Policia e Kosovës ka konfirmuar se ka përfunduar reduktimi i mëtejshëm i forcave policore nga ndërtesat komunale në veri, në masën prej 25 përqind, sipas marrëveshjes së arritur në Bratislavë mes zëvendëskryeministrit Besnik Bislimi dhe të dërguarit të BE-së për dialogun Kosovë-Serbi, Miroslav Lajçak.

Lajmin për Gazetën Express e ka konfirmuar zëvendësdrejtori i Policisë për Rajonin e Veriut, Veton Elshani.

“U kry tërheqja”, ka thënë shkurtimisht Elshani.

Më 10 korrik në Bratislavë, kryenegociatori Besnik Bislimi dhe emisari i BE-së Miroslav Lajçak u dakorduan për katër hapat që do të ndiqen për t’u ulur tensionet në Veri. Hapi i parë dhe i dytë kanë të bëjnë me reduktimin e policisë në dhe rreth ndërtesave komunale.

Gati dy vjet pas vrasjes së Marigona Osmanit, të premten, më 4 gusht, në Gjykatën Themelore të Ferizajt do të shpallet aktgjykimi ndaj dy të dyshuarve kryesorë për vrasjen e saj, Dardan Krivaqa dhe Arbër Sejdiut.

Marigona Osmani ishte 18-vjeçare kur u vra më 22 gusht të vitit 2021 në banesën e të akuzuarit kryesor, Dardan Krivaqa, në qytetin e Ferizajt.

Sipas aktakuzës, Dardan Krivaqa dyshohet se më 21 gusht 2021, rreth orës 10:14, në banesën e tij, pa pëlqimin e tani të ndjerës Marigona Osmani, e kishte detyruar atë të kryente marrëdhënie seksuale dhe e kishte abuzuar e maltretuar në forma të ndryshme.

Një ditë më pas, më 22 gusht 2021, Krivaqa dhe Sejdiu akuzohen se kanë privuar nga jeta Marigona Osmanin, në përpjekje për të fshehur veprën penale të dhunimit.

Krivaqa dhe Sejdiu akuzohen për një serë veprash penale përfshirë atë të dhunimit, ndihmës në kryerjen e dhunimit si dhe vrasjes së rëndë në bashkëkryerje.

Aktakuza thotë se Sejdiu, me dashje kishte ndihmuar Krivaqën në kryerjen e veprës penale të dhunimit.

Ai akuzohet se edhe pse ishte në dijeni se Krivaqa po kryente aktin e dhunimit, me dashje kishte marrë veprime në lehtësimin e kryerjes së kësaj vepre penale si dhe vazhdimisht kishte vëzhguar nëse ndonjë banor është dukë lëvizur aty pari.

Që të dy akuzohen po ashtu se kanë tentuar të fshehin gjurmët e krimit, duke tentuar të fshehin pamjet e kamerave të sigurisë.

Çfarë u kërkua në fjalën përfundimtare?

Në seancën e fundit gjyqësore për këtë rast, prokurori Valdet Avdiu kërkoi që Krivaqa dhe Sejdiu të dënohen sipas ligjit.

Gjatë kësaj seance të mbajtur më 1 gusht, prokurori Avdiu tha se “nga të gjitha provat, dëshmitarët e dëgjuar dhe video-incizimet, është vërtetuar se të akuzuarit kanë kryer veprën penale si në aktakuzë”.

Ndërsa avokati i familjes së Marigona Osmanit, Gazmend Rexhepi, kërkoi dënim maksimal për të akuzuarit.

Rexhepi tha se të akuzuarve duhet t’iu jepet dënim maksimal në mënyrë që këto raste të mos përsëritën kurrë më në Kosovë.

Avokati mbrojtës i Dardan Krivaqës, Admir Salihu, tha se gjykata duhet t’i marrë parasysh të gjitha elementet dhe rrethanat, pasi siç tha ai, “është provuar se vepra penale është kryer nën ndikimin e lëndëve narkotike”.

Vetë Krivaqa shprehu keqardhje për atë që ka ndodhur.

Paraprakisht Krivaqës, me kërkesë të avokatit mbrojtës, iu bë një ekzaminim psikiatrik. Raporti i këtij ekzaminimi konstatoi se Krivaqa nuk ka ndonjë çrregullim apo sëmundje mendore të karakterit psikotik.

Kërkohet dënim maksimal

Kolektivi për Mendim dhe Veprim Feminist ka paralajmëruar një aktivitet para Gjykatës Themelore në Ferizaj, ku pritet të shpallet aktgjykimi për këtë rast.

“Për t’u siguruar që kërkesa jonë për drejtësi të jehojë edhe të premten para Gjykatës Themelore në Ferizaj, ne mblidhemi nga ora 10:30 para dyerve të gjykatës për të kërkuar drejtësi për Marigonën dhe ndëshkim maksimal për vrasësit”, u tha në reagimin e kësaj organizate.

Kolektivi për Mendim dhe Veprim Feminist tha po ashtu se nuk mund të harrohet “dhuna mizore”, që sipas organizatës, Krivaqa më ndihmën e Sejdiut, i shkaktuan Marigona Osmani derisa ajo vdiq.

“Ne nuk mund të harrojmë që Marigona do të mund të ishte gjallë sot, nëse shteti do ta mbronte me kohë atë”, u tha në reagim.

Përkundër provave të paraqitura, avokatët mbrojtës të Krivaqës dhe Sejdiut, kishin kërkuar hedhjen poshtë të aktakuzës. Por, gjyqtari i çështjes, Sahit Krasniqi, më 2 shtator të vitit 2022, refuzoi kërkesën dhe kundërshtimin e provave që u paraqitën nga ekipet mbrojtëse të të akuzuarve.

Sipas të dhënave, nga viti 2010 e deri më 2023, në Kosovë janë vrarë 50 gra.
Organizatat për mbrojtjen e të drejtave të njeriut, në disa raste, kanë fajësuar autoritetet për dështim në mbrojtjen e grave të rrezikuara nga dhuna.

Në të shumtën e rasteve, autorë të vrasjeve kanë qenë bashkëshortët, pastaj baballarët dhe djemtë.

Vrasja e fundit ka ndodhur më 30 nëntor të vitit të kaluar, kur një grua shtatzënë është qëlluar për vdekje në oborrin e Qendrës Klinike Universitare të Kosovës, në Prishtinë.

Vrasjen e kreu bashkëshorti i saj, i cili më pas vrau veten.

Policia e Kosovës ka bërë të ditur të enjten se më 4 gusht do ta zvogëlojë për 25 për qind prezencën në dhe rreth objekteve komunale në veri të Kosovës.

Policia e ka marrë një hap të tillë edhe në korrik, në kuadër të marrëveshjes së arritur mes Kosovës dhe Bashkimit Evropian për shtensionim të situatës në atë pjesë të vendit.

Përmes një komunikate për media, Policia ka thënë se vendimi është marrë pas vlerësimit të situatës së sigurisë me misionin e NATO-s në Kosovë, KFOR dhe misionin e Bashkimit Evropian për Sundimit të Ligjit, EULEX.

Situata në veri është tensionuar në fund të majit pasi serbët lokalë e kanë kundërshtuar hyrjen e kryetarëve të rinj shqiptarë në komunat veriore – Zveçan, Leposaviq dhe Zubin Potok.

Ata nuk i kanë pranuar kryetarët, ndonëse i kanë bojkotuar zgjedhjet.

Për disa javë, para ndërtesave janë mbajtur protesta çdo ditë, me kërkesë që kryetarët të tërhiqen, bashkë me pjesëtarët e Policisë së Kosovës, të angazhuar në atë zonë.

Një tjetër pikë e marrëveshjes parasheh edhe mbajtjen e zgjedhjeve të reja në veri.

Mirëpo, së fundi, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë se zgjedhje nuk mund të ketë pa shtensionim të plotë të situatës në veri.

“Në do të sigurohemi që kjo përvojë e re që do ta kemi me ndërprerjen e mandatit të këtyre kryetarëve në veri, të ketë mbështetjen dhe garancitë ligjore dhe procedurale. Pra, duhet të sigurohemi që procesi i tillë të jetë aq e sigurt saqë të jetë e pasfidueshëm në kuptimin legal dhe juridik”, ka thënë Kurti, gjatë një konference për media.

Ministri i Administrimit të Pushtetit Lokal, Elbert Krasniqi, ka thënë se zgjedhjet e parakohshme mund të zhvillohen nëse 20 për qind e votuesve në një komunë nënshkruajnë një peticion për largimin e kryetarit të asaj komune.

Ky peticion, sipas Krasniqit, do të dërgohej në Komisionin Qendror Zgjedhor (KQZ), që do ta verifikonte atë, dhe më pas do të niste një referendum me pyetjen se a duhet të shkarkohet kryetari.

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) është i gatshëm të organizojnë sërish zgjedhjet në katër komunat veriore të Kosovës, kurdo që i kërkohet nga institucionet përgjegjëse, ka thënë zëdhënësi i këtij institucioni, Valmir Elezi.

Sipas tij, KQZ-ja si institucion i përhershëm kushtetues, e ka për detyrë kryesore organizimin e zgjedhjeve kurdo që ato shpallen, “prandaj edhe do të merret me të gjitha fazat e organizmit e implementimit të planit”.

“Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, si institucion i përhershëm kushtetues, e ka për detyrë kryesore organizimin e zgjedhjeve kurdo që ato shpallen. Si çdoherë, ashtu siç kemi thënë edhe në të kaluarën, KQZ-ja është e gatshme për të përmbushur detyrat që dalin nga Kushtetuta dhe ligjet në fuqi”, ka thënë ai.

Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal ka filluar procedurat për largimin e katër kryetarëve shqiptarë në komunat në veri.

Grupi punues duhet ta finalizojë Projekt-Udhëzimin Administrativ dhe ta procedojë te zyra e Sekretarit të përgjithshëm të MAPL-së deri me datën 1 shtator të këtij viti.

Më 10 korrik, Kosova ka arritur marrëveshje me BE-në për ulje të tensioneve në veri, dhe në të është përfshirë edhe mbajtja e zgjedhjeve të reja në veri.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë se zgjedhje nuk mund të ketë pa shtensionim të plotë të situatës në veri.

BE-ja ka bërë thirrje që zgjedhjet në veri të mbahen në një afat sa më të shkurtër kohor. /EO

Drejtori i Përgjithshëm i Policisë së Kosovës, Gazmend Hoxha, është takuar dje me Komandantin e KFOR’it, gjeneral Angelo Michele RISTUCCIA,  shefin e EULEX-it në Kosovë, Giovanni Pietro Barbano dhe përfaqësues të Zyrës së BE-së në Kosovë, për vlerësimin e situatës së sigurisë në veri të vendit, raporton Express.

Lajmin e ka bërë të ditur Policia e Kosovës, përmes një njoftimi në faqen zyrtare.

“Çështjet të cilat u diskutuan kishin të bëjnë me situatën e sigurisë në tërë territorin e Republikës së Kosovës përfshirë edhe zhvillimet e fundit në veri të vendit. Në takim u vlerësua me interes të përbashkët bashkëpunimi dhe koordinimi në kuadër të detyrave dhe përgjegjësive përkatëse, me qëllim të ofrimit të sigurisë dhe ruajtjes së rendit dhe qetësisë publike, si qëllim i përbashkët”, thuhet në njoftimin e Policisë.

Ndryshe, më 10 korrik, zëvendëskryeministri Besnik Bislimi dhe Emisari i BE’së për dialogun Kosovë-Serbi, Mirosllav Lajçak ishin dakorduar për zvogëlimin e menjëhershëm në masën e 25 përqind të prezencës policore në dhe rreth ndërtesave komunale në veri.

Pjesë e dakordimit ishte edhe që Policia e Kosovës bashkё me EULEX-in dhe KFOR-in, “sipas nevojës do të vlerёsojnё gjendjen e sigurisё, nё veçanti pёr tё shikuar mundёsinё pёr zvogёlim tё mёtejmë tё prezencёs policore nё dhe rreth ndёrtesave komunale.”

Ministrja e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë, Rozeta Hajdari, tha se janë iniciuar kallëzime penale ndaj zyrtarëve në Agjencinë Kosovare për Regjistrimin e Bizneseve (ARBK) dhe përfaqësuesve të kompanive lidhur me shkeljet e bëra gjatë regjistrimit në këtë agjenci.

Kështu bëri të ditur MINT përmes një njoftimi për media ku publikoi fjalimin e plotë të ministres Hajdari. Ajo këtë adresim e bëri gjatë një konference për media më herët gjatë 1 gushtit, konferencë që u bojkotua nga shumica e mediave, në shenjë pakënaqësie me pezullimin e certifikatës së biznesit të televizionit Klan Kosova.

Hajdari tha se përveç kallëzimeve penale kanë nisur edhe procedura disiplinore ndaj zyrtarëve të ARBK-së.

Ministrja Hajdari tha se shkeljet janë gjetur nga Komisioni për riverifikimin e dosjeve në ARBK. Sipas saj, nga 10 deri më 19 korrik, ky komision ka verifikuar 660 dosje të bizneseve të regjistruara në ARBK, dhe ka gjetur se 48 dosje kanë pasur emërtime kundërkushtetuese “ku në rubrikën vendi/shteti i lindjes apo vendbanimi aktual është shkruar: “Prishtinë – Kosovo Metohija, Serbia”, “Pejë – Republika e Serbisë”, “Gjilan – Serbia” “Gjakovë – Republika e Serbisë” etj”.

Për shkak të këtyre shkeljeve, Hajdari tha se më 31 korrik, janë shfuqizuar certifikatat e pesë bizneseve që kishin emërtime antikushtetuese.

“ARBK do të vazhdojë me nxjerrjen e vendimeve edhe ndaj bizneseve të tjera të cilat e kanë kryer shkeljen e njëjtë të Kushtetutës së Republikës së Kosovës”, tha ajo.

Ndërkaq, duke folur për rastin e televizionit Klan Kosova, ministrja Hajdari tha se pezullimi i certifikatës së biznesit të këtij televizioni “nuk kishte fare për qëllim që ta kufizojë fjalën e lirë, lirinë e shprehjes dhe punën e mediave në vendin tonë, por vetëm që t’i zbatojë kërkesat legjitime të Kushtetutës dhe ligjeve”.

“Pra, qëllimi i vetëm i procesit administrativ të ARBK-së, në rastin e Klan Kosovës Sh.P.K. dhe bizneseve tjera që janë identifikuar, ka qenë zbatimi i ligjit, as më shumë, as më pak”, tha ajo.

Më 31 korrik, punonjësit medialë kanë protestuar në Prishtinë lidhur me rastin e shfuqizimit të certifikatës së biznesit të Klan Kosovës, që mund të çojë në mbylljen e këtij televizioni kombëtar privat.

Çfarë ka ndodhur me certifikatën e biznesit të Klan Kosovës?

Më 28 korrik, Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë (MINT) e hodhi poshtë ankesën e Klan Kosovës për shfuqizimin e pezullimit të certifikatës së biznesit saj.

MINT-i kishte ngritur fillimisht kallëzim penal ndaj Klan Kosovës më 14 qershor, me pretendimin se në certifikatën e biznesit, te ndërrimi i pronarëve, figuron “Pejë – Serbia dhe Gjakovë – Serbia”.

Klan Kosova u ankua menjëherë në Komisionin për Shqyrtimin e Ankesave për Regjistrimin e Bizneseve, i cili më 28 korrik vendoi t’ia hedhë poshtë ankesën dhe ta konfirmojë përfundimisht pezullimin e certifikatës së biznesit të saj, duke theksuar se ARBK-ja kishte “vepruar në përputhje me ligjin kur e pezulloi certifikatën e biznesit të Klan Kosovës”.

MINT-i e akuzon televizionin se e “ka shkelur Kushtetutën e Kosovës” duke i “paraqitur dy qytete të Kosovës, Pejën dhe Gjakovën, si pjesë të Serbisë” në dokumentet e regjistrimit të kompanisë.

“Vetë fakti që përfaqësuesit e Klan Kosovës sh.p.k., pas kaq shumë vitesh, kanë nisur hapa për korrigjim, vërteton se biznesi në fjalë e kishte kryer shkeljen e konstatuar nga ARBK-ja dhe se vendimi për pezullimin e certifikatës së biznesit ishte marrë me të drejtë”, thuhej në njoftimin e MINT-it më 28 korrik.

Klan Kosova i ka mohuar akuzat dhe i ka quajtur gabim teknik lëshimet në dokumentet e regjistrimit.

“Pavarësisht se Klan Kosova SH.P.K. ka ndërmarrë hapat e rregullimit të dokumentacionit sipas udhëzimeve të MINT për të përmirësuar çështjen teknike në regjistrim, vendimi i Komisionit është refuzues, dhe si i tillë arbitrar dhe i papranueshëm për shoqëritë demokratike dhe shtetet ligjore”, thuhej në njoftimin e Klan Kosovës.

MINT më 31 korrik tha se komisioni i tij e ka mbyllur këtë çështje, pra do ta mbajë në fuqi pezullimin e licencës së biznesit të televizionit, por konfirmoi se Klan Kosova gëzon të drejtën për të parashtruar padi në gjykatën kompetente.rel

Ambasadori amerikan në Kosovë, Jeffrey Hovenier ka kërkuar sërish de-eskalim të situatës në veri dhe zbatimin e marrëveshjes së Ohrit, nga Kosova e Serbia.

Sipas tij, kjo i ndihmon Kosovës që të arrijë integrimin euro-atlantik.

“Mendojmë se është e rëndësishme të arrijmë de-eskalim të mëtutjeshëm në veri dhe të anashkalojmë raste ku akte të dhunshme na dalin në udhë. Kjo i ndihmon Kosovës që të arrijë integrimin euroatlantik”.

“Ka marrëveshje midis Kosovës dhe Serbisë. Kjo është marrëveshja e Ohrit, dhe fokusi ynë është që të zbatohet kjo marrëveshje nga të dyja palët. Nga Qeveria e Kosovës presim që të krijojë rrethanat dhe të marrin veprime që do e de-eskalojnë situatën në të cilat krijohen mundësitë që të përmbushen kushtet që të implementohen përgjegjësitë e të dy shteteve”.

