Italia, Belgjika e Hollanda, tashmë pas fitoreve të dyta në grupe janë tre të kualifikuarat e para të sigurta dhe kanë nisur të mendojnë për kundërshtarin e radhës në 1/16 …

Turqia, Maqedonia e Veriut e Danimarka pothuajse 99% i kanë thënë që tani lamtumirë europianit, pasi janë tre ekipet që pësuan humbjen e dytë

Nga ekipet e mëdha e me emër, rrezikojnë ose me saktë nuk e kanë ende të sigurtë kualifikimin Kroacia, Anglia, Spanja, por edhe Franca, Gjermania e Portugalia, të cilat do të duhet t’i bëjnë mirë llogaritë e tyre, por edhe të të tjerëve në ndeshjet e treta në grupe, ku më së shumti, e për të qenë të sigurt duhet të fitojnë ose minimumi të barazojnë e të mos humbasin, ndryshe Good bye Euro 2020.

Në ndeshjet e dyta në grupe ranë në sy e spikatën forca e grupit tek Italia, dëshira e Uellsit për lojë e rezultat pozitiv, Belgjika që nuk bën pazar me askënd, Hollanda në rritje, Ukraina e këndshme për t’u parë, Anglia e privuar nga fitorja me një nga rivalët e vet historikë, Skocinë, vetëm në sajë të atij topi goditur në mënyre fenomenale me kokë nga Stouns, e që në vend që të ndalej në rrjetë preku shtyllën, Kroacia e plakur, e lodhur e zhgënjyese, Spanja – hija e vetvetes dhe as gjysma e asaj që ka qenë deri dje, Suedia që mund t’i  prishë punë kujtdo, rizgjimi i Gjermanisë, shpirti i  garës tek Hungaria që frenon Kampionët e Botës – Francën dhe Portugalia që këte radhë mundi veten.

Ç’pritet nga ndeshjet e fundit në grupe dhe ç’mund të ndodhë? Kush mund të eliminohet e kush do t’u bashkangjitet Italisë, Hollandës e Belgjikës, e kush do t’u bëjë shoqëri post-europiane Turqisë, Maqedonisë së Veriut e Danimarkës?

Në grupin A – Zvicra mund e duhet ta mundë Turqinë, në mënyrë që të shpresojë për të qenë një nga 4 ekipet e tretë më të mirë që do të mund të kualifikohen, ndërsa ndeshja mes Italisë e Uellsit luhet më shumë për të parën e grupit e për prestigj kombëtar.

Në grupin B – Finlanda do ta ketë tepër të vështirë përballë Belgjikës ndërsa Rusia disi më ndryshe ndaj Danimarkës, tashmë të rënë moralisht, aq më shumë që edhe një barazim është mëse i mjaftueshëm për rusët për të kaluar më tej.

Në grupin C – Kryendeshja është Ukrainë-Austri dhe unë personalisht parashikoj një fitore të skuadrës së Shevçenkos, por vetëm nëse luan siç luajti në pjesën e parë kundër Maqedonisë së Veriut, aq më shumë që ukrainasve iu mjafton edhe barazimi për të qenë ata të kualifikuar. Ndeshja mes Hollandës e Maqedonisë së Veriut ma do mendja se do t’iu vlejë Tulipanëve thjesht për të bërë spektakël.

Në grupin D – Situata është disi e nderlikuar, pasi Anglisë i duhet të mos humbasë ndaj Çekisë, ndryshe nëse fiton Kroacia me Skocinë, llogaritë do të duhet të bëhen ndryshe, por një barazim mes Anglisë e Çekisë zhvleftëson fitoren e kroatëve, të cilët mund të kualifikohen pastaj vetëm nëse hyjnë tek 4 të tretët më të mirë të grupeve. Pak besoj tek ndonjë mrekulli e skocezëve.

Në grupin E – Spanja me vetëm 2 pikë rrezikon së tepërmi, aq më shumë që nuk e shoh të lehtë ndeshjen e saj të radhës kundër Sllovakisë, ndërkohë që Suedia duket disi më e qetë dhe i mjafton edhe barazimi me Poloninë për të qënë ajo e para e grupit. E megjithate, në këte grup gjithçka mund të ngjasë, sepse pyetja shtrohet: A është dakord Levandovski me shokë të ikin kaq shpejt nga europiani?

Në grupin F – Matematikisht të katër ekipet janë në lojë, madje edhe Hungaria me 1 pikë e që do perballet me Gjermaninë, ndërkohë që pritet një ndeshje zjarr mes Francës e Portugalisë. Personalisht, përfshirë edhe opsionin e të tretëve më të mirë në grupe, mendoj që Franca, Gjermania e Portugalia do të mund të kualifikohen për më tej.

