Gazetari sportiv Besnik Dizdari i ka kushtuar nje speciale 80 vjetorit te Lojerave Olimpike. Pas pjeses se pare ku ai shkruante per faktin qe flaka olimpike kaloi ne 1936 prane kufirit me Shqiperine, sot del ne skene edhe nje fakt shume interesant.
Ne vitin 1936 kur u organizuan Lojerat Olimpike te Berlinit, ministr i Arsimit i Qeverise se Ahmet Zogut, dr. Nush Bushati zhvilloi nje takim 40 minuta me Hitlerin.
“ERRATA CORRIGE” SENSACIONALE MBAS MESNATE
Jam munduar gjithmonë të zbatoj një mënyrë gazetarie të vjetër, që thotë se mbasi e ke përfunduar një shkrim, nëse koha ta lejon, lene “të pushojë” paksa. Dhe shko e pij një kafe ose bëj diçka tjetër dhe vetëm mbas kësaj ndërprerje ktheju te shkrimi, lexoje dhe do të çuditesh se disa gjëra që ke shkruar qoftë dhe para një ore, papritmas nuk do të pëlqejnë. Madje, mund të ndodhë që të habitesh se si ajo që të kishte pëlqyer aq fort para një ore, tash nuk të pëlqen më! Ky lloj redaktimi personal mua më ka dalë i një arritjeje të madhe.
Kështu, pjesën e dytë të këtij Dossier-i unë e lashë me pushue shumë orë. Kryeredaktori Robert Rakipllari heshti, edhe pse kishte ndër duar vetëm pjesën e parë të shkrimit që u botua dje… Dhe të shtunën në mbrëmje, ndërsa po admiroja interpretimin historik të kampiones olimpike Majlinda Këlmendi të Republikës së Kosovës, në të ndërmjeme m’u tek të shfletoja koleksionin e shkëlqyeshëm historiko-olimpik të dy gazetave më të mëdha sportive të botës, “L’Equipe” të Francës” dhe të “La Gazzetta dello Sport” të Italisë.
Janë dy botime disavëllimshme, të cilat kur i kam blerë më kanë pasë kushtuar tejet. E, këto janë sakrificat e padhimbshme të asaj kategorie gazetarësh që e ndjenë fort profesionin e tyre. Duke i shfletuar vetvetiu më mbetëm sytë te foto e Hitlerit në Olimpiadën e Berlinit. Dhe ec e gjeje se si më tha mendja që në këtë mesnatë të kërkoj foto të tjera nga Olimpiada e Berlinit në internet.
Doemos që ishin të mbarim… Dhe mu në këtë çast, ndërsa shihja për të disatën herë te “RTK” e Kosovës Majlindën në podiumin olimpik me lot në sy, teksa i gëzohej medaljes parë olimpike të një shteti shqiptar në krejt historinë e përbotshme, që në këtë rast nuk është Republika e Shqipërisë, por Republika e Kosovës, papritmas zbuloj sensacionin. Atë që po e quaj një ndër sensacionet më të mëdha që një “errata corrige” (“ndreqje gabimi” ) mund të bëjë.
Gjithçka ishte e shkruar shumë shkurt: “Nuk është e vërtetë që Hitleri e ka injoruar Owens-in apo që ka braktisë tribunën kur ai merrte medaljet në Berlin 1936”, siç shkrova edhe unë në pjesën e parë të këtij Dossier-i! Nuk po u besoja syve për këtë përgënjeshtrim të bujshëm që shfaqej mbas 80 vjetëve. Fakti vinte prej autobiografisë së Owensit “The Jese Owens Story”. Paska shkruar fjalë për fjalë vetë Owens-i: “Mbasi zbrita nga podi i fitimtarit, kalova pranë tribunës së nderit për t’u futur në gardërobën e nëntribunës. Kancelari gjerman po më fiksonte, u ngrit dhe më përshëndeti me dorë. Unë veprova po ashtu, duke ia kthyer përshëndetjen.
Mendoj se gazetarët kanë mbajtur një qëndrim të një shije të keqe, duke shpikur një armiqësi që nuk ka ekzistuar kurrë”. Një përmbysje e historisë! E kjo nuk bëhet për të shpëtuar figurën e Hitlerit, që s’ka histori që e shpëton. Kjo “errata corrige” që bën vetë Owens-i bëhet vetëm për hir të së vërtetës. E bota e informacionit, “e udhëhequr” në plot 80 vjet pa ia nda prej historianëve “kryefortë”, vazhdon të thotë të kundërtën edhe sot.
Ndërkaq, befasia tjetër vjen prej numrit të së dielës të së përditshmes së madhe “Marca” të Spanjës. Ajo kishte gjetë një mënyrë krejt origjinale për të bërë këtë “errata corrige”. Kishte botuar një foto të montuar, ku tregon se si Owens-i dhe Hitleri gëzonin së bashku njëri-tjetrin te pedena e kërcimit së gjati. Po e botojmë bashkëngjitur Dossier-it tonë që vjen ndryshon kë- sisoj, deri “disa çaste” para botimit. E nuk mund të harrojmë ndërkaq, se ka për fat ka edhe një të vërtetë tjetër.
Asokohe, në 1936, Presidenti amerikan, Franklin Roosevelt, i zënë tejet me fushatën e zgjedhjeve presidenciale, e anuloi pritjen për Owens-in që ishte parashikuar të bëhej në Shtëpinë e Bardhë. Owens-i ishte anëtar i Partisë Republikane dhe bënte fushatë për kundërshtarin e Roosevelt-it, kandidatin Alf Landon. Ndreqja historike e figurës së katër herë Kampionit Olimpik të Berlinit do të bëhej vetëm mbas 19 vjetëve, në 1955 nga Presidenti amerikan, Dwight Eisenhower, i cili e emëroOwens-in “Ambasador të Sporteve”! Edhe kështu u rishkruaka historia…
“AUDIENCA ME KANCELARIN HITLER” DHE MINISTRI DR.NUSH BUSHATI …
Siç po veprojmë edhe ne në këtë Dossier-in tonë, teksa vazhdojmë aventurën “shqiptare” të Berlinit 1936… Dhe po nëntitulloj ashtu siç ka përcaktuar shtypi shqiptar i kohës: “Audienca me kancelarin Hitler”! Ndodhi pra, që tre shqiptarët, të cilët për herë të parë përfaqësonin Shqipërinë në një Olimpiadë, të jenë në “Olympia Stadion”: dr.Nush Bushati, prof.Gaqo Gogo dhe kryeredaktori i “Sportit Shqiptar”, Anton Mazreku. Për fatin e tyre ata janë në tribunë pa përshëndetur asnjë sportist të tyrin.
