VOAL

VOAL

Copyright © 2022

VOAL

13 QERSHORI DITA E SHËNA NDOUT – SHËNA NDOU I PADOVËS MESHTAR DOKTOR I KISHËS, NJË SHENJTOR UNIVERSAL

June 14, 2015

Shëna Ndou e Shën Frani

Devocioni ndaj këtij shenjti të madh është i shtrirë jo vetëm në Kishën katolike por edhe më gjerë. Shën Antoni ka zgjuar interesim përpos tek katolikët edhe ndër ortodoks, budistë e mysliman. Me plotë të drejtë quhet shenjt universal – shenjti i botës. Ishte njeri i palodhshëm në vreshtin e Zotit. Jeta e tij ishte shërbim ndaj vëllait njeri pa dallim, prandaj ishte i pranuar dhe i dashur nga të gjithë.

Jeta e tij


Shën Antoni ka lindur në Lisbon të Portugalisë në vitin 1195. E pagëzojnë me emrin Fernando Martins. Deri sa i mbushi pesëmbëdhjetë vjet ndoqi shkollën e katedrales. Dallohet si nxënës i talentuar dhe deri sa mësonte mbi të vërtetat e fesë Fernando do të përfitoj edhe në lëmi tjera si në gramatikë, retorikë, muzikë dhe aritmetikë. Si pesëmbëdhjetë vjeçar hyn në kuvendin e Shën Vinçencit (murgj të rregulltë të shën Augustinit) pak kilometra larg Lisabonit. Ishte kjo mundësia e vetme të thellohej në studime por edhe rast i mirë për ta zbuluar bukurinë e jetës fetare sipas Rregullës augustiniane: “jeta në bashkësi sipas shembullit të bashkësisë së parë të krishterë, ku murgjit duan të jenë një zemër e një shpirt i vetëm, e pastaj me këtë shpirt dalin jashtë kuvendit për të ndërtuar Kishën e Krishtit”. Fernando kishte mësues të shkëlqyeshëm, dhe gjatë studimeve të afërmit e tij shkonin shpesh për ta vizituar. Kjo gjë fillon ta pengoj sepse shqetësohej në studime, dhe mu për këtë, kërkon të transferohet në kuvendin Santa Croce në Coimbra, 175 kilometra larg Lisabonit. Përndryshe, ky kuvend augustinian ishte i dalluar dhe shumë i njohur si për shenjtëri ashtu për shkencë. Këtu Fernando u dedikohet krejtësisht studimeve dhe lutjes. Mirëpo, për fat të keq kishte kohë që kjo bashkësi në këtë kuvend ishte ndarë në një pjesë e cila ishte besnike ndaj papëve ndërsa pjesa tjetër mbështetej prej mbretit të Portugalisë. Pas përfundimit të studimeve shugurohet meshtar.
Në këto rrethana të dhimbshme Fernando do të njihet me fretërit e Shën Françeskut të cilët banonin në kuvendin e shën Antonit të Ullinjve afër kuvendit të tij. Gjëja e parë që i bie në sy murgut augustinian (Fernandos) tek vëllezërit françeskan është veshja e tyre e thjeshtë por edhe mënyra e predikimit të fjalës së Zotit. Edhe më tepër do ti bëj përshtypje kur dëgjon për kthimin në Coimbra të pesë trupave të pajetë të françeskanëve të martirizuar prej myslimanëve në Maroko.
Pas disa këshillimeve me eprorët e vet Fernando e merr lejen dhe kërkon të bëhet françeskan. Kalimi te françeskanët dhe veshja e zhgunit do të bëhet në verën e vitit 1220.
Tashmë, frati i ri, kishte përqafuar karizmën e shën Françeskut. Kushtet e tyre: Varfëria, pastërtia dhe dëgjesa por edhe jeta në bashkësi ishin një dritë e re për të që të qoj në vend edhe ëndrrën ungjillore të shën Augustinit: “Të jenë vërtet një shpirtë i vetëm”.
Në këtë periudhë dëshira e shën Françeskut ishte të ungjillëzoj tokat ku jetonin myslimanët, e kështu, edhe p. Antoni i ri përgatitet të niset për Maroko. Niset në vjeshtë apo pranverë të vitit të ardhshëm, por aty nuk do të qëndroj gjatë sepse sëmurët rëndë dhe e nisin për në vendlindjen e tij.
Anija e cila në pamundësi te lundroj drejt Portugalisë prej stuhive të mëdha do të hasë në brigjet e Sicilisë. Shën Antoni niset drejt Asizit, vendit ku shën Françesku ishte duke bërë përgatitjet e mbajtjes së Kapitullit duke i bashkuar rreth vehtes fretnit, dhe këtu do të jetë takimi i parë i tyre. Ky do të jetë rasti i mirë që të takohen dy fytyrat e mëdha të Rregullit Françeskan: Shën Antonit dhe themeluesit të françeskanëve – shën Franceskut të Asizit.
Jeta e shën Antonit kalonte në heshtje deri sa në një rast i´u lutën të mbajë një fjalim para bashkësisë françeskane dhe dominikane të bashkuar në një kuvend në Forlì.
Këtu zbulohet talenti i tij si orator. Më pas jetën i’a kushton predikimit të fjalës së Zotit, dhe në të njëjtën kohë emërohet profesor i teologjisë. Më vonë në një letër të cilën shën Antoni e merr prej Shën Françeskut shkruan: “Atë Antonit, ipeshkvit tim, Atë Françesku, përshëndetje. Dëshiroj që t’iu mësosh teologjinë shenjte fretërve…” Fra Antoni i mësonte vëllezërit teologjinë që kishte mësuar vet. Ishte ajo teologjia biblike e cila privilegjonte meditimin e Fjalës së Zotit duke e pasuruar me komentet e etërve të Kishës.
Sipas mësimit të fra Antonit, jo vetëm jeta e fratit, por edhe jeta e secilit të krishterë duhej të kishte për model ligjin trinitar të dashurisë edhe atë në dy drejtime: Ndaj Zotit dhe ndaj të afërmit. Ai ishte mbrojtës i të varfërve dhe shërbestar i tyre sipas shembullit të Krishtit.
Përndryshe, ishte i lartë, kishte nje zë të mrekullueshëm, saqë, predikimet e tij bënin që kishat të jenë të vogla për të gjithë të interesuarit që vinin ta dëgjojnë. Edhe mëkatarët vinin tek ai, dhe në gjunjë e dëshmonin se ky njeri i madh e meriton shenjterinë.
Në një rast, Papa Gregori IX e dërgon në Kapitullin gjeneral të vitit 1226 që të jep përgjigje në disa ndryshime të mundshme të Rregullit, dhe e quan “Arka e Besëlidhjes” per shkak të njohjes së mirë të Shkrimit Shenjt. Edhe më vonë e shofim si predikatar në Francë ku themelon një kuvend në Brive-la-Gaillarde. Aty është një shpellë për të cilën thuhet se ka banuar shna Ndou. Më pas vendoset në Padovë.
Më 1231 ndihet paksa i lodhur dhe për pak kohë tërhiqet në Camposampiero, në një vend malor për ushtrime shpirtërore për tu kthyer përsëri në Padovë. Vdes në Padovë më 13 qershor 1231 në moshën 36 vjeçare.
Papa Gregori i IX e shpall shenjtë një vit pas vdekjës së tij. Në vitin 1263 shën Bonaventura pas një verifikimi në trupin e tij të vdekur, e gjen gjuhën e shenjtit të paprishur. Më 1946 Piu i XII e shpall mësues i Kishës – Doctor evangelicus.
Trupin e tij padovasit e mbajnë si një thesar të çmueshëm para të cilit vijnë dhe përkulen njerëz të të gjithë popujve.
Që nga shekulli i XV, e jo më parë, paraqitet truporja e tij me Krishtin Fëmi në dorë. Sipas një legjende, një mysafir i tij, fshehurazi përmes dritares e kishte parë shenjtin në atë pozitë (me Krishtin ne dorë). Monumentet e para ikonografike e paraqesin me libër në dorë ose me një zambak, për të shënuar se sa mirë e njihte Shkrimin Shenjt. Shumë herë e prezantojnë edhe me një mushk, në kujtim të një legjende tjetër sipas së cilës, për t’i bindur disa heretik mbi praninë reale të Krishtit në të Shenjtërueshmin Sakramend, edhe mushku mrekullisht përkulet para Hostjes Shenjte.
Shën Antoni është pajtorë i të varfërve. Në mbarë botën mblidhen lëmoshë – e ashtuquajtura “Buka e shëna Ndout”. Përndryshe askush nuk e ka shpjeguar ndërmjetësinë e këtij shenjti për gjësendet e humbura. Në Cronica XXIV Generalium, nr. 21 bëhet një referim se si një seminarist ia merr librin e lutjeve shenjtit. Pas lutjes së këtij shenjti qe ti kthehet ky libër kthehet seminaristi duke ia sjell librin aq të dashur.
Edhe në popullin tonë shën Antoni gëzon nderim të madh. Mirëpo, e rëndësishme është që të merret si shembull jeta e tij. Të jemi të përkushtuar ndaj Fjalës së Zotit e cila është burim dhe ushqim shpirtëror, e pastaj, të shtimë në veprim mësimin e tij mbi ligjin trinitarë që është dashuria. Dashuria ndaj Zotit dhe të afërmit. Mbi të gjitha kujdesi për të varfërit dhe përkrahja e të gjithëve që janë në kujdes ndaj tyre.SHNA NDOU I PADOVËS

