Kurti në Opinion: Lufta e UÇK e drejtë. Votimi i Gjykatës Speciale, gabim kardinal
Gabim kardinal e cilëson Kryeministri i Kosovës Albin Kurti votimin për ngritjen e Gjykatës Speciale nga Kuvendi i Kosovës, më 3 Gusht 2015. Në intervistën e dhënë këtë të mërkurë në Opinion, ai tha se UÇK ka bërë luftë të drejtë çlirimtare. Ai po ashtu foli për dy problemet e mëdha që sipas tij ka aktakuza ndaj ish-drejtuesve të UÇK.
2 nga drejtuesit e seancës së Pavarësisë, lexuesi i deklaratës të Pavarësisë janë sot të akuzuar në Hagë, në Gjykatën Speciale. Gjykatë e Kosovës për krime kundër njerëzimit, krime lufte, jo për përgjegjësi personale, të paktën nga sa shoh deri tani, po për çështjen e linjës së komandimit të Ushtrimit Çlirimtare të Kosovës. Cili është qëndrimi juaj ndaj këtij gjykimi, ndaj kësaj akuzë?
Për bindjen time aktakuza ka dy probleme shumë të mëdha. Konsideron që bëhet fjalë për ndërmarrje të përbashkët kriminale të këtyre njerëzve të UÇK dhe atë qysh nga Marsi i vitit 1998 që në fakt është periudha e epopesë së UÇK, së cilës i kremtojmë 25 vjetorin së shpejti.
Ju besoni që UÇK ka bërë krime kundër njerëzimit, krime lufte dhe që ka qenë një ndërmarrje kriminale?
Nuk besoj.
Edhe si dëshmitar, se ju e keni jetuar atë kohë.
UÇK ka bërë luftë të drejtë çlirimtare. Dhe pjesa e dytë ku unë ku kam problem me aktakuzën është se konsiderohet që UÇK ka bërë ndalime ilegale të të tjerëve, gjë që është e paevitueshme në luftë.
Patjetër dhe duhet gjykuar ai që ka bërë ndalime ilegale.
Por është edhe një gjë, nga cilat pikëpamje legale po thua që UÇK ka bërë ndalim ilegal. Pra këto janë dy probleme shumë kapitale.
Me aq sa pashë unë nga dokumentet, në të janë marrë si dëshmitarë edhe ish-shefat e policisë serbe që kanë vepruar në territorin e Kosovës në atë kohë.
Në këto hollësi të procesit unë as nuk i di, as nuk mund të hyj. Unë po flas në parim, gabimi kardinal është bërë që me 82 vota në Kuvendin e Republikës, më 3 Gusht 2015 u votua.
Ju keni qenë kundër në atë kohë. Pse ishit kundër?
Për shkak se ne kemi nevojë për gjykata normale, jo për gjykata speciale. E kishim UNMIK, EULEX, tribunalin e Hagës, edhe një gjykatë speciale nuk mendoj që është zgjidhja. Unë besoj që ata do të mund të ktheheshin në Kosovë dhe për çkado që ka pretendime të trajtoheshin nga gjyqësori në Kosovë. Por për këtë qëllim ne duhet edhe ta forcojmë efikasitetin e të rrisim cilësinë e sistemit tonë të drejtësisë.
Patjetër. Sepse edhe Kosova duhet t’i gjykonte rastet e krimeve të luftës që kishin ndodhur ndaj çdo kombësie sepse e ka detyrim.
Edhe gjatë luftës ka dhe krime që nuk janë të luftës.
Patjetër, që janë dhe hakmarrje, hasmëri.
Ato duhen trajtuar të gjitha.
A ka ndonjë shans që të zhbëhet kjo gjykatë, ligjërisht?
Nëse ka ndonjë vend ku tani janë të gjithë bashkë, edhe SHBA edhe vendet e BE, edhe organizmat ndërkombëtar është kjo gjykatë speciale. Ajo e ka një këmbë nën Kosovë dhe një këmbë në Hagë. Nuk mund të lëvdohet për transparencën e saj. Por unë besoj që nëse ne e forcojmë sistemin tonë të drejtësisë do të mundemi më parë që rastet të trajtohen brenda Kosovës.
A do shkonit ju, do ta shihnit si mundësi t’i takonit këta personat e akuzuar në Hagë.
Nuk e përjashtoj unë asnjëherë këtë mundësi, por mua më duhet të marr veprime vartësisht prej asaj se sa mund të ndihmoj.
Jo-jo flas në parim.
Jo po sa mund të ndihmoj. Pra sa mund të jetë një gjë e dobishme, ajo bëhet vendimtare për veprimin apo mos veprimin.
Opinion – Cila është porosia që Albin Kurti ka për Edi Ramën?
Në mbyllje të emisionit “Opinion” në Tv Klan, Kryeministri i Kosovës Albin Kurti la një porosi për homologun e tij Edi Rama.
Kurti i uroi suksese Republikës së Shqipërisë dhe tha se Rama duhet të ketë më pak shpresa te Presidenti i Serbisë.