Ajo që në editorialin e tij të famshëm të vitit 1936 Anton Mazreku do ta titullonte: “Mësimi i mosvalëvitjes së flamurit tonë në Olympiadën e Berlinit”. Po Shqipëria gjithsesi ishte aty… Madje, përmes një ngjarjeje krejt të jashtëzakonshme, që simbas kërkimeve tona i përket datës 9 ose 10 gusht 1936, në ditë kulminante të zhvillimit të Olimpiadës. Adolf Hitler, Kancelari i Gjermanisë, ka pritur në selinë e tij në Berlin, dr.Nush Bushatin, ministër i Arsimit të Mbretërisë Shqiptare dhe kryetar i organizatës sportive kombëtare të Shqipërisë “Vllaznia Shqiptare”.
Megjithatë, ende nuk kam arritur të di nëse Hitleri i ka pritur të gjithë kryetarët e delegacioneve olimpike të 49 shteteve pjesëmarrëse. Por është e pamundur që Hitleri me autoritetin e tij, me marrëdhëniet dyzuese, komplekse, të brishta e të fuqishme politike që mbarështronte në këtë periudhë me botën, të ketë pritur në audiencë kryetarët e delegacioneve.
Dihet ndërkaq se në Olimpiadën e Berlinit kanë qenë të pranishëm autoritete shumë më të larta se dr.Nush Bushati i Shqipërisë, të tillë si Mbreti i Bullgarisë, Princi Trashëgimtar i Italisë, Princi Trashëgimtar i Suedisë, të cilët Hitleri mund t’i ketë pritur. Por nuk përjashtohet fakti që dr.Bushati të ketë qenë i vetmi ministër i Arsimit i një shteti europian i pranishëm në Olimpiadë, sepse vetëm Shqipëria kishte organizimin e saj unikal, ku ministri i Arsimit ishte dhe kryetar i organizatës sportive kombëtare, pra edhe drejtuesi i mirëfilltë i lëvizjes sportive në vend.
E, për dr.Nush Bushatin, më shumë se njohuritë sportive, rëndonin pozitat politike, sidomos të një Musa Juke, që i kishte drejtuar sportet në Shqipëri duke qenë ministër i Brendshëm apo dhe të Faik Shatkut, ndërkohë që me dr.Mirash Ivanajn dhe dr.Nush Bushatin, tashmâ gjithçka përshtatej më në logjikë me një kulturë tjetër, si të thuash arsimore e sportive bashkë.
Pllakati i Olimpiadës së Berlinit 1936
Dr.Nush Bushati kishte lindur në Shkodër në 1896 dhe ishte bir i Gaspër Bushatit, i njohur edhe përmes një veprimtarie tregtare, ndërsa nga nëna i përkiste familjes tjetër të mirënjohur Naraçi. Shkon për studime në Vjenë për Drejtësi, por ka një pasion të madh, teatrin. Për këtë ndjek mësimet e regjisorit të famshëm, Max Goldman Reinhardt (1873-1943), njeriu që formoi Aleksandër Moisiun. Dr.Nush Bushati arrin të luajë deri në Berlin në “National Theatre at Neustrelitz” si dhe në “Insbbruck Theatre”, pa u shkëputur nga kurset e profesor Reinhardtit në Vjenë, po dhe nga veprimtaritë e tij të shumanshme politiko-shtetërore.
Mëson aktrimin, por dhe specializohet si një regjisor, çka e ushtron pak në 1929-30. Më parë, në 1922 në Vjenë, dr. Nush Bushati mbaron Drejtësinë, martohet me zonjushën Hansi Zdeborsky dhe papritmas më 1930 rikthehet në Shqipëri! Dr.Ing. Kurt Bushati, sot 80-vjeçar, një personalitet i shquar i industrisë së naftës në Austri, është i biri i tij. Deri në këtë 1936, dr.Nush Bushati duhet të ketë jetuar ndoshta gati 15 vjet në Austri, sepse këtu ai mbaron edhe shkollën e mesme.
Djalë i ri, po kaq befasisht dhe shpejt, ai ka një jetë të rëndësishme në politikën kombëtare që peshon tejet, madje qysh në 1922-23, kur 26-27 vjeç emërohet përfaqësues i Shqipërisë në Arkivin Austriak të Ministrisë së Jashtme të Austrisë. Synimi ishte që të hulumtohej në arkivin e famshëm perandorak austro-hungarez për dokumente që i përkisnin historisë së Shqipërisë. Dhe mandej një jetë tejet interesante midis specializimit studimor, por me sa duket, edhe të përkushtimit të teatrit. Dhe ja fakti mjaft i rëndësishëm që për çudi, i përket vitit 1923.
Ai zgjidhet deputet i Shkodrës, me siguri duke qenë në Vjenë, në ato që njihen si zgjedhjet e Kuvendit Kushtetues. Është deputet i Qytetit të Veriut së bashku me figura të mëdha: Ambroz Marlaskaj, Hafiz Repishti, Halit Rroji, Ibrahim Gjyrezi, Hil Mosi, Iljaz Muka, Luigj Koliqi, Luigj Gurakuqi, Dom Ndre Mjeda, Nush Bushati, Pjetër Bumçi, Shuk Gurakuqi, Xhemal Bushati. Dhe dr.Bushati është as më pak dhe as më shumë, por pikërisht sekretar i këtij Kuvendi.
