Florim Zeqa bisedoi me deputetin e Kuvendit të Republikës së Kosovës, zotin Adem Salihaj
Serviliteti dhe papjekuria e klasës politike të Kosovës, pengesë për shtetformim!
VOAL – Bashkëbiseduesi ynë nuk është emër i panjohur për opinionin publik, është një personalitet i rrallë, pothuajse ndër të vetmit që u bëri ballë te gjitha sfidave të kohës. I paluhatshëm në qendrime dhe i vendosur në veprime. Në vazhdimësi ka qenë luftëtar i pakompromis për idealet kombëtare të lirisë, pavarësisë dhe demokracisë, njëkohësisht edhe luftëtar i pakompromis kundër tradhëtisë dhe krimit të organizuar. Ishte bashkëpunëtor shumë i ngushtë i Presidentit Rugova, veçanërisht në vitet e fundit të jetës së tij. Është nënshkrues i Deklaratës së Pavarësisë së Kosovës.
Adem Salihaj është i lindur më 25.12.1950, në fshatin Duraj të komunës së Kaçanikut, në një familje me tradita luftarake e patriotike kundër Serbisë. Ka kryer Fakultetin Filozofik-Dega e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe në Universitetin e Prishtinës. Ka punuar si gazetar në gazetën e studentëve “ Bota e re”, pastaj disa vite në Televizionin e Prishtinës. Në vazhdimësi ka qenë i ndjekur politikisht. Është dënuar tri herë nga regjimi serb dhe ka mbajtur rreth 12 vite në burgjet famëkeqe të Jugosllavisë.
Adem Salihaj ka ushtruar këto funksione të larta shtetërore :
-Zëvendës-kryeministër i Qeverisë së Kosovës 2004-2006, i nominuar drejtpërdrejt nga Presidenti historik Dr.Ibrahim Rugova, kryeministër në detyrë i Qeverisë së Kosovës, deputet i Kuvendit të Republikës së Kosovës, 2 mandate para lufte dhe 2 pas lufte, kryetar komune në Ferizaj, 2 mandate.
Poashtu në të kaluarën ka kryer edhe funksione të larta partiake si:kryetar dege me një ndërprerje 2-vjeçare, prej vitit 1992 deri në nëntor 2012, anëtar i Kryesisë së Lidhjes Demokratike të Kosovës, nënkryetar i Lidhjes Demokratike të Dardanisë, anëtar i të gjitha organeve të larta larta partiake, komandant i Shtabit Komunal në Ferizaj në kuadër të Ministrisë së Mbrojtjes së Republikës së Kosovës.
Është i martuar, ka shtatë fëmijë dhe jeton në Ferizaj.
Pra, ky është bashkëbiseduesi ynë, deputeti i Kuvendit të Republikës së Kosovës, zoti Adem Salihaj me të cilin do të bisedojmë hapur rreth aktualitetit politik në vendin tonë.
Si e vlerësoni situatën bllokuese në Parlamentin e Kosovës?
Adem Salihaj: Bllokada në Kuvend është jo normale dhe jo e natyrshme. Këso lloj bllokade fizike unë nga përvoja që kam, nuk kam parë. Në çdo parlament mund të ndodhin ekscese apo incidente të rastesishme, ndonjë kacafytje, por kjo ndodhë për pak minuta, ndërsa pastaj normalizohet situata. Por, të dalsh dhe ta pengosh fizikisht punën e Kuvendit, duke pohuar se më, në asnjë seancë nuk do ta lënë të funksionojë, kjo është plotësisht jo normale. Sipas kësaj logjike, kujtdo që t’i teket, mund të dal aty përpara dhe ta bllokojë punën e Kuvendit. Mjafton t’u teket tre-katër deputetëve dhe dalin dhe e bllokojnë Kuvendin. Në politikë duhet veprime politike, jo veprime fizike.
Në rrethanat e krijuara, cila do të ishte zgjidhja më e mirë; ndërhyrja ndërkombëtare apo dialogu ndërpartiak?
Adem Salihaj: Ndërhyrja ndërkombëtare tregon paaftësisnë dhe papjekurinë politike të klasës politike të Kosovës për ta udhëhequr shtetin. Kjo gjë ka ndodhur në vazhdimësi, gjatë tërë periudhës së pasluftës.Për fatin e keq të Kosovës, asnjë bllokadë apo ngërç nuk është zgjidhur pa ndërhyrjen e ndërkombëtarëve.