Në lypë, o nieri mrekulli
si n’idhnim si në zor, si në dekë,
të kqijat zhduken gjith unji
i shndoshtë kjosh a fill tue hjekë.
(kthesa) O i mrekullueshmi Shejti Shna Ndue,
ty qielli e toka asht tue të nderue.
Na nder kambë tua sod të kemi ra
dhe na po të lut’mi ndihmë me na u bâ.
Djalli rrebtë me shumë duhi,
E gërbula në shum ezgjet,
zhduken shpejt, emnin tue ndî
e Shna Ndout kur kush e thrret. (kthesa).
Fashitë deti me tallaze,
Zgidhen robët në robní shtërngue:
paqja bje, s’rri mâ në maraze
njeri jet kryekput i gëzue. (kthesa)
Gja në të pasët hupë për ta gjetë ké,
e burrë në kjosh a plak a i ri:
zor, rrezik, çka të keshë mbi dhé
me u zhdukë ka, veç n’ emën të ti. (kthesa).
Padovanët pa prâ diftojnë
gjith kto punë që bajnë vaki,
nji mbas tjetrit i kallzojnë
nderim shejtit tue i përtrî. (kthesa).
Atit të madh i kjoftë lumni,
që me Birin bashkë sundoftë,
e me Shpirtin gjith Shejtní
të treve bashkë lumni u kjoftë. (kthesa).Marrë nga “Mësim i kshtenë”, Dom Frano Illia

Shëna Ndout të Padovës

O i lumi e i mrekullueshmi shenjti shna Ndue,
ndër këmbë të tua po biejmë,
e me gjithë fuqi të zemrës sonë
po të lutemi të na nxjerrësh prej Tenzot
hir e forcë që të ndjekim në përvujtëri shenjtë,
ça është aq e këndshme para Zotit,
e aq e dobishme për shpirt.
O shenjti i bardhë,
ti që je i mëshirshëm e dorëdhenë me gjithkënd,
dëgjo lutjen tonë e na plotëso dëshirën e zemrave tona.
Bën o Hyj, që e kremtja e kushtuar shna Ndout,
Dëshmitarit tënd e Dijetarit,
të gëzojë Kishën tënde,
kështuqë kjo, e forcuar prej hirit tënd shpirtëror,
të meritojë e të kapet në gëzime të pambaruara. AmenShën Antonit të Padovës