“Fillimisht ekziston një marrëveshje ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, dhe ne jemi të interesuar që ajo të implementohet. Qeveria e Kosovës duhet të gjejë mënyra që të gjejë zgjidhje për veriun. Për Kosovën është me rëndësi që të të punohet me urgjencën që të negociohet me serbët lokal në mënyrë që ata të jenë pjesë e proceseve”.

“Edhe Qeveria e Serbisë duhet që të merret me obligimet që i ka në koordinim me bashkësinë ndërkombëtare. Në këtë unë shpresoj dhe mendoj se konflikti nuk është zgjidhje”.

Këto komente ai i bëri pasi dhuroi donacioni prej 250 kamera të trupit e 113 të instaluara në vetura për Policinë e Kosovës.

Prishtinë – Autoriteti i Konkurrencës ka nisur procedurë hetimore ndaj filialit të Telekomit të Serbisë në Kosovë, MTS. Ky institucion në Kosovë ofron shërbime të internetit dhe ato kabllore. Lajmin për hetime e ka konfirmuar ushtruesi i detyrës së Drejtorit të Përgjithshëm të këtij institucioni, Selajdin Beqa.

Sipas tij, arsyeja qëndron te shitblerja e aksioneve, duke fituar kontroll mbi ndërmarrjet tjera.

“Ne kemi hapur hetim ndaj ndërmarrjes MTS lidhur me mosaplikimin e paraqitjes së njoftimit të përqendrimeve në Autoritetin e Konkurrencës ashtu si e parasheh ligji. Ndërmarrja kishte dështuar të paraqes pranë autoritetit transaksionet me të cilat kishte blerë disa ndërmarrje në vendbanime të ndryshme të Kosovës duke i blerë ato pa i paraqit modifikimin në autoritet dhe mbi këtë bazë ne kemi hapur hetim. Tash kem bërë njoftimin preliminar, jemi te konstatimi fakteve dhe shkojmë sipas procedurës ligjore në seanca dëgjimore me ndërmarrjen dhe tani komisioni e thotë fjalën e vet”, ka deklaruar Beqja për Ekonomia Online.

Ai ka treguar se ankesat fillimisht kanë ardhur nga ndërmarrjet e vogla, të cilat u bën nismëtare të këtij hetimi.

Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë (MINT) ka dalë me sqarim të hënën duke bërë të ditur se Komisioni për Shqyrtimin e Ankesave për Regjistrimin e Bizneseve, ka verifikuar dokumentacionin në rastin “Klan Kosova Sh.P.K” dhe ka konstatuar se vendimi i shkallës së parë ishte i drejtë.

MINT-i, duke cituar Komisionin, tha se është siguruar dokumentacioni aktual nga institucioni në Maqedoninë Veriore dhe aty sërish ka gjetur se Kosova paraqitet përsëri si pjesë e Serbisë.

“Në bazë të këtij dokumentacioni, i cili gjendet më poshtë (shih f. 1 dhe 3), Komisioni ka refuzuar ankesën e parashtruar nga pala në procedurë, duke konfirmuar të njëjtën shkelje të Kushtetutës që e ka konstatuar ARBK në shkallën e parë. Çdo palë në procedurë gëzon të drejtën e ankimimit ndaj vendimeve të ARBK-së. Mirëpo, shkeljet e Kushtetutës nuk mund të konsiderohen kurrë si çështje ‘teknike’”, thuhet në njoftimin e Ministrisë.

“Bimilk” është pjesë e kompanisë rajonale “Imlek” me seli në Serbi, e cila operon edhe në Mal të Zi, Bosnje e Hercegovinë dhe në Maqedoninë e Veriut.

Mungesa e produkteve serbe në veri të Kosovës është pasojë e vendimit të Qeverisë së Kosovës më 14 qershor për ndalimin e importit të mallrave nga Serbia. Ky vendim pasoi arrestimin e tre pjesëtarëve të Policisë së Kosovës nga forcat serbe, për të cilët autoritetet në Prishtinë thanë se u “rrëmbyen”. Siç ishte paralajmëruar, një vendim i tillë është marrë për arsye sigurie dhe jo ekonomike dhe nuk dihet se sa do të qëndrojë në fuqi.

Çfarë thonë banorët?

Si është situata në komuna tjera?

Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Italia kanë në vëmendje Ballkanin Perëndimor. Kjo është konfirmuar nga një deklaratë e përbashkët e presidentit Joe Biden me kryeministren Georgia Meloni, pas një takimi në Shtëpinë e Bardhë. Konkretisht theksuan përkushtimin e përbashkët për sigurinë, stabilitetin dhe prosperitetin e Ballkanit Perëndimor dhe mbështetjen për integrimin euroatlantik të rajonit.

Kosova, tensionet në veri dhe problemet me Serbinë ishin gjithashtu pjesë e bisedës mes Biden dhe Melonit.

Ata u pajtuan për të përforcuar koordinimin në favor të qetësimit të situatës dhe pajtimit, si dhe pranuan rolin kyç të QUINT-it. Shtetet e Bashkuara mirëpresin përkushtimin e qeverisë italiane në Ballkanin Perëndimor, përfshirë përmes kontributit të forcave të armatosura italiane në misionet e KFOR-it, EULEX-it dhe EUFOR Althea.

Deklaratë Biden-Meloni

Megjithatë nuk sqarohet se çfarë hapash do të ndërmarrin për zgjidhjen e krizës aktuale mes Prishtinës dhe Beogradit. Për ta qartësuar këtë ndoshta mund të ndihmojë vizita që pritet të zhvillojë në Kosovë, Këshilltari i lartë në Departamentin amerikan të Shtetit, Derek Chollet.

Më herët, i dërguari i posaçëm i administratës Biden për Ballkanin Perëndimor, Gebriel Escobar, dëshmoi në kongres lidhur me zhvillimet në rajon. Ai foli me shqetësim të madh për raportet e trazuara të Kosovës me aleatët ndërkombëtarë, përfshirë SHBA-të dhe Bashkimin Europian.

Escobar kërkoi nga Beogradi, por kryesisht nga Prishtina që të zbatojë marrëveshjen e Ohrit, duke konfirmuar se do të sjellë njohje të reja për Kosovën. Zyrtari i Departamentit të Shtetit konfirmoi se aspirate e Uashingtonit është që Kosova të jetë anëtare e NATO-s, BE-së dhe që të ketë një ulëse në Organizatën e Kombeve të Bashkuara. syri.net

Fakti që biznesmeni nga veriu i Kosovës, Radulle Steviq, nuk ka marrë asnjë cent nga institucionet e Kosovës që nga fundi i vitit 2021, kur është futur në listën e zezë amerikane, nuk e ka penguar punën e kompanisë së tij as në komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës, e as në pjesë të tjera të vendit.

Prishtina, Skenderaj, Gjilani, Obiliqi, Klina, Prizreni, Lipjani, Vushtrria e Fushë Kosova janë vetëm disa nga 16 komunat, ku kompania e Steviqit “RAD 028”, e regjistruar në sistemin serb, duhet të rinovojë objekte banimi.

Në këto komuna, shqiptarët janë shumicë, por në listë janë edhe ato me shumicë serbe, si Zubin Potoku, Leposaviqi, Zveçani e Novobërda.

Kështu, për shembull, një tender në vlerë prej rreth një milioni e gjysmë eurosh është shpallur në fund të vitit 2022 nga Komuna e Zveçanit, në veri të Kosovës, e cila funksionon nën sistemin e shtetit të Serbisë.

Steviq, i cili edhe vetë është nga Zveçani, është pronar edhe i dy kompanive të regjistruara në sistemin e Kosovës: “RAD” D.O.O. dhe “RAD” P.T.P.

Në bazë të të dhënave të publikuara në portalin Prokurimi i Hapur, Steviq, derisa nuk ka qenë nën sanksionet e SHBA-së, ka fituar mbi 5 milionë euro nga buxheti i Qeverisë së Kosovës.

Pse Steviq është nën sanksionet amerikane?

Në dhjetor të vitit 2021, SHBA-ja ka vendosur sanksione ndaj individëve dhe kompanive që i ka konsideruar përgjegjëse për korrupsion dhe shkelje të rënda të të drejtave të njeriut. Në mesin e tyre ka qenë edhe Radulle Steviq dhe kompanitë e tij nën sistemin serb dhe atë të Kosovës.

Ai është i lidhur edhe me një biznesmen tjetër nga veriu i Kosovës, Zvonko Vesellinoviq, të cilin SHBA-ja e sheh si udhëheqës të grupeve të korruptuara, të lidhura me krimin e organizuar ndërkombëtar.

“Krimi i organizuar ndërkombëtar dhe korrupsioni shpesh shkojnë paralelisht me efekte të mëdha destabilizuese mbi sundimin e ligjit dhe qeverisjen demokratike”, ka thënë në atë kohë Departamenti i Thesarit i SHBA-së.

Si dhe ku funksionon “RAD 028” në Kosovë?

Ndërtimi apo renovimi i objekteve të ndryshme, i rrugëve, prokurimi i mobilieve, makinerive bujqësore apo edhe i bimëve të luleve për mbi 18 komuna të Kosovës janë vetëm disa nga tenderët e fituar nga kompania “RAD 028”.