Cilët ekipe kualifikoj unë direkt nga grupet e për cilët ekipe mendoj se do jenë në 4-shen e të tretëve më të mirë?

Italinë e Uellsin dhe Zvicren si e treta e grupit. Belgjikën e Rusinë, Hollandën dhe Ukrainën, e ndoshta edhe Austrinë si e treta e grupit. Anglinë e Kroacinë dhe Çekinë si e treta e grupit. Suedinë dhe Spanjën, e ndoshta edhe Poloninë si e treta e grupit. Francën e Gjermaninë dhe Portugalinë, e renditur pas tyre.

Megjithatë, gjithçka mund të ngjasë, pasi parashikimet, jo vetëm të miat, që e njoh mjaft mirë futbollin dhe kam një jetë të tërë me të, por edhe të specialistëve më të mirë të botës, në jo pak raste, e veçmas në evenimente të tilla nuk kanë rezultuar plotësisht ashtu siç kanë thenë ata, sepse futbolli shpesh e përjashton logjikën, traditën e deshirën, e aq më shumë që është një lloj sporti e loje ku në historinë e tij mbi 100 vjeçare të gjitha kanë ngjarë, e aq më shumë që nuk hyn tek shkencat egzakte.

Ju kujtohet viti 1950, kur Kampion i Botës u bë Uruguaji, e Brazili shpërtheu në lot? Po viti 1954, kur Gjermania e panjohur në futbollin botëror deri atëherë, mundi Hungarinë e famshme të Pushkashit me shokë? Po Hollanda e viteve 70, që nuk mundi të fitojë dot asnjë trofe madhor europian e botëror? Po Italia e vitit 1982 që mundi Brazilin më të mirë të të gjitha kohërave? Po Çekosllovakia e Danimarka, kampione të Europës në 1976 dhe 1992 ju kujtohen? Po Greqia kampione e Europës në 2004 etj. etj.?

E pra, ndaj futbolli është kaq i bukur!

Shijojeni!

©Adriatik Riza Dosti

Unioni Demokristian (CDU) i kancelares gjermane, Angela Merkel ka shënuar fitore më të madhe se sa ishte parashikuar në zgjedhjet rajonale të 6 qershorit, duke i dhënë partisë konservatore një shtytje për zgjedhjet federale të muajit shtator.

Kjo parti ka siguruar 37.1 për qind të votave në landin Saxony-Anhalt, çka përfaqëson rritje substanciale të rezultatit për këtë parti, në krahasim me zgjedhjet e vitit 2016, sipas rezultateve preliminare.

Fitorja e CDU-së në këtë land konsiderohet nxitje për Armin Laschet, kandidatin e partisë për kanclear, i cili ka pasur vështirësi të rrisë popullaritetin e tij, prej kur është zgjedhur në muajin prill si kandidat për fushatën zgjedhore.

Laschet synon të zëvendësojë Merkelin dhe të bëhet kancelar gjerman për herë të parë në 16 vjet.

Merkel ka thënë se do të heqë dorë nga pushteti pas zgjedhjeve të 26 shtatorit.

Kryetari i landit Saxony-Anhalt, Reiner Haseloff, u është bashkuar liderëve të CDU-së që kanë pretenduar se fitorja e kësaj partie shënon fillim të mbarë për zgjedhjet e shtatorit.

Rezultati i këtyre zgjedhjeve po ashtu ka treguar rënie të mbështetjes për Alternativën për Gjermaninë (AfD), me 20.8 për qind, ndonëse do të vazhdojë të jetë blloku i dytë më i madh në parlamentin e ri.

Rezultati ka “dërguar mesazh të qartë për botën e jashtme”, rreth rolit të së djathtës ekstreme në jetën politike të Gjermanisë, ka thënë Haseloff për transmetuesin ARD.

Mirëpo, rezultati i AfD-së tregon edhe njëherë se lindja e Gjermanisë është bastion i kësaj partie. Mbështetja prej 20.8 për qind është më shumë se dyfish përkrahje, në krahasim me parashikimet për këtë parti në zgjedhjet kombëtare.

Të gjitha partitë tjera në Saxony-Anhalt kanë hedhur poshtë mundësinë e bashkëpunimit me AfD-në, e cila ka tentuar të kthejë në pikë të fushatës, izolimet e ashpra për luftim të pandemisë.

Mirëpo ulja e rasteve të infektimit dhe rritja e shkallës së vaksinimit duket se i ka ndihmuar CDU-së.