O Zot ki mëshirë!
O Krisht, ki mëshirë!
O Zot, ki mëshirë!
O Krisht ndijena ne!
O Krisht, dëgjona ne!O Hyj Atë në Qiell, ki mëshirë për ne!
Hyj Bir, Shëlbuesi i botës,
Hyj Shprit Shenjt,
Trini e Shenjtë, një Hyj i vetëm.ose
Ati prej qiellit Zot, ki mëshirë për ne!
Biri, shpërblyesi i botës, Zot,
Shpirti Shenjt, Zot,
Shenjta Trini, një i vetmi Zot.Shën Antoni I Padovës, lutu për ne!
Ti nxënës besnik i shën Françeskut,
Ti stoli e Rendit të vëllezërve të Vegjël,
Ti dritë dhe shtyllë e Kishës,
Ti i fejuari I shenjtëi i varfërisë,
Ti shëmbëlltyrë e përvujtërisë,
Ti shembull i durimit,
Ti shëmbëlltyrë e dëgjesës,
Ti lilaku më i bukur i paprishur i çiltërisë,
Ti që u denjove të bartësh Jezusin Fëmijë
në duart e tua të shenjta,
Ti që Hyjin tënd me krejt zemër e deshe,
Ti pasqyrë e shenjtërisë së lartë,
Ti shembull i përshpirtërisë së vërtetë,
Ti që më hirin e Hyjit qe mbushur,
Ti kumtuesi i zellshëm i Ungjillit të shenjtë,
Ti mësues dashuriplotë i fesë,
Ti udhëzues i saktë i të lajthiturve,
Ti kundërshtar i forte i gabimeve dhe mëkateve,
Ti ngushëllim i të mjeruarve,
Ti streha e të braktisurve,
Ti ndihmëtari i nevojtarëve,
Ti rigjetësi i sendeve të humbura,
Ti mrekullibërësi i forte,
Ti ndërmjetës lavdishumë i Padovës.Jezu Krisht, ki mëshirë!

Përmes meritave të shërbëtorit tend të shenjtë, ki meshire per ne!
Përmes durimit dhe mirësisë së tij,
Përmes varfërisë së tij të vetëzgjedhur,
Përmes pendesës dhe rojës së tij,
Përmes vetmohimit të tij të madh,
Përmes punës së tij të madhe për nderin Tënd,
Pëmes predikimeve të tij apostolike dhe mësimeve,
Përmes zellit të flaktë të përshpirtërisë së tij,
Përmes dashurisë së tij të madhe kundrejt të afërmit,
Përmes bashkëdhimbjes dhe mëshirës së tij,
Përmes gjakimit për kurorën e martirizimit,
Përmes të gjitha vështirësive që duroj për shkakun Tënd,
Përmes të gjitha shërbimeve të tij kushtuar Ty,
Përmes dashurisë fëmijërore të tij ndaj teje,
Përmes dashurisë, me të cilën Ti e ke pranuar në qiell.Ne mëkatarët e shkretë, po të lutemi na dëgjo!
Që të na mëshirosh,
Që perms meritave të Shen Antonit prej çdo njolle të na ruash,
Që në vuajtjet tona të na japësh qëndresën,
Që të denjohesh që në mjerimet tona ndihmen e Shen Antonit ta sprovojmë,
Që sipas dëshirës së tij nga vdekja të na mbrosh,
Që në Mbretërinë tënde të amshuar të na pranosh.Shpagues hyjnor, pot ë lutem na dëgjo!

O Qengji i Hyjit, që shlyen mëkatet e botës, na fal ne o Zot.
O Qengji i Hyjit, që shlyen mëkatet e botës, dëgjona ne o Zot.
O Qengji i Hyjit, që shlyen mëkatet e botës, ki mëshirë për ne.O Krisht, ndjena ne!
O Krisht, dëgjona ne!V. Lutu për ne o Shën Anton,
R. që të bëhemi të denjë për premtimet e Jezu Krishtit.Të lutem!
O Hyj, Ti që shërbëtorin tënd, Shën Antonin, e zgjodhe për shërimin e botës, dhe përmes shembullit të shenjtë të tij dhe predikimeve të zellshme, të cilat i hoqën doresh dhunës së Satanit shpirtrat, bëj që përmes lutjeve të forta të tij dhe shikimit tënd kah shërbëtori yt të fitojmë hirin hyjnor dhe të kemi pjesë në gëzimin e amshuar. Nëpër Krishtin, Zotin tone. Amen./Radio Vatikani

  • twitter
  • facebook
  • linkedin
Fjalë kyçe: ,

Komentet

Lajme të ngjashëm

Tiranë, studiuesit publikojnë në Kuvendin e tyre Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe

VOA/Ilirian Agolli

Në Tiranë, u zhvillua Kuvendi Kombëtar për gjuhën shqipe, ku morën pjesë shumë studiues dhe ku u paraqit Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe, një projekt katërvjeçar, ku dhanë ndihmesën e tyre dhjetëra gjuhëtarë nga Tirana, Prishtina e Shkupi. Fjalori i ri ka dy herë e gjysmë më shumë fjalë se sa Fjalori i mëparshëm i botuar mbi 4 dekada më parë. Gjuhëtarët pohuan se ky fjalor i ri do të ndihmojë shumë përdoruesit e saj të gjitjë profesioneve, si dhe vet gjuhën shqipe përballë rreziqeve të komunikimit në kohët e sotme.

Gjuhëtarë dhe akademikë të njohur të Shqipërisë, Kosovës dhe Maqedonisë së Veriut u bashkuan në një Kuvend Kombëtar të Gjuhës Shqipe në Tiranë, ku u diskutua mbi sfidat e gjuhës në shekullin XXI dhe u publikua Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe.

Ky fjalor ka gjithsej 10 mijë faqe A4, me 124 mijë njësi, mes të cilave 103 mijë fjalë, dy herë e gjysmë më shumë se “Fjalori i gjuhës së sotme shqipe” i vitit 1980, 5 mijë emërtime, 3 mijë⁠ njësi leksiko-gramatikore të fshehura, ⁠11 mijë e 500 njësi frazeologjike, ⁠1 mijë e 400 shprehje të huaja të paasimiluara, ⁠1 mijë e 200 shkurtesa, si dhe mbi 40 mijë vargje sinonimike.

