Në jetën e përditshme, ideja e sigurisë psikologjike ia vlen peshën e saj në ar.
***
Në një shtet totalitar nuk ka rëndësi se çfarë mendojnë njerëzit, pasi qeveria mund të sundojë popullin me forcë me ndihmën e një klubi politik. Por kur nuk mund t’i kontrollosh njerëzit me forcë, duhet të kontrollosh se çfarë mendojnë njerëzit, dhe mënyra e zakonshme për ta bërë këtë është përmes propagandës.

Një shtet totalitar, siç është Shqipëria, është një sistem qeverisjeje ku ata që janë në pushtet kontrollojnë ose ushtrojnë ndikim pothuajse në çdo aspekt të sjelljes publike dhe/ose private, d.m.th., pamjen e përgjithshme të shoqërisë.

Në shtetet totalitare, besimi midis qytetarëve shpesh gërryhet dhe pranohet vetëm mendësia e ideologjisë mbizotëruese. Regjimet apo lëvizjet totalitare ruajnë pushtetin politik nëpërmjet përdorimit masiv të propagandës që përhapet përmes mediave të kontrolluara nga shteti, një parti që shpesh karakterizohet nga adhurimi i personalitetit, kontrolli shtetëror mbi ekonominë, rregullimi dhe kufizimi i lirisë së shprehjes, mbikëqyrja masive dhe përdorimi i gjerë i terrorizmit shtetëror.
***
Është e mahnitshme që kryeministri joligjor i droguar Rama, tradhtari më i keq në historinë e Shqipërisë, përmes mediave të tij antikombëtare, mund të inkurajojë shqiptarët kaq drejtpërdrejt t’i nënshtrohemi shpëlarjes së trurit duke e ekspozuar veten vetëm ndaj një këndvështrimi të shoqërisë.

Edvin Kristaq Rama na kërkon të mbyllim të gjithë zërat e tjerë dhe t’i japim atij dhe njerëzve të ngjashëm me të një qasje ekskluzive në mendjet tona. Çfarë dobie mund të ketë për t’i mbrojtur njerëzit nga të gjitha këndvështrimet e tjera të botëkuptimit sesa vetëm një?
***
Disa strategji që forcat politike dhe ekonomike, nëpërmjet medias, përdorin për të kontrolluar dhe manipuluar publikun: Lista e mëposhtme është një renditje e metodave të manipulimit masiv. Qëllimi i këtyre strategjive, sipas meje, është krijimi i individëve të bindur, të nënshtruar dhe tru-shpëlarje. Këtë e shkruaj veçanërisht në lidhje me analizën kritike të rolit të masmedias në shoqërinë tonë.

Strategjitë që përdor media për të na manipuluar

Shpëlarje e truve:

Është emri popullor për teknikat e ndryshme që përdoren për kontrollin sistematik dhe masiv psikologjik të shumëllojshmërisë (varietetit) totalisht pushtues, ku personi duhet jo vetëm të ndryshojë qëndrimet dhe besimet (perceptimet) bazë, por edhe të ndalojë së menduari në mënyrë të pavarur, të ndalojë së bëri pyetje dhe të dorëzohet (anashkalohet) plotësisht.

Shpërqendrimi:

Strategjia për shpërqendrim (ka për qëllim) përbëhet nga largimi i vëmendjes së publikut nga çështje të rëndësishme. Një mënyrë për ta bërë këtë është duke vërshuar lajmet me histori për probleme të parëndësishme. Qëllimi është të shpërqendroni njerëzit dhe t’i mbani mendjet e zëna. Rezultati është se njerëzit pushojnë së bëri pyetje se pse media nuk flet për çështje të caktuara; njerëzit harrojnë çështjet e vërteta.

Problemi – Reagimi – Zgjidhja:

Kjo metodë korrespondon me kryerjen e një “sondazhi të opinionit” në politikë. Kjo do të thotë, se konsiston në testimin e popullatës duke përhapur thashetheme ose ide për të vlerësuar se si do t’i pranonte popullata. Po krijon një problem për ta zgjidhur më vonë. Pastaj publiku i sheh manipuluesit si heronj.