Partia e Gjelbër, e cila ka ngecur në pjesën lindore të vendit, në krahasim me mbështetjen në zonën perëndimore, ka shënuar rritje modeste në Saxony-Anhalt, përkatësisht nga 5.3 në 5.9 për qind.

Sfiduesja më e madhe e partisë së Merkelit për pozitën e kancelares është Annalena Baerbock nga Partia e Gjelbër.

Nëpër sondazhe, përparësia e CDU-së ndaj Partisë së Gjelbër, ka rënë nga dy shifra – sa ka qenë në fillim të vitit – në rreth 2 për qind në fillim të qershorit.

Përgatiti: Krenare Cubolli

Presidenti Joe Biden pritet të bëjë një turne në Evropë gjatë këtij muaji, në atë që do të jetë udhëtimi i tij i parë jashtë vendit që nga marrja e detyrës.

Në një njoftim të enjten Shtëpia e Bardhë bëri të ditur se zoti Biden, do të takohet me udhëheqës botërorë në Britani, Belgjikë dhe Zvicër gjatë turneut të tij evropian nga data 10 deri në 16 qershor.

“Ky udhëtim do të nxjerrë në pah angazhimin e SHBA-së për të rivendosur aleancat tona, për të ringjallur marrëdhëniet transatlantike dhe për të ndërtuar një bashkëpunim të ngushtë me aleatët tanë dhe partnerët e shumëanshëm për të zgjidhur sfidat globale dhe për të garantuar më mirë interesat e Amerikës“, tha në një deklaratë zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë Jen Psaki.

Më 10 qershor Presidenti Biden pritet të takohet me Kryeministrin Britanik Boris Johnson si dhe do të marrë pjesë në samitin e G-7-s që mbahet në datat 11 deri 13 qershor në qarkun Cornwall në Anglinë jugperëndimore.

Zoti Biden do të takohet me Mbretëreshën Elizabeth më 13 qershor përpara se të niset drejt Brukselit në Belgjikë, për samitin e NATO-s që mbahet më 14 qershor. Gjatë samitit ai do të “konfirmojë angazhimin e Shteteve të Bashkuara ndaj NATO-s, sigurisë transatlantike dhe mbrojtjes kolektive”, tha zonja Psaki.

Gjatë qëndrimit në Bruksel zoti Biden pritet të takohet gjithashtu me Presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan “për të diskutuar rreth një game çështjesh bilaterale dhe rajonale” si dhe për të marrë pjesë në Samitin SHBA-BE më 15 qershor. Gjatë këtij samiti pritet të diskutohen ndër të tjera çështje të sigurisë shëndetësore, rimëkëmbjes ekonomike globale si dhe ato të ndryshimeve klimatike.

Presidenti Biden do të takohet gjithashtu me Mbretin e Belgjikës Philippe dhe Kryeministrin Alexander De Croo.

Gjatë udhëtimit të tij evropian Presidenti amerikan Biden do të ndalet edhe në Gjenevë te Zvicrës “ku pritet të zhvillojë një takim me Presidentin rus Vladimir Putin më 16 qershor”, tha zonja Psaki.

Gjithashtu zoti Biden do të takohet me Presidentin zviceran Guy Parmelin dhe ministrin e Jashtëm të këtij vendi Ignazio Cassis.

Presidenti i Republikës Çeke, Millosh Zeman, i kërkoi ndjesë të martën presidentit të Serbisë, Aleksandër Vuçiç, për bombardimet e NATO-s të vitit 1999, që u dhanë fund mizorive të forcave serbe ndaj shqiptarëve të Kosovës.

Presidenti Zeman, një ish-kryeministër i majtë, u zgjodh për herë të parë president në vitin 2013, është i njohur për qëndrimin e tij pro-rus dhe mbështetjen për lidhje më të afërta me Kinën.

Ai priti të martën në Pragë presidentin e Serbisë, Aleksandër Vuçiç dhe në fillim të takimit tha se Serbia është mik i Çekisë dhe këtë e ka dëshmuar edhe në vitin 1938 edhe në vitin 1968, duke ju referuar situatës para Luftës së Dytë Botërore dhe invadimit sovjetik të para 53 vitesh.

“Në ju falënderuam me bombardime. Prandaj me këtë rast në emrin tim kërkoj ndjesë për bombardimin e Jugosllavisë së atëhershme. Ishte gabim. Si njeri kërkoj ndjesë nga populli serb. Tërë kohën më ka munduar kjo gjë”, tha presidenti çek, i cili ishte kryeministër në kohën e bombardimeve të NATO-s ndaj forcave serbe.

Ai tha se kishte bërë përpjekje për të parandaluar fushatën e bombardimeve por nuk kishte gjetur mbështetje tek aleatët.