Drejtuesi i projektit të Fjalorit, akademik prof. dr. Valter Memisha, drejtori i Institutit të Gjuhësisë në Akademinë e Shkencave të Shqipërisë, tha se është mbyllur me sukses faza e parë e projektit të Fjalorit të Madh të Gjuhës Shqipe.


“Leksiku i shqipes është rritur ndjeshëm si pasurim i brendshëm dhe si pasurim i jashtëm. Është hedhur në qarkullim një pasurim me dhjetëra mijëra njësi nga ligjërimi i folur popullor. Ka njohur rritje të jashtëzakonshme fjalëformimi, ku dallojnë fjalëformimet sistemore, krijimi i vargjeve të plota leksikore, të ndërtuar kryesisht me brumin dhe me mjetet fjalëformuese të vet shqipes. Janë futur në përdorim të gjerë mijëra e mijëra terma dhe sisteme terminologjike për fusha të ndryshme të dijes dhe të teknikës. Huazimi po ashtu është zhvilluar mjaft”, tha zoti Memisha në Kuvend.

Gjuhëtarët vlerësojnë se shqipja është nën presionin e komunikimit globalist, për shkak edhe numrit të përdoruesve të saj dhe fjalori i madh e ndihmon atë në përballimin e rrethanave të reja dhe dokumenton pasurimin e gjuhës shqipe.

Profesori i njohur i gjuhësisë shqipe, akademik Emil Lafe, thotë për Zërin e Amerikës se kishte ardhur koha për një fjalor të ri, sepse gjuha shqipe dhe fjalori i saj në katër dekadat e fundit janë zhvilluar me shpejtësi dhe në të kanë hyrë mjaft fjalë të reja.

“Gjithë zhvillimi i gjuhës duhet të pasqyrohet në Fjalor, sepse ka rëndësi që të dihet saktë kuptimi i fjalëve, shkrimi i tyre, përdorimi i tyre. Sot u paraqit ky Fjalor i Madh i Gjuhës Shqipe. Është vërtet një punë e mrekullueshme e kolegëve tanë, një punë e lavdërueshme, por fjalorët janë vepra që kanë nevojë gjithmonë për plotësime, për saktësime dhe për një punë të vazhdueshme me to”, tha zoti Lafe.

Fjalori u realizua bashkarisht nga Akademia e Shkencave e Shqipërisë, nga Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës, Instituti Albanologjik i Prishtinës, disa universitete e institucione shkencore në Shqipëri, në Kosovë, në Maqedoninë e Veriut, Universiteti i Palermos e Universiteti i Kozencës në Itali etj.

Studiuesi Sejdi M. Gashi, një nga përfaqësuesit e Institutit Albanologjik të Prishtinës në Kuvend, thotë për Zërin e Amerikës se Fjalori i Madh i Gjuhës Shqipe dëshmon një punë të jashtëzakonshme mëse katërvjeçare kryer nga një grup i gjerë profesionistësh të shkallës më të lartë nga Tirana, Prishtina dhe Shkupi, si një detyrim kombëtar dhe profesional.

“Tani kemi këtu një kurorëzim të kësaj pune, që e vlerësoj si një punë mjaft të arrirë dhe e dobishme. Është një rrugëtim me kohën, sepse krahas jetës së përgjithshme shoqërore edhe gjuha është një proces dinamik e në lëvizje, në pasurim dhe ndryshim të vazhdueshëm. Ndaj ne e kemi parë të arsyeshme që t’u bëjmë ballë rrethanave dhe kërkesave të kohës me mundësitë tona, me potencialet tona gjithëkombëtare në Shqipëri, Kosovë e shqiptarët e Maqedonisë së Veriut e gjithandej. Kemi bashkuar forcat e dijet tona dhe kemi nxjerrë si produkt Fjalorin e Madh të Gjuhës Shqipe”, tha zoti Gashi.

Për këtë fjalor punuan mbi 55 bashkëpunëtorë e 25 hartues, me një redaksi prej 10 leksikografësh me përvojë. Fjalori pritet të botohet në letër vitin e ardhshëm, ndërsa platforma elektronike e saj është shumë lehtë e arritshme dhe cilësohet si një ndihmë e madhe për gjithë përdoruesit e saj anembanë globit.

Gjatë Kuvendit për gjuhën shqipe studiuesit shprehën shqetësimin për rreziqet që vijnë nga keqpërdorimi i shqipes dhe masat administrative, që sipas tyre, duhen ndërmarrë për ta mbrojtur këtë pasuri të madhe.

“Euro Natur”, shqetësim se zona Vjosë-Nartë kërcënohet nga ndërtimi i Aeroportit të Vlorës

VOA/Raimond Kola

Organizata europiane për Ruajtjen e Natyrës “Euro Natur” shprehu shqetësimin se “zona e Vjosë-Nartës në Shqipëri, njohur për shumëllojshmërinë e shpendëve dhe lagunat, përballet me kërcënime serioze nga ndërtimi i Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës”.

Në një raport mbi biodiversitetin në Ballkanin Perëndimor të sapopublikuar “Euro Natur”që është bërë pjesë e një rrjeti me disa organizata shqiptare për mbrojtjen e natyrës në Shqipëri thotë se “ndërtimi i Aeroportit Ndërkombëtar të Vlorës, pjesë e një vizioni të gjerë për ta shndërruar këtë strehë të pasur me biodiversitet në një qendër turizmi dhe infrastrukture, kërcënon të shuhen zërat e gjallë të lagunës”.

“Rivlerësimi i zonave të mbrojtura nga qeveria për të lehtësuar projektin e aeroportit ka përjashtuar 310 hektarë habitat të rëndësishëm në jug të vendit, duke shqetësuar ambientalistët”, thuhet në raportin e organizatës.