Blendi Fevziu: Nesër do të kem në studio Kryeministrin Edi Rama, a keni ndonjë porosi për të?
Albin Kurti: I dëshiroj shumë suksese Republikës së Shqipërisë, jemi dy shtete të të njëjtit komb dhe do të duhej që të ketë shumë më pak shpresa te Presidenti i Serbisë i cili nuk shkëputet dot nga Presidenti despotik i Rusisë.
Më herët, Kurti u shpreh se marrëdhëniet e tij me Ramën s’kanë tensione por megjithatë nuk bien dakord për çdo gjë.
“Besoj që dallimi i cili është më i njohuri publikisht është raportet në rajonin e Ballkanit Perëndimor. Unë besoj që Ballkani Evropian dhe demokratik është mjaftueshëm i hapur, ndërkohë që “Ballkani i Hapur” nuk është mjaftueshëm demokratik dhe evropian”, tha Kurti.
Plani franko-gjerman, Kurti: E kemi pranuar në parim. Bazë e mirë për të negociuar
Kryeministri i Kosovës Albin Kurti, në një intervistë në emisionin Opinion tha mbrëmjen e kësaj të mërkure se plani franko-gjerman është bazë e mirë për të negociuar mes Kosovës dhe Serbisë. “Ne e pranojmë në parim, duhet të negociojmë dhe më pas duhet ta shndërrojmë atë propozim në marrëveshje sepse ka shumë gjëra ende të padefinuara”, tha Kurti i cili po ashtu shtoi se plani nuk është i menduar si një propozim për marrëveshje finale, por si pikënisja e normalizimit të marrëdhënieve midis dy vendeve.
Pra është një plan në lëvizje, thoni ju, nuk është i definuar plotësisht. Ka vend për negocim?
Plani nuk është plan pa elementin kohor dhe ai ka ngelur të negociohet. Ndërkaq propozimi…
Thelbi negociohet, apo ju kanë thënë ky është teksti, pranojeni ose s’ka?
Herën e parë kur na e kanë sjellë më datë 9 Shtator, nuk ka qenë merre ose lëre. Ndërkaq më datën 20 janar, për shkak se kishin kaluar shumë kohë, për bindjen time pa nevojë, kemi mundur që të takohemi më shpesh, më herët, të bëjmë më shumë, ishte shumë afër merre ose lëre. Prandaj unë siç kam thënë edhe në Shtator, e përsërita në Janar, që është bazë e mirë për diskutime të mëtejshme.
Bazë e mirë për negocime të mëtejshme, do të thotë që kjo është një bazë, por këto negocime mund të zgjasin me vite. Kosova dhe Serbia kanë 23 vjet që negociojnë në njëfarë mënyre…
Propozimi natyrisht që nuk është propozim i cili nuk nënkupton bisedime të mëtejshme, ndaj dhe ne e konsiderojmë bazë të mirë.
Sepse unë këtë ju pyeta. Ju dhanë këtë dhe ju thanë na firmose, apo ju thanë ju japim këtë dhe negocioni në një pikë.
Jo. Ne e pranojmë në parim, duhet të negociojmë dhe më pas duhet ta shndërrojmë atë propozim në marrëveshje sepse ka shumë gjëra ende të padefinuara. Sidomos sa i përket garancive ndërkombëtare, mekanizmave implementues, dhe sekuencimin kohor.
Mendoni që ky do jetë një plan final? Mund të jetë një plan final zoti Kurti?
Nuk është i menduar si një propozim për marrëveshje finale. Por është një normalizim që ende nuk është normalizim i plotë, meqenëse parasheh, mund të themi, njohjen de facto. Njohjen de facto e kemi aty.
Kurti flet për raportet me Vuçiç: Bisedojmë në anglisht, nuk kemi kontakte të drejtpërdrejta
I pyetur për raportet e tij me Presidentin e Serbisë Aleksandër Vuçiç, Kryeministri i Kosovës Albin Kurti tha në “Opinion” në Tv Klan se të gjitha diskutimet me të janë të ndërmjetësuara.
Kurti theksoi se nuk ka asnjë kontakt direkt me Vuçiç dhe se ky i fundit është vetëdijshëm për të gjitha krimet që serbët kanë kryer në Kosovë.
Blendi Fevziu: Si janë raportet tuaja me zotin Vuçiç?
Albin Kurti: Ne nuk kemi raporte të cilat janë të pandërmjetësuara nga Bashkimi Evropian në diskutimet që bëjmë.
Blendi Fevziu: Nuk keni kontakte të drejtpërdrejta?
Albin Kurti: Jo, jo!
Blendi Fevziu: Fare?
Albin Kurti: Nuk jemi shtete mike ne. (Qesh)
Blendi Fevziu: Jo, jo e di por edhe kur bisedoni…
Albin Kurti: Bisedojmë në anglisht.
Blendi Fevziu: A është Vuçiç i ndërgjegjshëm për krimet që serbët kanë kryer në Kosovë?
Albin Kurti: Unë e di që ai e di, por ai e ka ndërtuar politikën dhe karrierën e tij në mospranimin e krimeve që i kanë kryer serbët në Kosovë, kur ai ishte dhe ministër i Informatave në qeverinë e Millosheviçit.