NATO-ja ndërmori një fushatë bombardimesh më 24 mars të vitit 1999 e cila vazhdoi deri më 10 qershor duke u dhënë fund luftës gati dyvjeçare.

Kosova doli nga lufta me mbi 10 mijë të vrarë e mijëra të zhdukur.

Nëntë vjet pas asaj ndërhyrjeje Kosova shpalli pavarësinë e cila është njohur nga mbi 100 vende të botës, por kundërshtohet nga Serbia dhe aleatja e saj, Rusia.

Republika Çeke e njohu Kosovën në maj të vitit 2008.

Më 11 shtator të vitit 2019 presidenti çek, Zeman tha në Beograd se do të diskutojë me ekspertët kushtetues të vendit të tij, mundësinë e tërheqjes së njohjes së pavarësisë së Kosovës, një veprim që nuk përkon me postin kryesisht ceremonial të tij.

Pak kohë më pas zyrtarët më të lartë kushtetues të Çekisë, refuzuan propozimin e tij.

Ministria çeke e punëve të Jashtme tha atëbotë se njohja e Kosovës ishte “njohje de jure, pra njohje e plotë dhe përfundimtare e shtetit në kushtet e së drejtës ndërkombëtare. Republika Çeke gjithashtu, nuk ka anuluar kurrë njohjen e ndonjë shteti në praktikën e saj”.

Parisi po gumëzhin edhe një herë nga zërat lidhur me ambiciet politike të ushtrisë franceze, 60 vite pasi udhëheqësi simbol i Francës Charles de Gaulle ia doli të ndalë një grusht shteti nga gjeneralë të pakënaqur, të zemëruar me vendimin e tij për t’u tërhequr nga Algjeria.

Media dhe politika u dominua gjatë javës së kaluar nga pasojat e një letre të hapur hartuar nga një ish-kapiten xhandarmërie, që pretendon se Franca po përballet me “rreziqe me pasoja të rënda” duke paralajmëruar se ai dhe disa ish-ushtarakë, “nuk mund të qëndrojmë indiferentë ndaj fatit të vendit tonë të bukur”.

Letra është nënshkruar nga më shumë se 2,000 ish-ushtarakë mes tyre gra, si dhe një numër gjeneralësh në pension. Ata paralajmërojnë se Franca ndodhet në “rrezik” nga “islamizmi dhe grupe të mëdha e të paorganizuara në periferi”. Nënshkruesit thonë se “ata që drejtojnë vendin duhet të gjejnë guximin e nevojshëm për t’i zhdukur këto rreziqe”.

Udhëheqësja franceze e ekstremit të djathtë, Marine Le Pen e përqafoi menjëherë këtë qëndrim. Të dielën ajo akuzoi Presidentin francez Emmanuel Macron se po e çonte Francës drejt kaosit, dhunës dhe rënies ekonomike.

Zhurma politike e nxitur nga letra publike, e cila u botua në përvjetorin e gjashtëdhjetë të përpjekjes për grusht shteti të vitit 1961 kundër Charles De Gaulle-t, po hedh bazat për zgjedhje problematike presidenciale vitin e ardhshëm.

Zonja Le Pen, e cila ndodhet në pozita te forta për të mposhtur zotin Macron në zgjedhjet e vitit 2022, u ka kërkuar nënshkruesve të letrës të mbështesin kandidaturën e saj në zgjedhjet presidenciale, gjë që ka nxitur një ministre të qeverisë, Marlène Schiappa, ta akuzojë atë (Le Pen) “se po mbështet një puç të mundshëm”.

Sipas një sondazhi të kompanisë “Harris Interactive” 58% e popullsisë franceze ndajnë pikëpamjet e shprehura nga ushtarakët e pakënaqur. Po sipas sondazhit, 49% besojnë se do të ishte e drejtë që ushtria të ndërhynte për të ruajtur rendin në rrethana të caktuara “edhe nëse qeveria nuk e kërkonte një gjë të tillë”.

Sipas shefit të shtabit të forcave të armatosura të Francës, tetëmbëdhjetë ushtarë në shërbim që mbështetën paralajmërimin për rrezikun e një “lufte civile” në Francë do të përballen me ndëshkime për shkelje të rregullave të ushtrisë që kanë të bëjnë me të qenit politikisht asnjanës.

Gjenerali François Lecointre thotë se do të ketë gjithashtu ndëshkim shembullor për gjeneralët dhe oficerët e tjerë në pension që kanë nënshkruar letrën, duke përfshirë një ndalim të mundshëm të veshjes së uniformave në raste ceremoniale dhe madje ulje të pensioneve të tyre.