Sipas autoriteteve shqiptare Aeroporti i Vlorës do përfundojë punimet brenda këtij viti dhe do të jetë operacional verën e vitit 2025.

Por si dëshmojnë pamjet me dron të filmuara nga Zëri i Amerikës këto ditë, punimet e deritanishme janë larg pritshmërisë që aeroporti të përfundojë brenda këtij viti.

Punimet për Aeroportin e Vlorës

Punimet për Aeroportin e Vlorës

Autoritete shqiptare shpërfillën një kërkesë të Konventës së Bernës, shtatorin e vitit të shkuar, që të ndërpriteshin punimet për Aeroportin, derisa të zhvillohej një Vlerësim i ri i Ndikimit në Mjedis.

Disa organizata mjedisore po zhvillojnë një betejë gjyqësore në Gjykatën Administrative të Tiranës ku kanë paditur një seri institucionesh qeveritare për procedurat e ndjekura për projektin e ndërtimit të aeroportit dhe fillimin e punimeve.

Qeveria shqiptare ka deklaruar nga ana e saj se aeroporti përbën një rëndësi parësore për zhvillimin turistik të këtij rajoni dhe zona e Akërnisë, ku po ndërtohet, përfshin një sipërfaqe e cila gjatë periudhës së komunizmit shërbente për uljen e avionëve ushtarakë.

UGSHPD: THE GAVEL – ÇEKANI (Mozaiku propagandistik i drejtësisë)

 
“The Gavel” (Çekani), quhet skica e autorit LD-NY24 që merr shkas nga realiteti shqiptar mbi presionin që pushteti bën mbi sistemin e drejtësisë. Ngjarjet e ditëve të fundit dhe mënyra se si mediat zyrtare i trajtojnë kundërshtarët politikë drejt zgjedhjeve të ardhshme, janë një përshkrim i pranueshëm me autokracinë dhe me përdorimin e sistemit të drejtësisë si një armë ndaj kundërshtarëve politik dhe ideologjik.
Në mozaikun e lajmeve të ATSH-s me temë drejtësinë, ranë në sy disa tituj kryesor. Ai mbi pritshmërinë e vendimit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë më 21 Nëntor, 2024 pas ankimimit të depozituar nga Kryetari i Partisë Demokratike që ishte i titulluar:“Gjykata Kushtetuese rrëzon Berishën: Nuk ishte e nevojshme leja e Kuvendit për masën ndaj tij”. Një nënvizim i goditur në mënyrën më shërbyese të mundshme propagandistike dhe në një kohë kur sipas parimeve të profesionalizmit në gazetari pa shprehur anësi ngjarja e ndodhur në gjykatën kushtetuese ishte vetëm thjeshtë një shpallje vendimi mbi një ankim të depozituar nga pala e interesuar. Pra për sa kohë krye-lajmet zbehen për nga rëndësia e trajtimit dhe nga ana tjetër shtrembërohen për një dhe disa përfitime propagandistike, kuptohet fare qartë se kundërshtari në pushtet megjithëse luan me heshtjen e ka avantazhin sepse mediat dhe studiot pro qeverisë do ta trajtojnë shpalljen e vendimit të Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë si një eksitim elektoral meqenëse data e zgjedhjeve 2025 po diskutohet dhe partitë politike duhet të përpilojnë kandidatët konkurrues.
Ethet dhe ankthi i publikut del nga plotëkuptimi i fjalëve gjykim* dhe vendim*. Pra publiku dhe sidomos kur ai pret një vendim apo gjykim që të dalë nga Gjykatës Kushtetuese të Republikës së Shqipërisë është i prirur të dëgjojë zgjidhjen e prerë dhe vendimin përfundimtar nga kjo gjykatë që është e nivelit më të lartë në vend. Për drejtuesin e  partisë më të madhe të opozitës Dr. Prof. Sali Berisha dy vendimet e marra janë masat e sigurisë “detyrim paraqitje” dhe “ndalim i daljes jashtë vendit”. Ndërsa sipas ATSH që i referohet:“Konferencës për shtyp të kryetares së Kushtetueses, Zaçaj vlerësimi masës së sigurisë ‘arrest në shtëpi’,  është një kërkesë që është regjistruar në Gjykatë, në datën 18.11.2024, dhe do të jetë objekti një shqyrtimi tjetër gjyqësor sipas afateve dhe rregullave të parashikuara në ligj”.
Faktori kohë dhe presioni në kohë për zgjedhjet 2025 sinkronizohet me heshtjen e pjesshme të kryetarit të PS Rama që shtiret se nuk e komenton  drejtësinë, por në krahët e tjerë veç mediave miqësore me të gjen jo vetëm eksitimin elektoral që shpërthehet në komentet pro dhe kundër, por ai mat edhe me hapat konkret që Rilindja Socialiste merr për të ruajtur avantazhin nga koha e shkurtër që ka m mbetur deri në zgjedhje. Në dy rastet si; “Rama: Akademia Politike e PS-së rrit energjinë e së vetmes forcë reale udhëheqëse” dhe “Rama, të dielën takim me shqiptarët në Londër: Në rrugën drejt Shqipërisë 2030″, publiku kur i krahason realitetet dhe sidomos media në qoftë se kërkon të mbetet e pa anshme mund të ngrejë pyetjen se; – Çfarë i bën palët të trajtohen të pabarabarta në prag të zgjedhjeve?
Deri në këtë pjesë të  arsyetimit nuk kemi përmendur termat “dy standarde”, as korrupsion dhe as humbje dhe shpërdorim detyre nga administrata dhe qeverisja e cila nuk e ka ndryshuar udhëheqjen për këta 11-12 vjet. Sado që të shtrojmë edhe rezultatin se drejtësia dhe prokuroria e posaçme po godasin edhe majtas edhe djathtas, kjo statistikë kur “hemorragjia financiare” nuk ndalet dhe më keq buxheti i shtetit planifikon të investojë në projektet që e kanë patur pikënisjen nga korrupsioni dhe kanë falimentuar, kjo tregon se pushteti është i kapur dhe po shkon drejt vendosjen e një autoriteti absolut. Kohëzgjatja e vendimeve të gjyqësorit, vendimet e lëkundura dhe kundërshtuese në parim mes njëri tjetrit tregojnë se politika është futur thellë në sistem dhe nuk ka më hapësirë për pa anshmëri. Aty vepron  kontrolli dhe goditja ndaj kundërshtarëve politik dhe ideologjik.
_______________
* gjykimi– është një mendim që formohet për dikë a për diçka dhe shpreh vlerësimin përfundimtar.
*vendimi– është një mendim përfundimtar ose masa a zgjidhja e prerë që jep gjykata për një çështje.
 