Blendi Fevziu: Ku buron kjo fuqia e Vuçiçit që po e dominon Serbinë prej kohësh?
Albin Kurti: Unë besoj që buron nga shteti serb, i cili edhe e krijoi Jugosllavinë edhe e shkatërroi, për të njëjtin qëllim. Që ta krijojë Serbinë e Madhe. Nëse shihni 150 vitet e fundit në Ballkan nuk ka luftë pa Serbinë, po nuk ka paqe pa shqiptarët.
“Merre ose lëre”, plani franko-gjerman dhe çfarë do zgjidhte Albin Kurti?
Propozimi franko-gjerman për normalizimin e marrëdhënieve midis Kosovës dhe Serbisë ishte një tjetër pikë që u diskutua mbrëmjen e sotme në “Opinion” në Tv Klan.
Kryeministri i Kosovës Albin Kurti tha se plani franko-gjerman kërkon një sërë bisedimesh, të cilat janë kërkuar sipas tij nga ndërkombëtarët.
Ai iu përgjigj edhe pyetjes se çfarë do të vendoste nëse do të vendosej para zgjedhjes “merre ose lëre” të planit franko-gjerman.
Blendi Fevziu: Rikthehemi te plani franko-gjerman me tezën që besoj do të jetë dominuese, “Merre ose lëre”. Çfarë do zgjidhte Albin Kurti?
Albin Kurti: Po unë kam konsideruar që është platform solide dhe kam thënë po e marrim. Dhe tani pritet që të kemi takim të nivelit të lartë në Bruksel për të diskutuar çështjet e tjera sepse ka shumë nocione gjenerike.
Blendi Fevziu: Nga informacionet që kam unë, brenda konferencës së Mynihut diku në fillim të Marsit, të paktën autorët e planit, britanikët dhe gjermanët duan një përgjigjie finale. Pra, nuk duan që kjo çështje të zvarritet pafund. Edhe një herë si Kryeministër i Kosovës, nën presionin franko-gjerman, të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, të BE-së. Në gjithë këtë situatë, si do thoshe po apo jo për këtë plan?
Albin Kurti: Po unë kam thënë, për këtë propozim kam thënë po.
Blendi Fevziu: Në parim…
Albin Kurti: Do të hyjmë në bisedime dhe të shohim ku na shpiejnë.
Blendi Fevziu: Po nëse nuk ju pranojnë në bisedime?
Albin Kurti: Nuk është e mundshme sepse këtë s’po e kërkojnë ndërmjetësit. Nuk mund të ketë marrëveshje pa bisedime!
Blendi Fevziu: Pra, ju do t’u kërkoni ndërkombëtarëve të hapen një seri bisedimesh, me timing, me limit?
Albin Kurti: Nuk e kërkoj unë, ata vetë e kanë ofruar këtë gjë. Që ne të takohemi atje dhe mbi bazën e kësaj të bëjmë bisedimet.
A ishte shkëmbimi i territoreve një zgjidhje më e mirë? Si përgjigjet Kurti
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti zhvilloi një intervistë për emisionin “Opinion” në Tv Klan. Ai u pyet në lidhje me çështjen e asociacionit të komunave serbe. Fevziu e pyeti Kurtin nëse shkëmbimi i territoreve ishte një zgjidhje më e mirë se sa asociacionet. Por sipas Kurtit ajo nuk ishte zgjedhje, por relativizonte shtetësinë e Kosovës dhe mundësonte hegjemoninë e Serbisë në Ballkan.
Blendi Fevziu: Zoti Kurti i rikthehem edhe një herë. Duket se me 10 asociacionet serbe brenda territorit të Kosovës, me 20 e ca përqind të territorit të kontrolluar nga serbët që në një moment tensioni mund të agravojë, në një moment po e quaj mund të jetë më normale, a mos ishte shkëmbimi i territoreve një zgjidhje më e mirë?
Albin Kurti: Jo nuk ishte kurrëfarë zgjidhje. Ajo ishte zgjidhje për ta relativizuar shtetësinë e Kosovës dhe për ta mundësuar edhe më tej hegjemoninë e Serbisë në Ballkan.
Blendi Fevziu: Pse? Lije disa territore që dominohen nga serbët dhe mesa duket do të dominohen nga serbët, merrje disa territore që janë shqiptare dhe hapje rrugën përfundimisht një bashkimi të mundshëm mes Shqipërisë dhe Kosovës. Ju vetë thatë që kjo ka qenë në finale dhe e dimë që prej vitit 1912 kur përfaqësuesit e territoreve të Kosovës e kanë shpallur pavarësinë në Vlorë sepse kanë qenë me mandat, Gjakova, Prizreni, Mitrovica, kanë pasur delegatët e tyre. Që atëherë ëndrra kryesore ka qenë bashkimi i Shqipërisë me Kosovën. Për arsye gjeopolitike dhe për arsye pragmatike në vitin ’89 LDK elaboroi idenë e Kosovës si shtet i pavarur sepse ju e dini që bashkimi, ndryshimi i kufijve ishte i pamundur. Kur ky bashkim afrohej, pse mos bëhej? Nga cila pikëpamje e kontestoni?