Kritika politike

Disa nga nënshkruesit e letrës, e cila paralajmëronte se “Franca ndodhet në rrezik”, kanë lidhje me lëvizjet kundër imigratëve. Nënshkruesit pretendojnë se disa qytete franceze janë shndërruar në zona të “paligjshmërisë” që po lëkundin themelet e Republikës Franceze dhe ata qortuan politikanët se po tregojnë drojë ndaj situatës.

Përplasjet mbi ndërhyrjen e rrallë në politikë nga figurat ushtarake shërbyen si sfond për festimet e dhunshme me rastin e 1 Majit kur sindikalistët u sulmuan nga protestues të maskuar, disa prej të cilëve besohet se i përkisnin grupeve anarkiste. Më shumë se 20 sindikalistë dhe një oficer policie u plagosën gjatë përplasjeve të dhunshme.

Fjalimi i zonjës Le Pen gjatë ditës së 1 Majit u përqëndrua në tema për të cilat fliste letra e hapur. Udhëheqësja e ekstremit të djathtë denoncoi publikisht “krimin e trazirat urban” dhe paralajmëroi kaos, që siç tha ajo do të përkeqësohej nëse zoti Macron rizgjidhej. Ajo u doli në mbrojtje të nënshkruesve të letrës, duke thënë se ata nuk kishin bërë asgjë të keqe përveçse kishin “dhënë alarmin pasi kanë shpenzuar”, siç tha ajo, “një jetë të tërë në shërbim të kombit”.

Partitë kryesore të Francës e denoncuan menjëherë letrën. Kryeministri Jean Castex tha se ndërhyrja politike nga figurat ushtarake shkel parimet e republikës si dhe “nderin e detyrën” e ushtrisë. Benoit Hamon, kandidat i Partisë Socialiste për zgjedhjet e fundit presidenciale, thotë se letra përbën një “kërcënim për grusht shteti”.

Ministrja e Mbrojtjes Florence Parly tha se dy “parime të pandryshueshme” duhet të drejtojnë veprimet e anëtarëve të ushtrisë në lidhje me politikën: “neutraliteti dhe besnikëria”.

Identiteti

Përplasjet politike në vend kanë nxitur akademikun e shquar Pascal Perrineau të paralajmërojë se, “Franca ndodhet në një situatë të rrezikshme”. Në një intervistë për gazetën “Les Echos”, eksperti i njohur i shkencave politike tha se Franca po përfshihet nga tre kriza, ajo socio-ekonomike, kriza shëndetësore si dhe ajo që ka të bëjë me vlerat kulturore dhe se çfarë do të thotë të jesh francez.

“Francezët nuk bien më dakord rreth asaj se çfarë e bën Francë ajo që është“, thotë ai. “A besojmë ende tek një republikë e organizuar sipas parimit të laicitetit (parimit të ndarjes së qeverisë nga feja)? A po përshtatemi në një shoqëri në të cilën bashkësi të ndryshme bashkëjetojnë? Ky është një debat i thellë, një çarje tejet e thellë mbi vetë karakterin e Francës”.

Letra e hapur e ushtrisë ka nxitur debatin, ndërkohë të nxehtë e të vazhdueshëm, rreth asaj që do të thotë të jesh francez. Nënshkruesit identifikuan tre prirje të cilat, siç thonë ata, do të çojnë në shpërbërjen e Francës, anti-racizmin, islamizmin dhe sulmet ndaj policisë. Autorët thonë se lëvizjet anti-racizmit paraqesin një kërcënim sepse “ato fshehin fanatikët e urryer që duan të fillojnë një luftë raciste”.

Zoti Macron nuk është udhëheqësi i vetëm evropian që është bërë subjekt i kërcënimeve nga ushtria. Vitin e kaluar ish-anëtarët e forcave të armatosura të Spanjës botuan gjithashtu një letër të hapur duke akuzuar qeverinë e pakicës të udhëhequr nga socialistët se po kërcënonte unitetit kombëtar. Letra e nënshkruar nga 271 ish-ushtarakë, mes tyre dy ish-gjenerale dhe një admiral, u publikua disa ditë pasi ishte zbuluar se dhjetëra oficerë në pension, që kishin shpërbyer në forcën ajrore, kishin diskutuar për nxitjen e një grushti shteti.

Një ditë pasi refuzoi rifillimin e bisedimeve më Serbinë më 11 maj, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, u pajtua të enjten me shefin e politikës së Jashtme të Bashkimit Evropian, Josep Borrell, që takimi të mbahet para fundit të muajit qershor.