 
23 Nëntor, 2024
 
Unioni i Gazetarëve Shqiptarë Profesionistë të Diasporës (UGSHPD)

Verband Albanischer Berufsjournalisten der Diaspora (VABD)

Union of Professional Albanian Journalists of Diaspora (UPAJD)

L’Union des journalistes professionnels albanais de la diaspora (UJPAD)

 Unione dei Giornalisti Professionisti Albanesi della Diaspora (UGPAD)

“Do t’i takojmë në fushëbetejë rusët!”- Zyrtari i lartë ushtarak i Britanisë kërcënon Moskën

Forcat e armatosura të Britanisë do të ishin gati të luftonin Rusinë që sonte.

Një zyrtar i lartë ushtarak i Mbretërisë së Bashkuar ka deklaruar se në rast se Moska vendos të sulmojë një vend të Europës Lindore, është evidente që në fushëbetejë do të jenë edhe forcat britanike.

“Nëse ushtrisë britanike i kërkohej të luftonte sonte, ajo do të luftonte sonte. Dhe nuk mendoj se askush në këtë dhomë duhet të ketë ndonjë iluzion se nëse rusët pushtojnë Evropën Lindore sonte, ne nuk do të jemi në fushëbetejë”, tha Rob Magowan, zëvendës shefi i shtabit të mbrojtjes britanike, në një komision parlamentar të mbrojtjes. të enjten.

Kujtojmë se komentet e Magowan erdhën menjëherë pas raporteve se Rusia kishte lëshuar një raketë balistike me aftësi bërthamore gjatë një sulmi të mëngjesit të së enjtes në Dnipro, Ukrainë.

Më vonë gjatë ditës, Putin tha në një deklaratë televizive se raketa ishte një raketë e re balistike jo-bërthamore me rreze të mesme. bw

4 milionët e Kosovës për Luginën, Kamberi: Mesazh i fortë se shqiptarët nuk janë vetëm

Deputeti shqiptar në Kuvendin e Serbisë, Shaip Kamberi ka përshëndetur vendimin e Parlamentit të Kosovës, për ndarjen e 4 milionë eurove për Luginën e Preshevës.

“Pas aprovimit në Qeveri e tashmë miratimi në lexim të dytë të Parlamentit për këtë fond nuk është thjesht një numër në letër. Është një mesazh i qartë dhe i fortë nga Kosova se shqiptarët e Luginës nuk janë dhe nuk do të jenë kurrë vetëm! “

“Këto mjete do të shkojnë aty ku preken përditë zemrat e njerëzve: në arsim, për t’i dhënë fëmijëve tanë një dritare më të gjerë drejt së ardhmes; në kulturë, për të ruajtur dhe promovuar vlerat tona kombëtare; në sport, për të rritur shpresën dhe energjinë pozitive të rinisë; dhe në sektorë kyç që përmirësojnë jetesën e përditshme”.

Kamberi shkruan në Facebook se ky është një hap i cili sipas tij shkon përtej politikës, e fjalëve, transmeton Klankosova.tv.

“Lugina është krenaria jonë e përbashkët, edhe më fuqishëm me Kosovën që po qëndron pranë nesh në këtë situatë  të rëndë që po na imponohet nga diskriminimi shtetërorë”.

Monitor: Rreziku i analfabetizmit, Shqipëria e pesta në Evropë me normën më të ulët të regjistrimit në shkollë fillore

“22 Nëntori përfaqëson momentin më të madh unifikues të shqiptarëve që janë shpërndarë pothuajse në të gjitha vendet e Ballkanit, janë të përfaqësuara në të gjitha fetë monoteiste, por ajo që i ka bashkuar dhe vazhdon t’i bashkojë është gjuha dhe fakti që në Kongresin e Manastirit zgjodhën të shkruajnë dhe të identifikohen në këtë gjuhë të bukur dhe të shenjtë me alfabetin latin”, tha Ministri për Europën dhe Punët e Jashtme në fillim të vitit 2024, kur u propozua që kjo datë të bëhej festë zyrtare.

116 vite pas Kongresit të Alfabetit, që ishte një konferencë akademike në qytetin e Manastirit, që sot njihet si “Kongresi i Manastirit”, Shqipëria po bën hapa pas, duke rrezikuar rritjen e analfabetizimit në vend.

Të dhënat e Bankës Botërore, tregojnë se jo vetëm që numri i të regjistruarve në shkollat fillore po bie ndjeshëm, por ai është dhe ndër më të ulëtit në Europë.

Në vitin 2023, Norma bruto e regjistrimit në shkollën fillore në Shqipëri zbriti në 93.7%, nga 105.4% që kishte qenë në vitin 2017, duke shënuar një rënie të fortë pas pandemisë.

Kjo do të thotë që të regjistruarit në shkollë fillore (pavarësisht moshës) ishin sa gati 94% e popullsisë 6-12 vjeç. Ky është niveli më i ulët rekord, që nga viti 1976, kur banka Botërore raporton të dhënat./Monitor/

Sot, Dita e Alfabetit të Gjuhës Shqipe- Kongresi i Manastirit, momenti më i madh unifikues i shqiptarëve

Sot është Dita e Alfabetit Shqip, tashmë e shpallur festë zyrtare e Shqipërisë. 22 nëntori ka simbolikë të veçantë dhe specifikon momentin më të madh unifikues të shqiptarëve, në përkujtim të Kongresit të Manastirit, i zhvilluar mes datave 14 deri në 22 nëntor të vitit 1908.