Albin Kurti: Në kushtet kur Serbia nuk pranon pavarësinë, nuk i njeh krimet, ka 48 baza ushtarake dhe xhandarmërisë rreth kufirit të Kosovës, të besosh që do bësh shkëmbim territorial territorial në mënyrë paqësore nuk është as ëndërr e bukur.
Blendi Fevziu: Po nëse realizohej kjo marrëveshje, kishte gjë të keqe? E kam tek principi. Mund të ishim një shtet prej 4 milionë e 800 mijë njerëzish tani në një bashkim të Kosovës me Shqipërinë. Do ishim me një ndikim shumë të fortë në Ballkan.
Albin Kurti: Stërkeqe më të madhe se çështjen e bashkimit të shqiptarëve ta trajtosh nëpërmjet trajektores që kalon në Beograd nuk ka.
Blendi Fevziu: Përtej Beogradit.
Albin Kurti: Ashtu i bie. Për t’u bashkuar me Shqipërinë na u dashka të merremi vesh me Beogradin? Stërkeqe më të madhe të bashkimit kombëtar nuk ka se kaq.
Blendi Fevziu: A ka shans tjetër bashkimi kombëtar?
Albin Kurti: Kjo është çështje e popullit dhe liderët nëse prijnë në gjëra të tjera këtë duhet ta ndjekin popullin.
Blendi Fevziu: Ky është problemi se zakonisht nga lart, nga koka, ka kontestime jo në bazë. Sondazhet që unë kam parë janë ndjeshëm në favor të një bashkimi të mundshëm.
Albin Kurti: Andaj po them shtetet tona duhet të jenë në shërbim të vullnetit dhe të interesit të qytetarëve për sa më shumë integrim, e afrim, e bashkim.
A ishte shkëmbimi i territoreve një zgjidhje më e mirë? Si përgjigjet Kurti
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti zhvilloi një intervistë për emisionin “Opinion” në Tv Klan. Ai u pyet në lidhje me çështjen e asociacionit të komunave serbe. Fevziu e pyeti Kurtin nëse shkëmbimi i territoreve ishte një zgjidhje më e mirë se sa asociacionet. Por sipas Kurtit ajo nuk ishte zgjedhje, por relativizonte shtetësinë e Kosovës dhe mundësonte hegjemoninë e Serbisë në Ballkan.
Blendi Fevziu: Zoti Kurti i rikthehem edhe një herë. Duket se me 10 asociacionet serbe brenda territorit të Kosovës, me 20 e ca përqind të territorit të kontrolluar nga serbët që në një moment tensioni mund të agravojë, në një moment po e quaj mund të jetë më normale, a mos ishte shkëmbimi i territoreve një zgjidhje më e mirë?
Albin Kurti: Jo nuk ishte kurrëfarë zgjidhje. Ajo ishte zgjidhje për ta relativizuar shtetësinë e Kosovës dhe për ta mundësuar edhe më tej hegjemoninë e Serbisë në Ballkan.
Blendi Fevziu: Pse? Lije disa territore që dominohen nga serbët dhe mesa duket do të dominohen nga serbët, merrje disa territore që janë shqiptare dhe hapje rrugën përfundimisht një bashkimi të mundshëm mes Shqipërisë dhe Kosovës. Ju vetë thatë që kjo ka qenë në finale dhe e dimë që prej vitit 1912 kur përfaqësuesit e territoreve të Kosovës e kanë shpallur pavarësinë në Vlorë sepse kanë qenë me mandat, Gjakova, Prizreni, Mitrovica, kanë pasur delegatët e tyre. Që atëherë ëndrra kryesore ka qenë bashkimi i Shqipërisë me Kosovën. Për arsye gjeopolitike dhe për arsye pragmatike në vitin ’89 LDK elaboroi idenë e Kosovës si shtet i pavarur sepse ju e dini që bashkimi, ndryshimi i kufijve ishte i pamundur. Kur ky bashkim afrohej, pse mos bëhej? Nga cila pikëpamje e kontestoni?
Albin Kurti: Në kushtet kur Serbia nuk pranon pavarësinë, nuk i njeh krimet, ka 48 baza ushtarake dhe xhandarmërisë rreth kufirit të Kosovës, të besosh që do bësh shkëmbim territorial territorial në mënyrë paqësore nuk është as ëndërr e bukur.
Blendi Fevziu: Po nëse realizohej kjo marrëveshje, kishte gjë të keqe? E kam tek principi. Mund të ishim një shtet prej 4 milionë e 800 mijë njerëzish tani në një bashkim të Kosovës me Shqipërinë. Do ishim me një ndikim shumë të fortë në Ballkan.
Albin Kurti: Stërkeqe më të madhe se çështjen e bashkimit të shqiptarëve ta trajtosh nëpërmjet trajektores që kalon në Beograd nuk ka.
Blendi Fevziu: Përtej Beogradit.
