Emigrimi masiv, sidomos i të rinjve, është rikthyer fort pas pandemisë. Shqiptarët po largohen, duke rrezikuar jetën njësoj si në luftë, së fundmi duke kaluar detin nga Franca në Britani me gomone.
Largimi masiv i shqiptarëve shpjegohet vetëm nga teoria e fituesit të çmimit “Nobel” në ekonomi (2001) George Akerlof, sipas të cilit, sa më shumë njerëz largohen nga një vend, aq më pak tërheqës bëhet që të tjerët të qëndrojnë.
Bizneset, pa përjashtim në të gjithë sektorët, e konsideruan mungesën e fuqisë punëtore për shkak të emigracionit sfidën më të madhe të aktivitetit më 2022. Numri i atyre që janë larguar është aq i madh këtë vit, saqë konsumi ka pësuar rënie të beftë në shumë artikuj, si brumërat. Shqipëria humbi miliarda dollarë nga investimet në arsim, kurse sistemi i pensioneve po vihet në rrezik. Bizneset po humbin mundësitë për zgjerim nga mungesa e punonjësve, teksa emigracioni po krijon rrethin vicioz në produktivitet. Pagat, si një mjet i fuqishëm frenimi.
Shqipëria nuk është një vend në luftë, por ngjan si e tillë.
Të rinjtë shqiptarë, shpesh minorenë, gra me foshnja, madje edhe të moshuar, vazhdojnë të largohen nga vendi në një mënyrë që rrezikojnë seriozisht jetën, së fundmi nëpërmjet një udhëtimi rraskapitës që zgjat 7-9 orë me mjete primitive lundrimi nga Franca drejt Britanisë së Madhe, njësoj si në vitet para pas rrëzimit të komunizmit.
Të dhënat zyrtare të Autoriteteve Britanike tregojnë se rreth 5000 shqiptarë kanë hyrë në mënyrë të paligjshme në vendin e tyre dhe janë regjistruar si azilkërkues në periudhën janar-qershor 2022. Gjysma e tyre kanë hyrë në vend me gomone, shumica të rinj.
Komuniteti Europian, nëpërmjet, Eurostat, raportoi se gjatë janar-gushtit të këtij viti kanë kërkuar azil mbi 5 mijë shqiptarë, ndërsa mijëra të tjerë ikin me kontrata pune, me punë të përkohshme, bashkim familjar, për studime etj.
Nga viti 2011 deri më 2021 u larguan nga vendi 214 mijë persona, sipas matjeve që vijnë nga metodologjia e emigracionit neto të INSTAT, por në vitin 2022, fenomeni është bërë më agresiv, pasi bizneset në sektorin e tregtisë pohojnë se ka rënie të menjëhershme në konsum, teksa të gjithë sektorët, pa përjashtim edhe ai publik, janë në emergjencë për punonjës.
Nga viti 2008 deri në 2020-n, rreth 700 mijë shtetas shqiptarë kanë marrë leje qëndrimi në një nga shtetet e Bashkimit Europian. Mijëra të tjerë jetojnë në mënyrë të paligjshme.
Censi për regjistrimin e popullsisë, i parashikuar për këtë vit, u shty, por të dhëna të tërthorta nga INSTAT dhe anketa e emigracionit tregojnë se kanë ikur nga vendi rreth 700 mijë persona pas vitit 2010, teksa ritmet e largimit janë përshpejtuar pas pandemisë, sidomos këtë vit.
Pse po ikin
Për shumë vende europiane nuk është i kuptueshëm se pse kaq shumë njerëz largohen nga një vend i begatë me burime natyrore, duke rrezikuar edhe jetën dhe ku sistemi i qeverisjes është demokratik.
Largimi masiv i shqiptarëve shpjegohet vetëm nga teoria e fituesit të Çmimit “Nobel” në ekonomi, George Akerlof, sipas të cilit sa më shumë njerëz largohen nga një vend, aq më pak tërheqës bëhet që të tjerët të qëndrojnë.
Imagjinoni një 15-vjeçar nga një fshat në Veri të vendit, i cili flet me vëllain e tij të madh që jeton në Londër, që ka vetëm disa muaj atje dhe bën një jetë të pëlqyeshme.
Imagjinoni të tjerët që shpesh jetojnë në familje me minimumin jetik, që shohin profilet e të afërmve të tyre jashtë vendit në rrjetet sociale. Tani të rinjtë shqiptarë masivisht, nuk ëndërrojnë që të formohen me profesione, si një mënyrë për të ndërtuar jetën kur të rriten.
Emigracioni është kthyer në aspiratë, në mendësi dhe po konkurron çdo alternativë që ofrohet së brendshmi. Besmir Muslia, një mësues në ciklin 9-vjeçar në Shemri të Kukësit thotë se, pa përjashtim, nxënësit atje duan të emigrojnë, ikin pa mbaruar ciklin 9-vjeçar.
Situata nuk ishte shumë problematike deri 10 vite më parë, pasi Shqipëria doli nga komunizmi me një popullsi të re në moshë dhe emigracioni ishte si një lehtësim për papunësinë galopante. Mirëpo, emigrimi sistematik në 30 vite tranzicion e ka tkurrur popullsinë e vendit deri në atë pikë sa tani e gjithë shoqëria është në emergjencë për njerëz.
P.sh., sektori i ushtrisë po vuan për mekanikë, kur dihet se shumë mjete që ajo disponon kanë nevojë për mirëmbajte. Drejtues të një reparti të mjeteve të rënda pohuan se, konkursit të hapur për mekanik nuk po i përgjigjej askush.
Tani reparti po mban në punë një person që ka mbushur moshën e pensionit. Në sektorin privat të gjithë aktivitetet e biznesit pa përjashtim këtë vit renditën si sfidën më madhore mungesën e punonjësve.
Ekonomia e Shqipërisë është rritur mesatarisht me 3% në dekadën e fundit, por kjo nuk është përkthyer në standard më të lartë ekonomik për shqiptarët, pasi gati një e treta e popullsisë (mbi 30%) ishin në varfëri vitin e kaluar, sipas përcaktimeve të Bankës Botërore, niveli më i lartë në Europë.
Efektet e zbrazjes së madhe, bie konsumi, bizneset në alarm për punonjës
Me përfundimin e pandemisë Covid-19, vala e ikjeve nga Shqipëria është rritur ndjeshëm, sidomos në vitin 2022, ku një kanal i ri emigracioni në Britaninë e Madhe, me gomone nga Franca po zbraz vendin shpejt.
Mungesa e kapitalit njerëzor tani është kthyer në shqetësim për rritjen ekonomike të vendit, teksa në afate më të gjata, sistemi i pensioneve, kujdesi social dhe cilësia e demokracisë, në mungesë të një popullsie të re në moshë, do të përkeqësohet. Ikjet e mëdha i kanë vënë në vështirësi bizneset në të gjithë sektorët.
Pas pandemisë Covid-19, dhe luftës në Ukrainë, kishte kërkesë të lartë nga jashtë për të prodhuar në Shqipëri, por bizneset po i refuzojnë për shkak të mungesës së punonjësve.
Kriza e burimeve njerëzore fillimisht u shfaq në fabrikat e fasonit, por tani është përhapur me shpejtësi në të gjithë sektorët. Kompanitë e transportit urban në Tiranë po përballen me rënie të numrit të pasagjerëve si rrjedhojë e emigracionit të lartë.
Operatorët kryesorë të linjave urbane në kryeqytet thanë se aktualisht, numri i pasagjerëve është 40% më pak se viti 2019, që konsiderohet periudha para krizës. Sipas të dhënave të Bashkisë së Tiranës, në periudhën janar-qershor 2021, numri i pasagjerëve që përdorin transportin publik është 49% më pak se e njëjta periudhë e 2019-s.
Për 6-mujorin e parë të 2021, rreth 50% e pasagjerëve përdorën abone. Zbrazja po ndodh aq shpejt dhe tani efektet ndihen shumë. Popullsia është zvogëluar, saqë edhe kompanitë e sigurimit, thonë se, aktiviteti i tyre po ndikohet jashtëzakonisht keq nga emigrimi.
Forcim Kola, Drejtor i Përgjithshëm i INSIG, tha se, kompania po përballet me sfida të mëdha, që lidhen me kufizimet e stafit, vështirësitë për të kontaktuar klientët, ritmet ulëse të tregut të sigurimeve, si pasojë e frenimit të veprimtarive individuale dhe të bizneseve.
Emigrimi jashtë i shqiptarëve në nivele të konsiderueshme, rënia e fuqisë blerëse dhe frenimi i mundshëm i rritjes ekonomike, po ndikojnë negativisht tregun e sigurimeve, – tha ai.
Më keq janë sektorët që kanë bazë të aktivitetit krahun e lirë të punës, sidomos industria. Luan Leka, themelues dhe CEO i EHW GmbH, një nga grupet më të mëdha të fokusuara në industrinë përpunuese në vend, tha se fenomeni i emigracionit ka ndikuar në zvogëlimin e tregut dhe gjetjen e fuqisë punëtore, ndërkohë që dhe pagat e ulëta janë një tjetër faktor që nuk e nxisin konsumin.
Call center, që një dekadë më parë ishin zgjidhja për punësimin e të rinjve të arsimuar, tani janë në krizë për gjetjen punonjësve. Lorenc Goga nga “Facile.it”, thotë se në vitet 2015 -2017, në kompani kanë qenë 700 të punësuar, ndërsa tani janë 300 të punësuar.
Minimalisht kësaj kompanie i nevojitet çdo muaj të rekrutojë 20 punonjës të rinj, por ka muaj që kërkesa është edhe më e lartë. Sot “Facile.it” nuk po arrin ta zëvendësojë stafin që po ikën, ndërsa rritja e kapaciteteve të burimeve njerëzore duket mision i pamundur.
Adi Haxhiymeri, një nga importuesit më të mëdhenj të miellit, nëpërmjet fabrikës “Bloja”, pohon se emigracioni është një ndër faktorët kryesorë në vend për rënien e konsumit të brumërave. Gjatë periudhës janar-gusht 2022, importet e drithërave shënuan rënie me 17% dhe Haxhiymeri e shpjegon këtë me zbrazjen e vendit nga emigracioni i lartë.