Këshilli i Ministrave miratoi një vendim për një ndryshim për ligjin për festat kombëtare dhe ditët përkujtimore, duke i propozuar Kuvendit të Shqipërisë shtimin e Ditës së Alfabetit si një nga festat tona kombëtare. Dita e Alfabetit Shqip u miratua nga Kuvendi në shkurt të këtij viti dhe kjo është hera e parë që kremtohet si festë zyrtare. Iniciativa u mor edhe pas diskutimeve në samitin e diasporës.

Në Kongresin e Manastirit morën pjesë 50 delegatë nga 26 qytete të ndryshme, klube dhe shoqata. Në këtë Kongres u miratua vendimi që të pranohet alfabeti latin me disa ndryshime të shkronjave duke i përshtatur ato për gjuhën shqipe. Në Manastir morën pjesë intelektualë shqiptarë nga të gjitha trojet. Kryetar i kongresit u zgjodh Mid’hat Frashëri, kurse nënkryetarë ishin Luigj Gurakuqi dhe Gjergji Qiriazi, ndërsa motra e tij Parashqevi Qiriazi ishte gruaja e vetme në këtë kongres.

Sipas numrit dhe rëndësisë së pjesëmarrësve, Kongresi i Manastirit ka qenë ngjarja më e rëndësishme e popullit shqiptar në fillimet e shekullit XX, ku si rezultat i kësaj pune më 28 nëntor të vitit 1912 u shpall edhe pavarësia e Shqipërisë.

Edhe për shqiptarët e Maqedonisë së Veriut kjo ditë është festë kombëtare. Në Manastir funksionon Muzeu i Alfabetit të Gjuhës Shqipe, në të cilin gjenden rreth 56 fotografi të pjesëmarrësve dhe 230 dokumente në formë digjitale dhe në letër. bw

Ukraina qëllon Rusinë me raketa britanike me rreze të gjatë veprimi

VOA/Henry Ridgwell

Njoftohet se Ukraina ka përdorur për herë të parë raketa britanike të tipit “Storm Shadow” me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva brenda Rusisë. Siç njofton korrespondenti i Zërit të Amerikës Henry Ridgwell nga Londra, sulmi ukrainas vjen pas njoftimeve se Presidenti Joe Bien vendosi në fillim të javës që ta lejojë Kievin të përdor raketa amerikane me rreze të gjatë veprimi për të goditur objektiva në brendësi të Rusisë.

Mediat britanike njoftuan të mërkurën se Ukraina kishte përdorur për herë të parë raketa të tipit “Storm Shadow”, të furnizuara nga Britania, për të goditur objektiva brenda territorit rus. Raketa të tilla janë përdorur në të kaluarën kundër forcave ruse në territoret e pushtuara të Ukrainës, si vitin e kaluar, kur u godit shtabi i flotës ruse të Detit të Zi në Krime.

Londra dhe Kievi nuk e kanë konfirmuar sulmin e djeshëm.

Në fillim të kësaj jave, ushtria ukrainase përdori raketa me rreze të gjatë veprimi, të furnizuara nga Shtetet e Bashkuara, për të goditur në thellësi të territorit rus, pas miratimit nga Uashingtoni.

Franca gjithashtu e ka furnizuar Ukrainën me raketa me rreze të gjatë veprimi. Por raketat evropiane dallojnë nga ato amerikane, thotë për Zërin e Amerikës analisti Patrick Bury nga Universiteti Bath.

“Ato janë raketa që lëshohen nga ajri dhe kanë një rreze veprimi prej 250 kilometrash. Raketat amerikane kanë një rreze më të gjatë veprimi dhe nuk lëshohen nga ajri, ndaj janë më të vështira që të eliminohen, të paktën në teori”.

Dy sistemet e raketave ofrojnë mundësi për objektiva të reja.

“Rrezja e veprimit të dy llojeve të raketave është e mjaftueshme për të depërtuar brenda territorit dhe goditur infrastrukturën ruse, duke ndërprerë furnizimet për frontin e luftës. Rrezja e veprimit nuk është aq e rëndësishme sa fakti që Ukraina ka nevojë për sasi të mëdha raketash dhe sa më shpejt të jetë e mundur”, thotë për Zërin e Amerikës, James Nixey, i cili drejton programin Ruso-Euroaziatik në Institutin Mbretëror për Çështjet Ndërkombëtare që njihet edhe si Chatham House.

Ukraina duhet të zgjedhë me kujdes objektivat e saj, thotë analisti Bury.

“A do të lejohen ata (Ukraina) që ta shtojnë trysninë dhe të godasin infrastrukturën energjetike, ushtarake, rafineritë e naftës, objektiva që do të fillonin me të vërtetë të dëmtonin ekonominë ruse? Kjo është pyetja.”

Por Gjermania, furnizuesi i dytë më i madh i Ukrainës me armë, e përjashtoi këtë javë mundësinë që t’i ofronte Kievit raketa me rreze të gjatë veprimi. Berlini druhet se mund të përfshihet në luftë.

“Asgjë nuk ka ndryshuar për ne, situata dhe rrethanat janë të njëjta. Raketat gjermane nuk janë si ato amerikane apo britanike. Këndvështrimi ynë për këtë çështje është i njëjtë”, tha shefi i mbrojtjes gjermane, Boris Pistorius.

E ardhmja e ndihmës ushtarake perëndimore për Kievin mbetet e pasigurt. Presidenti i zgjedhur amerikan, Donald Trump, është zotuar t’i japë fund luftës në ditën e parë që merr detyrën. Kievi i druhet tërheqjes së mbështetjes amerikane. Analisti Bury thotë se Britania dhe Franca mund të vendosin që të vazhdojnë furnizimin e Ukrainës me raketa.

“Dy vendet kanë armë bërthamore dhe mund të rrezikojnë nëse duan. Mund të gjenden dallime mes NATO-s evropiane dhe asaj amerikane për disa çështje politike lidhur me Ukrainën”.