Sa i përket presidentes, praktika jonë ka treguar se ky institucion nuk ka autoritet në Kosovë për t’i kapërcyer bllokadat apo situatat e vështira. Ndërsa, partitë politike në Kosovë, sipas mentalitetit ballkanik, nuk kanë fleksibilitet dhe nuk dijnë të bëjnë kompromise. Në fund, përsëri do të jenë ndërkombëtarët ata që do t’ia tregojnë vendin secilit.
Si e shihni ju kerkesën e opozitës për tërheqje të nënshkrimit ose dorëheqje të kryeministrit Mustafa, kur dihet pamundësia e tërheqjes së nënshkrimit në marrveshjet ndërkombëtare ?
Adem Salihaj: Opozita, në fakt Lëvizja Vetëvendosje, ka kërkesa ultimative. Ose e tërheq Isa Mustafa nënshkrimin nga Marrëveshja, ose i bllokojmë institucionet dhe e rrëzojmë qeverinë. Në fakt, ai që nënshkruan diçka, mund edhe ta tërheq atë nënshkrim. Por, në rrethanat tona, kur këto nënshkrime vëhen pas një presioni të madh ndërkombëtar, praktikisht nuk mund të tërhiqet ai nënshkrim, pa krijuar një konfrontim shumë të madh e të rrezikshëm të Kosovës me bashkësinë ndërkombëtare. Në një situatë të tillë, Kosova, si një shtet i brisht dhe i pafuqishëm, do të ndërshkohej rëndë me një injorim dhe mospërkrahje nga ana e bashkësisë ndërkombëtare.
Thirrjet e opozitës kundër “Zajednicës” i shihni si shkak për hakmarrje ndaj Isa Mustafës shkaku i prishjes së bllokut V-LAN vitin e kaluar apo skenar për zgjedhje të reja?
Adem Salihaj: Mendoj se janë të dyjat. Rrëzimi i Isa Mustafës, e dërgon vendin në zgjedhje të parakohshme. Kjo nuk është zgjidhje e problemeve tona. Nuk mund të mbajmë zgjedhje çdo vit në Kosovë. Sipas kësaj logjike, posa të përfundojnë zgjedhjet, ata të pakënaqurit mund të kërkojnë zgjedhje të reja. Kjo nuk jep asnjë rezultat për shtetin, përveç anarkisë dhe bllokadës.
Si e vlerësoni “gjenerozitetin” e kryetarit të kuvendit ndaj opozitës në raport me veprimet e tyre të dhunshme ?
Adem Salihaj: Kadri Veseli, nga një njeri kryesor i një organizate kriminale, së cilës i vëhen në barrë shumë veprime kriminale, po mundohet të paraqitet engjëll, pra, krejt e kundërta e asaj që është në realitet. Madje, po mundohet të paraqitet si një njeri tolerant, që i krijon hapsirë veprimi opozitës. Mendoj se kjo është një hipokrizi totale. Ai nuk e ka asnjë nga këto qëllime. Për Kadri Veselin, erdhi disi si e porositur kjo bllokadë e Kuvendit. Në këtë rast, edhe pse për arsye krejt të ndryshme, u përputhën qëllimet e tij dhe të Vetëvendosjes. Është vërejtur se që nga fillimi i zgjedhjes së tij si kryatar i Kuvendit, ai i ka krijuar Vetëvendosjes hapësirë të pakufizuar në Kuvend për ta sulmuar Isa Mustafën dhe Qeverinë. Kjo ka ndodhur sa herë që aty ka pasë në rend dite çështje të ndjeshme.
Kadri Veseli sa e sa herë e ka përsëritur se ata të Vetëvendosjes mund të flasin sa herë të duan e sa të duan. Pra, për ta nuk ka ekzistuar asnjë lloj kufizimi, gjithnjë me qëllim për ta sulmuar sa më shumë Isa Mustafën. Por, jo vetëm atë. Bashkë me Isa Mustafën, Vetëvendosja e ka sulmuar gjithmonë edhe Hashim Thaçin. Pra, siç thotë populli, me një të rame, dy të vrame. Madje, ai shkoi aqë larg me kërcnime, sa që deklaroi se më parë do të dalë nga salla pozita se sa opozita. Për Kadri Veselin, bllokada e institucioneve dhe zgjedhjet e jashtëzakonshme janë të mirëseardhura, sepse, me këtë veprim, përveç përfitimeve tjera, bllokohet edhe formimi i Gjykatës Speciale, që paraqitet si një shansë e re për të shpëtuar nga ajo.
