Nga Knuth Lampe, BILD

Në një ceremoni simbolike në prag të Krishtlindjes, Papa Françesku hapi derën e shenjtë të Bazilikës së Shën Pjetrit, e cila ishte e mbyllur prej disa vitesh.

Viti i Shenjtë i Kishës Katolike ka nisur zyrtarisht.

I ulur në një karrocë, Françesku (88 vjeç) trokiti disa herë në derën e rëndë prej bronzi, kurse ndihmësit e hapën atë nga brenda.

Françesku, i cili lëviz me një karrige me rrota për shkak të një problemi të rëndë në gju, u ul në pragun e derës dhe qëndroi në lutje të heshtur për një moment.

“Vëllezër dhe motra, në Krishtlindje ne përgatitemi për të hyrë në Derën e Shenjtë me besim. Hapat e rrugëtimit tonë janë hapat e të gjithë Kishës, e pelegrinëve në botë dhe dëshmitarëve të paqes”, tha Françesku.

Duke kaluar pragun, besimtarët do hyjnë në “kohën e mëshirës dhe faljes”.

Më pas, Papa kremtoi meshën tradicionale të Krishtlindjeve në Bazilikën e Shën Pjetrit.

Në predikimin e tij, Françesku i nxiti besimtarët të sillnin shpresën si “pelegrinët e dritës në errësirën e botës”. “Kjo është nata kur dera e shpresës i është hapur botës, kjo është nata kur Zoti i thotë secilit: Ka shpresë edhe për ju!”

Kisha Katolike zakonisht feston të ashtuquajturin Viti i Shenjtë, i njohur gjithashtu si Viti Jubilar, çdo 25 vjet.

Sipas kuptimit katolik, besimtarët mund të marrin faljen e mëkateve të tyre përmes lutjes dhe pendesës gjatë një viti jubilar.

Këtu përfshihet edhe pelegrinazhi në Romë dhe kalimi nëpër portat e shenjta.

Viti i Shenjtë 2025 përfundon zyrtarisht më 6 janar 2026.

Motoja është “Peregrinantes in Spem – Pelegrinët e Shpresës”. Sipas Françeskut, kjo moto synon të inkurajojë besimtarët në mbarë botën që të “sjellin shpresën atje ku ka humbur”. sn

Në prag të Krishtlindjes, Papa Françesku dha një mesazh të fortë gjatë meshës solemne në Bazilikën e Shën Pjetrit në Vatikan, duke dënuar luftërat, vrasjet e fëmijëve dhe bombardimet në shkolla e spitale.

Ai i bëri thirrje botës të mos mbyllë sytë ndaj padrejtësive dhe vuajtjeve të të varfërve.

“Shpresa që lind në këtë natë nuk toleron përtacinë e atyre që janë mësuar me rehati dhe komoditete. Nuk pranon kujdesin e rremë të atyre që nuk marrin anë nga frika e kompromiseve dhe atyre që mendojnë vetëm për veten,” deklaroi Papa.

Ceremonia nisi me hapjen e derës së shenjtë në Bazilikën e Shën Pjetrit, duke shënuar nisjen e Vitit Jubilar Katolik, i cili do të zgjasë deri më 6 janar 2026. Ky vit konsiderohet një kohë paqeje dhe faljeje, me pelegrinë nga mbarë bota që udhëtojnë drejt Romës për të marrë indulgjenca të veçanta.

Në prani të rreth 6,000 besimtarëve brenda bazilikës dhe 25,000 të tjerëve që ndoqën ceremoninë përmes ekraneve në Sheshin e Shën Pjetrit, Papa bëri një thirrje për vendet e pasura që të ndihmojnë vendet me të ardhura të ulëta, duke ulur barrën e borxhit të padrejtë.

“Jubileu është një kohë përtëritjeje shpirtërore dhe angazhimi për transformimin e botës. Le të jetë një kohë për lirimin nga borxhet e padrejta që rëndojnë vendet e varfra dhe për t’i dhënë fund skllavërisë, të vjetër dhe të re,” tha ai.