Pas vendimit të Uashingtonit për ta lejuar Ukrainën që të godasë territorin rus me raketa amerikane, Moska uli kufizimet për përdorimin e armëve bërthamore.

protestuesja lexon mesazhin e nënës së Martinit: Asnjë prind mos u provoftë me një dhimbje të tillë! Boshllëk që s’mbyllet kurrë

Po mbahet sot protesta e qytetarëve në lidhje me vrasjen e 14-vjeçarit Martin Cani.

Një nga protestueset ka lexuar një sms që pretendon se i është dërguar nga nëna e viktimës.


Me fjalë dhimbjeje, nëna e vogëlushit tashmë të ndjerë shkruan se i biri ishte i mbushur me ëndrra të cilat ia morën, ndërsa shton se nuk ka fund mirënjohja për personat që iu gjendën të birit në momentet e tij të fundit në këtë jetë.

“Na ka lënë pas një boshllëk që nuk do të mbushet kurrë. Falenderoj popullin shqiptar për mbështetjen në këto momente të vështira. S’di sa mirënjohëse jam për ata që ju gjenden aty Martinit në momentet e tij të fundit.
Martini ishte i mbushur me ëndrra dhe jetë, ja morën të dyja. Si nënë që jam uroj që askush të mos provohet më një dhimbje të tillë. Me respekt Florina dhe Angel Cani”, shkruan e ëma e 14-vjeçarit në mesazh.

Protesta për vrasjen e 14-vjeçarit/ Prindër e nxënës hedhin bojë të kuqe para Ministrisë së Arsimit

Prindërit dhe nxënësit kanë hedhur bojë në asfaltin para Ministrisë së Arsimit te Rruga e Durrës në shenjë proteste pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani.

Me pankarta të shumta në duar, me mesazhe për institucionet, shoqërinë, por edhe për 14-vjeçarin e vrarë, qytetarët kanë kërkuar drejtësi dhe siguri.BW

“Institucionet e papërgjegjshme vrasin”, qindra qytetarë mbushin rrugët e Tiranës dhe marshojnë drejt ministrisë së Arsimit

TIRANË

Qindra qytetarë kanë mbushur sot rrugët e Tiranës në shenjë protestë pas vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani duke kërkuar siguri.

Prindërit janë mbledhur fillimisht te shkollë “Fan Noli” dhe më pas kanë marshuar drejt sheshit “Skënderbej” me një pankartë gjigande në krye “Institucionet e papërgjegjshme vrasin” dhe bënë apel për marrjen e masave.

“Nuk ka dhimbje më të madhe. Ai ishte si djali im se ishte shoku i djalit tim. Nuk di çfarë të them, jam shumë i prekur. Ai i ka fut thikën të gjithëve”, tha një prind.

“Apel shtetit shqiptar të mos flejë gjumë, mjaft më. Nuk durohet”, tha një prind tjetër. BW

“Jetojmë me frikë”, prindërit protestë për vrasjen e 14-vjeçarit: Ndihemi të pasigurt, qeveria të marrë masa! Mund të ketë efekt zinxhir

TIRANË

Qytetarë të shumtë kanë dalë sot në protestë për vrasjen e 14-vjeçarit pak ditë më parë në dyert e shkollës “Fan Noli” në Tiranë. Teksa fajësojnë institucionet për vdekjen e Martin Canit, prindërit janë të ndarë për mbylljen e rrjeteve sociale, një propozim i hedhur dje në diskutim nga kryeministri Edi Rama. Ata kërkuan dorëheqjen e ministres së Arsimit dhe marrjen e masave urgjente nga qeveria.

“Jetojmë të pasigurt, jetojmë me frikë. Ministrja e Arsimit duhet të japë dorëheqjen urgjentisht deri te oficerja e sigurisë që nuk ka bërë gjë.

Bullizimi në rrjetet sociale është një gjë që i shqetëson shumë të rinjtë sot. Ne këtu duam të vëmë theksin te Ministria e Arsimit, është inekzistente. E keni parë si i është mbyllur goja elitës intelektuale.
Unë i kërkoj qeverisë, ministres së Arsimit të japë dorëheqjen. Ndihemi të pasigurt. Unë kam dy vajza, vajza ime shkon në një shkollë ku rreth e qark shitet drogë. Ne duam siguri publike. Sot shoqëria shqiptare po pëson një krizë të vlerave. Është rritur mosha e minorenëve që kryejnë krime”, tha një prind.
Një vajzë 10-vjeçare që iu bashkua protestës tha se ndihet e tmerruar kur del nga shkolla.

“Të rriten masat e sigurisë në shkolla. Të kontrollohen çantat. Rrjetet sociale i shkatërruan. Celularin në dorë. T’i mbyllin rrjetet sociale. Do ishte zgjedhje. Nuk kontrollohet ajo. Në Kinë ta kontrollosh TikTokun. Duhen mbyllur dhe bashkëpunim me prindërit. Djali do ishte gjallë po të ishin bërë bashkë drejtoresha e shkollës, mësuesit, prindërit. Këtu ka dhe një problem se bëjnë dhe të tjerët, mirë ia bëri ai thonë. Ka efekt zinxhir”, tha një tjetër prind.

Një nënë u shpreh se prindërit duhet t’i kontrollojnë fëmijët.
“Nuk jam për mbylljen e rrjeteve sociale, prindërit e bëjnë zgjidhjen. Ata duhet t’i kontrollojnë”, tha ajo.
“Çfarë të them, a ka më keq?! Unë jam gjysh, a ka më keq për një gjyq. Mendoj se faji është tek Arsimi. Ministrja e Arsimit duhet të kishte dhënë dorëheqjen vetë në mënyrë urgjente në shenjë respekti”, u shpreh një i moshuar.BW

Lajmet me interesante

Lajmet e fundit

ARKIVA E LAJMEVE

Kliko këtu për të parë arkivën e lajmeve

Send this to a friend