Ajo është e regjistruar në sistemin serb dhe merr tenderë nga komunat paralele që financohen nga buxheti i Beogradit zyrtar.

Sipas të dhënave që mund të shihen në portalin e prokurimit publik në Serbi, në gjashtëmujorin e parë të vitit 2023, “RAD 028” ka marrë mbi gjashtë milionë euro nga buxheti i Qeverisë së Serbisë.

Përndryshe, bizneset në Kosovë, në bazë të një dekreti të Qeverisë së Serbisë, janë të liruara nga tatimi mbi vlerën e shtuar (TVSH), i cili është 20 për qind. Kjo rregullore e vitit 2011 i referohet furnizimit të mallrave dhe shërbimeve që paguesit e TVSH-së bëjnë nga Serbia në Kosovë.

Në bazë të kontratave të disponueshme në portalin e prokurimit publik, shihet se “RAD 028”, në të shumtën e rasteve, është i vetmi ofertues, pra nuk ka konkurrencë.
Shpesh ndodh që tenderët për zonat në jug të Ibrit në Kosovë të shpallen dhe të jepen nga një prej autoriteteve të përkohshme komunale nga veriu, të cilat punojnë në sistemin serb.

Për shembull, më 30 qershor të këtij viti, Komuna e Zveçanit i ka dhënë kompanisë “RAD 028” “projektimin dhe ndërtimin e qendrës kulturore dhe arsimore në Gushtericë të Poshtme, për nevojat e ndërmarrjeve publike administrative dhe të institucioneve kulturore – Komuna e Lipjanit”.

Vlera e projektit është rreth 420 mijë euro.

Gushterica e Poshtme është një fshat që i përket Komunës së Graçanicës, sipas sistemit të Kosovës, e që gjendet rreth 10 kilometra larg Prishtinës.

Gjithashtu, në shtator të vitit 2022, organi i përkohshëm komunal i Zveçanit i ka dhënë kompanisë së Steviqit tenderin për “kryerjen e punimeve dhe ndërtimin e fabrikës për prodhimin e pijeve alkoolike dhe të vajit të farës së rrushit në Hoçë të Madhe – Komuna e Rahovecit”.

Për këtë fabrikë nga buxheti i Serbisë janë ndarë mbi një milion e gjysmë euro.

Në bazë të analizës së kontratave nga portali i prokurimit publik në Serbi, Radio Evropa e Lirë ka ardhur në informacionin se kompania e Steviqit ka marrë rreth 10 milionë euro në vitin 2022.

Në këtë vit ka pasur edhe blerje të fidanëve për 18 komuna në territorin e Kosovës, për të cilat “RAD 028” ka marrë rreth 200 mijë euro.

Kontrata nuk specifikon saktësisht se për cilat komuna bëhet fjalë.

Në anën tjetër, në komunat në veri të Kosovës, “RAD 028” realizon projekte edhe më të vlefshme.

Brenda dy ditësh, nga komuna paralele në Mitrovicën e Veriut, të financuar nga buxheti i Serbisë, ka marrë dy tenderë të mëdhenj në vlerë prej rreth pesë milionë eurosh.

Njëri ka të bëjë me kryerjen e punëve në ndërtimin e universitetit të sistemit serb, ndërsa tjetri ka të bëjë me rindërtimin apo ndërtimin e objekteve në kuadër të “Qendrës Shëndetësore të Mitrovicës së Kosovës”.

Steviq “nuk ka kohë”

Radio Evropa e Lirë ka kontaktuar Steviqin dhe ka tentuar të marrë më shumë detaje prej tij për tenderët, realizimin e projekteve dhe funksionimin e kompanive të tij, por ai ka refuzuar të flasë, me arsyetimin se nuk ka kohë.

Më herët, Steviq ka thënë për mediat lokale, të cilat raportojnë në gjuhën serbe në Kosovë, se ai është duke bërë biznes legalisht dhe se nuk e di pse SHBA-ja ka vendosur sanksione kundër tij. Ai, po ashtu, ka thënë se nuk e ka parë Zvonko Vesellinoviqin për 20 vjet.

REL-i i është drejtuar edhe Zyrës për Kosovën në Qeverinë e Serbisë me pyetjen se si pothuajse të gjitha projektet e mëdha në Kosovë i jepen një kompanie që SHBA-ja e lidh me aktivitete korruptive, por nuk ka marrë përgjigje. Kjo zyrë nuk është përgjigjur as në pyetjen nëse janë realizuar të gjitha projektet në zonat me shumicë serbe në Kosovë, për të cilat Steviq ka marrë para.

A është i ligjshëm biznesi i kompanisë së Steviqit në Kosovë?

Përveç faktit se pronari i kompanisë “RAD 028”, Radulle Steviq, është nën sanksionet e SHBA-së, është konstatuar po ashtu se ai ndërton pa leje nga institucionet e Kosovës.
Më 20 qershor, Komuna e Mitrovicës së Veriut ka bllokuar ndërtimin e së paku tri objekteve, për të cilat ka thënë se nuk kanë leje.

Një prej tyre është pikërisht ndërtesa e universitetit, punimet e së cilës i kryen kompania e Steviqit.

Në bazë të tabelës informative përpara këtij objekti, leja e ndërtimit për të është lëshuar në vitin 2020 vetëm nga një autoritet i përkohshëm, i cili punon në sistemin serb.

REL-i nuk ka arritur të përcaktojë nëse projektet e tjera të përmendura në këtë tekst, kanë marrë leje nga institucionet përgjegjëse të Kosovës.

Mirëpo, në bazë të praktikës së mëparshme, dihet se lejet për ndërtime me fonde serbe jepen vetëm nga organet serbe në Kosovë.

Një shembull i tillë është vendbanimi i të kthyerve “Sunçana dollina” në Zveçan, ndaj të cilit ka nisur procedurë ligjore, për shkak të mungesës së lejeve. Megjithatë, ajo është pezulluar në mesin e korrikut 2021, për shkak të “vjetërsimit të lëndës”.

Edhe pse autoritetet serbe disa herë kanë paralajmëruar se të kthyerit serbë do të vendosen në këtë vendbanim, kjo nuk ka ndodhur ende.

Çfarë thonë institucionet e Kosovës?

Radio Evropa e Lirë i është drejtuar Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë në Qeverinë e Kosovës, e cila është përgjegjëse për regjistrimin e kompanive dhe dhënien e tenderëve publikë, me pyetjen se a është në dijeni se kompania e Steviqit, e regjistruar në sistemin serb, rregullisht dhe pa probleme të mëdha, realizon projekte të bazuara në tenderët e marrë nga Serbia.

REL-i nuk ka marrë përgjigje as në këtë pyetje, e as në pyetjen nëse është ndërmarrë ndonjë hap ndaj kompanive të regjistruara në sistemin e Kosovës, “RAD” D.O.O dhe “RAD” P.T.P., të cilat po ashtu janë nën sanksionet e SHBA-së.

Megjithatë, shpjegimi ka ardhur nga Autoriteti i Tenderit, i cili ka të drejtë të vendosë një sipërmarrës në të ashtuquajturën listë të zezë.

Siç thuhet në përgjigjen për REL-in, kompanitë e Steviqit nuk janë në këtë listë të zezë, sepse nuk ka vërejtje nga klientët për punën e tyre.

Sipas të dhënave të prokurimit publik në Kosovë, deri në vendosjen e sanksioneve ndaj Steviqit në fund të vitit 2021, “klientë” të tij kanë qenë kryesisht komunat me shumicë serbe në veri, të cilat punojnë në sistemin e Kosovës: Mitrovica e Veriut, Leposaviqi, Zveçani dhe Zubin Potoku.

“Për çështjen që kompania në fjalë është nën sanksionet e SHBA-së, autoriteti shqyrtues i prokurimit publik nuk ka kompetencë të marrë masa në lidhje me listën e zezë, përveç në rastet e parashikuara në Nenin 99.2 të Ligjit të Prokurimit Publik”, thuhet në përgjigjen e Autoritetit të Tenderit.

Ky nen i Ligjit për Prokurim Publik në Kosovë i referohet situatës kur autoriteti kontraktues pretendon se janë paraqitur të dhëna të rreme apo dokumente të falsifikuara.

Përgatiti: Valona Tela

Ambasadori i Gjermanisë në Kosovë, Jorn Rohde, ka thënë se frikësimi i pjesëtarëve të Policisë së Kosovës nga radhet e komuniteteve është shqetësues dhe duhet të ndalet menjëherë, shkruan Express.

Rohde ka thënë se policët e rinj nga komunitetet meritojnë të gjithë mbështetjen, sidomos nga komunat dhe qytetarët ku ata janë të vendosur.

“Plotësisht dakord. Kjo fushatë frikësimi është absolutisht shqetësuese. Duhet të ndalet menjëherë. Policët e rinj nga komunitetet boshnjake, rome, serbe dhe turke të Kosovës meritojnë të gjithë mbështetjen, veçanërisht nga komunat dhe qytetarët ku janë të dislokuar”, ka shkruar Rohde, duke u pajtuar me qëndrimin e shefit të EULEX-it.

Shefi i ri i EULEX-it, Giovani Pietro Barbano, ka shkruar se çdo lloj frikësimi është i papranueshëm.

