Shtegetimet lirike për në vendlindje megjithese nuk ishin të shpeshta, për shkak të preokupacioneve, ishin nje megadoze inspirimi dhe sadisfaksioni. Në fantazine time ngjallnin imazhet virtuale të shtegetimeve të Cajld Haroldit , mes nje lirike dhe nje brenge , ” vend klasik i shenjteruar , s’krahasohet dot me viset që ky bregdet fsheh “…Kete prehje dhe relaks e gjeja në romantiken sugjestionuese të “ kompleksit Liro “, ku pejsazhi natyror virgjin më teper se kudo e ruante integritetin , duke mos lejuar penela të teperta retushi . Ishte një harmoni perfekte e bregdetit shkembor , veshur me shkure te gjelberta , mbi ujin e kaltert të kristalte të dallgeve të detit . Te cilat në nje simfoni orkestrale nga “ adagio “ në një “ marciale ” aritmike , si kantilene me efekt estetik , dhe teper sharmantë , në nje gji të fshehur , me arkitektoniken e nje amfiteatri natyral , në nje ‘ fizionomi vibrante ‘ . Nje mengjez , në zemer të Shtatorit melankolik e nostalgjik ,me forcen relaksuese të vjeshtes , kur dopamina “ hormoni i lumturise “ dhe si “ reward center “ të zhyt në meditim , u gjeta në preferencen time.
Foto nga kompleksi “ Liro”
Ai diamant i ndricuar nga rrezet e diellit dhe i veshur me pelerinen shumengjyreshe te vjeshtes, ishte ftesa më sfidante. Zura vendin tim , nga ku mund të shijoja plotesisht ate mrekulli , ndersa në sfond degjohej embel muzike blue jazz . Me vehte kisha librin interesant në anglisht të të shquarës Dr. Anna Kohen , “ Flower of Vlora “, dhurate nga ish pacienti im nga Brooklyn , që më beri surprizen ta porosit në Amazon , akoma pa qarkulluar . Sapo u ula mbriti z. Liro , shoqeruar nga garsoni , pasi u pershendetem me dashamiresi , porosita cajin tim koktej jeshil e me boronice dhe fillova të lexoj . Me librin në dorë doktor , shtoi Lirua . Libri eshte ushqim i perditshem , që jep jetë kudo , vecanerisht libra si ky , nje ‘ jetë si një mesim ‘. Here pas here meditoja me admirim ate imazh vjeshte, në ate koleksion fantastik, të mbledhur si privilegj në një vend . I zhytur në dialog me natyren dhe librin , më nderpreu goditja ritmike e nje shkopi në parket , kur pashe fytyren e qeshur të nje ish pacientit tim , Besnikut. ( Besniku ishte nje invalid handikapant mbas nje patologjie degjenerative qysh në femini që nuk i kishte kursyer dhe pamjen në nje sy ) . Telepati apo surprize i thashe une .Besniku pasi më perqafoi tha: “ Kush të do, të gjen ,une kam dhe GPS-in tim dhe tregoi shkopin qe e ndihmonte në ecje , pastaj ti o doktor nuk je as i pa dukshem , as i pa njohur “ . Garsoni më solli cajin të shoqeruar me nje pjate te vogel me stafidhe, kumbulla të thata dhe hide .Keto i keni nga pronari më tha. Une buzeqesha : Z.Liro i njeh mire fitnesin dhe antioxidantet. Besniku me nota ironie shtoi , ne nga fshati pime macchiato , duke bere porosine. Papritmas beri nje pauze dhe hodhi syte tek libri . Dr. Anna !