur tensionet

Pas rritjes së tensioneve në veri, ambasadori amerikan në Prishtinë, Jeffrey Hovenier, kërkoi nga Qeveria e Kosovës që të shtyjë zbatimin e vendimeve për targat dhe dokumentet serbe për një muaj.

“Ne mendojmë se një shtyrje e tillë do të ishte e rëndësishme, sepse duket se ka dezinformim dhe keqkuptime për këto vendime”, tha Hovenier pas një takimi që zhvilloi në orët e vona të së dielës me presidenten e Kosovës, Vjosa Osmani, dhe kryeministrin Albin Kurti.

Pak minuta pas kësaj, Qeveria njoftoi se do të shtyjë zbatimin e dy vendimeve deri më 1 shtator, “kur do që të hiqen të gjitha barrikadat dhe të vendoset liria e plotë e lëvizjes në të gjitha rrugët në veri të Kosovës”.

Por, për shkak të moslargimit të barrikadave, autoritetet në Kosovë kanë nisur të lëshojnë dokumentet e hyrje-daljeve për shtetasit e Serbisë.

Ndërkaq, i dërguari i Bashkimit Evropian për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak, mirëpriti vendimin e Kosovës, për të pranuar, siç tha ai, propozimin e shefit të bllokut evropian, Josep Borrell, për shtyrjen e zbatimeve.

“BE-ja pret që të gjitha pengesat rrugore të hiqen menjëherë. Borrell ka ftuar Kosovën dhe Serbinë që të angazhohen në dialog për rrugën përpara. Falënderues ndaj Ambasadës amerikane në Kosovë për mbështetjen e fuqishme”, ka shkruar ai në Twitter.

NATO e përgatitur të ndërhyjë

Pas rritjes së tensioneve në veri, misioni i NATO-s në Kosovë, KFOR, deklaroi se është i përgatitur që të ndërhyjë nëse rrezikohet stabiliteti.

“Në përgjithësi, situata e sigurisë në komunat veriore të Kosovës është e tensionuar. KFOR-i është duke vëzhguar situatën nga afër edhe është i gatshëm të intervenojë nëse situata rrezikohet, në përputhje me mandatin që ka nga rezoluta 1244”, u tha në njoftimin e KFOR-it më 31 korrik.

Bllokadat e mëhershme për targat

Edhe në të kaluarën, serbët lokalë në veri të Kosovës, kanë bllokuar rrugët në shenjë pakënaqësie me vendimet e autoriteteve të Kosovës.

Herën e fundit kur u bllokuan rrugët në veri të Kosovës, përkatësisht ato që çonin në drejtim të dy pikëkalimeve kufitare që lidhin Kosovën dhe Serbinë, Jarinjë dhe Bërnjak, ishte në shtatorin e vitit 2021.

Qeveria e Kosovës vendosi pak para mesnatës së të dielës që të shtyjë për një muaj zbatimin e vendimit për masat e reciprocitetit lidhur me dokumentet e identifikimit dhe përdorimin e targave të lëshuara nga autoritetet serbe.

Vendimi u publikua pak kohë pas takimit të udhëheqësve të Kosovës me ambasadorin amerikan Jeff Hovenier i cili kërkoi një shtyrje 30 ditëshe. “Mendoj se shtyrja e zbatimit do të ishte e nevojshme, pasi duket se ka pasur dezinformata dhe keqkuptime për vendimin. Shpresojmë të punojmë me partnerët tanë në Bashkimin Evropian që të ulen tensionet. Ne nuk po kërkojmë anulimin e vendimit të jem i qartë, por shtyrjen”, tha ambasadori Hovenier, pas një takimi që pasoi shtimin e tensioneve në veriun e Kosovës, ku grupe qytetarësh serbë bllokuan të dielën në mbrëmje rrugët që çojnë në vendkalimet kufitare me Serbinë,

Qeveria e Kosovës tha në një komunikatë pas takimit se e dënon ashpër bllokimin e rrugëve në veri dhe të shtënat nga njerëz të armatosur të strukturave ilegale atje. “Bëhet fjalë për tendencë për destabilizimin e Kosovës dhe rrezikimin e paqes dhe sigurisë së qytetarëve dhe vendit tonë. Akte agresive të shumta ka pasur në pasditen dhe mbrëmjen e sontme të nxitura e të përgatitura nga Beogradi zyrtar”.