Pavarësisht sfidave të shëndetit të kohëve të fundit, Papa Françesku u shfaq në formë të mirë gjatë ceremonisë. Të mërkurën, ai do të japë mesazhin tradicional të Krishtlindjes dhe bekimin “Urbi et Orbi” për qytetin e Romës dhe botën. (A2 Televizion)

Rusia është duke zvogëluar praninë ushtarake në Siri, dhe po transferon disa asete prej këtij shteti të Lindjes së Mesme për në Afrikë, tregojnë imazhet satelitore të analizuara nga Radio Evropa e Lirë.

Moska duket se ka tërhequr një sasi të madhe të pajisjeve ushtarake prej bazave në Siri, prej rrëzimit të regjimit të presidentit sirian, Bashar al-Assad – aleat për kohë të gjatë i Rusisë – më 8 dhjetor.

Duke pasur parasysh mundësitë e humbjes së bazës ajrore që ka në Hmeimim, dhe asaj detare në Tartus, Rusia duket se po rrit prezencën në Libi, Mali dhe Sudan.

Mirëpo, ekspertët besojnë se shtetet afrikane nuk përbëjnë alternativa praktike.

Prapëseprapë, imazhet satelitore sugjerojnë se Rusia është duke transferuar disa asete ushtarake prej Sirisë për në Afrikë.

Humbja e bazave ushtarake në Siri do të përbënte pengesë të madhe strategjike për Rusinë, e cila i ka përdorur këto hapësira për të shpërfaqur ndikim dhe forcë në rajonin e Lindjes së Mesme dhe Afrikës.

Moska ka thënë se është ende në negociata me Qeverinë e re në Damask për të ardhmen e bazave ushtarake në Siri. Mirëpo, ekspertët vlerësojnë se lëvizjet e pajisjeve ushtarake ruse sugjerojnë se Moska po përgatitet për tërheqje të pjesshme apo të plotë prej Sirisë.

Rusia ka disa baza në Afrikë, përfshirë ato në Libi, Mali, Republikën e Afrikës Qendrore dhe Sudan.

Ekspertët besojnë se lëvizja e pajisjeve ushtarake prej Rusisë apo Sirisë për në Afrikë, do të jetë e kushtueshme.

“Për të kryer operacione të rëndësishme, Rusia do të duhet të paguajë shumë para. Si për flotën ajrore, ashtu edhe për atë detare”, ka thënë Roland Marchal nga Instituti i Parisit për Studime Politike.

Do të jetë më e vështirë që aeroplanët për mallra të nisen prej Rusisë në Afrikë, të mbushur me armë të rënda. Rifurnizimi i aeroplanit me kerozinë përbën sfidë të konsiderueshme.

Dhe e gjithë kjo mund të ndodhë vetëm nëse Turqia – rivale rajonale – ia mundëson Rusisë fluturimet nëpër territorin e vet.

Pavarësisht të gjitha kostove, Rusia duket se ka nisur të dërgojë asete ushtarake prej Sirisë për në Mali dhe Libi, vend ku janë të stacionuar 1.200 mercenarë rusë.

Imazhet satelitore tregojnë për aktivitete në rritje të Rusisë në bazën e vet detare në Sudan.

Moska e ka nënshkruar një marrëveshje për hapjen e një baze ushtarake në këtë vend afrikan, në brigjet e Detit të Kuq, më 2019.

Është e paqartë nëse kjo bazë detare është plotësisht operacionale.

Analizimet e fluturimeve tregojnë se Moska po dërgon aeroplanë mallrash në Libi, disa të nisur prej Sirisë e disa tjerë prej Rusisë.

Në javët e fundit është regjistruar trafik më i dendur sesa zakonisht në mes të Rusisë dhe Libisë, ndonëse është e paqartë se çfarë aeroplanësh janë transportuar.