Dhe përsëri në Vjenë, në 1924 si kryekonsull i Shqipërisë dhe inspektor i studentëve shqiptarë në Austri. Periudha e qeverisë së Fan Nolit! Në 1925, ai është midis deputetëve, të cilëve iu rrëzohet titulli, duke qenë se është një nga të cilët gjatë dramës së 1924-s kishte pranuar detyrë me rrogë, në këtë rast kryekonsull në Vjenë! Dhe njëkohësisht po aq pranë teatrit! Imagjinoni për asokohe: një deputet edhe aktor! Ne nuk zotërojmë të dhëna që na vërtetojnë një lidhje të dr.Bushatit me sportin.
Po është e pamundur që një njeri i teatrit, pra i kulturës në tanësi, të ketë qëndruar indiferent ndaj sportit, kur dihej ndërkaq se çfarë zhvillimi ka pasur sporti, sidomos futbolli në këtë periudhë në Austri. Duke iu rikthyer mbërritjes së befasishme të dr.Bushatit në Shqipëri në 1930, zbulojmë se ai menjëherë është sekretar i Përgjithshëm i Entit Kombëtar “Djelmënia Shqiptare”, prej ku më 6 qershor 1930 me dekretligj do të themelohej edhe Federata Sportive Shqiptare “Vllaznia Shqiptare”. Kësisoj duhet të pranojmë se dr.Nush Bushati është ndër të parët drejtues kombëtarë të organizatës sportive në Shqipëri.
Këtu është dhe lidhja e tij e parë institucionale me sportin kombëtar. Ta do mendja se pikërisht për shkak të njohurive dhe kulturës së tij. Për këtë nuk ka një sensacion. Sensacioni qëndron te gjesti i Ahmet Zogut, tashmâ Mbret i shqiptarëve, i cili e fton funksionarin e lartë të qeverisë së Fan Nolit, të marrë ndër duar kulturën e sportin kombëtar dhe mandej deri arsimin kombëtar! Në 1932, dr.Bushati është deputet i Dibrës së bashku me Abdurrahman Salih, Abdurrahman Dibra, Fiqri Rusi, Hafiz Xhemali dhe Jashar Erebara, gjithnjë aktiv në jetën e vendit, derisa mbërrin të emërohet ministër i Arsimit i Mbretërisë, më 21 tetor 1935, post që e mban deri më 7 nëntor 1936 kur zëvendësohet nga Abdurrahman Dibra, njeriu i cili në 1938 do të përuronte ndërtimin e Stadiumit tonë Kombëtar, që Mbreti e kishte parashikuar të ndërtohej aty ku deri para pak ka qenë stacioni hekurudhor i Tiranës, e tash është monumenti i Mbretit Zog.
Çka do të thotë se aty ku nuk arriti të ndërtojë stadiumin, Shqipëria e sotme ngriti monumentin e Mbretit. Kjo sigurisht kurrë nuk mund t’i kishte shkuar ndër mend Mbretit Zog!… “Ministri i ynë i Arsimit, z.dr. Nush Bushati, ishte në Gjermani edhe për të studiuar sistemin e organizimit t’Arësimit Gjerman. Ministri i ynë ndejti në Berlin edhe për të pamë zhvillimin e lojnave olimpike, dhe si mik nderi pati pritje të përzemërta dhe mundi të njihet personalisht me Mbretin e Bullgarisë, me Princat e Italisë e të Suedisë, si dhe me shumë diplomatë të huaj që gjënden prezentë në këto gara”.
Kështu njofton shtypi shqiptar, ndërkohë, që pritja që i bëhet ministrit Bushati prej autoriteteve gjermane qe më se e përzemërt. Dhe se autoritetet gjermane, “edhe këto herë nuk munguan të shfaqin admirimin e tyne për përpjekjet gjiganteske që po ban populli i vogël shqiptar i udhëhequn nga Zogu I, për të hyrë në radhë me popuj të tjerë në udhën e përparimit e të zhvillimit”.
Ministrit Bushati i vihet në dispozicion një veturë e posaçme gjatë gjithë kohës që ai ndjek garat e Olimpiadës, por ndërkohë ai viziton shumë shkolla e mjedise kulturore e sportive gjermane, me synimin për të marrë përvojë organizative. Ky është edhe një qëllim më vete i gjithë kësaj pranie të Shqipërisë në Lojnat e 11-ta Olimpike të Berlinit. Nuk jipen hollësira, përveç faktit se audienca krye më krye midis Adolf Hitlerit dhe dr.Nush Bushatit nuk ka qenë një takim më këmbë, por që ka zgjatur plot 40 minuta! Me gjuhën e diplomacisë shtypi thekson se midis tyre “pati një bisedim miqësor që zgjati 40 minuta”! Për çka është biseduar?
Sa ka qenë raporti politikë-kulturë- sport midis njeriut më të fuqishëm të asokohe dhe ministrit shqiptar të arsimit?… Evenimenti nuk ndalon me kaq. Rëndësia merr udhë të pandalshme, kur mëson se ministrin e Arsimit Bushati e presin radhazi ministri Jashtëm i Gjermanisë, von Neurath, madje mbi një orë në “bashkëbisedime të ndryshme”. Dhe mbas tij pritjet radhazi personalisht nga Göbbelsi dhe Geringu! Dhe dihet se cilët ishin këta…
PROF. IRFAN TËRSHANA – PERSONAZHI TJETËR I BERLINIT ‘36
Është ndarë nga jeta më 2006-n. Pati fatin të mos e shihte të rrënuar monumentin tonë të madh të kulturës, Stadiumin Kombëtar “Qemal Stafa”, të cilit më 1946-n ai i kishte dhënë “rifiniturën”. Ka qenë edhe ai në Berlinin 1936. Është fjala për të paharrueshmin prof. Irfan Tërshana, siç e kanë njohur të gjithë. E në Berlin ka dhe një prani studentësh, po dhe pedagogësh shqiptarë, doemos nën kryesinë e dr. Bushatit, i cili vjen për përvojë arsimi dhe olimpike së bashku.