Ai tha se të rinjtë janë konsumatorët më të mëdhenj të brumërave, por edhe grupmosha që largohet më së shumti nga vendi. Pasojat e emigrimit reflektohen menjëherë te konsumi i bukës. – tha si. Por veç të tjerash, ikja e njerëzve është shndërruar edhe në problem për funksionimin e aktivitetit.
Florian Zekja, nga Unioni i Fasonëve, tha se, industria është duke kaluar një situatë tejet të vështirë sa u përket punonjësve. Para se të shfaqej kërkesa e lartë pas pandemisë, fabrikat e tekstileve kishin rreth 20 mijë punonjës minus, por me kërkesat e tanishme, nevojat janë për dyfishim të punësimit në këtë sektor.
Industria e tekstileve dhe këpucëve kishte deklaruar rreth 56 mijë të punësuar në vitin 2019, para pandemisë, por Unioni i Fasonëve pohon se, nëse do të kishte mjaftueshëm punonjës, kërkesa është për të punësuar deri në 100 mijë persona.
Mungesa e fuqisë punëtore është problemi më madhor që ka aktualisht sektori i shërbimeve në bare dhe restorante. Nuk pritet që kjo krizë të gjejë ndonjëherë zgjidhje, pasi edhe zbatimi i politikës për të sjellë punonjës nga jashtë rezultoi se u përdor nga ta si trampolinë për të emigruar drejt Europës apo vendeve të tjera”, tha Enri Jahaj, nga Shoqata e Bareve dhe Restoranteve.
Investimet e humbura në arsim, nga 2011 deri më 2021, mbi 4 miliardë euro
Njerëzit, si kapitali më i çmuar në një shoqëri, kur emigrojnë, i krijojnë humbje të mëdha vendit, edhe në aspektin ekonomik. Dëmi i drejtpërdrejtë matet në sektorin arsimor. Sipas përllogaritjeve të Institutit “Aspen” me qendër në SHBA, kostot e edukimit për një person me shkollë të mesme në Shqipëri janë 18,283 euro. Në vendet e tjera të Ballkanit, kostot janë më të larta se në Shqipëri.
Me një përllogaritje të thjeshtë, Shqipërisë i kanë humbur mbi 4 miliardë euro, nëse supozojmë se 228 mijë persona që kanë ikur 10 vitet e fundit ishin të gjithë me shkollë të mesme. Në varësi të nivelit të arsimimit, shoqëria investon në edukimin e individëve deri në njëzet vjet në disa raste.
P.sh., për përgatitjen e personi me shkollë doktorale, sistemi publik në Shqipëri harxhon deri në 32 mijë euro. Me emigrimin e të rinjve të arsimuar, investimet përkthehen në humbje ose bëhen investime në vendet e destinacionit, të cilat përfitojnë njerëz të arsimuar pa shpenzuar para.
Emigracioni, ekonomia bie në kurthin e mungesës së produktivitetit
Në vitin 2021, popullsia e vendit u tkurr me 36 mijë banorë, më shumë se gjysma e Qarkut të Kukësit prej 72 mijë banorësh. Por, zhvillimi më shqetësues është fakti që në pjesën më të madhe të kësaj tkurrjeje ka ndikuar rënia e numrit të grupmoshës 20-24 vjeç, që është dhe pjesa më vitale dhe në moshë produktive e popullsisë.
Kjo grupmoshë shënoi rënie me 15 mijë persona, duke ndikuar në gati gjysmën e tkurrjes së popullsisë totale të vendit. Rënia në vlerë është gati tre herë më e lartë se te grupmoshat e tjera, një faktor indirekt që efektin më të lartë nuk e kanë dhënë zhvillimet natyrore të popullsisë, por emigracioni.
Përvojat kanë treguar se vendet me emigracion të lartë të të rinjve bien në kurthin e mungesës së produktivitetit. Me humbjen e popullsisë së re në moshë, ekonomia humb kreativitetin dhe mundësitë për t’u bërë inovative.
Pasi janë të rinjtë ata që kanë ide dhe dëshirën, si dhe priren nga inovacioni. Pa inovacion, ekonomia nuk mund ta çojë modelin ekonomik në një nivel më të lartë dhe më produktiv.
Pakësimi i të rinjve e pengon qeverinë të ketë qasje të reja në ekonomi. Veç të tjerash, demokracia bëhet më pak cilësore, pasi zakonisht të rinjtë janë grupmosha më aktive dhe ushtrojnë më shumë presion mbi politikën.
Gjatë 30 viteve të fundit, Shqipëria ka ndjekur një model ekonomik të bazuar në krahun e lirë të punës dhe struktura e ekonomisë nuk ka gjeneruar punë me vlerë të lartë. Mungesa e produktivitetit është bërë shkak për emigracion dhe emigracioni, në vetvete, bëhet shkak për rënie të produktivitetit në vijim.
Rënia e lindjeve me shpejtësi nga më shumë se 85 mijë në vitin 1990 në rreth 27 mijë në vitin 2021, sjell një perspektivë të zymtë mbi ecurinë e forcës së punës në dekadën në vijim. Të dhënat nga INSTAT tregojnë se popullsia në moshë pune 15-64 vjeç u tkurr me mbi 32 mijë persona vetëm vitin e kaluar, me rënie vjetore 1.7%, më e thella në 30 vjet.
Në fund të tremujorit të dytë të vitit 2022, gati 80% e burrave në moshë pune u përfshinë në tregun e punës, niveli më i lartë historik. Por ndërkohë, shkalla zyrtare e papunësisë për të rinjtë 15-29 vjeç është 20,2%, pasi kjo grupmoshë, sidomos pjesa e arsimuar, nuk po arrin të integrohet në tregun e punës, për shkak se shumica e vendeve të lira nuk përkojnë me përgatitjen arsimore të tyre.
Rezultatet e Barometrit të Ballkanit 2022 tregojnë se 42% e të anketuarve në Shqipëri planifikojnë të emigrojnë, kjo ishte përqindja më e lartë në rajon, pas Kosovës.
Rritja e pagave, mjet i pamjaftueshëm për frenimin e emigracionit
Anketat rajonale kanë gjetur se 80% e shqiptarëve emigrojnë për arsye ekonomike. Të ardhurat nga pagat në Shqipëri janë më të ulëtat në Europë dhe 30% më pak se mesatarja rajonale. Bizneset në Shqipëri po mendojnë të përdorin pagat si mjet për të frenuar emigracionin, por sado që të jetë rritja, është e vështirë të plotësohet hendeku.
Luan Leka, themelues i EHW, pohon se fenomeni i emigracionit ka ndikuar në zvogëlimin e tregut dhe gjetjen e fuqisë punëtore.
Ai shton se ndërhyrja më efikase për të ngadalësuar fenomenin e emigracionit është rritja e pagave. Fenomeni ka filluar, por ai do të nxisë rritjen e kostove të ndërmarrjes dhe për pasojë, çmimet. Shumë ndërmarrje do të humbasin aftësinë konkurruese dhe do të mbyllen, duke favorizuar importin.
Z. Leka rekomandon se përballë këtij fenomeni të pandalshëm do të ishte me vlerë ndërhyrja e shtetit për uljen e ngarkesës fiskale mbi pagat, që sot kalon 40% të pagës neto.
Eleni Babameto, e cila drejton kompaninë “Teuta”, një nga kompanitë më të mëdha në fushën e import-eksportit të ushqimeve dhe distribuimit të tyre, pohoi se është rritur edhe konkurrenca e brendshme pasi të gjitha bizneset janë në kërkim të punonjësve.
Kjo ka krijuar paqëndrueshmëri të stafit dhe vështirësi për të mbajtur ekuilibrin e biznesit. Babameto tha se rritja e pagave është një mjet, të cilin ajo e ka aplikuar për ta përballuar. Ajo tha se bizneset ende kanë hapësira për rritjen e pagave, pasi deri disa vite më parë kishte kërkesa të mëdha për punë.
Si në çdo treg, edhe ai i pagave varet nga oferta dhe kërkesa. Tani që ka mangësi në stafe, ne po përdorim pagat si mjet për të shmangur vështirësitë, tha Babameto.
Të dhënat e INSTAT treguan se ritmet vjetore të rritjes së pagave ishin 6% në tremujorin e dytë të vitit 2022, por kjo rritje u gërrye nga inflacioni, i cili po rritet me ritme më të larta se pagat.
Të dhëna të tjera nga INSTAT tregojnë se bizneset në Shqipëri investojnë shumë pak te kapitali njerëzor. Nga viti 2016 deri në vitin 2020, investimet në trajnimin profesional të punonjësve kishin rënë nga 20-80% sipas aktiviteteve ekonomike, raportoi INSTAT, ndërsa Kodi i Punës nuk respektohet në shumë aspekte të tij./Monitor
Kastriot Çako, ish-oficer i lartë i Policisë së Shtetit, ka dalë me zë dhe fizgurë për të bërë një denoncim të fortë për një ngjarje që i ka ndodhur rreth 10 ditë më parë, në ambientet e Komisariatit Nr.2 në Tiranë.
Sipas rrëfimit të tij përballë gazetarit Igli Çelmeta, më datë 10 Dhjetor, rreth orës 10:33, Çako ka marrë një telefonatë nga policia, ku i është kërkuar të paraqitej për një “sqarim” lidhur me një çështje pronësie.
Duke qenë se komisariati ndodhej pranë vendit ku po punonte, ai është paraqitur menjëherë, pa kundërshtim. Por ajo që duhej të ishte një procedurë rutinë, sipas tij, u shndërrua në një ndalim të pajustifikuar.
Pas një kontrolli personal dhe sekuestrimit të telefonit, Çako u fut në një dhomë izolimi, e mbyllur me shul dhe dryn.