Në njoftim thuhet se kryeministri Albin Kurti së bashku me presidenten Vjosa Osmani kanë zhvilluar kontakte e takime me faktorët ndërkombëtarë amerikanë dhe evropianë.

“Me këtë rast, Qeveria e Kosovës jep zotimin që të shtyhet zbatimi i dy vendimeve të datës 29 qershor 2022, deri me datën 1 shtator 2022, nga momenti në ditën e hënë, 1 gusht 2022, kur do të hiqen të gjitha barrikadat dhe të vendoset liria e plotë e lëvizjes në të gjitha rrugët në veri të Kosovës”.

I dërguari i posaçëm i Bashkimit Evropian, Miroslav Lajçak mirëpriti vendimin e Kosovës “për të pranuar propozimin e (shefit të politikës së Jashtme të BE-së) Josep Borrell për shtyrje për 1 muaj. BE-ja pret që të gjitha bllokadat të hiqen menjëherë. Zoti Borrell ftoi Kosovën dhe Serbinë që të angazhohen në dialog në rrugën përpara. Mirënjohës ndaj Ambasadorit amerikan në Kosovë për mbështetjen e fuqishme”, shkroi ai.

Policia e Kosovës tha të dielën se mbylli dy vendkalimet kufitare me Serbinë, Jarinjë dhe Bërnjak, pasi grupe serbësh bllokuan rrugët dhe qëlluan ndaj policisë për të kundërshtuar masat e reciprocitetit lidhur me dokumentet e identifikimit dhe përdorimin e targave të lëshuara nga autoritetet serbe. Policia tha se nuk pati të plagosur nga të shtënat ndërsa theksoi se grupe protestuesish sulmuan disa qytetarë shqiptarë që po udhëtonin në kohën e vendosjes së bllokadave.

Tensionet u rritën pak orë para afatit kur duhej të hynte në fuqi vendimi që të gjithë shtetasit e Serbisë që do të hyjnë në Kosovë, të pajisen me një dokument të përkohshëm që do të zëvendësojë dokumentet e identifikimit personal. Sipas vendimit të qeverisë të datës 29 qershor, nga e hëna më 1 gusht duhej të rridhte afati dy muajsh për të gjithë qytetarët e Kosovës që kanë makina me targa të lëshuara nga Serbia, t’i regjistrojnë ato me targat e Kosovës RKS.

Beogradi kundërshton masat e tilla dhe akuzon Prishtinën për veprime kundër qytetarëve serbë të Kosovës. Presidenti serb Aleksandar Vuçiç, tha të dielën se “situata për popullin tonë në Kosovë është shumë e ndërlikuar”, ndërsa luti shqiptarët, bashkësinë ndërkombëtare dhe serbët e Kosovës që të ruajnë paqen. “Nëse nuk duan të ruajnë paqen, unë po ju them se Serbia do të fitojë”, tha ai në një konferencë me gazetarë në Beograd.

Në orët e vona të mbrëmjes presidenti serb tha se i kishte lutur përfaqësuesit ndërkombëtarë që të ndikojnë mbi Prishtinën që të shtyjë zbatimin e vendimeve dhe t’u hapet mundësia bisedimeve.

Kosova dhe Serbia janë përfshirë në një proces bisedimesh për normalizimin e marrëdhënieve që nga viti 2011 dhe që atëherë janë arritur një varg marrëveshjesh, por zbatimi i tyre është ende një sfidë.

Serbia e mbështetur nga Moska, kundërshton pavarësinë e Kosovës që është njohur nga vendet kryesore perëndimore.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se deklaratat e bëra nga drejtori i Zyrës për Kosovën në Qeverinë serbe, janë deklarata nxitëse dhe nuk i kontribuojnë ligjit dhe shtetit të Kosovës.