Profesori i shquar i edukimit fizik, Irfan Tërshana (1905-2006), po dhe projektuesi i famshëm i objekteve sportive në Shqipëri, është shqiptari i parë i nderuar nga CIO (Komitetit Olimpik Ndërkombëtar) me Urdhrin Olimpik. E të duket sikur ky nderim ka një lidhje me praninë e Shqipërisë dhe të tij në Olimpiadën e Berlinit 1936. Profesor Tërshana ka ndejë shumë ditë në Berlin. Madje, ai ka qenë para fillimit të Olimpiadës me synimin për të marrë përvojë nga ndërtimi i objekteve të atjeshme. Ky ishte njeriu të cilin qysh më 1934, Mbretëria e kishte dërguar për një muaj në Berlin për të ndjekur hap mbas hapi ndërtimet mrekulluese paraprake të stadiumeve, pishinave e palestrave të Olimpiadës së Berlinit, që do të zhvillohej mbas dy vjetëve, më 1936-n.
Dhe prapë, mû në këtë vit, 1936, ai është i pranishëm teksa i bashkohet treshes së mësipërme. Gjen inxhinierin drejtues gjerman, i cili mbas do kohe i dhuron librin e ndërtimeve të tij olimpike të Berlinit, të cilin Irfan Tërshana e ka mbajtur fshehur për gati pesëdhjetë vjet – me këtë mbishkrim: “Ia dhuroi z. prof. Irfan Tërshanës për punimet e ndërtimeve olimpike nga 15 korriku deri 15 gusht 1934, në këtë kohë të ndërtimeve të kompleksit të stadiumeve sportive për lojërat olimpike gusht – shtator 1936. * Berlin, nëntor 1937″.
Njeriut të parë që ia ka treguar këtë ka qenë autori i këtij shkrimi, më 2005. Dhe historia e Irfan Tërshanës është e pamatë, e pangjashme në krejt historinë e sportit tonë kombëtar. I përket brezit të harruar të shokëve të tij të një historie të pafund. Para tij, në Romë për të studiuar edukatën fizike kishin shkuar dhjetë shqiptarët e parë, të cilët kujtesa e 100-vjeçarit tonë do t’i shpaloste radhazi: Selman Stërmasi, Hajdar Jakupi, Luigj Shala, Eqrem Stërmasi, Azis Rexhepi, Spiro Shuteriqi, Aqif Domini, Niko Açka, Teni Frashëri, Malo Kodra – figura të mëdha të edukimit fizik në Shqipëri, shumica të panderuar deri më sot.
Më 1929-n, Irfan Tërshana, është viti i dytë i shqiptarëve që shkojnë në ISEF-n e famshëm të Romës (Instituti i Lartë i Edukimit Fizik), pjesë e një gjashtësheje emblematike për kulturën fizike e sportet në Shqipëri: Irfan Tërshana, Adem Karapici, Mendu Agolli, Myfit Halimi, Xhevdet Skilja, Bexhet Jolldashi – të gjithë themelues të kulturës sonë fizike, njeri më i madh se tjetri. Ka problem për t’iu dhënë bursa, por Rauf Fico, ministri i Jashtëm, i del krah. Kur diplomohet e fillon në Lezhë, më 3 dhjetor 1932, si instruktor i edukatës fizike, ku nuk harron sot e kësaj dite mbështetjen e drejtorit të shkollës, Emin Kopliku, i cili ishte kunat i një themeluesi tjetër të madh të edukimit fizik, prof. Avni Zajmit.
Është Emin Kopliku – protagonisti i shquar i Ballit Kombëtar me Mithat Frashërin e Faik Qukun – figurë atdhetare që vdes në mërgim, duke lënë në persekutim familjen në Shqipëri… Prej këtu, prof. Tërshanën e presin radhazi Berati, Shkodra, Kukësi, Tirana. Është pedagogu i shquar i edukatës fizike i Gjimnazit të Shkodrës, më vonë i atij të Tiranës, instruktori i fizkulturës i BRASH-it, inspektor i edukatës fizike, mandej projektuesi i objekteve sportive në Komitetin e Kulturës Fizike e Sporteve të Shqipërisë, duke ushtruar ndërmjet edhe nja tre vjet punëtorin e krahut në ndërmarrje të ndryshme të Tiranës! Më parë, më 1932-33, e kishin thirrur papritmas në Romë për të ndihmuar për ndërtimin e Kampit të Rinisë “Dux”.
Mandej kishte qenë i pranishëm në Kampionatin Italian të Skermës në kinema “Barberini” dhe i takon të jetë pranë Musolinit, tejet popullor siç shfaqej në këso takimesh Duçja. Ndërkaq, Hitlerin do ta shohë krejt nga afër në Berlin, në tribunën e ceremonisë së Lojërave Olimpike. Por në jetën e tij, ndër më mbresëlënësit mbetet takimi me Mbretin Ahmet Zogu, më 1930, kur qe student. Ka qenë takimi i Mbretit me studentët që ishin jashtë vendit. Ajo që nuk i shlyhet është takimi një për një i Mbretit me secilin, duke i pyetur radhazi se nga ishin dhe ku studionin. “Të mirat që merrni atje i sillni këtu, të këqijat i leni, se kemi mjaft të këqija këtu”, u thotë Mbreti Zog, dhe këto fjalë Irfan Tërshanës i patën mbetur të pashlyeshme.