“Në momentin që po plotësohesh blloku në shkallët e komisariatit numër dy nga kati i dytë zbret një civil dhe i thotë punonjësit të policisë pse e mban atje fute në dhomat e shoqërimit. Mbasi plotësoi dhe më bëri kontrollin personal duke më hequr celularin, më kontrolloi për cigare, për çakmak, për të gjithë gjërat e tjera, për rrip, më futi në dhomën e izolimit. Jam futur në dhomën e izolimit pa bërë asnjë lloj kundërshtie, asnjë gjë dhe kam ndenjur rreth 10-15 minuta. Më pas ka ardhur personi i cili më futi në dhomën e shoqërimit bashkë me SPZ-në e zonës që më mbulon mua. Unë e njoh thjesht si figurë, por nuk ia dija emrin. Kanë hapur derën e cila ishte mbyllur me shul dhe me dry”, ka rrëfyer ai.
Ai tregon se pasi u mbyll në dhomën e izolimit, gjendja e tij shëndetësore u përkeqësua ndjeshëm. Pas disa minutash, ai humbi ndjenjat, duke mos kujtuar më çfarë ndodhi deri sa u përmend fillimisht në dhomën e ndalimit dhe më pas në urgjencën e Spitalit “Nënë Tereza”.
“Në momentin që këta kanë ikur unë nuk e ndjeja veten mirë po më merreshin mend dhe në një moment të caktuar bërtas ndihmë i kërkoi policisë kam rënë pa ndjenja dhe unë nuk mbaj mend gjë se çfarë ka ndodhur me mua por dua të theksoj se para se të futem në dhoma të izolimit i kam kërkuar punonjësit të policisë a mundet të njoftoj familjen më ka dhënë telefoni dhe kam marrë bashkëshorten”, vijon rrëfimin Çako.
“Në komunikimin që kam bërë me bashkëshorten, mësova që bashkëshortja kishte ardhur se dëgjoja që i thoshte punonjësve të policisë, kujdes se burri është i sëmurë dhe i kam thënë bashkëshortes që të lajmëroj avokatin civil dhe penal pasi mua po më ndalojnë. Më është marrë telefoni dhe unë kur kam rënë pa ndjenja, nuk kam kuptuar se çka ndodhur me mua. Vetëm mbaj mend që jam përmendur plotësisht në urgjencën e spitalit nën Tereza. Dua të theksoj sepse nuk mund të flas se çfarë ka ndodhur me mua gjatë kohës që nuk kam qenë koshient dhe di që gruaja është futur me dhunë kur ka ardhur urgjenca, që më ka dhënë ndihmën e shpejtë”.
Kastriot Çako, ish-oficer i lartë i Policisë së Shtetit
Rezarta Çako, bashkëshortja e Kastriotit, me profesion mjeke, dëshmoi në emision se kishte paralajmëruar policinë për problemet serioze shëndetësore të Çakos, përfshirë hipertensionin e rëndë dhe takikardinë, por kishte hasur në indiferencë totale. Vetëm kur gjendja u bë kritike, u njoftua urgjenca, tregon ajo.
“Kjo që na ka ndodhur neve, na ka tronditur thellësisht nga ana psikologjike, nga ana mjekësore dhe vërtetë kështu do të ndjehej çdo qytetar, çdo taksapagues i rregullt i këtij vendi që përdhoset, depersonalizohet dhe dhunohet nga policia e shtetit që duhet të jetë në mbrojtje të qytetarit të rregullt edhe të çdo qytetari, jo të jetë të kthehet dhunuese”, tregon ajo.
Kastriot dhe Rezarta Çako
“Dua të flas vërtetë në tagrin e mjekes, sepse ashtu u paraqita në fakt, në komisariatin e policisë numër dy. Fill mbas bashkëshortit unë shkova. I pyeta përse është ndaluar bashkëshorti im. I vura në dijeni ngase vuan bashkëshorti im, i cili vuan nga një tension stresant, nga hipertensioni stresant, i shkon deri në 20 për shkak të një kalvari të gjatë të proceseve gjyqësore që kemi pasur me firmën e ndërtimit. Është një njeri që është marrë me sport, i shëndetshëm, por vetëm nga stresi i këtyre problemeve ka hipertension edhe një takikardi që i shkon rrahjet e zemrës deri në 160 në minutë. Pra një gjendje që shumë alarmante dhe këtë unë menjëherë i thashë vij në tagrin e mjekes, jo të bashkëshortes në këtë rast, po ju paralajmëroj që gjendja e bashkëshortit tim është vërtetë për t’u vlerësuar. Prandaj mos bëni asnjë lloj kontakti sepse për çdo problem që mund të ketë ndodhur që ne s’jemi në dijeni dua të di motivacionin që të lajmëroj avokatët tanë, avokatin e çështjet civile dhe avokatin ë për çështjen penale”.
Sipas saj, reagimi i policisë ishte një indiferencë totale. “Në radhë të parë, përveç se të jesh punonjës i këtij shteti, duhet të jesh njeri human. Të dëgjosh se jo të gjithë gënjejnë dhe jo të gjithë simulojnë. Pra, duhet të ishte marrë parasysh ankesa ime në lidhje me problemin e shëndetit. Dhe unë nuk ja vura në dukje një herë, por ja vura dy tre herë këtë problem, sepse po e shikoja që sidomos mbas telefonatës së bashkëshortit tim që më tha po futem në dhomën e shoqërimit, një qytetar që s’ka shkelur kurrë ligjin, një oficer policie karriere, i cili është një njohës i shkëlqyer i ligjit dhe të futet në dhomë shoqërimi. Kjo është një ngjarje e paprecedent, një tronditje e madhe psikologjike me një dëm në shëndet”, thotë ajo. /A2 CNN
Në teatrin e shëmtuar të politikës shqiptare, Benet Beci nuk është thjesht një personazh; ai është simboli i kalbëzimit të administratës që është shndërruar në një makinerisë thithëse të djersës së shqiptarëve. Ndërkohë që propaganda e paguar me paratë tona e portretizon si “rilindasin” e Shkodrës, e vërteta që fshihet pas dosjeve të SPAK-ut dhe llogarive bankare është një shuplakë e rëndë për çdo qytetar që mezi mbyll muajin.
1. Fondet Publike: Plaçkë Lufte për “Ata me dy Klasë Shkollë”
Guximi i Benet Becit për të vjedhur nuk njeh kufij. Nga drejtimi i FSHZH-së e deri te KESH-i, emri i tij është i lidhur me një rrjet merimangë tenderash të paracaktuar. Skandali i fundit i zbuluar nga SPAK, ku flitet për qindra mijëra euro që ndahen si haraç mes zyrtarëve, nuk është thjesht shkelje ligji – është vampirizim i financave publike.
Shprehja që rëndon në dosje, “për ne me dy klasë shkollë”, tregon filozofinë e vërtetë të Becit: një arrogancë injorantësh që e shohin shtetin jo si shërbim, por si një arkë pa zot ku mund të futin duart lirisht.
2. Nepotizmi si Kancer: Dinastia e “Të Paaftëve”
Për Benet Becin, institucionet shtetërore janë agjenci punësimi për pasardhësit e tij. Ndërkohë që djemtë dhe vajzat e Shkodrës dhe gjithë Shqipërisë, me diploma ekselente, marrin rrugët e botës, fëmijët e Becit “blindojnë” pozicione kyçe pa pasur asnjë meritë tjetër përveç mbiemrit. Ky nuk është thjesht nepotizëm; është vrasje e shpresës. Është mesazhi më i zi që një pushtetar mund t’u japë të rinjve: “Nuk ka rëndësi sa mëson, rëndësi ka kush të ka lindur.”
3. Lluksi që Vret: Kur Zyrtari Jeton si Sultan
Si mundet një njeri që e ka gdhirë dhe ngrysur jetën në zyrat e shtetit, të bëjë një jetë që do ta kishin zili edhe oligarkët më të pangopur?
Veshjet e markave mijëra euroshe,
Resortet luksoze që kushtojnë sa rroga vjetore e një mësuesi,
Investimet miliona euroshe në hije.
Kjo pasuri e pashpjegueshme është monumenti i korrupsionit. Është e paimagjinueshme që në një vend ku njerëzit numërojnë qindarkat për bukën e gojës, një zyrtar të jetojë në mes të një lluksi faraonik që buron direkt nga xhepat e shqiptarëve të vjedhur.
5. Skandali në SPAK: A po e Shpëton “Miku” i Prokurorisë?
Pyetja që sot po djeg çdo shpresë për drejtësi është: Pse Benet Beci është ende i lirë? Indicia që ai mbrohet nga një “prokuror mik” brenda SPAK-ut është njolla më e zezë mbi reformën në drejtësi. Nëse një prokuror zgjedh miqësinë para ligjit, ai është po aq fajtor sa vetë Beci. Është e papranueshme që për “peshqit e vegjël” prangat kërcasin menjëherë, ndërsa për “pashain” e tenderave pritet, zvarritet dhe heshtet. Çdo ditë që Beci nuk është pas hekurave, është një dëshmi se drejtësia në Shqipëri mbetet selektive dhe e kapur nga fije të padukshme pushteti.
Përfundimi: Vendi i tij është në Qeli
Benet Beci nuk meriton zyrën e kryetarit të bashkisë, as lirinë për të shijuar paratë e vjedhura. Ai meriton një qeli burgu.
Duhet burg për shkatërrimin e meritokracisë.
Duhet burg për vjedhjen sistematike të tenderave.
Duhet burg për pashpjegueshmërinë e luksit të tij.
Nëse ky njeri nuk ndëshkohet me ashpërsinë maksimale, atëherë mesazhi është i qartë: Shqipëria mbetet pronë e një kaste që mund të vjedhë, të punësojë familjen dhe të jetojë si në përralla, ndërsa qytetarët mbeten skllevër të taksave që ushqejnë barkun e tyre të pangopur.
Gazetari Poli Hoxha, i ftuar në studion e emisionit “Kjo Javë” në News24, ka folur për çështjen e zv/kryeministres Belinda Balluku dhe dosjen e SPAK ndaj saj, duke e cilësuar këtë proces si një moment kyç që dëshmon pjekurinë dhe pavarësinë e institucionit të posaçëm të drejtësisë.