“Jam shumë i shqetësuar për raportimet e mediave në lidhje me mesazhet kërcënuese kundër policëve të sapo-dislokuar të Policisë së Kosovës nga komunitetet jo-shumicë.Çdo lloj frikësimi është i papranueshëm dhe theksoj rëndësinë që Policia e Kosovës reflekton dhe përfaqëson tërë popullatën e Kosovës”, ka shkruar Barbano./Express/

Kryeministri Albin Kurti ka thënë se polici Enver Zymberi do të mbetet simbol i përjetshëm i sovranitetit dhe ligjshmërisë në Kosovë.

Në përvjetorin e 12-të të vrasjes së Zymberit, kampi i Policisë në Mitrovicë, “Belvedere” nga sot do ta marrë emrin “Enver Zymberi”.

Në mbledhjen e Qeverisë, Kurti ka kujtuar Zymberin duke e cilësuar simbol të përjetshëm të sovranitetit e duke thënë se drejtësia dhe dënimi për vrasësit e tij është domosdoshmëri.

“12 vjet më parë ai u vra nga strukturat kriminale të Serbisë, gjatë një aksioni që po zhvillonte Policia e Kosovës në veriun e vendit tonë. Enver Zymberi do të mbetet simbol i përjetshëm i sovraniteti dhe i ligjshmërisë në Republikën e Kosovës. Drejtësia dhe dënimi për vrasësit e tij është domosdoshmëri, ndërsa vijimësia e angazhimit të kolegëve të tij është shembulli më i mirë që kemi mes nesh”, ka thënë Kurti. “Emrin e tij do ta nderojmë dhe lartësojmë edhe sot me plakën në kampin Belvedere që do ta quajmë Enver Zymberi”.

Kurti ka thënë se Zymberi do të përkujtohet bashkë me 22 policët e rënë në situata të ndryshme. Ka thënë se sakrifica e tyre është bërë shembull i brezave të rinj e gjeneratave të reja të Policisë.

Zymberi u vra në operacionin e Policisë në veri të Kosovës më 26 korrik 2011. Ai u vra gjatë aksionit për t’i marrë nën kontroll pikat kufitare në veri.

Një raport i publikuar sot nga ekspertët në Mbretërinë e Bashkuar dhe Holandë thotë se nxehtësia ekstreme në zona të mëdha të Amerikës së Veriut, Evropës dhe Kinës, gjatë muajit korrik të këtij viti, ka shumë mundësi të jetë shkaktuar nga ndryshimet klimatike. Në Kosovë meteorologët thonë se temperaturat përvëluese të verës mund të thyejnë rekordin prej 40.8 gradë Celsius të shënuar pothuajse 36 vjet më parë. Vala një javore e të nxehtit me temperatura mbi 35 gradë Celsius ka përfshirë mbarë Kosovën, duke zbrazur rrugët dhe lokalet.

Kosova mund të shënojë temperaturat më të larta gjatë kësaj vale të të nxehtit, ndoshta duke thyer rekordin e regjistruar në Prishtinë në vitin 2007, apo edhe rekordin kombëtar të shënuar në Prizren në vitin 1987.

Kryeqyteti i Kosovës, në vitin 2007 kishte shënuar temperaturën rekord prej 40.6 gradë Celsius.

Rekordi kombëtar në Kosovë, i shënuar para pothuajse 36 vjetësh në qytetin jugor të Prizrenit, ishte 40.8 gradë Celsius.

“Kulmi i kësaj vale do të jetë ditën e martë kur temperaturat do të rriten rreth 40 gradë, që do të sjellë ndoshta rekorde të reja në disa pjesë të vendit”, thotë meteorologu Mendim Rugova.

Zoti Rugova thotë se do të ketë gjithashtu një rrezik të shtuar të zjarreve.

Ajri i ngrohtë nga Afrika arriti në Ballkan disa ditë më parë, duke sjellë nxehtësi dhe lagështi ekstreme në të gjithë Serbinë, Kosovën, Shqippërinë, Bosnje Hercegovinën dhe Malin e Zi.

Ndryshe nga vendet fqinje në veri, Kosova nuk është goditur nga moti me stuhi dhe reshje të dendura shiu në ditët e fundit.

Mjekët në Kosovë po u bëjnë thirrje veçanërisht të moshuarve që të qëndrojnë brenda në orët e pikut të diellit.

“Temperatura e lartë dhe lagështia janë dy faktorë që mund të ndikojnë shumë në trup, veçanërisht te ata persona me probleme në zemër. Temperaturat e larta veçanërisht ndikojnë tek personat me probleme kardiake”, thotë kardiologu Artan Ahmeti.

Në të njëjtën kohë, shumë pjesë të globit po përjetojnë reshje të dendura dhe po përballen me përmbytje.

Temperaturat e larta po nxiten nga një kombinim i ndryshimeve klimatike afatgjata, të shkaktuara nga njeriu përmes djegies së qymyrit, naftës dhe gazit dhe një model moti që ndodh natyrshëm i njohur si ‘El Nino’.

‘El Nino’ është një ngrohje e përkohshme dhe e rastësishme e një pjese të Oqeanit Paqësor, që ndikon tek moti në të gjithë globin, shpesh duke lëvizur rrymat ajrore, që shkaktojnë stuhi. Ky fenomen atmosferik ndikon në ritjen e mëtejshme të temperaturave, që tanimë janë në rritje.

Shkencëtarët thonë se shumica e rekordeve të ngrohjes që po përjeton Toka tani është pasojë e ndryshimeve klimatike të shkaktuara nga njeriu, pasi ‘El Nino’ filloi pak muaj më parë dhe është ende i dobët.

‘El Nino’ nuk pritet të arrijë kulmin deri në muajt e dimrit, duke shtuar shqetësimin se viti i ardhshëm do të jetë edhe më i nxehtë se viti 2023.

“Parashikimet janë, për fat të keq, që gjërat do të përkeqësohen. Ne duhet të bëjmë gjithçka që mundemi për të ndaluar përdorimin e lëndëve djegëse fosile dhe të njejtën kohë të ndihmojmë njerëzit me probleme shëndetësore para se gjërat të përkeqësohen edhe më shumë”, thotë profesorja Reid.

“Temperaturat kanë pasur pasoja të rënda për shëndetin, edhe për ata nuk janë ekspozuar në diell. Shumë janë detyruar të shkojnë të marrin kujdes mjekësor dhe këtu bëhet fjalë për persona të moshave të ndryshme, duke filluar nga fëmijët e vegjël e deri tek më të mëdhenjtë”, thotë Hysen Cervadiku, banor i Prishtinës.

Ai shton se temperaturat e larta kanë pasur ndikim të madh edhe tek rritja e çmimeve të prodhimeve bujqësore si frutat dhe perimet pasi kjo ka zvogëluar prodhimin.

Republika e Çekisë do ta dërgojë ambasadorin e vet në Prishtinë për herë të parë, 15 vjet pasi e njohu pavarësinë e Kosovës, njoftoi Ministria e Punëve të Jashtme e Çekisë të martën.

Presidenti i Republikës së Çekisë, Petr Pavel, e ka emëruar Bohumil Mazanekun ambasador në Kosovë, me propozimin e Qeverisë.

Ministria e Punëve të Jashtme e Çekisë sqaroi për Radio Evropa e Lirë se deri më tani, në krye të misionit diplomatik ka qenë “i ngarkuari me punë”, kurse tani është emëruar ambasadori.

Qeveria e ish-kryeministrit Mirko Topolanek njohu pavarësinë e Kosovën në vitin e shpalljes së saj më 2008.

Derisa qëndrimi i shtetit çek rreth pavarësisë nuk ka ndryshuar kurrë, dy presidentët e kaluar të Çekisë, Vaclav Klaus dhe Millosh Zeman, nuk kishin emëruar ambasador çek në Kosovë, madje ky i fundit kishte propozuar edhe tërheqjen e njohjes.

Petr Pavel, ish-shef i ushtrisë çeke dhe zyrtar i lartë i NATO-s, nisi mandatin pesëvjeçar në postin e presidentit të Republikës Çeke më 9 mars.

Ambasadori i emëruar, Mazanek, është njëri prej diplomatëve çekë me diplomë nga Instituti Shtetëror për Marrëdhënie Ndërkombëtare i Moskës, dhe deri tani ka qenë ambasador në Lituani, i ngarkuari me punë në Tajlandë dhe konsull i përgjithshëm në Kinë dhe Poloni.REL

Policë të rinj nga të gjitha komunitetet joshumicë kanë filluar punën të hënën në veri të Kosovës.

Nga ky institucion kanë njoftuar se 45 prej tyre janë të komunitetit serb, 16 boshnjakë, tre turq dhe tetë pjesëtarë të komunitetit rom, ashkali dhe egjiptian.

Zëvendësdrejtori i Policisë për rajonin e veriut të Mitrovicës, Veton Elshani, ka bërë të ditur për KOHËN se policët e rinj janë shpërndarë në të gjithë territorin e veriut të Kosovës.

Ai më tej ka thënë se nuk dihet nëse numri i tyre do të rritet gjatë ditëve në vijim.

“Ata do të vazhdojnë të stërviten edhe për dy apo tre muajt e ardhshëm”, ka thënë më tej Elshani.