Mundësia e një takimi të tillë u bë publike në një konferencë të përbashkët me gazetarë ne të cilën zoti Borrell tha se rruga evropiane e Kosovës kalon nëpërmjet bisedimeve dhe nuk ka rrugë tjetër. Një marrëveshje gjithëpërfshirëse ligjërisht e detyrueshme për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë, tha ai, është thelbësore për të ecur drejt ardhmërisë evropiane.

“Pa këtë rruga do të bllokohet. Për këtë arsye e inkurajova zotin Kurti që të angazhohet në mënyrë konstruktive në këtë proces”, tha ai duke theksuar se nuk do të jetë e lehtë por procesi duhet të rifillojë shpejt dhe pritet që kjo të ndodhë para fundit të muajit qershor.

Kryeministri Kurti tha se bisedimet nuk do të lihen anash nga Kosova. Por gjatë muaji maj tha ai, do të debatojë me opozitën për këtë çështje si dhe është në pritje të mbledhjes së informatave dhe dokumenteve nga procesi i bisedimeve në të kaluarën.

“Ne duam bisedime parimore dhe të përgatitura mirë. Nuk mendoj që mund të lejojmë gabime e dështime të reja. Prandaj përgatitja e mirë nënkupton që ato të trajtohen seriozisht”, tha kryeministri Kurti, duke theksuar se në qershor mund të fillojë kapitulli i ri i bisedimeve.

Kryeministri Kurti, tha se Kosova është e përkushtuar ndaj Bashkimit Evropian dhe NATO-s, një qëndrim që e theksoi më herët gjatë ditës edhe pas një takimi me sekretarin e përgjithshëm të NATO-s, Jens Stoltenberg, i cili nga ana e tij tha se mbështetë përpjekjet për rifillimin e bisedimeve Kosovë – Serbi.

Debatet për mundësinë e rifillimit të bisedimeve ndodhin në një periudhë diskutimesh të nxitura nga dy dokumente të përfolura ditëve të fundit për mundësinë e ndryshimit të kufijve në Ballkan si dhe për rrugët e përmbylljes së bisedimeve Kosovë-Serbi përmes krijimit të një distrikti në veriun Kosovës.

Kryeministri Kurti ritheksoi sot se qasja më e mirë ndaj dokumenteve joformale është që të mos komentohen fare, ndërsa zoti Borrell tha se nuk ka njohuri për dokumente të tilla që krijojnë një mjedis të dëmshëm.

Shtetet e Bashkuara i kanë cilësuar si “spekulime të panevojshme që kërcënojnë të nxisin destabilitet në rajon dhe të zgjojnë jehonën e tensioneve të mëparshme”, ndërsa kanë ritheksuar mbështetjen ndaj përpjekjeve për një marrëveshje mes Kosovës dhe Serbisë, të bazuar tek njohja e ndërsjellë”.

Diplomatët janë vënë në përpjekje për rifillimin e bisedimeve me shpresën për të arritur një marrëveshje para vitit të ardhshëm kur Serbia mban zgjedhjet parlamentare e presidenciale.

Por, profesori Daniel Serwer i Universitetit Johns Hopkins, i tha Zërit të Amerikës se nuk pret ndonjë rezultat të madh para atyre zgjedhjeve.

“Mendoj se zoti Vuçiç e ka bërë shumë të qartë se nuk është i përgatitur të normalizojë marrëdhëniet me Kosovën, që për amerikanët nënkupton njohje të ndërsjellë, para zgjedhjeve të ardhshme presidenciale serbe. Dhe as pala e Kosovës nuk është e gatshme për ndonjë kompromis në çështje më të mëdha para asaj kohe”. Ajo çfarë mund të bëhet është të përgatitet terreni, tha zoti Serwer duke theksuar se ka shumë çështje të jashtëzakonshme si çështja e të zhdukurve që duhet të zgjidhen ndërmjet dy shteteve fqinje.

Serbia vazhdon të kundërshtojë pavarësinë e Kosovës të shpallur në vitin 2008, por të dyja palët janë të detyruara të kërkojnë një marrëveshje normalizimi si kusht për integrimet evropiane.

Ministri i Jashtëm çek Jakub Kulhanek.

Republika Çeke u ka kërkuar më shumë diplomatëve rusë që të largohen nga ky vend, pasi tensionet në mes të të dyja vendeve përshkallëzohen rreth rolit të dyshuar të Rusisë në shpërthimin vdekjeprurës të 2014-ës në një depo armësh në tokën çeke.

Ministri i Jashtëm çek Jakub Kulhanek ka thënë më 22 prill se Rusia nuk do të lejohet të ketë më shumë diplomatë në Pragë, sesa numri i zyrtarëve çekë që aktualisht janë në ambasadën e saj në Moskë.