Sipas Hoxhës, SPAK ka arritur një nivel pjekurie nën drejtimin e Altin Dumanit, duke vërtetuar se është një institucion që nuk kapet dhe nuk ndikohet politikisht. Ai theksoi se mbështetja e SHBA-së dhe Bashkimit Evropian ndaj SPAK vijon të jetë e fortë, ndërsa peshorja, sipas tij, ka anuar qartësisht nga drejtësia.
Gazetari vuri në dukje se pas hetimeve ndaj Belinda Ballukut është shfaqur një front i hapur politik kundër SPAK. “Fillimisht ky front përfaqësohej nga Berisha, ndërsa tani Rama ka dalë hapur kundër tij”, u shpreh Hoxha, duke shtuar se marrja e Ballukut si e pandehur ka qenë momenti që e ka nxitur këtë përplasje.
Duke folur për figurën e zv/kryeministres, Hoxha e cilësoi Ballukun si një personazh me një rritje të jashtëzakonshme politike dhe ekonomike. Ai theksoi se hetimi ndaj saj ka shkuar deri në limite, duke nisur nga gushti i vitit 2024 me kallëzimin e parë, për t’u regjistruar si hetim në shtator të po atij viti dhe për të vijuar për rreth një vit.
Sipas Hoxhës, një nga elementët kyç të hetimit ka qenë çështja e telefonave Blackberry të sekuestruar, për të cilët partnerët ndërkombëtarë kanë deklaruar se mund të zbërthehen dhe të nxjerrin në dritë prova të rëndësishme, përfshirë edhe gjurmimin e parave. Ai shtoi se, pasi kjo ndihmë u bë fakt i kryer, prokurorët kanë vijuar punën pa u ndalur.
Në analizën e tij politike, Hoxha deklaroi se kryeministri Edi Rama mund të ndodhet në një moment vendimtar për të negociuar, por sipas tij, e vetmja gjë që mund të negociohet është fati personal. “Ky pushtet, si i korruptuar, ka rënë”, u shpreh ai, duke theksuar se raste të tilla kërkojnë edhe zgjidhje politike.
Në përfundim, Hoxha theksoi se ndërsa SPAK godet “trupin e infektuar” nga jashtë, përmasat e dosjes Balluku janë të mëdha, duke kujtuar se institucioni u ka përcjellë deputetëve rreth 16 mijë faqe materiale nga kjo dosje.
“Do të dëgjojmë lemerira!”/ Çfarë paralajmëron gazetari? Familjarët e saj kanë bërë transaksione, 14 supermarkete…
Gazetari Poli Hoxha, i ftuar në studion e emisionit “Kjo Javë” në
Sipas Hoxhës, ndarja e Unazës së Tiranës në disa lote është bërë, sipas tij, për qoka dhe interesa korruptive. Ai e krahasoi rastin e Ballukut me atë të kryebashkiakut Erion Veliaj, duke u shprehur se, në këtë krahasim, Veliaj “duket lule”. Gazetari deklaroi se, sipas tij, kudo që hetohet në lidhje me Ballukun janë gjetur ose do të gjenden elementë korrupsioni.
Hoxha bëri të ditur gjithashtu se, sipas informacionit që ai disponon, paralelisht me hetimin penal ka avancuar edhe hetimi pasuror. Ai theksoi se, që nga rasti i ish-zv/kryeministrit Arben Ahmetaj, praktika e ndjekur është që me nisjen e një hetimi penal të fillojë automatikisht edhe verifikimi i pasurisë.
“Do të dalin lemerira nga dosja Balluku”, u shpreh Hoxha, duke pretenduar se nuk përjashtohet mundësia e pasurive shumë të mëdha, përfshirë prona të shumta dhe transaksione me shifra të konsiderueshme. Ai përmendi gjithashtu aktivitetet tregtare të familjarëve të saj, duke folur për biznese të shumta që, sipas tij, janë shitur më pas përmes transaksioneve të tjera financiare.
Në vijim, gazetari deklaroi se në dosjen ndaj Ballukut pritet të dalin në pah edhe elementë të ngjashëm me çështjen e AKSHI-t, përfshirë, sipas tij, edhe lidhje me krimin e organizuar.
“Familjarë të saj kanë patur rreth 14 supermarkete, pastaj i kanë shitur, transaksione të tjera, etj etj. Te ajo dosje do dalë si te dosja e AKSHI-t edhe lidhja me krimin e organizuar”, tha ai.
“Kjo qeveri dhe Rama vetë, ka rënë!”, gazetari Poli Hoxha: Kryeministri po del në dosje. Për çështjen ‘Balluku’ ka bashkëpunëtorë. Po nisin të ‘cicërojnë’ se…
Gazetari Poli Hoxha në një intervistë për emisionin ‘Kjo Javë’ në News24 se kryeministri Edi Rama del në dosjen e Ballukut, ndërsa ende nuk dihet nëse është i implikuar ligjërisht. Ai tha se kjo qeveri, bashkë me Ramën ka rënë.
Mes të tjerash ai tha se ka nisur të ketë bashkëpunëtorë për këtë çështje, në mënyrë që të shpëtojnë kokën e vetë.
“Procesi i daljes së dosjes nis kur shkon në gjykatë. Ndaj nga periudha që Balluku është marrë nën hetim, vetëm 16 mijë faqe i kanë deputetët. Janë qindra mijëra faqe. Vetëm hetimi pasuror është…përgjime mund të jenë me mijëra faqe. Kryeministri është përfshirë, se ka filluar të dalë në dosje. Se di sa implikim. Ka filluar që të ketë në dosjen Balluku bashkëpunëtorë, po cicërojnë, se secili do të ruajë kokën e vetë. Në këtë kuptim dhe kaq sa ka dalë e ka rrëzuar qeverinë. Nëse ai kërkon të mbrohet nga 83 votat, i kanë socialistët. Ata mund të zgjedhin një qeveri tjetër. Por kjo qeveri dhe Rama vetë, ka rënë! Media të mëdha, si CNN kanë nisur të shkruajnë për Ballukun. Rama është ende në situatën që po tenton ta kalojë këtë faze.”, tha ai.
“Pro qeverisë tranzitore për ‘Republikë të re!”, Poli Hoxha: Rama po blen kohë me çështjen Balluku!
Gazetari Poli Hoxha deklaroi se është pro qeverisë tranzitore në Shqipëri, si modeli i ngjashëm i Italisë me ‘Republikën e re’.
Në një intervistë për emisionin ‘Kjo javë’ në News24 Hoxha tha e Rama vetëm sa po fiton kohë për Ballukun.
“Mua më pëlqen një qeveri tranzitore, që do të përgatiste këtë radhë atë Republikën e re. Rama po blenë kohë, se kalon dot këtë çështje. Ka debat shterpë me opozitën për çështjen e kohës për Ballukut. Një variant është; ose t’i shpallë luftë SPAK, ose ta lërë Ballukun para drejtësisë”, tha ai.
“Dosja e AKSHI-t dhe Ballukut lidhen së bashku”, Poli Hoxha: U cenua siguria kombëtare, krimi i organizuar ishte ulur këmbëkryq
Gazetari Poli Hoxha, i ftuar në studion e emisionit “Kjo Javë” në News24, ka folur për çështjen e AKSHI-t në SPAK, duke e cilësuar këtë dosje si një nga më të rëndësishmet dhe më domethënëset në punën e Prokurorisë së Posaçme.
Sipas Hoxhës, dosja e AKSHI-t është historike sepse, për herë të parë, ka bashkuar në mënyrë të qartë korrupsionin shtetëror me krimin e organizuar. Ai theksoi se kjo çështje është edhe më e madhe se ajo që lidhet me zv/kryeministren Belinda Balluku, megjithëse, sipas tij, do të vijë një moment kur të dyja dosjet do të ndërlidhen.
Gazetari ngriti shqetësimin se veprimtaria e AKSHI-t ka cenuar drejtpërdrejt sigurinë kombëtare, duke kujtuar se Shqipëria është vend anëtar i NATO-s. Ai u shpreh se përtej korrupsionit, problemi më i rëndë ka qenë krijimi i një monopoli në fushën e shërbimeve digjitale.
Hoxha sqaroi se deri në vitin 2019, një institucion që merret me infrastrukturën digjitale nuk mund të funksiononte pa bashkëpunim me kompani të mëdha ndërkombëtare, si Microsoft. Sipas tij, situata ndryshoi kur ky bashkëpunim u ndërpre dhe cikli u mbyll brenda vendit, çka, sipas pretendimeve të tij, çoi në ekspozimin e të dhënave personale të qytetarëve me qëllim maksimizimin e fitimeve.
Në këtë kontekst, Hoxha deklaroi se krimi i organizuar ka pasur një rol të rëndësishëm në këtë skemë, duke qenë i përfshirë drejtpërdrejt në aktivitetet e lidhura me AKSHI-n.
Hetimet për këtë çështje vijojnë nga SPAK, ndërsa autoritetet nuk kanë dhënë ende detaje të mëtejshme zyrtare mbi përmasat dhe përgjegjësitë konkrete që pritet të dalin nga kjo dosje.
Ngurimi i deputetëve socialistë për të dorzuar imunitetin e Belinda Ballukut i ka nxjerrë në dritë të keqe të gjithë borizanët e rrezikut të supozuar për një “grusht shteti”. Tashmë është e qartë, se që kur Edi Rama urdhëroi që zëvendësja e tij të mbrohej, duke e ankimuar pezullimin e saj në kushtetuese, në mediat tona u sajua një fortunë në gotë, gjoja për rrëmbimin e kompetencave të kryeministrit, kontradiktat mes pushteteve të pavarura dhe shpërfilljen e mandateve të siguruara me votë popullore. Cilido që nuk s’kishte interesa okulte e kuptonte lehtësisht se këto ishin alibi qesharake.