Policët e rinj janë pjesë e një grupi prej 418 kadetësh të diplomuar të Policisë së Kosovës.

Konkursi për rekrutimin e policëve të rinj, i cili është shpallur në fillim të këtij muaji në të gjitha rajonet, do të zgjasë deri të mërkurën.

Policët e komunitetit serb janë larguar nga ky institucion gjatë nëntorit të kaluar, duke i zhveshur uniformat e tyre si akt i parë i largimit nga institucionet.

“Ne kemi vendosur të largohemi nga të gjitha institucionet politike, Kuvendi, Qeveria, dhe nga katër komunat në veri të Kosovës, por edhe që të largohen serbët nga gjyqësori, policia si dhe stafi administrativ në katër komunat në veri”, ka thënë kryetari i Listës Serbe, Goran Rakiq.

Njoftimi i Listës Serbe ka ardhur pas vendimit të autoriteteve të Kosovës për suspendimin e drejtorit të Policisë së Kosovës për rajonin e veriut, Nenad Gjuriq, i cili ka refuzuar që të zbatojë vendimin e Qeverisë së Kosovës për riregjistrimin e veturave që kanë targa të lëshuara nga Serbia në RKS.

“Ne kemi vendosur të largohemi nga të gjitha institucionet politike, Kuvendi, Qeveria, dhe nga katër komunat në veri të Kosovës, por edhe që të largohen serbët nga gjyqësori, policia si dhe stafi administrativ në katër komunat në veri”, ka thënë kryetari i Listës Serbe, Goran Rakiq pas takimit, ku e kishte deklaruar edhe dorëheqjen e tij nga pozita e ministrit në Qeverinë e Kosovës./KOHA DITORE

Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës ia ka ndaluar hyrjen në Kosovë, të ashtuquajturit drejtor i Zyrës për Kosovë në Qeverinë e Serbisë, Petar Petkoviq.

Ndonëse hyrja iu ndalua, arsye e ndalesës nuk është bërë e ditur nga MPJD.

“Ju konfirmojmë se Ministria e Punëve të Jashtme dhe Diasporës nuk e ka aprovuar këtë herë kërkesën e zyrtarit serb Petar Petkoviq për hyrje në Republikën e Kosovës”, thuhet në përgjigjen e MPJD-së për media

Megjithatë, kjo nuk është hera e parë që Petkoviq ndalohet nga institucionet e Kosovës.

Ai edhe në vitin 2022 ishte ndaluar dy herë.

Për këtë e kishte njoftuar dërguarin special të BE-së për dialog, Miroslav Lajçak, përfaqësuesit e BE-së, SHBA-së dhe QUINT-in.

Komuna e Kaçanikut ka njoftuar se gjatë punimeve për rregullimin e parkingut nëntokësor kanë hasur në bazamente të mureve mesjetare.

Në krye me arkeologun Hajredin Ramajli, gërmimet janë ndërprerë, teksa pritet të vazhdohet me procedura të tjera.

“Në koordinim dhe komunikim të plotë me ta, kemi ndërprerë punimet, për të vazhduar me procedurat e tjera të parapara në këso lloj rastesh”, ka shkruar Komuna e Kaçanikut.

Njëherësh është bërë e ditur se largimi i përkohshëm i bustit të veprimtarit Sali Bajra është bërë në konsultim me njërin prej anëtarëve të familjes së tij.

Ish-presidenti i vendit, Fatmir Sejdiu, ka thënë se vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë 13 vjet më parë ishte akti historik më i rëndësishëm që e mbështet edhe juridikisht Pavarësinë e Kosovës.

Sejdiu tha se vendimi i GjND-së, i cili ishte i mbështetur në argumente të fuqishme dhe të parrëzueshme, konfirmoi se shpallja e Pavarësisë së Kosovës nuk paraqet shkelje të së drejtës ndërkombëtare e as të Rezolutës 1244 dhe Kornizës Kushtetuese.

“Ky vendim i GjND-së ishte përgjigje edhe ndaj gjithë atyre lojërave dhe trysnive ndaj Kosovës me të cilat dëshironin të shembnin vullnetin e popullit të Kosovës për të jetuar i lirë dhe i pavarur”.

“Nuk ishte paradoks kur për vendimin e tillë votojnë edhe gjyqtarë nga vendet që ende nuk e kanë njohur Republikën e Kosovës. Kjo në fakt ishte mbështetje e argumenteve të parrëzueshme të cilat ishin baza themelore mbështetëse e veprimeve të saj në ditën e shenjtë të 17 shkurtit 2008”, shkroi Sejdiu, transmeton Klankosova.tv.

Kujtojmë se për shpalljen e Pavarësisë së Kosovës, në GjND ishte ankuar Serbia, e cila pretendonte se kjo përbënte shkelje të të drejtës ndërkombëtare dhe të Rezolutës 1244.

Kryeministri i vendit, Albin Kurti, ka reaguar në 13-vjetorin e vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, e cila vendosi se shpallja e Pavarësisë së Kosovës ishte në përputhje me të drejtën ndërkombëtare.

Kurti tha se në këtë ditë, 13 vjet më parë, GjND-ja i dha vulë përfundimtare asaj që “ata që mbështesin të drejtat e njeriut dhe drejtësinë e dinin gjatë gjithë kohës”.

Kujtojmë se çështjen e shpalljes së pavarësisë së Kosovës e kishte dërguar në GjND Serbia, përgjigja e së cilës ishte në favor të Kosovës.

Për dy objektet e tjera, nuk dihet asgjë, kush qëndron pas tyre apo çfarë supozohet të jenë, sepse nuk ka asnjë shenjë.

Mirëpo, nga Lista Serbe, partia më e madhe e serbëve të Kosovës që ka mbështetjen e Beogradit, thonë se bëhet fjalë për banesa për raste sociale, si dhe një shkollë. Ata nuk specifikuan se kush po ndërton apo financon.

Në Mitrovicën e Veriut paralelisht funksionon edhe një komunë nën sistemin serb, e cila kryesisht realizon projekte të financuara nga Serbia. Deri në dorëheqjen e serbëve nga institucionet e Kosovës në veri të nëntorit të vitit të kaluar, në duart e Listës Serbe ishin edhe komunat nën sistemin e Kosovës.

Për shkak të bojkotit të zgjedhjeve në prill, në krye të katër komunave në veri të Kosovës me shumicë serbe – Mitrovicë e Veriut, Zveçan, Leposaviq dhe Zubin Potok – tashmë janë shqiptarët. Kjo ka qenë edhe arsyeja e tensioneve të reja në atë rajon, të cilat kanë vazhduar që nga fundi i majit.

Pse është i diskutueshëm ndërtimi?

Kryetari i Komunës së Mitrovicës së Veriut, Erden Atiq, më 20 korrik ka njoftuar se departamenti i inspektimit ka ndaluar ndërtimin e tri objekteve për shkak se nuk janë përmbushur “kriteret dhe normat ligjore”.

Ai në profilin e tij në Facebook ka shkruar se “qytetarët duhet t’i mbrojnë investimet e tyre duke plotësuar kriteret e parashikuara nga ligjet në fuqi”.

“Në të kundërtën, Drejtoria për Çështje të Inspektimit do të veprojë në përputhje me ligjet në fuqi”, ka shkruar ai.

Çfarë thotë Lista Serbe?

Më 20 qershor, Lista Serbe ka njoftuar se “kryetari ilegal” ka marrë vendim për pezullimin e ndërtimit të banesave për familjet në nevojë dhe shkollës për fëmijët e kategorive të rrezikuara.

Ata nuk kanë specifikuar se kush i ndërton ato banesa dhe shkollën. Ata nuk iu përgjigjën kërkesës së REL-it për sqarim të mëtejshëm të kësaj çështjeje.

Përgjigje nuk ka ardhur as nga komuna paralele serbe, e as nga Zyra për Kosovën në Qeverinë e Serbisë.

Me mjetet e Qeverisë së Serbisë, përmes Zyrës për Kosovën, shpeshherë ndërtohen apo rinovohen objekte të ndryshme në zonat serbe. Megjithatë, REL-i nuk ishte në gjendje të gjente kontratën publike për ndërtimin e apartamenteve dhe një shkolle, të përmendur nga Lista Serbe.

Nga ana tjetër, kjo parti e lidh pezullimin e ndërtimeve me “provokimin” e autoriteteve kosovare, “përshkallëzimin e mëtejshëm të situatës” dhe “persekutimin e serbëve”.

“Pyetja është nëse kjo është përgjigja e [kryeministrit të Kosovës, Albin] Kurti, ndaj thirrjes së përfaqësuesve ndërkombëtarë për shtensionim të situatës në veri të Kosovës, si dhe nëse vendimi për ndalimin e ndërtimit të shkollave dhe banesave për qytetarët në nevojë është në përputhje me thirrjet e ambasadorëve të QUINT-it se këta kryetarë komunash, të imponuar me 3 për qind të votave merrën me gjëra teknike dhe administrative”, thuhet në komunikatën e Listës Serbe.

Ndërtimi i universitetit vetëm me lejen e Serbisë?