Një aeroplan rus Ilyshin Il-76 – aeroplan për mallra të rënda – është nisur nga Rusia për në Libi, më 12 dhjetor, është kthyer në Rusi një ditë më vonë, dhe menjëherë është kthyer mbrapsht në Libi, sipas të dhënave zyrtare.

Të dhënat publike për fluturimet e 16 dhjetorit tregojnë se një aeroplan Ilyshin Il-76 ka fluturuar nga Rusia, prej bazës ushtarake të Moskës, për në Bamako në Mali.

Aeroplani është kthyer në Rusi të nesërmen.

Aeroplanët e mallrave, që kanë udhëtuar nga Rusia për në Libi, e kanë shfrytëzuar hapësirën ajrore të Turqisë, vend anëtar i NATO-s.

Instituti për Studime të Luftës – me bazë në Uashington – ka thënë më 12 dhjetor se sfidat logjistike të Rusisë për të arritur në Afrikë, “do të rrisin avantazhin politik të Turqisë mbi Rusinë”.

Ky Institut e ka përmendur edhe “koston praktike të të mbështeturit të operacioneve ruse në Afrikë, nëse aeroplanët rusë të mallrave nuk do të mund të bëjnë ndalesë për t’u rifurnizuar për rrugën përpara”.

Radio Evropa e Lirë

Përgatiti: Krenare Cubolli

Papa Françesku përsëri i ka dënuar bombardimet izraelite në Rripin e Gazës, duke thënë të shtunën se kjo nuk është luftë, por “mizori”.

Një ditë më herët, një ministër i Qeverisë izraelite e dënoi papën pse kishte sugjeruar që bashkësia ndërkombëtar duhet të hulumtojë nëse lufta e ushtrisë izraelite përbën gjenocid ndaj popullit palestinez.

Françesku e hapi fjalimin e tij të parvjetshëm për Krishtlindje para kardinalëve të krishterë, duke iu referuar sulmeve ajrore të Izraelit të premten në Gazë, ku mbetën të vdekur të paktën 25 palestinezë.

“Dje, fëmijët u bombarduan. Kjo është mizori. Kjo nuk është luftë. Desha ta them këtë sepse të prekë në zemër”, tha Françesku.

Pape, si lider i Kishës Katolike Romake me 1.4 miliardë anëtarë, zakonisht është i kujdesshëm për të mos mbajtur anë në konflikte, por kohëve të fundit, ai ka qenë më i zëshëm në lidhje me fushatën ushtarake të Izraelit kundër grupit militant palestinez Hamas.

Hamasi është i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian.

Në pjesë të librit të botuara muajin e kaluar, papa tha se disa ekspertë ndërkombëtarë kanë thënë se “ato që po ndodhin në Gazë kanë karakteristikat e një gjenocidi”.

Ministri i Çështjeve të Diasporës i Izraelit, Amichai Chikli, e kritikoi ashpër këto deklarata në një letër të hapur të botuar nga gazeta italiane Il Foglio të premten. Chikli tha se komentet e papës përbënin një “trivializim” të termit gjenocid.

Papa gjithashtu tha të shtunën se ipeshkvi katolik i Jerusalemit, i njohur si patriark, kishte provuar të hynte në Rripin e Gazës të premten për t’i vizituar katolikët atje, por i ishte mohuar hyrja.

Lufta në Gazë filloi kur militantët e Hamasit e sulmuan Izraelin jugor më 7 tetor 2023, ku i vranë rreth 1.200 njerëz, kryesisht civilë, dhe i rrëmbyen afër 250 të tjerë.

Prej atëherë, lufta hakmarrëse e Izraelit në Gazë i ka lënë të vdekur mbi 45.000 palestinezë, shumica e të cilëve gra dhe fëmijë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gazë.