Albin Kurti: Ashtu i bie. Për t’u bashkuar me Shqipërinë na u dashka të merremi vesh me Beogradin? Stërkeqe më të madhe të bashkimit kombëtar nuk ka se kaq.
Blendi Fevziu: A ka shans tjetër bashkimi kombëtar?
Albin Kurti: Kjo është çështje e popullit dhe liderët nëse prijnë në gjëra të tjera këtë duhet ta ndjekin popullin.
Blendi Fevziu: Ky është problemi se zakonisht nga lart, nga koka, ka kontestime jo në bazë. Sondazhet që unë kam parë janë ndjeshëm në favor të një bashkimi të mundshëm.
Albin Kurti: Andaj po them shtetet tona duhet të jenë në shërbim të vullnetit dhe të interesit të qytetarëve për sa më shumë integrim, e afrim, e bashkim.
Propozimi franko-gjerman, Kurti në “Opinion”: Kryetarët e partive opozitare e kanë lexuar në zyrën time përmbajtjen e tekstit
Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, ka zhvilluar këtë të mërkurë një intervistë për gazetarin Blendi Fevziu në emisionin “Opinion”. Ai është pyetur në lidhje me propozimin franko-gjerman dhe nëse duhet që t’i japë më shumë detaje publikut të Kosovës. Kurti tha se është transparent për procesin, por duhet që të ruajë konfidencialitetin e bisedimeve. Sa i përket partive opozitare, Kurti tha se ka takuar 3 liderët e tyre në zyrën e tij dhe i ka vënë në dijeni të përmbajtjes së tekstit.
Blendi Fevziu: Ndërkohë ka pasur disa komente sepse kam shqyrtuar dy ditët e fundit shtypin se çfarë thotë dhe ju akuzojnë ju dhe përgjithësisht qeverinë e Kosovës, për një lloj mungese transparence. Është e njëjta gjë që keni kritikuar zotin Thaçin si President dhe qeverinë e Kosovës për çështjen e shkëmbimit të territoreve, pra për mungesën e transparencës. A jeni dhe ju vetë jo transparent në këtë rast? A duhet t’i jepni më shumë detaje publikut të Kosovës?
Albin Kurti: Tani nuk mund të krahasohet me shkëmbimin e territoreve si projekt që dështoi ndonëse ideja s’ka vdekur. Unë jam transparent për procesin, por më duhet të ruaj konfidencialitetin e bisedimeve.
Blendi Fevziu: Pra është çështje që lidhet me negociatorët?
Albin Kurti: Kam ftuar tre krerët e partive opozitare në zyrën time dhe ua kam treguar përmbajtjen e tekstit.
Blendi Fevziu: Jua ke treguar të treve?
Albin Kurti: Të treve kryetarëve të partive opozitare ua kam treguar përmbajtjen e tekstit.
Blendi Fevziu: Pra ata janë në dijeni të përmbajtjes së pikave të tekstit?
Albin Kurti: Po janë në dijeni. Ne kemi bërë debat në Kuvend në parim, pa folur për hollësitë. Tre krerët e opozitës në vjeshtën e vitit të kaluar, në zyrën time e kanë lexuar tekstin.
Kurti në “Opinion”: Asociacioni, do të thotë një lloj shteti brenda shtetit
Kryeministri i Kosovës foli mbrëmjen e sotme në “Opinion” në Tv Klan edhe për Asociacionin e komunave me shumicë serbe në Kosovë.
Kurti u shpreh se qëllimi i Beogradit sa i takon marrëveshjes është cenimi i integritetit territorial. Ai theksoi se në Kosovë rreth 4% e popullsisë janë serbë dhe nëse Asocacioni formohet, atëherë 10 komunat serbe do të kenë nën administrim çerekun e territorit të Kosovës. Sipas Kurtit, “Asocacioni i komunave bëhet një nivel i tretë i pushtetit që përfaqëson serbët karshi Prishtinës, që merr mbështetje nga Beogradi”.
Blendi Fevziu: Çfarë ju tremb ju te Asocacioni zoti Kurti? Si Kryeministër i Kosovës jo personalisht. Kur je Kryeministër shikimi është pak më i gjerë, duhet të bësh dhe kompromise. Tani, çfarë ju tremb ju tek implementimi i marrëveshjeve për Asocacionin?
Albin Kurti: Asocacioni i komunave me shumicë serbe është një marrëveshje që është nënshkruar në Bruksel para 10 vjetësh, ndërmjet ish-Kryeministrit Hashim Thaçi dhe Daçiç. Ajo marrëveshje e bën ndarjen mbi baza etnike, të komandantit të policisë, të Gjykatës së Apelit…
Blendi Fevziu: Do të thotë serbët në territoret e tyre e vendosin vetë policinë, vendosin vetë Gjykatën e Apelit, marrin vetë dhe taksat në mos gaboj të importeve, apo jo?
Albin Kurti: Asocacioni i komunave bëhet një nivel i tretë i pushtetit që përfaqëson serbët karshi Prishtinës, që merr mbështetje nga Beogradi.
Blendi Fevziu: Deri ku shkon autonomia e tyre sipas marrëveshjeve që ju keni firmosur?