… ” Nene Tereza ” , sic e quanin dhe u ngrit në kembe ,’ njeriu ‘ që me buzeqeshje dhe humanizem , bashke me ju , më mbylli mua nje plage të madhe , mandej ndryshoi ekspresionin e fytyres , në një buzeqeshje të trishtë Vajzes time Drites , ju i dhate driten e jetes . Ajo eshte jo vetem drita e syve , por dhe drita e shpirtit tim. Në dramat e jetes time , ajo mbetet më e madhja! … Para dy vjetesh ai erdhi në Athine me vajzen , dhe më gjeti në spitalin “ Ygeia ”. Kishte ardhur per nje konsultim gjinekologjik , pasi e bija e tij Drita , kishte shfaqur crregullime hormonale dhe ato të ciklit , të cilat po e anemizonin .Mbas asaj vizite erdhi tek mua , në takimin e pare vura re se pupilat ( bebete e syve ) kishin madhesi te ndryshme .E ula per vizite dhe konstatova se shikimi në nje sy ishte i reduktuar , shoqeruar me nje ptoze te lehte palpebrale, gje qe nuk e kishte kuptuar. Ekzaminimet speciale te fushes vizive dhe OCT hidhnin drite mbi nje ‘ process cerebral ‘ . Ekzaminimi MRI ( rezonanca magnetike ) vertetoi prezencen e nje cysti pineal , në qender të mases trunore. Rastin e konsultova dhe me neurokirurgun , i cili vertetoi gravitetin dhe topiken delikate te kistit , duke rekomanduar mjekimin në nje klinike speciale ,per laser ablacionin mes fibres optike , me neuroendoskopi.Cdo minute ishte e shternjte, duheshin bashkuar elementet e nje strategjie . Mbas perpjekjesh me ndihmen e pa kursyer të Dr.Anna Kohen , ju nenshtrua mjekimit me sukses në nje klinike , në Florida . Keshtu ajo dhimbje mbeti si nje narracion memorativ , pa konseguenca te tjera… Pra Drita fitoi mbi erresiren , shtova une .Por ajo zonje e madhe hebre në jeten e saj , jo vetem profesionale por dhe sociale ka treguar humanizmin dhe sensibilitetin e saj shpirteror vazhdimisht , kundrejt indiferentizmit dhe amnezise sociale ,me karakterin e saj si ‘ lider ‘.Mjafton të citoj ketu modelin ideal te liderit , sipas Platonit , që sic duket natyra ja dhuroi doktoreshes …kombinimi i dijes dhe urtësisë , me karakteristikat dominante të saj, dashuria për shoqërinë dhe sakrificat , modestia dhe demokracia … Dr. Anna konvertoi në force dhe vitalitet dhimbjen dhe stigmat e femijnise , në atë “ survivor story “ , mes holokaustit nga njera ane , dhe diskriminimit e represionit totalitar , por dhe zemren mikpritese e besën e njerezve të thjeshte , si ‘ golden rule ‘ , që tashme ne i lexojme në kete liber , sa të vogel por aq të madh , mbresëlënës , në nje stil aq elegant , plot sentiment dhe respekt . Kur ‘ romanca’ rinore , enderr që perpelitej në rebusin e asaj jete monotone , monohromike , ku nje piknik i thjeshte konsiderohej luks në “ albanian code ” . Eshte impakti dhe energjia e asaj pjese të së kaluares , që reflekton mbi të tashmen , por që determinon dhe vizionin e të ardhmes . Ajo hedh drite mbi nje moment të historise , duke emetuar të vertetat e ‘ pa thena ‘ , në menyre teper të sinqerte dhe psikoanalitike , ( dhe në shpirtin e saj godisnin si tambur shokant , fjalet sinjifikante të Dantes , në hyrjen e ferrit : « Lasciate ogni speranza , voi ch’entrate » … Dr. Anna shpreh në reminishence retrospektive , mirenjohjen mes nje ‘ brenge delikate ‘ dhe nje dhimbjeje që e preokupon , duke i ndarë me të gjithe , mes nje ‘ rapsodie ‘ ndjenjash . Cka më zbriti nga kujtesa , imazhet e filmit interesant mbi holokaustin të Vitorio De Sica ,“ Il Giardino dei Finzi Contini “ , në nje realizim sa fantastik , po aq dhe impresionues .