Gradualizmi (gradualisht):

Gradualizmi manipulon njerëzit duke i bërë ata të pranojnë vendime të padrejta shoqërore. Çelësi është ta bëni atë gradualisht, ngadalë, gjatë disa viteve.
Për shembull, le të themi se qëllimi është shkarkimi i 7o% të stafit të një kompanie të madhe të profilit të lartë. Media do të fillojë të përfshijë lajme negative për kompaninë: rënie të shitjeve, rënie të bursës, thashetheme, etj. Ngadalë do të ndërgjegjësohej dhe do të fillonte të përgatiste njerëzit për “lajmet e mëdha”. Nëse shkarkimet do të ishin bërë të njohura që në fillim, do të kishte bërë bujë publike.

Devijimi:

Një strategji tjetër që përdor media për të na manipuluar është që vendimet jopopullore t’i paraqesin si “të nevojshme”, “për një të ardhme më të mirë” ose “për të mirën tonë”. Ato e bëjnë publikun me të vërtetë të besojë se sakrificat e tyre do t’i bëjnë gjërat dukshëm më mirë më vonë.

Pra, qytetarët mësohen me cilësi më të ulët të jetës. Ata fillojnë ta shohin atë si normale. Përfundimisht, njerëzit do të dorëzohen në gjendjen aktuale dhe do të pushojnë së kërkuari atë që kërkuan.

Trajtojini njerëzit si fëmijë:

Sa më shumë që media do të manipulojë publikun, aq më shumë do të flasin me publikun sikur ata (publiku-njerëzit) të ishin fëmijë. Përdoren argumente, shenja dhe intonacione të pikturuara me trëndafil, sikur njerëzit të ishin shumë të dobët ose të papjekur për të trajtuar të vërtetën. Qëllimi është gjithashtu një reagim i nënshtruar, profesional. Ideja është që njerëzit të mos mendojnë në mënyrë kritike si të rriturit.

Apel për emocione:

Thirrjet emocionale janë shumë më të fuqishme se ato sterile, thjesht objektive. Mediat e dinë këtë, dhe kështu u bëjnë thirrje emocioneve të njerëzve. Përsëri, ata përpiqen t’i pengojnë njerëzit të mendojnë në mënyrë kritike; ata përpiqen të kontrollojnë mendimet e tyre. Mos harroni se sa e fuqishme mund të jetë frika.

Mbajtja e publikut në nivelin injorant dhe mediokër:

Sipas meje, media preferon një publikë (audiencë) injorante, të pa-kultivuar. Mbajtja e tyre të izoluar nga njohuritë i bën më të lehtë për t’u manipuluar. Gjithashtu mban larg mosbindjen dhe rebelimin. Informacioni është fuqi.

Inkurajoni njerëzit të kontribuojnë në mediokritetin:

Kjo pikë dhe ajo e mëparshme janë shumë të ngjashme dhe kjo është një nga strategjitë më delikate që përdor media për të na manipuluar. A janë programet e ofruara në TV apo në portale (gazeta) në përputhje me atë që dëshiron publiku? Apo na imponohen nga mediat? Me fjalë të tjera, a po shohim në të vërtetë atë që duam të shohim, apo atë që ata duan që ne të shohim?

Për mua përgjigja është e qartë. Konsumimi dhe banaliteti po na hipnotizojnë. Prandaj, ne nuk kujdesemi për mjedisin tonë dhe jemi trajnuar të jemi mediokër (me aftësi të kufizuara-gjysmë budallenj).

Vetëqortim:

Në të njëjtën kohë që media inkurajon injorancën tonë, na bën të besojmë se jemi të vetmit përgjegjës (fajtorë) për vështirësitë tona. Mediat na thonë se aftësitë tona të pakta do të na bëjnë të mjerë dhe të dështuar. Në thelb, ata kërkojnë vetë-inkriminim përmes justifikimit dhe e pengojnë publikun të mobilizohet.

Njohuri të plota rreth publikut (audiencës):

Për të ushtruar kontroll mbi dikë, duhet ta njihni atë. Fatkeqësisht, oligarkët tonë modern janë kujdesur në mënyrë të përsosur për këtë. Për mua, përparimet psikologjike, sociale dhe teknologjike tani i lejojnë korporatat e mëdha të dinë gjithçka për çdo person të vetëm. “Sistemi” na njeh dhe kjo do të thotë se mund të na manipulojë pikërisht aty ku jemi të dobët.