Albin Kurti: Praktikisht, bëhet si një lloj entiteti autonom që ka lidhje vertikale me Beogradin.
Blendi Fevziu: Pra, do të thotë një lloj shteti brenda shtetit…
Albin Kurti: Do të thotë një lloj shteti brenda shtetit. Pikërisht, sikurse Republika Serbe që është në Bosnje, edhe atje në vitin 1991…
Blendi Fevziu: Që për ta thënë hapur, se ju se thoni dot se jeni Kryeministër, është një dështim.
Albin Kurti: Republika Serbe e ka sabotuar shtetësinë e Bosnje-Hercegovinës , Bosnja-Hercegovina është një shtet që s’është Republikë e megjithatë e ka brenda një jo shtet që është Republikë. Edhe atje 14 komuna janë bërë bashkë në ’91-in, shpallën pavarësi, morën Kushtetutën dhe në fund njohjen ndërkombëtare. Prandaj ne duhet të nxjerrim mësimet nga Bosnja, që të mos i përsërisim në Kosovë.
Blendi Fevziu: Sa asocacione ju krijohen brenda territorit të Kosovës?
Albin Kurti: I kemi gjithsej 10 komuna që i bie diku çereku i territorit të Kosovës.
Blendi Fevziu: Pra, rreth 25% të territorit të Kosovës?
Albin Kurti: Serbët në Kosovë janë rreth 4% ndërkohë në administrim marrin rreth çerekun e territorit, teksa kanë 10 ulëse të rezervuara në Kuvendin e Republikës.
Blendi Fevziu: Pra, në shumë raste ata kanë të drejtë të vendosin dhe kush do të qeverisë vendin?
Albin Kurti: Kanë edhe të drejtën e vetos për ligjet me rëndësi jetike. Serbia kërkon territorializimin e këtyre privilegjeve, pra nuk dëshiron më shumë të drejta për serbët por më shumë territorializim të të drejtave.
Blendi Fevziu: Në një farë mënyrë këto mbeten si gropa të zeza brenda territorit të Kosovës, të paadministrueshme nga Kosova, me një lloj komande drejtëpërdrejt nga Beogradi. Pra Kosova administron vetëm 2/3 e territorit të saj.
Albin Kurti: Qëllimi i Beogradit zyrtar është i qartë, synim i integritetit territorial dhe në anën tjetër defunksionalizim i shtetit.
Çfarë konteston në planin franko-gjerman? Kurti në Opinion: Serbia duhet të ketë ballafaqim me të shkuarën
Një ndër problematikat kryesore sa i takon planit franko-gjerman, për kryeministrin e Kosovës Albin Kurti është mosnjohja e krimeve të luftës në Kosovë nga Serbia. Në një intervistë për emisionin Opinion të Blendi Fevziut, Kurti thotë se propozimi në fjalë është bazuar në koncepte demokratike universale shumë të mira. Por ai shprehet se sa kohë Serbia e konsideron masakrën e Reçakut fabrikim, kjo do të thotë se ajo nuk pendohet për krimet e kryera gjatë luftës. Për Kurtin për t’u bërë normalizimi i marrëdhënieve si në rastin e 2 Gjermanive, duhet të ketë një ballafaqim me të kaluarën, që kurrsesi s’po ndodh në Serbi.
Ndërkohë, problemi kryesor që mbetet mesa duket, është problemi i asociacionit. Ose po jua bëj pyetjen ndryshe: Çfarë kontestoni ju brenda këtij plani, që ju duket problematike dhe që ka nevojë të rishikohet?
Propozimi është i bazuar në koncepte demokratike universale shumë të mira. Të drejtat e njeriut, pavarësia, vetëvendosja, integriteti territorial, sovraniteti.
Mosprekja e kufijve, njohja de facto, pranimi i njëri-tjetrit, institucionet ndërkombëtare. Pra thënë në një farë mënyre janë dy shtetet që bëjnë një marrëveshje, vetëm njohja formale ngelet.
Dallimi kryesor që kemi ta zëmë me fillimin të viteve 70 kur ish-kancelari gjerman filloi atë që quhej ‘ostpolitika’ me lindjen, aty e kemi dallimin sepse shkoi në Varshavë dhe u përkul para viktimave të nazizmit gjerman. Në rastin e Serbisë ajo konsideron që masakra e Reçakut ka qenë një fabrikim i ambasadorit të mirënjohur Walker. Pra në një farë mënyre Serbia nuk pendohet për krimet e asaj të kryera gjatë luftës.
Mesa pashë unë krimet e luftës nuk përfshihen në tekst.
Për shkak të komenteve tona është shtuar pjesa e cila thotë “legacy of the past’. Domethënë do të trajtohet dhe ajo, por është një term xhenerik, ndaj ka nevojë për bisedime të mëtejshme për të sqaruar atë gjë. Vetëm ta keni parasysh që Serbia de juro e pranon Bosnjen, por de facto nuk e pranon.
Patjetër. Dhe ju nuk e detyroni dot Serbinë t’ju njohë.