E gjithë kjo lojë vuri në pah diçka interesante. Duket sikur është krijuar apo po krijohet një lloj aleance në mes SHIK-ut dhe Vetëvendosjes, e cila mund të shërbej si bazë për koalicione të reja. Para pak kohësh, vështirë se do të mund ta kishte besuar dikush një gjë të tillë.
Ç’vlerësim keni ju për marrveshjet e arritura në Bruksel, janë të dëmshme apo të “dobishme” për të ardhmen e vendit siq po i vlerësojnë nënshkruesit e saj, Thaçi-Mustafa ?
Adem Salihaj: Marrëveshjet e arritura në Bruksel, të gjitha janë të aranzhuara dhe të imponuara nga bashkësdia ndërkombëtare. Kosova dhe Serbia janë të kushtëzuara, pra të detyrura t’i nënshkruajnë ato. Serbia për t’ia hapur vetes dyert për të hyrë në bashkimin Europian, kurse Kosova për të vazhduar ta ketë përkrahjen e Bashkësisë ndërkombëtare. Në gjithë këtë situatë të imponuar, padyshim që secila palë duhet të pretendojë të marrë sa më shumë. Ska asnjë dilemë se Serbia ka përfituar më shumë nga secila marrëveshje që është nënshkruar. Kosova, si palë më e dobët, gjithnjë ka lëshuar pe dhe ka bërë kompromise në dëm të vetin. Klasa politike e Kosovës në vazhdimësi është treguar servile ndaj bashkësisë ndërkombëtare, duke u munduar në këtë mënyrë që, duke dhënë interesat e Kosovës, të përfitojë për interesa personale. Përfaqësuesit e Kosovës nuk e kanë kushtëzuar asnjë marrëveshje me reciprocitet për pjesët e Kosovës Lindore. Historikisht, ky është një gabim i madh dhe i pafalshëm. Ne shqiptarët gjithnjë jemi treguar të papjekur në aspektin shtetformues dhe në mbrojtjen e interesave kombëtare.
A është kjo periudha më e vështirë në Kosovën e pasluftës, nese po, pse ?
Asem Salihaj: Jo,nuk e besoj. Nuk e di cila periudhë e pasluftës ka qenë e lehtë për Kosovën. Ne vetë i bëjmë të vështira këto periudha, duke krijuar në vazhdimësi tensione dhe bllokada.
A ka rrezikë që bllokada institucionale, bashk me ketë edhe situata tensionuese të shkaktojnë një valë të re të ekzodit të të popullatës shqiptare nga Kosova ?
Adem Salihaj: Ekzodi, përveç dimensionit ekonomik dhe social, ka edhe atë psikologjik. Ka plotë vende që janë më keq se Kosova, por nuk kanë ekzod. Pra, krijimi i situatave të bllokadave, krijon dëshprim në popullatë, i cili shkakton valë ekzodi.
Pos vështirësive të sipërpërmendura, a do të jetë edhe posti i presidentit shkas për prishjen e kurorës qeverisëse mes dy partnerëve qeverisës (Thaçi-Mustafa) ?
Adem Salihaj: Zgjedhja e presidentit ka qenë e vështirë përherë, madje edhe në kohën e Presidentit Rugova, kur ai nuk kishte konkurent. Nëse dështon zgjedhja e presidentit, atëherë vendi shkon në zgjedhje të reja, ska opsion tjetër. Me këtë përfundon edhe puna e këtij koalicioni. Por, nëse zgjedhet ai, ky koalicion e vazhdon qeverisjen.
Duke pasur parasysh qendrimin tuaj të prerë për mosvotim të Hashim Thaçit për president në Parlamentin e Republikës së Kosovës, çfarë pritni të jetë reagimi i bashkëpartiakëve tuaj ?
Adem Salihaj: Qëndrimi im ka qenë përherë i prerë dhe i qartë. Unë nuk e votoj Hashim Thaçin për president të Kosovës. Sado që unë kam edhe arsye të forta personale të mos e bëj këtë, megjithatë, kur është çështja e interesave madhore, unë i lë anash arsyet e mija personale. Hashim Thaçin nuk e votoj për president të Kosovës, sepse zgjedhja e tij eventuale nuk i sjell asnjë të mirë Kosovës. Një njeri, i cili qëndron në krye të një partie, e cila është kaqë shumë e lidhur me krimin e organizuar dhe korrupsionin, nëse arrin të bëhet president, do t‘i sjell dëme të shumëfishta shtetit të Kosovës. Krimi dhe korrupsioni do të vazhdojnë të sundojë papengueshëm dhe Kosova nuk do të bëhet shtet i sundimit të ligjit, por një shtet mafioz, pa asnjë perspektivë për këtë popull. Besoj se të gjithë duhet t’i analizojnë këto çështje dhe të reflektojnë në momentin kur do ta japin votën e tyre.