Drejtori i Zyrës për Kosovën në Qeverinë serbe, Petar Petkoviq, deklaroi më 30 korrik se përfaqësuesit e serbëve në veri të Kosovës do të nisin me formimin e Asociacionit të komunave me shumicë serbe.

Ai tha se kjo do të jetë përgjigja nëse Kosova nuk heq dorë nga vendimi për zëvendësimin e targave serbe dhe reciprocitetin mbi dokumentet e identifikimit të Serbisë.

Gjatë konferencës për media në Prishtinë më 31 korrik, Kurti tha se qytetarët serbë në Kosovë nuk po i kërkojnë që ta zbatojë Marrëveshjen për Asociacionin, që Kosova dhe Serbia kanë arritur në kuadër të dialogut të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian.

“Për Asociacionin e komunave me shumicë serbe e ka thënë qëndrimin e qartë Gjykata Kushtetuese, peticioni i qytetarëve dhe në anën tjetër, në zyrën time, ajo çfarë mund t’iu them, nuk ekziston asnjë letër e asnjë qytetari serb të Kosovës që thotë ‘zbatoje Asociacionin’. Asnjë. Për çdo javë marr letra nga qytetarët serbë, por asnjëra nuk është për Asociacionin. Unë ju përgjigjem qytetarëve të Republikës së Kosovës. Andaj besoj që duhet ta kemi parasysh se kushtetutshmëria dhe ligjshmëria edhe me aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese nga dhjetori i vitit 2015, por gjithashtu edhe interesi publik i yni, nuk e imponon me domosdoshmërinë destabilizuese të Beogradit temën e këtillë në Kosovë”, tha Kurti.

Kosova dhe Serbia më 2013 kanë arritur Marrëveshjen fillestare për Asociacionin, ndërkaq më 2015 palët kanë nënshkruar edhe Marrëveshjen mbi parimet për krijimin e Asociaicionit.

Por, më 2015, Gjykata Kushtetuese gjeti se 23 pika të marrëveshjes ishin në kundërshtim me Kushtetutën e Kosovës, që tha se mund të harmonizohen me një akt ligjor të Qeverisë së Kosovës.

Serbia insiston që të zbatohet Marrëveshja për Asociacionin, ndërkaq kryeministri Kurti vazhdimisht është shprehur kundër një asociacioni njëetnik.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, tha se vendimi i Qeverisë që ai udhëheq që kërkon që të gjithë personat që kanë dokumente identifikimi të lëshuara nga Serbia të pajisen me dokumentin për hyrje-dalje, që do të lëshohet nga Kosova, është mënyrë për të mbrojtur serbët nga veprimet diskriminuese.

Më 1 gusht, përveç lëshimit të të ashtuquajturit dokument për hyrje-dalje do të nisë edhe riregjistrimi i makinave që kanë targa të lëshuara nga Serbia.

Kurti, përmes një video-mesazhi në gjuhën serbe, tha se vendimi i 29 qershorit i Qeverisë së Kosovës, nuk duhet të shihet ndryshe përmes si “përgjigje ndaj shkeljeve të të drejtave, të drejtave tuaj, si nënshtetas të Republikës së Kosovës”.

“Kjo që po fillojmë ne tani më 1 gusht, Serbia ka filluar ta zbatojë para 11 vjetësh. Ne do të jemi në dispozicion duke dëshmuar që çdo veprim i yni është vetëm respektimi i ligjit i cili si i tillë, trajton secilin dhe të gjithë njësoj”, tha Kurti.

Ekzekutivi kosovar më herët ka njoftuar se dokumenti për hyrje-dalje do të lëshohet në të gjitha pikatkalimet tokësore dhe ajrore dhe do të jetë i vlefshëm për 90 ditë, ashtu sikurse dokumenti që autoritetet serbe lëshojnë për shtetasit e Kosovës kur të hyjnë në Serbi.

Me këtë dokument do të pajisen edhe personat nën 16 vjeç që nuk kanë dokument identifikimi, por që duhet të kenë certifikatë të lindjes.