DR. ANNA KOHEN DHE VEPRA E SAJ
Më bënë pershtypje sentimenti dhe ngjyrat psikologjike në ‘ odisene ‘ për konfirmim të nje mjeke emigrante në ato vite , në metropoline e demokracise , përballë konsevatorizmit ksenofob , që i qendronte barriere mbi koke si “ glass ceiling “ , tavan xhami . Por ajo me talentin , punen dhe insistimin fitoi mbi gjithcka , duke u vendosur në pozicion prestixhioz me dinjitet dhe duke u bere model inspirimi e motivimi . Dimensionet e etikes dhe të personalitetit të saj , atributet që i shfaq në cdo moment , me modesti e pasion dhe jo para kamerave e medias per publicitet , e bejne ate ‘ fenomen të pazakonte në zakonshmerine e saj ‘ , honeste dhe admiruese . Sic ajo e thekson : ” Ndershmëria nuk është thjesht një virtyt , por është rruga e jetës “… Aristokracia dhe fisnikeria e intelektit dhe e shpirtit jane aristokracia më sublime . Shpirtrat e medhenj, ( si ajo ) , ndajne shpirtin e tyre me gjithe të tjeret… Nuk kam si objekt të rendis nderimet dhe vleresimet qe i jane bere , por kreditet dhe vlerat e vecanta diferencuese e reflektuese , që atë e karakterizojne . Duke vënë dhe une nje ‘ penel ‘ në portretin e saj të ndritshem . Te shumta rastet kur ajo ndihmoi me shpirt e pa kusht , mjafte njerez me probleme shendetesore. Por ajo zonje më surprizoi kendshëm , kur pas kaq vitesh kujtoi me respekt dhe mirenjohje mesuesen e klases se pare ( që ishte dhe nena ime ) , me nje shkrim plot ndjenje : “ Requiem Per Mesuesen e Paharruar “. Po citoj ketu nje fraze që flet shume : … Doja ta takoja mesuesen time të dashur , e kerkova por ajo nuk ishte më , ishte ‘ larguar ‘ , duke lene pas figuren e saj madheshtore dhe vepren e saj … Por surpriza më e kendshme ishte email i saj në 6 Mars të vitit 2019 , kur më njoftonte se : AAWO “ Motrat Qiriazi “ , Cdo vit feston diten e mesueses edhe diten e grave . Dy gra të zgjedhura marrin “ awards “ në kete aktivitet. Kete vit nderuam me respekt e gratitudë mesuesen time të paharruar , Evrinomi Skufi , me nje shkrim , që u lexua nga mesuesja e pare, e shkolles shqipe në “ Tampa Bay “, Florida , Znj. Meri Kodra …( cka e konfirmon dhe në liber ) . Kur flasin faktet , fjalet heshtin . Keto ngjarje sensibilizuan autoritetet kompetente per ta vleresuar ate mesuese të thjeshte ( pas vdekjes ) . …Une i emocionuar shikoja detin. Flladi i tij perkedheles më binte në fytyre , mandej si per të më shkeputur nga meditimi , më godiste me tehun e mprehte .Dhe Besniku dukej i prekur në heshtjen e tij , duke më ndjekur me kureshtje . Ajo zonje ndjehej e lumtur kur kontribuonte sado pak në lumturine e te tjereve . Megjithese nuk kishte nacionalitetin shqiptar , ka bere shume per shqiptaret , dhe jo vetem , duke krijuar audience ‘ kozmopolite ‘. Njerez të shquar ka boll , vazhdova une , secili në disiplinen e tij , por jo shpesh bashkohen në të njejtin personalitet,ekselenca e intelektit me madheshtine e shpirtit . Per më teper shprehja e mirenjohjes , si nena e virtyteve i jep njeriut , nje vlere sa hyjnore aq dhe fisnike … Keshtu kaluan oret pa e kuptuar , në atë bukuri magjike , në nje ” art gallery “. Në ate moment erdhi Lirua me garsonin , pasi na pyeti a u kenaqem shtoi , doktor i ke parapaguar . Nuk ke asnje detyrim , i ke shlyer me ‘ paradhenie ‘. Ne kemi ende detyrim ndaj teje . E falenderova me buzeqeshje dhe më pas u largova i menduar … Duke dale nga asensori , Besniku më kerkoi ta vizitoja Driten nga syte . Une pohova me koke , duke biseduar në celular me Dr. Elviren ,okulisten , e cila si gjithmone me kortezi dhe respekt shprehu gadishmerine dhe mikepritjen , duke më ftuar mbas vizites per nje gotë verë , në atraksionet e Lungomares , sa pikante po aq dhe relaksuese … Me keto impresione të bukura po largohesha , duke marrë me vete respektin dhe mirenjohjen e atyre ‘ njerezve të thjeshte ’ , si vlera të panegociueshme.
Komentet