Ish-shefi i Agjencisë së Kosovës për Inteligjencë (AKI), Driton Gashi, është dënuar me katër vjet e tetë muaj burgim për dëbim të paligjshëm të gjashtë shtetasve të Turqisë që kishin leje qëndrimi dhe leje pune në Kosovë, në atë që njihet si rasti “Gylenistët”.

Në Gjykatën Themelore në Prishtinë, prej ku iu shqiptua dënimi, u tha se Gashi shpallet fajtor për veprën penale “keqpërdorim i pozitës apo autoritetit zyrtar”.

Sipas aktakuzës së ngritur nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës thuhet se Gashi ka keqpërdorur detyrën zyrtare duke mos i përmbushur detyrat sipas kompetencës, duke rekomanduar revokimin e lejeve të qëndrimit dhe mosdhënien e lejes për njërin prej tyre, “për arsye se kinse ata paraqesin rrezik për sigurinë kombëtare, fakt që nuk është provuar fare në procedurë të zbatuar në bazë të ligjit”.

Në anën tjetër, nga akuza janë liruar ish-drejtor i Departamentit për Shtetësi, Azil dhe Migracion në Ministrinë e Punëve të Brendshme, Valon Ramadani, dhe ish-drejtori i Drejtorisë për Migracion dhe të Huaj në kuadër të Policisë Kufitare, Rrahman Sylejmani.

Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës, më 24 shkurt 2021, kishte ngritur aktakuzë kundër këtyre tre ish-zyrtarëve nën dyshimet për “keqpërdorim të pozitës apo autoritetit zyrtar dhe privimit të kundërligjshëm të lirisë”.

Aktakuza u ngrit pasi më 29 mars të vitit 2018, përmes një aksioni të gjerë të Policisë së Kosovës dhe Agjencisë së Kosovës për Inteligjencë, në orët e hershme të mëngjesit u arrestuan gjashtë shtetas turq.

Dëbimi i tyre është thënë se është bërë përmes një aksioni të koordinuar ndërmjet shërbimeve të inteligjencës nga Turqia dhe Kosova.

Arrestimit dhe dëbimit i parapriu revokimi i lejeve të tyre të qëndrimit, për të cilin veprim më vonë gjykata tha se ishte i jashtëligjshëm.

Nga pesë shtetasit turq, tre prej tyre posedonin leje të përhershme të qëndrimit, përkatësisht Mustafa Erdem, Yusuf Karabina, Karhaman Demirez, ndërsa dy prej tyre Hasan Hysein Demir dhe Cihan Ozkan kishin leje të përkohshme.

Familjet e gjashtë shtetasve turq ngritën një padi ndaj institucioneve të Kosovës në vitin 2018 për arrestim dhe ndalim arbitrar të familjarëve të tyre.

Disa nga familjarët kanë kërkuar azil në Kosovë e disa të tjerë janë larguar drejt vendeve evropiane.

Gjashtë shtetasit turq të arrestuar në Kosovë dhe të dëbuar në Turqi në mars të vitit 2018 u dënuan nga gjykatat atje me gjithsej 56 vjet dhe 7 muaj e gjysmë burgim.

Gjykatat në Turqi, shumicës prej tyre iu shqiptuan nga 8 vjet burgim, kurse njërit, Mustafa Erdem, drejtor i përgjithshëm i institucionit “Gulistan” në Kosovë, më 5 qershor iu shqiptua dënimi prej 15 vjetësh.

Shkollat “Mehmet Akif” në Kosovë i përkasin Institucionit Arsimor “Gulistan”.

“Gulistan” ka kopshte, institucione parashkollore, shkolla fillore dhe të mesme në gjithë Kosovën.

Besohet se ato janë të frymëzuara nga Lëvizja Hizmet e klerikut fetar turk Fethullah Gulen, të cilin presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, e fajëson për orkestrimin e përpjekjes për grushtshtet në Turqi, në vitin 2016. REL

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, i ka inkurajuar viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës që të aplikojnë në Komisionin shtetëror për njohje të statusit, duke përmendur rëndësinë e ngritjes së vetëdijes për të drejtat e viktimave të luftës.

Në një takim me anëtarët e Komisionit Qeveritar për Njohjen dhe Verifikimin e Statusit të Personave të Dhunuar gjatë Luftës, Osmani ka kërkuar që në të ardhmen të mos ketë kufizime në afatin e aplikimit për ta marrë këtë status.

Më 10 korrik, komisionet përkatëse të Kuvendit të Kosovës i kanë miratuar në shqyrtim të dytë ndryshimet në ligjin që mes tjerash trajton edhe statusin dhe të drejtat e personave të dhunuar gjatë luftës.

Afati për aplikim është shtyrë për dy vjet, përkatësisht deri më 15 maj 2025.

Në vitin 2014, Kosova e pati miratuar një ligj për t’ia njohur statusin e viktimës së dhunës seksuale të luftës personave të dhunuar, duke ua mundësuar atyre një pension ligjor prej rreth 230 eurosh në muaj.

Deri më tani, këtë status e kanë 1.451 persona.

Numri i saktë i viktimave të dhunuara gjatë luftës në Kosovë nuk dihet, por përgjatë viteve të pasluftës organizata të ndryshme vendëse e ndërkombëtare kanë thënë se numri mund të arrijë deri në 20 mijë.

Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës (QKRMT) ka të dhëna për rreth 900 viktima.

Kosova ka shpallur 14 Prillin Ditë të të Mbijetuarve të Dhunës Seksuale të luftës së fundit.

Kryeministri Albin Kurti ka folur për veteranët e luftës në Kosovë.

Kreu i qeverisë së Kosovës kundërshtoi numrin aktual duke thënë se janë trefish më pak, pasi ka theksuar se sipas komandantëve të UÇK-së, numri i pjesëtarëve të kësaj ushtrie ishte rreth 20 mijë dhe jo 60 mijë siç pretendohet.

Sipas tij, ajo çfarë u duhet Qeverisë edhe Kuvendit është dosja që ndodhet në Prokurori, në mënyrë që numri i veteranëve të kthehet në të vërtetë faktike.

“Unë besoj që në luftën çlirimtare kanë marrë ma shumë se 60 mijë pjesëmarrës, mirëpo ka një lloj trefishimi të numrit të veteranëve, andaj është e domosdoshme që gjërat t’i quaj me emra adekuatë. Veteranët sipas komandantëve të UÇK-së janë diku rreth 20 mijë, atëherë nëse i bashkëngjisim edhe pjesëmarrësit atëherë bëhen edhe me shumë se 60 mijë. Unë jam që të kemi falënderimin dhe mirënjohjen për të gjithë, por nuk mund ta deformojmë luftën çlirimtare”, ka deklaruar Kurti.

Nesër në Tiranë pritet të mbahet takimi informal i thirrur nga kryeministri i Shqipërisë Edi Rama me liderët e shteteve të Ballkanit Perëndimor. Sipas mediave, kryeministri Albin Kurti është lideri i vetëm që ende nuk e ka konfirmuar pjesëmarrjen në këtë takim, ku do të diskutohet për Procesin e Berlinit

Kryeministri Albin Kurti është i vetmi lider i vendeve të rajonit që nuk ka konfirmuar pjesëmarrjen në takimin joformal të së hënës, të ftuar nga kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, kanë bërë të ditur të dielën mediat.

Të katër liderët e vendeve të tjera, presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiq, kryeministri në detyrë i Malit të Zi, Dritan Abazoviq, kryeministri i Maqedonisë së Veriut, Dimitar Kovaçevski, si dhe kryetarja e Këshillit të Ministrave të Bosnjë-Hercegovinës, Borjana Kristo, kanë konfirmuar pjesëmarrjen.

Ata, si dhe komisioneri për Zgjerimin, Oliver Varhelyi, do të drekojnë në vilen 30, mesditën e të hënës, në takimin joformal ku do të diskutohet për Procesin e Berlinit.

Nga Qeveria nuk kanë kthyer përgjigje nëse kryeministri Kurti do të marrë pjesë në takimin e së hënës.  Një njoftim nga Zyra e Kryeministrit ka bërë të ditur se Kurti është duke marrë pjesë në edicionin e 25-të të Simpoziumit Ndërkombëtar SYMI, që mbahet në Greqi.

Javën e shkuar Rama vizitoi vendet e rajonit, në përpjekjen e tij për t’u koordinuar për samitin, por nuk u prit vetëm nga Kurti.

Raportet ndërmjet dy kryeministrave degraduan, pasi në kohën kur ndërkombëtarët kërcënuan Kosovën me sanksione shkaku i aksioneve në veri, Rama anuloi njëanshëm një mbledhje të përbashkët të Qeverisë së Kosovës dhe asaj të Shqipërisë, që ishte paraparë të mbahej në Gjakovë.

Në samitin e Procesit të Berlinit, që do të mbahet në mes të tetorit në Tiranë, pritet të marrin pjesë edhe liderë të shteteve evropiane dhe të institucioneve të Bashkimit Evropian.

Organizata e Veteranëve të Luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (OVL e UÇK-së) e ka nisur të shtunën një protestë në Prishtinë kundër Ligjit për pagën minimale.

Bajram Qerkini nga Qendra Burimore për Persona të Zhdukur e ka kritikuar Qeverinë për mospërfshirje të veteranëve në Ligjin për pagën minimale dhe ka paralajmëruar edhe protesta tjera.