Ndërkaq, sa i përket riregjistirmit të makinave, të gjithë pronarët e makinave me targa me emrat e qyteteve të Kosovës, që lëshohen nga Serbia, mund t’i regjistrojnë me RKS (Republika e Kosovës). Targat me akronime të qyteteve të Kosovës konsiderohen të paligjshme në Kosovë.

Kosova dhe Serbia, në kuadër të dialogut të ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian, kanë arritur një marrëveshje për këtë çështje, por e njëjta nuk është zbatuar asnjëherë në përpikëri.

Janë rikthyer kolonat nëpër kufijtë e Kosovës. Në disa pika kufitare, radhët kanë arritur deri në 300 metra, e pritjet po zgjasin mbi 1 orë, raporton Express.

Gjendja më e rënduar është te pika kufitare në Muçibabë. Pritjet për të hyrë janë nga 40-45 minuta, e për të dalë 1 orë. Radha në hyrje është 100 metra, e në dalje 800.

Radha ka edhe te Dheu i Bardhë. 30-40 duhet të prisni për të hyrë nga kjo pikë, e për të dalë 45-50 minuta. Radhët në hyrje janë 200-300 metra, e në dalje 300-350.

Pritje dhe radhë ka edhe në Merdare, por jo si zakonisht. 10-15 minuta janë pritjet për të hyrë,  15-20 për të dalë. Radha në hyrje 70 metra, e në dalje 50.

Në pikat e tjera pritjet po zgjasin nga 3 deri 10 minuta, por s’ka kolona.

Kuvendi i Kosovës ka ratifikuar të enjten marrëveshjen për Programin Kompakt, i cili pritet të forcojë pavarësinë energjetike të Kosovës.

Projektligji për marrëveshjen është miratuar me 89 vota në Kuvend.

Marrëveshjet ndërkombëtare ratifikohen në Kuvend me dy të tretat e votave.

Kjo marrëveshje e miratuar, është nënshkruar të mërkurën në Uashington nga ministrja e Ekonomisë në Kosovë, Artane Rizvanolli, dhe drejtoresha ekzekutive e Korporatës së Sfidës së Mijëvjeçarit (MCC), Alice Albright.

Vlera e përgjithshme e Programit Kompakt është 236.7 milionë dollarë dhe përqendrohet në projekte të energjisë.

Zëvendëskryeministri i Kosovës, Besnik Bislimi, teksa e ka prezantuar projektligjin në Kuvend, ka thënë se marrëveshja siguron “grantin më të madh të njëhershëm në historinë e Kosovës së pasluftës”.

“Përmes këtij projekti, po rreshtohemi drejt dekarbonizimit të energjisë, duke ndjekur shembullin e partnerëve tanë ndërkombëtarë dhe duke i hapur Kosovës rrugën drejt integrimit euro-atlantik”, ka thënë Bislimi.

Programi Kompakt përbëhet prej dy projektesh dhe konsiderohet si investimi më i madh i Qeverisë amerikane në Kosovë.

MCC-ja mëton që me këtë program të ulë varfërinë në Kosovë përmes rritjes ekonomike, pasi vlerësohet se furnizimi jo i qëndrueshëm energjetik e pengon rritjen ekonomike.

Granti pesëvjeçar parasheh 202 milionë dollarë mjete direkte nga Qeveria amerikane, ndërsa pjesa tjetër e investimeve do të mbulohet nga Qeveria e Kosovës.

Sipas drejtoreshës së MCC-së për Kosovën, Sarah Olmstead, prokurimi i parë për projektet e Programit Kompakt pritet të nisë pas dy vjetësh.

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka thënë se me nënshkrimin e Programit Kompakt, rikonfirmohet gatishmëria e Shteteve të Bashkuara për të ndihmuar Kosovën që të avancojë ekonomikisht dhe të ketë zhvillim të qëndrueshëm.

Osmani dhe kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, kanë qenë të pranishëm në momentin e nënshkrimit të marrëveshjes.

Çfarë parasheh marrëveshja?

