Lindja e Mesme do të ndryshonte nga momenti kur militantët e Hamasit kaluan barrierën e sigurisë rreth Gazës më 7 tetor, u futën në Izrael dhe vranë më shumë hebrenj se çdo ditë që nga Holokausti. Makthi më i keq i një kombi u realizua në mënyrën më brutale. Armiku i saj u tërbua nëpër shtëpi, duke vrarë dhe gjymtuar. Rreth 1200 njerëz u vranë; 250 të tjerë u tërhoqën zvarrë në Gaza.

Izraeli mori një simpati të gjerë teksa po kthehej nga dita e tij më e errët. Aleatët mbështetën të drejtën e saj për të kërkuar llogari nga ata që janë përgjegjës, ndërsa kryeministri Benjamin Netanyahu shpalli luftë dhe nisi një ofensivë të madhe kundër Hamasit në Gaza. Por ka pasur edhe fjalë kujdesi.
Presidenti Joe Biden paralajmëroi kombin e traumatizuar që të shmangë gabimet e Uashingtonit pas sulmeve të 11 shtatorit, kur pushtoi Afganistanin dhe Irakun. Ndërsa numri i të vdekurve u rrit në Gaza, sekretari amerikan i mbrojtjes Lloyd Austin paralajmëroi se Izraeli rrezikonte të zëvendësonte “një fitore taktike me një humbje strategjike” nëse nuk bënte më shumë për të mbrojtur civilët.

Këto fjalë miqësore këshillash në një moment të rrezikshëm për Izraelin dhe rajonin duket se kanë rënë në vesh të shurdhër. Vijat e kuqe tradicionale midis armiqve të vjetër janë kapërcyer vazhdimisht, precedentë historikë janë bërë të padobishëm. Një vit me vdekje dhe shkatërrim katastrofik ka pasuar, me tragjedi të shtresuar mbi tragjedi.

Të hënën, izraelitët do të shënojnë përvjetorin e zymtë të 7 tetorit me vendin e tyre në luftë jo vetëm në Gaza, por në shumë fronte. Hamasi është varfëruar rëndë. Por nuk është zhdukur. Ofensiva e Izraelit ka shkaktuar vuajtje të paimagjinueshme, duke vrarë më shumë se 41,000 njerëz, kryesisht gra dhe fëmijë, sipas zyrtarëve palestinezë shëndetësorë. Shumica e banorëve të Gazës janë dëbuar nga shtëpitë e tyre pasi bombat izraelite kanë kthyer në rrënoja një pjesë të enklavës. Sëmundjet dhe uria kërcënojnë popullsinë ndërsa Izraeli rrethon brezin.

Dhjetra pengje izraelite janë ende të bllokuar në një ekzistencë djallëzore, familjet e tyre të vuajtura nuk e dinë fatin e tyre. Përpjekjet e përsëritura për të ndërmjetësuar një armëpushim dhe një marrëveshje pengjesh kanë dështuar. Izraeli ende nuk ka një plan të zbatueshëm të pasluftës pasi Netanyahu premton “fitore totale”.

Bregu Perëndimor i pushtuar, ndërkohë, ka duruar një nga vitet e tij më të përgjakshme në dekada nën një breshëri sulmesh ushtarake izraelite. Izraeli ka përshkallëzuar në mënyrë dramatike ofensivën e tij kundër Hizbollahut, duke nisur një sulm tokësor në Libanin jugor, ndërsa ka shkaktuar kërdi në të gjithë vendin me valë sulmesh ajrore. Më shumë se 1000 libanezë janë vrarë dhe 1 milion janë zhvendosur.

Hizbollahu gaboi kur filloi të lëshonte raketa në shtetin hebre që nga 8 tetori, gjoja në solidaritet me Hamasin. Sulmet e saj detyruan 60,000 izraelitë të largoheshin nga shtëpitë e tyre dhe ushqenin frikën izraelite se ai përballej me një kërcënim ekzistencial nga Irani dhe grupet që ai armatos dhe mbështet. Megjithatë, nuk kishte asnjë provë që Teherani – një forcë keqdashëse në rajon – ishte përfshirë në sulmin e Hamasit. Sot, përshkallëzimi i Izraelit kundër Hizbollahut, duke përfshirë vrasjen e liderit të tij, Hassan Nasrallah, dhe breshëria hakmarrëse e raketave të Iranit ndaj Izraelit, e kanë shtyrë rajonin në prag të një lufte gjithëpërfshirëse prej kohësh .

Administrata Biden ka bërë thirrje në mënyrë të përsëritur për de-përshkallëzimin, kriza nënvizon pozicionin e saj si fuqia e vetme me peshën diplomatike për të shuar flakët. Por ajo gjithashtu ka ekspozuar pafuqinë e saj në frenimin e Netanyahut dhe aleatëve të tij të ekstremit të djathtë. Ai mbetet sfidues, por vendi i tij duket gjithnjë e më i izoluar, qeveria e tij përballet me akuzat për kryerjen e gjenocidit në Gaza.

Dymbëdhjetë muaj konflikt nuk e kanë lënë Izraelin më të sigurt, popullin e tij ende të traumatizuar dhe rajonin përreth tij në dhimbje dhe flakë. Aleatët e Izraelit e kanë kuptuar prej kohësh se rruga drejt sigurisë së qëndrueshme për shtetin hebre përfshin një zgjidhje paqësore me palestinezët, dhe jo një luftë të përjetshme. Mjerisht, Izraeli, nën Netanyahun, ka humbur besimin në premtimin e bashkëjetesës dhe në këshillën e miqve të tij./“Financial Times” bw