Por pavarësisht kësaj, titujt e mediave online, lajmet kryesore, emisionet e mbrëmjes u përmbytën nga një debat që prezumohej të ishte monopol i një grupi të ngushtë konstitucionalistësh, për të fshehur një të vërtetë të thjeshtë: “hajdutët dhe kur kapen, nuk dorëzohen”.
Gjithçka u stis për të anashkaluar një pyetje të thjeshtë: a mund të qëndronte Belinda Balluku në detyrë, pas fakteve rrënqethëse të bëra publike në dëm të saj? Pra, a mund të ishte më ajo anëtare kabineti, qoftë edhe sikur kundër saj mos kishte filluar asnjë çështje penale?
Në vend të këtyre dilemave hapsirën e zaptoi rrëfimi i një pushteti, që pasi manipulon zgjedhjet, kur kapet duke vjedhur, përdor si mburojë absurdin se ju nuk mund të na nxirrni nga zyrat ku na ka futur populli me votë.
Në këto kushte, një qytetar i zakonshëm, një njeri i ftohtë, një shikues apo lexues pa emocione, mund ti bënte pyetjen vetes: ore, për gjëra kaq të thjeshta, si mund të helmohet publiku me tërë këtë tymnajë të prodhuar nga hiçi?
Paradoksalisht tek dosja e Belinda Ballukut, e cila u bë shkak për prodhimin e kësaj përralle, gjendet edhe përgjigjja. Në një fragment, aty ku ministrja angazhohet që ti çlirojë 700 mijë euro një biznesmeni për të cilin i bën presion botuesi Karlo Bolino, shpjegohet e gjithë strategjia e blerjes dhe manipulimit të mediave prej kësaj bande. Balluku i thotë drejtorit të rrugëve: “çunat e tjerë kanë paguar nga xhepi për mediat”, ndërsa ti më krijon probleme kur thjeshtë ke për të dhënë para publike.
Vetëm brenda kësaj fraze të thjeshtë ka disa të verteta. E para se mediat paguhen për të gënjyer.
E dyta, se ato nuk e marrin pjesën vetëm nga tenderat e fallcifikuar publikë, por edhe paratë e zeza të zyrtarëve të zhytur në korrupsion dhe trafiqe.
E treta, se një aleancë maskarenjsh, mes qeveritarësh, pronarësh dhe gazetarësh, ka ngritur ngritur në këmbë një makineri oruelliane manipulimi që zor se punon me kaq përpikmëri edhe në diktaturat më të egra. Eshtë pikërisht kjo fabrikë gënjeshtratsh, që u vu në punë, me reklamat e inceneratorëve fantazëm, për të bërë dokumentare se djegësat që nuk ekzistonin, i kishin bërë qytetet tona më të pastra. Eshtë pikërisht ajo që shërben si alibi për çdo tender dhe koncesion të dhënë pa garë. Po ajo u vu në punë edhe për të shpërndarë tymnajën e puçit të vjedhjes së kompetencave të kryeministrit, që synonte të fshihte thelbin e dosjes Balluku.
Falë përgjimeve që nxori SPAK ne kemi një dëshmi për të vërtetuar atë që dinim prej kohësh, për të lexuar e dëgjuar provat reale të funksionimit të kësaj makinerie.
Por, megjithëse për faktimin e këtij episodi duhet falenderuar Prokuroria e Posaçme, ata që nxitojnë të bërtasin për heroizimin e saj, janë ende shumë larg të vërtetës. Për këtë ia vlen të sillet vetëm një shembull. Në Rumani, aty ku reforma perendimore në drejtësi krijoi një model suksesi lufta kundër korrupsionit u shtri edhe tek pronarët e TV-ve. Atje përfunduan njëri pas tjetrit në qeli Voiculesku i Antena 1, Vantu i Ralitatea TV, Ghita i Romania TV, për të përmendur vetëm më kryesorët. Aty purifikimi nuk e anashkaloi një nga shtyllat më të korruptuara të sistemit, atë mediatike.
Tani, nga dosjet që SPAK ka në dispozicion, del qartë se mbijetesa e këtij regjimi hajdutësh mbahet në këmbë, jo vetëm prej krimit të organizuar dhe vjedhjes së zgjedhjeve, por edhe falë borive propagandistike mediatike. Dhe kjo nuk është një oikë që mund të anashkalohet. Duke lënë në hije këto fakte të konstatuara në dosje dhe duke u fokusuar vetëm tek ndëshkimi i ingranazheve të pjesës politike të makinerisë, SPAK do e ketë të pamundur të arrijë qëllimin final për të cilin u krijua: ndalimin e grabitjes. Duke ndjekur linjën e deritanishme publiku mund të kënaqet me statistika, por nuk do të shohë asnjëherë rezultate.
Prandaj në Shqipëri nuk do të ketë drejtësi, nëse bashkë me Ballukun, nuk mbajnë përgjegjësi edhe ata që u paguan për të bërë të mundur që ajo të vazhdojë të vjedhë.
Në mes hermetizmit ekstrem me të cilin po ruhet dosja e Belinda Ballukut në kasafortën e kuvendit dhe çudisë se ndryshe nga raste të tjera për këtë të pandehur po “rrjedhin” shumë më pak info sese për paraardhësit e saj, publiku u surprizua me një fletë të fashikullit ku bëhej fjalë për botuesin italo- shqiptar, Carlo Bollino.
Në atë pasazh, i cili bënte muuu se ishte nxjerrë enkas, Bollino shfaqej duke i kërkuar favore financiare ministres së infrastrukturës, për një të dërguar të tij, biznesmenin Rais Petrela, me të cilin dyshohet se kishte përfitime të përbashkëta.
Në mesazhin, të cilin Bollinino ia kishte dërguar në italisht ministres, pretendohej se ajo nuk po e mbante premtimin për ta disbursuar përmes drejtorisë së rrugëve këtë biznesmen. Po të lexohet me kujdes pasazhi, e gjitha është në kuadrin e strategjisë për blerjen e mediave me para në dorë. Sepse duke ia përcjellë sms e botuesit të Report TV dhe Shqiptarja,com, vartësit të saj Ervis Berberi, Balluku shkruan: “Çunat e tjerë po i mbulojnë nga xhepi i vet mediat. Ty një të kam lënë, e bëre çorap”.
Carlo Bollino që me sa duket mbulohej me para publike dhe jo nga “xhepat e çunave” kërkonte nga drejtoria e rrugëve rreth 700 mijë euro për biznesmenin Petrela. Dyshimi është se botuesi mbyllte pazarin dhe ndante lekët me biznesmenin. Kjo del qartë nga biseda që zhvillojnë Balluku me Berberin….
Belinda Balluku: “Therrite ate plehren (Rais Petrelën) që e perfaqeson (Bollinon-në kllapa shenimet e Lapsi.al) dhe thuaji, kjo eshte skema çfare halli ke.. shko sqaro Carlon… thuai mos shkruaj me tek min… ose pastaj harroje bashkepunimin,”.
Evis Berberi: “Ok Po është ky plehra që shtyn Carlon se do jetë në hall”. Nga e gjithë biseda duket haptazi se italo shqiptari Bollino ka ndërhyrë në qeveri për paratë që duhet të marrë biznesmeni, se ashtu siç shkruan Balluku ai ka rënë dakord edhe me kryeministrin Rama për këtë favor dhe se ai i ankohet ministres se pakti nuk është mbajtur nga ana e saj pasi pagesat janë shtyrë për tre vjet dhe një punë e re nuk ka nisur fare.
Deri këtu nuk ka ndonjë “scoop” të madh. Që kur ka marrë pushtetin kjo qeveri, Bollino ka përfituar që nga bunk-arti e deri tek urdhërat e Veliajt për ti shtuar reklamën e inceneratorëve, se përpara ishin zgjedhjet. Ajo që mbetet mister është se përse nga dosja voluminoze që po ruhet me fanatizëm, gjëja e parë që doli ishte pasazhi ku njollosej bosi i Report TV dhe Shqiptarja.com?
Kjo thirrje e hapur për largim, e shoqëruar edhe me ndryshimin e kursit nga TV kombëtare, që nuk veprojnë pa urdhër të shefit, e ka çuar në skaj paranojën e zv/kryeministres, e cila duke njohur mënyrën që e pohon vetë, atë se si paguhen dhe se si cicërojnë mediat e mëdha, ka dyshuar se mos ka pasur një direktivë nga Rama për të përgatitur terrenin për dorëheqjen e detyruar të saj.
Pikërisht me këtë moment përkon edhe “rrjedhja” e të vetmit dokument të publikuar nga dosja e fundit, atij që njollos keqas Carlo Bollinon. A është një koincidencë? Madje fiks pasi gazetari botoi shkrimin ku kërkoi largimin e saj? Vështirë të besohet.
Aq më të fortë e bën këtë dyshim edhe fakti se dosja Balluku është ruajtur në kasafortë, nuk i jepet as deputetëve të opozitës dhe e vetmja që e ka marrë atë në duar është Balluku dhe avokatët e saj.
Pra a mos, në mënyrë paradaksale ka qenë ajo që ka përcaktuar daljen e kësaj flete të rëndë për Bollinon, duke dhenë mesazhin se po kërkuat kokën time do ju marr të gjithëve me vete? A nuk thuhet pikërisht në këtë faqe se ai “ka rënë dakord me Ramën”? A mund të shihet ky edhe si një sinjal për kryeministrin, se unë këto gjëra i kam bërë me bekimin tënd?
Për këto pandehma ende nuk ka fakte. Por logjika ta do që me moton: “i mbytyri të mbyt”, Belinda Balluku po luan kartat e fundit, jo se emocionalisht nuk duron dot faktin se ata që i ka ushqyer me para, tani po shkruajnë se duhet të ikë, por për tu kujtuar atyre se krimet i kanë kryer bashkë, dhe se nuk mund të lajnë duart kollaj me të.
Anëtarësimi në NATO shihet si nevojë urgjente e sigurisë për Kosovën, në një kontekst të rrezikut në rritje nga Rusia dhe tensioneve me Serbinë, por mbetet i kushtëzuar nga zhvillimet gjeopolitike. Kosova ka avancuar në bashkëpunimin me Aleancën, por ekspertët sugjerojnë integrim gradual dhe ofertë strategjike ndaj aleatëve, veçanërisht SHBA-së.