Ai nuk ka përmendur sa zyrtarë të ambasadës ruse do të preken nga ky vendim, mirëpo në një intervistë për gazetën online Lidovky.cz, të publikuar më 21 prill, ai ka thënë se rreth 60 zyrtarë të ambasadës ruse do të dëbohen, nëse Moska injoron afatin e fundit – apo 22 prillin -të vendosur nga Çekia për të lejuar kthimin në punë të diplomatëve çekë.

Moska, e cila ka marrë vendimin për dëbim të diplomatëve në shenjë hakmarrjeje, ka thënë se ultimatumi i vendosur nga Republika Çeke, është “i papranueshëm”.

“Ne do të zvogëlojmë numrin e diplomatëve në ambasadën ruse në Pragë, për të barazuar numrin e stafit tonë në Moskë”, ka thënë Kulhanek, në një konferencë për media, pas kalimit të afatit të fundit.

“Vendimi do të zbatohet nga sot. Rusia ka kohë deri në fund të majit për të kthyer stafin”, ka shtuar ai.

Ministria e Jashtme ruse ka thënë se do të përgjigjet “shpejt” ndaj njoftimit çek.

Republika Çeke ka urdhëruar dëbimin e 18 diplomatëve rusë, duke i akuzuar ata se janë spiunë, pasi inteligjenca çeke ka lidhur agjentët ushtarakë rusë me një shpërthim në një depo municioni më 2014.

Si pasojë e këtij shpërthimi kanë vdekur dy persona.

Një zyrtar i lartë i Parlamentit rus, e ka quajtur këtë pretendim absurd.

Kryeministri çek Andrej Babish ka thënë se shteti është dashur të veprojë ndaj publikimeve që lidhin shpërthimin me shërbimin ushtarak të inteligjencës së Rusisë, GRU.

Në një konferencë televizive të shtunën, Babish ka thënë se 18 diplomatët, të cilët janë identifikuar se kanë punuar për shërbimet ruse të inteligjencës, kanë 48 orë për t’u larguar nga shteti.

“Ka dyshime të arsyeshme se agjentët sekretë rusë të shërbimit GRU, kanë qenë të përfshirë në shpërthimin e vitit 2014 në depon e armëve në fshatin çek Vrbětice”, ka thënë ai.

Shkaku i shpërthimit nuk ishte bërë i ditur publikisht asnjëherë më parë.

Ende është e paqartë nëse ka janë siguruar informacione të reja, që kanë shtyrë autoritetet çeke të bëjnë këtë njoftim, dhe pse Qeveria ka vendosur të marrë veprim kundër rusëve.

Në disa raportime të pakonfirmuara mediale është thënë se armët në depon e shkatërruar të armëve mund ta kenë pasur destinacion Ukrainën, e cila më 2014 ka qenë duke luftuar me luftëtarët e mbështetur nga Rusia, në lindje të Ukrainës.

Në njoftimin e tij, Babish ka fajësuar agjencinë e inteligjencës ushtarake në Rusi, GRU, dhe specifikisht njësitin sekret të njohur si 29155.

Ky njësit ka qenë i lidhur me një seri të komploteve për vrasje dhe sabotazhe nëpër Evropë, përfshirë helmimin e agjentit Sergei Skripal më 2018, në Sallsbëri të Anglisë.

Policia çeke ka bërë thirrje për ndihmë për gjetje të dy individëve, të cilët kanë qenë në Çeki në periudhën 11 tetor – 16 tetor 2014, fillimisht në Pragë, dhe më pas në zonën ku gjendet depoja e armëve.

Ajo është duke kërkuar për të dyshuarit me identitetet Alexander Petrov dhe Ruslan Boshirov, në lidhje me shpërthimin.

Këta janë emra që janë shfrytëzuar nga dy zyrtarë të inteligjencës ruse, për të cilët Mbretëria e Bashkuar ka thënë se kanë kryer sulmin me agjent nervor në Sallsbëri më 2018.

Fotografitë e publikuar nga Policia çeke, flasin për personat e njëjtë, sikurse ato që ka publikuar policia britanike.

Pas incidentit në Sallsbëri, të dy burrat janë identifikuar si Alexander Mishkin dhe Anatoliy Chepiga dhe janë paraqitur në një televizion rus, duke pretenduar se janë nutricionistë, të cilët kanë vizituar Sallsbërin, për të parë majën e një katedraleje.

Megjithatë, autoritetet britanike kanë thënë se ata kanë qenë pjesë e GRU-s dhe kanë hedhur agjent nervor Noviçok, në dorezën e derës së shtëpisë së Skripalit, ish-zyrtar i GRU-s.