Projekti më i rëndësishëm pritet të jetë ai i Ruajtjes së Energjisë. Përmes këtij projekti, Kosova do të ketë rezerva të energjisë përmes baterive të kapacitetit të lartë prej 170 megavatësh. Këto bateri do të mundësojnë sigurimin e rezervave prej rreth 347 megavatësh në orë.

Po ashtu, në nivel të Programit Kompakt, afër 1.8 milion njerëz pritet të përfitojnë nga investimi i MCC-së. Ky vlerësim bazohet në Projektin për Ruajtjen e Energjisë, që mëton t’i mbulojë të gjitha familjet që janë të lidhura me rrjetin elektrik – zyrtarisht raportohet se janë 100 për qind e amvisërive të Kosovës.

Në kuadër të Kompaktit është edhe projekti për Përshpejtimin e Drejtë të Tranzicionit (JETA) që ka dy objektiva parësore: të nxjerrë të diplomuar, të cilët mund të punësohen në sektorin e energjisë apo sektorë të ngjashëm, si dhe të rrisë numrin e grave të punësuara në sektorin e energjisë, të cilat marrin pjesë në Aktivitetin Gjithëpërfshirës të Fuqisë Punëtore në Sektorin e Energjisë.

Kjo pritet të lehtësojë tranzicionin e energjisë të udhëhequr nga Qeveria e Kosovës, duke krijuar mundësinë që gratë që fitojnë shkathtësitë e kërkuara, të ofrojnë asistencë teknike për punëdhënësit në fushën e energjisë dhe, në këtë mënyrë, të rritet edhe përfaqësimi i tyre në këtë sektor.

Në kuadër të Programit Kompakt do të përfshihet edhe Projekti i institucionit Amerikan të Katalizatorit për Zhvillim (AFDC). Ky projekt është dizajnuar që të mundësojë shfrytëzimin e fondeve nga Korporata Financiare për Zhvillim e SHBA-së (DFC), për të mbështetur investimet private në sektorin e energjisë në Kosovë, por edhe qëllimet e MCC-së në sektorin e energjisë.

Pas DASH-it, edhe Home Office e Britanisë së Madhe e shpalli person ‘non grata’ Sali Berishën, Kryetarin e PD-së së Shqipërisë. Nuk është pa rëndësi fakti që kjo ndodhi në kohën kur ajo është pa Kryeministër ose me Kryeministër në dorëheqje.

Pse kaq shumë frikë nga Berisha, pse kaq shumë frikë nga ‘ i përtejbotshmi’?!

Ҫ’ka ndodhi tani, kur pas nëntë vitesh të tërheqjes së tij nga jeta aktive politike dhe rikthimit si Kryetar i PD-së, i opozitës, vie shpallja e tij ‘non grata’ me akuza për krim e korrupsion?!.

Po të jetë vërtetë për krimin e korrupsionin, në Shqipëri ka me tonelata nga pushteti aktual në krye me Edi Ramën dhe në këtë mes, Berisha do të duhej të ishte i fundit për shqyrtim. Shqiptarët e kanë parë për më se 9 vite kush është në krye të krimit e korrupsionit në Shqipëri si dhe kush po i përkrahë të tillët, ndërsa ata vetë po e paguajnë shtrenjtë edhe me jetën e tyre.

Përndryshe po të jetë për krime, në listën e non gratave madje edhe në gjykata ndërkombëtare duhet të ishin shumë e shumë nga ata që janë amnistuar nga këto krime, në radhë të parë Vuçiq. Këtë nuk e bëri askush. Përkundrazi, ai është i favorizuar në çdo fushë jo vetëm për të kaluarën e tij kriminale dhe si pjesëmarrës i politikave gjenocidale kundër shqiptarëve e të tjerëve por edhe për të tashmen e tij po aq kriminale dhe anti perëndimore, në lidhje të ngushta me Rusinë si asnjëherë tjetër, kërcënimi dhe rreziku më i madh potencial jo vetëm për Kosovën por edhe më gjerë.

Në këtë pjesë të Evropës, zhvendosja e problemit te Sali Berisha, është tepër tragjike për të qenë komike, edhe po të jenë akuzat ndaj tij tërësisht të vërteta.