Në artikull raportohet gjithashtu se një nga kërkesat e saj kryesore është dorëheqja e zv.kryeministres dhe Ministres së Infrastrukturës Belinda Balluku, e cila është nën hetim, ku SPAK ka kërkuar që imuniteti i saj të hiqet.
TIRANË- Kaosit të shkaktuar ditën e enjte në Kuvend i ka bërë jehonë edhe gazeta spanjolle, El Mundo, e cila ka raportuar përplasjet e ashpra. El Mundo shkruan se anëtarët e Partisë Demokratike të Shqipërisë në opozitë organizuan trazira ndërsa u përpoqën të prishnin votimin për Avokatin e Popullit në shenjë proteste kundër qeverisë së kryeministrit Edi Rama.
Në artikull janë përmendrur edhe situatat e tensionuara, ku demokratët zunë vendet e ministrave dhe hodhën shishe drejt Kryetarit të Parlamentit Niko Peleshi, ku më pas u përplasën edhe me gardën. El Mundo thekson ndër të tjera se për muaj të tërë, opozita ka denoncuar mashtrimin zgjedhor, korrupsionin sistemik dhe një prapambetje serioze demokratike në vend.
Në artikull raportohet gjithashtu se një nga kërkesat e saj kryesore është dorëheqja e zv.kryeministres dhe Ministres së Infrastrukturës Belinda Balluku, e cila është nën hetim, ku SPAK ka kërkuar që imuniteti i saj të hiqet.
Në fund, El Mundo thekson se Partia Demokratike ka njoftuar protesta masive dhe po kërkon dorëheqjen e qeverisë, në një moment vendimtar për Shqipërinë, e cila konsiderohet si kandidate prioritare për anëtarësim në Bashkimin Evropian, pavarësisht paralajmërimeve ndërkombëtare për korrupsionin dhe përqendrimin e pushtetit.
Tensionet politike në Shqipëri u përshkallëzuan përsëri të enjten gjatë një seance parlamentare në Tiranë, e cila u shoqërua me përleshje fizike, hedhje objektesh dhe hedhje fishekzjarrësh brenda sallës. Incidenti ndodhi gjatë seancës plenare të thirrur për të votuar për avokatin e ri të popullit, zyrtarin më të lartë të të drejtave të njeriut në vend. Anëtarët e Partisë Demokratike të Shqipërisë në opozitë organizuan trazira ndërsa u përpoqën të prishnin votimin në shenjë proteste kundër qeverisë së kryeministrit Edi Rama.
Ligjvënësit e opozitës rrëmbyen mikrofonat, hodhën shishe drejt Kryetarit të Parlamentit Niko Peleshi dhe rezistuan largimin nga forcat e sigurisë pasi zunë vendet e rezervuara për degën ekzekutive. Gjatë protestës, disa anëtarë ndezën fishekzjarrë dhe shfaqën banderola duke e krahasuar Ramën me diktatorin panamez Manuel Antonio Noriega, duke e quajtur atë “Noriega i Evropës”.
Për muaj të tërë, opozita ka denoncuar mashtrimin zgjedhor, korrupsionin sistemik dhe një prapambetje serioze demokratike në vend. Një nga kërkesat e saj kryesore është dorëheqja e Zëvendëspresidentes dhe Ministres së Infrastrukturës Belinda Balluku, e cila është nën hetim nga Gjykata e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (SPAK) për parregullsi të dyshuara në kontratat publike. SPAK ka kërkuar që imuniteti i saj parlamentar të hiqet.
Partia Demokratike ka njoftuar protesta masive dhe po kërkon dorëheqjen e qeverisë, në një moment vendimtar për Shqipërinë, e cila konsiderohet si kandidate prioritare për anëtarësim në Bashkimin Evropian, pavarësisht paralajmërimeve ndërkombëtare për korrupsionin dhe përqendrimin e pushtetit./Dosja.al
Hetimi i Prokurorisë së Posaçme për ekzistencën e një grupi të strukturuar kriminal në drejtimin e Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit, AKSHI, ka rikthyer në vëmendje një debat që shkon përtej korrupsionit në tendera dhe prek drejtpërdrejt sigurinë kombëtare që lidhet me infrastrukturën kritike dixhitale.
Prokuroria e Posaçme njoftoi të martën për goditjen e një grupi të dyshuar kriminal në krye të Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së Informacionit, AKSHI, duke vendosur 8 persona nën akuzë për një seri veprash penale, mes të cilëve edhe drejtoreshën e kësaj Agjencie, Mirlinda Karçanaj.
Sipas hetimit, Ergys Agasi, një personazh kontrovers dhe biznesmeni Ermal Beqiraj krijuan një grup të strukturuar kriminal për manipulimin e tenderave të AKSHI-it, duke përdorur dhunë dhe pengmarrje. Ndërsa Agasi dhe Beqiraj I shpëtuan arrestimit, janë nën masën arrest shtëpie si pjesë e këtij grupi kriminal dy krerët e kësaj agjencie, drejtoresha Mirlinda Karçanaj dhe zv.drejtoresha Hava Delibashi.
Ngjarja ka ngritur shqetësime për cënim të Sigurisë Kombëtare, pasi kjo agjenci është një prej institucioneve më sensitive në vend.
AKSHI menaxhon thuajse të gjithë sistemin e qeverisjes digjitale përmes E-Albania, përfshi dhe të ashtuquajtën ministrja “Diella” e krijuar me Inteligjencë Artificiale. AKSHI menaxhon sisteme dhe të dhëna që konsiderohen pjesë e infrastrukturës kritike kombëtare, çka e bën funksionimin e këtij institucioni një provë lakmusi për stabilitetin dhe besueshmërinë e administratës publike. Në këtë aspekt, ndikimi I punës së agjencisë nga një grup kriminal ka ngritur shqetësime mbi kufirin mes korrupsionit administrativ dhe cenimit të Sigurisë Kombëtare.
Sipas ekspertëve të sigurisë, kur një institucion që administron infrastrukturë digjitale kritike kapet nga interesa kriminale, shteti humbet kontrollin mbi informacionin që garanton funksionimin, vendimmarrjen dhe sigurinë e tij.
“AKSHI është një institucion që menaxhon infrastrukturën digjitale kritike të vendit dhe, për këtë arsye, çdo devijim serioz në mënyrën se si funksionon ai përbën rrezik për sigurinë kombëtare,” tha Arjan Dyrmishi, drejtor ekzekutiv i Qendrës për Studimin e Demokracisë dhe Qeverisjes.
“Fakti që drejtues të kësaj agjencie dyshohen se kanë bashkëpunuar me një grup të strukturuar kriminal, duke manipuluar procedura prokurimi dhe duke përdorur dhunë për të ndikuar rezultatet, tregon që është vënë në rrezik jo vetëm integriteti i tenderëve, por vetë integriteti dhe sovraniteti digjital i shtetit,” theksoi ai.
Rreziku merr një dimension edhe më konkret në këndvështrimin e ish-kreut të Forcës Detare, Artur Meçollari, i cili thotë se të dhënat kritike që përpunon AKSHI mund të jenë sot në duart e kompanive që kanë mirëmbajtur sistemet duke fituar tenderat, të cilët, nga hetimi, dalin se janë diktuar nga një grupi kriminal.
“Një nga filtrat, i cili pengon rënien në dorë të këtyre të dhënave të grupeve kriminale është besueshmëria e kompanive kontraktore që garanton AKSHI,” tha Meçollari për BIRN, duke shtuar se “nëse këto kompani, të cilat janë nën akuzë nga Prokuroria si grup i strukturuar kriminal, kanë qenë të pajisur me çertifikatë sigurie nga DSIK, çështja është edhe më e rëndë, pasi vë në diskutim të gjithë sistemin e sigurisë kombëtare”.
AKSHI konsiderohet infrastrukturë kritike kombëtare për shkak të informacionit që zotëron dhe përpunon dhe kjo është arsyeja, sipas Meçollarit, që një pjesë e procedurave tenderuese janë klasifikuar si sekrete.
“Zotërimi nga grupet kriminale i këtyre të dhënave krijon mundësi për tregtimin e tyre në tregun e zi për qëllime përfitimi dhe që mund të bien në duart e grupeve kriminale ndërkombëtare ose shteteve jo dashamirëse apo armike të Shqipërisë,” paralajmëroi më tej ai.
Ekspertët besojnë se korrupsioni në tenderat publikë në një agjenci të tillë shtetërore është një indicie e drejtpërdrejtë për cënimin e sigurisë kombëtare, një akt që ka treguar se institucionet përgjegjëse për mbrojtjen e saj nuk kanë reaguar në kohë ose janë kompromentuar.
Sipas Dyrmishit, rasti ekspozon dobësi serioze strukturore brenda AKSHI-t; një dështim të thellë të kontrollit dhe mbikëqyrjes; mungesë kontrolli efektiv mbi drejtuesit dhe mekanizma të brishtë dhe lehtësisht të manipulueshëm të prokurimeve publike. Përdorimi i dhunës “ për t’u mbyllur gojën atyre që dalin kundër”, e bën sipas Dyrmishit edhe më të rrezikshme situatën.
“Në një institucion të tillë që menaxhon sisteme kritike, kjo klimë frike e bën sigurinë operacionale jo funksionale, pasiqë vendimet merren për të garantuar funksionimin e skemës kriminale, jo për të mbrojtur shërbimet dhe të dhënat shtetërore,” tha Dyrmishi.
Rezultatet e hetimeve të deritanishme, sipas Dyrmishit, tregojnë se depërtimi i krimit të organizuar në drejtimin e institucionit ka sjellë pasoja që nuk janë vetëm ligjore apo morale, por kanë prekur drejtpërdrejt funksionimin e shtetit, besimin e qytetarëve dhe sigurinë kombëtare në kuptimin e saj modern: garantimin e sovranitetit, mirëqenien dhe stabilitetin e vendit.