Izraeli thotë se të paktën një e treta e të vrarëve kanë qenë militantë dhe thotë se përpiqet të shmangë dëmtimin e civilëve. REL

Organizata për të drejtat e Njeriut, Human Rights Watch (HRW) ka thënë të enjten se Izraeli i ka vrarë mijëra palestinezë në Rripin e Gazës duke ua mohuar ujin e pastër.

Kjo, shtoi HRW-ja, përbën akte gjenocidi dhe shfarosjeje.

“Kjo politikë, e sjellë si pjesë e vrasjes masive të civilëve palestinezë në Gazë, nënkupton se autoritetet izraelite kanë kryer krim kundër njerëzit, shfarosje, gjë që po vazhdon. Kjo politikë përbën edhe ‘vepër gjenocidi’ sipas Konventës së Gjenocidit nga viti 1948”, tha HRW-ja në një raport.

Izraeli i ka hedhur poshtë vazhdimisht akuzat për gjenocid, duke thënë se e respekton ligjin ndërkombëtar dhe se ka të drejtë ta mbrojë veten, pas sulmit që Hamasi e kreu në jug të Izraelit më 7 tetor 2023, i cili e nxiti luftën në Gazë.

Hamasi është i shpallur organizatë terroriste nga Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian.

Në një reagim në X, Ministria e Jashtme e Izraelit shkroi: “E vërteta është e kundërta e gënjeshtrave të HRW-së”.

“Që nga fillimi i luftës, Izraeli e ka lehtësuar rrjedhën e vazhdueshme të ujit dhe ndihmave humanitare në Gazë, pavarësisht se është përballur me sulme të vazhdueshme nga organizata terroriste e Hamasit”, thuhet në reagimin e Izraelit.

Edhe pse në raport u përshkrua mohimi i ujit për civilët si akt gjenocidi, në të theksohet se gjithashtu nevojitet përcaktimi i qëllimit të zyrtarëve izraelitë për ta provuar krimin e gjenocidit kundër tyre. Raporti citoi deklaratat e disa zyrtarëve të lartë të Izraelit, për të cilët tha se sugjeruan se “duan t’i shkatërrojnë palestinezë”, që nënkupton se mohimi i ujit “mund të përbëjë krim gjenocidi”.

“Ne kemi gjetur se Qeveria e Izraelit po i vret qëllimshëm palestinezët në Gazë duke ua mohuar ujin që iu nevojitet për të mbijetuar”, tha drejtoresha e HRW-së për Lindjen e Mesme, Lama Fakih.

Konventa e Gjenocidit e vitit 1948, e miratuar pas vrasjes masive të hebrenjve gjatë Holokaustit nazist, e përkufizon krimin e gjenocidit si “akte të kryera me qëllim për ta shkatërruar, në tërësi ose pjesërisht, një grup kombëtar, etnik, racor ose fetar”.

Raporti prej 184 faqesh i Human Rights Watch tha se Qeveria izraelite ndaloi furnizimin me ujë në Gazë, ndërpreu energjinë elektrike dhe kufizoi furnizimin me karburant, gjë që bëri që ujësjellësit dhe kanalizimet në Gazë të mos mund të përdoreshin.

Si pasojë, palestinezët në Gazë kishin qasje në vetëm disa litra ujë në ditë në shumë zona, shumë më pak se pragu prej 15 litrave që nevojiten për mbijetesë, tha grupi.

Lufta e Izraelit në Gazë i ka lënë të vdekur mbi 45.000 palestinezë, shumica e të cilëve gra dhe fëmijë, sipas Ministrisë së Shëndetësisë në Gazë.

Ushtria izraelite ka thënë se i ka vrarë mbi 17.000 militantë, pa dhënë dëshmi për këtë.

Lufta filloi kur militantët e Hamasit e sulmuan Izraelin jugor më 7 tetor 2023, ku i vranë rreth 1.200 njerëz, kryesisht civilë, dhe i rrëmbyen afër 250 të tjerë. REL