Po shihet se kjo tashmë nuk ka të bëjë me Berishën, por me shqiptarët. Me Kosovën, në radhë të parë. Berisha kundërshton fuqishëm dy çështje madhore për kombin: shkëmbimet territoriale mes Kosovës e Serbisë të sponsorizuara nga politika sorosiane dhe projektin ruso-serb, po aq edhe sorosian, ‘Open Balkans’.

Prandaj është shumë shqetësuese kjo çfarë po ndodhë, jo vetëm për vetë Sali Berishën por për shkak të shqiptarëve në tërësi dhe mesazhit që po u jepet atyre përmes Sali Berishës ‘non grata’.

Mesazhi që po u dërgohet shqiptarëve është një Marrëveshje mes Kosovës e Serbisë sipas kërkesave dhe interesave të Serbisë dhe futja e Kosovës edhe në ‘Open Balkans’ ose në ‘Jugosllavinë e re’. Se këto nuk janë interes i Kosovës dhe shqiptarëve është e qartë, por se mund të jenë të pranueshme për miqtë tanë më të mëdhenj, mbetet e paqartë. U provua me dy Jugosllavi, dhe u shkatërruan e i shkatërruan. Ҫ’duhet një e tretë, eksperiment edhe më fatal, për të gjithë, është e pakuptueshme. S’mund ta kapërdijnë miqtë tanë këtë kurth sorosian me emrin ‘Ballkani i hapur’ që s’është tjetër veçse ‘Jugosllavia e tretë’ ose ‘Bota serbe’!

Nga kjo prizmë pra, nuk është problemi te kriminaliteti por te autoriteti i Berishës që ai ka në shumicë ndër shqiptarët, e që mund ta kthejë atë në pushtet.

Pyetja më normale është, pse do të duhej ta pengonte dikë një pushtet që fitohet me votë, aq më tepër miqtë tanë kampionë të lirisë e demokracisë ?!.

Pse atëherë kaq shumë frikë nga Berisha?!

Në këtë mes ka vetëm një shpjegim.

Sali Berisha me politikën e tij e prishë projektin dhe strukturën politike sorosiane në Shqipëri dhe në Ballkan. Zgjedhja e tij tani Kryetar i PD-së dhe përkrahja në masë e shqiptarëve i ka alarmuar qarqet sorosiane deri në ankth. Frika e tyre është rikthimi i politikave kombëtare në Shqipëri e te shqiptarët kudo, piemont i të cilave konsiderohet Sali Berisha.

Sorosianët dhe qarqet politike të ndikuara e të lidhura me të, i ka tmerruar ky fakt deri në shpërfytyrim. Soros dhe kozmopolitanët shqiptarë të sponsorizuar nga ai, të ‘shoqërisë së hapur’ apo ‘Ballkanit të hapur’, që nuk njohin komb, shtet, fe e atdhe, janë në gjendje të bëjnë çdo gjë për ta ndalë rikthimin e frymës politike kombëtare te shqiptarët. Fitorja e kësaj fryme, i zhveshë ata jo vetëm nga pushteti por ua prishë edhe planet e projektet antishqiptare.

Në fakt, sa më shumë i bien këtij teli kundër Sali Berishës, aq më shumë e rrisin këtë frymë si kundërvënia më e natyrshme e një populli ndaj politikave që kanë prekë deri në palcë qenien, kombin, shtetin e shoqërinë shqiptare.

Për korrektësi, sado që të jetë i madh roli dhe ndikimi i tij, nuk është Soros në vetevete problemi për shqiptarët. Turpi i madh dhe e keqja buron nga një kastë, një racë politikanësh shqiptarë në tërë hapësirën politike e gjeografike shqiptare, të prirë nga Edi Rama, të etur për t’u dukur protagonistë dhe ‘të mëdhenj’ para botës, përderisa ‘madhështia’ e tyre matet me vartësinë ndaj Serbisë e Vuçiqit, me të qenët rob i interesave të huaja, sorosiane apo tjera.