Për ish-drejtuesin e Forcave Detare, Meçollari, rasti ngre gjithashtu pikëpyetje për funksionimin e institucioneve të tjera, kur sipas tij, fakti që hetimi është iniciuar dhe çuar përpara nga SPAK “tregon se hallka të tjera të sistemit të sigurisë kombëtare nuk kanë funksionuar siç duhet, si SHISH, DSIK, Policia Kriminale, etj”.
“Pasiviteti i shtetit në çështje të tilla sensitive për të dhënat personale të qytetarëve, të dhënat e biznesit dhe sigurisë kombëtare, ka inkurajuar shkelësit e ligjit të jenë të pacënueshëm dhe të veprojnë lirshëm në bashkëpunim me elementët e korruptuar brenda sistemit. SPAK-u e bëri detyrën dhe shumë mirë,” shtoi më tej Meçollari.
Hetimet për tenderat e AKSHI-it duket se do të testojnë kufijtë mes përgjegjësisë penale, dështimeve institucionale dhe debatit politik mbi mekanizmat shtetërorë që duhet të garantojnë të dhënat jetike të qytetarëve dhe ato shtetërore.
Mazhoranca është mjaftuar me përshëndetjen e aksionit të SPAK pa marrë përgjegjësi dhe akte llogaridhënie. “Unë gëzohem sa herë që SPAK-u realizon operacione,” deklaroi të enjten për mediat kreu i grupit parlamentar të Partisë Socialiste, Taulant Balla.
Por për opozitën, ngjarja nuk mund të kalojë si një aksion rutinë i Prokurorisë, por duhet të shërbejë për një llogaridhënie dhe nxjerrje të përgjegjësive për institucionet shtetërore që duhet të garantojnë sigurinë e vendit.
“Siguria kombëtare ka rënë, jo thjesht kompromentuar,” tha Erald Kapri, anëtar i komisionit parlamentar për Çështjet e Brendshme dhe Mbrojtjen si përfaqësues i Partisë Mundësia
Ai sugjeron që deputetët e opozitës në këtë komision të kërkojnë seancë dëgjimore urgjente me Shërbimin Informativ Shtetëror, Ministren e Brendshme, ndërsa konsideron të nevojshme thirrjen e Këshillit për Sigurinë Kombëtare si dhe pezullimin e çdo veprimtarie nga personat nën akuzë.
“Ende ka procedura të hapura tenderimi nga AKSHI, çka flet qartë për kaosin qeveritar dhe drejtuesit e akuzuar janë ende në detyrë,” i tha Kapri BIRN, duke shtuar se ai deputet do të këmbëngulë në ndërhyrjen e partnerëve ndërkombëtarë, NATO dhe BE.
“Që të marrim garanci nga partnerët, pasi qeveria e ka humbur besueshmërinë,” thekon ai.
Edhe Klevis Balliu, deputet I Partisë Demokratike dhe anëtar i komisionit parlamentar që merret me çështje të sigurisë kombëtare, e quan rastin si alarmant dhe “cënim të rëndë të sigurisë kombëtare”.
“Kur një institucion kaq kritik shndërrohet në mjet shërbimi për kartele kriminalë dhe interesa familjare të pushtetit, atëherë rrezikohen drejtpërdrejt siguria shtetërore, ekonomike dhe personale e qytetarëve,” tha Balliu për BIRN, duke shtuar se “përballë kësaj situate, opozita do të veprojë me të gjitha mjetet kushtetuese dhe parlamentare për të rikthyer ligjshmërinë dhe përgjegjësinë”./BIRN
Media amerikane e njohur CNN, ka publikuar pamje nga seanca e së enjtes, ku deputetët e opozitës protestuan kundër mbrojtjes që mazhoranca po i bën zv/kryeministres së akuzuar për korrupsion, Belinda Balluku.
“Një protestë shpërtheu brenda parlamentit të Shqipërisë, ndërsa ligjvënësit e opozitës u përleshën për akuzat për korrupsion kundër zëvendëskryeministres Belinda Balluku, e cila i ka quajtur akuzat “shpifje, insinuata, gjysmë të vërteta dhe gënjeshtra”, shkruan CNN. bw
Muhammad bin Salman (MBS) është një nga autokratët më të fuqishëm dhe me pushtet më të konsoliduar në botë. Ai nuk ka nevojë të blejë zgjedhje apo të paguajë rivalë.
Udhëheqësit autoritarë që adhurojnë rritjen ekonomike po dështojnë në objektivat e tyre. Në Azi, Afrikën Lindore dhe Gjirin Persik, liderët përballen me një zgjedhje të vështirë, shkruan The Economist
Muhammad bin Salman (MBS) është një nga autokratët më të fuqishëm dhe me pushtet më të konsoliduar në botë. Ai nuk ka nevojë të blejë zgjedhje apo të paguajë rivalë.
Megjithatë, deri në vitin 2030, qeveria e tij pritet të ketë shpenzuar gati 3 trilionë dollarë për Vision 2030, planin gjigant për transformimin e ekonomisë së Arabisë Saudite.
Zyrtarët po mbështesin ndërtimin e ishujve artificialë, hotele luksoze dhe fabrika makinash elektrike. “Ata do të financojnë çdo projekt që ka edhe mundësinë më të vogël për të gjeneruar rritje ekonomike, edhe nëse rezultatet vijnë pas dekadash”, thotë një drejtues megaprojektesh, “edhe nëse janë fantazi apo dështime”.
MBS është vetëm një nga disa udhëheqës autoritarë të përqendruar pas rritjes ekonomike. Monarkët e Gjirit Persik, liderët e Afrikës Lindore dhe burrat e shtetit në vende gjysmëdemokratike janë frymëzuar nga Kina dhe Singapori, që arritën të ndërthurin sundimin autoritar me zhvillimin e shpejtë ekonomik. Shumë prej tyre janë të gatshëm të ndjekin politika të rregullta makroekonomike.
Ata e shohin rritjen si burim legjitimiteti, duke synuar të rrisin mirëqenien e popullatës në tërësi, jo vetëm të elitave.
Për këtë punësojnë teknokratë të aftë, premtojnë stabilitet për tërheqjen e investitorëve dhe zbatojnë politika industriale të kushtueshme. Megjithatë, pavarësisht këtij angazhimi, ata po hasin vështirësi në përmbushjen e objektivave të shpallura.
Kina dhe Singapori janë përjashtime. Shumica e autokratëve, në të shkuarën, e kanë ndjekur zhvillimin ekonomik në mënyrë të çorganizuar.
Sipas Kevin Grier nga Texas Tech University dhe Michael Munger nga Duke University, nga 1950 deri në 2006, sundimtarët që qëndruan mbi një dekadë në pushtet siguruan mesatarisht vetëm 1% rritje në vit. Shumë e përdornin politikën për pasurim personal.
Të tjerë, si Suharto në Indonezi apo junta ushtarake e Mianmarit, qetësonin elitat duke shpërndarë fitime mes aleatëve dhe duke shtypur popullsinë.
Një brez i ri u identifikua në vitin 2015 nga Hilary Matfess e Council on Foreign Relations, e cila i quajti “autoritarë zhvillimorë”. Paul Kagame në Ruandë ka tërhequr investitorë duke liberalizuar tregun financiar, duke ofruar subvencione dhe duke promovuar vendin në panaire ndërkombëtare.
Në Etiopi, Abiy Ahmed hoqi kontrollin e kapitaleve dhe lejoi luhatjen e monedhës kombëtare. Në Gjirin Persik, familjet mbretërore po përpiqen të ulin varësinë nga nafta. Vietnami, tashmë ekonomia më dinamike e Azisë Juglindore, nën drejtimin e To Lam kërkon të përshpejtojë edhe më tej rritjen.
Modeli historik i frymëzimit është i qartë: nën sundimin e Park Chung-hee (1963–1979), të ardhurat e Koresë së Jugut u rritën nga niveli i vendeve subsahariane në atë të Europës Lindore.
Në Kinë, Deng Xiaoping arriti rritje të shpejtë ekonomike pa kaluar drejt demokracisë, duke forcuar sundimin e Partisë Komuniste. Sot, që nga Kagame deri te Indermit Gill, kryeekonomisti i Bankës Botërore, shumë e pranojnë hapur se admirojnë arritjet e Kinës dhe Singaporit.
Në vitet 2000 flitej për “marrëveshje autoritare”: despotët ofronin ndihma ekonomike në këmbim të mungesës së të drejtave politike. Por sot popullatat janë shumë të mëdha dhe të reja për marrëveshje të tilla. Gjiri Persik po përballet me shterimin e fondeve të naftës; popullsia e Etiopisë pritet të rritet me 90 milionë banorë deri në vitin 2050.
Nga Kennedy School në Kuvajt
Shkrirja e politikave që mbështesin rritjen me një ekonomi politike autoritare kërkon dorëzim të një pjese të kontrollit. Qeveria e Ruandës ka financuar gjithçka, nga prodhimi i qumështit te nxjerrja dhe shfrytëzimi i torfës (lëndë djegëse bimore), përmes kapitalit sipërmarrës, për të shitur më pas aksionet e sipërmarrjeve të suksesshme tek investitorë privatë (një pjesë iu shit së fundmi T-Mobile).
Në Vietnam, To Lam i përjashtoi bizneset e vogla nga tatimi mbi fitimin. Bahrejni hoqi thuajse gjithë burokracinë për investitorët e huaj që sillnin mbi 50 milionë dollarë. Reformat e fundit të MBS, prezantuar në shkurt, synojnë të përafrojnë praktikat e punësimit me ato amerikane.
Konglomeratet shtetërore të menaxhuara mirë e tërheqin kapitalin e huaj. Investitorët parapëlqejnë stabilitetin dhe një lider i ri e popullor shihet si më i qëndrueshëm se politikanët e zgjedhur në vendet demokratike. Siç theksojnë përfaqësuesit shtetërorë që promovojnë vendin nëpër konferenca investimesh:
“Pse të rrezikoni?” Abiy është 48 vjeç dhe MBS 39; ata planifikojnë me dekada. Arabia Saudite ka Vision 2030 (2016), Bahrejni, Vision 2030 (2008), Etiopia Planin e Rritjes dhe Transformimit deri në vitin 2030.