Çka e ndanë dhe çka e bashkon koalicionin aktual qeverisës ?
Adem Salihaj: Koalicioni aktual qeverisës eshtë bërë me presionin e faktorit ndërkombëtar dhe nuk është vullnet i elektoratit të Kosovës. Të gjitha parapaskenat e atij ngërçit famoz politik lidhen me faktorët ndërkombëtar. Pra, qëllimi ishte që të formohet një koalicion, i cili mund t’i sgurojë dy të tretat e votave për formimin e Gjykatës Specile dhe për përfundimin e këtyre marrëveshjeve me Serbinë dhe Malin e Zi. Pastaj, faktori ndërkombëtar ishte kundër koalicionit me Vetëvendosjen, për shkak të qëndrimit të saj armiqësor dhe jokooperativ me faktorët ndërkombëtar. PDK-ja mund të bënte koalicion pa vështirësi me AAK-në, në vend të LDK-së, por nuk e bëri, sepse nuk e lanë ta bënte, për arsyen e thjeshtë se pa LDK-në nuk mund të siguroheshin dy të tretat e votave. Pra, ky nuk ishte një koalicion as i vullnetit, e ndoshta aqë shumë as i interesave.
Në Kuvendin e Republikës së Kosovës, më shumë e ndjeni vetën; pozitë apo opozitë, përfaqësues i popullit apo deputet i LDK-së ?
Asem Salihaj: Unë jam pjesë e LDK-së. Këtu s’ka asnjë dilemë. Por, kur janë disa çështje të mëdha dhe fundamentale, nuk u nësnshtrohem politikave ditore apo momentale. Dua ta kem qëndrimin tim parimor. Dua ta kem ndërgjegjen e pastër dhe ta dij se veprimet që i kam bërë, nuk i kam bërë për interesat e mija momentale personale, por për ato të Kosovës. Po mundohem të shoh më larg se politikat ditore dhe interesat e mija personale.
Së fundmi, e mendoni se ndonjëri nga subjektet e skenës aktuale politike mund t’ua kthejë shpresat qytetarëve të këtij vendi ?
Adem Salihaj: Të gjitha partitë që janë në Kuvendin e Kosovës, përveç Vetëvendosjes, e kanë provuar pushtetin dhe kanë pasur mundësi ta tregojnë aftësinë dhe vizionin e tyre. Deri më tash, elektorati i Kosovës nuk është i kënaqur aspak me të arriturat. Shpresat dhe besimi, në vend që të rriten dhe forcohen, ato po zvoglohen dhe po humben. Ndjenja e paperspektivës ka qenë vazhdimisht në rritje. Ky është një trend shumë negativ për Kosovën.
Në anën tjetër, Vetëvendosja si alternativë, nuk po tregohet largpamëse dhe fleksibile, nuk po arrin të ketë vizion dhe ta krijojë ndjenjën e perspektivës .Është tepër e ngurtë, edhe në planin e brendshëm, edhe në atë të jashtmin. Me veprimet e fundit ka treguar shumë destruktivitet, gjë e cila i ka shtyrë njerëzit që ta rishikojnë qëndrimin e tyre ndaj kësaj lëvizjeje. Fyerjet dhe poshtrimet arrogante nuk mund të jenë metoda politike, që i krijojnë një të ardhme të mirë Kosovës.
Momentalisht nuk shoh ndonjë rrugëdalje nga situata. Ndoshta e ardhmja do të sjell në skenë forca dhe njerëz të dëshmuar me qëndrimet e tyre parimore, të denjë për ta udhëhequr këtë shtet.
Zoti Salihaj, në emër të lexuesve, ju faleminderit për kohën. Jam i sigurtë se kanë mbetur edhe shumë gjëra pa u thënë, shpresoj që për intervistën e radhës të flasim më tepër për sukseset dhe progresin politik në vendin tonë.
Bisedën e zhvilloi: Florim Zeqa