Së bashku me këtë: “Jo katolikë e myslimanë, jo toskë e gegë, por ilirë, pellazgë, shqiptarë”. Enver Hoxhën e ka takuar në vitet ’70, gjatë vizitës së tij në Gjirokastër, kur diktatorit të pamëshirshëm i qe mbushë mendja me i dhënë stadiumin qytetit të tij të lindjes. I ishte tiposur, që stadiumi të ndërtohej diku në mes të qytetit. Dhe i kujtohet Irfan Tërshana, të cilin e thërrasin me urgjencë në Gjirokastër. Prof. Tërshana nuk i njeh emocionet në këto lloj takimesh. Kishte “takuar” Hitlerin, kishte folur me Duçen, kishte ndejë me Ahmet Zogun. Dhe ishte tre vjet më i moshuar se Enver Hoxha. Kur përshkohej në çështje profesioni, ai harronte se kë kishte përpara. “:Jo, shoku Enver. Stadiumi i Gjirokastrës duhet ndërtuar atje poshtë….”.
Enver Hoxha nuk kundërshtoi… Irfan Tërshana kishte vënë dorë kësisoj edhe në stadiumin e Gjirokastrës, i fundit i tij. Detyrohem të përsëris: 18 stadiume, 4 hiprodrome, 3 pishina, 375 objekte të ndryshme sportive. Tiranë, Shkodër, Berat, Gjirokastër, Vlorë, Korçë, Elbasan, Durrës, Krujë, Kavajë… Të gjitha këto veprimtari edhe të tija të Mbasluftës. E kishte filluar për çudi në Shkodër, me ndërtimin nga themelet të Stadiumit të Parë mbas vitit 1944 në Shqipëri, atij të Shkodrës, ashtu si më 1936-n me kompleksin e Gjimnazit të Shkodrës deri me pistë atletike!
Atë që sot, më 2016-n, nuk e ka një për be, as kryeqyteti Tiranë. Më 1946-n qe njëri prej atyre që i dhanë pra rifiniturën Stadiumit Kombëtar “Qemal Stafa” të saporrënuar këto ditë, duke vendosur për t’i hequr vlerën olimpike të tij, që është pista e atletikës së lehtë. Kësi “bosash” arrogantë ka sot Shqipëria jonë. Më 1993-shin, CIO (Komiteti Olimpik Ndërkombëtar) i ka dhënë Irfan Tërshanës trofeun e tij, “Sporti dhe Ambienti”.
Dhe Shqipëria e tij, që e ka shpallë 90 vjeç “Mësues të Popullit” më 1995-n, “Nderi i Sportit Shqiptar” më 1999-n, “Mirënjohje e Qytetit të Tiranës” më 2000-shin e deri tek Urdhri Olimpik nga KOKSH në 100-vjetorin e lindjes, më 2005-n. Rrallë njeh historia e njerëzimit që një njeri të nderohet kësisoj në dekadën e dhjetë të jetës së tij! Irfan Tërshana ka qenë tre vjet më i madh se Anton Mazreku. Kishin një miqësi të fortë dhe Olimpiada e Berlinit i lidhi edhe më fort. Po aq me ministrin dr. Nush Bushatin dhe prof. Gaqo Gogën, me të cilin, befasisht pra, kishin formuar katërshen tonë “berlineze” të Olimpiadës 1936…
Berat Gjimshiti luajti në fundjavë ndeshjen e tij të 200 me fanellën e Atalantës, duke qenë pjesë e sfidës në ët cilën skuadra e tij mori kreun e klasifikimit të kampionatit.
Një arritje e rëndësishme për mbrojtësin, i cili është kthyer në një element shumë të rëndësishëm të këtij klubi, me statistikat që tregojnë qartësisht përse. Rezulton se që nga viti 2019 e deri më sot, ai ka koleksionuar 600 duele ajrore të fituara, 392 topa të vjedhur ndaj kundërshtarëve, 257 pasime të ndaluara dhe 790 duele në tokë të fituara.
Në këtë mënyrë, ai është lojtari i cili ka numrin më të lartë të statistikave të përgjithshme në krahasim me të gjithë shokët e repartit të mbrojtjes, ndërsa në dy sezonet e fundit, rezulton se ka qenë numri 1 brenda skuadrës në secilën prej këtyre statistikave.
Ekipi Kombëtar i Kosovës në fotografinë zyrtare para fillimit të ndeshjes Rumani – Kosovë, në stadiumin e Bukureshtit | Foto: FFK
Federata e Futbollit të Kosovës ka publikuar kalendarin e ndeshjeve, që Kombëtarja e Kosovës do t’i zhvillojë gjatë kualifikimeve për Kampionatin Botëror të Futbollit, i cili mbahet më 2026 në SHBA, Meksikë e Kanada.
Kosova garon në Grupin B, ku ndodhen edhe Zvicra, Suedia e Sllovenia.
Sipas FFK-së, dardanët këtë cikël kualifikues e nisin më 05.09.2025 si mysafirë kundër Zvicrës dhe tri ditë më pas ballafaqohen në shtëpi me Suedinë.
UEFA ka konfirmuar kalendarin e plotë të ndeshjeve, që do të luhen në kuadër të kualifikueseve për Botërorin 2026. Serbia do ta nisë rrugëtimin e saj kundër Shqipërisë në stadiumin “Arena Kombëtare.
Ky takim, më 7 qershor të vitit 2025 në orën 20:45, do të luhet pa praninë e tifozëve serbë. Kjo pasi UEFA ka dënuar federatën serbe, që dy ndeshjet e ardhshme në transfertë t’i luajë pa tifozë.
Udhëtimi i parë ndodhi të jetë në Tiranë. Ndërkohë nuk dihet nëse tifozët kuqezi do të lejohen në Serbi.
Kjo për shkak të incidenteve të 10 viteve më më parë, që ndodhën në Beograd. Dhe pse tifozët shqiptarë mungonin, sërish trazirat e serbëve sollën ndërprerjen e ndeshjes, që më pas u fitua 0-3 në tavolinë nga Shqipëria.
Shqipëria zbuloi ditën e sotme kundërshtarët me të cilët do të përballet në kualifikueset e Botërorit. Shorti i vuri përballë kuqezinjtë me Anglinë, Serbinë, Letoninë dhe Andorrën në Grupin F.