Megjithëse oferta duket tërheqëse, problemet janë bërë të dukshme. Biznesmenët e huaj ankohen për mikro-menaxhim.
Firmat shtetërore shpesh shtypin nismën private: në Arabinë Saudite planet qeveritare kanë shkaktuar mungesa materialesh ndërtimi; në Etiopi, sipas FMN-së, bankat janë aq të përqendruara në financimin e shtetit, sa nuk mbështesin bizneset vendase.
Kur objektivat nuk arrihen, zyrtarët shpesh manipulojnë statistikat për të shmangur ndëshkimin. Një zyrtar i FMN-së ka sugjeruar se rritja reale e PBB-së së Ruandës është disa pikë më e ulët se ajo zyrtare. Edhe Etiopia ka gjasa të ketë fryrë shifrat për prodhimin e grurit.
Edhe pse shumë plane janë afatgjata, ato tashmë kanë qenë në fuqi mjaft kohë për t’u gjykuar. Ka katër tregues kyç: investimet e huaja dhe rritja ekonomike si ambicie kryesore; PBB për frymë dhe shpenzimet shëndetësore si tregues të shpërndarjes së përfitimeve. Shumica e regjimeve nuk po arrijnë synimet e shpallura.
Në vitin 2000, Kagame shpalli se deri në vitin 2020, Ruanda do të bëhej vend me të ardhura mesatare, një objektiv ende i parealizuar.
Sektorët e ekonomisë që nuk lidhen me naftën të vendeve të Gjirit po rriten më ngadalë se mesatarja e vendeve me të ardhura të mesme të larta. Që nga 2015, të ardhurat mesatare në vendet e sunduara nga autoritarë të fiksuar pas rritjes janë rritur vetëm 14%, kundrejt 23% në vende të krahasueshme.
Megjithatë, ka edhe përjashtime. Ekonomia e Etiopisë u rrit me mbi 7% vitin e kaluar, katër pikë më shumë se mesatarja afrikane. Ruanda raportoi shifra të ngjashme. Arabia Saudite shihej si më e ngadalta, por më 4 gusht, FMN rishikoi llogaritjet e saj dhe ngriti vlerësimin e rritjes së sektorëve që nuk lidhen me naftën të vitit 2023 nga 3,8% në 5,8%.
Në shumicën e rasteve, rritja mbështetet mbi financat publike. Fondi i Investimeve Publike i Arabisë Saudite gjeneron një të dhjetën e PBB-së së sektorit jo-naftë. Në Ruandë, më shumë se gjysma e investimeve të vitit të kaluar erdhën nga kompani shtetërore.
Investimet e huaja private do të tregonin një bum kapitalist të vërtetë, por vitin e kaluar, Arabia Saudite tërhoqi më pak kapital, si përqindje e PBB-së, se mesatarja rajonale, ndërsa Bahrejni më pak se Nikaragua. Bilancet tregtare mezi janë përmirësuar; Arabia Saudite importon trefishin e mallrave dhe shërbimeve që nuk lidhen me naftën, krahasuar me sasinë që eksporton.
Rritja nuk ka qenë e mjaftueshme për të përballuar popullata në zgjerim të shpejtë, as për të rritur të ardhurat fiskale. Në vitin 2023, Arabia Saudite mblodhi më pak taksa, si përqindje e PBB-së, se një vend mesatar me të ardhura të ulëta.
Presioni fiskal po rritet dhe FMN parashikon se rritja e sektorit jo-naftë e Arabisë Saudite do të mbetet nën 3,5% për dy vitet e ardhshme. Ndërsa borxhet e Ruandës do ta detyrojnë Kagame të shkurtojë shpenzimet.
Megjithëse politikat teknokratike kanë dhënë rezultate më të mira dhe kanë sjellë njëfarë popullariteti, këta udhëheqës së shpejti do të përballen me një zgjedhje të vështirë: të hapin me të vërtetë ekonominë, të përdorin metoda më të ashpra për të ruajtur bindjen e qytetarëve ose të përpiqen të blejnë popullaritet me shpërblime, në kushte më të vështira fiskale.
Mbetet për t’u parë nëse angazhimi i tyre për ndryshim ekonomik është real apo thjesht një retorikë për të ruajtur pushtetin./MONITOR
Benet Beci “kyç” gojën para gazetarëveRreth dy orë në ambientet e prokurorisë, kryebashkiaku i Shkodres Benet Beci del nga SPAK
Kryebashkiaku i Shkodrës, Benet Beci, ka dalë nga ambientet e SPAK pas rreth dy orësh.
Beci është marrë zyrtarisht i pandehur nga SPAK për akuzën e shkeljes së barazisë në tendera, së bashku me shtatë vartës të tij. Më herët, ai është thirrur nga prokurorët, ku ka dhënë shpjegime në lidhje me çështjen nën hetim.
Benet Beci ka ushtruar më parë funksionin e drejtorit të Fondit të Zhvillimit të Rajoneve dhe, për disa vite, atë të drejtorit të KESH-it. Ai u largua nga ky post në vitin 2021, kur kandidoi për deputet të Partisë Socialiste në Qarkun e Shkodrës.
Në zgjedhjet vendore të 14 majit 2023, Benet Beci u zgjodh kryetar i Bashkisë së Shkodrës.
Pas daljes nga Prokuroria e Posaçme, Beci është përballur me gazetarët, por ka “kyçur” gojën para tyre, duke mos bërë asnjë prononcim mbi arsyet e paraqitjes së tij në SPAK.
Kujtojmë që kryebashkiaku socialist është nën hetim nga Prokuroria e Posaçme.
Ndaj Becit u regjistrua procedim penal për shkelje të barazisë në tendera apo ankande publike, kryer në bashkëpunim më 23.10.2024.
Ndërkohë më 23 prill 2025, prokurori Dritan Prençi e mori të pandehur kryebashkiakun socialist.
Beci akuzohet për tenderin me vlerë 700 mijë euro të vitit 2019, me objekt zhvillimi strategjik i sektorit energjitik (projekt kërkimor).
Bashkë me Benet Becin, nën hetim për këtë tender janë marrë edhe disa zyrtarë të tjerë me rol në Komisionin e Vlerësimit të Ofertave.
Zyra e Prokurorit të Përgjithshëm të Shtetit drejtoi një operacion në të cilin gjeneralja e policisë në pension Tannya Varela u arrestua për krimin e dyshuar të shpërndarjes së informacionit të kufizuar në Quito-n verior.
EKUADOR- Ish-drejtuesja e lartë e policisë në Ekuadorit është arrestuar, pasi dyshohet se shiste informacione te mafia shqiptare. Zyra e Prokurorit të Përgjithshëm të Shtetit drejtoi një operacion në të cilin gjeneralja e policisë në pension Tannya Varela u arrestua për krimin e dyshuar të shpërndarjes së informacionit të kufizuar në Quito-n verior.
Lidhur me operacionin e kryer këtë të enjte, më 18 dhjetor, Prokuroria raportoi se ky hetim u hap në vitin 2023 dhe ka si tregues rrjedhjen e një raporti konfidencial, mbi një proces hetimor të vitit 2021 për trafik të dyshuar droge, të quajtur “Luani i Trojës”. Mediat e huaja shkruajnë se në atë hetim konfidencial, u gjetën lidhje të dyshuara midis Rubén Chérres dhe Danilo Carrera, kunat i ish-presidentit Guillermo Lasso dhe personave të tjerë me organizatën kriminale të njohur si mafia shqiptare.
Sipas institucionit, rrjedhja e dokumentit ndodhi në dy raste: në vitin 2021 dhe 2023. Si pjesë e procedurës, urdhri i arrestit për Varelën u ekzekutua këtë të enjte dhe iu sekuestrua telefoni celular dhe kompjuteri personal , të cilët do të analizohen si prova brenda procesit hetimor.
Pjesë nga raporti mbi rastin e Luanit të Trojës, i cili u përgatit nga Fronti Parlamentar Kundër Korrupsionit, i kryesuar nga asambleisti i atëhershëm Fernando Villavicencio, folën për tentakulat e mafies shqiptare në Ekuador dhe përmendën disa personazhe si Tannya Varela, e cila u identifikua si “Numra”. Në shkurt të vitit 2024, Tannya Varela lëshoi një deklaratë duke hedhur poshtë lidhjet e dyshuara me mafian shqiptare. “Pavarësisht këtyre akuzave të rreme, nderi im mbetet” tha ajo.
Arrestime në lidhje me hetimin e Luanit të Trojës
Në total, Zyra e Prokurorit drejtoi pesë bastisje në provincat e Pichincha dhe Manabí, si pjesë e një hetimi paraprak në lidhje me një rrjedhje informacioni nga oficerë të lartë të policisë. Dy gjeneralë u shkarkuan nga Policia, pasi u shfaqën audio në të cilat ata diskutojnë paraqitjen e raportit ‘Luani i Trojës’
Në Manta, agjentë nga Zyra e Prokurorit dhe Policia ekzekutuan një urdhër arresti për Kolonelin e Policisë José Luis Erazo, i cili drejtoi hetimin për Operacionin Troy Lion. Gjatë bastisjes në shtëpinë e tij, u sekuestruan prova, përfshirë telefonin e tij celular dhe sende të tjera.
Përveç kësaj, një operacion u krye në Aeroportin Ndërkombëtar Mariscal Sucre të Quitos , ku u arrestua ish -kapiteni i policisë Rodney Rangel, i cili po hetohet gjithashtu në këtë rast. Rangel ishte oficeri përgjegjës për hetimin e çështjes ‘Luani i Trojës’ dhe, në shtator 2023, bëri deklarata të forta kundër ish-Prokurores së Përgjithshme Diana Salazar . Ish-kapiteni pohoi se zyrtarja e atëhershme kishte njohuri të plotë të procesit./Dosja.al
Komentet