Për t’u bërë normalizimi i llojit të Gjermanive, duhet të ketë një ballafaqim me të kaluarën, që kurrsesi s’po ndodh në Serbi.
Nëse unë ju pyes si një njeri i cili nuk ka asnjë informacion, pikat bazë të këtij plani që ju keni mbi tavolinë, pikat kryesore po themi jo detajet, janë që; dy vendet pranojnë ekzistencën e njëri-tjetrit, pranojnë kufijtë aktualë të njëri-tjetrit, pranojnë praninë e njëri-tjetrit në institucionet ndërkombëtare dhe nuk e pengojnë këtë. Serbia heq dorë nga kthimi pas i njohjeve dhe nga bllokimi. Të dy vendet nuk bllokojnë njëri-tjetrin për integrimin në BE. Kosova i jep të drejtë minoritetit serb të ndërtojë atë që quhet asociacionet.
Nuk është ashtu në propozimin bazë.
Si është?
Propozimi bazë ka 5 fjali preambul dhe nene. Në fjalinë e tretë të preambulës thuhet pakicat kombëtare.
Pakicat kombëtare do të thotë dhe boshnjakët, serbët…
Nuk thuhet pakica kombëtare në Kosovë, thuhet pakicat kombëtare. Ka pakica kombëtare edhe në Serbi, madje shumë më shumë se në Kosovë. E para.
Kjo marrëveshje vlen edhe për shqiptarët e Serbisë? Preshevë, Medvegj, Bujanovc?
Po natyrisht. Se dy Gjermanitë e kanë marrëveshjen me reciprocitet përbrenda. Dhe ai paragraf i cili merret nga modeli i dy Gjermanive është…
Çështja e dy Gjermanive është një çështje tjetër. Ishte një komb me probleme ideologjike, jo me probleme nacionale…
Nëse shkojmë në atë pikë kur dikush thotë dy Gjermani midis Kosovës dhe Serbisë, unë filloj të ndihem francez. Pra ne dy kombe me një shtet jemi me Shqipërinë. Por është marrë literalisht paragrafi që i referohet pakicave kombëtare. Dhe pakica kombëtare nuk ka vetëm në njërin shtet, ndaj kjo ngelet të diskutohet, por për mua është e qartë se nuk mund të jetë e njëanshme.
Pra le të kuptohet në princip, por nuk është hyrë në detaje kësaj.
Nuk është hyrë në detaje. Gjithsej janë vetëm 2 faqe.
Plani franko-gjerman, Kurti: Parasheh njohjen de facto të Kosovës
Kryeministri i Kosovës Albin Kurti në intervistën e dhënë për gazetarin Blendi Fevziu, në emisionin Opinion, thotë se plani franko-gjerman parasheh njohjen de facto të Kosovës nga ana e Serbisë. Por ai thekson se ky plan është më tepër një marrëveshje bazike që synon normalizimin e marrëdhënieve mes dy vendeve, por nuk është një marrëveshje finale.
Flitet për një plan franko-gjerman, pse nuk bëhet publik?
Është kërkesë e ndërmjetësve europianë, emisarëve nga Brukseli, Parisi dhe Berlini, që pa pasur një hap konkret drejt pranimit të tij të mos ketë zbardhje të plotë të përmbajtjes së tekstit.
Si ka nisur ky plan?
5 emisarët ishin bashkë më 20 Janar këtu, pra të gjithë janë bashkë në këtë plan.
Pra plani është i dakordësuar midis të gjithëve…
Më shumë do thoja që është në fazën e një propozimi, i cili merr shumë nga fryma dhe paragrafët e caktuara të marrëveshjes mes dy Gjermanive.
Pra është një plan në lëvizje, thoni ju, nuk është i definuar plotësisht. Ka vend për negocim?
Plani nuk është plan pa elementin kohor dhe ai ka ngelur të negociohet. Ndërkaq propozimi…
Thelbi negociohet, apo ju kanë thënë ky është teksti, pranojeni ose s’ka?
Herën e parë kur na e kanë sjellë më datë 9 Shtator, nuk ka qenë merre ose lëre. Ndërkaq më datën 20 janar, për shkak se kishin kaluar shumë kohë, për bindjen time pa nevojë, kemi mundur që të takohemi më shpesh, më herët, të bëjmë më shumë, ishte shumë afër merre ose lëre. Prandaj unë siç kam thënë edhe në Shtator, e përsërita në Janar, që është bazë e mirë për diskutime të mëtejshme.
Bazë e mirë për negocime të mëtejshme, do të thotë që kjo është një bazë, por këto negocime mund të zgjasin me vite. Kosova dhe Serbia kanë 23 vjet që negociojnë në njëfarë mënyre…
Propozimi natyrisht që nuk është propozim i cili nuk nënkupton bisedime të mëtejshme, ndaj dhe ne e konsiderojmë bazë të mirë.
Sepse unë këtë ju pyeta. Ju dhanë këtë dhe ju thanë na firmose, apo ju thanë ju japim këtë dhe negocioni në një pikë.