Rrugëtimin skuadra e Silvinjos do ta nisë të premten e 21 marsit në orën 20:45 në transfertë. Pas 3 ditësh, më 24 mars, Shqipëria do të luajë ndeshjen e parë në shtëpi ndaj Andorrës, në orën 20:45.
Dy ndeshjet e radhës janë në qershor 2025. Ndeshja Shqipëri – Serbi do të luhet më 7 qershor, në orën 20:45. Pas 3 ditësh, më 10 qershor, kuqezinjtë do të udhëtojnë në transfertë për t’u përballur me Letoninë. Takimi do të luhet në orën 20:45.
Në shtator, skuadra kuqezi do të luajë vetëm një ndeshje në shtëpi. Takimi Shqipëri – Letoni do të luhet më 9 shtator, në orën 20:45.
Edhe në tetor, në program është vetëm një ndeshje në transfertë. Ndeshja Serbi – Shqipëri do të zhvillohet më 11 tetor, në orën 20:45.
Shqipëria do të mbyllë rrugëtimin në kualifikueset e Botërorit 2026 në muajin nëntor. Sfida Andorrë – Shqipëri do të luhet më 13 nëntor, në orën 20:45.
Ndeshja e fundit do të luhet në stadiumin kuqezi “Arena Kombëtare”. Supersfida Shqipëri – Angli do të luhet më 16 nëntor, në orën 20:45.
“The Sun” ka pasqyruar situatën në grupin K për kualifikueset e Botërorit 2026.
Aty ndodhet Anglia, të cilës goglat i rezervuan përballë Shqipërinë, Letoninë, Andorrën dhe Serbinë.
Këto të fundit raportohen dhe si testi i vështirë duke i bërë kështu “dalje” kuqezinjve të Silvinjos. Kujtojmë se Shqipëria në të gjashtë përballjet me Anglinë njeh vetëm humbje.
Media britanike ka prekur rivalitetin mes Shqipërisë dhe Serbisë. Në pasqyrimin e saj tregon dhe për situatat e fundit që kanë ndodhur dhe pse të dyja përfaqësueset nuk kanë qenë duke u ndeshur bashkë.
“The Sun” ka krijuar një sondazh ku pyet ndjekësit e saj, për rivalin më të vështirë të grupit. Me 72.3% votuesit kanë zgjedhur Serbinë. Shqipëria ka 17% të votave, ndërsa Andorra 7.3% dhe Letonia 3.4%. Panorama
Anglia është një nga kundërshtarët e Shqipërisë në grupin K, për kualifikueset e Botërorit 2026. Trajneri Tuhel ishte i pranishëm në Zyrih, ndërsa më pas një video u postua me mesazhin e tij drejtuar tifozëve.
“Përshëndetje të gjithë tifozët anglezë, sot ishte një ditë emocionuese. E dimë grupin tonë, katër kundërshtarë të fortë si Serbia, Shqipëria, Letonia që është një sfidë e re për ne, dhe Andorra.
Mezi pres të filloj në janar dhe mezi pres t’ju shikoj në mars ku do të luajmë ndeshjet e para. Të vazhdojmë bashkë. Përshëndetje më të mira nga Zyrih, shihemi së shpejti”, shprehet Tuhel.
Datat e sfidave nuk janë vendosur akoma. Çfarë dihet është se ky rrugëtim nis në mars dhe mbyllet në nëntor.
Nico Elvedi i Zvicrës në duel me Strahinja Pavloviqin e Serbisë gjatë një ndeshjeje të Ligës së Kombeve, tetor 2024.
Shtëpia e futbollit evropian, UEFA, e ka dënuar të premten Federatën e Futbollit të Serbisë për sjellje raciste të tifozëve serbë në dy ndeshje të Ligës së Kombeve, përfshirë për përpjekjet e tyre për ta djegur flamurin e Shqipërisë në Zvicër.
Vendimi u bë i ditur të premten, pak orë pasi shorti i FIFA-s i vuri Serbinë dhe Shqipërinë në të njëjtin grup kualifikues për Kupën e Botës 2026 – që nënkupton se ato do të përballen ndërmjet veti dy herë, vajtje-ardhje.
Të hënën, komiteti ekzekutiv i UEFA-s pritet të konfirmojë se Serbia dhe Shqipëria do ta organizojnë bashkërisht Kampionatin Evropian të futbollit për nën 21-vjeçarët në vitin 2027.
Gjatë ndeshjes Zvicër –Serbi në nëntor, tifozët serbë u xhiruan duke tentuar t’ia vënë zjarrin një flamuri të Shqipërisë.
Kombëtarja zvicerane ka futbollistë që kanë lidhje familjare me Shqipërinë apo Kosovën, përfshirë kapitenin e saj, Granit Xhaka.
UEFA tha se komiteti i saj disiplinor e akuzoi Federatën e Serbisë për “sjellje raciste dhe/apo diskriminuese” në Zvicër, më 15 nëntor, si dhe në shtëpi kundër Danimarkës tri ditë më vonë.
UEFA tha se ia ndaloi federatës serbe të shesë bileta për dy ndeshjet e ardhshme të kombëtares jashtë vendit në garat e UEFA-s, si dhe e urdhëroi t’i mbyllë pjesë të stadiumit për dy ndeshjet e ardhshme në shtëpi.
UEFA gjithashtu e ka gjobitur federatën serbe me 173.000 euro në total.
Serbia është dënuar nga UEFA edhe në të kaluarën për incidente të ngjashme.
Ndeshjet mes Serbisë dhe Shqipërisë në kualifikimet e vitit të ardhshëm për Kupën e Botës do të jenë të parat prej se ato u takuan në kualifikimet për Kampionatin Evropian të vitit 2016.