“T’i tregojmë politikës se nuk e ke mirë, kthejuni popullit dhe lërini përrallat që nuk shiten më”.

Sipas tij, veteranët dhe shoqatat e veteranëve janë në gjendje të mjerueshme.

Ndërkohë në rrjetet sociale, është bërë thirrje edhe për protestë kundër Qeverisë së Kosovës.

Në thirrje janë përmendur ato që janë konsideruar “veprime skandaloze të Qeverisë” dhe është kërkuar dorëheqja e deputetes Mimoza Kusari – Lila.

Në disa përgjime të publikuara ditë më parë nga portali Nacionale, Kusari – Lila, kryetare e grupit parlamentar të partisë në pushtet, Lëvizjes Vetëvendosje (LVV), është dëgjuar të ketë pohuar se ka komunikuar me nënkryetarin e Listës Serbe, Millan Radoiçiq, vitin e kaluar.

Nga LVV-ja, para dhe pas ardhjes në pushtet, Radoiçiq – i cili gjendet në listën e zezë amerikane – është cilësuar si kriminel që punon kundër shtetit të Kosovës.

Avni Ajeti, ish-pjesëtar i UÇK-së i ka bërë thirrje presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, që të mos e dekretojë këtë ligj, që sipas protestuesve, është “përbuzës” për veteranët.

Pse proteston OVL e UÇK-së?

Protesta është thirrur dy ditë pas miratimit të Ligjit për pagën minimale, në lexim të dytë në Kuvendin e Kosovës, më 13 korrik.

Ligji parasheh rritjen e pagës minimale në 264 euro bruto, apo 250 euro neto, nga 130-170 sa është aktualisht.

Vlera e pagës minimale në Kosovë nuk ka ndryshuar që nga viti 2011 dhe është më e ulëta në Evropë, sipas Agjencisë Evropiane të Statistikave, Eurostat.

Mirëpo veteranët e UÇK-së janë të pakënaqur për mospërfshirjen e tyre në këto ndryshime.

Deri më 2017, pensioni i veteranëve nuk ka mundur të jetë më pak se paga minimale në Kosovë, përkatësisht 170 euro. Kjo, njëherësh, vazhdon të jetë shuma që marrin ata.

Ata patën protestuar edhe në qershor të vitit të kaluar, duke kërkuar që ndryshimet ligjore të mos miratohen derisa të mos amendamentohet dokumenti.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka thënë të shtunën se mbështet dhënien e sa më shumë përfitimeve për veteranët e luftës së fundit në Kosovë, por që përfitimet, sipas tij, nuk janë pagë.

“Paga është për punë, ndërkaq përfitimet janë mirënjohje e shoqërisë, e cila i jepet veteranit të luftës për luftën çlirimtare, fitimtare, e cila është në burim të shtetësisë, pavarësisë e lirisë sonë”.

Kurti ka thënë se do të angazhohet në ligj të ri për veteranët, por që fillimisht faktet duhet të jenë të sakta.

“Unë besoj që në luftën çlirimtare kanë marrë pjesë edhe më shumë se 60 mijë pjesëmarrës, mirëpo ka një lloj trefishimi të numrit të veteranëve. Prandaj është e domosdoshme që gjërat t’i quajmë me emra adekuatë. Veteranët, sipas komandantëve të UÇK-së janë diku rreth 20 mijë, ndërkaq nëse i bashkëngjisim edhe pjesëmarrësit, atëherë do të bëhen edhe më shumë se 60 mijë. Andaj unë jam që të kemi falënderimin e mirënjohjen si shoqëri për të gjithë. Mirëpo nuk mund ta deformojmë luftën çlirimtare të UÇK-së”.

Nga Instituti i Kosovës për Drejtësi dhe nga Organizata për Demokraci, Anti-korrupsion dhe Dinjitet, “Çohu”, kanë vlerësuar se pa përfunduar procesi gjyqësor lidhur në rastin “Veteranët”, pastrimi i listës së veteranëve nuk mund të bëhet.

Gjykata e Apelit, më 26 prill të vitit 2022, ka kthyer në rigjykim rastin e njohur si “Veteranët”.

Në akuzën e ngritur nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës, e cila ishte konfirmuar nga Gjykata Themelore në Prishtinë, më 19 qershor të vitit 2019, është ngritur dyshimi se për 19.500 persona është dhënë statusi i veteranit në mënyrë të paligjshme.

Aktualisht, sipas të dhënave zyrtare nga Qeveria e Kosovës, statusin e veteranit luftëtar e kanë 53.188 persona, kurse, sipas të dhënave të Agjencisë së Statistikave të Kosovës, 37.006 janë përfitues nga skema për veteranët e luftës.

Deputeti nga radhët e Partisë Demokratike të Kosovës, Bekim Haxhiu, e ka konfirmuar se është ftuar për intervistim nga Prokuroria, lidhur me dhunën e përdorur dje në Kuvendin e Kosovës, ku u përleshën fizikisht deputetët e PDK’së dhe Ministrat e Qeverisë, ku u përfshi edhe ai.

Haxhiu i ka thënë Gazetës Express se do të intervistohet javën e ardhshme.

“Organet e drejtësisë janë të pavarura në punën e tyre, kurdo qe te më thirrin do te ju përgjigjem. Jam kontaktuar nga prokuroria, javën tjetër do të intervistohem”, ka thënë Haxhiu.

Prokurorja e rastit, Nebahate Salihu, ka thënë se deri tash janë dëgjuar zëvendëskryeministri Besnik Bislimi dhe Ministri i Financave, Hekuran Murati, por që s’ka treguar se në çfarë cilësie janë intervistuar.

“Po qata thash, i kemi dëgju, Besnik Bislimin dhe Hekuranin”- ka thënë prokurorja Salihu për Kallxo.com.

Ajo ka deklaruar se ftesë për t’u paraqitur dhe për të dhënë intervistë para saj u ka bërë edhe deputetëve nga Partia Demokratike e Kosovës, Mërgim Lushtakut dhe Hajdar Beqës, të cilët tha se do të dëgjohen ditëve në vijim.

“I kemi thirrë katër persona. Po de, po tash aty i kemi dëgju. Po qata thash, e kemi dëgju, Besnik Bislimin dhe Hekuranin”, citohet të ketë thënë Salihu.

Ndryshe, deputetët e Kuvendit të Kosovës kanë eskaluar në dhunë gjatë seancës së djeshme të Kuvendit të Kosovës.

Gjithçka ka filluar pasi zëvendëskryeministri Besnik Bislimi e hoqi foton e Kurtit që ishte vendosur nga opozita te pankarta “Zdravo”.

Deputeti i PDK’së, Mërgim Lushtaku e gjuajti pastaj me ujë kryeministrin Albin Kurti, derisa ai po mbante fjalim në foltore.

Pas kësaj zëvendëskryeministri Bislimi shihet duke e gjuajtur me shishe Lushtakun, ku afrohen Ministri Hekuran Murati dhe Ministrja Albulena Haxhiu.

Lushtaku shihet duke i shtyrë të dy dhe pastaj afrohet edhe deputeti tjetër i PDK’së, Hajdar Beqa dhe deputeti i VV’së, Armend Muja, ku eskalon situata. Aty përfshihet edhe deputeti Bekim Haxhiu.

Pastaj ndërhyjnë edhe sigurimi. Kryeparlamentari Glauk Konjufca më pas e thirri Policinë e Kosovës.

Prokuroria Themelore në Prishtinë tashmë i ka iniciuar hetimet për këtë rast. Përmes një komunikate ku thuhet se janë ndërmarrë të gjitha veprimet e nevojshme hetimore, mes tyre edhe marrja e deklaratave nga palët e përfshira në këtë rast.

“Prokuroria Themelore në Prishtinë, njofton opinionin publik se Prokurori i Shtetit ka iniciuar hetime në drejtim të veprës penale ‘Sulmi’, sipas KPRK-së, lidhur me incidentin i cili ka ndodhur gjatë ditës së sotme në Kuvendin e Kosovës, si dhe ka autorizuar Policinë në ndërmarrjen e të gjitha veprimeve të nevojshme hetimore, përfshirë po ashtu marrjen e deklaratave të palëve të përfshira në këtë rast”, thuhet në njoftimin e Prokurorisë Themelore të Prishtinës.

Prokuroria e Prishtinës ka nisur hetimin pas dhunës në Kuvend si dhe sulmin me ujë ndaj kryeministrit Albin  Kurti dhe bllokimin e foltores nga opozita.

Mediat kosovare bëjnë me dije se prokuroria do të  ndërmarrë të gjitha veprimet e nevojshme hetimore, mes tyre edhe marrja e deklaratave nga palët e përfshira në këtë rast.

Njoftimi i prokurorisë:

Prokuroria Themelore në Prishtinë, njofton opinionin publik se Prokurori i Shtetit ka iniciuar hetime në drejtim të veprës penale ‘Sulmi’, sipas KPRK-së, lidhur me incidentin i cili ka ndodhur gjatë ditës së sotme në Kuvendin e Kosovës, si dhe ka autorizuar Policinë në ndërmarrjen e të gjitha veprimeve të nevojshme hetimore, përfshirë po ashtu marrjen e deklaratave të palëve të përfshira në këtë rast.