Jo. Ne e pranojmë në parim, duhet të negociojmë dhe më pas duhet ta shndërrojmë atë propozim në marrëveshje sepse ka shumë gjëra ende të padefinuara. Sidomos sa i përket garancive ndërkombëtare, mekanizmave implementues, dhe sekuencimin kohor.
Mendoni që ky do jetë një plan final? Mund të jetë një plan final zoti Kurti?
Nuk është i menduar si një propozim për marrëveshje finale. Por është një normalizim që ende nuk është normalizim i plotë, meqenëse parasheh, mund të themi, njohjen de facto. Njohjen de facto e kemi aty.
De facto është një njohje midis dy vendeve.
Padyshim.
Ndërkohë ju keni thënë në parlamentin e Kosovës, që marrëveshja finale, pa njohjen reciproke në qendër nuk mund të ketë.
Po nuk është finale, ndaj po them.
Pra kjo është një fazë kalimtare që jep njohje de facto, por jo de jure të Kosovës?
Është më tepër një marrëveshje bazike, e cila bën normalizim e marrëdhënieve, jo normalizim të plotë. Me marrëveshje që është ligjërisht dhe ndërkombëtarisht e obligueshme, ndonëse jo finale.
Marrëdhënia me Ramën, Kurti: Nuk pajtohemi çdo herë me gjithçka…
Kryeministri i Kosovës Albin Kurti foli këtë të mërkurë në “Opinion” në Tv Klan përmarrëdhënien që ka me homologun e tij Edi Rama.
Kurti u shpreh se nuk pajtohen për çdo gjë, duke përmendur “Ballkanin e Hapur” si një pikë mosdakordësie të njohur publikisht tashmë.
Blendi Fevziu: Është përshtypja ime apo ju edhe Rama nuk duroheni dot reciprokisht?
Albin Kurti: Është përshtypja juaj.
Blendi Fevziu: Është përshtypja ime…Gjithsesi ka një tension në raportet mes jush?
Albin Kurti: Kjo nuk do të thotë se pajtohemi çdo herë me gjithçka.
Blendi Fevziu: Kush janë mosmarrëveshjet më të mëdha përshembull që keni?
Albin Kurti: Besoj që dallimi i cili është më i njohuri publikisht është raportet në rajonin e Ballkanit Perëndimor. Unë besoj që Ballkani Evropian dhe demokratik është mjaftueshëm i hapur, ndërkohë që “Ballkani i Hapur” nuk është mjaftueshëm demokratik dhe evropian.
Bashkim kombëtar Shqipëri-Kosovë? Si përgjigjet Kurti
Kryeministri i Kosovës Albin Kurti foli mbrëmjen e sotme në “Opinion” në Tv Klan për idenë e bashkimit të Shqipërisë me Kosovën.
Kurti u shpreh se dy shtetet duhet të forcojnë sa më shumë bashkëpunimin mes tyre.
“Janë dy shtete por, jo dy kombe”, theksoi Kurti.
Blendi Fevziu: Ju keni qenë flamurtar të bashkimit të Shqipërisë me Kosovën, tani që jeni Kryeministër është bjerrur ky ideali juaj?
Albin Kurti: Ky ideal është i rilindasve tanë dhe nuk është një ideal që e përzgjedhim ne. Besoj që është një intencë historike që na ka përzgjedhur neve. Dhe në këtë kuptim, ne jemi në shërbim të tij…
Blendi Fevziu: Ende jeni sot?
Albin Kurti: Po padyshim, çfarë duhet të bëjmë ne është që duhet të forcohet dhe të bashkëpunojnë sa më shumë edhe Kosova, edhe Shqipëria. Janë dy shtete por, jo dy kombe.
Kurti flet në “Opinion” për raportet Kosovë-Shqipëri
Në një intervistë për “Opinion” në Tv Klan, Kryeministri i Kosovës Albin Kurti foli mbi raportet e Kosovës me Shqipërinë.
Kurti tha se në thelb marrëdhëniet Shqipëri-Kosovë janë të mira, duke vënë theksin te 41 marrëveshjet e nënshkruara mes shteteve.
Blendi Fevziu: Çfarë raportesh keni me Shqipërinë? Duket sikur ka një moment pak distance, pak tensioni në raportet midis Kosovës dhe Shqipërisë. Nuk po flas për pjesën protokollare që gjithmonë do të jetë e mirë, mos të flasim për fasadën por për thelbin.
Albin Kurti: Besoj që thelbi është shumë i mirë për shkak se në dy mbledhjet e fundit të qeverive tona, njëra me 26 Nëntor 2021 dhe tjetra më 20 Qershor 2022 kemi bërë 41 marrëveshje që është gati çereku i 171 gjithsej. Kemi pasur mbledhjen e dy Kuvendeve më 28 Nëntor të vitit që lamë pas dhe jemi duke bërë hapa gjigandë në zbatimin e atyre marrëveshjeve, prej faktit që tashmë Kosova bën ç’doganimin në Durrës dhe Porto Romano deri te skaneri i cili është zvogëluar prej 100% në 10% dhe te qarkullimi i lirë Kosovë-Shqipëri në muajt e verës çdo vit./tvklan.al