Ndeshja në Beograd në tetorin e vitit 2014 u braktis në mënyrë kaotike, pas futjes së një droni që barte një flamur nacionalist shqiptar mbi fushë. REL
Shqipëria është në Grupin K, bashkë me Anglinë, Serbinë, Letoninë dhe Andorrën, në kualifikueset e Botërorit 2026. Tifo-grupi “Tifozat Kuq e Zi”, menjëherë pas hedhjes së goglave, nuk kanë hezituar që të bëjnë një postim në rrjetet sociale.
“A jemi live”- shkruan TKZ, përkrah fotos përkatëse. Tifozët e kombëtares premtojnë spektakël në kualifikuese, duke i ndihmuar kuqezinjtë për objektivin madhor, kualifikimin në Botëror.
Bajer Leverkusen mposhti të martën 1-0 Interin në Ligën e Kampionëve. Goli i Nordi Mukiele në minutën e fundit të ndeshjes i dha tri pikë “Aspirinave”, duke bërë që italianët të pësojnë humbjen e parë pas gjashtë ndeshjeve në këtë turne. Nëse lëmë pas Mukiele, që si autori i golit të vetëm u shpall lojtari i ndeshjes, një rol kyç në mesin e fushës për gjermanët kishte edhe Granit Xhaka. Mesfushori shqiptar “fiku” rivalët me performancën e tij dhe sipas “SofaScore” me notën 7.9 është futbollisti i dytë më i vlerësuar i takimit.
Xhaka bëri 113 prekje, ndërsa nga 104 pasime ai kompletoi 98, me 94 përqind saktësi. Ai kishte katër topa të gjatë të saktë, ndërsa fitoi katër nga katër duele. Mesfushori shqiptar kishte edhe dy pasime kyçe dhe një ndërhyrje të saktë. Pas ndeshjes Graniti tha se duhet të punojnë për të marrë të tjera pikë. “Të gjithë duhet të punojmë shumë deri në Krishtlindje. Ne kemi nevojë për pikë, nëse luajmë në mënyrë kaq të kontrolluar, fitojmë ndeshje. Ndaj Interit ishim totalisht dominuese. Është fakt që ata nuk e goditën në asnjë rast portën tonë”, tha Xhaka. Bajer Leverkusen grumbullon 13 pikë në renditje.
VLERËSIMI NGA KLINSMAN – Ndërkohë legjenda gjermane, Jyrgen Klinsman, e ka lavdëruar mesfushorin shqiptar, Granit Xhaka. Klinsman deklaroi se Xhaka jo vetëm në fushë, por edhe në dhomat e zhveshjes është lider. Kështu ka raportuar të martën për “Bild”. 60-vjeçari ka shtuar se Xhaka është prej futbollistëve kryesor te skuadra e Bajer Leverkusenit. “Kur vjen puna për të udhëhequr ekipin, askush nuk është si Granit Xhaka.
Ai është lideri, futbollisti kryesor në dhomat e zhveshjes. Pa dyshim edhe Florian Virc po bëhet një futbollist gjerman i jashtëzakonshëm”, ka thënë Klinsman. Xhaka është duke e kaluar edicionin e dytë te skuadra e drejtuar nga trajneri Ksabi Alonso. 32-vjeçari në sezonin e parë me klubin gjerman e fitoi titullin e kampionit në Bundesligë, Kupën dhe Superkupën e Gjermanisë, sikurse ishte finalist edhe në Ligën e Europës. Graniti është i lidhur me “Aspirinat” deri në verën e vitit 2028.
Futbollisti i Vushtrrisë, Erjon Morina, ka ndërruar jetë pasi për më shumë se një muaj ka qenë në gjendje të rëndë shëndetësore.
Lajmin e hidhur për vdekjen e 22-vjeçarit e ka dhënë babai i tij përmes një postimi në rrjetet sociale.
“Ylli babit ike ne qiell. Na thave zemrat Erjon! Do jetojme te ngrysur me kujtimet me te bukura per ty! Do jesh ylli qe do na ndriç gjithmonë”, ka shkruar Ilir Morina.
Në fund të tetorit, Morina kishte mbetur i shtrirë në fushë gjatë stërvitjeve me Vushtrrinë. Më parë kishte luajtur edhe te Prishtina e Drenica.
FIFA ka konfirmuar se Arabia Saudite do të jetë organizatore e Kupës së Botës 2034. Kjo është arritja më e fundit e mbretërisë së pasur në naftë, e cila ka bërë shpenzime masive për sportet të nxitura nga Princi i kurorës Mohammed bin Salman.
Vendimi vjen pas një periudhe 15-mujore përgjithësisht jotransparente, gjatë të cilës presidenti i FIFA-s, Gianni Infantino e orientoi procesin drejt Arabisë Saudite pa një vend tjetër kandidat dhe pa pranuar pyetje.
Sipas grupeve të të drejtave të njeriut vendimi do të vendosë në rrezik jetët e punëtorëve emigrantë. FIFA dhe zyrtarët sauditë thonë se organizimi i kupës 2034 do të përshpejtojë ndryshimin, duke sjellë ndër të tjera edhe më shumë liri dhe të drejta për gratë.
Spanja, Portugalia dhe Maroku do të jenë mikpritës të përbashkëta të turneut të vitit 2030, ka konfirmuar FIFA. Tre ndeshje në turneun e vitit 2030 do të zhvillohen gjithashtu në Argjentinë, Paraguaj dhe Uruguai për të shënuar 100 vjetorin e kompeticionit.
Mikpritësit për të dy Kupat e Botës u konfirmuan në takimin e jashtëzakonshëm të Kongresit të FIFA-s. Të 211 vendet anëtare të FIFA-s u përfaqësuan në takim përmes një takimi në internet të organizuar nga zoti Infantino në Zyrih.
Vendimi për t’i dhënë Arabisë Saudite, Kupën e Botës 2034 pritet të sjellë gati një dekadë vëmendje të shtuar ndaj ligjeve saudite të punës dhe trajtimin e punëtorëve, përgjithësisht nga Azia Jugore, që nevojiten për të ndërtuar dhe përmirësuar 15 stadiume, së bashku me hotele dhe rrjete transporti, përpara mbajtjes së kupës me 104 ndeshje.
