Propozimi i Edi Ramës për krijimin e një shteti të bektashinjve në Shqipëri ka ngjallur debat edhe në mediat ndërkombëtare. Radio katolike gjermane DOM, raporton se ka një rezistencë ndaj projektit për një minishtet islamik në Shqipëri

Nga Markus Schoenherr, DOM RADIO

Kostum, kravatë shumëngjyrëshe, atlete: Kjo nuk është një veshje e pazakontë për kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama – edhe javën e kaluar, kur presidentja e Komisionit të BE-sëm Ursula von der Leyen ftoi krerët e shteteve dhe qeverive nga Ballkani Perëndimor në një drekë pune në Bruksel.

Rama, një piktor amator dhe ish-basketbollist profesionist, i pëlqen gjërat jokonvencionale. Por projekti i tij i fundit mund të errësojë të gjitha ekscentricitetet e tij të mëparshme: ai dëshiron të krijojë një mini-shtet mysliman në kryeqytetin Tiranë.

Mini-shteti i planifikuar do të marrë si model Vatikanin. Këtë e ka bërë të ditur tashmë Rama dhe kreu i urdhrit bektashi, Baba Mondi. Bektashinjtë janë një nga urdhrat më me ndikim të sufinjve në Ballkan, që përfaqësojnë një islam shpirtëror dhe mjaft tolerant. Prandaj, shteti i ri dëshiron të heqë dorë nga ndalimi i alkoolit ose kërkesa që gratë të mbajnë shami.

“Duhet ta ruajmë këtë thesar të tolerancës fetare dhe të mos e marrim kurrë si të mirëqenë”, tha Rama. “Shteti Sovran i Urdhrit Bektashi” do të formojë një “enklavë sovrane” në Tiranë. Ka informacione të ndryshme për zonën që mund të mbulojë nga 14 deri në 38 fusha futbolli.

Projekti shihet më më tepër si “strategji e zgjuar e komunikimit”

“Bektashinjtë shqiptarë janë sigurisht të kënaqur”, thotë Christiane Jaenicke, autore dhe eksperte e Shqipërisë. “Baba Mondi theksoi në intervistat fillestare se nisma do paralajmëronte një epokë të re të tolerancës fetare globale dhe promovimit të paqes”, thotë ekspertja.

Por vëzhguesit janë skeptikë; për shembull politologu Ardian Hackaj në Tiranë. Ai e sheh si një “strategji të zgjuar komunikimi” në një botë në luftë dhe konflikt. “Këtu po forcohet imazhi i Shqipërisë si një vend tolerant fetar”, tha Hackaj. Në fakt, ai beson se një “Vatikan bektashi” nuk ka gjasa të krijohet në të ardhmen e afërt – “veçanërisht nëse marrim parasysh qeverisjen institucionale të Vatikanit, protokollet, njohjen ndërkombëtare dhe ndikimin diplomatik, apo fuqinë e tij financiare.”

“I njohur për përpjekjet solo”

Shqipëria dhe feja – kjo është një temë më vete. Në vitin 1967, diktatori i atëhershëm Enver Hoxha e shpalli vendin e tij shtetin e parë ateist në botë. Priftërinjtë u pushkatuan. Kushdo që festonte Krishtlindjet, përfundonte në një kamp internimi. A duhet të jetë teokracia e re një formë reparacioni? Politologu Hackaj thotë: “Do të ishte rasti i parë i njohur në të cilin politikanët ballkanikë bëjnë reparacione”.

Vatikani shqiptar duket shumë më tepër si një nga pikturat shumëngjyrëshe abstrakte që artisti amator Rama ka pikturuar në muret e zyrës së tij. “Rama është i njohur për përpjekjet e tij solo,” thotë ekspertja Jaenicke. Këtë e dëshmon edhe marrëveshja e diskutueshme e emigrantëve, në të cilën Shqipëria kërkon të marrë emigrantët me varka të marra nga Italia nga muaji i ardhshëm. Opozita dhe shumë shqiptarë janë të mërzitur nga përpjekjet solo të Ramës.

Kryeministri Rama është kontrovers

“Popullit i ka ardhur në hundë nga kjo qeveri”, deklaroi në shkurt politikani i opozitës Edi Paloka.

Partia e tij Demokratike akuzon Ramën se ka ngritur një “diktaturë”. Një tregues i qartë është arresti shtëpiak që gjykata i vendosi ish-kryeministrit Sali Berisha me akuzën për korrupsion. Këtë vit pati protesta masive kundër Ramës. Përplasje pati edhe në parlament.

Politologu Hackaj me siguri mund të shohë diçka në idenë e një Vatikani shqiptar – për shembull, nëse “Forumi për Tolerancën Fetare” kontribuon në zgjidhjen e konflikteve në rajon dhe në botë. Autori Jaenicke thotë: “Bektashinjtë janë vërtet të njohur në Shqipëri për tolerancën e tyre fetare dhe kanë një reputacion shumë të mirë dhe një histori të gjatë”.

Por fari ndriçues i tolerancës mund të dështojë. Sipas Jaenicke, projekti u prit me “habi, skepticizëm dhe refuzim” mes shqiptarëve. Opozita dhe përfaqësuesit e krishterë dyshojnë për shkelje të Kushtetutës së Shqipërisë. Dhe sipas raportimeve të medieve, udhëheqja myslimane refuzon gjithashtu një shtet për pakicën bektashiane, e cila përbën dy për qind të popullsisë. Në një kohë kur nuk ka konflikt fetar në vend dhe sundon dialogu, teokracia e re mund të krijojë një “precedent të rrezikshëm”.sn