Për pasojë, Skripal dhe vajza e tij kanë qenë të sëmurë, dhe tani janë shëruar.

Një grua që ka banuar në afërsi Dawn Sturgress, ka vdekur disa muaj më vonë, pasi është helmuar nga agjenti nervor, që ka mbetur në një shishe të hedhur në plehra.

“Ne jemi në situatë të ngjashme me atë të Britanisë, pas tentimit për helmim në Sallbëri më 2018”, ka thënë ministri i Jashtëm çek Jan Hamáček, kur ka bërë të ditura rezultatet e hetimeve.

Rusia është përgjigjur duke thënë se kushtetuta e saj nuk lejon që qytetarët e saj të ekstradohen.

Politikani rus Vladimir Dzhabarov ka thënë se pretendimet e Republikës Çeke janë absurde dhe se reagimi rus ndaj dëbimit të diplomatëve do të jetë i njëjtë, ka raportuar agjencia ruse e lajmeve, Interfax.

Ambasada amerikane në Pragë ka thënë përmes një postimi në Twitter se “Shtetet e Bashkuara qëndrojnë bashkë me aleaten, Republikën Çeke. Ne vlerësojmë veprimin e tyre të rëndësishëm, ashtu që Rusia të paguajë për veprimet e rrezikshme në tokën çeke”.

Shtetet e Bashkuara kanë dëbuar 10 diplomatë të ambasadës ruse në Uashington të enjten, si përgjigje ndaj një sulmi kibernetik dhe aktiviteteve tjera ruse.

Moska është përgjigjur njëjtë, duke kërkuar nga 10 diplomatë amerikanë në Moskë, që të largohen nga Rusia.

Përgatiti: Krenare Cubolli

Dy anije luftarake amerikane pritet të mbërrijnë këtë javë në Detin e Zi si një demonstrim i mbështetjes së administratës Biden për Ukrainën, ndërkohë që shtohen shqetësimet se Presidenti rus Vladimir Putin po shikon mundësinë për një ofensivë kundër vendit fqinj.

Kremlini ka ndërmarrë një lëvizje të madhe trupash, tankesh dhe raketash përgjatë kufirit me Ukrainën, më e madhja që nga aneksimi prej tij i gadishullit ukrainas të Krimesë në vitin 2014, sipas zyrtarëve ukrainas dhe amerikanë. Rusia ka kryer të paktën tre stërvitje ushtarake pranë kufirit me Ukrainën që nga mesi i marsit.

Javën e kaluar, Presidenti i SHBA Joe Biden pati telefonatën e tij të parë me Presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskiy dhe, sipas një deklarate të Shtëpisë së Bardhë, “pohoi mbështetjen e palëkundur të Shteteve të Bashkuara për sovranitetin dhe integritetin territorial të Ukrainës përballë agresionit të Rusisë i cili vazhdon në Donbas dhe Krime,” siç u shprehën zyrtarët.

Dërgimi i anijeve luftarake në Detin e Zi ka për qëllim të ritheksojë deklaratën e Presidentit Biden.

Luftimet midis ukrainasve dhe rebelëve të mbështetur nga rusët në rajonin Donbas të Ukrainës janë intensifikuar që nga fundi i janarit dhe zyrtari i lartë i Kremlinit Dmitry Kozak, i cili ia hodhi fajin Ukrainës, bëri një paralajmërim ogurzi, duke thënë se një konflikt në shkallë të gjerë do të ishte “fillimi i fundit” për Ukrainën, një deklaratë e cila është parë në Kiev dhe në kryeqytetet perëndimore si një kërcënim.

Dmitry Peskov, zëdhënësi kryesor i Kremlinit, nuk ka mohuar grumbullimin e forcave në kufi, por u tha gazetarëve në Moskë se Rusia “i lëviz forcat e armatosura brenda territorit të saj si ta shohë të arsyeshme”. Presidenti ukrainas Zelenskiy vizitoi vijat e frontit në Donbas javën e kaluar dhe shprehu keqardhje lidhur me “përshkallëzimin e madh” të gjendjes, siç e quajti ai.

Një ushtar ukrainas u vra dhe një tjetër u plagos në Donbas të shtunën, thanë zyrtarët ushtarakë të Ukrainës. Kjo është viktima e katërt për forcat e Ukrainës këtë muaj. Ukrainasit thonë se ushtari vdiq pasi forcat e ndihmuara nga Rusia hapën zjarr me granatahedhës automatikë dhe mortaja 82 milimetra, armë të ndaluara sipas marrëveshjes së Minskut, një protokoll armëpushimi i nënshkruar në vitin 2014 që shpesh nuk është përfillur.