Një prej stadiumeve është planifikuar të jetë 350 metra mbi nivelin e tokës në Neom – një qytet modern që nuk ekziston ende – dhe një tjetër që do të ketë emrin e princit të kurorës, është projektuar të ndërtohet në një kodër 200 metra të lartë pranë Riadit.
Gjatë procesit, FIFA pranoi një shqyrtim të kufizuar të gjendjes së të drejtave të njeriut në Arabinë Saudite, që u kritikua gjerësisht këtë vit në Kombet e Bashkuara.
Aktivistët dhe grupet e të drejtave të njeriut saudite dhe ndërkombëtare e paralajmëruan FIFA-n se nuk ka nxjerrë mësime nga përgatitjet shumë të kritikuara të Katarit për të organizuar Kupën e Botës 2022.
Mbretëria planifikon të shpenzojë dhjetëra miliarda dollarë për projekte të lidhura me Kupën e Botës, në kuadrin e projektit të gjerë të princit të kurorës, Vizioni 2030, që synon të modernizojë shoqërinë dhe ekonominë saudite. Në thelb të projektit janë shpenzimet për sportet nga Fondi për Investimet Publike prej 900 miliardë dollarësh, të mbikëqyrur nga princi. Kritikët e kanë quajtur një “pastrim nëpërmjet sporteve” të reputacionit të mbretërisë saudite.
Princi ka ngritur lidhje të afërta pune me zotin Infantino që nga viti 2017, duke zgjedhur përafrimin në vend të konfrontimit, siç ndodhi gjatë projektit të debatueshëm të golfit LIV.
Rezultati për Arabinë Saudite dhe FIFA-n ishte përparimi pa pengesa drejt miratimit të organizimit të Kupës së Botës 2034, me kundërshti të pakëta nga zyrtarët e futbollit dhe përgjithësisht nga lojëtaret e futbollit për gratë. Investimet e vazhdueshme saudite për futbollin ndërkombëtar pritet të rriten.
FIFA krijoi një kategori të re më të lartë sponsorësh për Kupën e Botës, për firmën shtetërore të hidrokarbureve Aramco. Gjithashtu, financimet saudite pritet të mbështesin Kupën e Botës 2025 në Shtetet e Bashkuara, një projekt në të cilin është përfshirë personalisht zoti Infantino.
CONCACAF, një konfederatë për futbollin në Amerikën Veriore, nënshkroi një kontratë disavjeçare me Fondin saudit të Investimeve Publike. Stadiumet saudite mirëpresin organizimin e lojërave për Italinë dhe Spanjën për kampionatin Super Cup, si dhe gati 50 federata anëtare të FIFA-s kanë nënshkruar marrëveshje me federatat saudite.
Klubet saudite të futbollit, në pronësi të Fondit të Investimeve Publike, kanë bërë shpenzime të mëdha gjatë dy viteve të fundit për blerjen dhe pagesat e lojëtarëve si Cristiano Ronaldo, Neymar, Karim Benzema dhe Sadio Mane, duke futur kështu qindra miliona dollarë në futbollin evropian.
Kjo influencë ka qenë thelbësore gjatë bisedimeve për të rënë dakort se në cilët muaj do të zhvillohet Kupa e Botës 2034. Periudha nëntor-dhjetor që u shfrytëzua nga Katari në vitin 2022 për të shmangur të nxehtin ekstrem të verës, komplikohet për vitin 2034 nga muaji i shenjtë i Ramazanit që vazhdon deri në mesin e dhjetorit. Gjithashtu, në atë periudhë Riadi pritet të organizojë edhe Lojërat Aziatike.
Një opsion i mundshëm dhe ndoshta më i përshtatshëm për klubet dhe kampionatet evropiane do të ishte janari 2034, pasi Komiteti Olimpik Ndërkombëtar tha se nuk shikon probleme për shkak të afërsisë me mbajtjen në shkurt 2034 të Lojërave Dimërore Olimpike në Salt Lake City, Utah, të Shteteve të Bashkuara. Komiteti Olimpik Ndërkombëtar ka arritur dhe një marrëveshje të rëndësishme komerciale me Arabinë Saudite për organizimin e Lojërave të reja Olimpike Esports.
6 muaj pa prekur fushën me këmbë në një ndeshje zyrtare në Premier League ishin një përjetësi për Armando Brojën. Merr fund makthi për “bomberin” kuqezi, me Brojën që bëri debutimin zyrtar me fanellën e Everton në sfidën kundër Wolves.
Armando Broja u hodh në fushë në minutën e 83-të pasi Everton kishte mbyllur llogaritë me “ujqërit” teksa kryesonte 4-0. Brojës i mjaftuan pak minuta në fushë për të treguar të gjithë potencialin e tij shpërthyes.
Në përfundim të ndeshjes, Broja mori duartrokitjen e tifozëve dhe të gjithë lojtarëve të Everton, ndërsa sulmuesi kuqezi nuk e fshehu gëzimin për rikthimin e tij në fushë pas një pauze kaq të gjatë:
“Përshëndetje të gjithëve, përshëndetje tifozëve të Evertonit. Faleminderit shumë që erdhët në ndeshjen time sot, jam i lumtur që u riktheva nga dëmtimi dhe të jem në fushë, është një moment shumë i veçantë për mua. Jam shumë i lumtur për rikthimin, ishte një fitore e mrekullueshme. Do jemi sërish të shtunën dhe ju presim ndaj Liverpulit. Faleminderit shumë që erdhët, do të thotë shumë”, u shpreh Broja.
Jo vetëm fitorja 4-0, trajneri Sean Dyche u shfaq i kënaqur edhe për rikthimin e Armando Brojës: “Në thjesht dëshironim ta përfshinim në lojë. Ai ka pritur një kohë të gjatë, ka punuar shumë, shumë fort”, u shpreh trajneri i Everton.bw
Komentet